Thiếu và thừa dinh dưỡng đều nguy hiểm

Thiếu và thừa dinh dưỡng đều nguy hiểm

Thiếu dinh dưỡng

Trong 10 năm vừa qua, tỷ lệ trẻ em bị suy dinh
dưỡng nặng, bị bệnh khô mắt do thiếu vitamin A dẫn
đến mùa lòa đã giảm đi đáng kể. Tuy nhiên, tình trạng
thiếu dinh dưỡng vừa phải, kéo dài đang là trở ngại
cho sự phát triển thể chất và trí tuệ con người Việt
Nam.
Nhiều bằng chứng cho thấy người Việt Nam vốn
không phải là người bé nhỏ, yếu ớt và trí tuệ kém cỏi
về mặt di truyền, nhưng tình trạng dinh dưỡng kém
đã hạn chế các tiềm năng đó.
Nghèo và thiếu kiến thức là hai
nguyên nhân cơ bản của đói và
thiếu dinh dưỡng. Do đó, điều
kiện đầu tiên để có an ninh dinh
dưỡng là bảo đảm an ninh thực
phẩm, đặc biệt an ninh thực
phẩm ở hộ gia đình. Nói đến an
ninh thực phẩm nghĩa là thực
phẩm không bị khan hiếm, ổn
định trong năm và người nghèo
có thể mua được.
Vì vậy, chương trình dinh
dưỡng cần gắn với chương
trình sản xuất, xóa đói giảm
nghèo và tăng thu nhập của người nghèo. Yếu tố thứ
hai trong an ninh dinh dưỡng là bảo vệ sức khỏe. Ở
trẻ em, đó là các hoạt động chăm sóc bà mẹ nhất là

khi có thai, nuôi con bằng sữa mẹ, phòng chống các
bệnh nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng;

Cần chăm sóc dinh
dưỡng cho thai nhi
ngay từ khi nằm trong
bụng mẹ
Ở người lớn, đó là xây dựng một lối sống lành mạnh,
cả về ăn uống. Yếu tố thứ 3 gần đây được nhấn
mạnh nhiều là công tác chăm sóc các đối tượng có
nguy cơ cao ở tại gia đình và cộng đồng. Đời người
luôn luôn là sự đối đầu với các nguy cơ và thách thức
kể từ khi còn nằm trong bụng mẹ cho đến chết.
Những đối tượng có nguy cơ cao là bà mẹ, trẻ em,
thiếu nữ, người già, người tàn tật, nhưng cần quan
tâm đặc biệt đến trẻ em trước tuổi đi học và những
năm đầu đến trường vì tình trạng dinh dưỡng và sức
khỏe kém ở lứa tuổi tuổi này liên quan đến tỷ lệ trẻ
em đến lớp, bỏ học và năng lực học tập.
Nuôi con bằng sữa mẹ là hành vi thể hiện đầy đủ
nhất khái niệm chăm sóc cả về dinh dưỡng (sữa mẹ
là thức ăn cân đối nhất với trẻ thơ), y tế (sữa mẹ có
các kháng thể quý giá) và tình cảm (sự âu yếm hai
chiều giữa mẹ và con). Nuôi con bằng sữa mẹ và làm
thế nào để người mẹ có đủ sữa nuôi con là nội dung
hoạt động đầu tiên và quan trọng nhất của chương
trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em và thiếu vi
chất dinh dưỡng, đặc biệt là thiếu vitamin A.

Người ta nhận thấy trẻ em ở các nước kém phát triển

nếu được nuôi dưỡng đầy đủ, hợp vệ sinh sẽ có tốc
độ tăng trưởng không khác với tiêu chẩn quốc tế và
các chế độ ăn bổ sung cho bà mẹ và trẻ em nghèo đã
làm giảm hẳn số trẻ sơ sinh nhẹ cân, tăng phát triển
thể lực và trí tuệ của trẻ em một cách rõ rệt.

Thời kỳ có nguy cơ cao về suy dinh dưỡng là thời
gian nằm trong bụng mẹ và hai năm đầu tiên. Đỉnh
cao của suy dinh dưỡng trẻ em thường ở lứa tuổi 24-
36 tháng, nhưng đó là đỉnh tập hợp của suy dinh
dưỡng ở các thời kỳ trước đó vì suy dinh dưỡng là
một bệnh mạn tính chứ không tiến triển nhanh như
một số bệnh nhiễm khuẩn.
Vì vậy, trong chiến lược phòng chống suy dinh dưỡng
cần tập trung vào các thời kỳ sớm, cụ thể là ngay từ
khi bắt đầu ăn bổ sung (4-6 tháng) nhằm loại trừ tối
đa những trường hợp đi chệch khỏi đường phát triển
bình thường để sa vào thung lũng của suy dinh
dưỡng.
Các nghiên cứu ở nước ta cũng cho thấy trong 3
tháng đầu tiên, trẻ em Việt Nam nói chung phát triển
không kém tiêu chuẩn quốc tế, nhưng từ tháng thứ tư
trở đi thì phát triển kém hẳn và thời kỳ kém nhất là
khoảng thời gian từ tháng thứ tư đến tháng thứ sáu,
trung bình chỉ đạt 60% tăng cân nặng theo tiêu
chuẩn.

Tình trạng thiếu năng lượng trường diễn cao
(BMI<18,5) ở người trưởng thành đặc biệt ở phụ nữ
lứa tuổi sinh đẻ cũng rất đáng chú ý. Bảo đảm an

ninh lương thực, thực phẩm cần kèm theo chế độ làm
việc, ăn uống và nghỉ ngơi một cách hợp lý.

Thừa dinh dưỡng

Sự gia tăng tình trạng béo phì, các bệnh mạn tính
liên quan đến dinh dưỡng đòi hỏi một sự quan tâm và
hành động kịp thời. Dư luận xã hội đã bắt đầu chú ý