BỒI DƯỠNG HSG HOÁ hữu cơ 12

Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

MỤC LỤC
CHUYÊN ĐỀ 1: HIĐROCACBON..........................................................................................................3
1. DẠNG 1: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CHÁY.........................................................................................3
1.1. Lý thuyết cơ bản.........................................................................................................................3
1.2. Bài tập vận dụng........................................................................................................................3
2. DẠNG 2: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CRACKING...............................................................................7
2.1. Lý thuyết cơ bản.........................................................................................................................7
2.2. Bài tập vận dụng........................................................................................................................7
3. DẠNG 3: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CỘNG H2; Br2............................................................................8
3.1. Lý thuyết cơ bản.........................................................................................................................8
3.2. Bài tập vận dụng........................................................................................................................8
4. DẠNG 4: BÀI TẬP ANK-1-IN TÁC DỤNG AgNO3/NH3............................................................13
4.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................13
4.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................13
CHUYÊN ĐỀ 2: ESTE – LIPIT..............................................................................................................17
1. DẠNG 1: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CHÁY.......................................................................................17
1.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................17
1.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................17
2. DẠNG 2: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTE ĐƠN CHỨC....................................20
2.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................20
2.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................20
3. DẠNG 3: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTE ĐA CHỨC.......................................27
3.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................27
3.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................27
4. DẠNG 4: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG ESTE PHENOL..................................................29
4.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................29
4.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................30
5. DẠNG 5: BÀI TẬP HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG ESTE HÓA.........................................................33
5.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................33

5.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................33
6. DẠNG 6: BÀI TẬP VẬN DỤNG CAO ESTE...............................................................................36
6.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................36
6.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................37
7. DẠNG 7: BÀI TẬP CHẤT BÉO....................................................................................................50
7.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................50
7.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................50
CHUYÊN ĐỀ 3: CACBOHIĐRAT.........................................................................................................58
1. DẠNG 1: BÀI TẬP PHẢN ỨNG GƯƠNG...................................................................................58
1.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................58
1.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................58
2. DẠNG 2: BÀI TẬP PHẢN THỦY PHÂN – LÊN MEN................................................................60
2.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................60
2.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................60
3. DẠNG 3: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XENLULOZƠ TÁC DỤNG HNO3..........................................64
3.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................64
3.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................64
4. DẠNG 4: BÀI TẬP PHẢN ỨNG ĐỐT CHÁY CACBOHIĐRAT................................................65
4.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................65
4.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................65
-1-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

CHUYÊN ĐỀ 4: AMIN – AMINO AXIT – PEPTIT............................................................................67
1. DẠNG 1: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CHÁY AMIN...........................................................................67
1.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................67

1.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................67
2. DẠNG 2: BÀI TẬP PHẢN ỨNG AMIN TÁC DỤNG VỚI AXIT HCl........................................70
2.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................70
2.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................70
3. DẠNG 3: BÀI TẬP VẬN DỤNG CAO BIỆN LUẬN CÔNG THỨC MUỐI AMONI................72
3.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................72
3.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................73
4. DẠNG 4: BÀI TẬP AMINO AXIT................................................................................................78
4.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................78
4.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................78
5. DẠNG 5: BÀI TẬP THỦY PHÂN PEPTIT...................................................................................87
5.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................87
5.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................87
6. DẠNG 6: BÀI TẬP ĐỐT CHÁY PEPTIT.....................................................................................92
6.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................92
6.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................92
7. DẠNG 7: BÀI TẬP VẬN DỤNG CAO PEPTIT...........................................................................93
7.1. Lý thuyết cơ bản.......................................................................................................................93
7.2. Bài tập vận dụng......................................................................................................................93
CHUYÊN ĐỀ 5: POLIME – VẬT LIỆU POLIME............................................................................101
1. LÍ THUYẾT CƠ BÀN..................................................................................................................101
1. Chất dẻo....................................................................................................................................101
2. Tơ..............................................................................................................................................102
3. Cao su........................................................................................................................................102
2. BÀI TẬP VẬN DỤNG.................................................................................................................103

-2-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬

Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

CHUYÊN ĐỀ 1

HIĐROCACBON
CHUYÊN ĐỀ 1: HIĐROCACBON

1. DẠNG 1: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CHÁY
1.1. Lý thuyết cơ bản
3n +1 - k
O2 � nCO2 +(n +1 - k)H2O; k l�s�lk  ho�
c s�v�
ng
2
* M�
t s�CT c�
n n�
m: nC =nCO2 ; nH =2nH2O ; mHC =mC +mH ; nHC *(k - 1) =nCO2 - nH2O
HC: CnH2n+2-2k +

- nC =nCO2 ; nH =2nH2O ; mHC =mC +mH ; nHC *(k - 1) =nCO2 - nH2O
- Ch�
s�C =nC /nHC ; ch�
s�H =nH /nHC
* ��
t ch�
y h�
n h�
p HC:

- Ankan +anken � nH2O >nCO2 � nAnkan =nH2O - nCO2
- Anken +ankin (ho�
c ankadien) � nH2O - Ankan +ankin (ho�
c ankadien) : N�
u nH2O =nCO2 � nAnkin(ankadien) =nAnkan
1.2. Bài tập vận dụng
Câu 1: Khi đốt cháy hoàn toàn 3,60 gam ankan X thu được 5,60 lít khí CO 2 (đktc). Công thức phân tử
của X là trường hợp nào sau đây?
A. C3H8.
B. C5H10.
C. C5H12.
D. C4H10.
Giải:
X: CnH2n+2 � nCO2 (0,25)
nCO2 =0,25/n
M X =mX /nX =14,4n =14n +2
n =5 (C5H12 )
Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 5,40 gam ankađien liên hợp X thu được 8,96 lít khí CO 2 (đktc). Công thức
nào sau đây là công thức cấu tạo của X?
A. CH2=CH-CH=CH2.
B. CH2=CH-CH=CH-CH3.
C. CH2=C(CH3)-CH2-CH3.
D. CH2=C=CH-CH3.
Giải:
X: CnH2n-2 � nCO2 (0,4)
nCO2 =0,4/n
M X =mX /nX =13,5n =14n - 2
n =4 (C4H6 )
� CTCT X: CH2 =CH-CH=CH2

Câu 3 (Đề TSĐH A - 2007): Hỗn hợp gồm hiđrocacbon X và oxi có tỉ lệ mol tương ứng là 1:10. Đốt
cháy hoàn toàn hỗn hợp trên thu được hỗn hợp khí Y. Cho Y qua dung dịch H 2SO4 đặc, thu được hỗn
hợp khí Z có tỉ khối so với hiđro bằng 19. Công thức phân tử của X là
A. C3H4.
B. C3H8.
C. C3H6.
D. C4H8.
Giải:
CxHy +(x +0,25y)O2 � xCO2 +0,5yH2O. Ch�
n X 1 mol � O2(b�) 10 mol
nCO =nO2 � x =10 - (x +0,25y)
�
�
H2SO4 �
�
c
Y CO2; O2; H2O ����
� Z O2; CO2 . PP �
�
�
ng ch�
o: � 2
� x=4, y =8 ph�h�
p. X: C4H8
�
Câu 4 (Đề TSCĐ - 2007): Đốt cháy hoàn toàn một thể tích khí thiên nhiên gồm metan, etan, propan
bằng oxi không khí (trong không khí, oxi chiếm 20% thể tích), thu được 7,84 lít khí CO 2 (ở đktc) và
9,9 gam nước. Thể tích không khí (ở đktc) nhỏ nhất cần dùng để đốt cháy hoàn toàn lượng khí thiên
nhiên trên là
A. 70,0 lít.

B. 78,4 lít.
C. 84,0 lít.
D. 56,0 lít.
Giải:
CH4; C2H6; C3H8 +O2 � 0,35 mol CO2 +0,55 mol H2O

BT O: 2*nO2 =2*nCO2 +nH2O � nO2 =0,625 � VO2 =14 � Vkk =70 L�
t
-3-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

Câu 5 (Đề TSCĐ - 2008): Đốt cháy hoàn toàn một hiđrocacbon X thu được 0,11 mol CO 2 và 0,132
mol H2O. Khi X tác dụng với khí clo (theo tỉ lệ số mol 1:1) thu được một sản phẩm hữu cơ duy nhất.
Tên gọi của X là
A. 2-Metylbutan.
B. etan.
C. 2-Metylpropan.
D. 2,2-Đimetylpropan.
Giải:
Do nH2O >nCO2 � X: CnH2n+2 � n =nCO2 /nAnkan =0,11/(0,132 - 0,11) =5, X: C5H12.
X +Cl 2 (1 : 1) � 1sp h�
u c�duy nh�
t � X: CH3  C(CH3)2 -CH3 (2,2-�
imeylpropan)
Câu 6 (Đề TSĐH A - 2010): Đốt cháy hoàn toàn một lượng hiđrocacbon X. Hấp thụ toàn bộ sản phẩm
cháy vào dung dịch Ba(OH) 2 (dư) tạo ra 29,55 gam kết tủa, dung dịch sau phản ứng có khối lượng

giảm 19,35 gam so với dung dịch Ba(OH)2 ban đầu. Công thức phân tử của X là
A. C3H8.
B. C2H6.
C. C3H4.
D. C3H6.
Giải:
 Ba(OH)2
CxHy +O2 � CO2 +H2O ����
� 0,15 mol BaCO3

Ba(OH)2 d�� nCO2 =nBaCO3 =0,15; mdd� =mBaCO3 - m(CO2 +H2O) � mH2O =3,6 � nH2O =0,2.

Do nH2O >nCO2 � X: CnH2n+2 � n =nCO2 /nAnkan =0,15/(0,2 - 0,15) =3, X: C3H8.
Câu 7 (Đề TSĐH A - 2012): Đốt cháy hoàn toàn 4,64 gam một hiđrocacbon X (chất khí ở điều kiện
thường) rồi đem toàn bộ sản phẩm cháy hấp thụ hết vào bình đựng dung dịch Ba(OH) 2. Sau các phản
ứng thu được 39,4 gam kết tủa và khối lượng phần dung dịch giảm bớt 19,912 gam. Công thức phân tử
của X là
A. CH4.
B. C3H4.
C. C4H10.
D. C2H4.
Giải:
 O2
Ba(OH)2
X ���
� CO2 (x mol) +H2O (y mol) ����
� mdd�

mdd� =mBaCO3 - (mH2O +mCO2 ) � 39,4 - (44x +18y) =19,912 (1)
BTKL: mX =mC +mH � 12x +2y =4,64 (2)

Gi�
i h�(1); (2): x =0,348; y =0,232. Do nCO2 >nH2O � X: C3H4.
Câu 8 (Đề TSCĐ - 2012): Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp X gồm hai hiđrocacbon kế tiếp nhau trong dãy
đồng đẳng, thu được 2,24 lít khí CO2 (đktc) và 3,24 gam H2O. Hai hiđrocacbon trong X là
A. C2H6 và C3H8.
B. CH4 và C2H6.
C. C2H2 và C3H4.
D. C2H4 và C3H6.
Giải:
nCO2 =0,1
�
CH
�
�
� X: CnH2n+2 � n =nCO2 /nAnkan =1,25 � CT X � 4
�
nH2O =0,18
C2H6
�
�
Câu 9 (Đề TSĐH B - 2008): Đốt cháy hoàn toàn 1 lít hỗn hợp khí gồm C2H2 và hiđrocacbon X sinh ra
2 lít khí CO2 và 2 lít hơi H2O (các thể tích khí và hơi đo ở cùng điều kiện nhiệt độ, áp suất). Công thức
phân tử của X là
A. C2H6.
B. C2H4.
C. CH4.
D. C3H8.
Giải:
nCO2 =nH2O

hh g�
m C2H2 v�1 ankan;

S�C =nCO2 /nhh =2

X: C2H 6

Câu 10 (Đề TSCĐ - 2008): Đốt cháy hoàn toàn 20,0 ml hỗn hợp X gồm C3H6, CH4, CO (thể tích CO
gấp hai lần thể tích CH4), thu được 24,0 ml CO2 (các thể tích khí đo ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp
suất). Tỉ khối của X so với khí hiđro là
A. 12,9.
B. 25,8.
C. 22,2.
D. 11,1.
-4-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

X: C3H6 (x); CH4 (y) v�CO (2y)

Giải:
x +y +2y =20
�

�
3x +y +2y =24

�

x =2
�
�
�y =6

2*42 +6*16 +12*28
=25,8
dX /H2 =12,9
20
Câu 11 (Đề TSCĐ - 2008): Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp M gồm một ankan X và một ankin Y, thu
được số mol CO2 bằng số mol H2O. Thành phần phần trăm về số mol của X và Y trong hỗn hợp M lần
lượt là
A. 75% và 25%.
B. 20% và 80%.
C. 35% và 65%.
D. 50% và 50%.
Giải:
M Ankan v�ankin +O2 �nCO2 =nH2O
nX =nY
%X =%Y =50%
ޮ M X =

Câu 12 (Đề TSĐH B - 2010): Hỗn hợp khí X gồm một ankan và một anken. Tỉ khối của X so với H 2
bằng 11,25. Đốt cháy hoàn toàn 4,48 lít X, thu được 6,72 lít CO 2 (các thể tích khí đo ở đktc). Công
thức của ankan và anken lần lượt là
A. CH4 và C2H4.
B. C2H6 và C2H4.
C. CH4 và C3H6.

D. CH4 và C4H8.
Giải:
X

CnH2n 2 (a)
�
�
CmH2m (b)
�
dX /H2

a +b =0,2
�
�
+O2 � CO2 � �
na +mb =0,3
�
(14n +2)*a +14m*b =22,5*0,2
=11,25 � M X =22,5
�

� a =0,15; b =0,05; na +mb =0,3. L�
p b�
ng n =1; m =3 ph�h�
p. X g�
m: CH4 v�C3H6
Câu 13 (Đề TSCĐ - 2010): Đốt cháy hoàn toàn 6,72 lít (đktc) hỗn hợp gồm hai hiđrocacbon X và Y
(MY > MX), thu được 11,2 lít CO2 (đktc) và 10,8 gam H2O. Công thức của X là
A. C2H6.
B. C2H4.

C. CH4.
D. C2H2.
Giải:
0,3 mol X; Y +O2 � 0,5 mol CO2 +0,6 mol H2O
S�C =nCO2 /nhh =0,5/0,3 =1,67; M X
Câu 14 (Đề TSĐH A - 2008): Hỗn hợp X có tỉ khối so với H2 là 21,2 gồm propan, propen và propin.
Khi đốt cháy hoàn toàn 0,1 mol X, tổng khối lượng của CO2 và H2O thu được là
A. 20,40 gam.
B. 18,60 gam.
C. 18,96 gam.
D. 16,80 gam.
Giải:
X: C3Hy � M X =12*3 +y =21,2*2 � y =6,4.

CO (0,3)
�
 O2
0,1 mol C3H6,4 ���
� � 2
� mCO2 +H2O =0,3*44 +0,32*18 =18,96 gam
H2O (0,32)
�
Câu 15 (Đề TSĐH B - 2011): Hỗn hợp khí X gồm etilen, metan, propin và vinylaxetilen có tỉ khối so
với H2 là 17. Đốt cháy hoàn toàn 0,05 mol hỗn hợp X rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào bình
dung dịch Ca(OH)2 (dư) thì khối lượng bình tăng thêm m gam. Giá trị của m là
A. 7,3.
B. 6,6.
C. 3,39.
D. 5,85.

Giải:
X: CxH 4 � M X =12x +4 =17*2 � x =2,5.
 O2
Ca(OH)2 d�
C2,5H4 ���
� CO2 +H2O �����
m� =mH2O +mCO2

BT C, H: nCO2 =2,5*0,05 =0,125; nH2O =0,1 � m� =7,3 gam.
-5-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

Câu 16 (Đề TSCĐ - 2013): Hỗn hợp khí X gồm C2H6, C3H6 và C4H6. Tỉ khối của X so với H2 bằng 24.
Đốt cháy hoàn toàn 0,96 gam X trong oxi dư rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy vào 1 lít dung dịch
Ba(OH)2 0,05M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là
A. 9,85.
B. 5,91.
C. 13,79.
D. 7,88.
Giải:
X: CxH6 � M X =12x +6 =24*2 � x =3,5 � nX =0,02.
 O2
Ba(OH)2
C3,5H4 ���
� CO2 +H2O ����
� BaCO3.

BT C: nCO2 =3,5*0,02 =0,07; nOH =0,1 � T =nOH /nCO2 =1,42 � T�
o 2 mu�
i.
� nCO2 (BaCO ) =nOH - nCO2 =0,03 � mBaCO3 =5,91 gam.
3

3

Câu 17 (Đề TSĐH B - 2014): Đốt cháy hoàn toàn 0,2 mol hỗn hợp X gồm một ankan và một anken,
thu được 0,35 mol CO2 và 0,4 mol H2O. Phần trăm số mol của anken trong X là
A. 40%.
B. 75%.
C. 25%.
D. 50%.
Giải:
nAnkan =nH2O - nCO2 =0,05; nAnken =nX - nAnkan =0,15 � %Anken =75%
Câu 18 (Đề TSĐH A - 2007): Ba hiđrocacbon X, Y, Z kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng, trong đó khối
lượng phân tử Z gấp đôi khối lượng phân tử X. Đốt cháy 0,1 mol chất Y, sản phẩm khí hấp thụ hoàn
toàn vào dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được số gam kết tủa là
A. 30.
B. 10.
C. 20.
D. 40.
Giải:
X: M X ; Y: M X +14; Z: M X +28. B�
i ra: M Z =2M X
M X +28 =
 2M X
M X =28 (C2H4 )

� Y : C3H6; C3H6 (0,1) � CO2 (0,3). Do Ca(OH)2 d�� nCaCO3 =nCO2 � mCaCO3 =30
Câu 19 (Đề TSĐH A - 2009): Hỗn hợp khí X gồm anken M và ankin N có cùng số nguyên tử cacbon
trong phân tử. Hỗn hợp X có khối lượng 12,4 gam và thể tích 6,72 lít (ở đktc). Số mol, công thức phân
tử của M và N lần lượt là
A. 0,1 mol C2H4 và 0,2 mol C2H2.
B. 0,1 mol C3H6 và 0,2 mol C3H4.
C. 0,2 mol C2H4 và 0,1 mol C2H2.
D. 0,2 mol C3H6 và 0,1 mol C3H4.
Giải:
C3H6 (x)
x +y =0,3
x =0,2
�
�
�
M X =41,3 �lo�
i A v�C. X �
�
�
C3H4 (y)
42x +40y =12,4
y =0,1
�
�
�
Câu 20 (Đề MH - 2018): Cho 3,2 gam hỗn hợp C2H2, C3H8, C2H6, C4H6 và H2 đi qua bột Ni nung
nóng, sau một thời gian thu được hỗn hợp khí X. Đốt cháy hoàn toàn X cần vừa đủ V lít khí O 2 (đktc),
thu được 4,48 lít CO2 (đktc). Giá trị của V là
A. 6,72.

B. 7,84.
C. 8,96.
D. 10,08.
Giải:
C +O2 � CO2
�
Quy X th�
nh C v�H2, BTKL mX =3,2 gam. X +O2 � �
H2 +1/2O2 � H2O
�
BT C: nC(X ) =nCO2 =0,2; BTKL: mX =mC +mH2 � mH2 =0,8 � nH2 =0,4.

T�PT: nO 2 =nC +1/2nH2 =0,2 +0,2 =0,4 � VO2 =8,96 L�
t.

-6-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trên con đờng thành công không có dấu chân của kẻ lời biếng

2. DNG 2: BI TP PHN NG CRACKING
2.1. Lý thuyt c bn
0

t ; xt
CnH2n+2
CaH2a +CbH2b+2 (v
i a +b =n)

C4H8 +H2
t0 ; xt

V
d
: C4H10
X

C3H6 +CH4
C2H4 +C2H6

mC H =mX


4 10
nH2 (X ) =n(X )


2.2. Bi tp vn dng
Cõu 21 ( TSH A - 2008): Khi crackinh hon ton mt th tớch ankan X thu c ba th tớch hn
hp Y (cỏc th tớch khớ o cựng iu kin nhit v ỏp sut); t khi ca Y so vi H 2 bng 12. Cụng
thc phõn t ca X l
A. C6H14.
B. C3H8.
C. C4H10.
D. C5H12.
Gii:
1 mol X (CnH2n2 ) 3 mol Y; dY /H2 =12 M Y =24 mY =72 =mX .
M X =mX /nX =72 =14n +2 n =5, X l

: C5H12.
Cõu 22 ( TSH B - 2011): Cho butan qua xỳc tỏc ( nhit cao) thu c hn hp X gm C 4H10,
C4H8, C4H6 v H2. T khi ca X so vi butan l 0,4. Nu cho 0,6 mol X vo dung dch brom (d) thỡ
s mol brom ti a phn ng l
A. 0,24 mol.
B. 0,36 mol.
C. 0,60 mol.
D. 0,48 mol.
Gii:
0

t
C4H10
0,6 mol X; dX /C4H10 =0,4 M X =23,2 mX =13,92 =mC4H10

nC4H10 =0,24. V
y nH2 (X) =nX - nC4H10(b) =0,36 =n(X ) =nBr2 (pX )
Cõu 23 ( TSC - 2012): Nung mt lng butan trong bỡnh kớn (cú xỳc tỏc thớch hp) thu c hn
hp khớ X gm ankan v anken. T khi ca X so vi khớ hiro l 21,75. Phn trm th tớch ca butan
trong X l
A. 66,67%.
B. 25,00%.
C. 50,00%.
D. 33,33%.
Gii:
0

t
C4H10
CaH2a+2 +CbH2b; Ch

n nbutan =1 mX =mbutan =58 nX =4/3.

TPT: nC4H10(p) =nX - nC4H10 (b) =1/3 nC4H10 (dX) =2/3 %C4H10(X) =50%.
Cõu 24 ( THPT QG - 2019): Nung núng 0,1 mol C4H10 cú xỳc tỏc thớch hp, thu c hn hp khớ
gm H2, CH4, C2H4, C2H6, C3H6, C4H8 v C4H10. Dn X qua bỡnh ng dung dch Br 2 d, sau khi phn
ng xy ra hon ton thy khi lng bỡnh tng 3,64 gam v cú hn hp khớ Y thoỏt ra. t chỏy ton
b Y cn va V lớt khớ O2. Giỏ tr ca V l
A. 6,408.
B. 5,376.
C. 6,272.
D. 5,824.
Gii:
0

t
C4H10
CaH2a+2 +CbH2b ; X +Br2: mb =mCbH2b . TPT: nCaH2a2 =0,1.
1 4 42 4 43
X

BTKL: mCaH2a2 =mC4H10 - mCbH2b =2,16 M CaH2a2 =21,6 =14a +2 a =1,4.
C1,4H4,8 +2,6O2 1,4CO2 +2,4H2O. TPT: nO2 =0,26 VO2 =5,824.
Cõu 25 ( THPT QG - 2019): Nung núng 0,1 mol C4H10 cú xỳc tỏc thớch hp, thu c hn hp khớ
gm H2, CH4, C2H4, C2H6, C3H6, C4H8 v C4H10. Dn X qua bỡnh ng dung dch Br 2 d, sau khi phn
ng xy ra hon ton thy khi lng bỡnh tng m gam v cú hn hp khớ Y thoỏt ra. t chỏy ton b
Y cn va 6,832 lớt khớ O2. Giỏ tr ca m l
A. 3,22.
B. 2,80.
C. 3,72.
D. 4,20.

-7-

Tài liệu ôn thi THPT QG Hóa học hữu cơ


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

Giải:
t0

C4H10 ��
� CaH2a+2 +CbH2b ; X +Br2: mb� =mCbH2b . T�PT: nCaH2a2 =0,1.
1 4 42 4 43
X

CaH2a 2 +(3a+1)/2O2 � aCO2 +(a+1)H2O

T�t�l�mol: nO2 : nCaH2a2 =0,305 : 0,1 = (3a+1)/2 : 1� a =1,7 � mCaH2a2 =2,58.
BTKL: mCbH2b =mC4H10 - mCaH2a+2 =3,22.
3. DẠNG 3: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CỘNG H2; Br2
3.1. Lý thuyết cơ bản
* PTHH
Ni, t0
- C2H4 +H2 ���
� C2H6; C2H4 +Br2 � C2H4Br2
0

Ni, t
- C2H2 +2H2 ���
� C2H6; C2H2 +2Br2 � C2H2Br4

0

Pd/PbCO3, t
- C2H2 +H2 �����
� C2H4; C2H2 +Br2 � C2H2Br2

* M�
t s�c�
ng th�
c c�
n n�
m:
- n =nHC *k =nH2 (p�) =nBr2 (p�)
VD: 0,1 mol C2H4 �n =0,1*1 =0,1; 0,2 mol CH2 =CH-C CH
* M�
t s�d�
ng to�
n th�
�
ng g�
p:

n =0,2*3 =0,6

�
CnH2n
�
�
�(Z); Z +Br2
CnH2n 2 (d�

)
CnH2n 2-2k Ni, t0
�
�
X�
���
�Y �
H
CnH2n 2 �
�2
�
�(T)
�
H
(d�
)
2
�
�
Từ đó ta luôn có:
m = m +m
- mX =mY hay X 14Z 2 43T
mY

-

dX/H2
dY /H2

=

nY
�
nX

nH2 (ph�n �ng) =nX - nY =n(p�)
n(X ) =n(p�) +n(Z)

3.2. Bài tập vận dụng
Câu 26: Cho 4,48 lít hỗn hợp khí gồm metan và etilen đi qua dung dịch brom dư, thấy dung dịch bị
nhạt màu và có 1,12 lít khí thoát ra. Các thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Thành phần % theo thể
tích của khí metan trong hỗn hợp là
A. 25%.
B. 50%.
C. 60%.
D. 37,5%.
Giải:
0,2 mol CH4; C2H4

 Br2
���
� CH4 (0,05) � %CH4 =25%

Câu 27: Dẫn từ từ 3,36 lít hỗn hợp khí etilen và propilen (đktc) vào dung dịch brom thấy dung dịch bị
nhạt màu và không có khí thoát ra. Khối lượng dung dịch sau phản ứng tăng 4,9 gam. Phần trăm thể
tích khí etilen trong hỗn hợp là
A. 25%.
B. 50%.
C. 66,67%.
D. 33,33%.

Giải:
C H (x)
x +y =0,15
�
�
0,15 mol � 2 4
 Br2 � mdd� =mC2H4 +mC3H6 � �
C3H6 (y)
28x +42y =4,9
�
�
x =0,1
�
� �
� %C2H4 =66,67%
y =0,05
�
-8-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trên con đờng thành công không có dấu chân của kẻ lời biếng

Cõu 28 ( TSH A - 2007): Cho 4,48 lớt hn hp X (ktc) gm 2 hirocacbon mch h li t t qua
bỡnh cha 1,4 lớt dung dch Br2 0,5M. Sau khi phn ng xy ra hon ton, s mol Br 2 gim i mt na
v khi lng bỡnh tng thờm 6,7 gam. Cụng thc phõn t ca 2 hirocacbon l
A. C2H2 v C3H8.
B. C3H4 v C4H8.
C. C2H2 v C4H6.

D. C2H2 v C4H8.
Gii:
nX =0,2; nBr2 (b) =0,7; nBr2 (p) =0,35 =n(p) Slk =n /nX =1,75. X: 1 ankin +1 anken
CnH2n (x)


CmH2m2 (y)


x +y =0,2



x +2y =0,35


x =0,05

. B
i ra:

y =0,15


mb =6,7 gam =mX
6,7 =14n*0,05 +(14m - 2)*0,15
n =2, m =3 phh
p. X: C2H2; C4H8

Cõu 29 ( TSH B - 2008): Dn 1,68 lớt hn hp khớ X gm hai hirocacbon vo bỡnh ng dung

dch brom (d). Sau khi phn ng xy ra hon ton, cú 4 gam brom ó phn ng v cũn li 1,12 lớt khớ.
Nu t chỏy hon ton 1,68 lớt X thỡ sinh ra 2,8 lớt khớ CO 2. Cụng thc phõn t ca hai hirocacbon l
(bit cỏc th tớch khớ u o ktc)
A. CH4 v C2H4.
B. CH4 v C3H4.
C. CH4 v C3H6.
D. C2H6 v C3H6.
Gii:
nY =nX - nAnkan =0,025
CH

0,025 mol Br2
X n 2n2
0,05 mol CnH2n 2
Y +Br2 (1 : 1) Y: CmH2m
Y
X +O
0,125 mol CO2
0,05n +0,025m =0,125
n =1; m =3 phh
p. X: CH4; C3H6
2
Cõu 30 ( THPT QG - 2018): t chỏy hon ton 0,16 mol hn hp X gm CH 4, C2H2, C2H4 v
C3H6, thu c 6,272 lớt CO2 (ktc) v 6,12 gam H2O. Mt khỏc 10,1 gam X phn ng ti a vi a mol
Br2 trong dung dch. Giỏ tr ca a l
A. 0,15.
B. 0,25.
C. 0,10.
D. 0,06.
Gii:

X: CxHy x =nC /nX =1,75; y =2*nH2O /nX =4,25; X: C1,75H4,25 k =0,625.
nX (10,1) =10,1/(12*1,75 +4,25) =0,4; n(X ) =k*nX =0,25. X +a mol Br2; nBr2 =n(X ) =0,25 mol.

Cõu 31 ( THPT QG - 2018): t chỏy hon ton 0,1 mol hn hp X gm CH 4, C2H2, C2H4 v
C3H6, thu c 4,032 lớt CO2 (ktc) v 3,78 gam H2O. Mt khỏc 3,87 gam X phn ng c ti a vi
a mol Br2 trong dung dch. Giỏ tr ca a l
A. 0,070.
B. 0,105.
C. 0,030.
D. 0,045.
Gii:
X: CxHy x =nC /nX =1,8; y =2*nH2O /nX =4,2; X: C1,8H4,2 k =0,7.
nX(3,87) =3,87/(12*1,8 +4,2) =0,15; n(X ) =k*nX =0,105. X +a mol Br2; nBr2 =n (X ) =0,105.

Cõu 32 ( TSC - 2009): Hn hp khớ X gm H2 v C2H4 cú t khi so vi He l 3,75. Dn X qua Ni
nung núng, thu c hn hp khớ Y cú t khi so vi He l 5. Hiu sut ca phn ng hiro hoỏ l
A. 50%.
B. 25%.
C. 20%.
D. 40%.
Gii:
X C2H4; H2

dX /H2
dY /H2

nH2 (p)

0

t , Ni

Y

dX /H2
n =3

MX
m /n
n
= X X ; BTKL mX =mY
= Y =3/4 ch
n Y
MY
mY /nY
dY /H2
nX
nX =4

=nX - nY =1. PP


ng ch
o cho X: nC2H4 =nH2 =2 HS =50%.

=

Cõu 33 ( TSH A - 2012): Hn hp X gm H2 v C2H4 cú t khi so vi H2 l 7,5. Dn X qua Ni
nung núng, thu c hn hp Y cú t khi so vi H2 l 12,5. Hiu sut ca phn ng hiro hoỏ l
-9-

Tài liệu ôn thi THPT QG Hóa học hữu cơ


Trên con đờng thành công không có dấu chân của kẻ lời biếng

A. 70%.

B. 80%.

X C2H4; H2

dX /H2
dY /H2

=

C. 60%.
Gii:

D. 50%.

0

t , Ni

Y

dX /H2
n =3

MX
m /n
n
= X X ; BTKL mX =mY
= Y =3/5 ch
n Y
MY
mY /nY
dY /H2
nX
nX =5


nH2 (p) =nX - nY =2. PP


ng ch
o cho X: nC2H4 =nH2 =2,5 HS =80%.
Cõu 34 ( TSH A - 2013): Hn hp X gm H2, C2H4 v C3H6 cú t khi so vi H2 l 9,25. Cho 22,4
lớt X (ktc) vo bỡnh kớn cú sn mt ớt bt Ni. un núng bỡnh mt thi gian, thu c hn hp khớ Y cú
t khi so vi H2 bng 10. Tng s mol H2 ó phn ng l
A. 0,070 mol.
B. 0,050 mol.
C. 0,015 mol.
D. 0,075 mol.
Gii:
C2H4; C3H6

t0 , Ni

X

Y
H2
dX /H2
dX /H2
M
m /n
n
= X = X X ; BTKL mX =mY
= Y nY =0,925.
dY /H2
MY
mY /nY
dY /H2
nX

nH2 (p) =nX - nY =0,075.
Cõu 35 ( TSH A - 2008): un núng hn hp khớ gm 0,06 mol C 2H2 v 0,04 mol H2 vi xỳc tỏc
Ni, sau mt thi gian thu c hn hp khớ Y. Dn ton b hn hp Y li t t qua bỡnh ng dung
dch brom (d) thỡ cũn li 0,448 lớt hn hp khớ Z ( ktc) cú t khi so vi O 2 l 0,5. Khi lng bỡnh
dung dch brom tng l
A. 1,04 gam.
B. 1,32 gam.
C. 1,64 gam.
D. 1,20 gam.
Gii:
CH

X2 2

H2


mX =mC2H2 +mH2 =1,64 gam

C2H2

T

C2H4
C2H6

mZ =nZ * M Z =0,02*0,5*32 =0,32

Y
Br2 Z

H2
C2H6


BTKL: mX =mZ +mT
Z


H2

mdd =mT =1,64 - 0,32 =1,32

Cõu 36 ( TSH A - 2010): un núng hn hp khớ X gm 0,02 mol C 2H2 v 0,03 mol H2 trong mt

bỡnh kớn (xỳc tỏc Ni), thu c hn hp khớ Y. Cho Y li t t vo bỡnh nc brom (d), sau khi kt
thỳc cỏc phn ng, khi lng bỡnh tng m gam v cú 280 ml hn hp khớ Z (ktc) thoỏt ra. T khi
ca Z so vi H2 l 10,08. Giỏ tr ca m l
A. 0,585.
B. 0,620.
C. 0,205.
D. 0,328.
Gii:
CH

X2 2
H2


mX =mC2H2 +mH2 =0,58 gam

C2H2


T
C2H4
C2H6

mZ =nZ * M Z =0,0125*2*10,08 =0,252

Y
Br2 Z

H2
C2H6

BTKL: mX =mZ +mT
Z


m =m =0,58 - 0,252 =0,328
H2
T

dd


Cõu 37 ( TSH A - 2011): Hn hp X gm C2H2 v H2 cú cựng s mol. Ly mt lng hn hp X
cho qua cht xỳc tỏc nung núng, thu c hn hp Y gm C 2H4, C2H6, C2H2 v H2. Sc Y vo dung
dch brom (d) thỡ khi lng bỡnh brom tng 10,8 gam v thoỏt ra 4,48 lớt hn hp khớ (ktc) cú t
khi so vi H2 l 8. Th tớch O2 (ktc) cn t chỏy hon ton hn hp Y l
-10-

Tài liệu ôn thi THPT QG Hóa học hữu cơ


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

A. 33,6 lít.

B. 22,4 lít.

C. 44,8 lít.
Giải:

D. 26,88 lít.

�mZ =nZ * M Z =0,2*2*8 =3,2.
�
C2H2 �
�
�T
�
C2H4
C2H2 (x)
C2H6
�
�
�mdd� =mT =10,8
�
X�
� Y�
 Br2 � Z �
� �
H2 (x)
H2
C2H6 �
�
�
�
�BTKL: mX =mZ +mT =14
Z
�
�

�
H2 �
�
�mX =mC2H2 +mH2 =28x � x =0,5.
C H +5/2O2 � 2CO2 +H2O
�
Th�
nh ph�
n X gi�
ng Y , �
�
t Y gi�
ng �
�
t X:� 2 2
H2 +1/2O2 � H2O
�
T�PT: nO2 =2,5nC2H2 +0,5nH2 =1,5 mol � VO2 =33,6 L�
t.
Câu 38 (Đề TSĐH B - 2009): Hỗn hợp khí X gồm H2 và một anken có khả năng cộng HBr cho sản
phẩm hữu cơ duy nhất. Tỉ khối của X so với H 2 bằng 9,1. Đun nóng X có xúc tác Ni, sau khi phản ứng
xảy ra hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Y không làm mất màu nước brom; tỉ khối của Y so với H 2 bằng
13. Công thức cấu tạo của anken là
A. CH2=C(CH3)2.
B. CH2=CH2.
C. CH2=CH-CH2-CH3.
D. CH3-CH=CH-CH3.
Giải:
X CnH2n; H2

dX /H2
dY /H2

nH2 (p�)

0

t , Ni
���
� Y CnH2n +2; H2 d�

dX /H2
n =7
�
MX
m /n
n
= X X ; BTKL mX =mY �
= Y =7/10 � ch�
n �Y
MY
mY /nY
dY /H2
nX
nX =10
�
=nX - nY =3 =nAnken(X ) �nH2 (X ) =7
3*14n +7*2 =9,1*2*10
n =4 (C4H8 )

=

X +HBr � 1sp. X l�anken �
�
i x�
ng. CTCT X: CH3-CH=CH-CH3
Câu 39 (Đề TSCĐ - 2009): Hỗn hợp khí X gồm 0,3 mol H2 và 0,1 mol vinylaxetilen. Nung X một thời
gian với xúc tác Ni thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với không khí là 1. Nếu cho toàn bộ Y sục từ
từ vào dung dịch brom (dư) thì có m gam brom tham gia phản ứng. Giá trị của m là
A. 3,2.
B. 8,0.
C. 32,0.
D. 16,0.

CH2  CH  C �CH
�
t0 , Ni
X�
���
� Y ; mY =mX =mC4H4 +mH2 =5,8.
�H2
dY /kk =1 � M Y =29 � nY =0,2; nH2(p�) =nX - nY =0,4 - 0,2 =0,2 =n(p�) .

BT s�mol : 3*nC4H4 =n(p�) +n (d�Y ) � n(d�Y ) =0,1 =nBr2(p�) � mBr2 =16 gam.
Câu 40 (Đề TSĐH B - 2012): Hỗn hợp X gồm 0,15 mol vinylaxetilen và 0,6 mol H 2. Nung nóng hỗn
hợp X (xúc tác Ni) một thời gian, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H 2 bằng 10. Dẫn hỗn hợp Y qua
dung dịch brom dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng brom tham gia phản ứng là
A. 0 gam.
B. 24 gam.
C. 8 gam.

D. 16 gam.
Giải:
CH  CH  C �CH
�
t0 , Ni
X� 2
���
� Y ; mY =mX =mC4H4 +mH2 =9.
�H2
dY /H2 =10 � M Y =20 � nY =0,45; nH2 (p�) =nX - nY =0,75 - 0,45 =0,3 =n(p�).

BT s�mol : 3*nC4H4 =n(p�) +n(d�Y ) � n (d�Y ) =0,15 =nBr2(p�) � mBr2 =24 gam.
Câu 41 (Đề TSCĐ - 2013): Cho 27,2 gam ankin X tác dụng với 15,68 lít khí H 2 (đktc) có xúc tác thích
hợp, thu được hỗn hợp Y (không chứa H 2). Biết Y phản ứng tối đa với dung dịch chứa 16 gam Br 2.
Công thức phân tử của X là
-11-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

A. C4H6.
CnH2n2; H2

B. C3H4.

C. C2H2.
Giải:

D. C5H8.

0

t , Ni
���
� Y (kh�
ng c�H2 ); Y +Br2: n(Y ) =nBr2 =0,1 mol.

BT s�mol : 2*nX =n(p�H2 ) +n(d�Y ) � nX =(0,7 +0,1)/2 =0,4 mol.
� M X =68 =14n - 2 � n =5 � X: C5H8
Câu 42 (Đề TSCĐ - 2010): Cho 3,12 gam ankin X phản ứng với 0,1 mol H 2 (xúc tác Pd/PbCO3, t0),
thu được hỗn hợp Y chỉ có hai hiđrocacbon. Công thức phân tử của X là
A. C2H2.
B. C5H8.
C. C4H6.
D. C3H4.
Giải:
nX >0,1
X CnH2n-2 +H2 �Y CnH2n-2 d�
; CnH2n
X: C2H2 ph�h�
p
M X <31,2
Câu 43 (Đề TSĐH A - 2014): Hỗn hợp khí X gồm 0,1 mol C2H2; 0,2 mol C2H4 và 0,3 mol H2. Đun
nóng X với xúc tác Ni, sau một thời gian thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với H 2 bằng 11. Hỗn
hợp Y phản ứng tối đa với a mol Br2 trong dung dịch. Giá trị của a là
A. 0,1.
B. 0,3.
C. 0,4.

D. 0,2.
Giải:
C H ;C H
�
t0 , Ni
X � 2 2 2 4 ���
� Y ; mY =mX =mC2H2 +mC2H4 +mH2 =8,8.
H2
�

dY /H2 =11 � M Y =22 � nY =0,4; nH2 (p�) =nX - nY =0,6 - 0,4 =0,2 =n(p�).
BT s�mol : 2*nC2H2 +nC2H4 =n(p�) +n(d�Y ) � n(d�Y ) =0,2 =nBr2(p�)
Câu 44 (Đề THPT QG - 2018): Cho 11,2 lít (đktc) hỗn hợp X gồm C 2H2 và H2 qua bình đựng Ni
(nung nóng), thu được hỗn hợp Y (chỉ chứa ba hiđrocacbon) có tỉ khối so với H 2 là 14,5. Biết Y phản
ứng tối đa với a mol Br2 trong dung dịch. Giá trị của a là
A. 0,15.
B. 0,20.
C. 0,25.
D. 0,10.
Giải:
Y: C2Hy � M Y =12*2 +y =14,5*2 � y =5. Y: C2H5 � k =0,5.

X +H2: C2H2 +3/2H2 � C2H5. T�PT: nC2H2 =x; nH2 =1,5x; nX =2,5x =0,5 � x =0,2.
T�PT � nC2H5(Y ) =0,2 � n(Y ) =k.nY =0,2*0,5 =0,1 =nBr2
Câu 45 (Đề THPT QG - 2018): Cho 13,44 lít (đktc) hỗn hợp X gồm C 2H2 và H2 qua bình đựng Ni
(nung nóng), thu được hỗn hợp Y (chỉ chứa ba hiđrocacbon) có tỉ khối so với H 2 là 14,4. Biết Y phản
ứng tối đa với a mol Br2 trong dung dịch. Giá trị của a là
A. 0,25.
B. 0,20.
C. 0,10.

D. 0,15.
Giải:
Y: C2Hy � M Y =12*2 +y =14,4*2 � y =4,8. Y : C2H4,8 � k =0,6.

X +H2: C2H2 +1,4H2 � C2H4,8. T�PT: nC2H2 =x; nH2 =1,4x; nX =2,4x =0,6 � x =0,25.
T�PT � nC2H4,8(Y ) =0,25 � n(Y ) =k.nY =0,25*0,6 =0,15 =nBr2
Câu 46 (Đề MH - 2019): Đốt cháy hoàn toàn m gam hiđrocacbon mạch hở X (28 < M X < 56), thu
được 5,28 gam CO2. Mặt khác, m gam X phản ứng tối đa với 19,2 gam Br2 trong dung dịch. Giá trị của
m là
A. 2,00.
B. 3,00.
C. 1,50.
D. 1,52.
Giải:

-12-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

�
L�
y (1):(2) � n =k
X � 0,12 mol CO2 � nX *n =0,12 (1)
�
�
X: CnH2n+2-2k �
� �

X: CnH2; 28 <12n +n <56
X +0,12 mol Br2 � nX *k =0,12 (2)
�
�
� n =4; nX =0,03 � mX (C4H2 ) =1,5
�
Câu 47 (Đề MH - 2020): Nung nóng a mol hỗn hợp gồm: axetilen, vinylaxetilen
và hiđro (với xúc tác Ni, giả thiết chỉ xảy ra phản ứng cộng H 2), thu được hỗn hợp Y
có tỉ khối so với H2 là 20,5. Đốt cháy hoàn toàn Y, thu được 0,3 mol CO2 và 0,25 mol
H2O. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của a là
A. 0,20.
B. 0,25.
C. 0,15.
D. 0,30.
Giải:
C2H2 (x)
Trong Y H2 h�
t
�
C2Ht
CO2 (0,3)
�
�
�
 O2
Ni, t0
X �
C4H4 (y) ���
� Y�
; Y ���

� �
� mY =mC +mH =4,1 gam
C4Hk
H2O (0,25)
�
�
�
H2 (z)
M Y =41 � nY =0,1 mol
�

x +y =0,1 =nY
x =0,05
�
�
�
�
� �
2x +4y =0,3 (BT C)
� �
y =0,05 � a =0,2 mol
�
�z =0,1
x +2y +z =0,25 (BT H)
�
�
Câu 48 (Đề THPT QG - 2019): Nung hỗn hợp X gồm: metan, etilen, propin, vinylaxetilen và a mol
H2 có Ni xúc tác (chỉ xảy ra phản ứng cộng H 2) thu được 0,1 mol hỗn hợp Y (gồm các hidrocacbon) có
tỉ khối so với H2 là 14,4. Biết 0,1 mol Y phản ứng tối đa với 0,06 mol Br2 trong dd. Giá trị của a là
A. 0,06.

B. 0,08.
C. 0,04.
D. 0,1.
Giải:
X: CxH4 +H2 � Y : CxH2x+2-2k ; dY /H2 =14,4 � M Y =28,8 =14x +2 - 2k.
Y +Br2: n(Y ) =k*nY =0,06 � k =0,6. Thay v�
o M Y � x =2.

BT C: nCxH4 =0,1; v�
i x =2 � k =1. BT s�mol : nC2H 4 (b�) =n(p�H2 ) +n(Y )
� n(p�H2 ) =nH2 =nC2H 4 (b�) - n(Y ) =0,1 - 0,06 =0,04.
Câu 49 (Đề THPT QG - 2019): Nung nóng hỗn hợp X gồm metan, etilen, propin, vinyl axetilen và a
mol H2 có Ni xúc tác (chỉ xảy ra phản ứng cộng H 2) thu được 0,2 mol hỗn hợp Y (gồm các
hiđrocacbon) có tỉ khối so với H 2 là 14,5. Biết 0,2 mol Y phản ứng tối đa với 0,1 mol Br 2 trong dung
dịch. Giá trị của a là
A. 0,05.
B. 0,10.
C. 0,15.
D. 0,20.
Giải:
X: CxH4 +H2 � Y : CxH2x+2-2k ; dY /H2 =14,5 � M Y =29 =14x +2 - 2k.
Y +Br2: n(Y ) =k*nY =0,1 � k =0,5. Thay v�
o M Y � x =2.

BT C: nCxH4 =0,2; v�
i x =2 � k =1. BT s�mol : nC2H 4 (b�) =n(p�H2 ) +n(Y )
� n(p�H2 ) =nH2 =nC2H 4 (b�) - n(Y ) =0,2 - 0,1 =0,1.
4. DẠNG 4: BÀI TẬP ANK-1-IN TÁC DỤNG AgNO3/NH3
4.1. Lý thuyết cơ bản
PTHH t�

ng qu�
t:
R-C �CH +AgNO3 +NH3 � R-C �CAg � +NH4NO3
V�d�
:
HC �CH +2AgNO3 +2NH3 � AgC �CAg � +2NH4NO3
CH3-C �CH +AgNO3 +NH3 � CH3-C �CAg � +NH4NO3
-13-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trên con đờng thành công không có dấu chân của kẻ lời biếng

4.2. Bi tp vn dng
Cõu 50: Dn 3,36 lớt hn hp A gm propin v etilen i vo mt lng d dung dch AgNO 3 trong
NH3 thy cũn 0,84 lớt khớ thoỏt ra v cú m gam kt ta. Cỏc th tớch khớ c o iu kin tiờu chun.
Giỏ tr m l
A. 16,5375.
B. 5,5125.
C. 22,05.
D. 36.
Gii:
nC3H4 (A ) =0,15 - 0,0375 =0,1125
CH C-CH3

CH -C CAg

AgNO3 /NH3
A (0,15)

3

nC3H3Ag =nC3H4 =0,1125
CH2 =CH2
C2H4 (0,0375)



mC3H3Ag =0,1125*147 =16,5375 gam
Cõu 51: t chỏy hon ton 2,24 lớt hirocacbon X thu c 6,72 lớt CO 2 (cỏc th tớch khớ o ktc).
X tỏc dng vi dd AgNO3 trong NH3 sinh ra kt ta Y. Cụng thc cu to ca X l
A. CH3-CH=CH2.
B. CHCH.
C. CH3-CCH.
D. CH2=CH-CCH.
Gii:
X (0,1) 0,3 mol CO2 SCX =nC /nX =3

CTCTX: CH C-CH3

X +AgNO3 /NH3
X cH C C

Cõu 52 ( TSH B - 2013): Cho 3,36 lớt khớ hirocacbon X (ktc) phn ng hon ton vi lng d
dung dch AgNO3 trong NH3, thu c 36 gam kt ta. Cụng thc phõn t ca X l
A. C4H4.
B. C3H4.
C. C4H6.
D. C2H2.

Gii:
nX =0,15 =n M =240 CT: C2Ag2 X: C2H2
Cõu 53 ( TSH A - 2014): Hn hp khớ X gm etilen v propin. Cho a mol X tỏc dng vi lng
d dung dch AgNO3 trong NH3, thu c 17,64 gam kt ta. Mt khỏc a mol X phn ng ti a vi
0,34 mol H2. Giỏ tr ca a l
A. 0,32.
B. 0,34.
C. 0,46.
D. 0,22.
Gii:
AgNO3 /NH3

C3H3Ag (0,12) nC3H4 =0,12
C2H4 X

X
a =0,22 mol
C
H
X
+
0,34
mol
Br
1*n
+
2*n

=
0,34

n
=
0,1
4 4
2
C2H4
C3H4
C2H4

Cõu 54 ( TSH A - 2011): t chỏy hon ton hn hp X gm C 2H2, C3H4 v C4H4 (s mol mi
cht bng nhau) thu c 0,09 mol CO2. Nu ly cựng mt lng hn hp X nh trờn tỏc dng vi mt
lng d dung dch AgNO3 trong NH3, thỡ khi lng kt ta thu c ln hn 4 gam. Cụng thc cu
to ca C3H4 v C4H4 trong X ln lt l:
A. CH2=C=CH2, CH2=CH-CCH.
B. CH2=C=CH2, CH2=C=C=CH2.
C. CHC-CH3, CH2=C=C=CH2.
D. CHC-CH3, CH2=CH-CCH.
Gii:
X C2H2; C3H 4; C4H 4 0,09 mol CO2 nC2H2 =nC3H 4 =nC4H4 =0,01 mol

mC2Ag2 =240*0,01 =2,4 gam <4


X +AgNO3 / NH3 m >4 gam
C3H4 t
o mC3H3Ag =147*0,01 =1,47

mC2Ag2 +mC3H3Ag =3,87 <4 C4H4 t
o . CTCT: C3H4 (CH C-CH3); C4H4 (CH C-CH=CH2 )
Cõu 55 ( TSH A - 2011): Cho 13,8 gam cht hu c X cú cụng thc phõn t C 7H8 tỏc dng vi

mt lng d dung dch AgNO3 trong NH3, thu c 45,9 gam kt ta. X cú bao nhiờu ng phõn cu
to tha món tớnh cht trờn?
A. 4.
B. 5.
C. 6.
D. 2.
-14-

Tài liệu ôn thi THPT QG Hóa học hữu cơ


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

nX =0,15 =n� ��
M� =306

c�2Ag

Giải:
X c�2H �li�
n k�
t 3. CTCT X:

HC �C-CH2-CH2-CH2-C �CH; HC �C-CH(CH3)-CH2-C �CH
HC �C-CH(C2H5)-C �CH; HC �C-C(CH3)2-C �CH
Câu 56 (Đề TSĐH B - 2009): Cho hỗn hợp X gồm CH4, C2H4 và C2H2. Lấy 8,6 gam X tác dụng hết
với dung dịch brom (dư) thì khối lượng brom phản ứng là 48 gam. Mặt khác, nếu cho 13,44 lít (ở đktc)
hỗn hợp khí X tác dụng với lượng dư dung dịch AgNO 3 trong NH3, thu được 36 gam kết tủa. Phần
trăm thể tích của CH4 có trong X là
A. 20%.

B. 50%.
C. 25%.
D. 40%.
Giải:
�
CH4 (x)
16x +28y +26z =8,6
�
�
�
�
X �
C2H4 (y) � �
y +2z =0,3 (nBr2 )
�
�
C2H2 (z)
0,6 mol X � 0,15 mol C2Ag2 (=nC2H2 ) � z/(x +y +z) =0,15/0,6
�
�
� x =0,2; y =0,1; z =0,1 � %CH4 =50%
Câu 57 (Đề TSCĐ - 2007): Dẫn V lít (ở đktc) hỗn hợp X gồm axetilen và hiđro đi qua ống sứ đựng
bột niken nung nóng, thu được khí Y. Dẫn Y vào lượng dư AgNO 3 trong dung dịch NH3 thu được 12
gam kết tủa. Khí đi ra khỏi dung dịch phản ứng vừa đủ với 16 gam brom và còn lại khí Z. Đốt cháy
hoàn toàn khí Z thu được 2,24 lít khí CO2 (ở đktc) và 4,5 gam nước. Giá trị của V bằng
A. 11,2.
B. 13,44.
C. 5,60.
D. 8,96.
Giải:

C2H2
�
C2H4
�
�
C2H2
C2H4
C H (x)
�
�
�
�
X�
� Y�
; Y  AgNO3 /NH3 � � C2Ag2 +T �
C2H6 ; T +Br2 � Z � 2 6
H2
C2H6
H2 (y)
�
�
�
�
H2
�
�
H2
�
BT C: nC2H2 (Y ) =nC2Ag2 =0,05; nC2H4 (Y ) =nBr2 =0,1.

C2H2 (0,05); C2H4 (0,1);
2x =0,1 (BT C)
x =0,05
�
�
�
Z +O2 � CO2 +H2O; �
� �
� Y�
3x +y =0,25 (BT H)
y =0,1
C2H6 (0,05); H2 (0,1)
�
�
�
BT C; H: nC2H2 (X ) =0,2; nH2 (X ) =0,3 � V =11,2.
Câu 58 (Đề TSĐH A - 2013): Trong một bình kín chứa 0,35 mol C 2H2; 0,65 mol H2 và một ít bột Ni.
Nung nóng bình một thời gian, thu được hỗn hợp khí X có tỉ khối so với H 2 bằng 8. Sục X vào lượng
dư dung dịch AgNO3 trong NH3 đến phản ứng hoàn toàn, thu được hỗn hợp khí Y và 24 gam kết tủa.
Hỗn hợp khí Y phản ứng vừa đủ với bao nhiêu mol Br2 trong dung dịch?
A. 0,20 mol.
B. 0,10 mol.
C. 0,25 mol.
D. 0,15 mol.
Giải:
C2H4
�
�
C2H2
CH

�
�
�C2H2; C2H4
�
� X�
; X  AgNO3 /NH3 � � C2Ag2 +Y �
C2H6 ; Y +Br2 � Z � 2 6
�
H2
H2
�
�
�
�C2H6; H2
H2
�
BTKL: mX =mC2H2 (b�) +mH2 =10,4. dX /H2 =8 � M X =16 � nX =0,65.

� nH2 (p�) =nhh ��u - nY =1 - 0,65 =0,35 =n(p�). BT C: nC2H2 (X ) =nC2Ag2 =0,1.
BT s�mol : 2*nC2H2 (b�) =n(p�) +2n(C2H2 X ) +nC2H4 (X ) � nC2H4 (X ) =0,15 =nC2H4 (Y ) =nBr2 (p�)
-15-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

Câu 59 (Đề TSĐH B - 2014): Một bình kín chỉ chứa các chất sau: axetilen (0,5 mol), vinylaxetilen
(0,4 mol), hiđro (0,65 mol) và một ít bột niken. Nung nóng bình một thời gian, thu được hỗn hợp khí X
có tỉ khối so với H2 bằng 19,5. Khí X phản ứng vừa đủ với 0,7 mol AgNO 3 trong dung dịch NH3, thu

được m gam kết tủa và 10,08 lít hỗn hợp khí Y (đktc). Khí Y phản ứng tối đa với 0,55 mol Br 2 trong
dung dịch. Giá trị của m là
A. 92,0.
B. 91,8.
C. 75,9.
D. 76,1.
Giải:
C2H2; C2H4
�
�
C2H2
C2H6; H2
C2Ag2
C2H4; C2H6
�
�
�
�
�
�
�
�
C4H4 � X �
C4H4; but-1-in; X  AgNO3 /NH3 ���
C4H3Ag+Y �
H2; C4H8; C4H10 ; Y +Br2 � Z
�
�
�
�

�
H2
buta-1,3-�
ien
C4H5Ag
buta-1,3-�
ien
�
�
�
�
�
C4H8; C4H10
�

BTKL: mX =mC2H2 (b�) +mH2 +mC4H4 (b�) =35,1. dX /H2 =19,5 � M X =39 � nX =0,9.
� nH2 (p�) =nhh ��u - nY =1,55 - 0,9 =0,65 =n(p�) � Trong Y : H2 h�
t.
K�
t t�
a: nC2Ag2 =x; nC4H3Ag =y; nC4H5Ag =z. BT Ag: 2x +y +z =0,7 (1).
BT C: n� +nY =nC2H2 (b�) +nC4H4 (b�) � x +y +z +0,45 =0,9 (3)
BT s�mol : 2*nC2H2 (b�) +3*nC4H4 (b�) =n(�) +n(p�) +n(Y ) ; n(Y ) =nBr2 =0,55.
� 2*0,5 +3*0,4 =2x +3y +2z +0,65 +0,55 (3)
Gi�
i h�(1) � (3): x =0,25; y =0,1; z =0,1 � m� =92.

-16-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬

Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

CHUYÊN ĐỀ 2

ESTE - LIPIT
CHUYÊN ĐỀ 2: ESTE – LIPIT

1. DẠNG 1: BÀI TẬP PHẢN ỨNG CHÁY
1.1. Lý thuyết cơ bản
3n +1 - k - m
O2 � nCO2 +(n +1 - k)H2O; k l�s�lk  ho�
c s�v�
ng
2
* M�
t s�CT c�
n n�
m:
- nC =nCO2 ; nH =2nH2O ; mEste =mC +mH +mO ; nEste*(k - 1) =nCO2 - nH2O
CnH2n+2-2kOm +

- BT O: nO(Este) +2nO2 =2nCO2 +nH2O
- Ch�s�C =nC /nEste; ch�s�H =nH /nEste
* CTTQ 1 s�este th�
�
ng g�
p:
- Este no, m�

ch h�
,�
�
n ch�
c: CnH2nO2 (n �2)
- Este no, m�
ch h�
, hai ch�
c: CnH2n-2O4 (n �4)
- Este kh�
ng no (1C=C), m�
ch h�
,�
�
n ch�
c: CnH2n-2O2 (n �3)
1.2. Bài tập vận dụng
Câu 1: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp các este no, đơn chức, mạch hở. Sản phẩm cháy được
dẫn vào bình đựng dung dịch nước vôi trong dư thấy khối lượng bình tăng 6,2 gam. Số mol H 2O sinh
ra và khối lượng kết tủa tạo ra là
A. 0,1 mol; 12 gam. B. 0,1 mol; 10 gam. C. 0,01 mol; 10 gam.
D. 0,01 mol; 1,2 gam.
Giải:
44x +18x =6,2 � x =0,1
�
CaCO
�
�
CO
(x)

3
2
+
Ca(OH)
d�
2
mH2O =0,1*18 =1,8 gam
�
CnH2nO2 � �
�����
��
�
�
�
�
�
�
m
=
m
+
m
�
H
O
(x)
�
CO2
H2O
�2

� b�
�
nCaCO3 =nCO2 � mCaCO3 =10
�
Câu 2: Đốt cháy hoàn toàn 3,7 gam một este đơn chức X thu được 3,36 lít khí CO2 (đktc) và 2,7 gam
nước. CTPT của X là
A. C2H4O2.
B. C3H6O2.
C. C4H8O2.
D. C5H8O2.
Giải:
�
�
CO2 (0,15)
X: CnH2nO2; nX =0,15/n
X +O2 � �
� �
� n =3. V�
y X: C3H6O2
�
�
�
�
H2O (0,15)
� M X =14n +32 =3,7/(0,15/n)
�
�
Câu 3: Đốt cháy một lượng este no, đơn chức E, cần 0,35 mol oxi thu được 0,3 mol CO 2. CTPT của
este này là
A. C2H4O2.

B. C4H8O2.
C. C3H6O2.
D. C5H10O2.
Giải:
n =3
3n - 2
X: CnH2nO2 +(3n-2)/2O2 (0,35) � nCO2 (0,3) +nH2O � 0,35*n =0,3*
�
E: C3H6O2
2

-17-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trên con đờng thành công không có dấu chân của kẻ lời biếng

Cõu 4: t chỏy a gam mt este sau phn ng thu c 9,408 lớt CO 2 v 7,56 gam H2O, th tớch oxi
cn dựng l 11,76 lớt (th tớch cỏc khớ o ktc). Bit este ny do mt axit n chc v ancol n chc
to nờn. CTPT ca este l
A. C5H10O2.
B. C4H8O2.
C. C2H4O2.
D. C3H6O2.
Gii:
Este +O2 (0,525) CO2 (0,42) +H2O (0,42) Este: CnH2nO2 (nCO2 =nH2O )
BT O: nE *2 +0,525*2 =0,42*2 +0,42
nE =0,105; n =nCO2 /nE =4

Este: C4H8O2

Cõu 5: X l hn hp 2 este n chc (to bi cựng mt ancol vi 2 axit liờn tip trong dóy ng
ng). t chỏy hon ton 28,6 gam X c 1,4 mol CO2 v 1,1 mol H2O. Cụng thc phõn t 2 este l
A. C4H6O2 v C5H8O2.
C. C4H4O2 v C5H6O2.
B. C4H8O2 v C5H10O2.
D. C5H8O2 v C6H10O2.
Gii:
BTKL: mO2 =52,8 nO2 =1,65
CO2 (1,4)

X (28,6 gam) +O2



H2O (1,1)
BTO: nX *2 +1,65*2 =1,4*2 +1,1 nX =0,3

ADCT: nX *(k - 1) =nCO2 - nH2O
k =2

X: CnH2n- 2O2: n =nCO2 /nX =4,67

CT 2 este: C4H6O2 vC5H8O2
Cõu 6: X l hn hp 2 este n chc (to bi cựng mt axit vi 2 ancol liờn tip trong dóy ng
ng). t chỏy hon ton 21,4 gam X c 1,1 mol CO2 v 0,9 mol H2O. Cụng thc phõn t 2 este l
A. C4H6O2 v C5H8O2.
C. C5H8O2 v C6H10O2.
B. C5H6O2 v C6H8O2.

D. C5H4O2 v C6H6O2.
Gii:
BTKL: mO2 =43,2 nO2 =1,35
CO2 (1,1)

X (21,4 gam) +O2



H2O (0,9)
BTO: nX *2 +1,35*2 =1,1*2 +0,9 nX =0,2

ADCT: nX *(k - 1) =nCO2 - nH2O
k =2

X: CnH2n- 2O2: n =nCO2 /nX =5,5

CT 2 este: C5H8O2 vC6H10O2
Cõu 7 ( TSH B - 2008): Khi t chỏy hon ton mt este no, n chc thỡ s mol CO 2 sinh ra
bng s mol O2 ó phn ng. Tờn gi ca este l
A. metyl fomiat.
B. etyl axetat.
C. propyl axetat.
D. metyl axetat.
Gii:
CnH2nO2 +(3n - 2)/2O2 nCO2 +nH2O
n =(3n - 2)/2
n =2: HCOOCH3 (metyl fomat)
Cõu 8 ( TSH B - 2007): Hai este n chc X v Y l ng phõn ca nhau. Khi hoỏ hi 1,85 gam
X thu c th tớch hi ỳng bng th tớch ca 0,7 gam N 2 (o cựng iu kin). Cụng thc cu to

thu gn ca X v Y l
A. HCOOC2H5 v CH3COOCH3.
B. HCOOCH2CH2CH3 v CH3COOC2H5.
C. C2H3COOC2H5 v C2H5COOC2H3.
D. C2H5COOCH3 v HCOOCH(CH3)3.
Gii:
nN2 =0,025 mol =nX M X =1,85/ 0,025 =74 CT X: C3H6O2
C3H6O2 CTCT: X: HCOOC2H5; Y: CH3COOCH3
Cõu 9 ( TSH A - 2011): t chỏy hon ton 0,11 gam mt este X (to nờn t mt axit cacboxylic
n chc v mt ancol n chc) thu c 0,22 gam CO 2 v 0,09 gam H2O. S este ng phõn ca X
l
A. 4.
B. 2.
C. 6.
D. 5.
-18-

Tài liệu ôn thi THPT QG Hóa học hữu cơ


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

Giải:
- 3

- 3

nCO2 =5.10 (mol); nH2O =5.10 (mol)
CnH2nO2

+ (3n- 2) / 2O2

� nCO2

+ nH2O. T�PT � nEste =5.10- 3 / n

�
HCOOC3H7(2�
p)
�
�
(5.10 / n)*(14n +32) =0,11 � n =4 (C4H8O2 ) � 4 �
�
ng ph�
n: �
CH3COOC2H5
�
�
�
�
C2H5COOCH3
�
Câu 10 (Đề TSCĐ - 2010): Hỗn hợp Z gồm hai este X và Y tạo bởi cùng một ancol và hai axit
cacboxylic kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng (M X < MY). Đốt cháy hoàn toàn m gam Z cần dùng 6,16
lít khí O2 (đktc), thu được 5,6 lít khí CO 2 (đktc) và 4,5 gam H2O. Công thức este X và giá trị của m
tương ứng là
A. CH3COOCH3 và 6,7.
B. HCOOC2H5 và 9,5.
C. HCOOCH3 và 6,7.
D. (HCOO)2C2H4 và 6,6.

Giải:
nO2 =0,275 mol; nCO2 =0,25 mol; nH2O =0,25 mol.
- 3

3n- 2
3n- 2
O2 � nCO2 + nH2O. T�PT:
*0,25 =0,275*n.
2
2
0,275
0,25
�
X: C2H4O2 (HCOOCH3)
� n =2,5 � �
�
�
Y : C3H6O2 (CH3COOCH3)
�
B�
o to�
n KL � meste =mCO2 +mH2O - mO2 =0,25*44 +4,5 - 0,275*32 =6,7 gam
CnH2nO2

+

Câu 11 (Đề MH - 2018): Đốt cháy hoàn toàn hỗn hợp metyl axetat và etyl axetat, thu được CO 2 và m
gam H2O. Hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH)2 dư, thu được 25 gam kết tủa. Giá trị
của m là
A. 5,4.

B. 4,5.
C. 3,6.
D. 6,3.
Giải:
Metyl axetat (CH3COOCH3); etyl axetat (CH3COOC2H5): no, đơn chức mạch hở.
Vậy, nH2O =nCO2 =nCaCO3 =0,25 mol � mH2O =4,5 gam.
Câu 12 (Đề TSĐH B - 2011): Hỗn hợp X gồm vinyl axetat, metyl axetat và etyl fomat. Đốt cháy hoàn
toàn 3,08 gam X, thu được 2,16 gam H2O. Phần trăm số mol của vinyl axetat trong X là
A. 75%.
B. 72,08%.
C. 27,92%.
D. 25%.
Giải:
X: vinyl axetat (CH3COOCH=CH2 ); metyl axetat (CH3COOCH3); etyl fomat (HCOOC2H5)
Quy X th�
nh: C4H6O2 (x mol) v�C3H6O2 (y mol)
�
�
86x + 74y = 3,08
x = 0,01 mol
0,01
� �
� �
� %C4H6O2 =
*100 =25%
�
�
�
�
3x + 3y = 0,12

y = 0,03 mol
0,01 +0,03
�
�
Câu 13 (Đề TSĐH A - 2011): Đốt cháy hoàn toàn 3,42 gam hỗn hợp gồm axit acrylic, vinyl axetat,
metyl acrylat và axit oleic, rồi hấp thụ toàn bộ sản phẩm cháy vào dung dịch Ca(OH) 2 (dư). Sau phản
ứng thu được 18 gam kết tủa và dung dịch X. Khối lượng X so với khối lượng dung dịch Ca(OH) 2 ban
đầu đã thay đổi như thế nào?
A. Giảm 7,74 gam. B. Tăng 7,92 gam.
C. Tăng 2,70 gam.
D. Giảm 7,38 gam.
Giải:
nCaCO3 =0,18 mol � nCO2 =0,18 mol
-19-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

Axit acrylic (CH2 =CHCOOH); vinyl axetat (CH3COOCH=CH2 )
�
�
� Quy th�
nh:
�
�
metyl acrylat (CH2 =CHCOOCH3); axit oleic (C17H33COOH)
�

CH2 (x)
�
�
�
�
CO2 (y)
�

�
�
�
x =0,15 =nH2O
CH2 (x)
x +y =0,18
�
+O2 � CO2 (x +y) +H2O (x) � �
� �
�
�
�
�
�
�
CO2 (y)
14x +44y =3,42
y =0,03
�
�
�
� mCO2 +mH2O =10,62 gam

Câu 14 (Đề THPT QG - 2016): Đốt cháy hoàn toàn 0,33 mol hỗn hợp X gồm
metyl propionat, metyl axetat và 2 hiđrocacbon mạch hở cần vừa đủ 1,27 mol O 2,
tạo ra 14,4 gam H2O. Nếu cho 0,33 mol X vào dung dịch Br2 dư thì số mol Br2 phản
ứng tối đa là
A. 0,33.
B. 0,26.
C. 0,30.
D. 0,40.
Giải:
�
CnH2nO2 (a mol)
X �
+O2 � H2O +CO2 (c). Do este no, �
�
n ch�
c, m�
ch h�
: nCO2 (E) =nH2O(E)
�
�
CxHy (b mol; k)
�
�
a +b =0,33 � 2a +2b =0,66 (1)
�
�
Theo b�
i ra ta c�c�
c PT: �
2a +1,27*2 =2c +0,8 (BT O) (2)

�
�
�
b(k - 1) =c - 0,8 (nHC (k - 1) =nCO2 - nH2O ) � b +c =kb +0,8 (3)
�
�
L�
y (1) - (2): b +c =1,2. Thay v�
o (3) � kb =0,4.
X +Br2: CxHy +Br2: nBr2 (p�) =np(X ) =kb =0,4.
2. DẠNG 2: BÀI TẬP PHẢN ỨNG XÀ PHÒNG HÓA ESTE ĐƠN CHỨC
2.1. Lý thuyết cơ bản
* Este đơn chức, mạch hở
RCOOR' + NaOH � RCOONa + R'OH
* Lưu ý các trường hợp đặc biệt
+RCOOCH  CHR' + NaOH � RCOONa + R'CH2CHO (Andehit)
VD: CH3COOCH  CH2 +NaOH � CH3COONa +CH3CHO
+RCOOCR'  CHR '' + NaOH � RCOONa + R'COCH2R '' (Xeton)
VD: CH3COOC(CH3)=CH2 +NaOH � CH3COONa +CH3COCH3
* Một số công thức thường gặp
- nCOO(Este) =nNaOH =nCOONa(Mu�i) =nOH(Ancol)
2.2. Bài tập vận dụng
Câu 15 (Đề THPT QG - 2015): Xà phòng hóa hoàn toàn 3,7 gam HCOOC 2H5 bằng một lượng dung
dịch NaOH vừa đủ. Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được m gam muối khan. Giá trị của m là
A. 5,2.
B. 3,4.
C. 3,2.
D. 4,8.
Giải:
HCOOC2H5 (0,05) +NaOH � HCOONa (0,05) +C2H5OH � mHCOONa =3,4 gam

Câu 16 (Đề MH lần I - 2017): Thuỷ phân 4,4 gam etyl axetat bằng 100 ml dung dịch NaOH 0,2M.
Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, cô cạn dung dịch, thu được m gam chất rắn khan. Giá trị của m là
A. 2,90.
B. 4,28.
C. 4,10.
D. 1,64.
Giải:
CH3COOC2H5 (0,05) +NaOH (0,02) � CH3COONa (0,02) +C2H5OH � mCH3COONa =1,64 gam
Câu 17 (Đề THPT QG - 2017): Hỗn hợp X gồm axit axetic và metyl fomat. Cho m gam X tác dụng
vừa đủ với dung dịch 300 ml NaOH 1M. Giá trị của m là
-20-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

A. 27.

B. 18.

C. 12.
D. 9.
Giải:
�
nC2H4O2 =nNaOH =0,03
�
CH3COOH (M =60)
H2O
�

�
�
�
+
NaOH
�
CH
COONa
+
�
�
�
�
3
�
�
�
HCOOCH3 (M =60)
CH3OH
� mC2H 4O2(X ) =1,8 gam
�
�
�
Câu 18 (Đề MH lần I - 2017): Cho hỗn hợp gồm CH3COOC2H5 và CH3COONH4 tác dụng vừa đủ
với 200 ml dung dịch NaOH 1M, thu được dung dịch chứa m gam muối. Giá trị của m là
A. 19,6.
B. 9,8.
C. 16,4.
D. 8,2.
Giải:

�
�
CH3COOC2H5
C2H5OH
�
+NaOH (0,2) � CH3COONa (0,2) + �
� mCH3COONa =16,4 gam
�
�
�
�
CH3COONH4
NH3 +H2O
�
�
Câu 19 (Đề TSCĐ - 2013): Este X có công thức phân tử C 4H8O2. Cho 2,2 gam X vào 20 gam dung
dịch NaOH 8%, đun nóng, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được dung dịch Y. Cô cạn Y thu
được 3 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là
A. CH3COOCH2CH3.
B. HCOOCH(CH3)2.
C. HCOOCH2CH2CH3.
D. CH3CH2COOCH3.
Giải:
nX =0,025; nNaOH =0,04 � 3 gam r�
n: RCOONa (0,025 mol) v�NaOH d�(0,015 mol)
�ޮ3 =0,025*(R +67) +0,015*40

R =29 (C2H5)

CTCT X: C2H5COOCH3.

Câu 20 (Đề TSĐH A - 2009): Chất hữu cơ X có công thức phân tử C 5H8O2. Cho 5 gam X tác dụng
vừa hết với dung dịch NaOH, thu được một hợp chất hữu cơ không làm mất màu nước brom và 3,4
gam một muối. Công thức của X là
A. CH3COOC(CH3)=CH2.
B. HCOOC(CH3)=CHCH3.
C. HCOOCH2CH=CHCH3.
D. HCOOCH=CHCH2CH3.
Giải:
nX =0,5 � nRCOONa =0,5 � M RCOONa =68 � R =1 (H)
X + NaOH � chất hữu cơ không làm mất màu brom. CTCT X thỏa mãn: HCOOC(CH3)=CHCH3.
Câu 21 (Đề TSĐH B - 2007): X là một este no đơn chức, có tỉ khối hơi so với CH 4 là 5,5. Nếu đem đun
2,2 gam X với dung dịch NaOH dư thì thu được 2,05 gam muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là
A. CH3COOC2H5.
B. HCOOCH2CH2CH3.
C. C2H5COOCH3.
D. HCOOCH(CH3)3.
Giải:
dX /CH4 =5,5 � M X =88 � nX = 0,025 mol
� M RCOONa =2,05/0,025 =82 � R =15 (CH3)
RCOOR ' + NaOH � RCOONa + R'OH
�
��
�
�
0,025 mol
�
0,025 mol
M X =15 +44 +R' =88 � R' =29 (C2H5)
�

� CT X: CH3COOC2H5
Câu 22 (Đề TSCĐ - 2009): Cho 20 gam một este X (có phân tử khối là 100 đvC) tác dụng với 300 ml
dung dịch NaOH 1M. Sau phản ứng, cô cạn dung dịch thu được 23,2 gam chất rắn khan. Công thức
cấu tạo của X là
A. C2H5COOCH=CH2.
B. CH2=CHCH2COOCH3.
C. CH2=CHCOOC2H5.
D. CH3COOCH=CHCH3.
Giải:
nX =0,2; nNaOH =0,3 � 23,2 gam r�
n: RCOONa (0,2 mol) v�NaOH d�(0,1 mol)
�ޮ23,2 =0,2*(R +67) +0,1*40

R =29 (C2H5)

-21-

CTCT X: C2H5COOCH=CH2.

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trên con đờng thành công không có dấu chân của kẻ lời biếng

Cõu 23 ( TSC - 2014): Este X cú t khi hi so vi He bng 21,5. Cho 17,2 gam X tỏc dng vi
dung dch NaOH d, thu c dung dch cha 16,4 gam mui. Cụng thc ca X l
A. HCOOC3H5.
B. CH3COOC2H5.
C. C2H3COOCH3.
D. CH3COOC2H3.

Gii:
dX /He =2,15 M X =21,5*4 =86 nX = 0,2 mol
RCOOR '(0,2) + NaOH RCOONa (0,2) + R'OH
M RCOONa =16,4/ 0,2 =82 R =15 (CH3); M X =15 +44 +R' =86 R' =27 (C2H3)
CT X: CH3COOC2H3
Cõu 24 ( TSH A - 2009): X phũng hoỏ hon ton 1,99 gam hn hp hai este bng dung dch
NaOH thu c 2,05 gam mui ca mt axit cacboxylic v 0,94 gam hn hp hai ancol l ng ng
k tip nhau. Cụng thc ca hai este ú l
A. HCOOCH3 v HCOOC2H5.
B. C2H5COOCH3 v C2H5COOC2H5.
C. CH3COOC2H5 v CH3COOC3H7.
D. CH3COOCH3 v CH3COOC2H5.
BTKL: mEste +mNaOH =mMui +mAncol
RCOOR'

+ NaOH
0,025 mol

Gii:
mNaOH =1 gam nNaOH =0,025 mol

RCOONa
0,025

+

R'OH
0,025

R1(CH3)
2,05
0,94
=82 R =15 (CH3); M R'OH =
=37,6 R ' =20,6
2

0,025
0,025
R (C2H5)

V
y c
ng th
c 2 este l
: CH3COOCH3 vCH3COOC2H5.

M RCOONa =

Cõu 25 ( TSC - 2011): Cho m gam cht hu c n chc X tỏc dng va vi 50 gam dung
dch NaOH 8%, sau khi phn ng hon ton thu c 9,6 gam mui ca mt axit hu c v 3,2 gam
mt ancol. Cụng thc ca X l
A. CH3COOCH=CH2.
B. CH3COOC2H5.
C. C2H5COOCH3.
D. CH2=CHCOOCH3.
Gii:

t CT X: RCOOR'; nNaOH =0,1 mol
RCOOR' + NaOH RCOONa + R'OH. TPT: nRCOONa =nR'OH =nNaOH =0,1 mol.

M RCOONa =96 R =29 (C2H5); M R'OH =32 R' 15 (CH3). CT X: C2H5COOCH3.
Cõu 26 ( TSC - 2011): x phũng hoỏ hon ton 52,8 gam hn hp hai este no, n chc, mch
h l ng phõn ca nhau cn va 600 ml dung dch KOH 1M. Bit c hai este ny u khụng tham
gia phn ng trỏng bc. Cụng thc ca hai este l
A. C2H5COOC2H5 v C3H7COOCH3. B. C2H5COOCH3 v CH3COOC2H5.
C. HCOOC4H9 v CH3COOC3H7.
D. CH3COOC2H5 v HCOOC3H7.
Gii:
Do este

n ch
c: nEste =nKOH =0,6 M Este =88 CTPT: C4H8O2
C2 este kh
ng tr
ng b
c lo
i C vD CT 2 este: CH3COOC2H5 vC2H5COOCH3
Cõu 27 ( TSC - 2012): Húa hi hon ton 4,4 gam mt este X mch h, thu c th tớch hi
bng th tớch ca 1,6 gam khớ oxi (o cựng iu kin). Mt khỏc, thy phõn hon ton 11 gam X
bng dung dch NaOH d, thu c 10,25 gam mui. Cụng thc ca X l
A. C2H5COOCH3.
B. C2H5COOC2H5.
C. CH3COOC2H5.
D. HCOOC3H7.
Gii:
-22-

Tài liệu ôn thi THPT QG Hóa học hữu cơ

Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

nX =nO2 =0,05 mol � M X =88 gam/mol � CT X: C4H8O2 � nX(11 gam) =0,125 mol
RCOOR' + NaOH � RCOONa + R'OH. T�PT: nRCOONa =nEste =0,125 mol.
� M RCOONa =82 � R =15 (CH3) � CTCT X: CH3COOC2H5.
Câu 28 (Đề TSCĐ - 2007): Khi đốt cháy hoàn toàn 4,4 gam chất hữu cơ X đơn chức thu được sản
phẩm cháy chỉ gồm 4,48 lít CO2 (ở đktc) và 3,6 gam H 2O. Nếu cho 4,4 gam chất X tác dụng với dung
dịch NaOH vừa đủ đến khi phản ứng hoàn toàn, thu được 4,8 gam muối của axit hữu cơ Y và chất hữu
cơ Z. Tên của X là
A. etyl propionat.
B. metyl propionat. C. isopropyl axetat. D. etyl axetat.
Giải:
nCO2 =nH2O =0,2 mol �X: CnH2nO2
4,4 =(14n +32)*(0,2/n)
n =4, CTPT X: C4H8O2
nX =0,05 � nRCOONa =0,05 � M RCOONa =96 � R =29 (C2H5)
Vậy, CTCT X: C2H5COOCH3 (Metyl propionat).
Câu 29 (Đề TSĐH B - 2009): Hợp chất hữu cơ X tác dụng được với dung dịch NaOH đun nóng và
với dung dịch AgNO3 trong NH3. Thể tích của 3,7 gam hơi chất X bằng thể tích của 1,6 gam khí O 2
(cùng điều kiện về nhiệt độ và áp suất). Khi đốt cháy hoàn toàn 1 gam X thì thể tích khí CO 2 thu được
vượt quá 0,7 lít (ở đktc). Công thức cấu tạo của X là
A. O=CH-CH2-CH2OH.
B. HOOC-CHO.
C. CH3COOCH3.
D. HCOOC2H5.
Giải:
V(3,7 gamX ) =V(1,6 gamO2 ) ޮ
� nX =nO2 =0,05 mol
M X =74 (C3H6O2 )
lo�

iB
X t�
c d�
ng NaOH � lo�
i A, X tr�
ng b�
c lo�
i C � X: HCOOC2H5
Câu 30 (Đề TSCĐ - 2011): Este X no, đơn chức, mạch hở, không có phản ứng tráng bạc. Đốt cháy 0,1
mol X rồi cho sản phẩm cháy hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch nước vôi trong có chứa 0,22 mol
Ca(OH)2 thì vẫn thu được kết tủa. Thuỷ phân X bằng dung dịch NaOH thu được 2 chất hữu cơ có số
nguyên tử cacbon trong phân tử bằng nhau. Phần trăm khối lượng của oxi trong X là
A. 37,21%.
B. 36,36%.
C. 43,24%.
D. 53,33%.
Giải:
+O2
X: CnH2nO2 ��
�
� nCO2; CO2 +Ca(OH)2 � CaCO3. T�PT: nCO2 =0,1n (mol)

�K v�
n t�
o �ޮ�
: ��
nCO2- =nOH- - nCO2
3

0

0,1n

0,44

n

4,4.

�
n =2: X: HCOOCH3 (lo�
i do tr�
ng b�
c)
Theo b�
i ra ta c�2 TH: �
�
�
n =4: X: CH3COOC2H5 (nh�
n) � %O(X) =36,36%.
�
Câu 31 (Đề TSĐH A - 2014): Thủy phân 37 gam hai este cùng công thức phân tử C 3H6O2 bằng dung
dịch NaOH dư. Chưng cất dung dịch sau phản ứng thu được hỗn hợp ancol Y và chất rắn khan Z. Đun
nóng Y với H2SO4 đặc ở 1400C, thu được 14,3 gam hỗn hợp các ete. Biết các phản ứng xảy ra hoàn
toàn. Khối lượng muối trong Z là
A. 42,2 gam.
B. 40,0 gam.
C. 34,2 gam.
D. 38,2 gam.
Giải:

Quy 2 este th�
nh: C3H6O2 (RCOOR') � neste =0,5 mol
RCOOR' + NaOH � RCOONa + R'OH 2R'OH
0,5 mol
�
0,5 mol 0,5

0

H2SO4 �
�
c, 140 C
������
� R'OR' + H2O

�

0,25

BTKL: mAncol =mEte +mH2O =14,3 +0,25*18 =18,8.
-23-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

BTKL: mEste +mNaOH =mZ +mAncol � mZ =37 +0,5*40 - 18,8 =38,2.
Câu 32 (Đề TSCĐ - 2014): Cho 26,4 gam hỗn hợp hai chất hữu cơ có cùng công thức phân tử C 4H8O2
tác dụng với dung dịch NaOH vừa đủ, thu được dung dịch X chứa 28,8 gam hỗn hợp muối và m gam

ancol Y. Đun Y với dung dịch H2SO4 đặc ở nhiệt độ thích hợp, thu được chất hữu cơ Z có tỉ khối hơi so
với Y bằng 0,7. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là
A. 6,0.
B. 4,6.
C. 6,4.
D. 9,6.
Giải:
�
RCOOR1 (x) � Y : R1OH (CnH2n+1OH)
�
X: C4H8O2 +NaOH � Mu�
i +Ancol Y . X ch�
a�
�
C3H7COOH (y)
�
H2SO4
CnH2n+1OH ޮ�����
Z; dZ/Y =0,7
Z: CnH2n
14n/(14n +18) =0,7
n =3.
�
x +y =0,3 (nC4H8O2 )
x =0,1 =nY
�
V�
y CT Este: HCOOC3H7. Theo b�
i ra: �
� �

�
�
�
�
y =0,2
68x +110y =28,8 (mMu�i)
�
�
� mY =mC3H7OH =0,1*60 =6 gam.
Câu 33 (Đề TSĐH A - 2009): Xà phòng hóa hoàn toàn 66,6 gam hỗn hợp hai este HCOOC 2H5 và
CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp X gồm hai ancol. Đun nóng hỗn hợp X với
H2SO4 đặc ở 1400C, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam nước. Giá trị của m là
A. 18,00.
B. 8,10.
C. 16,20.
D. 4,05.
Giải:
Quy 2 este th�
nh: C3H6O2 (RCOOR') � neste =0,9 mol
RCOOR' + NaOH � RCOONa + R'OH 2R'OH
0,9 mol
�
0,9 mol 0,9

0

H2SO4 �
�
c, 140 C
������

� R'OR' + H2O

�

0,45

� mH2O =0,45*18 =8,1 gam.
Câu 34 (Đề THPT QG - 2017): Este Z đơn chức, mạch hở, được tạo thành từ axit X và ancol Y. Đốt
cháy hoàn toàn 2,15 gam Z, thu được 0,1 mol CO 2 và 0,075 mol H2O. Mặt khác, cho 2,15 gam Z tác
dụng vừa đủ với dung dịch KOH, thu được 2,75 gam muối. Công thức của X và Y lần lượt là
A. CH3COOH và C3H5OH.
B. C2H3COOH và CH3OH.
C. HCOOH và C3H5OH.
D. HCOOH và C3H7OH.
Giải:
Z: CxHyO2 +O2 � CO2 +H2O. BTKL: mO2 =0,1*44 +0,075*18 - 2,15 =3,6 � nO2 =0,1125.
BT O: 2nZ +2nO2 =2nCO2 +nH2O � nZ =0,025 mol.
Z: CxHyO2 � x =nC /nX =4; y =2nH2O /nX =6. V�
y CT Z: C4H6O2.
Z +KOH: RCOOR1 +KOH � RCOOK +R1OH. T�PT: nRCOOK =nZ =0,025.
M RCOOK =110 � R =27 (C2H3). X: C2H3COOH; Y : CH3OH.
Câu 35 (Đề THPT QG - 2017): Cho hỗn hợp E gồm hai este X và Y phản ứng hoàn toàn với dung
dịch NaOH, thu được sản phẩm gồm muối của một axit cacboxylic đơn chức và hỗn hợp hai ancol no,
đơn chức, kế tiếp trong dãy đồng đẳng. Mặt khác, đốt cháy hoàn toàn 27,2 gam E cần vừa đủ 1,5 mol
O2, thu được 29,12 lít khí CO2 (đktc). Tên gọi của X và Y là
A. metyl acrylat và etyl acrylat.
B. metyl axetat và etyl axetat.
C. etyl acrylat và propyl acrylat.
D. metyl propionat và etyl propionat.
Giải:

1
�
�
RCOOR
R1OH
�
�
E +NaOH: �
+NaOH � RCOONa + � 2
�
�
RCOOR2
R OH
�
�
-24-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬


Trªn con ®êng thµnh c«ng kh«ng cã dÊu ch©n cña kÎ lêi biÕng

E: CxHyO2 +O2 � CO2 +H2O. BTKL: mH2O =27,2 +1,5*32 - 1,3*44 =18 � nH2O =1.
BT O: 2nE +2nO2 =2nCO2 +nH2O � nE =0,3. nE * (k - 1) =nCO2 - nH2O � k =2 (X, Y c�1C=C)
�
X: C2H3COOCH3
E: CxHyO2 � x =nC /nX =4,3; y =2nH2O /nX =6,7. V�
y CT �
�
�

Y : C2H3COOC2H5
�
Câu 36 (Đề TSĐH A - 2010): Đốt cháy hoàn toàn một este đơn chức, mạch hở X (phân tử có số liên
kết π nhỏ hơn 3), thu được thể tích khí CO2 bằng 6/7 thể tích khí O2 đã phản ứng (các thể tích khí đo ở
cùng điều kiện). Cho m gam X tác dụng hoàn toàn với 200 ml dung dịch KOH 0,7M thu được dung
dịch Y. Cô cạn Y thu được 12,88 gam chất rắn khan. Giá trị của m là
A. 10,56.
B. 7,20.
C. 8,88.
D. 6,66.
Giải:
X: CxHyO2 +(x +0,25y - 1)O2 � xCO2 +0,5yH2O.
Theo b�
i ra: x =6/7(x +0,25y - 1). L�
p b�
ng: x =3; y =6 ph�h�
p. CT X: C3H6O2 (RCOOR1)
RCOOR1 +KOH � RCOOK +R1OH. T�PT: nX =nRCOOK =a mol
mR�n =mKOH(d�) +mRCOOK � 56*(0,14 - a) +a*(R +83) =12,88.
L�
p b�
ng: R =15; a =0,12 ph�h�
p � mX =0,12*74 =8,88 gam.
Câu 37 (Đề TSĐH B - 2012): Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm hai este đồng phân cần
dùng 27,44 lít khí O2, thu được 23,52 lít khí CO2 và 18,9 gam H2O. Nếu cho m gam X tác dụng hết với
400 ml dung dịch NaOH 1M, cô cạn dung dịch sau phản ứng thì thu được 27,9 gam chất rắn khan,
trong đó có a mol muối Y và b mol muối Z (M Y < MZ). Các thể tích khí đều đo ở điều kiện tiêu chuẩn.
Tỉ lệ a : b là
A. 2 : 3.
B. 4 : 3.

C. 3 : 2.
D. 3 : 5.
Giải:
X +1,225 mol O2 � 1,05 mol CO2 +1,05 mol H2O � X: CnH2nO2
BT O: 2nX +2nO2 =2nCO2 +nH2O � nX =0,35; X (CnH2nO2 ) � n =nCO2 /nX =3.
�
�
HCOOC2H5 (a)
HCOONa (a); CH3COONa (b)
X +NaOH: �
+NaOH (0,4) � �
�
�
�
�
CH3COOCH3 (b)
NaOH d�
�
�
�
�
a +b =0,35
a =0,2
� �
� �
� a : b =4 : 3.
�
�
�
�

68a +82b +0,05*40 =27,9
b =0,15
�
�
Câu 38 (Đề THPT QG - 2017): Cho 0,1 mol este X (no, đơn chức, mạch hở) phản ứng hoàn toàn với
dung dịch chứa 0,18 mol MOH (M là kim loại kiềm). Cô cạn dung dịch sau phản ứng, thu được chất
rắn Y và 4,6 gam ancol Z. Đốt cháy hoàn toàn Y, thu được M 2CO3, H2O và 4,84 gam CO2. Tên gọi của
X là
A. metyl axetat.
B. etyl axetat.
C. etyl fomat.
D. metyl fomat.
Giải:
�
RCOOM (0,1)
RCOOR1 (0,1) +MOH (0,18) � R1OH (0,1) + Y �
; Y +O2 � M 2CO3 +CO2
�
�
MOH d�(0,08)
�
M R1OH =46 � R1: C2H5;
Y +O2: BT M: nM 2CO3 =0,09; nC =nCO2 +nM 2CO3 =0,2; ch�
s�C(RCOOM) =nC /nRCOOM =2.
� CT X: CH3COOC2H5 (Etyl axetat).
Câu 39 (Đề MH lần III - 2017): Hỗn hợp T gồm 2 este đơn chức X, Y (M X < MY). Đun nóng 15 gam
T với một lượng dung dịch NaOH vừa đủ, thu được m gam hỗn hợp Z gồm 2 ancol (có phân tử khối
-25-

Tµi liÖu «n thi THPT QG Hãa häc h÷u c¬