LÝ THUYẾT VỀ GIAO TIẾP

LÝ THUYẾT VỀ GIAO TIẾP
1.1. Khái niệm, đặc điểm phân loại và kĩ năng giao tiếp.
1.1.1. Khái niệm.
Giao tiếp là các mối quan hệ giao lưu, ứng xử thông qua tiếp xúc giữa người với
người; Giao tiếp văn hóa là những hành vi giao tiếp (cụ thể) theo định hướng (có) văn
hóa.
Văn hóa giao tiếp là khía cạnh giá trị mang yếu tố tích cực trong các mối quan
hệ giao tiếp cá nhân tạo thành một bộ phận của đời sống văn hóa tập thể và rộng ra là
của nền văn hóa dân tộc.
Giao tiếp là quá trình chia sẻ ý nghĩ, tình cảm thông tin với một hoặc nhiều
người. Trong giao tiếp, người ta thường sử dụng lời nói để biểu đạt ý nghĩ của mình,
trao đổi thông tin với người khác; sử dụng ngôn ngữ không lời, như nét mặt, cử chỉ,
động tác… để biểu lộ tình cảm, thông tin muốn chuyển tải.
Giao tiếp là quá trình tiếp xúc có mục đích. Người giao tiếp phải nỗ lực để cuộc
giao tiếp đạt kết quả nên cần hiểu mình tiếp xúc với ai, nói gì, nói như thế nào… để đôi
bên hiểu rõ thông tin cần thiết. Như vậy, giao tiếp không đơn giản chỉ là nói chuyện với
ai đó. Về kỹ năng, một người có thể giao tiếp thành công hơn người khác nhờ khiếu ăn
nói, óc linh hoạt, khả năng hài hước. Tuy nhiên để giao tiếp thành công cần rèn luyện,
thực hành, rút kinh nghiệm và lúc đó năng khiếu sẽ là lợi thế kèm theo.
1.1.2. Đặc điểm của giao tiếp.
1.1.2.1.Tính mục đích.
– Giúp người nghe hiểu những dự định của chúng ta;
– Có được sự phản hồi từ người nghe;
– Duy trì mối quan hệ tốt đẹp với người nghe .
– Truyển tải được những thông điệp. Quá trình này có khả năng bị mắc lỗi do thông điệp
thường được hiểu hoặc dịch sai đi bởi 1 hay nhiều hõn những thành phần khác tham gia
vào quá trình này.
Khi không thành công, những suy nghĩ, ý tưởng của bạn sẽ không phản ánh
được những cái đó của chính bạn, gây nên sự sụp đổ trong giao tiếp và những rào cản
trên con đường đạt tới mục tiêu của bạn - cả trong đời tư và trong sự nghiệp.
1.1.2.2. Tính chuẩn mực.

Lễ nghi là một tiêu chí quan trọng trong xã hội văn minh hiện đại, đó là nội dung
quan trọng trong hoạt động giao tiếp xã hội, và cũng là hình thức biểu hiện bên ngoài
của văn hoá đạo đức xã hội, phản ánh tố chất công dân một quốc gia.
Phong cách xã giao là tài năng, là sự sáng tạo, là nhu cầu, là cách đối đãi của
mỗi con người. Sự khéo léo trong giao tiếp sẽ tạo cho con người có thêm sức thu hút và
thành công hơn, nếu như được vun đắp hơn nữa sẽ còn may mắn trong vận mệnh hơn
rất nhiều.
Trong cuộc sống và công việc thường ngày, khéo léo trong đối nhân xử trhế còn
có thể điều tiết mối quan hệ giữa con người với con người. Trên một ý nghĩa nhất định
mà nói, lễ nghi xã giao là một côn cụ điều tiết sự phát triển hài hòa và mỗi quan hệ cộng
đồng, con người khi giao tiếp với nhau cũng phải theo một quy phạm đối nhân xử thế,
nó có tác dụng tích cực tăng cường sự tông trọng lẫn nhau, thiết lập mối quan hệ hợp
tác hữu nghị, tránh tối đa những mâu thuẫn và xung đột không đáng có. Thông thường
mà nói, con người nhận được sự tôn trọng, tiếp đãi ân cần, sự tán đồng và giúp đỡ sẽ có
sự mạnh rất lớn, tạo được mối quan hệ tốt đẹp với mọi người, còn ngược lại, có thể sẽ
gây cho người khác sự ác cảm, sự thù địch, cố chấp, nhìn chung sẽ tạo ra một tâm lý
không được tốt.
Chuẩn mực giao tiếp thời hội nhập với đặc điểm nổi bật ở sự thời thượng, mới
mẻ, toàn diện, và phổ biến sẽ là một cẩm nang giao tiếp thiết thực dành cho bạn trong
cuộc sống. Thời đại ngày nay, nhịp sống và làm việc của mỗi người ngày càng khẩn
trương, không phải ai cũng biết hế lễ nghi, thông thạo phong tục, tuy nhiên mỗi người
chúng ta cũng điều biết được phong cách xã giao cần thiết để phục vụ cho công việc và
giao tiếp với mọi người xung quanh. Sách sẽ giúp độc giả lĩnh hội được những chuẩn
mực tối ưu nhất về lễ nghi giao tế trong nhiều phương diện, hoàn cảnh, lĩnh vực của
cuộc sống hàng ngày.
1.1.3. Phân loại giao tiếp:
Con người có rất nhiều cơ hội giao tiếp với những người khác. Giao tiếp có thể
phân biệt thành nhiều loại khác nhau.
1.1.3.1.Giao tiếp nội tâm:
Khi con người trò truyện với chính bản thân họ, quá trình giao tiếp này diễn ra

trong bộ não. Nó bao gồm những suy nghĩ, ký ức, và nhận thức trong suốt quà trình
giao tiếp. Hầu hết hành vi phản ứng đối với các cấp độ giao tiếp chủ yếu đều bắt nguồn
từ giao tiếp nội tâm. Ở cấp độ này, chủ thể đặt ra những quy tắc cho bản thân và các
kiểu mẫu giao tiếp. Giao tiếp nội tâm bao gồm:
• Giác quan – Ví dụ: các mô hình diễn giải, văn bản, ký hiệu, biểu tượng.
• Giao tiếp không bằng lời nói – Ví dụ: các động tác, giao tiếp bằng mắt.
• Giao tiếp giữa các bộ phận trên cơ thể – Ví dụ: “Bao tử của tôi nói với tôi là đã
đến giờ ăn trưa rồi”.
• Mơ mộng.
• Giấc mơ ban đêm.
• Những hình thức khác.
1.1.3.2. Giao tiếp ứng xử:
Giao tiếp ứng xử được hiểu là việc giao tiếp giữa hai cá nhân riêng biệt. Hình
thức giao tiếp này diễn ra khi hai con người giao tiếp với nhau hoặc giao tiếp theo
nhóm. Điều này cũng có nghĩa là con người có thể nắm bắt được việc giao tiếp với
những con người khác nhau trong những hoàn cảnh khác nhau và làm cho người đó
cảm thấy hài lòng. Những động tác như giao tiếp bằng mắt, vận động cơ thể, và các
động tác tay cũng là một phần của giao tiếp ứng xử. Các chức năng phổ biến nhất của
việc giao tiếp ứng xử là nghe, nói và giải quyết mâu thuẫn. Phân loại giao tiếp ứng xử
đi từ giao tiếp ngôn ngữ đến phi ngôn ngữ và từ tình huống này đến tình huống khác.
Giao tiếp ứng xử bao gồm việc giao tiếp trực diện có mục đích và thích hợp.
1.1.3.3. Giao tiếp theo nhóm nhỏ:
Giao tiếp theo nhóm nhỏ là một quá trình tác động qua lại diễn ra theo nhóm ba
người hoặc nhiều hơn để đưa ra được những mục tiêu chung bao gồm giao tiếp trực
diện và các loại giao tiếp qua trung gian. Loại giao tiếp này thỉnh thoảng cũng bao gồm
giao tiếp ứng xử chỉ có một điểm khác biệt chủ yếu là số lượng người tham gia vào quá
trình này. Giao tiếp theo nhóm nhỏ có thể là buổi nói chuyện giữa các thành viên gia
đình trong bữa ăn tối, hoặc một buổi họp được diễn ra bởi một vài thành viên trong tổ
chức.
1.1.3.4. Giao tiếp cộng đồng:

Khi một người gửi thông điệp cho một bộ phận khán giả, không phân biệt những
cá nhân khác nhau. Không giống với các cấp độ giao tiếp kể trên, người phát ngôn đóng
vai trò chủ yếu trong quá trình giao tiếp này.
1.1.3.5. Giao tiếp tập trung:
Quá trình giao tiếp tập trung diễn ra khi một nhóm người nhỏ gửi thông điệp cho
một bộ phận tiếp nhận lớn thông qua một phương tiện truyền thông cụ thể. Quá trình
này biểu hiện sự hình thành và truyền bá một thông điệp đến một bộ phận tiếp nhận lớn
thông qua phương tiện truyền thông.
1.1.3.6. Giao tiếp phi ngôn ngữ:
Trong giao tiếp phi ngôn ngữ, con người truyền những thông điệp cho nhau
không sử dụng ngôn ngữ. Họ giao tiếp thông qua những biểu hiện trên gương mặt, vị trí
đầu, tay và cử động tay, cử động của cơ thể, vị trí của chân và bàn chân. Con người
cũng có thể dùng “khoảng cách” để diễn đạt một thông điệp. Bằng cách để ý đến giao
tiếp phi ngôn ngữ, một người có thể hiểu được những thông điệp từ người khác, và
chuyển thông điệp đến người khác. Sự chú ý đến việc giao tiếp phi ngôn ngữ giúp con
người:
• Diễn đạt sự tự tin và hiểu biết.
• Chứng minh được sức mạnh và tầm ảnh hưởng.
• Diễn tả lòng chân thành, sự hứng thú và tinh thần hợp tác.
• Tạo dựng lòng tin.
• Nhận ra tâm trạng của bản thân và của những người khác.
• Khám phá sự khác biệt giữa những gì người khác đang nói và những điều người
đó đang nghĩ.
• Thay đổi hành vi và không gian giao tiếp để tạo nên những cuộc thảo luận có
hiệu quả hơn.
• 03 châm ngôn về giao tiếp.
o Châm ngôn 1: Giao tiếp là phương thuốc thần kỳ chữa lành mọi tai họa của chúng ta –
Panacea
o Châm ngôn 2: Giao tiếp có thể phá vỡ (Điều này có thể trái ngược với quan niệm giao
tiếp không thể bị phá vỡ trong khi máy móc có thể bị phá vỡ).

o Châm ngôn 3: Giao tiếp đơn thuần là việc xây dựng một kỹ năng. Giao tiếp là một quá
trình phức tạp cần phải nắm bắt và thấu hiểu một cách toàn diện.
1.1.4. Kỹ năng giao tiếp cơ bản:
1.1.4.1. Hãy là một người lắng nghe tốt.
Hãy chú ý lắng nghe các nhân viên của bạn. “Nghe có vẻ rất đơn giản, nhưng
đây là một trong những thiếu sót giao tiếp lớn nhất mà các nhà quản lý thường mắc
phải”, - Maureen Dolan Rosen, một chuyên gia nhân sự tại hãng Chapel Hill , - cho
biết. Trong số những điều Maureen nhấn mạnh tại các hội thảo quản lý là: “Hãy học
cách lắng nghe tốt hơn”. Bà cũng dẫn chứng một câu truyện về ông sếp của bà trước
đây, người luôn đặt tay dưới cằm và im lặng nghe mọi người xung quanh nói chuyện tại
các cuộc họp bàn, hội thảo. Nhưng nếu quan sát kỹ một chút, bạn sẽ thấy sau cặp mắt
kính, hai mắt ông nhắm nghiền. Ông đã sử dụng cuộc họp để chợp mắt trong chốc lát.
1.1.4.2. Dành thời gian cho nhân viên.
Thông thường, những cuộc nói chuyện trực tiếp với các nhân viên trong công ty
là rất quan trọng; chỉ khi các nhân viên làm việc ở xa, bạn mới nên nói chuyện qua điện
thoại. Nếu bạn không thể gặp gỡ hàng tuần, hãy thực hiện ít nhất một lần trong một