Phát triển dịch vụ ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ ở việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.04 MB, 174 trang )
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan b n lu n án này là công trình nghiên c u khoa h c ñ c l p c a
tôi. Các s# li$u, k&t qu nêu trong lu n văn là trung th*c và có ngu,n g#c rõ ràng.
TÁC GI1 LU4N ÁN
NGUY7N MINH TU:N
M CL C
TRANG
Trang ph; bìa
LM;c l;c
Danh m;c các ch> vi&t t?t
Danh m;c các b ng
Danh m;c các bi@u ñ,
LTCng quan vD ñD tài nghiên c u
Chương 1: D ch v ngân hàng h tr doanh nghi%p v'a và nh(
1.1. VG trí và vai trò c a doanh nghi$p vKa và nhL trong nDn kinh t&
1.2. DGch v; ngân hàng ñ#i vOi doanh nghi$p vKa và nhL
1.3. Các y&u t# nh hưAng tOi vi$c phát tri@n dGch v; ngân hàng hS trT
doanh nghi$p vKa và nhL
1.4. Kinh nghi$m qu#c t& trong vi$c phát tri@n dGch v; ngân hàng hS trT
doanh nghi$p vKa và nhL và bài h c cho Vi$t nam
1
1
8
38
42
Chương 2: Th*c tr+ng d ch v ngân hàng cho doanh nghi%p v'a
và nh( , Vi%t nam
53
2.1. DGch v; ngân hàng cung ng cho doanh nghi$p vKa và nhL Vi$t nam
2.2. Th*c trXng ti&p c n dGch v; ngân hàng c a các doanh nghi$p vKa và
nhL
2.3. H$ th#ng các cơ quan qu n lý Nhà nưOc. Th*c trXng pháp lu t vD h$
th#ng ngân hàng và dGch v; ngân hàng
2.4. Vai trò c a các tC ch c hi$p h i, ngành nghD và các tC ch c liên quan
khác
2.5. Cơ h i và thách th c ñ#i vOi vi$c cung ng dGch v; ngân hàng tOi
các doanh nghi$p vKa và nhL khi Vi$t nam trA thành thành viên c a TC
ch c Thương mXi Th& giOi
2.6. ðánh giá chung th*c trXng dGch v; ngân hàng cho doanh nghi$p vKa
và nhL A Vi$t nam
53
74
92
101
102
107
Chương 3: Các gi1i pháp phát tri2n d ch v ngân hàng h tr
doanh nghi%p v'a và nh( , Vi%t nam
111
3.1. Gi i pháp phát tri@n dGch v; ngân hàng hS trT doanh nghi$p vKa và
nhL A Vi$t nam: ñGnh hưOng và mô hình phân tích
3.2. Các gi i pháp tK phía các ngân hàng
3.3. Các ki&n nghG ñ#i vOi các doanh nghi$p vKa và nhL
3.4. Các ki&n nghG chung
K4T LU6N
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH ðà CÔNG B= C>A TÁC GI?
DANH M C TÀI LIAU THAM KH?O
PH L C
111
120
132
137
151
DANH M C CÁC CHC VI4T TDT
Vi t t t
Vi t ñ y ñ b ng ti ng Vi t
Vi t ñ y ñ b ng ti ng Anh
AFTA
Hi$p ñGnh chung vD thương mXi t* do
ASEAN
ASEAN Free Trade
Agreement
AFAS
Hi$p ñGnh chung vD thương mXi dGch
v; trong ASEAN
ASEAN Framework
Agreement on Services
ASEAN
Hi$p h i các qu#c gia ðông Nam Á
Association of Southeast
Asian Nations
ATM
Máy rút tiDn t* ñ ng
Automated Teller Machine
BIS
Ngân hàng thanh toán qu#c t&
Bank for International
Settlements
BTA
Hi$p ñGnh thương mXi song phương
Vi$t namjHoa Kỳ
Bilateral Trade Agreement
(VietnamjUS)
CAMEL
Capital Adequacy, Asset
H$ th#ng ki@m soát thông qua 5 tiêu
chí: An toàn v#n, Chnt lưTng tài s n, Quality, Management,
Qu n trG, LTi t c và Tính thanh kho n Earnings and Liquidity
CAR
Tq l$ an toàn v#n
Capital Adequacy Ratio
CD
Ch ng chr tiDn gsi
Certificate of Deposit
CPH
CC phBn hoá
DNNN
Doanh nghi$p nhà nưOc
DNNQD
Doanh nghi$p ngoài qu#c doanh
DNVVN
Doanh nghi$p vKa và nhL
EU
Liên minh Châu Âu
European Union
FDI
ðBu tư tr*c ti&p nưOc ngoài
Foreign Direct Investment
GATS
Hi$p ñGnh chung vD thương mXi dGch
v;
General Agreement on
Trade in Services
HTX
HTp tác xã
IMF
Quĩ TiDn t$ Qu#c t&
KHTC
Khoa h c tài chính
MFN
Nguyên t?c t#i hu$ qu#c
International Monetary Fund
Most Favoured Nation
(Status)
NDT
Nhân dân t$
NHLD
Ngân hàng liên doanh
NHNN
Ngân hàng Nhà nưOc
NHNN&PT
NT
Ngân hàng Nông nghi$p và Phát tri@n
Nông thôn
NHTM
Ngân hàng thương mXi
NHTMCP
Ngân hàng thương mXi cC phBn
NHTMNN
Ngân hàng thương mXi Nhà nưOc
NHTW
Ngân hàng trung ương
NT
Nguyên t?c ñ#i xs qu#c gia
National Treatment
ROA
Tq l$ sinh l
Return on Assest
ROE
Tq l$ sinh lcó
Return on Equity
TCB
Ngân hàng HTp tác ðài Loan
Taiwan Cojoperative Bank
TCTD
TC ch c tín d;ng
TTCK
ThG trư
TTTC
ThG trư
TTTT
ThG trư
UN
Liên hi$p qu#c
United Nations
UNIDO
TC ch c phát tri@n công nghi$p c a
Liên hi$p qu#c
United Nations Industrial
Development Organization
USD
ðô la M}
United States Dollar
VND
Vi$t Nam ñ,ng
XHCN
Xã h i ch nghĩa
WB
Ngân hàng th& giOi
World Bank
WTO
TC ch c thương mXi th& giOi
World Trade Organization
DANH M C CÁC B?NG
SF hi%u
Tên b1ng
Trang
b1ng
1.1
ðGnh nghĩa doanh nghi$p vKa và nhL tXi Thái Lan
2
2.1
V#n ñiDu l$ c a các ngân hàng thương mXi Vi$t Nam tính
56
ñ&n 31/12/2006
2.2
ðánh giá vD năng l*c cung cnp dGch v; ngân hàng
59
2.3
ðánh giá vD chnt lưTng ngu,n nhân l*c
64
2.4
ðánh giá vD ng d;ng công ngh$
66
2.5
Cơ cnu hoXt ñ ng c a m t s# ngân hàng
75
2.6.
Huy ñ ng v#n tK nDn kinh t& c a h$ th#ng các tC ch c tín
77
d;ng
2.7
K&t qu trong hoXt ñ ng tín d;ng ñ#i vOi các doanh nghi$p
79
vKa và nhL
2.8
M t s# chr tiêu hoXt ñ ng tín d;ng c a h$ th#ng các tC ch c
80
tín d;ng
2.9
HoXt ñ ng c a các công ty cho thuê tài chính
83
2.10
Cán cân nT c a doanh nghi$p
86
2.11
S# lưTng máy ATM và các loXi th• thanh toán
89
2.12
HoXt ñ ng thanh toán qua ngân hàng
91
2.13
K&t qu huy ñ ng v#n c a Ngân hàng Nông nghi$p và Phát
108
tri@n Nông thôn (2001j2006)
2.14
K&t qu cho vay v#n c a Ngân hàng Nông nghi$p và Phát
tri@n Nông thôn giai ñoXn 2001j2006
109
DANH M C CÁC BIJU ðK
SF hi%u
Tên bi2u
Trang
bi2u
2.1
ðánh giá vD năng l*c cung cnp dGch v; ngân hàng
60
3.1
Quan h$ tuBn hoàn trong vi$c nâng cao năng l*c cXnh tranh
117
và ti&p c n dGch v; ngân hàng c a các DNVVN
3.2
Mô hình phân tích và ñGnh hưOng phát tri@n dGch v; ngân
hàng cho các DNVVN
118
L I ML ðMU
Doanh nghi$p vKa và nhL trên th& giOi nói chung và A Vi$t Nam nói riêng
luôn ñóng vai trò quan tr ng trong phát tri@n kinh t& j xã h i, cho dù các nDn kinh t&
phát tri@n A các m c ñ khác nhau.
Các doanh nghi$p vKa và nhL Vi$t Nam trong thtrí và vai trò c a mình trong nDn kinh t& qu#c dân vOi ñ‚c thù năng ñ ng, linh hoXt
và thích ng nhanh vOi các thay ñCi c a thG trư
gi m nghèo. Các doanh nghi$p vKa và nhL cũng tXo các m#i liên k&t ch‚t ch… vOi
các doanh nghi$p lOn và các doanh nghi$p vKa và nhL (DNVVN) trong và ngoài
nưOc ñ@ tham gia hi$u qu vào các chuSi giá trG ngành hàng và các chuSi giá trG toàn
cBu. DGch v; ngân hàng ñưTc coi là huy&t mXch cho các DNVVN trong toàn b quá
trình phát tri@n, tK khâu khAi s*, ñi vào hoXt ñ ng, mA r ng s n xunt kinh doanh và
h i nh p kinh t& qu#c t&.
Vi$c Vi$t Nam chính th c trA thành thành viên c a TC ch c Thương mXi Th&
giOi (WTO) tXo ñiDu ki$n cho nDn kinh t& Vi$t Nam h i nh p sâu hơn vào nDn kinh
t& th& giOi mà A ñó các DNVVN và các tC ch c cung cnp dGch v; ngân hàng s… ph i
ñ#i m‚t vOi các thách th c bên cXnh nh>ng thchung.
ðD tài “Phát tri2n d ch v ngân hàng h tr doanh nghi%p v'a và nh( ,
Vi%t Nam” nhˆm góp phBn tXo nDn t ng v>ng ch?c cho các doanh nghi$p vKa và
nhL Vi$t Nam phát tri@n và phát tri@n bDn v>ng.
ðFi tư ng, ph+m vi nghiên cOu cPa ñR tài:
ðD tài s… ñD c p và phân tích toàn di$n các y&u t# liên quan ñ&n phát tri@n
dGch v; ngân hàng cho DNVVN Vi$t Nam nói riêng và các xu hưOng trên th& giOi
nói chung. Xunt phát tK ñ‚c ñi@m c a các DNVVN th@ hi$n qua xu hưOng ss d;ng
t p trung vào các dGch v; ngân hàng truyDn th#ng, bao g,m: dGch v; huy ñ ng v#n,
dGch v; tín d;ng và dGch v; thanh toán nên ñD tài s… t p trung chuyên sâu vào ba
lĩnh v*c trên. Trên cơ sA lý thuy&t và th*c ti‰n lu n án xem xét kh năng cung cnp
các dGch v; ngân hàng mOi, trên nDn t ng công ngh$ hi$n ñXi cho các DNVVN A
Vi$t nam. Bên cXnh ñó chúng ta có th@ thny rˆng các dGch v; trên cũng có th@ ñưTc
cung cnp bAi các tC ch c tín d;ng phi ngân hàng ho‚c các tC ch c khác. Tuy nhiên
tq tr ng c a các ngân hàng thương mXi là chi ph#i lOn nên lu n án cũng t p trung
nghiên c u và xem xét ñ#i tưTng cung cnp dGch v; là các ngân hàng thương mXi.
Ý nghĩa khoa hVc và th*c tiWn cPa ñR tài:
Toàn b lu n án ñưTc mA ñBu bˆng vi$c h$ th#ng hoá các vnn ñD lý lu n vD
dGch v; ngân hàng và DNVVN. B n thân vi$c ñưa ra các ñ‚c thù c a các ñ#i tưTng
trên cũng ñã phBn nào gTi ý các ñGnh hưOng gi i pháp phát tri@n. Các vnn ñD lý
thuy&t và th*c ti‰n trưOc ñây ít ñưTc ñD c p như vnn ñD qu n lý r i ro, chi phí giao
dGch và chi phí hành chính, s* cBn thi&t có h$ th#ng k& toán tài chính ñ‚c thù cho
doanh nghi$p vKa và nhL… cũng ñưTc phát tri@n và xem xét k}. M t s# vnn ñD mOi
mang tính ñ t phá như xem xét các DNVVN như là các khách hàng tiêu dùng cá
nhân, phân loXi các DNVVN thành nhóm ñXi chúng và nhóm có nhiDu lTi nhu n
cũng ñưTc nghiên c u k}. Các gi i pháp ñưTc th@ hi$n chuyên sâu, có kh năng ng
d;ng th*c ti‰n cao cũng như ñưTc phân loXi theo cnp ñ c a tBm quan tr ng và cnp
thi&t tXo ra m t h$ th#ng gi i pháp liên k&t có tính logic. Vi$c ch n và phân tích
kinh nghi$m qu#c t& tK các nDn kinh t& có m c ñ phát tri@n khác nhau tXo ñiDu ki$n
thu n lTi cho vi$c ñGnh vG toàn b h$ th#ng các DNVVN Vi$t Nam và các ngân
hàng thương mXi Vi$t Nam trên b n ñ, toàn cBu. Vi$c ñGnh vG này cũng tXo ñiDu
ki$n cho công tác hoXch ñGnh chi&n lưTc và ñGnh hưOng ñ#i vOi các cơ quan hoXch
ñGnh chính sách c a Vi$t Nam.
KXt cYu lu[n án: Ngoài phBn mA ñBu và k&t lu n cùng vOi các ph; l;c và tài
li$u tham kh o, toàn b lu n án bao g,m 3 chương:
Chương 1: D ch v ngân hàng h tr DNVVN
Chương 2: Th*c tr+ng d ch v ngân hàng cho DNVVN , Vi%t nam
Chương 3: Các gi1i pháp phát tri2n d ch v ngân hàng h tr DNVVN ,
Vi%t nam
*
*
*
T\NG QUAN V^ ð^ TÀI NGHIÊN C`U
VD ñD tài nghiên c u c a lu n án, tK trưOc ñ&n nay các khía cXnh riêng l• ñã
ñưTc ñD c p, A các m c ñ và qui mô khác nhau. Thông thư
VG trí ñGa lý: xem xét vnn ñD trên ñGa bàn m t trnh ho‚c vùng kinh t&
Góc nhìn: ñD tài có th@ ñưTc xem xét tK các góc nhìn riêng r… như tK phía các
ngân hàng, các cơ quan qu n lý Nhà nưOc ho‚c các doanh nghi$p vKa và nhL
(DNVVN)
Khía cXnh ñD c p: bao g,m m t dGch v; hay m t nhóm dGch v; c; th@, có th@
là các dGch v; truyDn th#ng, phC bi&n ho‚c dGch v; mOi
Qui mô xem xét: có th@ tK phía m t ngân hàng hay m t chi nhánh ngân hàng
Trong m t s# trư
Các tác gi có uy tín như PGS.TS. Nguy‰n ThG Mùi, PGS. TS. Hoàng Xuân
Qu&, TS. Nguy‰n Kim Anh… trong th
sâu s?c vD các khía cXnh khác nhau c a ch ñD trên. Nghiên c u sinh trong quá trình
chu•n bG lu n án ñã thu nh n ñưTc nhiDu thông tin quí báu tK các công trình c a các
tác gi trên.
Các ñD tài nghiên c u A các cnp, các ngành khác nhau là ngu,n thông tin có
giá trG trong quá trình chu•n bG lu n án.
Các h i th o qu#c t& trong khuôn khC năm APEC Vi$t nam 2006 vOi các ch
ñD vD phát tri@n DNVVN là dGp t#t ñ@ nghiên c u sinh tích lu} kinh nghi$m qu#c t&
trong lĩnh v*c này.
Trên th& giOi hi$n có hai nhóm tC ch c t p trung nghiên c u vD ch ñD trên.
Nhóm th nhnt bao g,m các tC ch c qu#c t& có uy tín như Ngân hàng Th& giOi
(WB), Quĩ tiDn t$ qu#c t& (IMF), các cơ quan tr*c thu c Liên Hi$p Qu#c… Các tC
ch c này thư
nhiên theo ñánh giá cá nhân c a nghiên c u sinh thì các báo cáo trong m t s#
trư
Nhóm th hai bao g,m các trung tâm, tC ch c nghiên c u c a các ñGnh ch&
tài chính. Các tC ch c này ti&n hành các nghiên c u nhˆm ph;c v; m;c ñích kinh
doanh c a mình (ho‚c theo ñ‚t hàng c a các khách hàng). Tuy nhiên các nghiên c u
này có xu hưOng t p trung vào m t nhóm dGch v; ho‚c ñ#i tưTng ph;c v; c; th@.
Các vnn ñD vD lý lu n và mô hình phân tích nhìn chung không ñưTc ñD c p nhiDu.
Tuy nhiên, ñây là lBn ñBu tiên n i dung quan tr ng này vOi ý nghĩa và ng
d;ng th*c ti‰n cao ñưTc ñD c p m t cách toàn di$n và có h$ th#ng. ðiDu này ñưTc
th@ hi$n thông qua các m‚t sau:
Cách ñ‚t vnn ñD c a ñD tài là toàn di$n, trong ñó ñ#i tưTng cung cnp và ss
d;ng dGch v; ngân hàng ñDu không bG giOi hXn vD lĩnh v*c, ngành nghD, ñGa bàn
kinh doanh cũng như tính chnt sA h>u (cC phBn, trách nhi$m h>u hXn, Nhà
nưOc…)
Nghiên c u sinh ñã xây d*ng và áp d;ng mô hình phân tích toàn di$n và tri$t
ñ@ vOi s* có m‚t c a các y&u t# tham gia chính (ngân hàng, các DNVVN, h$
th#ng các cơ quan qu n lý và các qui ñGnh pháp lý liên quan, h$ th#ng các tC
ch c hS trT và ngành nghD). TKng y&u t# trên ñây cũng ñã ñưTc xem xét k}
lư•ng ñ@ ñ m b o tính tCng th@ và khách quan c a các ki&n nghG và gi i pháp
VOi góc nhìn toàn di$n, các ñD xunt ñưTc ñưa ra dưOi dXng các gi i pháp tr*c
ti&p và các gi i pháp gián ti&p (ki&n nghG), vOi ñi@m nhnn xem xét là tK phía các
ngân hàng
Các k&t lu n c a lu n án ñưTc xây d*ng và thi&t k& ñ@ có th@ tri@n khai và
ng d;ng trong th*
*
*
CHƯƠNG I: DcCH V
NGÂN HÀNG He TRf DOANH NGHIAP
VgA VÀ NHh
1.1. Vc TRÍ VÀ VAI TRÒ C>A DOANH NGHIAP VgA VÀ NHh TRONG
N^N KINH T4
1.1.1. Khái ni%m doanh nghi%p v'a và nh(
Theo NghG ñGnh s# 90/12001 NðjCP ngày 23/11/2001 c a Chính ph thì
doanh nghi$p vKa và nhL Vi$t Nam ñưTc hi@u là cơ sA s n xunt, kinh doanh ñ c
l p, ñã ñưTc ñăng ký kinh doanh theo pháp lu t hi$n hành, có v#n ñăng ký không
quá 10 tq ñ,ng ho‚c s# lao ñ ng trung bình hàng năm không quá 300 ngư
kinh doanh theo pháp lu t hi n hành, có v%n ñăng ký không quá 10 t* ñ+ng ho,c s%
lao ñ ng trung bình hàng năm không quá 300 ngư3i”.
ði@m khác bi$t gi>a ñGnh nghĩa vD doanh nghi$p vKa và nhL c a Vi$t nam
vOi phBn lOn các nưOc thành viên APEC và các nDn kinh t& khác trên th& giOi là
trong ñGnh nghĩa chưa có s* phân bi$t ngành nghD lĩnh v*c kinh doanh.
TXi các nDn kinh t& khác nhau, A tKng giai ñoXn phát tri@n kinh t& thì ñGnh
nghĩa doanh nghi$p vKa và nhL (DNVVN) thay ñCi.
TXi Hongkong, các DNVVN ñưTc ñGnh nghĩa như sau:
Ngành
SF nhân viên
S n xunt
DưOi 100
Phi s n xunt
DưOi 50
Bên cXnh ñó, tK góc ñ là bên cung cnp dGch v;, các ngân hàng tXi Hongkong
còn ñưa ra ñGnh nghĩa DNVVN thông qua vi$c ss d;ng các thông s# sau:
Doanh thu hàng năm
M c ñ t p trung tư b n
S# lưTng nhân viên
Năng l*c tín d;ng
TXi Thái Lan, khái ni$m các DNVVN ñưTc ñưa ra m t cách chi ti&t và c; th@
hơn vOi s* tách bi$t rõ ràng gi>a các doanh nghi$p vKa và doanh nghi$p nhL. Hai
thông s# quan tr ng ñưTc ss d;ng là s# lưTng nhân công và tài s n c# ñGnh.
B1ng 1.1. ð nh nghĩa doanh nghi%p v'a và nh( t+i Thái Lan
Doanh nghi%p nh(
Doanh nghi%p v'a
S# lưTng
Tài s n
S# lưTng
Tài s n
nhân công
(không tính
nhân công
(không tính
ñnt) (tri$u bXt)
ñnt) (tri$u bXt)
S n xunt
dưOi 50
dưOi 50
51j200
50j200
DGch v;
dưOi 50
dưOi 50
51j200
50j200
Bán buôn
dưOi 25
dưOi 50
26j50
50j200
Bán l•
dưOi 15
dưOi 50
16j30
30j60
Ngu,n: Kq y&u h i th o (2006), Tăng cư3ng h5 tr6 và h6p tác vì s7 phát tri8n các
doanh nghi p v a và nh APEC, Hà n i.
TXi ðài Loan, tùy thu c vào b n chnt c a tKng ngành kinh doanh các cơ quan
chính ph có th@ ñưa ra ñGnh nghĩa vD DNVVN d*a trên s# lưTng nhân viên thư
j Trư
thông và liên lXc, ngành tài chính và b o hi@m, bnt ñ ng s n và cho thuê,
ngành dGch v; công ngh$ và khoa h c, ngành dGch v; giáo d;c, ngành y t& và
phúc lTi xã h i, ngành văn hóa th@ thao và gi i trí ho‚c các ngành dGch v;
khác.
Bên cXnh ñó, theo B Kinh t& ðài Loan, DNVVN ñưTc ñGnh nghĩa là nh>ng
doanh nghi$p ñăng ký vOi B Kinh t& và ñáp ng các yêu cBu sau ñây:
j
Doanh nghi$p trong ngành s n xunt, ngành xây d*ng, ho‚c ngành khai
thác mL có v#n góp không quá 80 tri$u Nhân dân t$.
j
Doanh nghi$p trong ngành nông nghi$p, lâm nghi$p ngư nghi$p và chăn
nuôi, ngành ñi$n, nưOc và gas, ngành bán l•, b$nh vi$n, ngành giao
thông liên lXc, tài chính và b o hi@m, bnt ñ ng s n và cho thuê, ngành
dGch v; công ngh$ và khoa h c, ngành y t& và phúc lTi xã h i, ngành văn
hóa th@ thao và gi i trí ho‚c các ngành dGch v; khác có doanh thu c a
Nhà nưOc không quá 100 tri$u Nhân dân t$.
Tóm lXi, tXi các nDn kinh t& trên th& giOi vi$c ñGnh nghĩa doanh nghi$p A qui
mô nào ñưTc coi là DNVVN ñưTc xem xét trên góc ñ c a tKng ngành và lĩnh v*c
khác nhau, vOi m;c ñích chung là tXo ra s* ñ,ng ñDu tương ñ#i. Qua ñó tránh tình
trXng các doanh nghi$p có cùng chr s# (ví d; như lao ñ ng) nhưng trên th*c t& lXi
khác nhau quá lOn vD phương th c qu n lý và ñiDu hành doanh nghi$p. Vi$c ss
d;ng các chr s# chung vD v#n và lao ñ ng ñ@ ñGnh nghĩa các DNVVN tXi Vi$t nam
hi$n nay có th@ tXo ra trư
TXi Vi$t nam, các chính sách trT giúp DNVVN ñưTc ñD c p trong NghG ñGnh
90 là các ñGnh hưOng cơ b n vD trT giúp phát tri@n các DNVVN ñ@ các cơ quan
qu n lý Nhà nưOc A Trung ương và ñGa phương xây d*ng các chương trình trT giúp
c; th@. Trên cơ sA NghG ñGnh 90, bưOc ñBu ñã hình thành m t h$ th#ng các cơ quan
qu n lý Nhà nưOc vD xúc ti&n phát tri@n DNVVN A Trung ương và ñGa phương, ñã
huy ñ ng các tC ch c chính trG xã h i, các hi$p h i doanh nghi$p tKng bưOc th*c
hi$n có k&t qu các chính sách c a Nhà nưOc.
Các lĩnh v*c chính sách c; th@ hS trT DNVVN mà NghG ñGnh 90 ñD c p ñ&n
bao g,m:
j Các chính sách xúc ti&n ñBu tư
j Thành l p qu} b o lãnh tín d;ng cho DNVVN
j Các chính sách vD cơ sA kinh doanh, hS trT m‚t bˆng s n xunt
j Các chính sách vD thG trư
j Các chính sách hS trT thông tin, tư vnn và ñào tXo ngu,n nhân l*c
j Các chính sách khuy&n khích các hoXt ñ ng hS trT c a các hi$p h i doanh
nghi$p và các tC ch c cung cnp dGch v;
Các chính sách c; th@ trên nhˆm tOi các m;c tiêu:
j
C i thi$n hi$u qu hoXt ñ ng và kh năng cXnh tranh c a DNVVN
j
Khuy&n khích và tXo ñiDu ki$n cho DNVVN phát huy s* năng ñ ng và sáng
tXo
j
Tăng cư
j
Khuy&n khích vi$c phát tri@n công ngh$ và ngu,n nhân l*c c a DNVVN
j
Tăng cư
1.1.2. Vai trò cPa doanh nghi%p v'a và nh( trong nRn kinh tX
Theo s# li$u th#ng kê, tính ñ&n cu#i năm 2006 Vi$t nam có kho ng 210.000
doanh nghi$p ñăng ký theo Lu t doanh nghi$p. Trong s# này kho ng 96% là các
DNVVN vOi s# lưTng là 200.000. Khu v*c DNVVN ñóng vai trò quan tr ng trong
phát tri@n bDn v>ng c a các nDn kinh t& nói chung và c a Vi$t nam nói riêng. ð‚c
bi$t là ñ#i vOi Vi$t nam ñang trên con ñư
TXo ra vi$c làm mOi, góp phBn gi m tq l$ thnt nghi$p
Huy ñ ng các ngu,n v#n và s c mXnh c a xã h i trong s n xunt, kinh
doanh
ðóng góp quan tr ng vào chuy@n ñCi cơ cnu kinh t& theo hưOng công
nghi$p hoá và hi$n ñXi hoá
TXo thêm thu nh p cho phBn lOn ngưðóng góp vào phát tri@n ñ,ng ñDu gi>a các vùng khác nhau
Góp phBn gi i quy&t các vnn ñD xã h i
ðóng góp cho ngân sách Nhà nưOc
ðào tXo các cán b qu n lý cho các doanh nghi$p lOn trong tương lai
và tXo nDn t ng kinh t& ban ñBu cho s* phát tri@n c a các doanh nghi$p
lOn
Cùng vOi các doanh nghi$p lOn tXo ra các m#i liên k&t hi$u qu trong
tCng th@ các chuSi giá trG và chuSi giá trG toàn cBu.
Các vai trò k@ trên có th@ g p thành hai nhóm chínhjphát tri@n kinh t& và xã
h i. Các DNVVN luôn là kênh huy ñ ng quan tr ng ngu,n v#n c a xã h i ph;c v;
cho s n xunt, kinh doanh. ðiDu này có ñưTc nh< ñ‚c tính d‰ hình thành c a các
DNVVN. ð‚c tính linh hoXt, d‰ chuy@n ñCi và thay ñCi ñGnh hưOng kinh doanh ñã
giúp các DNVVN cùng vOi các doanh nghi$p lOn tXo ra các m#i liên k&t hi$u qu
trong các chuSi giá trG. Các DNVVN cũng ñóng vai trò quan tr ng trong các ngành
công nghi$p ph; trT cho các doanh nghi$p lOn. TXo công ăn vi$c làm và nâng cao
thu nh p cho ngưxã h i.
Các DNVVN ñưTc ñánh giá là b ph n năng ñ ng c a nDn kinh t&. Hi$n nay
m c ñ ñóng góp c a các DNVVN vào nDn kinh t& ngày càng gia tăng: kho ng
39% GDP, 32% tCng v#n ñBu tư c a toàn b nDn kinh t& và ss d;ng trên 90% s# lao
ñ ng có vi$c làm thư
Cơ cnu ngành nghD:
j
Công nghi$p: 17%,
j
Xây d*ng:
j
Nông nghi$p: 14%,
j
DGch v;:
14%
55%.
LoXi hình Doanh nghi$p:
j
Doanh nghi$p Nhà nưOc:
0,3%,
j
Công ty cC phBn:
12,5%,
j
Doanh nghi$p tư nhân:
31,8%,
j
Công ty trách nhi$m h>u hXn: 55,4%.
Theo k& hoXch, ñ&n năm 2010 Vi$t nam s… có 500.000 doanh nghi$p (ña phBn là
DNVVN ñăng ký và hoXt ñ ng theo Lu t Doanh nghi$p). Vai trò c a các DNVVN
trong nDn kinh t& ñưTc tXo ra ch y&u là do các ñ‚c ñi@m c a các doanh nghi$p này
(ñưTc ñD c p chi ti&t hơn A phBn sau). Tính d‰ khAi s* ñã tXo ñiDu ki$n cho vi$c
thành l p các DNVVN trA nên d‰ dàng, do ñó góp phBn tích c*c vào vi$c tXo vi$c
làm. S# lưTng ñông ñ o các DNVVN ñã tXo ñiDu ki$n cho vi$c thu hút ngu,n v#n
nhàn rSi trong dân cư ph;c v; cho m;c ñích kinh doanh và ñBu tư. VOi m t môi
trư
tham gia kinh doanh và thành l p doanh nghi$p. Vi$c luân chuy@n hàng hoá, dGch
v; và lao ñ ng c a các DNVVN góp phBn tích c*c vào phát tri@n ñ,ng ñDu gi>a các
vùng. C xát và tích lu} kinh nghi$m trên thương trư
b qu n lý cho các doanh nghi$p lOn cũng như tXo ñiDu ki$n cho các DNVVN h i
nh p hi$u qu hơn vào nDn kinh t& th& giOi. TXi nhiDu qu#c gia và nDn kinh t& trên
th& giOi, chi&n lưTc phát tri@n DNVVN g?n liDn vOi chi&n lưTc phát tri@n doanh
nghi$p c a toàn b nDn kinh t& mà trong ñó m;c tiêu ban ñBu là tXo m#i liên k&t vOi
các doanh nghi$p lOn trong các chuSi giá trG và h$ th#ng công nghi$p ph; trT. Tính
linh hoXt và năng ñ ng tXo ñiDu ki$n cho các DNVVN ñóng vai trò quan tr ng trong
chuy@n ñCi cơ cnu kinh t& theo hưOng công nghi$p hoá và hi$n ñXi hoá.
1.1.3. ðmc ñi2m cPa doanh nghi%p v'a và nh(
Các DNVVN ñưTc phân loXi thông qua qui mô, tuy nhiên b n thân ñiDu này
cũng tXo nên các ñ‚c ñi@m c a DNVVN. Trong các ñiDu ki$n và các hoàn c nh khác
nhau thì ñây có th@ là ñi@m mXnh ho‚c ñi@m y&u c a các doanh nghi$p này.
Th nhnt ph i k@ ñ&n tính d= kh>i s7. Lu t Doanh nghi$p hi$n nay áp d;ng
ñ#i vOi các ngành nghD kinh doanh không có ñiDu ki$n cũng không qui ñGnh m c
v#n pháp ñGnh b?t bu c khi khAi s* doanh nghi$p. Lu t cũng không qui ñGnh s#
lưTng lao ñ ng t#i thi@u khi cnp giny phép thành l p doanh nghi$p. Cùng vOi môi
trư
tăng nhanh chóng. Trong m t chKng m*c nhnt ñGnh, khi vi$c th*c thi các qui ñGnh
vD phá s n và gi i th@ doanh nghi$p chưa thu n lTi nên m t s# DNVVN thay vì rút
lui khLi thG trư
ñ ng trên thG trư
qui mô không lOn nên ñBu tư c a các DNVVN vào các dây chuyDn và máy móc
công ngh$ không nhiDu, chính vì l… ñó nên sau m t ththny m t ngành, hay m t m‚t hàng kinh doanh nào ñó không có lDNVVN s… chuy@n hưOng sang các m‚t hàng và dGch v; hi$u qu hơn. M t s#
DNVVN sau m t thbi$n pháp tích lu} v#n và mA r ng qui mô ñ@ trA thành các doanh nghi$p lOn. Tuy
nhiên nhiDu ch DNVVN bˆng lòng vOi qui mô c a doanh nghi$p mình và th@ hi$n
tính linh hoXt cao ñ@ kh•ng ñGnh vG trí trên thương trư
suy thoái ho‚c các tác ñ ng bnt lTi tK bên ngoài thì s… rnt khó xoay xA.
Th ba là tính linh ho?t trong c?nh tranh. VOi xunt phát ñi@m là kh năng d‰
tham gia vào thG trư
hTp tác vOi các doanh nghi$p lOn.
Bên cXnh ñó, chúng ta cũng có th@ k@ ñ&n hàng loXt các ñi@m y&u c a các
DNVVN, mà khAi ñBu là thiBu các ngu+n l7c phát tri8n, ñ‚c bi$t là các ngu,n l*c
vD tài chính và con ngư
tri@n c a các DNVVN ph; thu c nhiDu vào ch doanh nghi$p nên khó thu hút trí tu$
t p th@ trong các quy&t ñGnh dài hXn và chi&n lưTc c a doanh nghi$p. ðiDu này th@
hi$n qua cách th c ñưa ra các quy&t ñGnh quan tr ng mang tính chi&n lưTc c a
doanh nghi$p. TXi các doanh nghi$p lOn các quy&t ñGnh mang tính chi&n lưTc ñưTc
th*c hi$n theo qui trình và có h$ th#ng, tuy nhiên tXi các DNVVN thì các quy&t
ñGnh này trong nhiDu trư
1.2.1. Khái ni%m và quá trình hình thành d ch v ngân hàng
DGch v; ngân hàng là m t loXi hình cơ b n trong s# các loXi hình dGch v; tài
chính, ñây cũng là loXi hình dGch v; xunt hi$n sOm nhnt. Cùng vOi s* phát tri@n c a
nDn kinh t&, các dGch v; ngân hàng ngày càng phát tri@n ña dXng vD ch ng loXi và
phong phú vD hình th c. DGch v; ngân hàng ñã xunt hi$n cách ñây hơn 2000 năm,
hBu h&t các ngân hàng ñBu tiên xunt hi$n tXi vùng ðGa Trung H i, c; th@ là tXi Hy
LXp và La Mã, vOi dGch v; ñBu tiên là dGch v; ñCi tiDn, ñCi ngoXi t$ lny b n t$ và
dGch v; chi&t khnu thương phi&u giúp các nhà buôn có v#n. S* phát tri@n c a nh>ng
con ñư<ng thương mXi xuyên l;c ñGa mOi và nh>ng bi&n chuy@n trong ngành hàng
h i vào các th& kq 15, 16, 17 ñã dBn chuy@n trung tâm thương mXi c a th& giOi tK
ðGa Trung H i sang châu Âu và quBn ñ o Anh, nơi ngân hàng trA thành ngành công
nghi$p hàng ñBu. S* phát tri@n c a cách mXng công nghi$p, vi$c ng d;ng phương
th c s n xunt lOn ñòi hLi m t s* mA r ng tương ng trong thương mXi toàn cBu ñ@
tiêu th; các s n ph•m công nghi$p, ñ,ng th
tri@n thêm nhiDu loXi hình dGch v; mOi ñ@ ñáp ng nhu cBu vD thanh toán và tín
d;ng. Cùng vOi s* phát tri@n c a nDn kinh t& th& giOi, các dGch v; ngân hàng
(DVNH) ngày càng phát tri@n ña dXng. Bên cXnh các dGch v; ngân hàng truyDn
th#ng, ñã xunt hi$n nhiDu loXi hình dGch v; ngân hàng hi$n ñXi như: tư vnn tài chính,
thuê mua tài chính...
DGch v; ngân hàng ñã và ñang ñóng vai trò quan tr ng trong quá trình
chuy@n ñCi cơ cnu kinh t&, nâng cao hi$u qu s n xunt kinh doanh, làm tăng giá trG
c a s n ph•m ph;c v; cho tiêu dùng và xunt kh•u, góp phBn thi&t y&u trong vi$c
nâng cao kh năng cXnh tranh c a các doanh nghi$p Vi$t nam trong ti&n trình h i
nh p kinh t& khu v*c và th& giOi.
‘ nưOc ta, cùng vOi quá trình chuy@n ñCi sang nDn kinh t& thG trư
t&.
VD khái ni$m dGch v; ngân hàng, A nưOc ta cho ñ&n nay vŽn chưa có s* phân
bi$t rõ ràng vD khái ni$m này. Có quan ni$m cho rˆng, theo nghĩa r ng DVNH là c
các dGch v; mà h$ th#ng ngân hàng cung cnp cho nDn kinh t&.
Trong Lu t Các TC ch c tín d;ng năm 1997, c;m tK “dGch v; ngân hàng”
cũng ñã ñưTc ñD c p tOi tXi kho n 1 và kho n 7 ñiDu 20, nhưng không có ñGnh nghĩa
và gi i thích làm rõ. Theo ñó tC ch c tín d;ng là doanh nghi$p ñưTc thành l p theo
quy ñGnh c a Lu t này và các quy ñGnh khác c a pháp lu t ñ@ hoXt ñ ng kinh doanh
tiDn t$, làm dGch v; ngân hàng vOi n i dung nh n tiDn gsi và ss d;ng tiDn gsi ñ@ cnp
tín d;ng, cung ng các dGch v; thanh toán.
HoXt ñ ng ngân hàng là hoXt ñ ng kinh doanh tiDn t$ và dGch v; ngân hàng
vOi n i dung thư
Ngay c trong Lu t Các TC ch c tín d;ng ssa ñCi năm 2004, c;m tK “dGch v;
ngân hàng” cũng có ñưTc ñD c p tOi nhưng vŽn không có ñGnh nghĩa và gi i thích
làm rõ hơn. Như v y, có th@ thny theo Lu t các TC ch c tín d;ng thì toàn b “hoXt
ñ ng kinh doanh tiDn t$ và dGch v; ngân hàng” ñưTc bao hàm c ba n i dung: nh n
tiDn gsi, cnp tín d;ng và cung ng dGch v; thanh toán. Theo cách ñGnh nghĩa c a
WTO ñưa ra thì “m t d ch vC tài chính là b t kỳ d ch vC nào có tính ch t tài chính
ñư6c m t nhà cung c p d ch vC tài chính cung c p”. DGch v; tài chính bao g,m:
dGch v; b o hi@m và dGch v; liên quan tOi b o hi@m, m i dGch v; ngân hàng và các
dGch v; tài chính khác (ngoXi trK b o hi@m). ðiDu ñó có nghĩa là DVNH là m t b
ph n cnu thành dGch v; tài chính và trong b ng phân ngành dGch v; c a WTO,
DVNH ñưTc chia thành 12 phân ngành c; th@ sau:
(l) Nh n tiDn gsi và các kho n tiDn tK công chúng;
(2) Cho vay dưOi m i hình th c bao g,m: cho vay tiêu dùng, th& chnp, bao thanh
toán và các kho n tài trT cho các giao dGch thương mXi khác;
(3) Cho thuê tài chính;
(4) Tnt c các kho n thanh toán và chuy@n tiDn, bao g,m th• tín d;ng, th• ghi nT,
th• thanh toán, séc du lGch và h#i phi&u ngân hàng
(5) B o lãnh và cam k&t thanh toán
(6) T* doanh ho‚c kinh doanh tiDn tài kho n c a khách hàng, k@ c trên thG trư
j Các công c; phái sinh bao g,m (nhưng không hXn chê) các hTp ñ,ng giao dGch
tương lai (futures) và quyDn ch n (options)
j Các s n ph•m d*a trên lãi sunt và tq giá, bao g,m các s n ph•m như các hTp ñ,ng
kỳ hXn (forward) và hoán ñCi (swaps)
j Các ch ng khoán có kh năng chuy@n nhưTng
j Các công c; chuy@n nhưTng và các tài s n tài chính khác, k@ c vàng nén
(7) Phát hành các loXi ch ng khoán, bao g,m c vi$c b o lãnh phát hành và ñXi lý
phát hành (c phát hành công khai và không công khai) và cung ng các dGch v;
liên quan ñ&n hoXt ñ ng phát hành;
(8) Môi giOi tiDn t$;
(9) Qu n lý tài s n g,m qu n lý tiDn m‚t, qu n lý danh m;c, tnt c các hình th c
qu n lý ñBu tư t p th@, qu n lý qu} hưu trí, dGch v; uq thác, lưu ký và tín thác;
(10) DGch v; thanh toán và thanh toán bù trK ñ#i vOi các tài s n tài chính, bao g,m
ch ng khoán, các s n ph•m phái sinh và các công c; có th@ chuy@n nhưTng khác
(11) Cung cnp và trao ñCi các thông tin tài chính, xs lý d> li$u tài chính và phBn
mDm có liên quan c a các nhà cung ng c a các dGch v; tài chính khác.
(12) DGch v; tư vnn, môi giOi và các dGch v; tài chính hS trT khác liên quan ñ&n tnt
c các hoXt ñ ng nói trên, bao g,m c vi$c tham chi&u và phân tích tín d;ng,
nghiên c u, tư vnn ñBu tư và ñBu tư theo danh m;c, tư vnn ñ#i vOi các hoXt ñ ng
mua lXi và tái cơ cnu doanh nghi$p cũng như xây d*ng chi&n lưTc.
Trong Hi$p ñGnh Thương mXi Vi$t namjHoa Kỳ (BTA), ph; l;c G, m;c VI,
phân ngành Bjcác DVNH và các dGch v; tài chính khác, g,m 12 ti&t, tK ti&t (a) ñ&n
ti&t (l) cũng nêu lên cách phân loXi DVNH tương t* như WTO.
Tóm lXi, m‚c dù A Vi$t Nam, khái ni$m DVNH chưa ñưTc ñD c p tOi m t
cách ñBy ñ trong Lu t các TC ch c tín d;ng nhưng theo thông l$ qu#c t&, DVNH
có th@ hi@u là toàn b các dGch v; liên quan ñ&n hoXt ñ ng tiDn t$, tín d;ng, thanh
toán, ngoXi h#i... thu c 12 phân ngành nói trên mà h$ th#ng các ngân hàng cung
ng cho nDn kinh t&.
Như ñã nêu trong phBn mA ñBu, vOi tính chnt ñ‚c trưng vD qui mô c a mình
nên các DNVVN có xu hưOng t p trung vào các dGch v; truyDn th#ng ho‚c các loXi
hình dGch v; do các ngân hàng thi&t k& dành riêng cho các DNVVN, nhìn chung là
d*a trên các loXi hình dGch v; cơ b n sau:
DGch v; huy ñ ng v#n
DGch v; tín d;ng
DGch v; thanh toán
Cùng vOi vi$c t p trung nghiên c u ba nhóm dGch v; cơ b n trên, trong
khuôn khC c a lu n án nghiên c u sinh luôn xem xét và tính ñ&n s* phát tri@n c a
lĩnh v*c dGch v; ngân hàng ñ@ có th@ ñưa ra các gi i pháp phù hTp cho các
DNVVN, bao g,m c xu hưOng ti&p c n và ss d;ng các dGch v; mOi, các dGch v;
trên nDn t ng công ngh$ hi$n ñXi.
1.2.2. ðmc ñi2m cPa d ch v ngân hàng
Các loXi dGch v; nói chung và DVNH nói riêng ñDu có nh>ng ñ‚c ñiDm
chung là:
Tính vô hình: ñây là ñ‚c ñi@m ch y&u ñ@ phân bi$t s n ph•m DVNH vOi
các s n ph•m c a ngành s n xunt v t chnt khác trong nDn kinh t& qu#c dân. Chính
ñ‚c ñiDm này làm cho vi$c ñánh giá chnt lưTng s n ph•m DVNH trA nên khó khăn
ngay c khi khách hàng ñang ss d;ng chúng. Vì th&, các nhà cung cnp DVNH rnt
chú tr ng ñ&n vi$c c ng c# niDm tin ñ#i vOi khách hàng bˆng cách không ngKng
nâng cao chnt lưTng dGch v;, tăng cư
trình cung cnp dGch v; và quá trình tiêu dùng dGch v; x y ra ñ,ng th
không có s n ph•m dA dang, d* tr> lưu kho, mà s n ph•m ñưTc cung ng tr*c ti&p
cho ngư<i ss d;ng khi và chr khi khách hàng có nhu cBu và ñáp ng nh>ng ñiDu
ki$n c a nhà cung cnp. ð‚c tính này s… chi ph#i vi$c xác ñGnh giá c dGch v; (lãi,
phí) nhˆm ñ m b o c ngưcùng có lTi và phát tri@n bDn v>ng.
Tính không n ñ nh và khó xác ñ nh: vì m t s n ph•m DVNH dù lOn hay
bé (xét vD qui mô) ñDu không ñ,ng nhnt vD thvì v y rnt khó xác ñGnh. Chnt lưTng c a mSi s n ph•m DVNH ñưTc cnu thành bAi
nhiDu y&u t# như uy tín c a nhà cung cnp, công ngh$, trình ñ cán b , khách hàng,
v.v..., trong ñó, ñ‚c bi$t quan tr ng là uy tín c a b n thân nhà cung cnp dGch v;.
Nh>ng y&u t# này nh hưAng tr*c ti&p ñ&n chnt lưTng dGch v;, nhưng lXi thư
chính xác.
1.2.3. Vai trò cPa d ch v ngân hàng vqi s* phát tri2n cPa doanh nghi%p v'a và
nh(
DVNH là m t trong nh>ng loXi hình dGch v; chnt lưTng cao, có vai trò quan
tr ng ñ#i vOi nDn kinh t& qu#c dân và ñưTc th@ hi$n ch y&u trên các m‚t sau:
F Là cơ s> h? tHng trIng yBu nh hư>ng ñBn tKng th8 các ho?t ñ ng cLa nDn
kinh tB: DVNH có tBm quan tr ng trong vi$c huy ñ ng v#n, phân bC ngu,n l*c có
hi$u qu góp phBn tăng trưAng kinh t&. DVNH là nhân t# cnu thành cơ sA hX tBng
nDn kinh t&, có liên quan tOi m i hoXt ñ ng c a các doanh nghi$p tK thanh toán,
chuy@n nhưTng, ñ&n huy ñ ng v#n hay ti&p c n các thông tin tài chính ph;c v; hoXt
ñ ng kinh doanh. Có th@ nói, m i doanh nghi$p ñDu ph i ss d;ng DVNH vOi các
m c ñ khác nhau.
F Thúc ñOy s n xu t phát tri8n và h5 tr6 tăng trư>ng kinh tB: DVNH ñóng
vai trò ñưa ngu,n v#n ñBu tư tOi nơi ss d;ng có hi$u qu nhnt, tK ñó thúc ñ•y tăng
trưAng và tXo thu nh p. Thông qua dGch v; huy ñ ng v#n, các ngân hàng ñã tXo ra
thu nh p cho nh>ng ngưvay, các ngân hàng ñã dùng s# v#n huy ñ ng ñưTc ñ@ ñBu tư, cho vay các ch th@
kinh doanh, s n xunt và ñxunt, ñCi mOi trang thi&t bG công ngh$ nhˆm hX giá thành và nâng cao s c cXnh
tranh. ð,ng thphân bC ngu,n l*c vD m‚t không gian và thF Tăng cư3ng s7 lưu chuy8n các dòng v%n và tính Kn ñ nh cLa h th%ng tài
chính: DVNH phát tri@n s… tr*c ti&p gia tăng tính linh hoXt c a các dòng v#n và tiDn
t$ trong nDn kinh t& và cơ cnu v#n cũng ñưTc phân bC m t cách t#i ưu hơn. ðiDu ñó
càng c ng c# hi$u l*c c a h$ th#ng pháp lý và cơ sA hX tBng k} thu t cũng phát
tri@n hơn. Nó cũng góp phBn ñ m b o tính Cn ñGnh c a h$ th#ng tài chính. Hơn th&,
m t h$ th#ng tài chính hoXt ñ ng lành mXnh là m t nhân t# quan tr ng góp phBn
b o ñ m s* qu n lý vĩ mô hi$u qu c a Nhà nưOc ñ#i vOi toàn b nDn kinh t&.
DVNH phát tri@n s… tXo l p môi trư
Công ngh$ và trình ñ qu n lý cũng như k} thu t c a các tC ch c tài chính ñưTc c i
thi$n là nhân t# quan tr ng ñ@ ngăn ch‚n t#i ña s* bnt Cn c a c h$ th#ng tài chính.
Tuy nhiên ñ#i vOi các DNVVN thì dGch v; ngân hàng càng trA nên cBn thi&t
và quan tr ng hơn (trong m t chKng m*c nào ñó n&u so sánh vOi các doanh nghi$p
lOn) bAi ñ‚c thù qui mô vD v#n và nhân l*c c a mình.
DGch v; ngân hàng ñóng vai trò quan tr ng trong giai ñoXn khAi s* và phát
tri@n ban ñBu c a DNVVN. Theo ñánh giá chung thì 3 năm ñBu sau khi khAi s* là
giai ñoXn khó khăn nhnt c a các DNVVN. ðây cũng là giai ñoXn ths thách vD kh
năng tr; lXi trên thương trư
này nên khi DNVVN cBn ti&p c n v#n và ss d;ng các DVNH thì cũng là lúc các
ngân hàng có ít thông tin vD doanh nghi$p ñ@ có th@ ñưa ra quy&t ñGnh vD cnp tín
d;ng và cung cnp các DVNH khác. Trong s# các nhóm dGch v; ñưTc ñD c p ñ&n
trong lu n án này chúng ta có th@ thny nhóm dGch v; tín d;ng gây nhiDu khó khăn
cho DNVVN vì các dGch v; này hàm ch a y&u t# r i ro do mnt kh năng chi tr .
ð#i vOi nhóm dGch v; thanh toán thì thách th c ñ#i vOi các DNVVN ch y&u nˆm A
ki&n th c và hi@u bi&t c a doanh nghi$p ñ@ l*a ch n và ss d;ng hi$u qu tKng dGch
v; trong tKng trư
TrưOc khi ñD c p c; th@ ñ&n các loXi hình dGch v; ngân hàng, chúng ta cBn
nêu nh>ng vai trò cơ b n c a ngân hàng ñ#i vOi các hoXt ñ ng kinh t&:
j
Vai trò trung gian: chuy@n các kho n tiDn gsi thành các kho n tín d;ng
cho các tC ch c kinh doanh và các thành phBn khác.
j
Vai trò thanh toán: thay m‚t khách hàng th*c hi$n thanh toán cho vi$c
mua hàng hoá và dGch v;.
j
Vai trò ngưmnt kh năng thanh toán.
j
Vai trò ñXi lý: thay m‚t khách hàng qu n lý và b o v$ tài s n c a h
j
Vai trò th*c hi$n chính sách: th*c hi$n các chính sách kinh t& c a Chính
ph trong vi$c vi$c ñiDu ti&t tăng trưAng kinh t& và th*c hi$n các m;c tiêu
xã h i.
VOi vai trò nêu trên, ngân hàng là tC ch c tXo l p và cung ng m t s# loXi
hình dGch v; cho các ch th@ trong nDn kinh t&. Như ñã nói A trên thì lu n án t p
trung vào 3 nhóm dGch v; ngân hàng ch y&u, bao g,m:
DGch v; huy ñ ng v#n
Tài kho n tiDn gsi
Tín phi&u
Trái phi&u
…
DGch v; tín d;ng
Tín d;ng
Cho vay thương mXi
Cho vay tiêu dùng
Tài trT cho d* án
Cho thuê tài chính
CBm c# th& chnp
Cho vay ký quĩ
B o lãnh
Chi&t khnu các giny t< có giá
…
DGch v; thanh toán
Thanh toán
Chuy@n tiDn
DGch v; thanh toán ss d;ng các phương ti$n:
Th• tín d;ng
Th• thanh toán
Séc
H#i phi&u
…
Trong phBn n i dung dưOi ñây s… ñD c p ñ&n tính chnt c; th@ và ñ‚c ñi@m c a
các loXi hình dGch v;. Vi$c phân tích thnu ñáo tKng loXi hình dGch v; cùng vOi các
y&u t# liên quan khác ñưTc ñD c p A các phBn ti&p theo s… tXo cơ sA ñưa ra các gi i
pháp tương ng nhˆm phát tri@n các DNVVN A Vi$t nam.
1.2.4.1. D ch v huy ñung vFn
DGch v; huy ñ ng v#n, bao g,m c huy ñ ng tiDn gsi ñưTc ñánh giá như
bưOc khAi ñBu c a doanh nghi$p trong vi$c ti&p c n các dGch v; ngân hàng. ðây là
nhóm các dGch v; tương ñ#i ñơn gi n c vD hình th c và qui trình tuy nhiên trên
