Phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính tại công ty cổ phần thủy điện thác bà tài chính ngân hàng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

TRẦN NGỌC TRUNG

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH VÀ DỰ BÁO BÁO CÁO TÀI CHÍNH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THUỶ ĐIỆN THÁC BÀ

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Hà Nội - 2017


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o---------

TRẦN NGỌC TRUNG

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH VÀ DỰ BÁO BÁO CÁO TÀI CHÍNH
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN THUỶ ĐIỆN THÁC BÀ
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ PHƯƠNG DUNG

Hà Nội – 2017

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn là công trình nghiên cứu khoa học độc lập
của tôi. Các số liệu, kết quả đưa ra trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc
rõ ràng.
Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Trần Ngọc Trung


LỜI CẢM ƠN
Qua những năm tháng học tập chương trình đào tạo sau đại học, Tôi đã được
trang bị những kiến thức vô cùng quý báu, làm hành trang cho quá trình công tác và
làm việc. Nhân dịp hoàn thành quyển luận văn, tôi xin gửi lời biết ơn chân thành đến
quý Thầy, Cô Giảng viên Trường Đại học Kinh tế Đại học Quốc gia Hà Nội đã tận
tình giảng dạy và hướng dẫn cho tôi nhiều kiến thức quý báu trong suốt thời gian theo
học lớp Tài chính ngân hàng 2, niên khóa 2014-2016.
Xin cảm ơn chân thành đến TS. Nguyễn Thị Phương Dung đã tận tình hướng
dẫn tôi hoàn thành luận văn này.
Lời cảm ơn sâu sắc nhất đến Ban Lãnh đạo, các cán bộ, nhân viên tại Công ty
cổ phần thủy điện Thác Bà đã tạo điều kiện và nhiệt tình giúp đỡ để tôi hoàn
thành quyển luận văn.
Tôi cũng xin cảm ơn đến các Giáo sư, Tiến sĩ, các nhà nghiên cứu đã có những
công trình nghiên cứu trong cùng lĩnh vực giúp cho tôi có tư liệu tham khảo để hoàn
thành luận văn này và tôi xin hứa sẽ vận dụng những kiến thức đó vào thực tiễn một cách
thiết thực nhất.
Trân trọng!
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2017

Tác giả luận văn

Trần Ngọc Trung


MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC HÌNH ...........................................................................................v
PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH VÀ DỰ BÁO BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP ..................................4

1.1. Tổng quan nghiên cứu............................................................................ 4
1.2. Cơ sở lý luận về phân tích tài chính doanh nghiệp. ............................... 6
1.2.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp ...........................................6
1.2.2. Mục tiêu của phân tích tài chính doanh nghiệp .......................................7
1.2.3. Chức năng của phân tích tài chính...........................................................9
1.2.4. Đối tượng của phân tích tài chính doanh nghiệp ...................................12
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phân tích tài chính .......................................13
1.2.6. Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp. ..........................................15

1.3. Cơ sở lý luận về dự báo báo cáo tài chính doanh nghiệp .................... 30
1.3.1. Khái niệm và mục tiêu dự báo báo cáo tài chính ...................................30
1.3.2. Nội dung dự báo báo cáo tài chính doanh nghiệp .................................31
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ..33

2.1. Thiết kế nghiên cứu:............................................................................. 33
2.1.1. Lập kế hoạch nghiên cứu ........................................................................33
2.1.2. Xây dựng khung lý thuyết .......................................................................33
2.1.3. Thực hiện phân tích và dự báo ...............................................................33
2.1.4. Kết quả nghiên cứu .................................................................................34

2.2. Phương pháp nghiên cứu...................................................................... 34
2.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ................................................................34
2.2.2. Công cụ xử lý dữ liệu .............................................................................34
2.2.3. Phương pháp phân tích và dự báo .........................................................35


CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH VÀ DỰ BÁO BÁO CÁO
TÀI CHÍNH CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY ĐIỆN THÁC BÀ ................................46

3.1. Khái quát về Công ty cổ phần thuỷ điện Thác Bà ............................... 46
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty cổ phần thuỷ điện Thác Bà46
3.1.2. Ngành nghề kinh doanh của Công ty cổ phần thuỷ điện Thác Bà. ........47
3.1.3. Cơ cấu tổ chức:.......................................................................................48
3.1.4. Thuận lợi và khó khăn trong ngành thủy điện ........................................49

3.2. Phân tích tình hình tài chính Công ty cổ phần thuỷ điện Thác Bà giai
đoạn 2011-2016 ........................................................................................... 52
3.2.1. Phân tích đánh giá tình hình huy động vốn của Công ty cổ phần thuỷ
điện Thác Bà .....................................................................................................52
3.2.2. Phân tích tình hình đầu tư và sử dụng vốn của Công ty ........................58
3.2.3. Phân tích tình hình và kết quả kinh doanh của công ty .........................61
3.2.4. Phân tích tình hình lưu chuyển tiền của công ty ...................................65
3.2.5. Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán của công ty .........70

3.2.6. Phân tích hiệu suất hoạt động của công ty.............................................75
3.2.7. Phân tích hiệu quả sử dụng vốn của công ty ..........................................76
3.2.8. Phân tích giá trị thị trường.....................................................................80

3.3. Đánh giá tình hình tài chính của Công ty cổ phần thuỷ điện Thác Bà 81
3.3.1. Ưu điểm...................................................................................................81
3.3.2. Nhược điểm và nguyên nhân ..................................................................83

3.4. Dự báo báo cáo tài chính Công ty cổ phần thuỷ điện Thác Bà giai đoạn
2017-2019 (theo phương pháp tỷ lệ trên doanh thu thuần) ........................ 84
3.4.1. Dự báo doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ ........................84
3.4.2. Dự báo báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh ........................................91
3.4.3 Dự báo bảng cân đối kế toán ..................................................................94
3.4.4. Dự báo báo cáo lưu chuyển tiền tệ .........................................................96
CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP NHẰM CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN THỦY ĐIỆN THÁC BÀ .....................................................98


4.1. Định hướng phát triển Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà trong thời gian
tới ................................................................................................................. 98
4.1.1. Mục tiêu của công ty...............................................................................98
4.1.2. Chiến lược phát triển trung và dài hạn trong những năm tới ................98

4.2. Đề xuất một số giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính tại Công ty
cổ phần thủy điện Thác Bà .......................................................................... 99
4.2.1. Xây dựng cơ cấu vốn hợp lý phù hợp với tài chính của công ty ............99
4.2.2. Tăng cường và phát huy hiệu quả của việc sử dụng vốn .....................100
4.2.3. Chú trọng công tác quản lý chi phí, loại bỏ các chi phí không cần thiết ....101
4.2.4. Đầu tư đổi mới tài sản cố định đi đôi với nâng cao hiệu quả sử dụng tài
sản cố định ......................................................................................................101

4.2.5. Hoàn thiện công tác phân tích tài chính và kế hoạch hóa tài chính ....103
4.2.6. Phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.......105

4.3. Kiến nghị đối với các bên liên quan .................................................. 106
4.3.1. Phía Nhà nước ......................................................................................106
4.3.2. Phía công ty ..........................................................................................106
4.3.3. Khuyến nghị đối với các nhà đầu tư .....................................................107
KẾT LUẬN .............................................................................................................109
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................111
PHỤ LỤC ................................................................................................................113


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

ATLĐ

An toàn lao động

2

BCKQKD

Báo cáo kết quả kinh doanh

3

BĐS

Bất động sản

4

CBCNV

Cán bộ công nhân viên

5

CCDV

Cung cấp dịch vụ

6

CĐKT

Cân đối kế toán

7

CKPT

Các khoản phải thu

8

CKPTR

Các khoản phải trả

9

CKPTRNCC

Các khoản phải trả nhà cung cấp

10

CP

Cổ phần

11

DTT

Doanh thu thuần

12

GTGT

Giá trị gia tăng

13

HĐKD

Hoạt động kinh doanh

14

HTK

Hàng tồn kho

15

KD

Kinh doanh

16

KQHĐKD

Kết quả hoạt động kinh doanh

17

LNKT

Lợi nhuận kế toán

18

LNST

Lợi nhuận sau thuế

19

PCCC

Phòng cháy chữa cháy

20

PCCN

Phòng chống cháy nổ

21

SS

So sánh

22

TCDN

Tài chính doanh nghiệp

i


STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

23

TĐ

Thủy điện

24

TĐN

Thủy điện nhỏ

25

TNDN

Thu nhập doanh nghiệp

26

TSCĐ

Tài sản cố định

27

TT

Tỷ trọng

28

VCSH

Vốn chủ sở hữu

29

VKD

Vốn kinh doanh

30

TSNH

Tài sản ngắn hạn

31

TSDH

Tài sản dài hạn

32

EVN

Tập đoàn điện lực Việt Nam

33

DT

Doanh thu

34

TBC

Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà

35

LN

Lợi nhuận

36

HĐQT

Hội đồng quản trị

37

ĐKKD

Đăng ký kinh doanh

38

TN

Thu nhập

ii


DANH MỤC CÁC BẢNG

STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 3.1

2

Bảng 3.2

So sánh quy mô vốn của công ty

73

3

Bảng 3.3

So sánh hệ số nợ của công ty

75

4

Bảng 3.4

Tài sản ngắn hạn thường xuyên của công ty

76

5

Bảng 3.5

Bảng phân tích tình hình đầu tư của công ty

78

6

Bảng 3.6

7

Bảng 3.7

8

Bảng 3.8

Tỷ suất chi phí và tỷ suất lợi nhuận của công ty

88

9

Bảng 3.9

Bảng tổng hợp dòng tiền của công ty

91

10

Bảng 3.10

Phân tích quy mô nợ

98

11

Bảng 3.11

Hệ số các khoản phải thu, phải trả

101

12

Bảng 3.12

Bảng Khả năng thanh toán của công ty

102

13

Bảng 3.13

So sánh hệ số khả năng thanh toán

104

14

Bảng 3.14

Bảng hệ số hiệu suất hoạt động

105

15

Bảng 3.15

So sánh hiệu suất sử dụng vốn

107

16

Bảng 3.16

Hiệu quả sử dụng vốn của công ty

107

17

Bảng 3.17

So sánh hiệu quả hoạt động

108

Bảng phân tích quy mô, sự biến động và cơ cấu
nguồn vốn

Bảng phân tích sự biến động và cơ cấu vốn của
công ty
Bảng phân tích tình hình và kết quả kinh doanh
của công ty

iii

Trang
69

81

85


STT

Bảng

Nội dung

Trang

18

Bảng 3.18

Bảng phân tích ROA theo các nhân tố ảnh hưởng

109

19

Bảng 3.19

Bảng phân tích ROE theo các nhân tố ảnh hưởng

111

20

Bảng 3.20

Hệ số giá trị thị trường qua các năm

112

21

Bảng 3.21

So sánh hệ số giá trị thị trường năm 2016

114

Bảng cơ cấu doanh thu bán hàng và cung cấp dịch

22

Bảng 3.22

vụ, doanh thu tài chính, thu nhập khác qua các

117

năm
23

Bảng 3.23

Lượng nước về hồ qua các năm

118

24

Bảng 3.24

Sản lượng điện qua các năm

119

25

Bảng 3.25

Giá bán điện bình quân qua các năm

123

26

Bảng 3.26

Trị số doanh thu thuần bán điện dự báo

126

27

Bảng 3.27

Doanh thu cung cấp dịch vụ

127

28

Bảng 3.28

Trị số doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch
vụ dự báo

129

Mối quan hệ giữa các chỉ tiêu báo cáo kết quả kinh
29

Bảng 3.29

doanh với doanh thu thuần bán hàng và cung cấp

130

dịch vụ
30

Bảng 3.30

Bảng Báo cáo kết quả kinh doanh dự báo

31

Bảng 3.31

32

Bảng 3.32

Bảng cân đối kế toán dự báo

139

33

Bảng 3.33

Bảng Báo cáo lưu chuyển tiền tệ dự báo

140

Mối quan hệ giữa các chỉ tiêu bảng CĐKT với
doanh thu thuần bán hàng và cung cấp dịch vụ

iv

132
134


DANH MỤC CÁC HÌNH
STT

Hình

Nội dung

Trang

1

Hình 3.1

Sơ đồ tổ chức Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà

62

2

Hình 3.2

Quy mô, sự biến động nguồn vốn

71

3

Hình 3.3

Cơ cấu nguồn vốn của công ty

74

4

Hình 3.4

5

Hình 3.5

6

Hình 3.6

7

Hình 3.7

Sự biến động dòng tiền của Công ty

96

8

Hình 3.8

Sự biến động công nợ phải thu, phải trả của Công ty

100

9

Hình 3.9

Sự biến động khả năng thanh toán của Công ty

104

10

Hình 3.10 Sự biến động ROA và các nhân tố ảnh hưởng

110

11

Hình 3.11 Sự biến động ROE và các nhân tố ảnh hưởng

112

12

Hình 3.12 Sự biến động EPS và DIV

113

13

Hình 3.13 Sự biến động lượng nước về hồ

119

14

Hình 3.14 Sự biến động sản lượng điện

120

15

Hình 3.15 Sự biến động giá bán điện bình quân

124

16

Hình 3.16 Sự biến động doanh thu bán điện

127

17

Hình 3.17 Sự biến động doanh thu cung cấp dịch vụ

128

Sự biến động tài sản ngắn hạn thường xuyên của
công ty
Sự biến động các khoản đầu tư của công ty
Sự biến động doanh thu, chi phí, lợi nhuận của
công ty

v

77
79
86


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài.
Sự đổi mới của nền kinh tế thị trường cùng sự hội nhập kinh tế quốc tế sâu
rộng của nước ta tạo nên sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp trong nền
kinh tế Việt Nam. Để có thể tồn tại và phát triển được, mỗi doanh nghiệp cần phải
nắm vững được tình hình tài chính, tình hình sản xuất, kinh doanh của mình để từ
đó đưa ra những dự báo tài chính và có những quyết định đúng đắn giúp phát triển

và tối đa hóa giá trị doanh nghiệp.
Việc thường xuyên tiến hành phân tích tài chính sẽ giúp cho nhà quản trị
doanh nghiệp thấy rõ thực trạng hoạt động tài chính, kết quả hoạt động sản xuất
kinh doanh… cũng như xác định được một cách đầy đủ và đúng đắn nguyên nhân,
mức độ ảnh hưởng của các nhân tố nội tại và vĩ mô đến tình hình tài chính công ty.
Từ đó các nhà quản trị có cơ sở để đánh giá mặt mạnh, mặt yếu, các cơ hội và thách
thức đặt ra với chính doanh nghiệp và có những biện pháp hữu hiệu nhằm cải thiện
tình hình tài chính, thiết lập các dự báo, kế hoạch tài chính phù hợp giúp doanh
nghiệp đứng vững và phát triển trong tương lai.
Thủy điện Thác Bà là nhà máy thủy điện đầu tiên của Việt Nam. Công tác
khảo sát thiết kế xây dựng Nhà máy thủy điện Thác Bà được tiến hành từ năm 1959
đến 1961. Sau hơn 10 năm xây dựng, ngày 5 tháng 10 năm 1971, Nhà máy đã khởi
động tổ máy số 1 và hòa lưới điện quốc gia.. Với tiền thân là Nhà máy thủy điện
Thác Bà, ngày 31/03/2006 Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà chính thức đi vào
hoạt động với ngành nghề kinh doanh chính là sản xuất và kinh doanh điện năng.
Ngày 19/10/2009 cổ phiếu của công ty đã được niêm yết trên Sở giao dịch chứng
khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) với mã chứng khoán là TBC. Qua tìm hiểu
tình hình tài chính của công ty, nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc phân tích
tài chính và dự báo báo cáo tài chính đối với Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà,
cùng với mong muốn đề xuất một số giải pháp cải thiện tình hình tài chính, tăng khả
năng quản trị tài chính cho công ty, kết hợp với những kiến thức lý luận tiếp thu
được, các tài liệu tham khảo thực tế, cùng với sự giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi
1


trong việc cung cấp các thông tin cần thiết từ phía Công ty, tôi đã lựa chọn đề tài
là: “ Phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính tại công ty cổ phần thủy
điện Thác Bà”.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu.
2.1. Mục tiêu:

Phân tích tình hình tài chính của Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà từ đó đề
xuất những giải pháp và kiến nghị, nhằm khắc phục những hạn chế còn tồn tại, cải
thiện tình hình tài chính và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty.
đồng thời, luận văn tập trung vào dự báo báo cáo tài chính của công ty CP Thủy
Điện Thác Bà giai đoạn 2017-2019.
2.2. Câu hỏi nghiên cứu:
Nội dung và phương pháp phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính
doanh nghiệp như thế nào ?
Tình hình tài chính của công ty cổ phần thủy điện Thác Bà giai đoạn 2011 –
2016 như thế nào ?
Ưu điểm, nhược điểm về tình hình tài chính hiện tại của công ty cổ phần cổ
phần thủy điện Thác Bà là gì ?
Báo cáo tài chính năm 2017 – 2019 của công ty được dự báo ra sao ?
Giải pháp nào để công ty cổ phần thủy điện Thác Bà cải thiện tình hình tài
chính trong thời gian tới ?
2.3. Nhiệm vụ:
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính
doanh nghiệp.
Thu thập dữ liệu để phân tích thực trạng tài chính của Công ty cổ phần thủy
điện Thác Bà từ năm 2011 đến 2016.
Thu thập dữ liệu để dự báo báo cáo tài chính của Công ty CP Thủy điện Thác
Bà giai đoạn 2017-2019
Đề xuất các giải pháp cụ thể để cải thiện tình hình tài chính của Công ty cổ
phần thủy điện Thác Bà trong thời gian tới.

2


3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
3.1. Đối tượng nghiên cứu

Tình hình tài chính và dự báo báo cáo tài chính của Công ty CP thủy điện
Thác bà.
3.2. Phạm vi nghiên cứu.
Đề tài giới hạn phân tích tài chính từ năm 2011 đến năm 2016 và dự báo báo
cáo tài chính từ năm 2017 đến năm 2019 tại Công ty cổ phần thủy điện Thác Bà.
4. Kết cấu luận văn.
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, bố cục luận văn
trình bày gồm 4 chương:
Chương 1: Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý luận về phân tích tài chính và
dự báo báo cáo tài chính doanh nghiệp.
Chương 2: Thiết kế và phương pháp nghiên cứu.
Chương 3: Phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính Công ty cổ phần
thủy điện Thác Bà.
Chương 4: Giải pháp nhằm cải thiện tình hình tài chính tại Công ty cổ phần
thủy điện Thác Bà.

3


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH
TÀI CHÍNH VÀ DỰ BÁO BÁO CÁO TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1. Tổng quan nghiên cứu.
Phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính doanh nghiệp là một công
tác rất quan trọng giúp cho các chủ thể quản lý đưa ra quyết định và cung cấp
thông tin cho nhiều đối tượng khác quan tâm đến tài chính của doanh nghiệp.
Chính vì vậy, phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính doanh nghiệp đã
được nhiều người đề cập đến trong các nghiên cứu của mình, trong quá trình tiếp
cận nghiên cứu luận văn, tác giả tiến hành khái quát hóa những công trình nghiên
cứu liên quan như sau:
Đối với các công trình là sách, giáo trình đều mang tính lý luận chung về

phân tích tài chính và dự báo báo cáo tài chính. Nội dung phân tích và dự báo bao
trùm tất cả hoạt động tài chính của các doanh nghiệp trong nhiều ngành kinh tế.
Ngoài ra, không có công trình nào đi sâu phân tích chi tiết thực tiễn tại một ngành
kinh tế, một doanh nghiệp cụ thể. Chính vì vậy các công trình này chỉ mang tính
lý thuyết. Cụ thể như các công trình tác giả đã nghiên cứu là:
-

Ngô thế chi và cộng sự, 2009, Giáo trình phân tích tài chính doanh nghiệp.
Lần 3. Hà Nội: Nhà xuất bản tài chính.

-

Nguyễn Năng Phúc và cộng sự, 2013, Giáo trình phân tích báo cáo tài chính.
Lần thứ nhất. Hà Nội: Nhà xuất bản Đại học kinh tế quốc dân.

-

Ngô Kim Phượng và cộng sự, 2013, phân tích tài chính doanh nghiệp. Lần 2.
Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Lao Động.
Đối với các đề tài luận văn đã hệ thống hóa được các vấn đề chung nhất về

phân tích tài chính, đánh giá được thực trạng tài chính của doanh nghiệp nghiên
cứu, chỉ ra được những tồn tại đồng thời cũng đưa ra một số giải pháp nhằm nâng
cao năng lực sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực tài chính. Tuy nhiên trong mỗi
đề tài lại đánh giá theo một số chỉ tiêu khác biệt tại phạm vi thời gian và địa điểm
khác nhau, chẳng hạn:

4

Đề tài “Phân tích tình hình tài chính tại Công ty cổ phần công nghiệp ô tôVinacomin”, luận văn thạc sĩ của tác giả Trần Trọng Nghĩa năm 2014 đã tiến hành
phân tích tình hình tài chính của công ty thông qua việc phân tích khái quát tình
hình tài chính và các tỷ số tài chính trên báo cáo tài chính của công ty trong giai
đoạn 2011 – 2013 từ đó đưa ra ưu điểm và hạn chế trong hoạt động tài chính của
công ty. Qua đây cho thấy bài phân tích chưa thực sự đi sâu vào tất cả các mặt về
tình hình tài chính của công ty như: phân tích sự thay đổi của các khoản mục, phân
tích dòng tiền và phân tích xu hướng.
Đề tài “Phân tích tài chính công ty cổ phần kỹ thuật thương mại Đông Nam
Á”, luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Thị Minh Ý năm 2015 đã tiến hành phân
tích tình hình tài chính thông qua phân tích cấu trúc tài chính, tình hình công nợ và
khả năng thanh toán, hiệu quả kinh doanh, rủi ro tài chính. Tuy nhiên, chưa phân
tích được xu hướng của các chỉ tiêu tài chính công ty.
Đề tài “Phân tích tình hình tài chính tại Tổng công ty bảo hiểm BIDV” của
tác giả Trần Thị Hồng Minh năm 2015 đã tiến hành phân tích tình hình tài chính
thông qua phân tích khả năng thanh toán, hiệu quả sử dụng tài sản, cơ cấu vốn và
khả năng trả nợ. Cho thấy nội dung phân tích chưa bao trùm hết tình hình tài chính
của đơn vị, chưa chỉ ra được các chỉ tiêu tài chính đặc thù khi phân tích doanh
nghiệp trong ngành Bảo hiểm.
Các đề tài trên mới chỉ dừng lại ở việc giải quyết các vấn đề mang tính lý
luận và thực tiễn về phân tích tài chính doanh nghiệp của một doanh nghiệp chứ
chưa đề cập đến nội dung dự báo báo cáo tài chính.
Đề tài “Phân tích và dự báo tài chính công ty cổ phần hóa chất Việt Trì”,
luận văn thạc sĩ của tác giả Trần Thị Vân năm 2015 và Đề tài “Phân tích và dự báo
tài chính công ty cổ phần đường Biên Hòa. Luận văn Thạc sỹ của tác giả Nguyễn
Kim Phượng, năm 2015 đã đề cập đến nội dung dự báo báo cáo tài chính bằng
phương pháp tỷ lệ phần trăm của các chỉ tiêu trên doanh thu. Tuy nhiên việc dự báo
tài chính còn chưa cụ thể mang tính định tính chưa đáp ứng được mục tiêu đề ra của
bài luận văn.

5

Bên cạnh đó, chưa có đề tài nào dự báo báo cáo tài chính của một doanh
nghiệp ngành sản xuất thủy điện ở Việt Nam. Vì vậy việc nghiên cứu và đánh giá
tình hình tài chính công ty cổ phần thủy điện Thác Bà nói riêng và các công ty hoạt
động thủy điện nói chung để tìm giải pháp cải thiện tình hình tài chính doanh
nghiệp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp là vẫn đề vẫn đang
được qua tâm và hết sức cần thiết.
Trong luận văn này tác giả kế thừa những lý thuyết, phương pháp từ các sách
Phân tích tài chính doanh nghiệp và có sự tham khảo của các luận văn thạc sĩ tài
chính ngân hàng cùng đề tài khóa trước, do khác nhau về phạm vi, thời gian và đối
tượng nghiên cứu, tác giả mong muốn phân tích tài chính Công ty cổ phần thủy điện
Thác Bà giai đoạn năm 2011-2016 bao gồm nội dung phân tích đánh giá tình hình
huy động vốn, tình hình đầu tư và sử dụng vốn của doanh nghiệp, kết quả sản xuất
kinh doanh, tình hình lưu chuyển tiền tệ, tình hình công nợ và khả năng thanh toán,
hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp, hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh
nghiệp. Đồng thời trên cơ sở đó dự báo báo cáo tài chính của công ty từ năm 2017
đến năm 2019 bằng phương pháp tỷ lệ phần trăm so với doanh thu thuần dựa trên
những phân tích đánh giá đầy đủ những yếu tố tác động đến tài chính của công ty từ
năm 2017 đến năm 2019.
1.2. Cơ sở lý luận về phân tích tài chính doanh nghiệp.
1.2.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp
Phân tích hiểu theo nghĩa chung nhất là sự phân chia các sự vật, hiện tượng
theo những tiêu thức nhất định để nghiên cứu, xem xét thấy được sự hình thành và
phát triển của sự vật hiện tượng đó trong mối quan hệ biện chứng với các sự vật,
hiện tượng khác.
Phân tích là công cụ dùng để nghiên cứu trong hầu hết các khoa học, từ khoa
học tự nhiên đến khoa học xã hội. Phân tích giúp nhận thức được nội dung, hình
thức và xu hướng phát triển của sự vật hiện tượng nghiên cứu, thấy được mối quan
hệ cấu thành bên trong của mỗi sự vật, hiện tượng, quan hệ biện chứng của nó với

6


các sự vật hiện tượng khác, qua đó giúp cho các đối tượng sử dụng thông tin phân
tích đưa ra các quyết định riêng.
Trong lĩnh vực quản trị tài chính doanh nghiệp cũng sử dụng phân tích là
một công cụ hữu hiệu để nghiên cứu tình hình tài chính của một doanh nghiệp. Hoạt
động tài chính có mối quan hệ chặt chẽ với các hoạt động khác trong doanh nghiệp.
Do đó, để nhận thức được nội dung, hình thức và xu hướng phát triển của tài chính
doanh nghiệp cần phân chia tài chính doanh nghiệp theo những tiêu thức thích hợp
để thấy được các quan hệ kinh tế nội tại, mối quan hệ biện chứng với các hoạt động
khác trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý vĩ mô của Nhà nước, có nhiều nhà
quản lý ở bên trong cũng như bên ngoài doanh nghiệp quan tâm đến tình hình tài
chính doanh nghiệp và đều có nhu cầu sử dụng thông tin do phân tích tài chính cung
cấp để phục vụ cho quá trình ra quyết định quản lý. Tuy nhiên mỗi nhà quản lý lại
quan tâm theo giác độ và với mục tiêu khác nhau, đòi hỏi phân tích tài chính phải
được tiến hành bằng nhiều phương pháp khác nhau để đáp ứng nhu cầu thông tin
của từng nhà quản lý.. Phân tích tài chính giúp cho tất cả các nhà quản lý có thông
tin phù hợp với mục đích của mình để đưa ra các quyết định nhằm bảo toàn và gia
tăng lợi ích của họ gắn với hoạt động của doanh nghiệp.
Như vậy, có thể nói rằng: Phân tích tài chính doanh nghiệp là tổng thể các
phương pháp cho phép đánh giá tình hình tài chính đã qua và hiện nay, dự đoán
tình hình tài chính trong tương lai của doanh nghiệp, giúp cho các nhà quản lý đưa
ra các quyết định quản lý hữu hiệu, phù hợp với mục tiêu mà họ quan tâm. (Ngô
Thế Chi, 2009, Giáo trình phân tích tài chính doanh nghiệp, trang 8)
1.2.2. Mục tiêu của phân tích tài chính doanh nghiệp
Để trở thành một công cụ đắc lực giúp các nhà quản lý quan tâm đến hoạt
động của doanh nghiệp có được các quyết định đúng đắn trong kinh doanh, phân

tích tài chính doanh nghiệp cần đạt được các mục tiêu sau:
-

Đánh giá chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp trên các khía cạnh
khác nhau như cơ cấu nguồn vốn, tài sản, khả năng thanh toán, lưu chuyển

7


tiền tệ, hiệu quả sử dụng tài sản, khả năng sinh lời, rủi ro tài chính… nhằm
đáp ứng thông tin cho tất cả các đối tượng quan tâm đến hoạt động của
doanh nghiệp như các nhà đầu tư, cung cấp tín dụng, quản lý doanh nghiệp,
cơ quan thuế, người lao động…
-

Định hướng các quyết định của các nhà quản lý quan tâm theo chiều hướng
phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp như quyết định đầu tư, tài
trợ, phân chia lợi nhuận…

-

Trở thành cơ sở cho các dự báo tài chính, giúp người phân tích dự đoán được
tiềm năng tài chính của doanh nghiệp trong tương lai.

- Là công cụ để kiểm soát hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trên cơ sở
kiểm tra, đánh giá các chỉ tiêu kết quả đạt được so với các chỉ tiêu kế hoạch,
dự toán, định mức… Từ đó xác định được những điểm mạnh và điểm yếu
trong hoạt động kinh doanh, giúp cho doanh nghiệp có được những quyết
định và giải pháp đúng đắn, đảm bảo kinh doanh đạt hiệu quả cao. Mục tiêu
này đặc biệt quan trọng với các nhà quản trị doanh nghiệp.

Để đạt được mục tiêu nói trên cần có một hệ thống chỉ tiêu phân tích phù hợp
được xây dựng theo đặc điểm và yêu cầu của doanh nghiệp, đáp ứng được yêu cầu
của từng nhà quản lý:
- Đối với nhà quản lý doanh nghiệp: nhà quản lý doanh nghiệp là người trực
tiếp quản lý doanh nghiệp, họ cần các thông tin để nắm bắt, kiểm soát và chỉ
đạo tình hình sản xuất kinh doanh của công ty mình. Phân tích tài chính doanh
nghiệp đối với nhà quản lý nhằm đáp ứng những mục tiêu sau:
 Một là: Tạo ra những chu kỳ đều đặn để đánh giá hoạt động quản lý trong giai
đoạn đã qua, việc thực hiện cân bằng tài chính, khả năng sinh lời, khả năng
thanh toán và rủi ro tài chính trong doanh nghiệp…
 Hai là: Hướng các quyết định của Ban giám đốc theo chiều hướng phù hợp với
tình hình thực tế của doanh nghiệp, như quyết định về đầu tư, tài trợ, phân
phối lợi nhuận...
 Ba là: nó là công cụ để kiểm tra, kiểm soát, quản lý hoạt động doanh nghiệp.
8


- Đối với các nhà đầu tư: các nhà đầu tư đó là những cổ đông, các cá nhân hoặc
các đơn vị, doanh nghiệp khác. Các câu hỏi chủ yếu cần làm rõ là: Thực trạng
tài chính của doanh nghiệp có lành mạnh hay không? Mức tăng trưởng là cao
hay thấp? Họ luôn muốn những đồng vốn mà mình bỏ ra sinh lời cao nhất và
bảo vệ an toàn cho đồng vốn của mình. Phân tích tài chính doanh nghiệp sẽ
cho biết giới hạn an toàn của đồng vốn và khả năng sinh lời của nó là cao hay
thấp, từ đó họ sẽ tính toán có quyết định đầu tư hợp lý.
- Đối với người cho vay: Họ cho doanh nghiệp vay vốn để đảm bảo nhu cầu sản
xuất kinh doanh. Khi cho vay họ phải biết chắc được khả năng hoàn trả tiền
vay. Do đó, phân tích tài chính doanh nghiệp với người cho vay là để đưa ra
quyết định đúng đắn về việc có cho doanh nghiệp vay không?
- Đối với các cơ quan quản lý Nhà nước: Các cơ quan dựa vào các báo cáo tài
chính của doanh nghiệp để phân tích, đánh giá tình hình tài chính nhằm kiểm

tra, giám sát hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời qua đó giúp các cơ quan
nhà nước hoạch định các chính sách vĩ mô phù hợp với tình hình chung của
doanh nghiệp.
- Đối với người lao động: Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh có tác động
trực tiếp tới người lao động. Do vậy, phân tích tài chính doanh nghiệp giúp họ
có định hướng việc làm ổn định, yên tâm trong công việc.
- Đối với các đối thủ cạnh tranh: Họ là những người rất quan tâm đến tình hình tài
chính công ty, các chỉ tiêu về khả năng sinh lời, doanh thu bán hàng và các chỉ tiêu
tài chính khác phục vụ cho việc đề ra các biện pháp cạnh tranh với công ty.
Từ những vấn đề nêu trên, cho thấy: Phân tích tài chính doanh nghiệp là công
cụ hữu ích được dùng để xác định giá trị kinh tế, để đánh giá mặt mạnh, mặt yếu
của doanh nghiệp, tìm ra nguyên nhân khách quan và chủ quan, giúp cho từng đối
tượng lựa chọn và đưa ra những quyết định phù hợp với mục đích mà họ quan tâm.
1.2.3. Chức năng của phân tích tài chính
Trong quản lý kinh tế, nhận thức- quyết định- hành động là bộ ba biện chứng
của sự quản lý có khoa học, trong đó nhận thức là cơ sở, là tiền đề của việc đưa ra

9


các quyết định và tổ chức thực hiện các quyết định. Nhận thức thế nào thì đưa ra
quyết định và hành động như thế.
Trong quản lý và điều hành kinh tế, tài chính để đưa ra các quyết định đúng
đắn và tổ chức thực hiện các quyết định một cách có khoa học cần có nhận thức
đúng đắn và đầy đủ về hiện tượng và quá trình kinh tế, tài chính đã, đang và sẽ diễn
ra ở đơn vị, những tác động từ môi trường đến hoạt động của đơn vị. Phân tích tài
chính doanh nghiệp là công cụ để nhận thức các hiện tượng, quá trình và kết quả
hoạt động kinh tế, tài chính doanh nghiệp nhằm cung cấp thông tin cho các chủ thể
quản lý có căn cứ cần thiết để điều hành và quản lý kinh tế, tài chính đơn vị nên
chức năng cơ bản của nó là: đánh giá, dự đoán và điều chỉnh hoạt động tài chính

doanh nghiệp.
Chức năng đánh giá: Tài chính doanh nghiệp là hệ thống các quan hệ kinh
tế của doanh nghiệp với các bên có liên quan thông qua sự vận động của các nguồn
lực tài chính trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ hoặc vốn
hoạt động của doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu kinh doanh trong khuôn khổ
của pháp luật. Các luồng chuyển dịch giá trị, sự vận động của các nguồn lực tài
chính nảy sinh và diễn ra như thế nào, nó tác động ra sao đến quá trình kinh doanh,
chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố nào, tác động đến quá trình vận động và chuyển
dịch nguồn lực tài chính ra sao, kết quả gần với mục tiêu hay ngày càng xa rời mục
tiêu kinh doanh của doanh nghiệp, có phù hợp với cơ chế chính sách và pháp luật
hay không… là những vấn đề cơ bản mà phân tích tài chính doanh nghiệp phải đưa
ra câu trả lời. Quan hệ kinh tế của doanh nghiệp với các bên có liên quan chỉ tồn tại
và phát triển khi lợi ích của mỗi bên đều phải đạt và vươt kỳ vọng, khi lợi ích của
một trong các bên bị suy giảm cũng đồng thời là lúc một trong các quan hệ kinh tế
của doanh nghiệp mỏng manh, dễ bị phá vỡ, câu hỏi là nguyên nhân sâu xa là gì?
Biện pháp để khôi phục và phát triển quan hệ đó như thế nào?... phân tích tài chính
doanh nghiệp trả lời được những câu hỏi đó. Thực hiện trả lời và làm rõ những vấn
đề nêu trên là thực hiện chức năng đánh giá tài chính doanh nghiệp.

10


Chức năng dự đoán: Mọi quyết định của con người đều hướng vào thực
hiện những mục tiêu nhất định. Bản thân doanh nghiệp cho dù đang ở giai đoạn nào
trong chu kỳ phát triển thì các hoạt động đều hướng tới những mục tiêu nhất định.
Những mục tiêu này được hình thành từ nhận thức về điều kiện năng lực của bản
thân cũng như những diễn biến của tình hình kinh tế quốc tế, trong nước, ngành
nghề và các doanh nghiệp cùng loại, các đối thủ cạnh tranh, sự tác động của các yếu
tố kinh tế xã hội trong tương lại. Vì vậy, để có những quyết định phù hợp và tổ chức
thực hiện hợp lý, đáp ứng được mục tiêu mong muốn của các nhà quản lý quan tâm

cần thấy tình hình tài chính của doanh nghiệp trong tương lai. Đó chính là chức
năng dự đoán tài chính doanh nghiệp.
Chức năng điều chỉnh: Tài chính doanh nghiệp là hệ thống các quan hệ
kinh tế tài chính dưới hình thái giá trị phát sinh trong quá trình tiến hành các hoạt
động kinh doanh. Hệ thống các quan hệ đó bao gồm nhiều loại khác nhau, rất đa
dạng và phong phú và phức tạp, chịu ảnh hưởng của nhiều nguyên nhân và nhân tố
cả bên trong lẫn bên ngoài doanh nghiệp. Hệ thống các quan hệ kinh tế tài chính đó
sẽ là bình thường nếu tất cả các mắt xích trong hệ thống đều diễn ra bình thường và
đó là sự kết hợp hài hòa các mối quan hệ. Tuy nhiên, những mối quan hệ kinh tế
ngoại sinh, bản thân doanh nghiệp cũng như các đối tượng quan tâm không thể
kiểm soát và chi phối toàn bộ. Vì thế, để kế hợp hài hòa các mối quan hệ doanh
nghiệp, các đối tượng có liên quan phải điều chỉnh các mối quan hệ và nghiệp vụ
kinh tế nội sinh. Muốn vậy, cần nhận thức rõ nội dung, tính chất, hình thức và xu
hướng phát triển của các quan hệ kinh tế tài chính có liên quan. Phân tích tài chính
giúp doanh nghiệp và các đối tượng quan tâm nhận thức được điều này. Mặt khác,
khi đã có thông tin dự báo về tình hình tài chính tức là có định hướng cho từng quan
hệ kinh tế ở tương lai. Tương lai luôn ẩn chứa những điều bất ngờ mà khó có thiên
tài nào có thể lường trước được hết, vì vậy để giảm thiểu rủi ro cũng như không để
tuột mất cơ hội hiếm có, trong hành trình đến tương lai đòi hỏi các chủ thể quản lý
cần dựa vào phân tích dấu hiệu để phát hiện kịp thời các yếu tố mới nảy sinh, phân

11


tích các tác động của nó nhằm đề xuất các biện pháp điều chỉnh kịp thời. Đó là chức
năng điều chỉnh của phân tích tài chính doanh nghiệp.
1.2.4. Đối tượng của phân tích tài chính doanh nghiệp
Cùng với sự phát triển và hoàn thiện không ngừng về khoa học quản lý
doanh nghiệp, sự phong phú đa dạng của các loại hình doanh nghiệp trong xu thế
hội nhập kinh tế quốc tế, phân tích tài chính doanh nghiệp đã phát triển và trở thành

một môn khoa học quản lý kinh tế độc lập, có đối tượng nghiên cứu riêng. Về tổng
thể, đối tượng nghiên cứu của phân tích tài chính doanh nghiệp là hiện tượng, quá
trình, quan hệ kinh tế tài chính của doanh nghiệp gắn với một môi trường kinh
doanh cụ thể. Song, để phân chia, tổng hợp, đánh giá và dự đoán đúng đắn, điều
chỉnh kịp thời các hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp cần xác định rõ
phạm vi, giới hạn nghiên cứu cụ thể của phân tích tài chính doanh nghiệp.
Quá trình vận động và chuyển hóa các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp
diễn ra không ngừng, mỗi khâu, mỗi giai đoạn vừa là tiền đề, vừa là kết quả của
nhau, tác động có tính hai mặt theo hình xoáy ốc: Phân phối để tạo lập, tạo lập để sử
dụng, sử dụng để gia tăng thu nhập, thu nhập là tiền đề để phân phối. Quá trình này
luôn chịu tác động của các nguyên nhân về kinh tế, chính trị, xã hội, tự nhiên có thể
là tác động tích cực hoặc ngược lại. Đồng thời hoạt động kinh tế của mỗi doanh
nghiệp cũng tác động không ngừng đến môi trường kinh tế, chính trị, xã hội, tự
nhiên. Phân tích tài chính doanh nghiệp cần nghiên cứu mối quan hệ biện chứng,
khách quan và có tính quy luật này giúp cho quá trình ra quyết định và tổ chức thực
hiện quyết định đặt ra không xa rời mục tiêu của các nhà quản lý ở cả tầm vĩ mô và
vi mô.
Tài chính doanh nghiệp phản ánh các mối quan hệ kinh tế dưới hình thức giá
trị gắn liền với việc tạo lập và sử dụng các nguồn lực kinh tế của doanh nghiệp
trong quá trình hoạt động, về nội dung, tài chính doanh nghiệp phản ánh mối quan
hệ kinh tế giữa doanh nghiệp với các bên có liên quan trong quá trình tạo lập, phân
phối và sử dụng các quỹ tiền tệ. Về hình thức tài chính doanh nghiệp phản ánh sự
vận động và chuyển hóa các nguồn lực kinh tế trong quá trình tạo lập, phân phối và

12


sử dụng các quỹ tiền tệ thuộc hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Phân tích tài
chính cần nghiên cứu một cách toàn diện mối quan hệ biện chứng cả về không gian,
thời gian phù hợp, thu hợp thông tin định lượng và định tính một cách thích hợp để

đảm bảo các quyết định của mỗi nhà quản lý không rời xa mục tiêu. Vì vậy, quá
trình và kết quả vận động chuyển hóa các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp
chính là đối tượng nghiên cứu của phân tích tài chính doanh nghiệp. Kết quả thuộc
đối tượng nghiên cứu của phân tích tài chính có thể là kết quả của từng khâu, từng
bộ phận, từng quan hệ kinh tế, từng quyết định kinh tế, có thể là kết quả tổng hợp
của cả quá trình vận động và chuyển hóa các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp.
Quá trình và kết quả ấy có thể được biểu hiện bằng các chỉ tiêu kinh tế định lượng
hoặc cũng có thể là những tiêu chí phản ánh các yếu tố định tính của đối tượng
nghiên cứu.
Quá trình vận động và chuyển hóa các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp
chịu ảnh hưởng của các nhân tố kinh tế, xã hội và nhiều nguyên nhân. Do vậy, các
nhân tố nguyên nhân tác động đến quá trình và kết quả vận động chuyển hóa các
nguồn lực tài chính của doanh nghiệp cũng được nghiên cứu trong phân tích tài
chính doanh nghiệp.
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phân tích tài chính
Sự tồn tại, phát triển cũng như quá trình suy thoái của doanh nghiệp phụ
thuộc vào nhiều yếu tố: có những yếu tố bên trong và những yếu tố bên ngoài, có
những yếu tố chủ quan và yếu tố khách quan. Điều đó tùy thuộc vào tiêu thức phân
loại các yếu tố ảnh hưởng.
- Các yếu tố bên trong: Đó là những yếu tố thuộc về tổ chức doanh nghiệp, ngành
sản phẩm mà doanh nghiệp kinh doanh, quy trình công nghệ, năng lực của lao động,
năng lực và trình độ của các nhà quản trị doanh nghiệp…
- Các yếu tố bên ngoài: Như chế độ chính trị xã hội, tăng trưởng kinh tế của nền
kinh tế, tiến bộ khoa học kỹ thuật, chính sách tài chính tiền tệ, chính sách thuế…
Phân tích tài chính có mục tiêu đi tới những dự đoán tài chính, dự đoán kết quả
tương lai của doanh nghiệp, trên cơ sở đó mà đưa ra được những quyết định phù

13