SKKN Môn Ngữ văn THCS

SKKN " Giải pháp khắc phục học sinh học yếu..."- 2010

Phòng GD & đt thạch thất
Trờng THCS Yên Trung
**************
giải pháp khắc phục học sinh
học yếu môn ngữ văn trong trờng
trung học cơ sở


họ và tên : doãn duy niên
Tổ: Xã hội
Trờng: THCS yên trung
Năm học: 2009-2010
Doãn Duy Niên - THCS Yên Trung
1
SKKN " Giải pháp khắc phục học sinh học yếu..."- 2010
Giải pháp khắc phục học sinh
học yếu môn ngữ văn trong trờng
trung học cơ sở
I. Phần thứ nhất: Đặt vấn đề
Trong xu thế khoa học kĩ thuật phát triển nh vũ bão, xã hội biến đổi không ngừng
theo dòng chảy của quy luật của lịch sử, con ngời hiện tại và trong tơng lai cũng phải là
những con ngời trình độ nhận thức, năng động sáng tạo để thích ứng nhanh với những
thay đổi của xã hội, thời đại. Với nội dung đó, giáo dục trong nhà trờng phổ thông có
một vị trí vai trò đặc biệt- đào tạo ra những con ngời có trình độ năng lực tiếp cận
thông tin, kiến thức; giải quyết thông tin, vấn đề một cách mềm dẻo, linh hoạt.
Để tạo điều kiện học sinh hoà nhập một cách chủ động, tích cực trên tinh thần vừa
kế thừa vừa phát triển Bộ giáo dục đã xây dựng một chơng trình sách giáo khoa phù
hợp với sự phát triển của thời đại . Đáp ứng đợc những yêu cầu xu thế phát triển của đất
nớc trong giai đoạn đổi mới. Và đây vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với thầy và trò

trong việc góp phần đa đất nớc thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, hội nhập nhanh với các n-
ớc tiên tiến trên thế giới.
Trong các môn học thì môn ngữ văn là một bộ môn nghệ thuật ngôn từ, cung cấp
kiến thức về văn học, tiếng việt, tập làm văn. Giúp học sinh hình thành những phẩm
chất đạo đức, t tởng tình cảm cao đẹp, biết ứng xử phù hợp với hoàn cảnh sống. Rèn
luyện năng lực t duy cho học sinh theo hớng rèn luyện nhận thức, lí giải và tự đề ra đợc
những quyết định, nhằm giải quyết có hiểu quả các tình huống có vấn đề trong học tập
Doãn Duy Niên - THCS Yên Trung
2
SKKN " Giải pháp khắc phục học sinh học yếu..."- 2010
và đời sống. Giúp các em học tập tốt các bộ môn khác, tiếp thu kiến thức ở các ĩnh vực
đời sống khác. Rèn luyện cho học sinh trở thành những ngời có năng lực thực hành.
Trong thực tế hiện nay số lợng học sinh có khả năng nh trên còn hạn chế không phải
là nhỏ, đặc biệt là học sinh miềm núi, vùng sâu, vùng xa; khả năng nói, nghe, đọc, viết
nhiều em còn cha thật thành thạo nói gì t duy những vấn đề khó hơn?
Vấn đề này đợc các nhà trờng và các tổ chuyên môn đặc biệt quan tâm tìm mọi biện
pháp để tháo gỡ những khó khăn về phơng pháp giảng dạy theo hớng đổi mới để giảm
thiểu cao thấp nhất học sinh ngồi nhầm môn, nhầm lớp.
Xuất phát từ thực tế chung của ngành giáo dục, với 16 năm trực tiếp đứng lớp giảng
dạy, tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng bạn bè đồng nghiệp một số sáng kiến, giải pháp
của bản thân đã áp dụng khắc phục học sinh học yếu môn văn trong trờng phổ thông,
đặc biệt các trờng ở miền núi để các bạn đồng nghiệp cùng tham khảo.
II. Phần thứ hai: Nội dung
1. Cơ sở lí luận:
Căn cứ vào mục tiêu đổi mới sách giáo khoa và phơng pháp dạy trung học cơ sở,
căn cứ vào trình độ nhận thức của học sinh từng miền vùng đáp ứng đợc xu thế phát
triển xã hội. Đặc biệt hởng ứng cuộc vận động hai không với 4 nội dung của Bộ giáo
dục. Đổi mới phơng pháp dạy học cho phù hợp với mục tiêu và trình độ nhận thức của
học sinh là trách nhiệm của giáo viên đứng lớp. Vậy làm thế nào để lựa chọn phơng
pháp dạy học phù hợp với đối tợng học sinh từng miền vùng?

Đối với môn ngữ văn lại càng phức tạp hơn, đòi hỏi học sinh phải tổng hợp các kĩ
năng. Theo điều tra thực tế phần lớn học sinh ngại học môn văn, đặc biệt với học sinh
yếu kém lại càng ngại hơn. Nhiều giáo viên giảng dạy môn văn phải trăng trở, lúng
túng khi lựa chọn phơng pháp phụ đạo học sinh yếu kém mà hiệu quả không thay đổi:
số học sinh không học bài, chữ viết sấu, sai lỗi chính tả nhiều, cha đọc thông viết thạo,
cha biết viết một bài tập làm văn...còn nhiều. Qua tìm hiểu nghiên cứu, phân tích
nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh học yếu kém nh trên là:
Doãn Duy Niên - THCS Yên Trung
3
SKKN " Giải pháp khắc phục học sinh học yếu..."- 2010
Thứ nhất: Việc tự học ở nhà kém do một số cha mẹ học sinh cha quan tâm đến việc
học tập của con. Do một số em lời học, một số em còn thiếu đồ dùng học tập tối thiểu
nh sách giáo khoa, vở viết, bút mực ... Một số em còn mải chơi cha chú ý học tập...
Thứ hai: Việc học tập ở trên lớp, một số học sinh đôi khi còn cha chú ý nghe
giảng, ghi chép bài học vào vở cha đến nơi, đến chốn; cha có phơng pháp học trên lớp
nh: khả năng kết hợp quan sát nghe giáo viên giảng ghi vở, quan sát sách giáo khoa...
Vậy muốn khắc phục đợc học sinh yếu kém phải tìm biện pháp hạn chế những nguyên
nhân gây ra tình trạng đó. Bởi không có học sinh dốt chỉ có học sinh lời học.
Vấn đề tôi muốn trao đổi với đồng nghiệp ở đây là làm thế nào để học sinh có hứng
thú học môn ngữ văn nhất là học sinh yếu, kém. Từ việc hứng thú với bộ môn các em
mới có phơng pháp học tốt, nâng cao dần nhận thức và khả năng diễn đạt của mình. Sau
đây là một số biện pháp tháo gỡ những khó khăn trong việc khắc phục tình trạng học
sinh yếu kém môn ngữ văn ở cấp trung học cơ sở.
2. Nội dung cụ thể:
Để đảm bảo chất lợng học sinh một cách thực chất, nhất là đối với học sinh yếu
kém càng khó khăn hơn. Biện pháp thực hiện ở đây không phải một ngày, hai ngày,
một tuần hay một tháng mà là cả một quá trình dài, đòi hỏi giữa thầy và trò phải kiên
trì. Muốn khắc phục đợc học sinh yếu kém môn ngữ văn nói riêng và các bộ môn khác
nói chung đây không phải việc làm của một ngời mà thành công đợc, đòi hỏi sự hỗ trợ
của nhiều ngời, nhiều tổ chức đoàn thể trong nhà trờng, hội cha mẹ học sinh cùng phối

kết hợp đồng bộ mới có kết quả đợc.
Một số biện pháp đã thực hiện:
* Sự phối kết hợp chung:
Sự chỉ đạo của chuyên môn nhà trờng ( Ban giám hiệu ), phải sát sao luôn quan
tâm đến chất lợng và kế hoạch phụ đạo học sinh yếu kém.
Công đoàn, đoàn thanh niên, đội thiếu niên thờng xuyên phối hợp tổ chức các phong
trào thi đua các hoạt động thiết thực nhằm khích lệ tinh thần học tập: nh tổ chức giao lu
Doãn Duy Niên - THCS Yên Trung
4
SKKN " Giải pháp khắc phục học sinh học yếu..."- 2010
văn hoá, văn nghệ thể dục thể thao, mở các cuộc thi tìm hiểu về các chủ đề kỉ niệm các
ngày lễ lớn...
Tổng phụ trách đội cùng đội cờ đỏ thờng xuyên kiểm tra đồ dùng học tập sự chuẩn
bị bài trong 15 phút truy bài đầu giờ.
Giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên bộ môn, hội cha mẹ học sinh thờng xuyên quan
tâm quan tâm trao đổi, phối kết hợp động viên khích lệ, giúp đỡ tạo điều kiện để các
em học tập tốt ở lớp cũng nh ở nhà.
Sự phối kết hợp đó đã tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên bộ môn thực hiện tốt
việc phụ đạo học sinh yếu kém bộ môn của mình giảng dạy một cách có hiệu quả.
* Biện pháp cụ thể của giáo viên bộ môn:
Việc thứ nhất là phân loại học sinh ngay từ đầu năm (học sinh khá giỏi, học sinh
trung bình, học sinh yếu kém )
Tìm hiểu nguyên nhân yếu kém đối với những học sinh học yếu kém bộ môn thông
qua học sinh trong lớp và cha mẹ của các em học yếu đó. Trao đổi trực tiếp với cha mẹ
của học sinh về cách thức và phơng pháp dạy con học tập ở nhà. Tạo điều kiện về thời
gian và vật chất, mua sắm cho con đầy đủ các trang bị sách vở đồ dùng học tập cho con
cái. Sau đó giáo viên trực tiếp hớng dẫn cụ thể các em sự chuẩn bị bài trớc khi đến lớp
nh :đồ dùng học tập của bộ môn, sách giáo khoa, vở ghi...
Hớng dẫn chi tiết tỉ mỉ phơng pháp học ở nhà cho các em: cách soạn bài, cách làm
bài tập, học bài cũ...

Hớng dẫn phơng pháp học trên lớp: học sinh phải biết phối hợp nhịp nhàng các kĩ
năng cùng một lúc: mắt nhìn, tai nghe, tay viết, tham gia xây dựng bài; kết hợp nghe
giảng với quan sát sách giáo khoa. Cách trình bày bài học trong vở ghi phải rõ ràng
khoa học. Ví dụ nh: tên đầu bài viết chữ in hoa to rõ ràng, tên các đề mục ghi thẳng
hàng sát lề, chữ viết cần chú ý tự rèn luyện, không đợc viết ẩu. Hết bài dùng thớc kẻ
gạch ngang...
Hớng dẫn cách viết bài tập làm văn phải rõ ràng bố cục ba phần, đoạn văn cân đối
mạch lạc, viết đúng ngữ pháp và chuẩn chính tả.
Doãn Duy Niên - THCS Yên Trung
5