Hoạt động mua bán, sáp nhập ngân hàng thương mại thực trạng và giải pháp cần hoàn thiện

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP HỒ CHÍ MINH

CHU TH NHUNG

HOẠT ĐỘNG MUA BÁN, SÁP NHẬP NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI - THỰC TRẠNG VÀ
GIẢI PHÁP CẦN HOÀN THIỆN

UẬN V N THẠC S

INH T

TP HỒ CHÍ MINH - N M 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP HỒ CHÍ MINH

CHU TH NHUNG

HOẠT ĐỘNG MUA BÁN, SÁP NHẬP NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI - THỰC TRẠNG VÀ
GIẢI PHÁP CẦN HOÀN THIỆN

UẬN V N THẠC S
CHU

INH T

N NGÀNH TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
M S 60.34.02.01

NGƯỜI HƯỚNG D

N

HOA HỌC PGS.TS. NGÔ HƯỚNG

TP HỒ CHÍ MINH - N M 2018


Trong
qu tr nh h
ng n h ng Vi t N m n
in
huy

iến ph
hi u qu

Ng n h ng Trung
Ho t
tonnmts
ng trong l nh v

h nh ng n h ng n m
nhu n

uy tr

thiết

ợ

tr.

ề t i nghi
s p nh p
th

ng m i

th

ti n v

h

Ng n h ng th
Ng n h ng th
nh p t
h nh s
th

ng nh

h nh m ho n thi n ho t
ng m i n i


ỜI CAM ĐOAN

Lu n v n n y
tr

ng

ih

t ng

ợ tr nh n p

n o Lu n v n n y l

nghi n

u l trung th

ho

ni

y

h

ung o ng

trong
i kh

ểlyh

ông tr nh nghi n
không
th

ni

hi n ngo i tr

ung

v th
u ri ng
ợ
tr h ẫn

s ti
t

t

kết qu

gi

ông
ợ

mt

tr

y

ẫn nguồn

trong lu n v n
Th nh ph Hồ h Minh th ng

nm

hu Th Nhung

8


ỜI CẢM ƠN
L i
viên Tr

u ti n tôi xin g i

ng

ih

m n chân th nh

Ng n h ng Th nh ph

Hồ

ến PGS.TS. Ngô H

h Minh

t n t nh h

ng gi ng
ng ẫn hi

tiết ho tôi ho n th nh lu n v n n y
Xin

m n

Minh, qu th y

ô

n gi m Hi u tr

ng

ih

Ng n h ng Th nh ph

t n t nh gi ng

y h

ng ẫn tôi tôi trong h i n m h

Hồ

h
v

qua.
Su
nh tôi

ng tôi xin g i l i
tomi

m nsus

iều ki n ể tôi ho n th nh

Xin h n th nh

nh t

ến nh ng ng

n m h ng tr nh

i th n trong gi
ohny

m n
Th nh ph Hồ h Minh Th ng

nm

hu Th Nhung

8


DANH MỤC CÁC CH
Ch vi t tắt
M&A
NHNN
NHTM
ROA
ROE
Sacombank
Southernbank/
Ph ng N m
VAMC

VI T TẮT


DANH MỤC CÁC BẢNG BI U

STT
2.1
2.2
2.3

o n 2012


DANH MỤC CÁC BI U ĐỒ

STT
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
2.6

Mts
2012 – 2014
Mts
on
Mts
2012 – 2014
Mts

on
Mts
nh p gi i
Mts
gi i o n


PH NM

U ...........................................................................................................

1.

T nh

2.

M

3.

uh

4.

it

5.

Ph

6.

N i ung nghi n

7.

ợng v

ng g p

8.

Tổng qu n về l nh v

9.

B
HƯƠNG : Ơ S

NG N H NG THƯƠNG M I ....................................................................................

s

l

lu n về mu

Kh i ni m về mu
1.1.2Ph n lo i mu

D

theo ph m vi l nh thổ .......................

D

tr n m

3

D

theo

4

D

tr n m

1.1.3Ph

ng th

3

Ph ng th

3

Ph

ng th

33

Ph

ng th

34

Ph

ng th

35

Ph

ng th

1.1.4Quy tr nh th
4

L p kế ho

4

X

43
44

nh ng n h n
nh gi
m ph n v


5 Nh ng lợi h

mu

n s p nh p ng n h ng................................................. 14

5 Lợi thế nh qui mô (e onomies of s
5 Tn

ng

5 3 Gi m

ợ h th ng kh

ợ

hi ph huy

1 5 4 S ng l

h h ng.............................................................. 15

ng......................................................................... 15

ợ nh n s gi i............................................................................. 15

1.1.5.5 Gi t ng gi tr
1.1.6 Nh ng h n
6 Vnh

o nh nghi p.......................................................................... 16

hế

mu

n s p nh p ng n h ng.............................................. 16

o nh nghi p

ph tr n.................................................................. 16

6 Quyền lợi
6 3 Xung

ổ ông thiểu s

t m u thuẫn

6 4 Xu h ng huyển

1.1.6.5 D

ng.......................................... 17

h nguồn nh n s............................................................. 18

ẫn ến t p trung

kinh nghi m

nh h

ổ ông l n...................................................... 17
quyền trong

Kinh nghi m về ph t triển M&
ih

le)....................................................... 14

nh tr nh..........................................18

ng n h ng t i m t s

qu

gi tr n thế gi i v

i v i Vi t N m........................................................................ 18

1.2.1. Kinh nghi m về ph t triển M&
ih

ng n h ng t i m t s

qu

gi tr n thế gi i 18

kinh nghi m về ph t triển M&A ng n h ng

HƯƠNG :THỰ

TR NGHO

T ỘNGMU

NS

i v i Vi t N m
...20

PNH P

H NG THƯƠNG M I VIỆT N M – TRƯỜNG HỢP NGHIÊN

NG N

ỨU T I NG N

H NG THƯƠNG M I Ổ PH N S I GÒN THƯƠNG TÍN................................. 22
Khung ph p l

ho ho t

Gi i thi u Ng n h ng th
th ng m i ổ ph n Ph
Ng n h ng th

ng mu

n s p nh p ng n h ng t i Vi t N m...............22

ng m i ổ ph n S i G n th

ng N m tr

ng t n v Ng n h ng

khi s p nh p................................................ 25

ng m i ổ ph n S i G n th

ng t n......................................... 25

L h s h nh th nh v ph t triển..................................................................... 25
Th

tr ng ho t

Ng n h ng th

ng tr

khi s p nh p........................................................ 26

ng m i ổ ph n Ph

ng N m................................................... 31

L h s h nh th nh v ph t triển..................................................................... 31
Th

tr ng ho t

3 Qu tr nh s p nh p gi
Ng n h ng th

ng tr

khi s p nh p........................................................ 32

Ng n h ng th

ng m i ổ ph n Ph

3 Gi i thi u về ề n s p nh p gi

ng m i ổ ph n S i G n th

ng t n v

ng N m............................................................ 35
S om nk v Southern nk......................35

3 Nguy n nh n s p nh p......................................................................................... 36
3 3 Nguy n t

s p nh p.......................................................................................... 37

3 4 L tr nh s p nh p................................................................................................ 38


4 Th

tr ng ho t

nh p .............................................................................................................................

4
4
5

ho t
T nh h nh ho t
nh gi

tín .................................................................................................................................

5

Kết qu

5

H n hế

HƯƠNG 3: GIẢI PH
NG N H NG THƯƠNG M I
3

nh h

t o nhu

u ph t triển mu

N m ến n m
3
th

hm
ng m i Vi t N m

3

hm

ho t

ng mu

3

Th y

nh p .............................................................................................................................

3.2.1.2 Các ngân hàng
ho t

ng mu

3.2.1.3 Ngân hàng
th

ng v

mu

3.2.1.4 Ng n h ng
mt
3.2.1.5

h

n tr ng ......................................................................................................

nh gi

3.2.1.6 Ng n h ng
3.2.1.7 Ng n h ng ph i x y
qu ho t

ng s u ho t

3.2.1.8 Ng n h ng
s p nh p .......................................................................................................................

3.2.1.9 Ng n h ng
3

Kiến ngh


3

Nh n

ho t

ng mu

3

NHNN Vi t N m

trong l nh v
3 3 H n hế

NHNN

n ho n thi n khung ph p l

lm

s

ho vi

ph t triển

n s p nh p ng nh ng n h ng............................................................. 61
n

r

nh h

ng l

tr nh th

y ho t

ng M&

ng n h ng............................................................................................. 63
ềtiv h

ng nghi n

u tiếp theo............................................... 66

KẾT LU N HUNG................................................................................................ 68
T I LIỆU TH M KHẢO........................................................................................... i

1.

T

h

Ho t
kỷ

inr

Mỹ s u

l

n y trong xu thế h i nh p kinh tế qu
th nh h

ề

gi

ng ph t triển

H

ri ng kể t

su

ng y
s

ng kh
l ợng v

ng ng y
ho ng kinh tế thế gi
hàng. Nh

ng yếu kém

tr nh
l

qu n tr
t

ng ti u

u tr

h

u tr

h

8 th

ng v

ph n v

i gi

2015 th
th

s


h nh yếu kém
ng
on

–

ng n h ng th
ph n m t
trong l nh v
th

ng

tn v

S

om

nk


tr

tn

ng

om

nk Tr

“
ph n S i G n th
Sacombank và Southernbank
S
ph t triển ho t
ngh th
2.

M

ti u
M
ềti

s p nh p gi
th

ng m i

ho t

ng mu
M
H

ti u

th ng

tnv

Ng n h ng th
Phân tích th c tr ng ho t

th

ng t n tr

bán sáp nh p t
ng t i

u h th ng ng n h ng th
ng mu

ng m i v i m t trong

nh

thông qu ho t

n s p nh p ng n h ng

ềti

m

nh ng kết qu h n hế r t r t tr ng hợp nghi n u l th ng om nk

r

v
3. C u h i
ể
Ho t

ghi

t

u

ợ nh ng m
ng mu

v ph t triển

ti u nghi n

n s p nh p
Ng n h ng th

u tr n lu n v n tr
ngh

ng m i

l imts

nh thế n o trong qu

u h i s u:

tr nh t i

u tr


Hi u qu

ho

và sau khi th
l i, sáp nh p
Gi i ph p n o
t

bài h c kinh nghi m c a Sacombank?

4.

Đit

gv
it

mi

ợn

ổ ph n S i G n th
Ph m vi nghi n
Không gian: Ho t

th

ng t n v

N
Th

i gi n nghi n

trong gi i
5.

on
Ph

g
T

vi

y nh

o

ph

ng ph p th ng k

th p

ợ
Lu n v n s

t

vn

ph p
6.

ề nghi n
ho ho t

Ni

u g
Lu n v n nghi n

th

H

th ng

ph

ng th

M&A
Ph n t
S i G n th
gi
mt

ng
hi u qu

ho
ợ

v


ề xu t kiến ngh
th

ng m i trong th i gi n t

7.

Đ

gg
Lu n v n nghi n

mi

ổ ph n S i G n th
rtr

lp

ym

t ph n kho n tr ng

Về m t h

ng n h ng v
h n về M&
gi i ph p t i
n ng l

nh tr nh m t

tr nh to n

u
Về m t th

S

om

t

nk tr

h

v

hn

lu n v n
8.

T

g
nghi m

ề

ợ

nhiều nh

t p trung

nh

u nổi

t nh
John T
ợ

qu

nh

ng kh

nghi n

th ng nh t qu n
h th

kinh

M&

tổ

[25]
Josep L
qu n
mu

ến t i s n
Nghi n


M&
ợ

t

th

th
ng v

ng v
[21]
nghi n u

ph n h

th ng h

th

ri ng trong l nh v

can thi p

Ng n h n

ng n h ng th
v

ng s

ho t

ng M&

vi

th

M&

hi n kh o s t
nh m nghi n

l v

th

y ho t

Trong lu n
n

s p nh p trong l nh v

ti

h nh

hiểm Qu
t nh h nh ho t
mu

n s p nh p ( ) ho t

ho t

ng kinh

h nh th nh
ph n Vi t N m t
hế

lm

th

s

ng m i
Ph m Minh S

ng n h ng th
nh p ng n h ng th
nh u
Ng n h ng Nh

ồng th


Mts
Hu n (
n

s p nh p t i
ề nti

trong qu n l
l

ợ

ph t triển ng nh ng n h ng
Nh n

nh p

h
u

ề

nti

h ng n n theo hiểu
phân tích
nh p

nh

th

ng v

ho ng n
mu

nh xu t hi n vi
h ng Nh

n
t ổn s u s p nh p
y kho ng tr

9.

B
Ngo i ph n m

3

h

ng nh
h

h ng : Th
nghi n

tr ng ho t

u t i Ng n h ng th

ng mu n s p nh p NHTM – tr ng hợp ổ ph n S i

ng m i G n Th ng t n

h ng 3: Gi i ph p ph t triển ho t ng mu n s p nh p NHTM Vi t N m ến n m

ng :


7

CHƯƠNG 1 CƠ SỞ Ý UẬN VỀ PHÁT TRI N MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
Gi

i thiệu h
Trong h

mu
t

gi sẽ tiến h nh tổng qu n về t nh h nh mu
h nh ng n h ng tr n thế gi

nền t ng v tiền
s p nh p tr n th
1.1 C

sở ý uậ

1.1.1

h i iệ
Mu

Acquisitions
nghi p

Ho t

triển m nh mẽ

h nh

o nh nghi p trong nền kinh tế

th

ng m i

nghi p
Thu t ng
s u: ( ) s p nh p (merger) l
công ty m i
(

quisitions) l

h

u

mt
D vi

hợp l i v

i nh u

qu

tr nh s p nh p l

th

n

nh t ( onsoli
r

mt

mu
h

ông ty kh
li

u

ổ phiếu ho
ông ty


Lu t Do nh nghi p Vi t N m n m
“m t ho

mts

( ông ty nh n s p nh p)
hợp ph p s ng
s p nh p”

ũng trong lu t n y

ông ty ( ông ty
nh t)

ồng th
Thông t

“Quy

nh vi

thể nh

s u: [7]
S p nh p tổ

h

tn

ng

ng

s p nh p

nh n s p nh p)
ph p s ng tổ
tn

Hợp nh t tổ
h

tn

ng

huyển to n
hợp nh t
Mu

ồng th i
l i tổ h

mua toàn
(tổ

h

tn

ông ty tr
Nh
ho t

ng mu

so t ng n h ng thông qu
th

ng m i

miny

ng th

h nh th nh n n m t ng n h ng th
th

ng m i ũ S p nh p ng n h ng th

chuyển to n
nh p
h ng th

n tr
ng m i kh


n

s p nh p nh

th

ng v

tr n s

l
th n thi n gi

nh u

thể khi

v ng ph t triển
tr nh th
gil

hi n
hợp nh t

n th m gi
ng n h ng th
trong gi o
n tiếp t

tồn t i g

quyết

nh li n qu n

ều không tồn t i n
Ngo i r
ổi

ổ ph n v

t n (g p

hung th

ông ty mẹ l hợp nh t m
vẫn

t

ợ

v i nh u trong khi vẫn tiết ki m
vi

ph i th y

th

kh

phổ

1.1.2 Ph

oi
Theo qu n

ng mu
m

Vỹ

li n kết v
n

1.1.2.1 D

theo
M&

h ng trong

ti u


M&A xuyên biên gi
ng n h ng trong n
H nh th
trong

i

kh

nh hợp t

ph

tp

vnh

v

1.1.2.2 D

tr
M&

mt

theo hiều ng

ng s n ph m
ợ

gil

th

s p nh p the

ng gi p

thế t

h th

ng ph n ph

M&

theo hiều

h ng n m tr n
ng n h ng s p nh p tr n
nh

m: ( ) s p nh p tiến (forw r ) khi m t ng n h ng mu

h ng

m nh; ( ) s p nh p l i (
m nh
ợ

r i ro khi
M&

ho t

kết hợp ( o

ng
ợ

g i theo t n “M&

khi lu t

h

t

ng

ến m

nh
t ng th m lợi nhu n nh
1.1.2.3 D

theo hi
M&

nguy n mong mu n th
s
t n g i kh

ng ng

th n thi n


M&
cá h ph i mu
hợp n y

n mu

th

ng v

1.1.2.4 D

tr
M&

gi M&

t
ể

ngân hàng.
M&

hỉ

hi n s p nh p
M&

hỉ

ến s

nh l

ổ vỡ

1.1.3 Ph

g th

1.1.3.1

Ph
Ph

g th
ng th

th m gi

nhiều

M&

L

ny

n th m gi th
mtv
ph

nợ

ũng

ng th

h

ng
ợ

kh

l

hn
n ng

nh tr nh tr n

1.1.3.2 Ph

g th
Ng n h ng

li
th m nh m tr nh g y x o
phiếu t ng v t
th nh

ổ


1.1.3.3 Ph

Ph

ng th

mu n mu
hi n h

u

M
h

nli

gi
u
v

m

ti u m t quyền

h ng m
h ng
th

thô
y thế

1.1.3.4 Ph

ông v

i

n l nh

o nh kém hi u qu
h lôi kéo
phiếu
l

ổ phiếu nh t

nh m

ổ

ông

n m gi
hàng.
1.1.3.5 Ph
Ng n h ng
nh gi

ti

hợp trong qu n tr nh M&
v

th

M&


1.1.4 Qu

trì h th

1.1.4.1

ậ

k

Kế ho
th

ng v

M&

hiến l

ợ

x

t ng tiềm l
tr

ti
…

kế ho

ể

thể t p trung

h

hiến l

th nh vi n nhiều kinh nghi m
tr

l i

ợ

hi n t i nh

thế n o
ợ

p

M&

ng…Ng n h n

ể

thể t ng kh

1.1.4.2 X

ị
Ng n h ng m

ho

h

nh t

hiến l

ợ

mu /
ph

tr

n
ng

n

nv

ểx

nh

nh m th

hi n

1.1.4.3 Đị

h gi
S u khi

thông tin li n qu n
gi o
ổ

h Vi
ông

ể

ng n h ng th ng l t i s n t i h nh t i s n vô h nh o
kh

h qu n h nh x

trong ho t

ng h ng khi th

ng M&A ph