Tu lieu ve nen kinh te TQ

Trung Quốc kỷ niệm 30 năm đổi mới
Tròn 30 năm cải cách, mở cửa, kinh tế Trung Quốc đã trải qua những bước tăng trưởng thần tốc, quy mô
lớn gấp hàng chục lần so với trước. Thu nhập bình quân đầu người cũng tăng gần 10 lần.
Ngày 18/12/1978, nhà lãnh đạo thiên tài Đặng Tiểu Bình cùng Đảng Cộng Sản Trung Quốc đã có một
quyết định làm thay đổi vận mệnh của cả dân tộc: Cải cách và mở cửa nền kinh tế. Ở thời điểm đó, giữa
các quốc gia thuộc hệ thống kinh tế xã hội chủ nghĩa thế giới, Trung Quốc là nước đi đầu trong việc tháo
gỡ cơ chế cũ, bứt phá thận trọng nhưng sáng tạo và mạnh bạo nhằm xây dựng một nền kinh tế mới.
Đặng Tiểu Bình là người đầu tiên đề xuất Trung Quốc nên tiến hành cải cách, thừa nhận chính sách mở
cửa và tiếp thêm sinh lực cho nền kinh tế. Trong khi còn khoảng 80% dân số Trung Quốc sống ở vùng
nông thôn, ông chỉ ra rằng cải cách nên tiến hành ở nông thôn, trước khi tiến hành ở các thành phố.
Công cuộc cải cách các khu đô thị thường phức tạp hơn ở vùng nông thôn, ông khuyến khích nên khám
phá các tiềm năng này một cách táo bạo nhưng cũng bằng sự quan tâm và cẩn trọng.
Theo đề xuất của ông, 4 đặc khu kinh tế đã được hình thành và 14 thành phố duyên hải mở cửa với thế
giới. Thâm Quyến được chọn làm nơi thử nghiệm các chính sách tự do hóa kinh tế của Trung Quốc. Gần
30 năm sau, nơi từng là làng chài 30.000 dân giáp với Hong Kong này đã biến thành một trung tâm kinh
tế 12 triệu người.
Trên cơ sở bình đẳng đôi bên cùng có lợi, ông tuyên bố Trung Quốc nên mở rộng hợp tác kinh tế với các
nước bên ngoài, thu hút vốn, giới thiệu các kỹ thuật và kỹ năng quản lý tiên tiến của họ để thúc đẩy việc
phát triển kinh tế riêng của mình. Các thành phần tư nhân nên được phát triển như là một phần phụ trợ
cho các thành phần xã hội vốn dĩ sẽ chiếm ưu thế trong nền kinh tế Trung Quốc. Ông cũng cho rằng một
số khu vực và một số người được phép làm giàu, sau đó những người khác sẽ theo gương họ. Sự phát
triển của Trung Quốc trong 30 năm qua đã chứng minh chính sách cải cách và mở cửa của Đặng Tiểu
Bình là hoàn toàn đúng đắn.
Những thành tựu đã đạt được
Bước ngoặt đầu tiên phải kể đến đó là việc công nhận trang trại tư nhân quy mô nhỏ, từ bỏ chính sách
công xã trong nông nghiệp và công nghiệp thời Mao Trạch Đông. Nhiều đặc khu kinh tế được mở ra
như Thâm Quyến, Hạ Môn, Chu Hải để thu hút đầu tư nước ngoài, với lực lượng lao động là nông dân
thất nghiệp.
Kinh tế Trung Quốc kể từ đó đã tăng trưởng mạnh và vươn lên hàng thứ tư thế giới, sau Mỹ, Nhật Bản
và Đức. Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới, thu nhập bình quân đầu người năm 1985 là 293 USD và
sau hơn 20 năm tăng lên gần 10 lần 2.025 USD.

Cải cách kinh tế giúp cho Trung Quốc tăng trưởng ở mức đáng kinh ngạc, với mức tăng trung bình hàng
năm là 9,8% trong giai đoạn 1978-2007. Năm 1978, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc ở
mức 364,5 tỷ nhân dân tệ (khoảng 52 tỷ USD). Đến năm 2007, con số này đã gấp 68 lần, lên 25.100 tỷ
tệ (khoảng 3.540 tỷ USD). Theo dự báo đến năm 2025, Trung Quốc có khả năng vượt Nhật Bản trở
thành nền kinh tế đứng thứ hai thế giới. Thậm chí, đến năm 2038, Trung Quốc có thể sẽ trở thành nền
kinh tế lớn nhất thế giới.
Ngoại thương cũng đạt được nhiều thành tựu. Năm 2007, kim ngạch xuất nhập khẩu Trung Quốc đạt
2.170 tỷ USD, tăng 107 lần so với mức 20,6 tỷ USD của năm 1978. Năm 2004, Trung Quốc đã vươn lên
vị trí thứ 3 trong buôn bán trên thế giới. Lượng dự trữ ngoại tệ cũng theo đó ngày càng dồi dào. Với số
tiền dự trữ ngoại tệ lớn, Trung Quốc có thể đối phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hiện nay.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài trở thành kênh quan trọng nhất để Trung Quốc thu hút vốn. Năm 2007, FDI
đạt 74,8 tỷ USD, tăng 81 lần so với năm 1983. Tính đến nay, Trung Quốc là nơi hấp dẫn FDI nhất trong
số các quốc gia đang phát triển.
Từ những thay đổi ngoạn mục trong nền kinh tế vĩ mô, cuộc sống của người dân Trung Quốc cũng theo
đó mà thay da đổi thịt. Những vật dụng mà cách đây hơn 30 năm người dân không bao giờ nghĩ tới như
là tivi tủ lạnh thì giờ đây nó hiện hữu ở hầu hết mọi gia đình Trung Quốc. Tầng lớp Trung lưu ở Trung
Quốc cũng tăng lên đáng kể và rất nhiều người Trung Quốc có nhà riêng với đầy đủ tiện nghi hiện đại
cùng với những chiếc ôtô sang trọng. Người dân Trung Quốc giờ đây không phải lo sợ vì không đủ ăn
như trước đây nữa thay vào đó là nỗi lo vì… ăn quá nhiều.
Những hạn chế
Mặc dù cuộc cải cách này đem lại rất nhiều lợi ích cho mọi người nhưng không phải ai cũng nhận được
sự những lợi ích bình đẳng như nhau. Sự thay đổi kỳ diệu của nền kinh tế Trung Quốc một phần được
đóng góp bởi những người dân nhập cư. Họ là những người nông dân đã rời bỏ đất đai làng mạc để lên
thành phố kiếm sống. Theo ước tính của chính phủ Trung Quốc thì số người dân nhập cư hiện nay vào
khoảng 210 triệu người. Theo cảnh báo thì chỉ cần 10% trong số những người nhập cư này thất nghiệp
thì nguy cơ bất ổn xã hội lẫn chính trị không biết đâu mà lường.
Một hạn chế của cải cách kinh tế đó là tình trạng phân hóa giàu nghèo rất rõ rệt. Khi nhà nước áp đặt
đường hướng phát triển, cho phép một thành phần có ưu quyền đặc lợi được làm giàu trước thành phần
khác, thì phân cách giàu nghèo càng ngày càng lớn.
Trong vòng 12 năm, từ 1995 đến 2007, tiền thuế nhà nước thu vào nhân lên 6 lần. Trong khi thu nhập

của người dân thành thị tăng có 1,6 lần và dân nông thôn tăng có 1,2 lần.
Theo ước tính mới nhất của Ngân hàng Thế giới, hơn 100 triệu trong số 1,3 tỷ dân Trung Quốc sống ở
mức dưới 1 USD/ngày. Con số này đã giảm so với mức 800 triệu người ba thập niên trước, nhưng số
người sống ở mức 1-2 USD một ngày lại nhiều hơn.
Trải qua 30 năm đổi mới, sức mạnh dân tộc của Trung Quốc tăng lên một mức rất lớn và nhân dân nước
này đã nhận được những lợi ích rõ ràng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn không ít hạn
chế và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã thúc giục người dân nước mình không được bằng lòng với
những thành tựu đó và không ngừng tiến lên phía trước.
Bình Minh Tổng hợp