Nghị luận về lối sống thụ động trong giới trẻ hiện nay

Đề bài: Nghị luận về lối sống thụ động trong giới trẻ hiện nay
Hướng dẫn
Sau khi trở  về  thăm cố  hương, đã đi dọc đất nước với tâm nguyện tìm hiểu nguồn cội 
bằng trải nghiệm của chính mình, chàng trai Việt kiều mới nêu lên nhận xét đó.
Theo Tran Hung John thì “thụ  động", “đi theo”, “đi theo con đường đã được vẽ  sẵn” là 
tính cách của “phần nhiều người Việt Nam”.
Ý kiến đó đúng hay sai?
“Thụ  động”, “đi theo” có phải là tính cách của số  đông, của “phần nhiều người Việt  
Nam” không? Dân số  nước ta hiện nay khoảng 90 triệu người, vậy cái con số  “phần 
nhiều” mà chàng trai Việt kiều nêu ra, chắc phải là bảy mươi, tám mươi triệu, hay là hơn 
thế nữa?
“Thụ động” là chịu sự chi phối của người khác, chỉ biết nghe theo và làm theo người khác 
mà thiếu suy nghĩ, thiếu chủ  động sáng tạo. Vì thụ  động nên mới “đi theo”, mới a­dua. 
Kẻ  thụ  động và đi theo là loại người có mắt mà như  mù, có tai có miệng mà như  câm 
điếc, có óc mà như bị lú lẫn!
Vậy, số  đông “phần nhiều người Việt Nam” có tính cách đó không? Có thể  có một bộ 
phận người Việt Nam nào đó sống thụ  động và đi theo, nhưng phần nhiều người Việt  
Nam không có tính cách đó. Tran Hung John đã có một cái nhìn không đúng, thậm chí coi 
thường nhân dân Việt Nam, dân tộc Việt Nam. Cái “tâm nguyện tìm hiểu nguồn cội” của 
chàng Việt Kiều sao mà đáng chê thế!
Đất nước Việt Nam, dân tộc Việt Nam đẹp lắm chứ!
Như nước Đại Việt ta từ trước Vốn xưng nền văn hiến đã lâu Nguyễn Trãi Bạch Đằng, 
Chi Lăng, Đống Đa, Điện Biên,… là những trang sử  vàng chói lọi được nhân dân Việt  
Nam viết nên bằng xương máu của hàng triệu con người, của bao thế  hệ  “tuốt gươm  


không chịu sống quỳ” nên mới có giang sơn gấm vóc như ngày nay.
“Nhân dân ta có lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến 
nay, mỗi khi Tổ  quốc bị  xâm lăng thì tinh thần yêu nước lại kết thành một làn sóng vô  
cùng to lớn, mạnh mẽ, nó lướt qua mọi nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả  lũ  
cướp nước và bè lũ bán nước” (Hồ Chí Minh).

Thưa Tran Hung John, nếu ''phần nhiều” người Việt Nam sống “th ụ động” và “đi theo” 
thì không thể' tạo nên truyền thống cao đẹp đó.
Tám mươi năm bị  thực dân Pháp thống trị, các phong trào yêu nước và cách mạng như 
Đông Du (1950), phong trào chống sưu thuế ở Trung Kì (1909), phong trào Xô Viết Nghệ 
Tĩnh 1930­1931 và cuộc Cách mạng tháng Tám 1945 thể hiện chí khí gì của nhân dân Việt  
Nam?
Nói đến nhân dân là nói đến hàng triệu người, hàng chục triệu người, là nói đến nguồn 
sức mạnh của động lực phát triển lịch sử, như  Nguyễn Trãi đã từng ca ngợi: “Phúc chu  
thủy tín dân do thủy” (Thuyền bị lật mới tin dân mạnh như nước).
Nói đến nhân dân là nói đến thế hệ trẻ của cộng đồng dân tộc trong từng thời đại. Chỉ nói 
về  thế hệ thanh niên thời đại Hồ  Chí Minh. Hàng triệu trai tráng khắp mọi miền quê đã  
ào ào ra trận “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, là nói đến hàng triệu chàng trai, cô gái 
trong các phong trào “ba sẵn sàng”, là hàng vạn chiến sĩ thanh niên xung phong trên con  
đường chiến lược Trường Sơn thời chống Mỹ “Xẻng tay mà viết nên trang sử hồng”.
Trong thời bình, trên mặt trận học tập, sản xuất cũng là thanh niên. Chính họ  đã đem tài 
trí và lòng yêu nước thương dân mà lập nên bao sự  tích vẻ  vang. Điện khí hóa, công  
nghiệp hóa đất nước là thanh niên. Bảo vệ  biên giới, trấn giữ  Trường Sa là thanh niên. 
Hàng vạn chiến sĩ Áo xanh, đội quân tình nguyên là thanh niên. Ông bạn Việt kiều Tran 
Hung John có biết? Hàng triệu thanh niên Việt Nam đâu có “thụ  động”, đâu có “đi theo” 
mà họ sống, lao động, học tập và chiến đấu vì một lý tưởng cao đẹp.
Xã hội Việt Nam hiện nay chưa phải đã hoàn toàn tốt đẹp. Nhân dân Việt Nam cũng còn 


một bộ phận gây nên bao tệ nạn. Quyền dân chủ của nhân dân, đó đây còn bị một số quan  
chức vi phạm. Tệ nạn tham nhũng còn nặng nề. Nhưng hiện tượng biểu tình của “phe áo 
đỏ” và “phe áo vàng”, lôi kéo hàng chục vạn người thì không có; chuyện đánh bom tự sát  
và giết hại người vô tội thì không có.
Ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào ta còn sống trong khó khăn thiếu thốn. Trường học, bệnh  
viện còn thiếu thốn. Khoa học, kĩ thuật của nước ta phải hai, ba thập kỉ nữa, mới trở nên  
hiện đại. Và còn bao hậu quả chiến tranh, nặng nề.

Tran Hung John có nói: “Áp lực xã hội khiến bạn phải đi theo con đường đã được vẽ 
sẵn". Tôi và các bạn tôi, gần một triệu học sinh lớp 12 dự  thi Cao đẳng, Đại học năm  
2017, việc chọn trường, chọn khối thi do chúng tôi tự chọn, tự quyết định, đâu có chuyện  
“phái đi theo con đường đã được vẽ sẵn'
Ba năm trước đây (năm đó tôi đang học lớp 9) lần đầu tiên tôi được theo mẹ đi dự lễ hội 
đền Hùng (mùng 10 tháng 3 Âm lịch). Trong dòng người hàng mấy chục vạn, tôi nhìn 
thấy hàng trăm bà con Việt kiều từ  bốn phương trời xa kéo về  dự  lễ  hội. Ai cũng mặt  
mày rạng rỡ, thành kính được hành hương về cội nguồn. Chẳng có ai!à người “thụ động”  
đâu! Tran Hung John từng đi dọc đất nước, và đã đi dự lễ hội đền Hùng chưa?
Vì thời gian hạn hẹp, nên tôi chưa thể  trao đổi hết mọi ý nghĩ của mình với Tran Hung  
John được.
Ba má tôi phải bán sào mía lấy tiền cho tôi đi thi Đại học. Tôi và nhiều bạn tôi, trong túi  
không có nhiều đô, nhưng nói đến nhân dân, nghĩ về  nhân dân Việt Nam, chúng tôi vô  
cùng tự hào, lúc nào cũng cảm thấy niềm tự hào dân tộc dâng lên dào dạt!
BÀI LÀM 2
Người ta giới thiệu Tran Hung John là chàng trai Việt kiều, nên tôi mới gọi là “anh" chứ 
đâu phải vì “Thấy người sang bắt quàng làm họ”.
Người ta bảo là “Hãy trao đổi với Tran Hung John và bày tỏ  quan điểm sống của chính  


mình”. Người ta hỏi chúng tôi có đồng tình với ý kiến của Tran Hung John không? Đó là ý 
kiến anh nhận xét về nhân dân Việt Nam:
"Phần nhiều người Việt Nam có tính cách thụ  động, là những người đi theo chứ  không 
phải người tiên phong. Nếu có ai đó đi trước và thử trước, tôi sẽ theo sau chứ không bao  
giờ  là người dẫn đường. Áp lực xã hội khiến bạn phải đi theo con đường đã được vẽ 
sẵn".
Người ta còn cho biết đó là “tâm nguyện tìm hiểu nguồn cội bằng trải nghiệm” của bản 
thân anh sau khi anh đã đi dọc đất nước. Chắc là sau nhiều tháng ngày thăm và tìm hiểu  
về cố hương, về quê cha đất Tổ?
Có phải "Phần nhiều người Việt Nam có tính cách thụ  động, là những người đi theo…” 

như Tran Hung John đã nhận xét không?
Bàn tay có ngón dài ngón ngắn. 90 triệu con người Việt Nam cũng vậy, có người tiên 
phong, chủ  động, cũng có một số  ít người thụ  động, đi theo. Anh cho rằng “phần nhiều  
người Việt Nam” là thụ động, đi theo. Con số đó là phỏng đoán không đúng mà còn biểu 
thị một thái độ coi thường, thóa mạ đồng bào mình, dân tộc mình.
Dưới thời Pháp thuộc, bọn thực dân gọi người Việt Nam là A­na­mít, bọn quan lại tay sai 
gọi dân ta là cu­li, dân ngu khu đen một cách khinh bỉ! Gán một thế kỉ sau, dưới con mắt  
Việt kiều Tran Hung John, dân Việt Nam cũng chỉ là loại người “thụ động” và “di theo"'.
Thụ  động vì không biết suy nghĩ, khác chi con rối bị  giật dây! Đi theo vì a dua! Chỉ  có  
những kẻ vong bản, mất gốc mới thóa mạ đồng bào mình như vậy!
Có thổ Tran Hung John sống nhiều năm ở xứ người, ăn cơm tây, ngủ nhà tây, học trường 
tây, học sử  tây, tiêu tiền tây,… nên mới nghĩ thế  chăng? Tôi xin nói với anh một vài sự 
kiện lịch sử.
Các nghĩa sĩ Cần Giuộc ngày xưa (1858) chỉ là dân ấp dân lân, chỉ với lưỡi dao phay, ngọn 
tầm vông thế  mà đã “chém rớt đầu quan hai họ”. Họ  là những anh hùng đã “mến nghĩa 


làm quán chiêu mộ”. Trương Định và hàng ngàn nghĩa quân đâu phải “thụ  động” và “đi  
theo”'. Họ là các anh hùng cứu quốc, tên tuổi lưu danh sử sách muôn đời.
Ờ  Bến Tre quê tôi, hàng ngàn cô, bác ba má trong đội quân tóc dài đâu phải là những 
người “thụ động”, “đi theo” mà là những anh hùng của vườn dừa đã làm nên “Dáng đứng  
Bến Tre”, làm cháy bùng ngọn lửa Đồng khởi (1959­1960) thời chống Mỹ. Tự  hào lắm  
chứ!
Tháng 6­1963, hàng ngàn Phật tử   ở  Huế  đã kéo đến chùa Từ  Đàm làm lỗ  cầu siêu thì bị 
Ngô Đình Diệm và lũ tay sai “tắm múu” Ngô Đình Nhu và mụ  Lệ  Xuân thì bảo là “Việt  
Cộng nằm vùng”, “lũ dân quê bị  Việt Cộng giật dây!”. Ngày 11­6­1963, Hòa thượng 
Thích Quảng Đức tự thiêu giữa đường phố Sài Gòn. Tiếp theo là hàng vạn học sinh, sinh  
viên Sài Gòn đấu tranh sôi sục chống Ngô Đình Diệm. Phải chăng đó là những người “thụ 
động” và “di theo”!
Ba mươi năm (1945­1975) đấu tranh giải phóng dân tộc, hàng chục triệu chiến sĩ, đồng 

bào ta đã anh dũng ngã xuống, nên mới có đất nước thống nhất như ngày nay. Nếu “phần  
nhiều người Việt Nam "thụ  động" và "di theo" thì làm sao có thành quả  tươi đẹp như 
ngày nay?
Trong cuộc sống đời thường, sản xuất lao động, nhân dân Việt Nam rất nhân hậu và cần 
cù. Phong trào xây dựng nông thôn mới, phong trào thi đua sản xuất hiện nay đã và đang 
diễn ra trên khắp mọi miền đất nước. Hơn 7 triệu tấn gạo xuất khẩu mỗi năm là thành 
tích to lớn của hàng triệu dân cày. Họ cần cù sản xuất để làm giàu, để ấm no hạnh phúc,  
đâu có phải “thụ động, di theo con đường đã được vẽ sẵn!”.
Hàng trăm chiếc cầu sắt, cầu bê tông ở Bến Tre, Cà Mau, Bạc Liêu… bắc qua kênh rạch, 
thay cho những cây cầu khỉ ngày xưa. Tất cả đều do những nhà hảo tâm, những Việt kiều  
bỏ  ra hàng trăm triệu xây dựng nên. Trẻ  em ngày ngày qua cầu đi học soi bóng xuống 
dòng nước trong xanh, cảm động nhớ  tới những tấm lòng vàng. Những nhà hảo tâm xây  
cầu cho quê hương đều vì tình nghĩa, đâu phải “đi theo con đường đã được vẽ sẵn”!


'khanh niên, học sinh, sinh viên Việt Nam thời đại Hồ  Chí Minh tuy có một số  bộ  phận 
rất nhỏ ăn chơi đua đòi, còn đại đa số sống có chí hướng, chịu khó học hành tu dưỡng lập  
thân, lập nghiệp vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Hầu  
như  bạn nhỏ  nào cũng  ước mong được đem tài trí góp phần vào sự  nghiệp công nghiệp 
hóa, hiện đại hóa đất nước!
Tôi bước vào tuổi 19 trên con đường học tập và hướng nghiệp. Tôi rất buồn khi đọc một 
vài ý kiến của anh nói về  “phần nhiều" con người Việt Nam biểu lộ một thái độ  “cạn 
tình nghĩa" đến thế!
Tôi còn muốn viết dài, muốn trao đổi với anh về  nhiều điều khác nữa, nhưng thời gian 
hạn hẹp, không gian hạn hẹp nên xin dừng bút.
BÀI LÀM 3
Tran Hung John, một Việt kiều về thăm cố hương, với sự “trải nghiệm của chính mình",  
với tâm nguyện “tìm hiểu nguồn cội", anh đã có nhận xét: “Phần nhiều người Việt Nam  
có tính cách thụ động, là những người đi theo chứ không phải người tiên phong. Nếu có ai 
dó đi trước và thử  trước, tôi sẽ theo sau chứ không hao giờ  là người dẫn đường. Áp lực 

xã hội khiến hạn phải đi theo con đường đã được vẽ sẵn ”.
Trước hết, ta phải tìm hiểu qua một vài từ ngữ. Phần nhiều: số đông, đa số. Thụ động: bị 
động, chỉ biết nghe theo, làm theo như cái máy mà không hề có sự suy nghĩ. Đi theo: cũng  
có ý nghĩa như  làm theo; tục ngữ  có câu: "Ăn cỗ  đi trước, lội nước theo sau". Có ngờ 
nghệch hoặc khốn vật mới có cách sống "đi theo" như bầy đàn! Người tiên phong: người 
đi đầu, dẫn đầu. Người dẫn đường: người lãnh đạo, người chì huy.
Câu nói của Việt kiều Tran Hung John vừa chê vừa coi khinh số  đông con người Việt 
Nam không có bản lĩnh, không biết tự làm chủ bản thân mình, chỉ biết "di theo”, "di theo  
con đường đã được vẽ sẵn".
Dân số Việt Nam hiện nay (2013) là khoảng 90 triệu người, vậy "phần nhiều người Việt  
Nam" là bao nhiêu? Chắc là một con số  rất lớn (89 triệu chăng?). Một cách nói hàm hồ 


với thái độ  coi thường, khinh miệt nhân dân ta. Thật đáng chê trách! Chỉ  có những con 
người mất gốc mới ăn nói hồ đồ như thế, mới có cách nghĩ vong bân, xằng bậy như vậy!
"Thụ động" và "đi theo" có phải là tính cách của "phần nhiều người Việt Nam" không?
Nếu nhân dân Việt Nam sống "thụ động" và "đi theo” thì đất nước ta, dân tộc ta sao lại có  
những trang sử  vàng chói lọi như  cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, Bà Triệu, ba lần 
đánh thắng giặc Mông Nguyên, tiêu diệt 20 vạn quân xâm lược của Tôn Sĩ Nghị? Sao lại 
có chiến thắng Điện Biên Phủ "chấn động địa cầu", và ngày lịch sử 30­4­1975 quét sạch 
thù trong giặc ngoài, đất nước thống nhất liền một dải?
Các phong trào "Ba sẵn sàng", "Ba đảm đang" đã có hàng chục triệu thanh niên, thanh nữ 
"Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước / Mà ỉ()ng phơi phới dậy tương lai",… Ở hậu phương  
cũng như  ở  tiền tuyến, hàng triệu con người Việt Nam đã nhất tề  đứng dậy với lời thề 
thiêng liêng: “Tất cả  để  chiến thắng! Tất cả  vì thống nhất Tổ  quốc. Qua những phong 
trào đó, ta thấy nhân dân ta không “bị động”, không “đi theo” như chàng trai Việt kiều đã 
mỉa mai! Trái lại, ta thấy, nhân dân ta giàu lòng yêu nước; các phong trào thi đua ái quốc  
đã chứng tỏ  “lực lượng nhân dân, sức mạnh quần chúng là vô cùng to lớn, rất hùng hậu 
và vô địch”.
Những phong trào hiện nay cũng vậy, như “Phong trào thanh niên tình nguyện”, phong trào 

cứu giúp đồng bào ở vùng sâu vùng xa, cứu giúp các nạn nhân chất độc da cam, cứu giúp 
học sinh nghèo,… đã cho ta biết tình tương thân tương ái, lòng nhân hậu “thương người  
như  thể thương thân” của nhân dân ta là một truyền thống vô cùng cao quý, rất đáng tự 
hào.
Tôi đã đôi ba lần vào thăm ngoại tôi ở Hậu Giang; tôi đã từng run run đi qua những chiếc  
cầu tre, cầu khỉ lắt lẻo, và gần đây thấy nhiều cầu “V.K” bằng xi măng, bằng sắt thép 
khá hoành tráng bắc qua kênh rạch, để bà con xóm thôn đi chợ, đi làm ăn. để trẻ em đi học 
được thuận lợi. Ngoại tôi và các em tôi cho biết các cầu “V.K” là do Việt kiều xây dựng 
nên.


Anh Tran Hung John đã có việc làm nào thể  hiện tình nghĩa đối với bà con, đối với cố 
hương, đối với quê cha đất tổ? Hay anh chỉ nghĩ là “phần nhiều người Việt Nam có tính 
cách thụ động”, và chỉ biết “đi theo”…
Trong cảm nghĩ của riêng tôi, anh Tran Hung John thật đáng thương hại! Sao anh lại nghĩ  
bà con mình, nhân dân mình như thế!