Quản lý tài chính tại trường cao đẳng y – dược ASEAN
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (536.22 KB, 108 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------
NGUYỄN THỊ MINH
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRƢỜNG
CAO ĐẲNG Y - DƢỢC ASEAN
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG
Hà Nội – 2019
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------
NGUYỄN THỊ MINH
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRƢỜNG
CAO ĐẲNG Y - DƢỢC ASEAN
Chuуên ngành: Quản lý Kinh tế
Mã số: 60 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG ỨNG DỤNG
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THÙY ANH
XÁC NHẬN CỦA
XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ
CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
CHẤM LUẬN VĂN
Hà Nội – 2019
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là kết quả nghiên cứu của riêng cá nhân tôi, và thực
tếchƣa đƣợc công bố trong bất cứ một công trình nghiên cứu nào của ngƣời khác.
Khi dùng các kết quả trích dẫn tài liệu tham khảo các bàinghiên cứu đều đảm bảo
theo đúng các quy định của nhà trƣờng đặt ra. Trong đó, các nội dung trích dẫn hay
việc tham khảo các tài liệu khác, các sách báo, các thông tin đƣợc đăng tải trên các
tác phẩm, internet, hay tạp chí theo danh mục trong tài liệu tham khảo của luận văn
mà tôi đã sủ dụng.
Học viên
Nguyễn Thị Minh
LỜI CẢM ƠN
Khi thực hiện viết Luận Văn, Tôi đã có đƣợc sự hƣớng dẫn, giúp đỡ và góp ý
nhiệt tình từ phía giáo viên hƣớng dẫn TS. Nguyễn Thùy Anh và của các Thầy,Các
Cô trực thuộc Trƣờng Đại Học Kinh tế - Đại học Quốc gia HàNội nói riêng.
Hoàn thành xong bài luận văn Tôi muốn gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các
thầy,các côtrƣờng Đại học Kinh tế - Đại học quốc gia, đã hết sức tạo điều kiện
thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học và nghiên cứu tại trƣờng để Tôi có thể
hoàn thành bài luận văn. Nhờ có thầy cô trong trƣờng truyền đạt các kiến thức mà
Tôi thiếu hụt, để hỗ trợ cho tôi trong thời gian học tập, cũng nhƣ thời gian thực hiện
nghiên cứu viết luận văn này.
Qua đây Tôi cũng muốn xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới TS. Nguyễn
Thùy Anh ngƣời đã tận tình chỉ bảo, định hƣớng, góp ý và chỉnh sửa cho tôi trong
quá trình thực hiện viết bài luận văn của mình.
Đồng thời, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc đến Ban lãnh đạo, cán bộ
viên quản lý các Phòng ban cùng đồng nghiệp Trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN
đã cung cấp số liệu để tôi hoàn thành bài luận văn này.
Học viên
Nguyễn Thị Minh
MỤC LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..................................................................................... i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU............................................................................. ii
DANH MỤC CÁC BIỂU......................................................................................... iv
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ....................................................................................... v
MỞ ĐẦU................................................................................................................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ
THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC, CAO
ĐẲNG TƢ THỤC.................................................................................................... 4
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính tại các trƣờng đại học, cao
đẳng tƣ thục.............................................................................................................. 4
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính tại các trƣờng đại học, cao đẳng tƣ thục......7
1.2.1. Các khái niệm cơ bản................................................................................... 7
1.2.2. Chính sách tài chính trong các trƣờng đại học, cao đẳng tƣ thục..............11
1.2.3. Vai trò của quản lý tài chính trong các trƣờngđại học, cao đẳng tƣ thục...16
1.2.4. Nội dung phân tích quản lý tài chính trong các trƣờngđại học, cao đẳng
tƣ thục................................................................................................................. 18
1.2.5. Các tiêu chí đánh giá quản lý tài chính tại các trƣờng đại học, cao đẳng
tƣ thục................................................................................................................. 23
1.2.6. Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý tài chính tại trƣờng đại học, cao
đẳng tƣ thục......................................................................................................... 24
1.3. Kinh nghiệm quản lý tài chính của một số trƣờng và bài học rút ra trong công
tác quản lý tài chính của trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN............................... 26
1.3.1. Kinh nghiệm rút ra từ trƣờng Cao đẳng Bách Việt.................................... 26
1.3.2. Kinh nghiệm tại trƣờng Cao đẳng công nghệ Bắc Hà...............................27
1.3.3. Bài hocc̣ cho trƣờng cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN......................................28
CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................................................... 29
2.1. Phƣơng pháp thu thập tài liệu, dữ liệu sơ cấp.................................................. 29
2.2. Phƣơng pháp xử lý tài liệu, số liệu................................................................... 29
2.2.1. Phƣơng pháp phân tích và tổng hợp.......................................................... 29
2.2.2. Lô-gic và lịch sử........................................................................................ 30
2.2.3. Phƣơng pháp mô tả.................................................................................... 31
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI TRƢỜNG CAO
ĐẲNGY – DƢỢC ASEAN.................................................................................... 32
3.1. Tổng quan về Trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN........................................ 32
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển Trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN .. 32
3.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng nhiệm vụ trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN .. 33
3.1.3. Đội ngũ công nhân viên, giảng viêntrƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN .. 35
3.1.4. Tình hình cơ sở vật chất Trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN.................37
3.2. Phân tích thực trạng quản lý tài chính tại trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN.
................................................................................................................................ 39
3.2.1. Thực trạng công tác lập kế hoạch tài chính của trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc
ASEAN................................................................................................................ 39
3.2.2. Thực trạng tổ chức thực hiện thu chi tài chính của trƣờng Cao đẳng Y –
Dƣợc ASEAN...................................................................................................... 45
3.2.3. Thực trạng kiểm tra giám sát quản lý tài chính của trƣờng Cao đẳng Y –
Dƣợc ASEAN...................................................................................................... 63
3.3. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính của trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN
................................................................................................................................ 64
3.3.1. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc
ASEAN theo các tiêu chí..................................................................................... 64
3.3.2. Kết quả đạt đƣợc....................................................................................... 68
3.3.3. Hạn chế và nguyên nhân............................................................................ 70
CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝTÀI
CHÍNH TẠI TRƢỜNG CAO ĐẲNG Y – DƢỢC ASEAN............................................. 73
4.1. Chiến lƣợc phát triển của trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN đến năm 2025
tầm nhìn 2030.......................................................................................................... 73
4.1.1. Chiến lƣợc phát triển của trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN................73
4.1.2. Định hƣớng quản lý tài chính của trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN...73
4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc
ASEAN................................................................................................................... 74
4.2.1. Xây dựng cơ cấu bộ máy quản lý tài chính của trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc
ASEAN................................................................................................................ 74
4.2.2. Kiểm tra, giám sát thu chi.......................................................................... 75
4.2.3. Nâng cao trình độ công nhân viên quản lý và nguồn nhân lực tại trƣờng
Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN............................................................................... 78
4.2.4. Hoàn thiện lập dự toán, chấp hành dự toán, hạch toán và quyết toán thu –
chi tại trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN........................................................ 80
4.2.5. Thiết lập và duy trì khả năng tài chính vững mạnh trong Nhà trƣờng thông
qua đầu tƣ cơ sở vật chất và trang thiết bị........................................................... 81
KẾT LUẬN............................................................................................................. 82
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................... 84
STT
Từ viết tắ
1
CĐ
2
ĐH
3
ĐHCL
4
ĐHTT
5
GDĐT
6
NSNN
7
QĐ
8
QLTC
i
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
STT
Bảng
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
ii
iii
12
Bảng 3.12
13
Bảng 3.13
14
Bảng 3.14
15
Bảng 3.15
DANH MỤC CÁC BIỂU
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
iv
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ,
STT
1
v
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong xu thế toàn cầu hóa hiện nay, sự nghiệp giáo dục đào tạo nói chung và
giáo dục đại học, cao đẳng nói riêng đã nhận đƣợc nhiều sự quan tâm của đảng và
Nhà nƣớc. Đổi mới giáo dục đại học, cao đẳng ở Việt Nam là một yêu cầu cấp thiết
đảm bảo nguồn nhân lực chất lƣợng cao phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nƣớc bắt nhịp cùng thế giới.
Hệ thống giáo dục đại học tƣ thục đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hệ
thống giáo dục đại học Việt Nam, việc mở rộng các trƣờng đại học, cao đẳng tƣ
thục không chỉ giảm áp lực về chi ngân sách của Nhà nƣớc, mà còn góp phần đa
dạng hóa hệ thống giáo dục, đáp ứng đƣợc nhu cầu ngày càng cao của xã hội. Trong
nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban chấp hành trung ƣơng về đổi mới căn bản toàn
diện giáo dục đào tạo nêu rõ : “Khuyến khích xã hội hóa để đầu tƣ xây dựng và
phát triển các trƣờng chất lƣợng cao ở tất cả các cấp học và trình độ đào tạo. Tăng
tỷ lệ trƣờng ngoài công lập với giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học. Hƣớng
tới có loại hình cơ sở giáo dục do cộng đồng đầu tƣ”.
Tài chính là một nguồn lực rất quan trọng thúc đẩy sự phát triển của giáo dục.
Quản lý tài chính tốt có ý nghĩa hết sức quan trọng, to lớn trong việc nâng cao hiệu
quả quản lý của đơn vị, thực hiện tốt chế độ quản lý kinh tế tài chính của Nhà nƣớc
mà còn cung cấp chính xác, đầy đủ kịp thời thông tin về tài chính giúp nhà điều
hành đơn vị đƣa ra nhƣng quyết định đúng đắn để sử dụng tốt tài sản, nguốn vốn
đem lại hiệu quả kinh tế và tạo môi trƣờng hoạt động hiệu quả. Quản lý tài chính
trong các trƣờng đại học, cao đẳng không những ảnh hƣởng tới chất lƣợng đào tạo
sinh viên mà còn ảnh hƣởng trực tiếp đến đời sống cán bộ giảng viên, những ngƣời
phục vụ trong nhà trƣờng, cũng nhƣ ảnh hƣởng đến đầu tƣ trang thiết bị cơ sở vật
chất phục vụ giảng dạy.
Trƣờng Cao đẳng Y - Dƣợc ASEAN tiền thân là Trƣờng Cao đẳng ASEAN
đƣợc thành lập theo quyết định số 5724/QĐ-BGDĐT ngày 13/12/2010 của Bộ
trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Là cơ sở giáo dục tƣ thục trực thuộc Bộ Giáo dục
1
và Đào tạo, trƣờng có chức năng đào tạo cán bộ y tế ở trình độ trung cấp, cao đẳng.
Đối với các Trƣờng công lập có nguồn Ngân sách nhà nƣớc cấp thì việc quản lý tài
chính sẽ đơn giản hơn rất nhiều. Trƣờng Cao đẳng Y- Dƣợc ASEAN là trƣờng tƣ thục
quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ về tài chính, tự quản lý tài chính. Vì vậy việc quản
lý tài chính là trách nhiệm tƣơng đối nặng nề, nó quyết định đến vận mệnh và sự phát
triển lâu dài của nhà trƣờng. Tuy nhiên, trong thời gian qua công tác quản lý tài chính
của Trƣờng bộc lộ những bất cập nhƣ về trình độ năng lực cán bộ quản lý tài chính còn
hạn chế, cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý tài chính của Trƣờng chƣa đƣợc hoàn thiện,
công tác thanh tra, kiểm tra tài chính của Trƣờng còn nhiều bất cập. Do đó thông tin tài
chính mang lại ít có tác dụng thiết thực trong việc phân tích tình hình tài chính của đơn
vị. Cùng với yêu cầu vừa phát triển quy môn, vừa nâng cao chất lƣợng đào tạo, sử
dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính đòi hỏi công tác quản lý tài chính của nhà
trƣờng phải khoa học và phù hợp với thực tiễn hoạt động của đơn vịXuất phát từ lý do
trên tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý tài chính tại Trường Cao đẳng Y – Dược
ASEAN” làm đề tài tốt nghiệp thạc sỹ của mình.
2. Câu hỏi nghiên cứu
- Những bất cập, hạn chế về công tác quản lý tài chínhcủa trƣờng Cao đẳng Y-
Dƣợc ASEAN hiện nay nhƣ thế nào?
- Ban lãnh đạo nhà trƣờng cần làm gì để thể hoàn thiện công tác quản lý tài
chínhtrƣờng Cao đẳng Y- Dƣợc ASEAN tốt hơn nữa?
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công
tác quản lýtài chinh́ tại Trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu, hệ thống hóa những lý luận cơ bản về quản lý tài chính của các
trƣờng Đại học, Cao đẳng tƣ thục nói chung và quản lý tài chính tại Trƣờng
Cao đẳng Y-Dƣợc ASEAN nói riêng.
2
- Tác giả phân tích và đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Trƣờng Cao
đẳng Y – Dƣợc ASEAN giai đoạn 2016 – 2018.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại
Trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn chínhlàquản lý tàichính trongcác trƣờng
cao đẳng, đại họctƣ thục.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về mặt không gian: Luận văn nghiên cứu tại chính Trƣờng Cao đẳng
Y – Dƣợc ASEAN.
- Phạm vi về mặt nội dung: Luận văn nghiên cứu công tác quản lý tài chính tại
trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN bao gồm: Công tác lập kế hoạch tài chính;
Công tác quản lý các nguồn thu; quản lý các khoản chi của Trƣờng; Công tác thanh
tra, kiểm tra tài chính tại trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN.
- Phạm vi về mặt thời gian: Phân tích thực trạng công tácquản lý tài chínhcủa
trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN đã nghiên cứu trong giai đoạn từ năm 2016 đến
năm 2018. Để từ đó, đƣa ra các giải pháp đề xuất nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài
chính tại trƣờng Cao đẳng Y – Dƣợc ASEAN đến năm 2025 tầm nhìn 2030.
5. Kết cấu trong luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận luận văn đƣợc kết cấu
gồm 4 chƣơng:
Chương 1 : Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về
quản lý tài chính tại các trường đại học, cao đẳngtư thục
Chương 2 : Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng quản lý tài chính tại trường Cao đẳng Y – Dược ASEAN
Chương 4: Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại trường
Cao đẳng Y – Dược ASEAN
3
Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC
TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC, CAO
ĐẲNG TƢ THỤC
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý tài chính tại các trƣờng đại
học, cao đẳng tƣ thục
Hiện nay, có rất nhiều công trình nghiên cứu về quản lý tài chính nói chung và
quản lý tài chính trong lĩnh vực giáo dục đào tạo nói riêng. Qua quá trình tìm hiểu
từ những nghiên cứu khái quát mang tính chất lý luận cơ bản, cho đến những bài
nghiên cứu sâu về “quản lý tài chính” tại các trƣờng đại học, cao đẳng. Một số
nghiên cứu tiêu biểu đó là:
Trƣơng Thị Hiền (2017), Quản lý tài chính tại các trường đại học công lập
trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh trong điều
kiện tự chủ. Luận án tiến sĩ, Học viện Tài Chính. Luận án nghiên cứu việc nâng cao
nhận thức lý luận về quản lý tài chính tại các trƣờng đại học công lập trong điều
kiện cải cách đổi mới sự nghiệp đào tạo, nghiên cứu khoa học của các trƣờng đại
học công lập, bổ sung thêm những kiến thức trong quá trình đào tạo về quản lý tài
chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập theo hƣớng tự chủ tài chính. Mặt khác
những phân tích, đánh giá thực trạng về công tác quản lý tài chính và những đề xuất
các giải pháp sát thực, có tính khả thi sẽ là những gợi ý cho việc thúc đẩy công tác
tự chủ tài chính của các trƣờng đại học công lập ở TP.HCM.
Nguyễn Hoàng Lan (2018), Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế
tự chủ trong các trường cao đẳng công lập. Luận văn thạc sĩ, Trƣờng Đại học Kinh
tế và Quản trị kinh doanh-Đại học Thái Nguyên. Luận văn nghiên cứu đã tổng hợp
đƣợc toàn bộ cơ sở về quá trình thu - chi theo cơ chế tự chủ trong các trƣờng cao
đẳng. Đồng thời phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lýtài chính theo cơ chế
tự chủ tại một số trƣờng cao đẳng công lập trong cả nƣớc. Từ đó, đề xuất một
4
số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc quản lý tài chính tại các trƣờng cao đẳng
công lập theo cơ chế tự chủ.
Nguyễn Thị Vân Anh (2017), Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Trường
Cao đẳng nghề Vĩnh Phúc. Luận văn Thạc sĩ, Trƣờng ĐH Kinh tế và Quản trị Kinh
doanh.Luận văn đã nghiên cứu làm rõ vấn đề lý luận về quản lý tài chính trong các đơn
vị sự nghiệp có thu và của các trƣờng dạy nghề. Phân tích đánh giá tình hình quản lý
tài chính tại trƣờng Cao đẳng Vĩnh Phúc, từ đó rút ra ƣu, nhƣợc điểm và đƣa ra một
số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính của trƣờng.
Vũ Thị Minh và Nguyễn Văn Huy (2018), Một số vấn đề về quản lý tài chính tại
các trường đại học công lập, bài báo đăng trên tạp chí Tài Chính ngày 3 tháng 1 năn
2018. Bài báo đã phân tích rõ để các trƣờng đại học công lập phát triển mạnh và bền
vững thì quản lý tài chính theo hƣớng tăng cƣờng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm là
phù hợp với xu thế phát triển của xã hội và định hƣớng của Đảng, Nhà nƣớc ta.Tuy
nhiên, trong quá trình thực hiện, các trƣờng còn nhiều vƣớng mắc, bất cập chƣa đƣợc
giải quyết. Trên cơ sở thực trạng quản lý tài chính giáo dục đại học, những kết quả đạt
đƣợc và hạn chế trong quản lý tài chính, bài báo đã đề xuất một số giải pháp nâng cao
hiệu quả công tác quản lý tài chính ở các trƣờng đại học công lập hiện nay.
Hoàng Thị Thu Hiền (2017), Một số vấn đề đặt ra về công tác quản lý tài
chính đối với các trường đại học công lập ở Việt Nam hiện nay, bài báo đăng trên
tạp chí Công Thƣơng ngày 29 tháng 7 năm 2017. Bài báo nêu rõ việc huy động
nguồn lực tài chính cho phát triển giáo dục đại học là hết sức cần thiết. Tự chủ đại
học là xu thế tất yếu của xã hội phát triển, buộc các trƣờng đại học công lập phải
thực hiện đổi mới cơ chế hoạt động và chất lƣợng đào tạo, đặc biệt là phải đổi mới
công tác quản lý tài chính. Trƣớc áp lực đó, cơ quan quản lý và các trƣờng đại học
cần có phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài chính hiện nay để nhận diện những
rào cản và thực hiện một số giải pháp, nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính
ở các trƣờng trong bối cảnh thực hiện cơ chế tự chủ.
Lê Hoàng Bảo Ngân (2016), Quản lý tài chính tại Trường Cao đẳng Y tế Huế.
Luận văn Thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn nghiên hệ thống hóa lý
5
luận quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp công lập. Phân tích, đánh giá thực trạng
công tác quản lý tài chính tại trƣờng Cao đẳng Y tế Huế. Những kết quả đạt đƣợc
đã khẳng định chủ trƣơng đúng đắn của Nhà nƣớc trong việc giao quyền tự chủ cho
các trƣờng cao đằng, đại học công lập, đồng thời chỉ ra đƣợc những hạn chế còn
tồn tại trong công tác quản lý tài chính, đề xuất định hƣớng và các giải pháp có tính
thực tiễn để hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại trƣờng Cao đẳng Y tế Huế.
Nguyễn Trƣờng Giang (2014), Đổi mới cơ chế tài chính đối với giáo dục đại học
và nâng cao chất lượng đào tạo, thực hiện công bằng và hiệu quả. Tham luận tại Hội
thảo cải cách giáo dục Đại học VED. Bài tham luận đã đánh giá về thực trạng cơ chế tài
chính trong GDĐH ở Việt Nam. Theo tác giả từ trƣớc tới nay sự hỗ trợ từ NSNN
không gắn với kết quả số lƣợng, chất lƣợng học sinh đào tạo, hoạt động của các cơ sở
đào tạo nên không tạo động lực cạnh tranh nâng cao chất lƣợng đào tạo giữa các cơ sở
giáo dục đại học công lập. Cơ chế phân bổ NSNN hiện hành chƣa thực sự bình đẳng
giữa giáo dục ĐHCL và ĐHTT, chƣa tạo ra cơ chế phù hợp để nguồn lực công đƣợc
phân bổ cho những cơ sở đào tạo có khả năng sử dụng hiệu quả nhất
Đỗ Thị Bích Loan (2009), Các biện pháp huy động nguồn tài chính trong đầu
tư phát triển GDĐH Việt Nam. Báo cáo tổng kết nghiên cứu thực trạng về tài chính
cho GDĐH Việt Nam. Báo cáo bao gồm các nguồn thu, các nguồn chi của GDĐH
và thực tế những bất cập trong cơ chế huy động tài chính cho GDĐH Việt Nam, từ
đó nhóm tác giả đã đề xuất 6 biện pháp huy động nguồn tài chính đầu tƣ phát triển
GDĐH Việt Nam, trong đó cần chú trọng đổi mới cơ chế tài chính GDĐH nhằm huy
động mọi nguồn lực trong xã hội để phát triển GDĐH, đa dạng hóa nguồn lực và
nâng cao hiệu qủa đầu tƣ cho giáo dục; đổi mới QLGDĐH theo hƣớng nâng cao
hiệu lực QLNN, phân cấp mạnh mẽ nhằm phát huy tính chủ động, quyền tự chủ và
nâng cao trách nhiệm xã hội; đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục nhằm khuyến khích,
huy động và tạo điều kiện để toàn xã hội tham gia phát triển GDĐH.
Nguyễn Thị Lan Phƣơng (2008), Những biện pháp quản lý công tác tài chính
của Trường Cao đẳng nghề Cơ điện Hà Nội trong giai đoạn hiện nay. Luận văn
Thạc sĩ, Khoa sƣ phạm, Đại học Quốc Gia Hà Nội. Luận văn đã nghiên cứu làm rõ
6
vấn đề lý luận về cơ chế quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệpcó thu và của
các trƣờng dạy nghề. Phân tích đánh giá tình hình quản lý tài chính tại trƣờng Cao
đẳng nghề Cơ điện Hà Nội, từ đó rút ra ƣu, nhƣợc điểm và đƣa ra một số giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính của trƣờng.
Lê Phƣớc Minh (2005), Hoàn thiện chính sách tài chính cho GDĐH Việt Nam.Luận
án tiến sĩ, Học viện Ngân hàng. Theo tác giả, chính sách tài chính và tác động của
nó thƣờng đƣợc xem xét dƣới một số khía cạnh: CS tài chính và chất lƣợng giáo
dục đại học, CS tài chính và thách thức về quy mô và chất lƣợng, CS tài chính và sự
nghiệp phát triển GDĐH, CS tài chính và tỉ lệ thu hồi vốn đầu tƣ. Tác giả đã tập
trung nghiên cứu thực trạng và đánh giá 3 chính sách tài chính cho GDĐH: chính
sách về tăng cƣờng đầu tƣ và đổi mới cơ chế, quy trình phân bổ nguồn NSNN cho
GDĐH; chính sách khuyến khích mở rộng nguồn thu và giảm chi và chính sách xã
hội hóa trong GDĐH.
Tất các công trình nghiên cứu trên đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và đi sâu vào
phân tích thực tếcông tác quản lý tài chính tại các trƣờng đại học, caođẳng công lập
có nguồn ngân sách Nhà nƣớc cấp. Đều có nhận thức chung về vai trò, sự cần thiết
phải thực hiện hiệu quả công tác quản lý tài chính và đề xuất ra những giải pháp cụ
thể để thực hiện hiệu quả công tác quản lý tài chính tại các trƣờng công lập.
Tuy nhiên, chƣa có đề tài,công trình nghiên cứu nào một cách có hệ thống về
về công tác quản lý tài chính các trƣờng cao đẳng, đại học tƣ thục. Chính vì vậy đề
tài “Quản lý tài chính tại Trường Cao đẳng Y – Dược ASEAN”đã đƣợc tác giả
thực hiện. Luận văn này sẽ là bƣớc đầu để đánh giá đúng thực trạng của công tác
quản lý tài chính, từ đó đề xuất một số giải pháp giúp Nhà trƣờng hoàn thiện công
tác quản lý tài chính trong thời gian tới.
1.2. Cơ sở lý luận vềquản lý tài chính tại cáctrƣờng đại học, cao đẳngtƣ thục
1.2.1. Các khái niệm cơ bản
1.2.1.1. Khái niệm trường cao đẳng, đại học tư thục
Trong bối cảnh của nền kinh tế tri thức toàn cầu, vai trò của trƣờng đại học
càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trƣờng đại học có một chức năng vô cùng
7
to lớn chính là truyền tải văn hóa, kiến thức, và đƣa kiến thức thông qua việc
nghiên cứu, nhận biết, học tậptừ việc giảng dạy. Mỗi trƣờng đại học phải thực hiện
đƣợc tối thiểu hai sứ mệnh quan trọng là: Sản xuất hay sáng tạo ra tri thức (chức
năng nghiên cứu của đại học) và sản xuất hay tạo ra đội ngũ trí thức, có kỹ năng, kỹ
xảo nghề nghiệp (chức năng đào tạo của đại học). Ngoài đào tạo và nghiên cứu,
trƣờng Đại học còn có các chức năng không kém phần quan trọng là nơi bảo tồn,
chuyển giao và phát triển tri thức của dân tộc và nhânloại.
Như vậy, Trường đại học là một trong các cơ sở giáo dục đại học thuộc hệ
thống giáo dục quốc dân, đào tạo người học có phẩm chất chính trị, đạo đức; có
kiến thức, kỹ năng thực hành nghề nghiệp, năng lực nghiên cứu, có sức khỏe, có
khả năng sáng tạo và trách nhiệm nghề nghiệp, kiến tạo tri thức mới để phục vụ yêu
cầu phát triển kinh tế- xã hội.
Trong hai thập niên qua GDĐH thế giới có nhiều biến đổi mạnh mẽ, trong đó
có xu thế biến đổi quan trọng nhất là đại chúng hóa GDĐH. Nhu cầu học ĐH của
ngƣời dân ngày càng cao, số sinh viên ĐH trên thế giới tăng nhanh, đặc biệt ở một
số nƣớc đang phát triển. Trong bối cảnh đó ngân sách nhà nƣớc không đủ khả năng
tiếp tục bao cấp cho GDĐH mà sự phát triển GDĐH phải dần dần dựa vào khu vực
tƣ nhân nhiều hơn, nên việc huy động các nguồn kinh phí ngoài nhà nƣớc cho
GDĐH trở thành chủ trƣơng phổ biến của nhiều quốc gia trên thế giới, việc tƣ nhân
hóa GDĐH đã phản ánh xu hƣớngđó.
Đối với Việt Nam, sự phát triển hệ thống trƣờng ĐHTT là rất cần thiết, phù hợp
với xu hƣớng phát triển chung của thế giới và chủ trƣơng xã hội hóa, đổi mới hệ thống
của giáo dục của Đảng và Nhà nƣớc, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của nhân
dân và yêu cầu phát triển đất nƣớc. Theo đó, Luật Giáo dục 2005 và Nghị định
75/2006/NĐ - CP ngày 02/8/2006 đã quy định: Cơ sởgiáo dục trong hệ thống của giáo
dục quốc dân đƣợc tổ chức theo các loại hìnhlà công lập, dân lập và tƣ thục.
Theo Quy chế tổ chức và hoạt động của trƣờng ĐHTT: “Trƣờng đại học tƣ
thục do các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế hoặc cá
8
nhân thành lập, đầu tƣ xây dựng cơ sở vật chất và bảo đảm kinh phí hoạt động bằng
vốn ngoài ngân sách nhà nƣớc”.
Luật Giáo dục đại học 2012, tại khoản 2 - Điều 7 quy định cơ sở giáo dục đại
học Việt Nam đƣợc tổ chức theo các loại hình: cơ sở giáo dục ĐHCL thuộc sở hữu
nhà nƣớc, do Nhà nƣớc đầu tƣ, xây dựng cơ sở vật chất và cơ sở giáo dục ĐHTT
thuộc sở hữu của tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế tƣ
nhân hoặc cá nhân, do tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế
tƣ nhân hoặc cá nhân đầu tƣ, xây dựng cơ sở vật chất.
Nhƣ vậy, hiện nay cơ sở đào tạo đại học Việt Nam đƣợc tổ chức với hai loại
hình trƣờng là ĐHCL và ĐHTT. Các trƣờng đại học dân lập trƣớc đây phải chuyển
đổi thành trƣờng ĐHTT theo quy định về cơ chế chuyển đổi của Nhà nƣớc. Việc
chuyển trƣờng đại học dân lập sang loại hình trƣờng ĐHTT phải đảm bảo chặt chẽ
về mặt pháp lý, rõ ràng minh bạch và đúng quy định về mặt tài sản, vốn; bảo đảm
quyền lợi chính đáng của những ngƣời đã có đóng góp thực sự trong quá trình hình
thành và phát triển trƣờng, quyền lợi của ngƣời lao động và quyền lợi của ngƣời
học, phù hợp với điều lệ, quy chế tổ chức và hoạt động của trƣờng ĐHTT và pháp
luật hiệnhành.
Qua các khái niệm trên trong luận văn này tác giả hiểu: Trường ĐHTT là cơ
sở giáo dục đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân do các tổ chức xã hội, tổ
chức kinh tế hoặc cá nhân thành lập, hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện góp vốn,
tự chủvề tài chính và các hoạt động đào tạo theo quy định của pháp luật, đào tạo
người học có phẩm chất chính trị, đạo đức, có kiến thức, có kỹ năng thực hành
nghề nghiệp.
Trƣờng ĐHTT là loại hình cơ sở đào tạo đại học tƣ thục của Việt Nam, tồn tại
song song với các cơ sở đào tạo ĐHCL. Cũng nhƣ các trƣờng ĐHCL, trƣờng ĐHTT
có chức năng dạy, truyền kiến thức, kinh nghiệm với mục đích phát triển xã hội tốt hơn.
1.2.1.2. Khái niệm quản lý tài chính
Tài chính thể hiện sự vận động của vốn tiền tệ diễn ra ở mọi chủ thể trong xã
hội. Nó phản ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh tế nảy sinh trong phân phối các
9
nguồn lực tài chính thông qua việc tạo lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đáp
ứng các nhu cầu khác nhau của các chủ thể trong xã hội.
Theo tác giả Dƣơng Thị Bình Minh (2005): Tài chính là hệ thống các quan hệ
kinh tế phát sinh trong quá trình phân phối các nguồn tài chính bằng việc tạo lập
và sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng yêu cầu tích luỹ và tiêu dùng của các chủ
thể trong xã hội.
Theo nghĩa rộng trong kinh tế chính trị học, tài chính luôn đƣợc hiểu là một
phạm trù phân phối dƣới hình thức giá trị, hình thành nên các quỹ tiền tệ, nguồn
tiền tệ. Chính vì vậy, tài chính phản ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh tế trong
phân phối các nguồn lực thông qua tạo lập hay sử dụng các quỹ tiền tệ, nguồn tiền
tệ nhằm đáp ứng yêu cầu tích luỹ hay tiêu dùng của các chủ thể trong xã hội.
Tài chính trong giáo dục hiểu theo nghĩa hẹp là sự vận động đồng tiền cho sự
phát triển các nhà trƣờng, cho việc tổ chức quá trình đào tạo; hiểu theo nghĩa rộng
là sự biểu hiện và vận động của các quy luật kinh tế thông qua đồng tiền nhằm phát
triển bền vững xã hội, thông qua việc làm tăng trƣởng và cải thiện vốn con ngƣời,
vốn tổ chức, vốn xã hội. Tài chính có tác dụng kìm hãm hay thúc đẩy sự phát triển
của một ngành hay một lĩnh vực.
Quản lý tài chính là hệ thống tổng thể các phƣơng pháp, các hình thức và
công cụ đƣợc vận hành để quản lý các hoạt động tài chính ở một chủ thể nhất định
nhằm đạt đƣợc những mục tiêu đã định. Quản lý tài chính phải đƣợc bắt đầu từ
khâu đầu tiên đó là huy động và tạo nguồn lực tài chính, tiếp theo là quản lý và sử
dụng nguồn lực tài chính đó saocho có hiệu quả và cuối cùng là quá trình kiểm tra,
kiểm soát nguồn lực tài chính mang lại hiệu lực cao nhất.
Nhƣ vậy theo tác giả hiểu : Quản lý tài chính trong các trường đại học, cao
đẳng tư thục là quản lý quá trình huy động, quản lý quá trình phân phối và sử dụng
các nguồn lực tài chính thông qua việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch và
kiểm tra kiểm soát hoạt động tài chính của nhà trường theo cơ chế quản lý tài chính
của Nhà nước nhằm đảm bảo kinh phí cho việc thực hiện các hoạt động của nhà
trường.
10
