biện pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

UBND HUYỆN KRÔNG ANA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

Tên đề tài:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÁO DỤC HỌC SINH LỚP CHỦ
NHIỆM Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Lĩnh vực: Chủ nhiệm
Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Năm
Đơn vị: Trường THCS Nguyễn Trãi

Krông Ana, tháng 02 năm 2018


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường
I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn đề tài
Chúng ta đều biết môi trường có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con
người và sự phát triển kinh tế văn hoá của đất nước và của cá nhân. Tình trạng môi
trường thay đổi và bị ô nhiễm đang diễn ra trên phạm vi mỗi quốc gia cũng như
trên toàn cầu. Chưa bao giờ môi trường bị ô nhiễm nặng như bây giờ. Ở
Việt Nam sự ô nhiễm môi trường đang được đẩy lên mức báo động, gây nhiều hậu
quả xấu đối với môi trường sống con người, xuất hiện nhiều căn bệnh nguy hiểm
không vacxin phòng bệnh. Và ở trong ngôi trường THCS Nguyễn Trãi cũng vậy
một thực trạng đáng buồn là dù yêu trường lớp đến đâu nhiều học sinh vẫn vô tư xả
rác khắp nơi, từ sân trường đến hành lang lớp học và nhất là trong ngăn bàn. Giải
thích cho việc làm rõ ràng là thiếu văn minh này, một số học sinh hồn nhiên phát
biểu: Tiện đâu thì bỏ đó. Cũng đâu có nhiều nhặn gì, chỉ là vài cái vỏ kẹo, vỏ bim
bim, ít hạt dưa linh tinh… do sự thiếu ý thức của một bộ phận các em học sinh mà
làm mất cảnh quan trường học, làm cho môi trường học tập bị ảnh hưởng.

Chính vì vậy việc giáo dục bảo vệ môi trường nói chung, bảo vệ thiên nhiên,
tài nguyên đa dạng sinh học nói riêng, là vấn đề cần thiết, cấp bách và bắt buộc khi
giảng dạy trong trường Phổ thông, mặc dù trong nhà trường ở các tiết học như giáo
dục công dân, hoạt động ngoài giờ lên lớp, hay các buổi sinh hoạt dưới cờ… đã có
sự lồng ghép rèn luyện cho các em ý thức bảo vệ môi trường xong chưa thường
xuyên và do nhận thức của các em còn hạn chế cho nên việc rèn luyện ý thức bảo
vệ môi trường cho các em chưa thực sự hiệu quả. Tôi thiết nghĩ rằng người giáo
viên chủ nhiệm là người gần gũi với các em, thường xuyên tiếp xúc với các em
nên nắm bắt được tâm tư, tình cảm của các em nên vai trò của giáo viên chủ nhiệm
là hết sức cần thiết. Giáo viên chủ nhiệm sẽ là người trực tiếp cung cấp cho học
sinh những kiến thức cơ bản có liên quan đến môi trường, sự ô nhiễm môi trường,
biện pháp giảm thiểu ô nhiễm… tăng cường sự hiểu biết về mối quan hệ tác động
qua lại giữa con người với tự nhiên trong sinh hoạt và lao động sản xuất, góp phần
hình thành ở học sinh ý thức và đạo đức mới đối với môi trường, có thái độ và

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 1


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

hành động đúng đắn để bảo vệ môi trường. Vì vậy, giáo dục bảo vệ môi trường cho
học sinh là việc làm có tác dụng rộng lớn nhất, sâu sắc và bền vững nhất, nó còn là
nền tảng để phát triển đạo đức xã hội của mỗi con người.
Trước thực tế như vậy, là một giáo viên chủ nhiệm, tôi thấy bản thân phải tìm
cách để giáo dục các em ý thức bảo vệ môi trường tốt hơn, không những trong nhà
trường mà còn ở gia đình và xã hội. Mục tiêu muốn hạn chế bớt rác thải cũng như
nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường cho các em học sinh trong nhà trường, xuất
phát điểm từ học sinh lớp chủ nhiệm.

Từ những lí do trên cùng với những kinh nghiệm có được qua nhiều năm
được phân công làm công tác chủ nhiệm, cùng với sự giúp đỡ của các thầy cô,
đồng nghiệp ...tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm của bản thân tích lũy được
trong quá trình làm công tác chủ nhiệm tôi đã thực hiện đề tài “Một số kinh
nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường”. Rất mong
được sự đóng góp của các thầy cô, bạn bè đồng nghiệp.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
* Mục tiêu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng ý thức bảo vệ môi
trường cho học sinh ở trường THCS Nguyễn Trãi, đề tài có mục đích đề xuất các
biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh, thông qua công tác chủ
nhiệm. Nhằm giúp học sinh nhận thức rõ tác hại của ô nhiễm môi trường đối với
sức khỏe và đời sống con người. Từ đó có ý thức trong việc giữ gìn vệ sinh chung
ở mọi lúc mọi nơi. Có ý thức tiết kiệm điện, nước...tham gia tích cực các hoạt động
bảo vệ môi trường ở trường học cũng như ở địa phương tổ chức.
Đề tài này nhằm mục đích chia sẻ với đồng nghiệp phương pháp giáo dục ý
thức bảo vệ môi trường cho học sinh thông qua các giờ dạy kiến thức, các giờ sinh
hoạt 15 phút đầu giờ, các giờ sinh hoạt lớp, các buổi ngoại khóa... góp phần thực
hiện tốt mục tiêu giáo dục ở trường THCS Nguyễn Trãi, từ đó mở rộng cho các
trường THCS khác trên địa bàn Huyện Krông Ana.

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 2


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

* Nhiệm vụ
 Nghiên cứu cơ sở lý luận về bảo vệ môi trường.

Khảo sát, đánh giá thực trạng ý thức bảo vệ môi trường của học sinh ở
trường THCS Nguyễn Trãi. Đề xuất biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường ở
trường THCS Nguyễn Trãi.
Thực nghiệm sư phạm.
3. Đối tượng nghiên cứu
Tập trung vào các biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh
lớp 8A1 (năm học 2016 - 2017) trường THCS Nguyễn Trãi làm lớp thực nghiệm.
4. Giới hạn của đề tài

Tìm hiểu về ý thức bảo vệ môi trường của học sinh lớp 8A1 năm học 2016 2017 trường THCS Nguyễn Trãi.
5. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp nghiên cứu lí luận: thu thập thông tin trên báo chí, trên
internet...
b. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: phân tích, tổng hợp, so sánh, quan sát,

thực nghiệm.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ
mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sự
tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên. (Theo Điều 1, Luật Bảo vệ Môi
trường của Việt Nam).
Trong những năm gần đây, người dân cả nước đã chứng kiến sự phát triển
không ngừng về kinh tế xã hội, mức sống của người dân ở nhiều nơi được cải thiện
rõ rệt. Các khu đô thị, nhà máy xí nghiệp được xây dựng ngày càng nhiều nhằm

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 3

Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

đáp ứng nhu cầu của con người và tạo công ăn việc làm cho người lao động. Tuy
nhiên, song song với việc phát triển về kinh tế xã hội, vấn đề ô nhiễm môi trường ở
nước ta hiện nay đã và đang trở thành một vấn đề nóng bỏng gây rất nhiều bức xúc
cho dư luận xã hội và gây ra những tác hại không nhỏ đến con người, sinh vật và
thiên nhiên. Vậy đâu là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường ở nước ta hiện nay
?


Do các chất khí thải ra từ hoạt động công nghiệp và sinh học.



Do các loại hóa chất bảo vệ thực vật và chất độc hóa học.



Do các tác nhân phóng xạ.



Do các chất thải rắn.



Do tiếng ồn, bụi, khói…



Do sinh vật gây bệnh…



Và nhiều nguyên nhân khác.

Còn tại trường THCS Nguyễn Trãi, môi trường học đường lâu nay vẫn còn
tình trạng rác ở khắp mọi nơi: bồn hoa, ngăn bàn, góc lớp, cầu thang, căng tin đâu
đâu cũng có rác. Thế nhưng, các học sinh của chúng ta lại dửng dưng làm ngơ,
quên đi và thậm chí là không hay biết. Chính các em cũng thể hiện ý thức rất kém
trong việc giữ gìn vệ sinh nơi trường lớp.
Dẫu biết rằng việc giáo dục giữ gìn vệ sinh môi trường xanh - sạch - đẹp ở bất
kì nơi đâu đã được trang bị cho các em học sinh từ rất sớm. Song đáng buồn thay,
ở bất kì ngôi trường nào khi chúng ta có dịp ghé thăm thì không khó để nhận thấy
những cảnh tượng học sinh không giữ gìn vệ sinh học đường, thậm chí những hình
ảnh này còn mang tính chất rất phổ biến. Nhiều em học sinh vứt giấy, vỏ của các
bao bì đựng quà vặt, bã kẹo cao su,… lung tung nơi sân trường, hành lang lớp và
nhiều nữa là nơi ngăn bàn, dưới nền lớp học… Nguyên nhân của những hành động
thiếu ý thức đó là do thói lười biếng, lối sống ích kỷ chỉ biết nghĩ đến quyền lợi cá
nhân của một số các em học sinh. Các em nghĩ rằng, những nơi công cộng như

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 4


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

trường học, lớp học không phải nhà mình, vậy thì việc gì mà phải mất công giữ
gìn, đã có đội lao công dọn dẹp. Cách suy nghĩ như vậy thật đáng chê trách. Một
nguyên nhân nữa là do thói quen vứt rác bừa bãi đã có từ lâu, khó sửa đổi khi ở
nhà cũng như ở các lớp học hàng ngày. Mặc dù, các thầy cô giáo và ban cán sự lớp
luôn thường xuyên nhắc nhở nhưng vẫn không thể nào giữ cho lớp học sạch đẹp.
Vệ sinh môi trường học đường là một trong những vấn đề cần được đưa ra
giải quyết hiện nay. Vì vậy các em học sinh hãy có ý thức hơn trong việc giữ gìn,
bảo vệ cảnh quan lớp học, trường học của mình. Mỗi người hãy tự thực hiện dọn
dẹp, thu gom rác và vệ sinh toàn bộ lớp học, trường học ngay hôm nay. Hãy có ý
thức chấp hành tốt, không xả rác bừa bãi, không vẽ bậy lên tường,… Nhiều người
có ý thức đẹp sẽ tạo thành một nét văn hóa đẹp. Chung tay cùng nhau, chúng ta tạo
nên một môi trường học tập sáng - xanh - sạch - đẹp.
Rác thải chính là những chất thải hằng ngày do con người chúng ta sinh hoạt
và làm việc thải ra môi trường xung quanh. Rác thải được chia ra làm nhiều loại
như rác thải công nghiệp, rác thải sinh hoạt. Rác thải công nghiệp tồn tại dưới các
hình thức: chất hóa học của các máy, nước thải, các loại phế liệu bẩn... Còn rác thải
sinh hoạt (gồm rác thải hữu cơ, rác thải vô cơ) nó là những thứ gắn liền với đời
sống hằng ngày của chúng ta như: chai nhựa, túi ni lông, bao tải các loại thức ăn,
nước uống còn thừa, những vật dụng không còn tác dụng sử dụng nó đều được coi
là rác thải. Ngày nay, khi đất nước chúng ta ngày một gia tăng dân số, thì tỷ lệ rác
thải đang ở mức gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Rác thải gây ô nhiễm môi
trường đất, môi trường nước, môi trường không khí, phá hủy môi trường sống, hệ
sinh thái bị ô nhiễm, phá hủy cảnh quan, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe con
người. Mặc dù đảng và nhà nước ta cũng có những chính sách, biện pháp ngăn
ngừa chúng. Tuy nhiên không phải khi nào, con người cũng có những ý thức chấp
hành việc xả rác đúng nơi quy định. Minh chứng cho thấy, rất nhiều nhà máy, khu
công nghiệp lợi dụng việc ở gần biển, xả trực tiếp các loại chất thải, nước thải ra
biển, gây ô nhiễm môi trường nước trầm trọng. Cụ thể là việc cá chết hàng loạt ở
khu vực biển kéo dài ở Nghệ An, Hà Tĩnh hồi tháng 4/2016. Nguyên nhân trực tiếp

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 5


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

là do sự ô nhiễm của nước biển. Hay ngay tại Hà Nội đầu tháng 10 vừa rồi khu vực
Hồ Tây thơ mộng, cá chết hàng loạt mà nguyên nhân là do sự ô nhiễm trực tiếp của
nguồn nước. Thế mới thấy, chính con người chúng ta lại làm hại lẫn nhau. Ngoài
ra, hằng ngày chúng ta vẫn thường xuyên xả rác ra môi trường ngoài. Làm ô nhiễm
môi trường sống của chúng ta.
Việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường là rất cần thiết ở mọi lúc mọi nơi.
Chúng ta thực hiện mọi biện pháp, việc làm, cách làm nhằm mục đích là làm cho
môi trường

xanh - sạch - đẹp.

Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế và đã thải ra ngoài rất
nhiều lượng chất thải có hại cho con người và môi trường chúng ta, những chất
thải như: bọc nilon, chai nhựa, chai sành sứ, thủy tinh …
Con người tỏ thái độ bàng quan, thiếu quan tâm, cho dù môi trường ô nhiễm
ra sao, coi đó là việc của xã hội, của người khác không phải của mình. Nguy hại
hơn, những suy nghĩ trên không phải của một số ít người, mà của rất nhiều người.
Vì vậy, cần hiểu lại vấn đề, cần có những hành vi ứng xử thật đúng đắn với môi
trường và tài nguyên thiên nhiên là vấn đề cấp bách đang đặt ra, bởi nếu không
những vấn đề trên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người trong hiện
tại và cả tương lai nữa.
Cho học sinh hiểu biết tổng hợp môi trường nơi đang sống. Hạn chế chất thải
có hại cho con người và môi trường ảnh hưởng đến nguồn nước uống, sinh hoạt.

Bảo vệ môi trường là một việc làm thiết thực góp phần bảo vệ đất nước mình
và xem đây là nhiệm vụ quan trọng của học sinh.
2.Thực trạng của vấn đề nghiên cứu
Trong các trường THCS nói chung hiện nay việc giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường cũng rất được quan tâm, đối với các em học sinh thì ngành cũng đã có một
số biện pháp để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho các em như: cho các em lao
động nhặt rác sân trường, tham gia phong trào làm cho thế giới sạch hơn, tuyên
truyền dưới cờ về bảo vệ môi trường... và ở một số môn học cũng được lồng ghép

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 6


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

chủ đề môi trường vào giảng dạy, cũng góp phần nào làm sạch hơn môi trường của
chúng ta. Tuy nhiên cũng chưa đi vào hoạt động có hiệu quả vì đa số các em chưa
có ý thức cao trong việc bảo vệ môi trường, những việc làm của các em chưa có
tính tự giác, khi nào giáo viên nhắc nhở yêu cầu các em mới làm, nếu có thì chỉ có
số ít các em làm, nếu như một trường mà chưa có được một tập thể học sinh có ý
thức về bảo vệ môi trường thì việc thực hiện phong trào thi đua xây dựng trường
học xanh - sạch - đẹp khó có thể thực hiện tốt.
Hiện nay tình trạng bán hàng rong trước cổng trường học vẫn còn nhiều, sau
khi mua xong hàng hóa, như một thói quen xấu, các em học sinh có thể dễ dàng xả
rác ngay ra cổng trường mà không cần suy nghĩ điều này làm mất cảnh quan
trường học.
Đa số các bậc phụ huynh chưa quan tâm tớp việc giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường cho con em mình xem việc này là của nhà nước, của xã hội không phải của
mình. Nhiều phụ huynh có tư tưởng:

Của mình thì giữ bo bo
Của người thì thả cho bò nó ăn.
Chính tư tưởng này làm ảnh hưởng lớn tới suy nghĩ của các em học sinh. Làm
cho các em nghĩ đơn giản rằng chỉ cần nhà mình sạch thì được còn bẩn thì ai bẩn
mặc ai cho nên cũng chẳng quan tâm. Ngay cả những nơi công cộng không phải là
của mình thì việc gì mà phải mất công gìn giữ. Thêm một nguyên nhân tiếp theo là
do thói quen đã có từ lâu, khó sửa đổi, đồng thời chúng ta cũng lại phải có sự nhắc
nhở thì người ta mới không xả rác bừa bãi. Ta như nhận thấy được rằng chính ở
trong các lớp học, hằng ngày, các thầy cô và ban cán sự lớp phải thường xuyên
nhắc nhở thì mới giữ cho lớp học sạch đẹp.
Nhà trường chưa có nơi đổ rác hợp lý, thùng rác chưa được phân loại, hiện tại
sân trường còn rất nhiều rác và những chai nhựa chưa được xử lý: bọc nilon, giấy,
chai nhựa, lá cây.

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 7


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Một số hình ảnh về rác thải trong khuôn viên trường
Môi trường trong xã hội có nhiều các chất thải khác nhau. Ở đây tôi chỉ muốn
đề cập đến những loại chất thải gần gũi với chúng ta, nhất là các em học sinh và
gia đình các em, loại chất thải đó là:

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 8

Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

-Bọc nilon: đây là một loại chất thải tiềm ẩn những nguy hiểm, nhưng mọi
người không để ý đến và nó cũng được sử dụng nhiều nhất trong sinh hoạt của
chúng ta, hầu như gia đình nào cũng sử dụng bọc nilon, thời gian phân hủy của nó
cũng rất lâu khoảng về trăm năm tùy loại bọc nilon.
-Chai nhựa: đây cũng là một loại chất thải rất nguy hiểm, thời gian phân hủy
của nó cũng rất lâu.
-Giấy và lá cây: đây là loại rác sẽ làm mất mỹ quan, mất đi cái đẹp và cũng
tìm ẩn nguy hiểm.
-Những chai lọ, chậu cây bằng sành, sứ.
Những chất thải trên tiềm ẩn những nguy hiểm, làm mất vẽ đẹp cảnh quan
môi trường sư phạm.
Trước thực tế như vậy, bản thân là một giáo viên chủ nhiệm, tôi cảm thấy
mình phải tìm cách nào để giáo dục các em trước hết là học sinh lớp mình chủ
nhiệm, ý thức bảo vệ môi trường tốt hơn, không những trong nhà trường mà còn ở
gia đình và xã hội. Chúng ta phải giáo dục ý thức bảo vệ môi trường với toàn thể
học sinh vì lực lượng này rất đông đảo, sẽ là thế hệ tiếp tục xây dựng quê hương,
đất nước và bảo vệ môi trường chúng ta thêm xanh - sạch - đẹp. Nếu nhận thức của
mỗi học sinh tốt, thực hiện tốt việc bảo vệ môi trường đó cũng là lực lượng tốt bảo
vệ, khôi phục thiên nhiên, góp phần xóa đói giảm nghèo cải thiện sức khỏe con
người. Nhưng ý thức không là chưa đủ mà cần phải có những biện pháp, những
cách làm, những hành động thiết thực để góp phần bảo vệ môi trường.
Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã điều tra bằng hình thức trắc nghiệm trong
học sinh về ý thức bảo vệ môi trường qua phát phiếu thăm dò cho 5 lớp 8 (từ 8A1
đến 8A5, trong đó có lớp tôi chủ nhiệm 8A1) năm học 2016 -2017 vào tháng
9/2016 về các nội dung sau:
Em thấy sân trường trường em như thế nào?
Rác thải làm ảnh hưởng như thế nào đến môi trường sống của chúng ta?

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 9


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Ở trường các em có được tham gia thường xuyên các buổi lao động hay
không? các buổi lao động đó nhằm mục đích gì?
Sân trường đã sạch đẹp thì em có ý thức giữ gìn hay không?
Em nghĩ thế nào về những bạn hay xả rác bừa bãi?
Em có những hành động cụ thể nào để góp phần bảo vệ môi trường?
Em đã tuyên truyền, vận động các bạn, gia đình và cộng đồng bảo vệ môi
trường như thế nào?
Kết quả thống kê cho thấy:

Số HS có ý thức
Lớp

BVMT

Sĩ số

SL

Tỉ lệ
%

Số HS có ý thức

BVMT chưa
thường xuyên
SL

Tỉ lệ
%

Số HS chưa có ý
thức BVMT
SL

Tỉ lệ %

8A1

32

8

25

11

35

13

40

8A2

32

7

22

10

32

15

46

8A3

28

6

23

9

33

13

44

8A4

30

6

21

11

36

13

43

8A5

25

5

21

8

32

12

47

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 10


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Qua kết quả thăm dò ban đầu tôi thấy, số lượng học sinh có ý thức bảo vệ
môi trường còn ít, giữa lớp chủ nhiệm so với các lớp khác chưa có sự khác biệt, số
lượng học sinh ý thức bảo vệ môi trường chưa thường xuyên hoặc chưa có ý thức
về bảo vệ môi trường còn nhiều ở tất cả các lớp.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
-Trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản ban đầu về môi trường phù
hợp đặc điểm lứa tuổi. Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh.
-Nhận thức mối quan hệ khăng khít qua lại giữa con người với môi trường.
-Từng bước bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu quí thiên nhiên, biết trân trọng
môi trường tự nhiên và có nhu cầu bảo vệ môi trường sống.
-Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh trong nhà trường, gia đình
và nơi công cộng.
-Có ý thức tuyên truyền, vận động mọi người xung quanh cùng tham gia bảo
vệ môi trường.
-Thông qua các hoạt động làm tăng cường tinh thần đoàn kết tập thể.
-Thực hiện mục tiêu giáo dục, góp phần xây dựng trường học thân thiện học
sinh tích cực.

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 11


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
+ Nội dung thực hiện
Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm tôi đã tìm tòi, sưu tầm và đúc kết
được một kinh nghiệm để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh và đã sử
dụng trong các năm làm công tác chủ nhiệm và bước đầu đã mang lại hiệu quả. Tôi
xin mạnh dạn đưa ra đây để cùng trao đổi với bạn bè đồng nghiệp.
-Lập kế hoạch cho riêng mình (GVCN) ngay từ đầu năm để giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường đối với lớp chủ nhiệm.
-Thông qua các hoạt động vệ sinh xanh - sạch - đẹp trường lớp.
-Tuyên truyền hạn chế sử dụng túi nilon.
-Tiến hành phân loại rác.
-Làm phân ủ hữu cơ.
-Tổ chức “Ngày hội rác” ( làm các sản phẩm hữu ích từ rác thải).
-Tổ chức thi tìm hiểu kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường cho học sinh.
-Tổ chức thu gom giấy vụn, chai nhựa làm quỹ hoạt động cho lớp.
+ Cách thức thực hiện biện pháp
Vậy phải làm gì để bảo vệ môi trường của chúng ta? Bảo vệ môi trường phải
cần một thời gian dài, liên tục, tốn kém nhiều công sức và tiền của. Do đó, bảo vệ
môi trường nên bắt đầu bằng việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, nhất là cho
học sinh. Hiện nay, vấn đề giáo dục ý thức, trang bị kiến thức về bảo vệ môi trường
trong các nhà trường chưa được chú trọng đúng mức, bảo vệ môi trường chưa được
xem là một môn học ở các cấp học phổ thông. Bộ môn này mới chỉ được lồng ghép
trong các môn sinh học, giáo dục công dân, địa lý và một số tiết học ngoại khóa.
Do vậy, ý thức bảo vệ môi trường vì thế chưa hình thành rõ nét trong tầng lớp học

sinh. Với mục đích hạn chế rác thải, góp phần giáo dục ý thức bảo vệ môi trường ở
trường THCS Nguyễn Trãi mà trước hết tôi tiến hành thực nghiệm ở lớp chủ nhiệm
bằng những việc làm, những hành động thiết thực cụ thể như sau:
Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 12


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Thứ nhất lập kế hoạch cho riêng mình (GVCN) ngay từ đầu năm để giáo
dục ý thức bảo vệ môi trường đối với lớp chủ nhiệm.
Khi nhận lớp chủ nhiệm tôi ngoài việc lập kế hoạch chủ nhiệm tôi đã lên cho
mình một kế hoạch riêng để giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh lớp
mình cụ thể như sau:
+ Trong lớp học đặt sẵn 2 sọt rác hữu cơ và vô cơ. Tôi hướng dẫn học sinh
cách phân loại rác hợp lý.
+ Giao cho ban cán sự lớp theo dõi việc vệ sinh lớp học của các thành viên
trong lớp: Từ việc bỏ rác đúng nơi quy định, kiểm tra thường xuyên trong ngăn bàn
nếu phát hiện trong ngăn bàn học sinh nào có rác sẽ phạt trực nhật 1 tuần và trừ
điểm thi đua tùy mức độ vi phạm.
+ Giao cho các tổ luân phiên nhau trong việc chăm sóc công trình măng non.
Tuần 1 bắt đầu từ tổ 1.
+ Chia cho các tổ trồng cây xanh để trang trí lớp học tạo môi trường lớp học
xanh - sạch - đẹp.
Ngay từ đầu năm học lên kế học rõ ràng, ban cán sự lớp làm việc rất năng
động cộng với ý thức của các em khá tốt và kết quả khá khả quan, khi 100% các
em đều bỏ rác đúng nơi quy định, các em tham gia trồng cây xanh, trang trí lớp học
rất nhiệt tình, không còn tình trạng rác trong ngăn bàn hay trong góc lớp. Môi
trường lớp học thân thiện với các em hơn.

Thứ hai thông qua các hoạt động vệ sinh xanh -sạch -đẹp trường lớp
Ngoài vệ sinh lớp học hàng ngày, cứ đến ngày chủ nhật cuối cùng của tháng,
lớp chủ nhiệm thực hiện buổi lao động công ích “ngày chủ nhật xanh”, làm sạch
các khu vực hai bên đường quốc lộ gần trường, trong khuôn viên nhà trường, cổng
trường, nhổ cỏ, chăm sóc bồn hoa cây cảnh.

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 13


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 14


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Một số hình ảnh về “Ngày Chủ nhật xanh” của học sinh lớp 8A1 trường
THCS Nguyễn Trãi
Thứ ba là tuyên truyền hạn chế sử dụng túi nilon
Đây là một trong những rác thải gây ô nhiễm môi trường ở trường chúng tôi.
Túi nilon khi đốt cháy tạo ra đi - ô - xin gây ngộ độc, khó thở, gây ung thư và các
dị tật bẩm sinh cho trẻ. Khí CO 2 làm tăng hiệu ứng nhà kính, thúc đẩy quá trình
biến đổi khí hậu. Theo các nhà khoa học chất phụ gia hóa dẻo trong túi nilon có thể
làm tổn thương, thoái hóa thần kinh và tủy sống; chất tạo màu trong túi nilon gây
hại não và là một trong những nguyên nhân gây ung thư; chất DOP
( dioctinplatalat) trong túi nilon có thể gây vô sinh nam và dậy thì sớm ở bé gái.

Thế nhưng hiện nay hầu hết các siêu thị, cửa hàng, chợ... và trong sinh hoạt
hàng ngày, mọi người có thói quen sử dụng túi nilon để đựng đồ cho khách. Còn
tại các quán ăn, hàng trăm hộp xốp được sử dụng để đựng thức ăn sẵn cho khách
mang về. Đặc biệt ở trường tôi, đa số học sinh học xa nhà, buổi trưa thường hay ở
lại trường, vì vậy các em học sinh hàng ngày đều sử dụng túi nilon, hộp xốp để
đựng thức ăn sáng, ăn trưa, quà vặt... đến trường. Đây là loại rác thải không thể tái
chế được và phải mất hàng nghìn thậm chí hàng trăm nghìn năm để phân hủy trong
môi trường tự nhiên. Tôi hướng dẫn các em thay vì sử dụng túi nilon hay hộp xốp
chúng ta có thể sử dụng các túi sinh thái, túi giấy, hộp nhựa, cặp lồng...để mang
thức ăn hay đồ dùng đến trường.

Thứ tư tiến hành phân loại rác
Theo các chuyên gia thì trong 100 tấn rác chúng ta thải ra chỉ có 2,22 tấn là
rác vô cơ không thể tái chế cần phải đem chôn lấp, hai loại rác còn lại là rác hữu
cơ và rác tái chế đều có thể tận dụng để chế biến làm phân bón hoặc tái chế thành

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 15


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

các sản phẩm có ích. Ở trường tôi có nhiều thùng rác, tuy nhiên rác thải để lẫn lộn
với nhau thì không có giá trị gì. Rác thải được phân loại chính xác mới trở thành
nguyên liệu có giá trị. Vậy tại sao chúng ta không học cách vứt bỏ rác có ý thức
hơn? Chính vì vậy tôi đã hướng dẫn học sinh lớp chủ nhiệm tiến hành phân loại
rác, dán nhãn phân loại thùng rác vô cơ và thùng rác hữu cơ, chúng được đặt ở
nhiều vị trí trong nhà trường như căng tin, trong sân trường, nhà để xe... Như vậy,
thông qua những thùng rác này các em đã biết cách phân loại rác.

Những thùng rác khi chưa được phân loại

Các thùng rác được dán

nhãn để phân loại rác
Thứ năm làm phân ủ hữu cơ
Trường tôi có nhiều cây xanh, cứ đến mùa lá rụng thì sân trường lúc nào cũng
rất nhiều lá. Các em học sinh lớp tôi đã sử dụng rác hữu cơ làm phân ủ hữu cơ để
bón cho các bồn hoa, cây cảnh trong sân trường.
Cách tiến hành: Chuẩn bị một thùng xốp có nắp thoáng khí, đáy của thùng có
lỗ thoáng để tiếp xúc với không khí. Đặt thùng cách mặt sàn khoảng 5cm, đặt 1
khay ở dưới để hứng nước(nếu có).

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 16


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Để dưới đáy thùng các vật liệu như lá khô, rơm hoặc một phần đát xốp dày
khoảng 15cm. Tiếp đó cho các loại rác hữu cơ như lá rau, vỏ hoa quả, bã chè, bã cà
phê...(chú ý không cho các chất béo, mỡ thịt, các sản phẩm bơ sữa vì chúng sẽ gây
mùi; không cho các loại lá cây bị sâu bệnh, phân chó mèo vì có thể có sán và
không được phân hủy hết trong quá trình ủ)
Cho chút nước vào để đảm bảo độ ẩm vừa đủ.
Cung cấp oxi bằng cách đảo trộn thường xuyên và cho thêm các rác hữu cơ
mới vào thùng phân ủ hàng ngày.
Sau 1 tháng chúng ta có một thùng phân ủ với đầy đủ các chất dinh dưỡng để

bón cho cây, vừa tiết kiệm chi phí mà lại không gây ô nhiễm môi trường.

Học sinh lớp 8A1 ủ phân hữu cơ

Bón phân hữu cơ cho cây trồng

trong sân trường
Thứ sáu tổ chức “Ngày hội rác” ( làm các sản phẩm hữu ích từ rác thải)
Không phải tất cả các loại rác thải đều bỏ đi, chúng ta có thể tái sử dụng các
rác thải vô cơ như vỏ lon, vỏ chai, giấy, vỏ bút,… để làm ra các sản phẩm tái chế
phục vụ cho học tập, sinh hoạt. Trong lớp chủ nhiệm tôi chia lớp ra làm 6 nhóm
với những học sinh gần nhà nhau và giao nhiệm vụ cho từng nhóm về nhà trong

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 17


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

thời gian 1 tuần làm ra các sản phẩm tái từ rác vô cơ mà các em đã phân loại trước
đó. Các em rất hào hứng và tham gia nhiệt tình. Vào ngày cuối tuần tôi tổ chức một
buổi ngoại khóa có mời các thầy cô và đại diện học sinh các khối lớp tới tham dự “
Ngày hội rác”. Sản phẩm mà các em đem lại vô cùng phong phú và đa dạng:

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 18

Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Một số sản phẩm tái chế từ rác được trưng bày trong " Ngày hội rác" của
học sinh lớp 8A1

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 19


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Thứ bảy tổ chức thi tìm hiểu kiến thức pháp luật về bảo vệ môi trường
cho học sinh lớp chủ nhiệm.
Tôi đã tổ chức một buổi thi tìm hiểu pháp luật về bảo vệ môi trường vào giờ
sinh hoạt lớp cho học sinh lớp chủ nhiệm. Cuộc thi đã thu hút đông đảo sự tham
gia của các em học sinh. Qua cuộc thi, các em đã lĩnh hội được rất nhiều kiến thức
về môi trường. Biết được sự tác động qua lại giữa môi trường với tự nhiên và con
người. Biết yêu quí thiên nhiên và thấy có trách nhiệm, ý thức phải bảo vệ môi
trường. Từ đó có những hành động đúng đắn để bảo vệ môi trường. Đồng thời
cuộc thi làm tăng thêm tinh thần đoàn kết tập thể cho HS lớp chủ nhiệm.
[

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 20


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Hình ảnh trong “Cuộc thi Tìm hiểu kiến thức BVMT” lớp 8A1
Thứ tám tổ chức thu gom giấy vụn, chai nhựa làm quỹ hoạt động cho lớp
Sau mỗi khi kiểm tra xong các môn học kỳ hoặc sau mỗi buổi học, trong các
phòng học và sân trường có rất nhiều giấy vụn, chai nhựa. Các em học sinh lớp tôi
chủ nhiệm đã thay nhau đi gom giấy vụn và chai nhựa. Số tiền thu được từ bán
chai nhựa và giấy vụn để tổ chức các hoạt động cho lớp như ngày hội rác, thi tìm
hiểu pháp luật bảo vệ môi trường, ngày chủ nhật xanh...

Hình ảnh giấy vụn rất nhiều trong lớp sau giờ tan học

Các bạn học sinh lớp 8A1 thu gom giấy vụn, chai nhựa

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 21


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

c. Mối quan hệ giữa các giải pháp
Để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh thì có rất nhiều biện pháp,
tuy nhiên cần tiến hành song song các biện pháp và được thực hiện xuyên suốt năm
học. Phải làm sao để bảo vệ môi trường là một thói quen hàng ngày của học sinh.
Biến việc bảo vệ môi trường thành một thói quen, một lối sống tốt.

d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi
và hiệu quả ứng dụng
+ Kết quả khảo nghiệm
Sau một năm thực hiện những biện pháp nói trên, tôi thực hiện lại phiếu điều
tra vẫn với những câu hỏi như vậy với 5 lớp 8A1, 8A2, 8A3,8A4, 8A5, kết quả cho

thấy đa số học sinh trong lớp 8A1( lớp chủ nhiệm) của năm học 2016 - 2017 có ý
thức bảo vệ môi trường rất tốt, không còn học sinh chưa có ý thức bảo vệ môi
trường, còn các lớp còn lại không được giáo dục thường xuyên nên ý thức bảo vệ
môi trường chưa có sự thay đổi. Chúng ta có thể thấy rõ qua bảng số liệu sau:

Số HS có ý thức

Lớp

Số HS có ý thức

BVMT nhưng

Số HS chưa có ý

BVMT

chưa thường

thức BVMT

Sĩ số

xuyên
SL

Tỉ lệ %

SL

Tỉ lệ
%

SL

Tỉ lệ %

8A1

32

23

73

9

27

0

0

8A2

32

9

28

11

35

12

37

8A3

28

7

25

9

33

12

42

8A4

30

7

21

12

41

11

38

8A5

25

7

26

8

32

10

42

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 22

Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

Kết quả thực nghiệm cho thấy những biện pháp đã thực hiện đạt hiệu quả cao,
tỉ lệ học sinh có ý thức bảo vệ môi trường tăng cao rõ rệt ở lớp chủ nhiệm (lớp
8A1).
+ Giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
* Đối với bản thân tác giả
Đây là một cách có thể đem lại hiệu quả cao trong giáo dục ý thức bảo vệ và
giữ gìn
môi trường cho học sinh, giữ cho lớp học thêm sạch, cho trường thêm sạch và đây
cũng
là một cách mà tôi có thể sử dụng tốt trong gia đình tôi và đã đem lại hiệu quả tốt.
Giúp tôi có thêm kinh nghiệm trong giáo dục học sinh về bảo vệ môi trường và
kinh nghiệm trong gia đình về vấn đề xử lý rác thải.
* Đối với học sinh
Giúp các em hiểu sâu hơn về rác thải (tác hại và lợi ích của nó), giúp các em
có ý thức trong việc giữ gìn môi trường vì rác không phải là thứ bỏ đi mà nó đem

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 23


Một số kinh nghiệm giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm ý thức bảo vệ môi trường

lại lợi ích như trên, chính vì thế giúp các em ý thức hơn từ đó các em sẽ không vứt
rác bừa bãi mà bỏ rác đúng quy định. Sẽ góp phần thực hiện tốt phong trào thi đua
trường học “Xanh - sạch - đẹp”.

+ Phạm vi và hiệu quả ứng dụng
Sau một năm cố gắng nỗ lực của cô và trò lớp chủ nhiệm đã chứng minh tính
đúng đắn của đề tài. Qua những hoạt động các em học sinh đã được trải nghiệm,
học được nhiều điều bổ ích, mang lại cho các em nhiều kiến thức sâu rộng, biết vận
dụng những kiến thức mình đã được học vào thực tiễn đời sống.
Các em biết phân bố thời gian hợp lí giữa học tập và làm việc để vệ sinh
trường lớp, giúp đỡ bố mẹ dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, vườn tược, đường làng ngõ
xóm hằng ngày làm cho môi trường sống xanh sạch đẹp.
Ý thức bảo vệ môi trường của học sinh lớp chủ nhiệm tăng cao rõ rệt, trường
lớp sạch sẽ. Các em còn có một vốn quỹ từ việc thu gom giấy vụn để tổ chức
những hoạt động trong lớp.
Với những hành động nhỏ, việc làm thiết thực hi vọng sẽ góp phần giúp
trường THCS Nguyễn Trãi nói riêng và các trường THCS nói chung xây dựng
được ngôi trường xanh - sạch - đẹp.

Người viết: Hoàng Thị Năm - Trường THCS Nguyễn Trãi

Trang 24