Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp , nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP hồ chí minh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
-----o0o-----

PHÙNG THỊ THU HƯƠNG
TÁC ĐỘNG CỦA TĂNG TRƯỞNG DOANH THU ĐẾN
THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP:
NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM TẠI
CÁC DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN SÀN GIAO
DỊCH CHỨNG KHOÁN TP. HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. Hồ Chí Minh - Năm 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

-----o0o----PHÙNG THỊ THU HƯƠNG
TÁC ĐỘNG CỦA TĂNG TRƯỞNG DOANH THU ĐẾN
THÀNH QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP:
NGHIÊN CỨU THỰC NGHIỆM TẠI
CÁC DOANH NGHIỆP NIÊM YẾT TRÊN SÀN GIAO
DỊCH CHỨNG KHOÁN TP. HỒ CHÍ MINH
CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN
MÃ SỐ: 8340301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. HÀ XUÂN THẠCH

TP. Hồ Chí Minh - Năm 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tác giả xin cam đoan đề tài: "Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành
quả hoạt động của doanh nghiệp: Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp
niêm yết trên Sàn Giao Dịch Chứng Khoán TP. Hồ Chí Minh" là công trình nghiên
cứu do tác giả tự thực hiện. Các số liệu trong nghiên cứu được thu thập từ những
nguồn đáng tin cậy. Tác giả đã sử dụng kiến thức đã học cùng với sự hướng dẫn của
người hướng dẫn khoa học để thực hiện nghiên cứu này. Kết quả của nghiên cứu
chưa từng được ai công bố trên bất kỳ công trình nào khác.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 08 tháng 02 năm 2018
Tác giả

Phùng Thị Thu Hương


MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................. 1
MỤC LỤC............................................................................................................ 1
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT................................................................................ 1
DANH MỤC BẢNG............................................................................................. 1
DANH MỤC HÌNH.............................................................................................. 2
PHẦN MỞ ĐẦU...................................................................................................... 1
1.

Lý do chọn đề tài....................................................................................... 1

2.

Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu................................................................. 3

3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................. 4

4.

Phương pháp nghiên cứu........................................................................... 4

5.

Đóng góp của đề tài................................................................................... 5

6.

Bố cục của đề tài........................................................................................ 5

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC...............................6
1.1 Các nghiên cứu nước ngoài............................................................................. 6
1.2 Các nghiên cứu trong nước............................................................................. 8
1.3 Nhận xét và xác định khe trống nghiên cứu.................................................... 9
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT..................................................................... 12
2.1 Tổng quan về tăng trưởng doanh nghiệp....................................................... 12
2.1.1 Khái niệm tăng trưởng doanh nghiệp.................................................... 12
2.1.2 Đo lường sự tăng trưởng........................................................................ 12

2.2 Tổng quan về thành quả hoạt động doanh nghiệp......................................... 13
2.2.1 Khái niệm thành quả hoạt động............................................................. 13
2.2.2 Chỉ tiêu đo lường thành quả hoạt động.................................................. 13
2.3 Mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động doanh nghiệp...........15
2.4 Tổng quan về quy mô, tuổi, tỷ lệ nợ trên nguồn vốn của doanh nghiệp........17
2.5 Lý thuyết nền................................................................................................ 18
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2.................................................................................... 19


CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................

3.1Khung nghiên cứu chung .......................................

3.2Thiết kế nghiên cứu ................................................

3.2.1Quy trình nghiê

3.2.2Xây dựng giả th

3.2.3Xây dựng mô h

3.2.4Đo lường biến n

3.3Thu thập và xử lý dữ liệu .......................................

3.3.1Mẫu nghiên cứu
3.3.2Công cụ xử lý,
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .....................................................................................
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN .................................

4.1Dữ liệu nghiên cứu.................................................

4.2Thống kê mô tả ......................................................

4.3Phân tích tương quan và kiểm tra đa cộng tuyến ...

4.4Kết quả phân tích hồi quy ......................................

4.4.1Phân tích hồi qu

4.4.2Phân tích hồi qu

4.4.3Phân tích hồi qu

4.5Kiểm định các giả thuyết và bàn luận về kết quả ng

4.5.1Kiểm định các g

4.5.2Bàn luận kết qu
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4 .....................................................................................
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý NGHIÊN CỨU ......................................

5.1Kết luận ..................................................................

5.2Hàm ý quản lý ........................................................

5.3Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tương lai
TÀI LIỆU THAM KHẢO

TỪ VIẾT TẮT
BCTC
BCTN
HOSE
TP


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1 Mã hóa tên biến............................................................................... 28
Bảng 4.1 Danh sách 10 lĩnh vực phân theo chuẩn GICS trên HOSE..............37
Bảng 4.2 Mô tả số lượng doanh nghiệp trong mẫu nghiên cứu......................41
Bảng 4.3 Thống kê mô tả biến........................................................................ 42
Bảng 4.4 Kết quả phân tích tương quan giữa các biến.................................... 44
Bảng 4.5 Kết quả xác định nhân tố phóng đại phương sai VIF...................... 45
Bảng 4.6 Kết quả hồi quy mô hình 1a theo 2 phương pháp............................ 46
Bảng 4.7 Kết quả hồi quy mô hình 1a sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 46
Bảng 4.8 Kết quả hồi quy mô hình 1b theo 2 phương pháp............................47
Bảng 4.9 Kết quả hồi quy mô hình 1b sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 48
Bảng 4.10 Kết quả hồi quy mô hình 1c theo 2 phương pháp..........................49
Bảng 4.11 Kết quả hồi quy mô hình 1c sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 50
Bảng 4.12 Kết quả hồi quy mô hình 2a theo 2 phương pháp..........................51
Bảng 4.13 Kết quả hồi quy mô hình 2a sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 52
Bảng 4.14 Kết quả hồi quy mô hình 2b theo 2 phương pháp..........................52
Bảng 4.15 Kết quả hồi quy mô hình 2b sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 53
Bảng 4.16 Kết quả hồi quy mô hình 2c theo 2 phương pháp..........................54
Bảng 4.17 Kết quả hồi quy mô hình 2c sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 55
Bảng 4.18 Kết quả hồi quy mô hình 3a theo 2 phương pháp..........................56
Bảng 4.19 Kết quả hồi quy mô hình 3a sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 57
Bảng 4.20 Kết quả hồi quy mô hình 3b theo 2 phương pháp..........................57


Bảng 4.21 Kết quả hồi quy mô hình 3b sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 58
Bảng 4.22 Kết quả hồi quy mô hình 3c theo 2 phương pháp..........................59
Bảng 4.23 Kết quả hồi quy mô hình 3c sau khi khắc phục phương sai sai số thay

đổi........................................................................................................................... 60
Bảng 4.24 Bảng tổng hợp kết quả phân tích hồi quy......................................61
DANH MỤC HÌNH
Hình 3.1 Khung nghiên cứu........................................................................... 20
Hình 3.2 Quy trình nghiên cứu....................................................................... 21
Hình 3.3: Mô hình nghiên cứu đề xuất........................................................... 27

1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Quá trình hội nhập quốc tế của nền kinh tế Việt Nam đang diễn ra ngày càng
sâu rộng, nền kinh tế càng phát triển tạo ra càng nhiều áp lực cho các doanh nghiệp,
vì vậy doanh nghiệp muốn tồn tại thì nó phải không ngừng phát triển và nâng cao
năng lực cạnh tranh. Trong khi đó, doanh nghiệp được đánh giá là có vị trí đặc biệt
quan trọng, đóng vai trò quyết định đến quá trình phát triển của nền kinh tế. Do vậy,
quá trình hoạt động của doanh nghiệp luôn nhận được sự quan tâm của các đối
tượng hữu quan cả bên trong và bên ngoài doanh nghiệp, các đối tượng này sẽ dựa
trên thành quả hoạt động của doanh nghiệp để đưa ra các quyết định phù hợp.
Theo Phạm Văn Dược và cộng sự (2014) hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
là toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm
của doanh nghiệp, nó phản ảnh thông qua hệ thống các chỉ tiêu kinh tế, các báo cáo của
kế toán. Thành quả hoạt động được hiểu đơn giản là kết quả có được từ quá trình hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp. Theo Ismail et al. (2014) cho rằng đo lường thành
quả hoạt động của doanh nghiệp là rất quan trọng đối với một tổ chức bởi vì nó quyết
định giá trị sẽ được phân bổ cho các đối tượng hữu quan. Theo Abbasi và Malik (2015)
việc đánh giá thành quả hoạt động là một quá trình phức tạp, bởi quá trình hoạt động
của doanh nghiệp luôn bị tác động bởi nhiều nhân tố khác nhau. Trên thế giới đã có
nhiều tác giả nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến thành quả hoạt động của doanh
nghiệp. Theo Houthoofd và Hendrickx (2012) thành quả của doanh nghiệp bị ảnh
hưởng bởi các yếu tố cụ thể như sự không đồng nhất trong các nguồn lực và năng lực,
cũng như sự khác biệt trong chiến lược và sự cạnh tranh của công ty. Cụ thể một số
nhân tố đặc trưng quan trọng của doanh nghiệp như: chiến lược đầu tư và phát triển,
quy mô doanh nghiệp, ngành nghề kinh doanh, đòn bẩy tài chính,…. Cũng theo
Houthoofd và Hendrickx (2012) việc xác định được các nhân tố biến đổi trong xác định
thành quả hoạt động của doanh nghiệp là một trong những nền tảng của nghiên cứu về
doanh nghiệp, điều đó nói lên tầm quan trọng tương đối của các yếu tố như tuổi, quốc

gia, ngành, nhóm chiến lược, .v.v.


2

Theo Abbasi và Malik (2015) tổng hợp các lý thuyết của một số nhà nghiên
cứu đã lập luận rằng sự tăng trưởng có tác động tích cực đến lợi nhuận của doanh
nghiệp. Phân tích tăng trưởng hay cụ thể là tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp
là một nội dung quan trọng trong phân tích hoạt động kinh doanh, mức độ tăng
trưởng doanh thu luôn được các nhà quản trị quan tâm, bằng chứng được nêu ra là
tăng trưởng doanh thu luôn là chỉ tiêu hàng đầu được đặt ra trong kế hoạch kinh
doanh của nhiều doanh nghiệp.
Trước đây, đã có nhiều nghiên cứu về mức độ tăng trưởng tác động đến thành
quả hoạt động của doanh nghiệp, ví dụ, Delmar và cộng sự (2013) nghiên cứu về tác
động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động, tác giả Abbasi và Malik
(2015) nghiên cứu về mức độ ảnh hưởng của quy mô doanh nghiệp tới tác động
giữa tăng trưởng tài sản đến thành quả doanh nghiệp. Ở Việt Nam, cũng có một số
nghiên cứu được thực hiện nhằm nghiên cứu các nhân tố tác động đến thành quả
hoạt động của doanh nghiệp. Tuy nhiên, tác giả chưa tìm thấy nghiên cứu nào tập
trung nghiên cứu về mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt
động của doanh nghiệp ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, một vấn đề luôn được quan tâm là xác định thước đo để đo lường
thành quả hoạt động của doanh nghiệp, với điều kiện hoạt động khác nhau, các tổ chức
cần có những thước đo thành quả hoạt động phù hợp để đánh giá đúng kết quả hoạt
động của doanh nghiệp. Theo Ismail et al. (2014) có nhiều thước đo được sử dụng để
đo lường thành quả hoạt động của tổ chức. Các nghiên cứu đánh giá về thành quả hoạt
động trước đây hầu hết chỉ sử dụng thước đo như tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA),
tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE),… Chưa thấy có nghiên cứu về các nhân
tố tác động đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp, mà thành quả hoạt động được
đo lường bằng thước đo dựa trên giá trị như giá trị kinh tế tăng thêm (EVA) hay EVA

Momentum (EVAM – tạm dịch là đà giá trị kinh tế tăng thêm). Các nghiên cứu trước
đây cho thấy, EVA là một thước đo được nhiều nhà nghiên cứu ủng hộ khi đo lường
thành quả hoạt động của doanh nghiệp vì nó loại bỏ được một số hạn chế của thông tin
kế toán, đưa ra đánh giá khách quan và tin cậy hơn.


3

Nghiên cứu về mức độ tác động của tăng trưởng, đặc biệt là tăng trưởng doanh
thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp là một đề tài không mới ở các nước,
nhưng nó vẫn là một chủ đề quan trọng luôn nhận được sự quan tâm của các đối tượng
liên quan. Doanh nghiệp cần xác định thành quả hoạt động để xem xét lại quá trình
hoạt động, nắm bắt các nhân tố ảnh hưởng đến thành quả, cũng như sự tác động qua lại
lẫn nhau giữ các nhân tố trong hoạt động kinh doanh để có chính sách quản lý hiệu quả.
Xuất phát từ các thực tiễn nêu trên, tác giả chọn thực hiện đề tài "Tác động của tăng
trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp: Nghiên cứu thực nghiệm
tại các doanh nghiệp niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh",
nhằm mục đích tìm hiểu về tác động của tăng trưởng doanh thu (biến độc lập) đến
thành quả hoạt động của doanh nghiệp (biến phụ thuộc), đồng thời xem xét tác động
này trong điều kiện có các nhân tố như quy mô, tuổi doanh nghiệp, tỷ lệ nợ trên nguồn
vốn (biến điều tiết), cũng như việc đưa lần lượt các thước đo thành quả hoạt động khác
nhau vào mô hình nghiên cứu để xem xét các mối quan hệ nêu trên.

2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
Mục tiêu chung: đề tài tập trung vào nghiên cứu tác động của tăng trưởng
doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch
chứng khoán TP. Hồ Chí Minh.
Mục tiêu cụ thể:
- Kiểm định tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của

doanh nghiệp.
- Kiểm tra mức độ điều tiết của nhân tố quy mô doanh nghiệp, tuổi doanh

nghiệp, tỷ lệ nợ trên nguồn vốn tới sự tác động của tăng trưởng đến thành quả hoạt
động của doanh nghiệp.
- So sánh mức độ khác biệt về kết quả của mô hình nghiên cứu khi sử dụng
các thước đo khác nhau trong đo lường thành quả hoạt động.
Câu hỏi nghiên cứu: đề tài tập trung trả lời các câu hỏi sau:
(1) Mức độ tăng trưởng doanh thu có ảnh hưởng như thế nào đến thành quả hoạt

động của doanh nghiệp?


4

(2) Những nhân tố như quy mô doanh nghiệp, tuổi doanh nghiệp hay số năm
thành lập và tỷ lệ nợ trên nguồn vốn có ảnh hưởng điều tiết tới sự tác động của tăng
trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp hay không?
(3) Kết quả của mô hình nghiên cứu có khác biệt như thế nào khi sử dụng các
thước đo khác nhau trong đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp?
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu tác động của tăng trưởng doanh thu đến
thành quả hoạt động của doanh nghiệp, mức độ ảnh hưởng các biến điều tiết tới sự
tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp.
Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ nghiên cứu dữ liệu về các doanh nghiệp phi
tài chính trên sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh giai đoạn 5 năm từ 20122016. Dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu được thu thập từ BCTN và BCTC của
các doanh nghiệp và các số liệu khác trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai
đoạn 2012-2016.
4. Phương pháp nghiên cứu

Tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu định lượng, với các bước cụ thể như
sau:
Bước 1: Thu thập các dữ liệu trên BCTC của các công ty niêm yết trên Sàn
giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh, các dữ liệu trên thị trường chứng
khoán. Thu thập và phân loại thông tin về ngành nghề, số năm thành lập (tuổi doanh
nghiệp), quy mô, tỷ lệ nợ, tỷ lệ tăng trưởng doanh thu và thành quả hoạt động của
doanh nghiệp.
Bước 2: Lược khảo các nghiên cứu trước đây về thành quả hoạt động, tăng
trưởng doanh nghiệp làm cơ sở xây dựng mô hình nghiên cứu của luận văn.
Bước 3: Thực hiện phương pháp phân tích thống kê, phân tích tương quan,
phân tích hồi quy dữ liệu bảng (data panel) theo hai phương pháp gồm kiểm định
mô hình hồi quy FEM, REM để tìm kết quả trả lời các câu hỏi nghiên cứu.


5

5. Đóng góp của đề tài

Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ cho thấy mức độ tác động của tăng trưởng
doanh thu đến thành quả hoạt động; mức độ điều tiết của các biến tuổi, quy mô, tỷ
lệ nợ tới sự tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của các
doanh nghiệp niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh; sự ảnh
hưởng của việc lựa chọn thước đo thành quả hoạt động đến các mối quan hệ trên.
Kết quả của đề tài là tài liệu tham khảo hữu ít cho các đối tượng hữu quan trong
việc ra quyết định quản lý và đầu tư.
6. Bố cục của đề tài
Đề tài gồm Phần mở đầu và 5 chương như
sau: Chương 1: Tổng quan các nghiên cứu
trước Chương 2: Cơ sở lý thuyết
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu

Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận
Chương 5: Kết luận và kiến nghị


6

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC
Chương này tác giả trình bày tổng quan các nghiên cứu trước đây liên quan
đến đề tài tăng trưởng tác động đến thành quả hoạt động. Từ đó, tác giả đưa ra nhận
xét và xác định hướng nghiên cứu của tác giả.
1.1 Các nghiên cứu nước ngoài
Tác giả lược khảo một số nghiên cứu về mối quan hệ giữa sự tăng trưởng và
thành quả hoạt động của doanh nghiệp ở các quốc gia khác nhau, các bài nghiên cứu
cũng cho kết quả khác nhau về mối quan hệ giữa biến tăng trưởng và biến thành quả
hoạt động.
Coad (2010) "Exploring the processes of firm growth: Evidence from a vector
auto-regression". Tác giả sử dụng phương pháp hồi quy OLS và phương pháp hồi quy
LAD để xem xét mối tương quan giữa các biến nghiên cứu tại các doanh nghiệp sản
xuất có từ 20 nhân viên trở lên ở Pháp giai đoạn 1996-2004. Mục tiêu của tác giả nhằm
xem xét mối quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và lợi nhuận của các công ty ngành công
nghiệp sản xuất. Trong đó tăng trưởng được xem xét ở hai khía cạnh: tăng trưởng
doanh thu và tăng trưởng việc làm. Biến thành quả được tác giả sử dụng là GOS (đây
được coi là một chỉ báo về kết quả tài chính, đôi khi được gọi là lợi nhuận). Kết quả
nghiên cứu của tác giả chỉ ra rằng ảnh hưởng của tăng trưởng lợi nhuận đến tăng trưởng
doanh thu là tương đối thấp. Và ngược lại, tác giả cho rằng tốc độ tăng trưởng doanh
thu có ảnh hưởng tích cực đến tốc độ tăng trưởng lợi nhuận.

Jang and Park (2011) "Inter-relationship between firm growth and
profitability". Tác giả sử dụng phương pháp phân tích hồi quy để nghiên cứu về mối

quan hệ giữa tăng trưởng (cụ thể tăng trưởng doanh thu) và lợi nhuận . Tác giả
nghiên cứu các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực nhà hàng tại Mỹ giai đoạn từ năm

1978 đến 2007. Kết quả cho thấy tỷ suất lợi nhuận kỳ trước có tác động tích cực
đến tăng trưởng kỳ hiện tại, nhưng tỷ lệ tăng trưởng hiện tại có ảnh hưởng tiêu
cực đến tỷ suất lợi nhuận hiện tại trong ngành công nghiệp nhà hàng.
Lee (2013) "The relationship between growth and profit: evidence from firmlevel panel data". Tác giả sử dụng phương pháp phân tích hồi quy dữ liệu bảng để


7

kiểm tra mối quan hệ của sự tăng trưởng và lợi nhuận hoạt động của các công ty
niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán Hàn Quốc. Kết quả cho thấy có mối quan
hệ 2 chiều giữa biến tăng trưởng và biến lợi nhuận. Trong một số trường hợp biến
tăng trưởng tác động tích cực đến lợi nhuận và biến lợi nhuận ảnh hưởng tiêu cực
đến biến tăng trưởng. Tác giả nhận định tác động tiêu cực của lợi nhuận đến tăng
trưởng chưa được phát hiện trong các nghiên cứu trước đây, kết quả khác biệt này
có thể xảy ra do sự khác nhau về hoàn cảnh quốc gia. Một phát hiện đáng chú ý
khác của tác giả là tác động của tăng trưởng trên lợi nhuận chỉ là tích cực trong
trường hợp các công ty cũ, không phải trong trường hợp công ty mới.
Yoo và Kim (2015) "The dynamic relationship between growth and
profitability under long-term recession: The case of Korean construction
companies". Tác giả nghiên cứu dữ liệu của 263 công ty xây dựng của Hàn Quốc từ
năm 2000 đến 2014 (Đây là nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn đặc biệt, khi
nền kinh tế Hàn Quốc gặp khó khăn do khủng hoảng kinh tế toàn cầu) nhằm xác
định mối quan hệ giữa tăng trưởng và lợi nhuận của các công ty vừa và nhỏ thuộc
ngành xây dựng trong giai đoạn kinh tế tương đối ổn định và giai đoạn kinh tế trì
trệ. Tác giả sử dụng cả ba loại thước đo tăng trưởng là tăng trưởng doanh thu, tăng
trưởng tài sản, tăng trưởng việc làm. Biến kiểm soát gồm tuổi, tỷ lệ lưu chuyển tiền
mặt, tỷ lệ nợ trên tài sản. Tác giả sử dụng thước đo ROA để đo lường thành quả hoạt

động của doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu cho thấy tăng trưởng trong quá khứ có
thể có tác động tích cực đến thành quả hiện tại, ngược lại lợi nhuận có thể ảnh
hưởng tiêu cực đến tăng trưởng của doanh nghiệp. Tác giả nhấn mạnh doanh nghiệp
phải duy trì sự cân bằng giữa chiến lược tăng trưởng và thành quả hoạt động.
Abbasi and Malik (2015): "Firms’ Size Moderating Financial Performance in
Growing Firms: An Empirical Evidence from Pakistan". Tác giả sử dụng phương
pháp kiểm tra dữ liệu gốc đơn vị, kiểm tra nhân tố VIF, phương pháp phân tích hồi
quy để phân tích dữ liệu của 50 doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán Karachi,
Pakistan nhằm xem xét mức độ điều tiết của quy mô doanh nghiệp đến mối quan hệ
giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động. Biến tăng trưởng được nghiên cứu là tăng


8

trưởng tài sản của doanh nghiệp, thước đo ROA được sử dụng cho biến thành quả
hoạt động, biến điều tiết là quy mô doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu của tác giả
cho thấy biến quy mô doanh nghiệp có ảnh hưởng điều tiết đến mối quan hệ giữa
tăng trưởng và thành quả công ty, cụ thể tăng trưởng doanh nghiệp có ảnh hưởng
tích cực đến ROA dưới tác động điều tiết của biến quy mô doanh nghiệp. Tác giả
chỉ ra rằng nhà quản trị cần chú ý cả tăng trưởng và quy mô doanh nghiệp trong việc
xem xét quá trình hoạt động doanh nghiệp.
Có nhiều thước đo để đo lường sự tăng trưởng của doanh nghiệp được sử dụng
trong các nghiên cứu trước đây như: tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng tài sản,
tăng trưởng nhân viên và các thước đo khác. Trong đó, hai thước đo phổ biến được
đề cập nhiều nhất trong các nghiên cứu trước đây là tăng trưởng doanh thu, tăng
trưởng tài sản.
Biến tăng trưởng doanh thu được sử dụng phổ biến trong các nghiên cứu của
các tác giả nước ngoài. Hầu hết kết quả của các nghiên cứu này đều chỉ ra rằng tăng
trưởng doanh thu có tác động đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp, mức độ
tác động giữa các biến có sự khác nhau trong các nghiên cứu. Tương tự, hầu hết các

nghiên cứu chỉ ra rằng tăng trưởng tài sản có tác động đến thành quả hoạt động của
doanh nghiệp.
1.2 Các nghiên cứu trong nước
Theo lược khảo của tác giả, các nghiên cứu trong nước đều thực hiện theo
hướng xác định các nhân tố ảnh hưởng đến thành quả hoạt động doanh nghiệp,
trong đó có đó có đề cập đến nhân tố tăng trưởng doanh nghiệp, như:
Quan Minh Nhựt và Lý Thị Phương Thảo (2014) "Phân tích các nhân tố ảnh
hưởng đến hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản đang niêm yết trên
Thị trường Chứng khoán Việt Nam". Tác giả nghiên cứu dữ liệu về 58 doanh nghiệp
bất động sản đang giao dịch trên hai sàn giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí
Minh và sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội nhằm phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến
hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp bất động sản đang niêm yết trên Thị trường
Chứng khoán Việt Nam. Các biến nghiên cứu gồm: biến phụ thuộc ROE và


9

ROA; 9 biến độc lập gồm tỷ lệ nợ, tỷ lệ tiền vay ngân hàng trên tổng nợ, tỷ lệ tài sản cố
định trên tổng tài sản, tỷ lệ vốn cổ phiếu quỹ trên vốn chủ sở hữu, tỷ lệ hàng tồn kho
trên tổng tài sản, tỷ lệ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp trên tổng chi
phí hoạt động, giới tính lãnh đạo, tốc độ tăng tổng tài sản, thời gian hoạt động của
doanh nghiệp. Tác giả sử dụng mô hình hồi quy tuyến tính đa biến dựa vào phương
pháp bình phương bé nhất (OLS) để ước lượng các nhân tố. Với kết quả mô hình cho
thấy hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp bất động sản chịu ảnh hưởng bởi tỷ lệ nợ, tỷ
lệ tiền vay ngân hàng trên tổng nợ, tỷ lệ tài sản cố định trên tổng tài sản, tỷ lệ cổ phiếu
quỹ trên tổng vốn cổ phần, tỷ lệ chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp trên tổng chi
phí hoạt động, thời gian hoạt động của doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu cho thấy tốc
độ tăng tài sản không có tác động đáng kể đến ROA và ROE.

Nguyễn Quốc Nghi và Mai Văn Nam (2011) "Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu

quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở thành phố Cần Thơ".
Tác giả sử dụng phương pháp thống kê mô tả và phân tích hồi qui tuyến tính
đa biến để phân tích dữ liệu về 389 doanh nghiệp nhỏ và vừa trong hai năm 2008
-2009 và dự báo đến hết năm 2010 nhằm xác định các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu
quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở TP. Cần Thơ.
Các biến nghiên cứu gồm biến phụ thuộc là ROS; 6 biến độc lập gồm số hỗ trợ của
nhà nước mà doanh nghiệp tiếp nhận, tuổi doanh nghiệp, trình độ học vấn của chủ
doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, mối quan hệ xã hội, tốc độ tăng doanh thu.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, các nhân tố mức độ tiếp cận chính sách hỗ trợ của
Chính phủ, trình độ học vấn của chủ doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp, các mối
quan hệ xã hội của doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng doanh thu ảnh hưởng đến
hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa ở TP. Cần Thơ. Trong
đó, kết quả cho thấy tăng trưởng doanh thu ảnh hưởng tích cực đến hiệu quả hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp.
1.3 Nhận xét và xác định khe trống nghiên cứu.
Qua lược khảo các nghiên cứu trong và ngoài nước, tác giả nhận thấy có nhiều
nghiên cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động. Trong khi các


10

hướng nghiên cứu của các tác giả nước ngoài là xem xét mối quan hệ cụ thể giữa sự
tăng trưởng và thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Còn ở Việt Nam, các nhà
nghiên cứu thường làm theo hướng phân tích nhân tố ảnh hưởng đến thành quả hoạt
động, trong đó, biến tăng trưởng được nhắc đến như là một nhân tố tác động đến
thành quả hoạt động.
Trong các nghiên cứu biến tăng trưởng được đo bằng nhiều cách khác nhau
như: tăng trưởng doanh thu, tăng trưởng tài sản, tăng trưởng nhân viên. Đối với biến
thành quả hoạt động, các tác giả cũng sử dụng nhiều thước đo khác nhau như: ROA,
ROS, ROE, v.v. Ngoài các thước đo nêu trên, trong các nghiên cứu khác về thành

quả hoạt động, nhiều tác giả còn sử dụng thước đo khác là EVA – giá trị kinh tế tăng
thêm hoặc EVAM – đà giá trị kinh tế tăng thêm (tính toán dựa trên EVA). EVA là
một thước đo được nhiều tác giả ủng hộ trong việc đánh giá thành quả hoạt động
của doanh nghiệp (Sabol và Sverer (2017); Pruthy, S. (2013); Nguyễn Thế Hùng,
(2012);…).
Nhìn chung, đã có nhiều tác giả ở các quốc gia khác nghiên cứu về mối quan
hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động, kết quả nghiên cứu của các tác giả có
sự khác biệt đáng kể về mối quan hệ này. Có thể nói đây là một đề tài phổ biến,
nhận được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu ở các quốc gia khác nhau. Tuy
nhiên, ở Việt Nam tác giả chưa thấy có nghiên cứu nào nghiên cứu riêng về mức độ
tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của doanh nghiệp của
các doanh nghiệp trên sàn giao dịch chứng khoán. Trong khi đó, trong hầu hết các
kế hoạch hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam đều đề cập đến mục tiêu tăng
trưởng doanh thu cho kỳ hoạt động tương lai. Điều này cho thấy, tăng trưởng doanh
thu luôn là một vấn đề được các doanh nghiệp quan tâm nhưng chưa có nghiên cứu
nào đi sâu tìm hiểu. Bên cạnh đó, việc đo lường thành quả hoạt động trong xem xét
mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của các nghiên
cứu trước chưa sử dụng thước đo thành quả dựa trên giá trị như thước đo EVAM.
Nghiên cứu của nhiều tác giả cho thấy quá trình hoạt động kinh doanh sẽ bị tác
động bởi nhiều nhân tố (Houthoofd và Hendrickx (2012); Delmar và các cộng sự


11

(2013)) như thời gian thành lập, ngành nghề, tỷ lệ nợ,… Do đó, khi nghiên cứu về
tăng trưởng và thành quả hoạt động thì cần phải quan tâm đến các nhân tố khác, để
đưa ra kết quả có tính độ tin cậy cao hơn.
Sau khi tìm hiểu và lược khảo các nghiên cứu trước, tác giả đặt ra một số câu
hỏi như sau: (1) Mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt
động của doanh nghiệp Việt Nam như thế nào (tích cực hay tiêu cực hay không có

tác động)? (2) Mức độ tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động
khi nghiên cứu ở Việt Nam có giống với kết quả nghiên cứu ở các quốc gia khác
hay không? (3) Các đặc điểm khác nhau của doanh nghiệp như tuổi, quy mô, tỷ lệ
nợ của doanh nghiệp có ảnh hưởng như thế nào tới mức độ tác động của tăng trưởng
doanh thu đến thành quả hoạt động? (4) Có sự khác biệt về kết quả của mô hình
nghiên cứu khi sử dụng các thước đo thành quả khác nhau?
Để trả lời các câu hỏi nêu trên, cũng như lấp đầy khe trống nghiên cứu tác giả
thực hiện đề tài “Tác động của tăng trưởng doanh thu đến thành quả hoạt động của
các doanh nghiệp: Nghiên cứu thực nghiệm tại các doanh nghiệp niêm yết trên sàn
giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh”.
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Chương này, tác giả lược khảo một số nghiên cứu trong và ngoài nước nghiên
cứu về mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động của doanh nghiệp, các
thước đo để đo lường tăng trưởng và thành quả hoạt động, các phương pháp xử lý
và phân tích dữ liệu nghiên cứu. Dựa vào các nghiên cứu trước, tác giả đã tìm được
khe trống nghiên cứu, tìm hiểu và kế thừa các phương pháp nghiên cứu phù hợp,
làm cơ sở để thực hiện đề tài nghiên cứu của bản thân.


12

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1 Tổng quan về tăng trưởng doanh nghiệp
2.1.1 Khái niệm tăng trưởng doanh nghiệp
Theo Kouser et al. (2012) tăng trưởng trong phạm vi của công ty là một quá
trình lâu dài, từng bước một, nó có thể được định nghĩa là tăng doanh thu, mở rộng
quy mô kinh doanh thông qua việc mua lại hoặc sáp nhập, tăng trưởng lợi nhuận,
phát triển sản phẩm và tăng số lượng nhân viên của công ty.
2.1.2 Đo lường sự tăng trưởng
Có nhiều chỉ tiêu được sử dụng làm thước đo để đo lường mức độ tăng trưởng

của doanh nghiệp, theo Tingler (2015) việc lựa chọn thước đo tăng trưởng tiềm
năng có thể ảnh hưởng đến những kết quả của các nghiên cứu học thuật và do đó
các thước đo cần phải được lựa chọn một cách khôn ngoan. Theo đó tùy theo mục
đích nghiên cứu, các tác giả sẽ có lập luận khác nhau về việc lựa chọn thước đo tăng
trưởng phù hợp.
Carrizosa (2007) tổng hợp các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra các chỉ tiêu đo
lường tăng trưởng như: Giá trị tài chính hoặc thị trường chứng khoán; Số lượng
nhân viên; Doanh thu; Năng lực sản xuất; Giá trị sản xuất; Giá trị gia tăng của sản
xuất. Các nhà nghiên cứu cho rằng có nhiều chỉ tiêu đo lường tăng trưởng, theo sự
tổng hợp của tác giả từ các nghiên cứu trước đây cho thấy có ba chỉ tiêu được sử
dụng phổ biến để đo lường tăng trưởng doanh nghiệp gồm tăng trưởng doanh thu,
tăng trưởng tài sản, tăng trưởng số lượng nhân viên. Mức độ tăng trưởng doanh thu
là chỉ tiêu được tính toán tương đối dễ dàng: t ăng trưởng doanh thu hay tỷ lệ tăng

trưởng doanh thu là mức tăng trưởng doanh thu tương đối (tính theo phần trăm)
qua các thời kỳ. Tăng trưởng tài sản, tăng trưởng số lượng nhân viên cũng được
ghi nhận tương tự tăng trưởng doanh thu.
Các đề tài nghiên cứu trước đây cho thấy có hai hướng chính khi nghiên cứu
về tăng trưởng doanh nghiệp: hướng thứ 1 nghiên cứu về các yếu tố tác động đến

sự tăng trưởng của doanh nghiệp và hướng thứ 2 nghiên cứu về mối quan hệ giữa
tăng trưởng và thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, để giải thích


13

mối quan hệ giữa sự tăng trưởng của công ty và lợi nhuận hoạt động của doanh
nghiệp, Yoo and Kim (2015) cũng như nhiều tác giả khác cho rằng cần bổ sung
vào mô hình các yếu tố khác để có thể đưa ra kết quả thuyết phục hơn.
2.2 Tổng quan về thành quả hoạt động doanh nghiệp

2.2.1 Khái niệm thành quả hoạt động
Thành quả hoạt động của doanh nghiệp là một vấn đề rất được các đối tượng
hữu quan quan tâm. Thành quả hoạt động là kết quả đạt được sau một quá trình hoạt
động trên cơ sở nguồn lực hiện có của doanh nghiệp, đây là một trong những nền
tảng quan trọng cho các quyết định quản lý và đầu tư.
Theo Nguyễn Thế Hùng (2012) việc đánh giá kết quả hoạt động giúp doanh
nghiệp có thể hiểu rõ được thực trạng tình hình hoạt động kinh doanh và tiềm lực tài
chính bản thân, nắm được vị thế hiện tại để thực hiện các điều chỉnh cần thiết, nhằm
nâng cao thành quả hoạt động trong tương lai.
2.2.2 Chỉ tiêu đo lường thành quả hoạt động
Các nghiên cứu trước đây cho thấy có nhiều thước đo được dùng để đo lường
thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Theo Nguyễn Thế Hùng (2012) mỗi thước
đo điều có đóng góp và hạn chế khác nhau trong việc đánh giá thành quả hoạt động.
Theo tổng hợp của tác giả, các thước đo được sử dụng phổ biến nhất trong các
nghiên cứu trước đây để đánh giá thành quả hoạt động là ROA – tỷ suất lợi nhuận
trên tài sản, ROS – tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, ROE – tỷ suất lợi nhuận trên
vốn chủ sở hữu. Ưu điểm của các thước đo nêu trên là dễ dàng tính toán, tuy nhiên
theo Nguyễn Thế Hùng (2012) các thước đo nêu trên có một số hạn chế như: (1)
Các hệ số về khả năng sinh lợi không tính đến rủi ro mà công ty phải đối mặt. (2) Số
liệu trong quá khứ được sử dụng và không thể hiện được dự báo về lợi ích trong
tương lai. (3) Các hệ số này đơn thuần chỉ thể hiện kết quả dựa trên giá trị ghi sổ mà
chưa tính đến giá trị thị trường. (4) Trong một số trường hợp bị áp lực về thành tích,
các nhà quản lý có xu hướng chỉ quan tâm đến việc làm tăng ROA, ROE trong ngắn
hạn mà không quan tâm đến lợi ích dài hạn của doanh nghiệp.


14

Để khắc phục những hạn chế nêu trên, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng EVA giá trị kinh tế tăng thêm là thước đo tối ưu. Đây là một thước đo thành quả doanh
nghiệp được đề xuất bởi Stewart & Co vào đầu những năm 1990. Nghiên cứu của

Sabol và Sverer (2017) chỉ ra rằng EVA là một biện pháp tài chính nhấn mạnh đến
việc tối đa hóa giá trị của cổ đông, chứ không chỉ là tối đa hóa lợi nhuận ròng,
nghiên cứu cũng cho thấy EVA là một trong những biện pháp được ủng hộ rộng rãi
để đo lường thành quả hoạt động của doanh nghiệp.
Tác giả tổng hợp nhiều nghiên cứu về EVA cho thấy có thể định nghĩa EVA
đơn giản là lợi nhuận ròng sau thuế và sau chi phí vốn. Điều này dẫn đến sự khác
biệt của EVA với các thước đo hiệu suất truyền thống khác, khi các thước đo truyền
thống chủ yếu dựa vào dữ liệu trên sổ sách để tính toán, còn tính toán EVA thì các
điều chỉnh dữ liệu phải được thực hiện để loại bỏ các thông tin không hợp lý, tăng
độ tin cậy của kết quả về hiệu suất hoạt động. Tuy nhiên, EVA là một con số tuyệt
đối, nếu dùng EVA để đánh giá so sánh thành quả hoạt của các doanh nghiệp khác
nhau thì không hợp lý, vì mỗi doanh nghiệp đều có đặc trưng riêng, mức độ quy mô
giữa các doanh nghiệp là khác nhau. Để khắc phục hạn chế này, Stewart (2009) đã
giới thiệu thước đo mới EVAM, đây là thước đo thể hiện tỷ lệ phần trăm được tính
toán từ EVA và doanh thu của doanh nghiệp. Khi đánh giá, so sánh về thành quả
hoạt động giữa các doanh nghiệp khác nhau thì việc sử dụng EVAM được cho là
hợp lý hơn so với việc sử dụng EVA.
Nhìn chung, để đánh giá thành quả hoạt động của doanh nghiệp, chúng ta có thể
sử dụng nhiều thước đo thành quả khác nhau. Dựa trên tổng hợp các phân tích nêu trên
tác giả lựa chọn ba thước đo cho mô hình nghiên cứu của mình. Một là thước đo ROA
– tỷ suất lợi nhuận trên tài sản, đây là một thước đo thành quả hoạt động phổ biến trong
các nghiên cứu trước đây. Hai là thước đo ROS – tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, đây
cũng là thước đo phổ biến được sử dụng bởi nhiều nghiên cứu khi xem xét mối quan hệ
giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động của doanh nghiệp. Ba là thước đo EVAM –
tạm dịch là đà giá trị kinh tế tăng thêm, EVA là thước đo thành quả hoạt động dựa trên
giá trị được rất nhiều nghiên cứu trên quốc tế ủng hộ tuy nhiên


15

lại chưa được sử dụng nhiều ở Việt Nam. Do đề tài xem xét cùng lúc nhiều doanh
nghiệp nên tác giả chọn sử dụng thước đo EVAM thay cho thước đo EVA để đảm
bảo tính hợp lý của biến nghiên cứu.
2.3 Mối quan hệ giữa tăng trưởng và thành quả hoạt động doanh nghiệp
Mục tiêu chính của các nhà lãnh đạo trong các công ty lớn là tối đa hoá doanh
thu và việc tăng doanh số bán hàng sẽ luôn luôn tiếp tục, ngay cả với chi phí thấp
hơn, cả trong ngắn hạn và dài hạn (Baumol, 1959). Mỗi doanh nghiệp đều có thế
mạnh riêng, tuy nhiên trong bối cảnh nền kinh tế đang không ngừng phát triển và
hội nhập quốc tế, mức độ cạnh tranh diễn ra ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp
trong nước không phải chỉ cạnh tranh với nhau mà còn phải cạnh tranh với các
doanh nghiệp quốc tế với tiềm lực tài chính tốt và kinh nghiệm quản lý lâu đời.
Abbasi và Malik (2015) cho rằng sự phát triển của công ty không phải chỉ vì sự tăng
trưởng mà đôi khi có liên quan đến sự tồn tại của nó. Do đó, một doanh nghiệp dù
đang ở quy mô lớn hay quy mô nhỏ cũng nên quan tâm đến vai trò của tăng trưởng,
chú ý mở rộng hoạt động để cạnh tranh, để có thể tồn tại.
Theo Lee (2013) tổng hợp các bài nghiên cứu trước đây đã ghi nhận, các tác
giả có nhiều ý kiến khác nhau về sự tăng trưởng, nó có thể không phải là mục tiêu
cho tất cả các tổ chức, nhưng nó rất quan trọng vì họ cho rằng tổ chức không tăng
trưởng hoặc tăng trưởng thấp thường có xu hướng thất bại. Tương tự, theo Tingler
(2015) sự tăng trưởng có mối quan hệ tích cực với sự sống còn của tổ chức. Cũng
theo Lee (2013) tăng trưởng có thể tạo ra cơ hội để thúc đẩy khả năng sinh lời. Từ
các lập luận nêu trên chỉ ra rằng tăng trưởng là một yếu tố quan trọng trong hoạt
động của tổ chức, các công ty phải luôn phát triển để duy trì và nâng cao lợi thế
cạnh tranh hoặc sẽ thụt lùi so với sự phát triển của các tổ chức khác.
Tingler (2015) cho rằng sự tăng trưởng doanh nghiệp làm tăng tính hài hòa, hấp
dẫn đối với các nhà đầu tư bên ngoài từ đó tạo điều kiện cho việc gia tăng nguồn tài trợ
từ bên ngoài. Các doanh nghiệp có mức tăng trưởng cao có thể thu hút được nhiều sự
quan tâm của các đối tượng hữu quan, đây là một cơ hội để doanh nghiệp tiếp cận
nguồn vốn rộng lớn, góp phần gia tăng quy mô hoạt động. Cũng theo Tingler (2015)

16

sự tăng trưởng gắn liền với nhiều lợi ích tiềm năng, nó mang lại lợi ích cho hoạt
động của công ty, hỗ trợ công ty trong quá trình đổi mới, tuy nhiên sự tăng trưởng
quá nhanh có thể gây nhiều khó khăn cho công tác quản lý của nhà quản trị, có thể
dẫn đến thay đổi văn hóa tổ chức.
Quá trình tăng trưởng của doanh nghiệp phải được xem xét và lên kế hoạch cụ
thể. Vì việc tăng trưởng sẽ tác động đến nhiều yếu tố trong doanh nghiệp, như nguồn
lực và quản lý. Một ví dụ về nguồn lực quan trọng có thể nói đến là nguồn lực tài
chính, để có thể phát triển mở rộng quy mô các công ty cần nguồn tài chính lớn, đối với
các doanh nghiệp niêm yết nguồn tài chính có thể được huy động từ nhà đầu tư thông
qua việc phát hành cổ phiếu hoặc nguồn vốn từ các tổ chức tín dụng. Về yếu tố quản lý,
khi sự tăng trưởng diễn ra, quy mô hoạt động được mở rộng thì yêu cầu về số lượng
nhân sự quản lý tăng lên, nếu có sai sót trong quá trình lựa chọn nhân sự quản lý, có thể
dẫn đến nguy cơ lớn cho sự tồn tại của tổ chức. Bên cạnh đó, việc duy trì và khai thác
lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp là một vấn đề cần được chú ý khi thực hiện tăng
trưởng doanh nghiệp, các doanh nghiệp không có ưu thế hoặc đặc trưng riêng sẽ gặp
nhiều khó khăn, không cạnh tranh được với các công ty khác, có thể dẫn đến phá sản.
Do đó, nhà quản trị khi xem xét chiến lược phát triển của công ty phải luôn quan tâm
đến nhân tố tăng trưởng, nhưng bên cạnh đó phải đảm bảo hài hòa giữa mức độ tăng
trưởng và nguồn lực hiện tại của doanh nghiệp, nhằm tạo mối quan hệ hợp lý trong quá
trình hoạt động và phát triển của doanh nghiệp.
Tóm lại, có thể nói tăng trưởng là việc mở rộng quy mô doanh nghiệp và đã có
nhiều nghiên cứu đề cao vai trò của tăng trưởng đối với hoạt động của tổ chức, tất cả
các tổ chức đều cần sự tăng trưởng trong hoạt động để được tồn tại và phát triển. Tùy
theo mục đích nghiên cứu, các tác giả có thể sử dụng các thước đo tăng trưởng khác
nhau, các thước đo phổ biến cho sự tăng trưởng được đề cập trong các nghiên cứu trước
đây gồm tài sản, nguồn vốn, doanh thu, lợi nhuận, số lượng nhân viên. Trong đó theo
tổng hợp của tác giả thước đo tăng trưởng doanh thu và tăng trưởng tài sản là hai thước

đo được sử dụng phổ biến nhất trong các nghiên cứu thực nghiệm.