Vận dụng ca dao, tục ngữ vào dạy bài khí hậu và các mùa khí hậu ở nước ta (địa lí tự nhiên lớp 8)

BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN
1, Lời giới thiệu.
Theo tinh thần nghị quyết 40/2000/QH 10 ngày 9/12/2000 của
Quốc hội khoá X về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông đã khẳng
định “Việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông phải quán triệt m ục
tiêu, yêu cầu nội dung, phương pháp giáo dục của các cấp học, bậc h ọc qui
định trong luật giáo dục, khắc phục những mặt hạn chế của ch ương trình
SGK tăng cường tính thực tiễn, kỹ năng thực hành, năng lực tự học của học
sinh...” (Trích theo những vấn đề chung về đổi mới giáo dục phổ thông)
Nhằm thực hiện nguyên lí “Học đi đôi với hành, nhà tr ường gắn
liền với xã hội” trong việc giảng dạy địa lý, việc gắn lí thuy ết ở nhà tr ường
với thực tế cuộc sống là hết sức cần thiết. Xuất phát t ừ th ực ti ễn giảng
dạy địa lí của giáo viên và việc học địa lí của học sinh, tôi đã s ưu t ầm m ột
số câu ca dao, tục ngữ từ một số sách báo như: “Ca dao, t ục ng ữ v ới ho ạt
động sản xuất nông nghiệp” NXB Đà Nẵng, 1999 của Hà Huy Đáp, t ừ các
sân chơi truyền hình “Ai là triệu phú”, “Rung chuông vàng”, “Đ ường lên đ ỉnh
Olimpia” sau đó vận dụng kiến thức Địa lý, quan sát nh ững s ự v ật hi ện
tượng xảy ra xung quanh mình và tham khảo để giải thích chúng góp phần
tích cực cho việc dạy- học bộ môn Địa lí hiện nay.
Tục ngữ, ca dao, dân ca. Một loại hình văn hóa độc đáo của ng ười
dân Việt Nam, là những sáng tác dân gian được truy ền miệng, phổ bi ến
rộng rãi từ đời này qua đời khác, từ vùng này qua vùng khác, đ ược ch ỉnh
sửa cho phù hợp với từng địa phương. Nó thể hiện mọi mặt của cuộc
sống. Trong quá trình lao động lý trí của con người, cảm quan th ẩm mỹ
được tôi luyện, thể hiện những quan sát những kinh nghiệm về sản xu ất,
về thời tiết, về trồng trọt, chăn nuôi... Mặc dù cho đến nay v ới s ự phát
triển của khoa học, kỹ thuật công nghệ hiện đại, sự hiểu biết của loài
người về thế giới đã có nhiều tiến bộ, song những câu tục ngữ, ca dao v ẫn
còn nguyên giá trị. Chính vì vậy tôi chọn đề tài sáng kiến kinh
nghiệm: Vận dụng ca dao, tục ngữ vào dạy bài '' Khí h ậu và các mùa

khí hậu ở nước ta'' (Địa lí tự nhiên lớp 8) nhằm phát huy tính tích cực
học tập, yêu thích học địa lí tự nhiên Việt Nam, góp ph ần bảo tồn nguồn
văn học dân gian
Kinh nghiệm dự báo thời tiết của nhân dân ta được lưu truyền
trong dân gian qua kho tàng ca dao và tục ngữ Việt Nam rất phong phú.
Thiên nhiên Việt Nam có sự phân hóa đa dạng và ph ức tạp theo không gian
và thời gian, phân hóa theo hướng Đông, Tây, Bắc, Nam và theo mùa. Th ời
tiết thực tế xảy ra do những biến đổi vật lí của các quá trình thay đổi


trong khí quyển mang tính địa phương rõ rệt, tùy theo từng th ời gian trong
năm và từng địa phương nhất định mà thời tiết diễn biến khác nhau, có
khi cùng một hiện tượng nhưng biểu hiện thời tiết mỗi n ơi m ỗi khác. Vì
vậy các câu ca dao tục ngữ nói lên sự dự báo th ời tiết chỉ thích h ợp v ới đ ịa
phương này mà không thích hợp với địa ph ương khác. M ặc khác quy lu ật
phân bố các đặc trưng của các yếu tố thời tiết, khí hậu được ph ản ánh
trong các câu ca dao tục ngữ có tính chất trung bình, do đó không nên c ứng
nhắc áp dụng để dự báo mà cần phải dựa trên quan sát th ực tế k ết h ợp
với việc thường xuyên theo dõi tin dự báo thời tiết của Cục khí t ượng thu ỷ
văn quốc gia, khu vực và địa phương trên các phương tiện thông tin đại
chúng, vì đây là dự báo thời tiết dựa trên các ph ương tện kỹ thu ật chính
xác đáng tin cậy.
2. Tên sáng kiến: Vận dụng ca dao, tục ngữ vào dạy bài '' Khí hậu và
các mùa khí hậu ở nước ta'' (Địa lí tự nhiên lớp 8)
3. Tác giả sáng kiến:
- Họ và tên: Nguyễn Thị Thanh Hoàn
- Địa chỉ tác giả sáng kiến: trường THCS Hợp Thịnh- Tam Dương- Vĩnh
Phúc
- Số điện thoại: 0947.767.222
E_mail:

4. Chủ đầu tư sáng kiến: Nguyễn Thị Thanh Hoàn
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: môn Địa lí lớp 8- Địa lí tự nhiên Việt
Nam
6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng th ử: Ngày 16
tháng 3 năm 2018
7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
7.1. Về nội dung của sáng kiến:
- Vận dụng ca dao, tục ngữ vào dạy bài Khí hậu và các mùa khí hậu ở
nước ta nhằm phát huy tính tích cực học tập của h ọc sinh, giúp các em yêu
thích môn học Địa lí lớp 8 biết sưu tầm ca dao tục ngữ
Tục

- Rèn luyện cho học sinh ý thức bảo vệ vốn văn h ọc trong dân gian.

ngữ, ca dao là một loại hình văn hóa độc đáo của người dân Vi ệt Nam, là
những


sáng tác dân gian được truyền miệng, phổ biến rộng rãi t ừ đ ời này qua
đời khác, từ
vùng này qua vùng khác, được chỉnh sửa cho phù h ợp v ới t ừng đ ịa
phương. Nó thể
hiện mọi mặt của cuộc sống. Trong quá trình lao động lý trí của con
người, cảm
quan thẩm mỹ được tôi luyện, thể hiện những quan sát nh ững kinh
nghiệm về sản
xuất, về thời tiết, về trồng trọt, chăn nuôi... Mặc dù cho đến nay v ới s ự
phát triển
của khoa học, kỹ thuật công nghệ hiện đại, s ự hiểu biết c ủa loài ng ười v ề
thế giới

đã có nhiều tiến bộ, song những câu tục ngữ, ca dao v ẫn còn nguyên giá
trị cho tới
ngày nay.
- Thời xưa, tuy chưa có cơ sở khoa học nh ưng bằng nh ững kinh
nghiệm qua
thực tế, tổ tiên chúng ta đã nắm được những ch ừng m ực nh ất đ ịnh c ủa
qui luật tự
nhiên. Những kinh nghiệm ấy thông qua tập thể, được đúc kết thành
những câu
xuôi tai hoặc vần vè đọc trong dân gian, được truyền miệng cho nhau. Đó
là những
câu ca dao tục ngữ nói về thời thiết khí hậu, chăn nuôi, cày c ấy, các quan
hệ giữa
con người với tự nhiên...Tục ngữ ca dao có 2 vế: vế đầu là nguyên nhân,
vế sau là
kết quả.
- Giúp học sinh biết sưu tầm, tìm hiểu thu thập thông tin, nh ớ lại
một số khái
niệm kiến thức đã học:
''Vận dụng'': là áp dụng vào thực tế
''Tục ngữ, ca dao'':


Tục ngữ là câu tự nó diễn đạt một số ý, một nhận xét, một kinh
nghiệm..., có
khi là một sự phê phán. Nó là một thể loại sáng tác ngang hàng v ới các lo ại
ca dao,
dân ca. Hầu hết các tục ngữ do nhân dân sáng tác, nh ưng cũng có m ột s ố ít
các câu
được rút ra từ các thi phẩm được phổ biến rộng rãi trong dân gian. T ục

ngữ được
cấu tạo trên nhũng cơ sở khác nhau về sinh hoạt, về sản xuất trong m ột
quá trình lâu
dài, nó là những đúc kết, những nhận xét được nhiều người ch ấp
nhận, để hướng
dẫn con người trong sự nhìn nhận một khía cạnh, m ột lĩnh v ực c ủa cu ộc
đời. Trong
quá trình lao động sản xuất, con người đã có nh ững hiểu biết t ối thi ểu v ề
qui luật
của tự nhiên.
xuất,

- Học sinh thấy được trong quá trình khai thác tự nhiên, lao đ ộng s ản

tuy trình độ nhận thức về các qui luật tự nhiên chưa sâu sắc l ắm, nh ưng
qua quá
trình quan sát lâu dài các hiện tượng tự nhiên, nhân dân ta cũng rút ra
được những
qui luật của nó, đặc biệt là các qui luật thời tiết, khí h ậu và lưu truy ền
trong dân
gian để mọi người và thế hệ sau có thể nhận biết được, để hạn ch ế và
phòng tránh
các tác hại cũng như khai thác mặt tích cực của nó ph ục v ụ lại cho đ ời
sống sản
xuất. Các kinh nghiệm đó được đúc kết bằng những câu nói dễ lưu
truyền, đó là hệ
thống các câu tục ngữ ca dao. Đây cũng có thể coi là kinh nghi ệm d ự báo
thời tiết

khí hậu của nhân dân ta dựa trên kinh nghiệm quan sát các hiện t ượng t ự
nhiên.
- Dưới đây là một số ví dụ minh họa vận dụng ca dao, tục ngừ vào
dạy bài
'' Khí hậu và các mùa khí hậu ở nước ta'' (Địa lí tự nhiên l ớp 8) nh ằm t ạo
hứng thú học tập tích cực chủ động, giúp các em yêu thích môn h ọc Đ ịa lí,
nâng cao hiệu quả bài học, khắc sâu được kiến thức mà tôi đã áp dụng cho
học sinh ở trường THCS Hợp Thịnh.
tiết.

* Vận dụng ca dao, tục ngữ nói về quan hệ giữa thực vật và th ời

Mỗi khi thời tiết thay đổi thì một số loài thực vật nh ư cỏ gà nhạy c ảm v ới
thời tiết
nên hoạt động sinh thái của nó biến đổi. Nhân dân ta đã có câu t ục ng ữ
sau để dự
đoán thời tiết:
''Cỏ gà mọc loang, cả làng đầy nước''

Hay: ''Cỏ gà loang lổ tức đổ mưa ngay''
''Cỏ gà màu trắng điểm nắng đã hết''


''Dù chỉ là cỏ gà
Đang xanh hóa trắng ắt là có mưa''
''Trời đang nắng, cỏ gà trắng thì mưa''
Hoặc: ''Rễ sanh ra trắng điềm nắng đã hết''
…
Loài tre cũng được quan sát để dự báo thời tiết. Chúng ta biết rằng tre
thường mọc măng vào mùa hè, miền Bắc nước ta vào cuối hè đã bắt đầu

có những cơn bão
sớm, những thời kì đó măng phải dựa vào tre mới tránh được s ự ngã gãy,
nên:
''Đầu măng ngã gục vào hè
Nương nhờ vào mẹ kẻo e bão về''
Sang thu các búp măng non đã sang giai đoạn phát lộc đ ể tr ở thành các
“anh tre trẻ”. Đây cũng là thời kì bắt đầu sự xâm lấn của gió mùa c ực đ ới
đến nên:
“Lá tre trồi lộc, mùa rét xộc đến”
* Vận dụng câu ca dao dự báo thời tiết dựa vào mối quan h ệ
giữa động vật
với thời tiết. Ví dụ, các loài côn trùng có cánh dễ dàng cảm nh ận khi độ
ẩm không
khí thay đổi, nhất là loài chuồn chuồn. Chuồn chuồn là loài côn trùng có
cánh
mỏng manh, nếu có độ ẩm cao thì không thể bay cao được, nếu độ ẩm
không khí
thấp thì bay lên rất cao nên:
''Chuồn chuồn bay thấp thì mưa
Bay cao thì nắng bay vừa trời râm''


''Gió heo may chuồn chuồn bay thì bão''
Hay:

''Qụa tắm thì ráo, Sáo tắm thì mưa''.
''Cóc nghiến răng trời đang nắng thì mưa''.
''Ếch kêu uôm uôm, ao chuôm đầy nước''
''Cò bay ngược, nước vô nhà
Cò bay xuôi nước lui ra biển''

''Én bay thấp, mưa ngập bờ ao


Én bay cao mưa rào lại tạnh''
Loài ốc, cua tuy là loài sống ở nước, chỉ nh ững lúc ẩm mát chúng m ới
nổi lên mặt nước hay bò lên các bụi cây để sinh sản:
''Ốc nổi bờ ao, mưa rào sắp đến''
''Cua bò lên cao thế nào cũng lụt''
…
Hoặc, Kiến là loại côn trùng sợ nước sống ở dưới đất, trên các cành
cây, trong các khe đá, cửa tường nên độ ẩm không khí thay đ ổi ắt tr ời sẽ
mưa, kiến phải di cư để lánh nạn, đặc biệt là kiến đen, ki ến l ửa, ki ến m ối.
Nên mỗi khi trời sắp mưa ta thường thấy kiến đen tha trứng, tha m ồi ch ạy
từ thấp lên cao hay trời sắp mưa kiến cánh vỡ tổ bay ra khắp n ơi. Qua đó
ông cha ta có thể dự đoán thời tiết sắp xảy ra.
''Kiến đen tha trứng lên cao,
Thế nào cũng có mưa rào rất to''

Hay:

''Kiến bò từ dưới lên cao


Mang theo cơm gạo gây nên mưa rào''
''Đường đi kiến đắp thành bờ,
chẳng mưa thì gió còn ngờ vực chi''.
''Kiến cánh vỡ tổ bay ra,
Là có bão táp mưa sa tới gần''
* Vận dụng ca dao, tục ngữ dự báo thời tiết dựa vào việc quan
sát bầu trời.

Để dự báo bão: có câu tục ngữ: ''Rán mỡ gà, đông bắc tía tía hồng
hồng....''
Rán mỡ gà là những đám mây màu hồng giống nh ư m ỡ gà, khi đám mây
này
xuất hiện trên đỉnh đầu thì có bão. Màu sắc của nh ững đám mây m ỡ gà
giống như
những áng mây hồng xuất hiện ở chân trời vào sáng s ớm hay hoàng hôn.
Khi bão
tới gần, không khí ở trong bão xáo động mạnh làm gia tăng nh ững h ạt h ơi
nước
nhỏ trong không khí. Ánh sáng Mặt Trời chiếu qua lớp không khí này sẽ bị
tán xạ
mạnh hơn, khiến các tia sáng có bước sóng ngắn tán x ạ ra h ết xung
quanh chỉ còn
lại ánh sáng màu hồng chiếu xuống cho ta nhìn thấy
Hoặc:

''Bạn chài thợ lái bảo nhau

mống đông chớp lạch quay mau về nhà''.
Hay:

''Đông Bắc tía tía màu hồng
Gọi con thủ thỉ bảo chồng nhỏ to
Nhà em tìm kiếm cây to
Chống nhà tránh bão đỡ lo sau này''.


''Cha chết không lo bằng đỏ lò tây bắc.
''Giông bể Đông bắt nồi rang thóc

Giông bể Tây đổ thóc ra phơi''.
''Mây kéo xuống bể thì nắng chang chang
Mây kéo lên ngàn thì mưa như trút''.
''Chớp đằng đông nước đồng tràn ngập
Chớp đằng tây mua dây mà tát''
''Mống dài trời lụt, mống cụt trời mưa''
''Trăng quần thì hạn, trăng tán thì mưa''.
….
Để dự báo mưa: Chúng ta biết rằng Việt Nam nằm trong khu v ực nhiệt
đới gió mùa của khu vực Đông nam Á. Cơ ch ế của hoàn l ưu ưu th ế trong
năm là hướng Đông hay Đông Bắc, nên trong mùa hè khi th ấy h ướng đông
có sấm chớp, tức bầu trời đang xuất hiện các đám mây đối l ưu và nh ư v ậy
ắt sẽ có mưa giông nên mới có
các câu tục ngữ:
''Thâm đông thì mưa''
Chớp đông mưa giông tốt mạ''
''Chớp đằng đông nước đồng tràn ngập
Chớp đông nhay nháy, gà gáy thì mưa''
''Chiều chiều mây phủ Sơn Trà
Sóng xô cửa Đại trời đà chuyển mưa''


Hoặc:
''Mây kéo xuống biển thì nắng chang chang
Mây kéo lên ngàn thì mưa như trút''
* Vận dụng câu ca dao, tục ngữ dự báo thời tiết dựa vào việc
quan sát
Mặt Trăng, Mặt Trời.
Ví dụ :

''Trăng quầng thì hạn
Trăng tán thì mưa''

Hay :

''Mặt trăng má đỏ
Trời đã sắp mưa''

Ánh sáng Mặt Trời là dãy ánh sáng quang phổ gồm 7 màu. M ặt Trăng
không phát ánh sáng mà phản chiếu ánh sáng Mặt Trời. Nếu không khí
trong sạch tia xanh và tia tím sẽ bị khuếch tán nhiều h ơn, bầu tr ời có màu
xanh và lúc ta nhìn thấy đĩa Mặt Trăng hay Mặt Tr ời có màu vàng. Trong
trường hợp bầu trời có nhiều nước, nhiều bụi, từ đó nhìn t ừ d ưới đất nhìn
lên bầu trời ta thấy Mặt Trăng hay Mặt Trời có màu đỏ (Trăng má đ ỏ) b ởi
vì tia bức xạ bị khuếch tán nhiều hơn cả. Như vậy khi th ấy Mặt Trăng màu
đỏ chứng tỏ không khí ẩm ướt và vẩn đục, tình trạng th ường th ấy khi th ời
tiết chuyển xấu nên “Trăng má đỏ” trời đã sắp mưa.
Hoặc

''Trên trời có vẩy tê tê
Là mưa sắp sửa kéo về nay mai''
''Trời oi đen sẫm sấm sét tới nơi''

* Vận dụng câu ca dao, tục ngữ dự báo thời tiết thông qua các qui
luật thời tiết
Ví dụ:
''Mưa tháng 7, gãy cành trám
Nắng tháng 8, rám trái bưởi''

Tháng 7 tức là tháng 8 dương lịch là thời kì hoạt động c ủa áp th ấp h ội
tụ nhiệt đới, khi các nhiễu động này hoạt động thì thành m ưa to gió l ớn
nên “Mưa tháng 7 gãy cành trám”. Sang tháng 8 (tức tháng 9 d ương l ịch)
thời kì này cường độ bức xạ Mặt Trời tuy đã yếu và đã bắt đầu các đ ợt gió
mùa Đông Bắc sớm, nhưng cũng có những ngày nắng nóng khác th ường
phía tây chi phối nên “tháng 8 nắng rám trái bưởi”
Hay:

''Lập thu mới cấy lúa mùa
Khác nào hương khói lên chùa cầu con''
''Cày ruộng tháng năm xem trăng rằm tháng tám''
''Lúa chiêm lấp ló đầu bờ
Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên''.
''Mồng chín tháng chín có mưa
Anh em ta sắm sửa cày bừa làm ăn''.
''Ba ngày gió nam mùa màng mất trắng''
''Chiều chiều mây phủ Sơn Trà
Sóng xô Cửa Đại trời đà chuyển mưa''

Hoặc:
''Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng,
Ngày tháng mười chưa cười đã tối''
Câu tục ngữ phản ánh thời gian chiếu sáng trong hai mùa, mùa hè đ ược
chiếu sáng nhiều hơn mùa đông (mùa hè ngày dài, mùa đông ngày ng ắn).
Hiện tượng này là hệ quả sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Tr ời.
Qũy đạo chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời là hình Elíp gần tròn,
trong quá trình chuyển động trục của Trái Đất luôn gi ữ một đ ộ nghiêng
không đổi và hướng về một phía. Vào giữa mùa hạ (22/6) trái đ ất đến g ần
mút của Quỹ đạo, lúc này nửa cầu Bắc ngã về phía Mặt Tr ời, th ời gian
chiếu sáng nhiều hơn thời gian khuất trong bóng tối nên thời kì này n ửa

cầu Bắc có ngày dài đêm ngắn “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng” (tháng
5 âm lịch tương đương với tháng 6 dương lịch). Vào giữa mùa đông
(22/12) nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời nhiều h ơn nên n ửa cầu B ắc
thời gian được chiếu sáng ít hơn thời gian khuất trong bóng tối, có đêm dài
hơn ngày “Ngày tháng mười chưa cười đã tối” (tháng mười đây là tháng âm
lịch).
- Như vậy, thời tiết là sự biểu hiện các hiện tượng khí tượng ở một
địa phương trong một thời gian ngắn. Các qúa trình xảy ra r ất ph ức t ạp
nhưng có quy luật nhất định. Khi quan sát thiên nhiên xung quanh, nh ững
biến đổi của các hiện tượng tự nhiên, qúa trình lâu dài, nhân dân ta đã đúc
kết được những quy luật, biết được những dấu hiệu để từ đó có th ể sử
dụng để dự đoán được những biến đổi của thời tiết có thể tốt hay xấu đi,
trời nắng ráo hay mưa bão... kinh nghiệm đó đã được nhân dân ta sáng tác
thành những câu xúc tích, có vần điệu và dễ đi vào lòng người để lưu
truyền.
7.2. Về khả năng áp dụng của sáng kiến:
- Qua thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm này vào th ực tế giảng
dạy phần địa lí tự nhiên Việt Nam tôi thấy học sinh có h ứng thú h ọc t ập,
yêu thích học địa lí, rèn luyện đức tính kiên trì “học đi đôi v ới hành”, mu ốn
“hành” phải biết học hỏi, lắng nghe, đọc sách, ghi chép thu l ượm t ừ nhiều
nguồn thông tin khác nhau.
- Học sinh rèn luyện được ý thức, cơ sở khoa học, biết lựa chọn s ắp
xếp các câu ca dao tục ngữ theo yêu cầu, đúng với mục đích. Bi ết v ận d ụng
kiến thức đã học bước đầu giải thích cơ sở khoa học của câu ca dao t ục
ngữ về dự báo thời tiết mà ông cha ta đã đúc kết kinh nghiệm qua cuộc
sống lao động sản xuất.
- Học sinh có thêm tri thức về địa phương thông qua th ực tế cuộc
sống.

- Học sinh hứng thú, ham thích bộ môn địa lý h ơn, phát huy tính tò
mò, sáng
tạo, tự học, tự nghiên cứu là cơ sở cho việc học tốt bộ môn.
- Đề tài vận dụng ca dao, tục ngữ vào dạy bài '' Khí h ậu và các mùa
khí hậu ở nước ta'' chắc có lẽ cũng được nhiều đồng nghi ệp th ực hiện.
Nhưng quan trọng
hơn cả là làm thế nào để học sinh mỗi nơi, mỗi lúc biết vận dụng kiến
thức đã học


để giải thích một sự vật, hiện tượng xảy ra trong cuộc sống, nh ất là
những sự vật
hiện tượng xảy ra xung quanh mình. Đó chính là sự mong muốn của tôi
nhằm góp
phần vào mục tiêu, yêu cầu giáo dục hiện nay.
8. Những thông tin cần được bảo mật: Không
9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Phương tiện dạy học: SGK, Tài liệu tham khảo
- Đối với giáo viên:
Chuẩn bị kĩ về nội dung, kiến thức nói về thời tiết, khí h ậu
Chương trình trên truyền hình “Chìa khoá vàng”, “Đường lên đỉnh
Olympia”.
Ca dao tục ngữ với khoa học nông nghiệp - NXB Đà Nẵng 1999 của Hà Huy
Đáp.
Ca dao tục ngữ địa phương (truyền miệng)
Sưu tầm những câu ca dao, tục ngữ về thời tiết và khí hậu
Đồ dùng trực quan phù hợp với nội dung, kiến th ức
- Đối với học sinh: SGK, học bài, sưu tầm nhiều câu ca dao, tục ngữ về th ời
tiết, khí hậu
Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh bắt đầu sưu tầm t ừ tuần 25 đ ến h ết

tuần 30.
Mỗi học sinh sưu tầm từ 1 – 5 câu ca dao, tục ngữ nói về dự báo thời tiết
và khí
hậu nước ta.
10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có th ể thu được do áp
dụng sáng
kiến theo ý kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ ch ức, cá nhân đã
tham gia áp
dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử (nếu có) theo các n ội
dung sau:


Qua áp dụng vào học kì 2 năm học 2017- 2018 đối v ới l ớp 8ABCD cho k ết
quả như sau:
Lớp

HS nắm chắc

HS khắc sâu

HS biết sưu tầm,

kiến thức

kiến thức

vận dụng

Số
lượng

Tỉ lệ%

Số lượng
%

Tỉ lệ%

Số lượng Tỉ lệ%
%

8A
em)

(37 35

94,5

34

91,8

33

89,1

8B
em)

(40 33

82,5

31

77,5

30

75,0

8C
em)

(30 20

66,6

18

60,0

17

56,6

8D
em)

(32 20

62,5

19

59,3

17

53,1

10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có th ể thu được do áp
dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả:
Trong quá trình thực hiện giáo viên đã khai thác tính tò mò, sáng tạo và
khả năng
tự học, tự nghiên cứu của học sinh dưới sự định hướng của giáo viên.
10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có th ể thu được do áp
dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân:
- Một là rèn luyện đức tính kiên trì “học đi đôi v ới hành”, muốn “hành” ph ải
biết học hỏi, lắng nghe, đọc sách, ghi chép thu lượm t ừ nhiều ngu ồn thông
tin khác nhau.
- Hai là học sinh có thêm tri thức về địa phương thông qua th ực tế cuộc
sống.
- Ba là học sinh rèn luyện được ý thức,cơ sở khoa học, bi ết l ựa ch ọn s ắp
xếp các câu ca dao tục ngữ theo yêu cầu, đúng với mục đích. Bi ết v ận d ụng
kiến thức đã học bước đầu giải thích cơ sở khoa học của câu ca dao t ục
ngữ về dự báo thời tiết mà ông cha ta đã đúc kết kinh nghiệm qua cuộc
sống lao động sản xuất.
- Bốn là học sinh hứng thú, ham thích bộ môn địa lý h ơn, phát huy tính tò
mò,

sáng tạo, tự học, tự nghiên cứu là cơ sở cho việc học tốt bộ môn.
- Năm là qua tư liệu của học sinh sưu tầm t ừ bài tập th ực hành cũng là
nguồn tư
liệu quí của giáo viên, bổ sung thêm vào tư liệu giúp giáo viên gi ảng d ạy
bộ môn
tăng thêm phần minh hoạ cho bài học.
- Thời gian thực hiện bài tập không dài nhưng đã giúp h ọc sinh h ọc sâu,
nhớ lâu,
vận dụng được những kiến thức của các lớp học trước
11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng th ử ho ặc
áp dụng sáng kiến lần đầu (nếu có):

Số
TT

Tên tổ
chức/cá
nhân

Địa chỉ

Phạm vi/Lĩnh vực
áp dụng sáng kiến

1

HS lớp 8A

Trường THCS Hợp Thịnh Khối lớp 8, môn Địa lí

2

HS lớp 8B

Trường THCS Hợp Thịnh

Khối lớp 8, môn Địa lí

3

HS lớp 8C

Trường THCS Hợp Thịnh

Khối lớp 8, môn Địa lí

4

HS lớp 8D

Trường THCS Hợp Thịnh

Khối lớp 8, môn Địa lí

Hợp Thịnh, ngày......tháng......năm 2019

Hợp Thịnh, ngày 25 tháng 2 năm 2019

Thủ trưởng đơn vị

Tác giả sáng kiến

(Ký tên, đóng dấu)

(Ký, ghi rõ họ tên)


Nguyễn Thị Thanh Thủy

Nguyễn Thị Thanh Hoàn