Phân tích cảm hứng từ cái chết bi thảm của Lor-ca trong bài thơ Đàn Ghi ta của Lor-ca

Đề bài: Phân tích cảm hứng từ cái chết bi thảm của Lor­ca trong bài thơ Đàn Ghi ta  
của Lor­ca
Bài làm
Thanh Thảo ­ một cây bút tiên phong trên con đường hiện đại hóa thơ  Việt Nam theo  
hướng tượng trưng, siêu thực. Thơ  Thanh Thảo chú trọng khai thác cái tôi nội cảm với  
nhiều ngôn từ mới mẻ và hình ảnh gợi liên tưởng đa chiều. "Đàn ghita của Lorca" ­ một 
trong những tác phẩm tiêu biểu của Thanh Thảo. Bài thơ thể  hiện sự đau xót của Thanh 
Thảo trước cái chết bi thảm của Lor­ca. Sức sống mãnh liệt của tiếng đàn Lorca và cách 
từ giã cuộc sống của Lor­ca được Thanh Thảo bộc lộ đầy xúc cảm.
"không ai chôn cất tiếng đàn
... long lanh nơi đáy giếng"
Câu thơ 'không ai chôn cất tiếng đàn" lấy ý từ câu thơ được coi là di chúc của Lor­ca "khi  
tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn". Lời di chúc này không chỉ thể hiện tình yêu nghệ thuật 
say đắm, yêu đất nước thiết tha mà còn thể hiện nhân cách cao đẹp của nhà nghệ sĩ thiên  
tài Lorca. Với Lorca, đạo đức của người nghệ sĩ phải biết lùi vào quá khứ để  thế hệ sau 
được tự do sáng tạo cái mới. Ông hiểu nghệ thuật của mình một ngày sẽ  ngăn cản hành  
trình sáng tạo của những người đến sau. Bởi thế, ông muốn những người tiếp nối phải  
biết chôn cất tiếng đàn của ông để đi tới. . Nhưng điều đau buồn là người ta không hiểu 
thông điệp tư tưởng của ông đã cất giấu trong lời di chúc.
"không ai chôn cất tiếng đàn" tức là không ai dũng cảm vượt qua cái cũ, thần tượng cũ để 
làm nên cái mới. Ý thơ  thể hiện sự đồng cảm và nỗi xót thương của Thanh Thảo và cái 
chết của một thiên tài, nỗi xót xa, tiếc nuối hành trình cách tân dang dở  của Lor­ca nói 
riêng và nền nghệ thuật Tây Ban Nha nói chung. Câu thơ  "tiếng đàn như  cỏ mọc hoang"  
có nhiều ẩn ý. Trước hết , nhà cách tân Lorca đã chết, nghệ thuật thiếu vắng người dẫn 
đường nên tràn lan như cỏ mọc hoang. Cách so sánh của Thanh Thảo giản dị nhưng chứa  
đựng trong đó bao nỗi niềm oan trái của người đã khuất. Cũng có thể hiểu hình ảnh "cỏ 


mọc hoang" thể  hiện sức sống mãnh liệt không gì hủy hoại được của cái đẹp, nghệ 
thuật. Đàn ghita của Lor­ca sử dụng nhiều câu thơ, hình ảnh thơ khó hiểu bởi chúng được 
viết theo lối tượng trưng. Hình  ảnh "giọt nước mắt vầng trăng" "long lanh trong đáy  

giếng" là trường hợp như  vậy. "giọt nước mắt" và "vầng trăng" là hai hình  ảnh cụ  thể 
trên một dòng thơ. Nhưng chúng có quan hệ với nhau như thế nào? Thật khó xác định. Ta 
phải đọc tiếp câu "long lanh trong đáy giếng" mới hiểu được ý nhà thơ  muốn nói. Hai 
hình ảnh "giọt nước mắt" và "vầng trăng" được soi chiếu "trong đáy giếng". Nó gợi đến  
cái chết, số phận nghiệt ngã của Lor­ca. Và ta có thể hiểu rằng: vầng trăng nơi đáy giếng 
như giọt nước mắt khổng lồ, giọt nước mắt sáng trong như vầng trăng bất hủ.
Lời thơ  súc tích, ý thơ  sâu sắc, hình  ảnh thơ  trang trọng, tất cả  dành để  bày tỏ  nỗi đau  
xót, tiếc thương, sự đồng cảm của Thanh Thảo đối với người nghệ sĩ mà ông coi là thần 
tượng.
"đường chỉ tay đã đứt
...li­la­li­la­li­la"
Cái chết thực sự của một nhà cách tân là khi khát vọng của anh ta không có ai tiếp tục. 
Nhưng cái chết đau đớn hơn của một nhà cách tân còn là khi tên tuổi của anh ta được đem 
lên bệ  thờ  và trở  thành bức tường kiên cố  cản trở  sự  cách tân nghệ  thuật của những  
người đến sau. Vì vậy, nhân danh lòng kính trọng Lorca , hãy để  cho Lorca có được sự 
giải thoát thực sự. Cách nói ẩn dụ "đường chỉ tay đã đứt" thể hiện thái độ chấp nhận định  
mệnh như  một dấu chấm hết của đời người. Sự  đối lập giữa "đường chỉ  tay" nhỏ  bé , 
ngắn ngủi với "dòng sông rộng vô cùng" gợi sự mong manh của phận người giữa thế giới 
rộng mênh mông.
"Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghita màu bạc".
Chiếc đàn ghi ta là tượng trưng cho âm nhạc, cho nghệ thuật. Lorca bơi "trên chiếc ghi ta"  
cũng là bơi trên con thuyền nghệ  thuật để  sang cõi khác. Các hình  ảnh "chàng ném lá  


bùa...vào xoáy nước", "ném trái tim vào lặng yên" tượng trưng cho sự giã từ, sự giải thoát. 
Dường như  Lorca muốn rũ bỏ  hết mọi ràng buộc và hệ  lụy trần gian để  về  cõi vĩnh 
hằng. Các chuỗi âm thanh "li­la­li­la li­la" lặp lại  ở  cuối bài thơ  cùng dấu "..." thật ý 
nghĩa. Nếu chuỗi âm "li­la­li­la li­la"' ở đoạn thơ đầu là chùm hợp âm sau ca khúc mở đầu  
thì chuỗi âm cuối này là chùm hợp âm vĩ thanh sau khi ca khúc ngừng lời. Nó gợi liên 

tưởng đến một bè trầm có phần nhạc đệm của ghita. Chuỗi âm ấy cứ ngân vang, u hoài, 
ám ảnh người đọc về cuộc đời và số phận của Lor­ca.
Có thể nói, sự hi sinh của Lor­ca không chỉ là nỗi đau và niềm tự hào của người Tây Ban  
Nha mà còn là cảm hóa được tâm hồn những người yêu chuộng cái đẹp, sự tự do và tình 
yêu Tổ  quốc, nhân dân. Cũng vì thế, đoạn thơ  đã thể  hiện lòng tri ân sâu sắc của Thanh  
Thảo đối với nghệ sĩ thiên tài Lor­ca.
Bài thơ viết theo thể tự do, không có dấu hiệu mở đầu, kết thúc, kết hợp hài hòa giữa thơ 
và nhạc, nhiều hình ảnh tượng trưng có sức chứa lớn về nội dung và mang màu sắc Tây  
Ban Nha rõ nét. Bài thơ  bộc lộ  nỗi đau sâu sắc trước cái chết bi thảm của Lor­ca, đồng 
thời bày tỏ  niềm trân trọng, sự ngưỡng mộ  của Thanh Thảo với người nghệ sĩ Tây Ban 
Nha.