Bộ giao thức TCP/IP

LI NÓI U
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
i
LI NÓI U
V'i chin l)c phát tri,n toàn di-n mang tính ch0t 1ón 13u v5 công ngh- nh7m t8o
ra ti5m l9c to l'n, 1% sc c8nh tranh v5 ch0t l)ng và s9 1a d8ng hóa các d;ch v< giá
thành th0p, n=ng su0t lao 1>ng cao, T?p 1oàn Bu chính ViAn thông Vi-t nam có
chin l)c và k ho8ch chuy,n 1Ci m8ng ViAn thông sD sang m8ng th h- sau (NGN).
M8ng NGN có h8 t3ng thông tin duy nh0t d9a trên công ngh- chuy,n m8ch gói, tri,n
khai d;ch v< m>t cách 1a d8ng và nhanh chóng, 1áp ng s9 h>i t< giJa tho8i và sD
li-u, giJa cD 1;nh và di 1>ng, bKt ngun tL s9 tin b> c%a công ngh- thông tin và các
u 1i,m c%a công ngh- chuy,n m8ch gói nói chung và công ngh- IP nói riêng và công
ngh- truy5n dMn quang b=ng r>ng. C0u trúc c%a m8ng th h- sau và các nguyên tKc
ho8t 1>ng c%a nó v5 c bPn khác nhi5u so v'i c0u trúc c%a m8ng PSTN hi-n nay. Do
v?y 1>i ngS k! s và cán b> k! thu?t ViAn thông c3n phPi 1)c bi dng c?p nh?t
kin thc v5 công ngh- m'i này, có nh v?y hT m'i 1% khP n=ng và trình 1> v?n hành
khai thác quPn lý và tri,n khai các d;ch v< ViAn thông m>t cách an toàn và hi-u quP.
Chng trình “Bi dng k s in t vin thông v công ngh IP và NGN”
c%a T?p 1oàn 1)c xây d9ng v'i m<c 1ích cung c0p kin thc và k! n=ng c bPn liên
quan t'i công ngh- IP và NGN cho các cán b> k! thu?t 1ang tr9c tip quPn lý và khai
thác h- thDng trang thit b; t8i c sZ nh7m 1áp ng yêu c3u v5 chuy,n 1Ci công ngh-
m8ng l'i và d;ch v< viAn thông c%a T?p 1oàn.
CuDn tài li-u “B giao thc TCP/IP” bao gm 4 chng, trình bày các v0n 15 c
bPn v5 b> giao thc TCP/IP và nguyên lý ho8t 1>ng c%a m>t sD giao thc tiêu bi,u
trong b> giao thc này.
Ch#ng 1 trình bày nhJng v0n 15 c bPn v5 mô hình TCP/IP: sD t3ng, tên gTi và
chc n=ng tLng t3ng, các giao thc tiêu bi,u t8i m^i t3ng. Chng này cSng gi'i thi-u
v5 ho8t 1>ng c%a m>t sD thit b; kt nDi m8ng tiêu bi,u: Repeater, Hub, Switch, Router,
nhJng thit b; 1)c sc d<ng trong ph3n Th%c hành &nh tuy)n IP c# b+n.
Ch#ng 2 trình bày v5 t3ng Internet trong mô hình TCP/IP. N>i dung chng ch%
yu gi'i thi-u v5 ho8t 1>ng c%a giao thc IP (Internet Protocol), giao thc chính t8i

t3ng này. ;nh d8ng gói, cách phân mPnh dJ li-u và các tùy chTn IP là nhJng n>i
dung 1)c trình bày chi tit. Các v0n 15 liên quan 1n 1;a che IP cSng 1)c gi'i thi-u
trong chng này. Ngoài ra chng 2 cSng trình bày v5 ho8t 1>ng c%a m>t sD giao
thc khác nh: giao thc phân giPi 1;a che (ARP), giao thc phân giPi 1;a che ng)c
(RARP) và giao thc thông báo 1i5u khi,n Internet (ICMP).
Ch#ng 3 trình bày v5 t3ng giao v?n trong mô hình TCP/IP. T8i t3ng này có hai
giao thc là TCP và UDP. TCP cung c0p d;ch v< h'ng kt nDi và tin c?y, trong khi
UDP cung c0p d;ch v< phi kt nDi.
Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

ii
Ch#ng 4 trình bày v5 t3ng ng d<ng trong mô hình TCP/IP. T8i t3ng này có r0t
nhi5u giao thc cung c0p d;ch v< cho ng d<ng ngki dùng. Giao thc truy5n siêu v=n
bPn (HTTP), h- thDng tên mi5n (DNS), giao thc truy5n th 1n giPn (SMTP) và giao
thc truy5n t-p (FTP) sm 1)c gi'i thi-u chi tit trong chng này.
Trong quá trình biên so8n, mnc dù giáo viên 1ã r0t cD gKng, tuy nhiên không th,
tránh khpi nhJng thiu sót. R0t mong nh?n 1)c ý kin 1óng góp c%a các b8n 1Tc 1,
nhJng l3n xu0t bPn sau ch0t l)ng c%a tài li-u 1)c tDt hn.
TRUNG TÂM ÀO TsO BtU CHÍNH VIvN THÔNG 1

MyC LyC
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
iii
MC LC
LI NÓI U........................................................................................................................... I
MC LC .............................................................................................................................. III
DANH SÁCH HÌNH................................................................................................................ V
DANH SÁCH BNG............................................................................................................VII
CHNG 1 - TNG QUAN V B! GIAO TH#C TCP/IP...............................................1

1.1

MÔ

HÌNH

TCP/IP ............................................................................................................2
1.1.1 T3ng ng d<ng...........................................................................................................2
1.1.2 T3ng giao v?n ............................................................................................................3
1.1.3 T3ng Internet .............................................................................................................4
1.1.4 T3ng truy c?p m8ng...................................................................................................4
1.2

SO

SÁNH

MÔ

HÌNH

TCP/IP

VÀ

MÔ

HÌNH

OSI...........................................................4

1.3

THIT B KT NI MNG.............................................................................................5
1.3.1 B> lnp.........................................................................................................................5
1.3.2 C3u nDi ......................................................................................................................6
1.3.3 B> 1;nh tuyn.............................................................................................................7
1.3.4 CCng nDi ....................................................................................................................8
CHNG 2 - TNG INTERNET ........................................................................................10
2.1

GIAO

THC IP ..............................................................................................................11
2.1.1 Datagram.................................................................................................................11
2.1.2 Phân mPnh dJ li-u...................................................................................................13
2.1.3 Các tùy chTn IP .......................................................................................................16
2.2

A CH! IP .....................................................................................................................21
2.2.1 Các l'p 1;a che IP....................................................................................................22
2.2.2 Cách xác 1;nh l'p c%a m>t 1;a che..........................................................................24
2.2.3 Các 1;a che 1nc bi-t.................................................................................................25
2.2.4 ;a che riêng............................................................................................................27
2.2.5 Phân m8ng con ........................................................................................................27
2.2.6 CIDR (Classless Inter-Domain Routing).................................................................31
2.3

GIAO

THC ICMP........................................................................................................33

2.3.1 Thông báo l^i...........................................................................................................33
2.3.2 BPn tin truy v0n .......................................................................................................34
2.4

GIAO

THC ARP

VÀ

RARP ........................................................................................35
2.4.1 Giao thc ARP.........................................................................................................35
CHNG 3 - TNG GIAO V+N.........................................................................................38
3.1

GIAO

THC TCP ..........................................................................................................39
3.1.1 TCng quan v5 TCP ...................................................................................................39
Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

iv
3.1.2 Phân 1o8n TCP....................................................................................................... 42
3.1.3 Các tùy chTn c%a TCP ............................................................................................ 43
3.1.4 i5u khi,n lung (flow control).............................................................................. 46
3.1.5 i5u khi,n l^i.......................................................................................................... 48
3.1.6 Các b> 1;nh thki c%a TCP....................................................................................... 48
3.1.6 Thit l?p và giPi phóng kt nDi................................................................................ 50
3.2

GIAO

THC UDP ......................................................................................................... 52
3.2.1 CCng UDP............................................................................................................... 52
3.2.2 ;nh d8ng UDP datagram...................................................................................... 52
3.2.3 D;ch v< phi kt nDi c%a UDP .................................................................................. 53
CHNG 4 - TNG #NG DNG....................................................................................... 54
4.1

H& THNG

TÊN

MI(N (DNS)..................................................................................... 55
4.1.1 Gi'i thi-u ................................................................................................................ 55
4.1.2 Không gian tên mi5n ............................................................................................... 55
4.1.3 Phân tán tên mi5n ................................................................................................... 57
4.1.4 Phân giPi tên mi5n .................................................................................................. 57
4.2

GIAO

THC TRUY(N SIÊU

V,N B-N (HTTP) ....................................................... 58
4.2.1 Gi'i thi-u ................................................................................................................ 58
4.2.2 BPn tin yêu c3u........................................................................................................ 58
4.2.3 BPn tin trP lki.......................................................................................................... 60
4.2.4 Tiêu 15..................................................................................................................... 61

4.3

GIAO

THC TRUY(N TH/ 0N GI-N (SMTP)...................................................... 61
4.3.1 UA ........................................................................................................................... 63
4.3.2 ;a che th .............................................................................................................. 63
4.3.3 MTA......................................................................................................................... 64
4.3.4 L-nh và trP lki......................................................................................................... 64
4.4

GIAO

THC TRUY2N T&P (FTP)............................................................................... 66
4.4.1 Kt nDi FTP............................................................................................................. 67
4.4.2 Truy5n thông ........................................................................................................... 69
4.4.3 Xc lý l-nh ................................................................................................................ 71
THU+T NG0 VI1T T2T ..................................................................................................... 75
TÀI LI5U THAM KHO ..................................................................................................... 77
DANH SÁCH HÌNH

Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
v
DANH SÁCH HÌNH

Hình 1.1 Chng giao thc TCP/IP.............................................................................................2
Hình 1.2 MDi quan h- giJa mô hình TCP/IP và mô hình OSI ...................................................5
Hình 1.3B> lnp ho8t 1>ng t8i t3ng v?t lý trong mô hình OSI ....................................................6
Hình 1.4 C3u nDi ho8t 1>ng t8i hai t3ng th0p nh0t trong mô hình OSI.....................................7
Hình 1.5 Router ho8t 1>ng t8i 3 t3ng t3ng th0p nh0t trong mô hình OSI..................................8

Hình 1.6 CCng nDi ho8t 1>ng Z cP 7 t3ng trong mô hình OSI ...................................................9

Hình 2.1 Tiêu 15 IP datagram..................................................................................................11
Hình 2.2 Ví d< v5 phân mPnh ...................................................................................................15
Hình 2.3 Giá tr; c%a các trkng khi datagram 1)c phân mPnh.............................................16
Hình 2.4 ;nh d8ng tCng quát c%a m>t tùy chTn .....................................................................17
Hình 2.5 ;nh d8ng tu‡ chTn Record Route.............................................................................18
Hình 2.6 Ví d< v5 tùy chTn Record Route.................................................................................18
Hình 2.7 Tu‡ chTn Strick Source Route....................................................................................19
Hình 2.8 Ví d< v5 tùy chTn Strick Source Route.......................................................................20
Hình 2.9 ;nh d8ng tu‡ chTn Lose Source Route ....................................................................20
Hình 2.10 ;nh d8ng tu‡ chTn Timestamp...............................................................................21
Hình 2.11 Giá tr; trkng Flag quy 1;nh thông tin ghi trong trkng Data..............................21
Hình 2.12 Bi,u diAn th?p phân d0u ch0m ................................................................................22
Hình 2.13 Các l'p 1;a che IP....................................................................................................23
Hình 2.14 M8ng v'i hai mc phân c0p (cha phân m8ng con)...............................................28
Hình 2.15 M8ng v'i ba mc phân c0p (phân m8ng con).........................................................28
Hình 2.16 Ho8t 1>ng c%a ARP.................................................................................................36
Hình 2.17 Ho8t 1>ng c%a RARP...............................................................................................37

Hình 3.1 C0u trúc tiêu 15 TCP.................................................................................................42
Hình 3.2 Tùy chTn End of Option.............................................................................................44
Hình 3.3 Tùy chTn No Operation .............................................................................................44
Hình 3.4 Tùy chTn Maximum Segment Size .............................................................................44
Hình 3.5 Tùy chTn Window Scale Factor.................................................................................45
Hình 3.6 Tu‡ chTn Timestamp..................................................................................................46
Hình 3.7 Cca sC tr)t...............................................................................................................46
Hình 3.8 QuPn lý cca sC...........................................................................................................47
Hình 3.9 Th% t<c bKt tay ba b'c.............................................................................................50
Hình 3.10 Th% t<c giPi phóng kt nDi bDn b'c.......................................................................51

Hình 3.11 ;nh d8ng c%a UDP datagram...............................................................................53

Hình 4.2 Không gian tên mi5n 1)c phân c0p hình cây ..........................................................56
Hình 4.3 Tên mi5n và nhãn.......................................................................................................56
Hình 4.4 BPn tin yêu c3u HTTP ...............................................................................................58
Hình 4.5 C0u trúc Request line ................................................................................................59
Hình 4.6 C0u trúc URL ............................................................................................................60
Hình 4.7 BPn tin trP lki HTTP..................................................................................................60
Hình 4.8 C0u trúc Status line ...................................................................................................61
Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

vi
Hình 4.9 H- thDng SMTP......................................................................................................... 62
Hình 4.10 UA và MTA.............................................................................................................. 62
Hình 4.11 M>t sD MTA th9c hi-n chc n=ng chuy,n tip........................................................ 63
Hình 4.12 ;a che th 1i-n tc .................................................................................................. 64
Hình 4.13 H- thDng FTP.......................................................................................................... 67
Hình 4.14 MZ kt nDi 1i5u khi,n.............................................................................................. 68
Hình 4.15 T8o kt nDi dJ li-u .................................................................................................. 69
Hình 4.16 Sc d<ng kt nDi 1i5u khi,n ...................................................................................... 69
Hình 4.17 Sc d<ng kt nDi dJ li-u............................................................................................ 70
DANH SÁCH BŒNG

Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
vii
DANH SÁCH BNG

BPng 2.1 MTU 1Di v'i các m8ng khác nhau ............................................................................13
BPng 2.2 Các 1;a che 1nc bi-t ..................................................................................................26

BPng 2. 3 Ti5n tD CIDR và sD l)ng l'p C tng 1ng.........................................................32

BPng 3.1 Các cCng TCP thông d<ng. .......................................................................................40
BPng 3.2 Các cCng UDP thông d<ng .......................................................................................52

BPng 4.2 Các l-nh SMTP .........................................................................................................64
BPng 4.3 Các trP lki SMTP ......................................................................................................66
BPng 4.4 Các l-nh truy nh?p....................................................................................................71
BPng 4.5 Các l-nh quPn lý t-p..................................................................................................72
BPng 4.6 Các l-nh 1;nh d8ng dJ li-u.......................................................................................72
BPng 4.7 Các l-nh xác 1;nh cCng.............................................................................................72
BPng 4.8 Các l-nh truy5n t-p ...................................................................................................73
BPng 4.9 Các l-nh h^n h)p ......................................................................................................73


Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
1
CH01NG 1
TNG QUAN V
B! GIAO TH#C TCP/IP

TCP/IP là m>t h- thDng (hay h-) các giao thc, và m>t giao thc là m>t h- thDng
các lu?t và các th% t<c. Ph3n l'n ph3n cng và ph3n m5m c%a các máy tính truy5n
thông v'i nhau theo các lu?t truy5n thông TCP/IP mà ngki dùng không c3n quan tâm
m>t cách chi tit. Tuy nhiên, s9 hi,u bit v5 cách thc làm vi-c c%a TCP/IP là c3n
thit nu b8n muDn thông suDt v5 vi-c c0u hình và các v0n 15 g rDi mà b8n sm gnp
phPi v'i các m8ng TCP/IP.
N>i dung chng bao gm:
 Mô hình TCP/IP.
 So sánh mô hình TCP/IP và mô hình OSI.

 ThiAt bD kAt nFi mGng.
Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

2
1.1 MÔ HÌNH TCP/IP
TCP/IP là mJt bJ giao thLc NOPc phát triSn bTi cUc các dW án nghiên cLu cZp cao
(ARPA) c[a bJ quFc phòng M^. Ban N_u nó NOPc sa dUng trong mGng ARPANET.
Khi công nghc mGng cUc bJ phát triSn, TCP/IP NOPc tích hPp vào môi trOfng Nigu
hành UNIX và sa dUng chuin Ethernet NS kAt nFi các trGm làm vicc vki nhau. An khi
xuZt hicn các máy PC, TCP/IP lGi NOPc chuySn mang sang môi trOfng PC, cho phép
các máy PC chGy DOS và các trGm làm vicc chGy UNIX có thS liên tác trên cùng mJt
mGng. Hicn nay, TCP/IP NOPc sa dUng rZt php biAn trong mGng máy tính, mà NiSn
hình là mGng Internet.
Hình 1.1 Chng giao thc TCP/IP
Chqng giao thLc TCP/IP NOPc chia thành bFn t_ng: truy nhsp mGng (network
access), liên mGng (internet), giao vsn (transport) và Lng dUng (application).
T_ng Lng dUng trong mô hình TCP/IP tOung Lng vki ba t_ng trong mô hình OSI là
t_ng Lng dUng, t_ng trình divn và t_ng phiên. T_ng này còn NOPc gwi là t_ng xa lý
(process). T_ng giao vsn tOung Lng vki t_ng giao vsn trong mô hình OSI. T_ng này
còn NOPc gwi là t_ng trGm-tki-trGm (host-to-host). T_ng liên mGng tOung Lng vki t_ng
mGng trong mô hình OSI. T_ng truy nhsp mGng mGng tOung Lng vki t_ng liên kAt dz
licu và vst lý trong mô hình OSI.
1.1.1 T8ng ;ng d=ng
T_ng Lng dUng cung cZp các dDch vU dOki dGng các giao thLc cho Lng dUng c[a
ngOfi dùng. MJt sF giao thLc tiêu biSu tGi t_ng này gqm:
 FTP (File Transfer Protocol): ây là mJt dDch vU hOkng kAt nFi và tin csy, sa
dUng TCP NS cung cZp truygn tcp giza các hc thFng h} trP FTP.
 Telnet (TERminaL NETwork): Cho phép các phiên N•ng nhsp t€ xa giza các
CHt•NG 1 – T•NG QUAN V• Bh GIAO THjC TCP/IP

Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
3
máy tính. Do Telnet h} trP chA NJ v•n b•n nên giao dicn ngOfi dùng thOfng T
dGng dZu nh‚c lcnh tOung tác. Chúng ta có thS Nánh lcnh và các thông báo tr•
lfi s„ NOPc hiSn thD.
 HTTP (Hyper Text Transfer Protocol): Trao Npi các tài licu siêu v•n b•n NS h}
trP WEB.
 SMTP (Simple Mail Transfer Protocol): Truygn thO Nicn ta giza các máy tính.
ây là dGng N†c bict c[a truygn tcp NOPc sa dUng NS gai các thông báo tki mJt
máy ch[ thO ho†c giza các máy ch[ thO vki nhau.
 POP3 (Post Office Protocol): Cho phép lZy thO Nicn ta t€ hJp thO trên máy ch[.
 DNS (Domain Name System): ChuySn Npi tên mign thành NDa ch‡ IP. Giao thLc
này thOfng NOPc sa dUng khi ngOfi dùng sa dUng dùng tên chL không dùng NDa
ch‡ IP.
 DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol): Cung cZp các thông tin cZu
hình NJng cho các trGm, chˆng hGn nhO gán NDa ch‡ IP.
 SNMP (Simple Network Management Protocol): OPc sa dUng NS qu•n trD t€
xa các thiAt bD mGng chGy TCP/IP. SNMP thOfng NOPc thWc thi trên các trGm
c[a ngOfi qu•n lý, cho phép ngOfi qu•n lý tsp trung nhigu chLc n•ng giám sát
và Nigu khiSn trong mGng.
1.1.2 T8ng giao v@n
T_ng giao vsn cung cZp dDch vU truygn t•i t€ trGm nguqn NAn trGm Ních. T_ng này
thiAt lsp mJt kAt nFi logic giza hai NiSm cuFi c[a mGng, trGm gai và trGm nhsn. Các
giao thLc giao vsn phân m•nh và ghép dz licu c[a các Lng dUng t_ng trên vào trong
mJt luqng dz licu giza các NiSm cuFi.
TGi t_ng giao vsn có hai giao thLc chính là TCP và UDP. TCP là giao thLc hOkng
kAt nFi. S kiSm soát luqng cuFi-cuFi, TCP sa dUng cu chA caa sp trOPt. Ngoài ra, nó
còn sa dUng sF xác nhsn và sF trình tW NS cung cZp tính tin csy. UDP là mJt giao
thLc phi kAt nFi.
MJt sF dDch vU t_ng giao vsn cung cZp gqm:

o CA TCP và UDP
•
Phân m•nh dz licu c[a Lng dUng t_ng trên.
•
Gai các phân NoGn dz licu t€ thiAt bD N_u cuFi này tki thiAt bD N_u cuFi
kia.
o Riêng TCP
•
ThiAt lsp kAt nFi cuFi-cuFi
Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

4
•
igu khiSn luqng b‰ng cu chA caa sp trOPt
•
Cung cZp tính tin csy b‰ng cách sa dUng sF trình tW và sF xác nhsn
1.1.3 T8ng Internet
MUc Ních c[a t_ng Internet là chwn NOfng Ni tFt nhZt qua mGng cho các gói tin.
Giao thLc chính hoGt NJng tGi t_ng này là giao thLc Internet (IP). Công vicc xác NDnh
NOfng Ni tFt nhZt và chuySn gói NOPc thWc hicn T t_ng này:
MJt sF giao thLc hoGt NJng T t_ng này gqm:
o IP: Cung cZp dDch vU chuySn dz licu n} lWc tFi Na (best-effort) và phi kAt
nFi. ChLc n•ng chính c[a IP là Nánh NDa ch‡ logic (NDa ch‡ IP) và NDnh
tuyAn dz licu.
o ICMP:cung cZp kh• n•ng thông báo l}i và kiSm soát.
o ARP: Xác NDnh NDa ch‡ vst lý, NDa ch‡ MAC, tOung Lng vki mJt NDa ch‡
IP.
o RARP: Xác NDnh NDa ch‡ IP tOung Lng vki mJt NDa ch‡ MAC.
1.1.4 T8ng truy c@p mLng

T_ng truy csp mGng cung cZp mJt giao tiAp vki mGng vst lý. Các NDnh dGng dz licu
cho môi trOfng truygn và các NDa ch‡ dz licu cho mGng con (subnet) NOPc dWa trên các
NDa ch‡ vst lý. Cung cZp kiSm soát l}i cho dz licu phân bF trên mGng vst lý. T_ng này
bao gqm các công nghc LAN và WAN.
Các chLc n•ng c[a t_ng giao dicn mGng bao gqm: ánh xG NDa ch‡ IP sang NDa ch‡
vst lý và Nóng gói dz licu IP vào khung. DWa trên kiSu ph_n cLng và giao dicn mGng,
t_ng giao dicn mGng s„ xác NDnh kAt nFi vki phOung ticn vst lý c[a mGng.
1.2 SO SÁNH MÔ HÌNH TCP/IP VÀ MÔ HÌNH OSI
Vì TCP/IP ra Nfi và phát triSn trOkc khi có mô hình tham chiAu OSI nên TCP/IP
hoàn toàn không tuân theo mô hình OSI. Tuy nhiên, hai mô hình lGi có nhzng mUc tiêu
tOung tW nhau, và có sW •nh hOTng lŠn nhau giza các nhà thiAt kA các tiêu chuin này
nên chúng NOPc NOa ra vki tính tOung thích nào Nó. Mô hình OSI rZt có •nh hOTng
trong sW phát triSn c[a các giao thLc, và hicn nay thust ngz OSI áp dUng cho TCP/IP
là khá php biAn. Hình 1.2 ch‡ ra mFi quan hc giza mô hình TCP/IP và mô hình OSI.
Chúng ta thZy r‰ng mô hình OSI chia các nhicm vU c[a t_ng ng dUng thành 3 t_ng:
t3ng jng d<ng (Application), t3ng Trình diAn (Presentation) và t3ng Phiên (Session).
OSI tách các hoGt NJng c[a lkp Truy csp mGng (Network Access) thành t_ng Liên kAt
dz licu (Data Link) và t_ng Vst lý (Physical). Vicc phân t_ng nh‹ hun này làm t•ng sW
CHt•NG 1 – T•NG QUAN V• Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
5
phLc tGp, nhOng cŒng làm t•ng tính linh hoGt cho các nhà phát triSn b‰ng vicc NOa các
lkp giao thLc NAn nhigu dDch vU cU thS hun.
Hình 1.2 MDi quan h- giJa mô hình TCP/IP và mô hình OSI
ThWc tA thì TCP/IP thOfng không tOung Lng hoàn toàn vki vki mô hình OSI nhO
minh hwa T hình 1.2, sW tOung Lng hoàn h•o trong hình 1.2 là mJt vZn Ng NOPc tranh
lusn trong các cuJc th•o lusn trong công nghc.
1.3 THI1T BM K1T NNI MONG
Các thiAt bD kAt nFi mGng NOPc sa dUng NS kAt nFi các phân NoGn c[a mJt mGng
vki nhau ho†c kAt nFi các mGng NS tGo thành mJt liên mGng. Chúng ta phân loGi nhzng

thiAt bD này thành bFn loGi: bJ l†p (repeater), c_u nFi (bridge), bJ NDnh tuyAn (router)
và cpng nFi (gateway). M}i thiAt bD hoGt NJng tGi các t_ng khác nhau trong mô hình
OSI.
1.3.1 BP lRp
BJ l†p là mJt thiAt bD Nicn ch‡ hoGt NJng tGi t_ng vst lý trong mô hình OSI. Các tín
hiêu mang thông tin trong mJt mGng có thS Ni qua mJt kho•ng cách giki hGn trOkc khi
bD suy hao. BJ l†p NOPc l‚p N†t trên mJt liên kAt nhsn tín hicu trOkc khi nó trT thành
quá yêu ho†c h‹ng, tái tGo mŠu bít ban N_u và chuySn tín hicu trT lGi liên kAt.
Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

6
Hình 1.3B> lnp ho8t 1>ng t8i t3ng v?t lý trong mô hình OSI
BJ l†p cho phép chúng ta mT rJng chigu dài vst lý c[a mJt mGng, cŒng nhO t•ng
sF lOPng máy tính nFi vào mGng. Hai ph_n NOPc nFi tki bJ l†p thWc tA ch‡ là mJt mGng.
NAu trGm A gai dz licu tki trGm B, thì mwi trGm (kS c• C và D) s„ nhsn khung, giFng
nhO trOfng hPp mJt mGng không có bJ l†p. BJ l†p không có sW thông minh NS giz
không cho khung Ni sang NoGn mGng phía bên ph•i khi khung NOPc gai tki mJt trGm
trên NoGn mGng bên trái.
ThiAt bD t_ng vst lý chúng ta hay g†p hicn nay là HUB, mJt bJ l†p có nhigu cpng.
1.3.2 C8u nTi
C_u nFi hoGt NJng T c• t_ng vst lý và t_ng liên kAt dz licu c[a mô hình OSI. C_u
nFi chia các mGng lkn thành các NoGn nh‹ hun. Tuy nhiên, c_u nFi có thS giz lOu
lOPng riêng bict cho m}i NoGn mGng. C_u nFi N[ thông minh NS ch‡ chuySn tiAp khung
tki phân NoGn bên kia nAu Ních c[a khung thuJc phân NoGn Nó. C_u nFi có kh• n•ng
lwc lOu lOPng. Do Nó, chúng NOPc sa dUng NS Nigu khiSn t‚c ngh„n và cô lsp các liên
kAt l}i.
C_u nFi không thay Npi cZu trúc ho†c nJi dung c[a mJt gói, và do Nó, ch‡ có thS sa
dUng giza các phân NoGn sa dUng cùng mJt giao thLc.

CHt•NG 1 – T•NG QUAN V• Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
7
Hình 1.4 C3u nDi ho8t 1>ng t8i hai t3ng th0p nh0t trong mô hình OSI
C_u nFi hoGt NJng T t_ng vst lý và t_ng liên kAt dz licu. Do vsy, nó có thS truy
nhsp tki NDa ch‡ vst lý c[a mwi trGm kAt nFi tki nó. Khi mJt khung Ni tki c_u nFi, c_u
nFi không ch‡ tái tGo tín hicu mà còn kiSm tra NDa ch‡ Ních và ch‡ chuySn tiAp khung tki
phân NoGn chLa NDa ch‡ Nó. Khi c_u nFi nhsn mJt khung, nó Nwc NDa ch‡ chLa trong
khung và so sánh NDa ch‡ này vki b•ng NDa ch‡ c[a nó (b•ng chLa NDa ch‡ c[a mwi trGm
trong mGng và cpng mà các trGm Nó nFi tki) . Khi thZy khkp NDa ch‡, nó biAt NOPc trGm
Ních thuJc phân NoGn nào và chuySn gói tki phân NoGn Nó.
Switch là mJt thiAt bD hoGt NJng nhO mJt c_u nFi Na cpng NS kAt nFi hai ho†c nhigu
phân NoGn mGng. Nó thOfng NOPc sa dUng NS t•ng tFc NJ truygn dz licu thWc sW c[a
mGng. Ví dU, mJt mGng Ethernet hoGt NJng T tFc NJ 10Mb/s gqm có 5 trGm; các trGm
này cGnh tranh truy nhsp mGng. Do mGng ph•i chia sŽ giza n•m thiAt bD, nên tFc NJ dz
licu thWc tA là 2Mb/s. MuFn t•ng tFc NJ dz licu cho m}i thiAt bD, sa dUng c_u nFi Na
cpng (switch) NS chia mGng thành n•m phân NoGn khác nhau. NhO vsy, cho phép m}i
phân NoGn NJc lsp vki các phân NoGn khác và do Nó t•ng tFc NJ tki 10Mb/s. Nói cách
khác, không có c_u nFi, c• n•m thiAt bD chia sŽ b•ng thông s•n dùng c[a mGng; vki c_u
nFi, m}i thiAt bD sa dUng toàn bJ b•ng thông.
1.3.3 BP UVnh tuyXn
BJ l†p và c_u nFi là các thiAt bD ph_n cLng Nun gi•n có kh• n•ng thWc hicn mJt sF
Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

8
công vicc cU thS. Router là mJt thiAt bD phLc tGp hun. Chúng có kh• n•ng truy nhsp tki
NDa ch‡ t_ng mGng và chLa ph_n mgm cho phép chúng xác NDnh trong các NOfng Ni s•n
có tki Ních, NOfng Ni nào là tFi Ou nhZt. Router hoGt NJng T t_ng vst lý, t_ng liên kAt
dz licu và t_ng mGng c[a mô hình OSI.

Router chuySn tiAp các gói dz licu giza các mGng NOPc kAt nFi vki nhau. Nó thWc
hicn NDnh tuyAn gói dz licu t€ nguqn NAn Ních. S chuySn tiAp gói tki Núng phân NoGn,
c_u nFi sa dUng thông tin trong b•ng NDa ch‡; S NDnh tuyAn gói dz licu tki Ních, router
sa dUng thông tin trong b•ng NDnh tuyAn.
Hình 1.5 Router ho8t 1>ng t8i 3 t3ng t3ng th0p nh0t trong mô hình OSI
Khi mJt gói NOPc gai t€ nguqn NAn Ních, trOkc tiên nó NOPc gai tki router nFi tki
mGng nguqn. Router này so sánh NDa ch‡ lôgic trong gói dz licu và NDa ch‡ trong b•ng
NDnh tuyAn c[a nó NS xác NDnh NOfng Ni cho gói. Sau Nó, gói NOPc gai tki router kA tiAp
trên NOfng Ni v€a xác NDnh. Các router trên NOfng Ni Ngu thWc hicn các chLc n•ng
tOung tW. Router cuFi cùng (router nFi tki mGng Ních) s„ chuySn gói tki máy Ních.
1.3.4 CYng nTi
Cpng nFi hoGt NJng T c• b•y t_ng trong mô hình tham chiAu OSI. Cpng nFi là
mJt bJ chuySn Npi giao thLc. Router ch‡ có thS NOPc sa dUng NS kAt nFi các mGng sa
dUng cùng mJt giao thLc. Cpng nFi có thS nhsn mJt gói t€ mJt giao thLc này (chˆng
hGn AppleTalk) và chuySn Npi chúng thành các gói c[a mJt giao thLc khác (chˆng hGn
CHt•NG 1 – T•NG QUAN V• Bh GIAO THjC TCP/IP
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
9
TCP/IP) trOkc khi chuySn tiAp gói.
S có thS chuySn Npi NOPc giao thLc, cpng nFi ph•i hiSu NOPc các giao thLc mà
các mGng nFi trWc tiAp vki nó sa dUng. Có trOfng hPp, cpng nFi ch‡ c_n thay Npi mJt
sF thông tin trong ph_n tiêu Ng và ph_n Nuôi. NhOng cŒng có nhzng trOfng hPp, cpng
nFi ph•i Nigu ch‡nh kích thOkc, tFc NJ, cŒng nhO NDnh dGng dz licu.
Hình 1.6 CCng nDi ho8t 1>ng Z cP 7 t3ng trong mô hình OSI
TÓM T2T
Trong chng này, chúng ta 1ã tìm hi,u v5 mô hình TCP/IP và mDi quan h- c%a
mô hình này v'i mô hình OSI. Trong các chng tip theo, chúng ta sm tìm hi,u ho8t
1>ng c%a m>t sD giao thc tiêu bi,u t8i các t3ng. Do các công ngh- LAN, WAN 1ã
1)c trình bày trong module “Truy5n sD li-u” nên trong tài li-u này sm không trình
bày v5 các công ngh- sc d<ng t8i t3ng truy c?p m8ng.

Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

10
CH01NG 2
TNG INTERNET

T3ng Internet trong chng giao thc TCP/IP tng ng v'i t3ng m8ng trong mô
hình OSI. Chc n=ng chính c%a t3ng m8ng là 1ánh 1;a che lôgic và 1;nh tuyn gói t'i
1ích. Giao thc 1áng chú ý nh0t Z t3ng liên m8ng chính là giao thc IP (Internet
Protocol). Ngoài ra còn có m>t sD giao thc khác nh ICMP, ARP và RARP. Trong
chng này, chúng ta sm l3n l)t tìm hi,u ho8t 1>ng c%a các giao thc này.
N>i dung chng bao gm:
 Giao thLc IP.
 Da ch‡ IP.
 Giao thLc ICMP.
 Giao thLc ARP và RARP.

CHt•NG 2 – TNG INTERNET
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
11
2.1 GIAO TH#C IP
IP là mJt giao thLc phi kAt nFi và không tin csy. Nó cung cZp dDch vU chuySn gói
n} lWc nhZt. N} lWc nhZt T Nây có ngh•a IP không cung cZp chLc n•ng theo dõi và kiSm
tra l}i. Nó ch‡ cF g‚ng chuySn gói tki Ních chL không có sW N•m b•o. NAu NJ tin csy là
yAu tF quan trwng, IP ph•i hoGt NJng vki mJt giao thLc t_ng trên tin csy, chˆng hGn
TCP.
IP cŒng là mJt dDch vU phi kAt nFi, NOPc thiAt kA cho mJt mGng chuySn mGch gói.
Phi kAt nFi có ngh•a m}i datagram NOPc xa lý NJc lsp, m}i gói có thS Ni tki Ních trên
mJt NOfng Ni khác nhau, chúng có thS NAn sai thL tW. MJt sF datagram có thS bD mZt,
bD h‹ng trong khi truygn. IP dWa vào mJt giao thLc t_ng cao hun NS xa lý nhzng vZn

Ng này.
2.1.1 Datagram
Các gói dz licu tGi t_ng IP NOPc gwi là datagram. Hình 2.1 minh hoG NDnh dGng
datagram. MJt datagram có chigu dài biAn thiên, gqm hai ph_n: tiêu Ng và dz licu.
Ph_n tiêu Ng có chigu dài t€ 20 NAn 60 byte, chLa các thông tin c_n thiAt cho NDnh
tuyAn và chuySn phát dz licu.
Bít 0-3 Bít 4-7 Bít 8-10 Bít 11-15 Bít 16-19 Bít 20-23 Bít 24-27 Bít 28-31
Version HL
Precedence
TOS Total Length
Datagram ID Fragmentation
TTL Protocol Checksum
Source Address
Destination Address
Options
Hình 2.1 Tiêu 15 IP datagram
- Version: TrOfng 4 bít này cho biAt phiên b•n IP tGo ph_n tiêu Ng này. Phiên
b•n hicn tGi là 4. Tuy nhiên phiên b•n IPv6 s„ thay thA IPv4 trong tOung lai.
- HL – Header Length: TrOfng 4 bít này cho biAt chigu dài c[a ph_n tiêu Ng IP
Datagram, tính theo Nun vD t€ (32 bít). TrOfng này là c_n thiAt vì chigu dài c[a
ph_n tiêu Ng thay Npi (t€ 20 NAn 60 byte). Khi không có ph_n tu’ chwn
(option), chigu dài ph_n tiêu Ng là 20 byte và giá trD c[a trOfng này là 5 (5 x 4
= 20). Khi ph_n tu’ chwn có kích thOkc tFi Na thì giá trD c[a trOfng là 15 (15 x
4 = 60).
Bh GIAO THjC TCP/IP

Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

12
- Precedence: TrOfng này có chigu dài 3 byte, giá trD n‰m trong kho•ng t€ 0

(000) NAn 7 (111). Nó ch‡ rõ NJ Ou tiên c[a datagram trong trOfng hPp mGng
có t‚c ngh„n. NAu mJt router bD t‚c ngh„n và c_n b‹ mJt sF datagram, nó s„ b‹
các datagram có NJ Ou tiên thZp nhZt.
- TOS – Type of Service: TrOfng 5 bít này N†c t• các tham sF vg dDch vU, có
dGng cU thS nhO sau:
Type of Service
D T R C X
Trong 5 bít này, có mJt bít dW phòng. Cho dù các bít Ngu có thS lZy giá trD 0
ho†c 1, nhOng trong m}i datagram ch‡ có mJt bít NOPc N†t là 1.
+ 00000: bình thOfng
+ 00010: Giá nh‹ nhZt
+ 00100: J tin csy cao nhZt
+ 01000: Thông lOPng cao nhZt
+ 10000: J trv nh‹ nhZt
- Total Length: TrOfng 16 bít này cho biAt chigu dài tính theo byte c[a c•
datagram.
- Datagram ID: TrOfng 16 bít này cùng vki các trOfng khác khác (nhO NDa ch‡
nguqn và NDa ch‡ Ních) dùng NS NDnh danh duy nhZt cho mJt datagram trong
kho•ng thfi gian nó vŠn tqn tGi trên liên mGng. Giá trD này NOPc t•ng lên 1 Nun
vD m}i khi có datagram NOPc trGm gai Ni. Do vsy giá trD này s„ quay lGi 0 m}i
khi trGm Nã gai 65535 datagram.
- Fragmentation: TrOfng 16 bít này NOPc sa dUng khi datagram NOPc phân
m•nh (s„ NOPc trình bày T ph_n sau).
- TTL – Time to Live: TrOfng 8 bít này qui NDnh thfi gian tqn tGi (tính b‰ng giây)
c[a datagram trong liên mGng NS tránh tình trGng datagram bD chuySn vòng
quanh trên liên mGng. Thfi gian này do trGm gai N†t và bD gi•m Ni 1 m}i khi
datagram qua mJt router trên liên mGng.
- Protocol: TrOfng 8 bít này cho biAt giao thLc t_ng trên sa dUng dDch vU c[a
t_ng IP. IP datagram có thS Nóng gói dz licu t€ nhigu giao thLc t_ng trên,
chˆng hGn TCP, UDP và ICMP. TrOfng này ch‡ rõ giao thLc Ních cuFi cùng

mà IP datagram ph•i chuySn.
- Checksum: TrOfng 16 bít này chLa mã kiSm tra l}i theo phOung pháp CRC
CHt•NG 2 – TNG INTERNET
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
13
(ch‡ kiSm tra ph_n tiêu Ng).
- Source Address: TrOfng 32 bít này chLa NDa ch‡ IP c[a trGm nguqn.
- Destination Address: TrOfng 32 bít này chLa NDa ch‡ IP c[a trGm Ních.
2.1.2 Phân mAnh d\ li]u
Trên NOfng tki Ních, mJt datagram có thS Ni qua nhigu mGng khác nhau. M}i router
mT gói IP datagram t€ khung nó nhsn NOPc, xa lý, và sau Nó Nóng gói datagram trong
mJt khung khác. Dnh dGng và kích thOkc c[a khung nhsn NOPc phU thuJc vào giao
thLc c[a mGng vst lý mà khung v€a Ni qua. Dnh dGng và kích thOkc c[a khung gai Ni
phU thuJc vào giao thLc c[a mGng vst lý mà khung s„ Ni qua. Ví dU, nAu router kAt nFi
mJt mGng Ethernet vki mJt mGng Token Ring, nó nhsn khung theo NDnh dGng Ethernet
và gai khung theo NDnh dGng Token Ring.
 ^n vV truy_n tTi Ua (MTU – Maximum Transfer Unit)
M}i giao thLc t_ng liên kAt dz licu có NDnh dGng khung riêng. MJt trong các trOfng
NOPc NDnh ngh•a trong NDnh dGng khung là kích thOkc tFi Na c[a trOfng dz licu. Nói
cách khác, khi mJt datagram NOPc Nóng gói trong mJt khung, kích thOkc tpng c[a
datagram ph•i nh‹ hun kích thOkc tFi Na này (NOPc xác NDnh do sW hGn chA vg ph_n
cLng và ph_n mgm sa dUng trong mGng).
Giá trD c[a Nun vD truygn tFi Na (MTU) khác nhau NFi vki các giao thLc mGng vst lý
khác nhau. B•ng 2.1 ch‡ ra các giá trD MTU cho các giao thLc khác nhau.
B+ng 2.1 MTU 1Di v'i các m8ng khác nhau
Giao th;c
MTU (byte)
Hyperchannel 65535
Token Ring (16 Mb/s) 17.914
Token Ring (4 Mb/s) 4.464

FDDI 4.352
Ethernet 1,500
X.25 576
PPP 296
S giao thLc IP không phU thuJc vào mGng vst lý, các nhà thiAt kA Nã quyAt NDnh
lZy chigu dài tFi Na c[a mJt IP datagram b‰ng MTU lkn nhZt NOPc NDnh ngh•a tGi thfi
Bh GIAO THjC TCP/IP

Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

14
NiSm Nó (65535 byte). Do vsy, vicc truygn dŠn s„ hicu qu• hun nAu chúng ta sa dUng
mJt giao thLc vki kích thOkc MTU nhO vsy. Tuy nhiên, NFi vki các mGng vst lý khác,
chúng ta ph•i chia nh‹ datagram NS nó có thS chuySn qua các mGng này. Vicc chia nh‹
các datagram NOPc gwi là phân m•nh (fragmentation).
Khi mJt datagram NOPc phân m•nh, m}i m•nh có ph_n tiêu Ng riêng. H_u hAt các
trOfng trong ph_n tiêu Ng NOPc l†p lGi, nhOng cŒng có mJt sF trOfng thay Npi. MJt
m•nh lGi có thS NOPc phân m•nh tiAp nAu chúng g†p mJt mGng có MTU nh‹ hun. Nói
cách khác, mJt datagram có thS NOPc phân m•nh nhigu l_n trOkc khi NAn Ních.
Môt datagram có thS NOPc phân m•nh bTi trGm nguqn, ho†c bTi bZt k’ router nào
trên NOfng Ni. Tuy nhiên, vicc ghép các m•nh ch‡ NOPc thWc hicn T trGm Ních vì m}i
m•nh Nã trT thành mJt datagram NJc lsp.
Khi mJt datagram NOPc phân m•nh, mJt sF trOfng trong ph_n tiêu Ng ph•i NOPc
sao chép cho tZt c• các m•nh. TrOfng tu’ chwn có thS NOPc sao chép ho†c không
(chúng ta s„ xem xét vZn Ng này T ph_n sau). TrGm ho†c router thWc hicn phân m•nh
datagram ph•i thay Npi giá trD c[a 2 trOfng: Fragmentation và Total Length. Các
trOfng còn lGi ph•i NOPc sao chép. TZt nhiên, giá trD c[a trOfng Checksum ph•i NOPc
tính toán lGi cho t€ng m•nh.
 Các trghng liên quan UXn phân mAnh
Các trOfng liên quan NAn quá trình phân m•nh và ghép mJt IP datagram là:

Datagram ID và Fragmentation.
- Datagram ID: TrOfng 16 bít này dùng NS nhsn dGng mJt datagram NOPc gai
Ni t€ trGm nguqn. SW kAt hPp giza Datagram ID và NDa ch‡ IP nguqn ph•i NDnh
ngh•a duy nhZt mJt datagram khi nó rfi trGm nguqn. S N•m b•o tính duy nhZt,
IP sa dUng mJt bJ NAm NS dán nhãn cho các datagram. BJ NAm NOPc khTi tGo
T mJt sF nguyên dOung. Khi IP gai mJt datagram, nó sao chép giá trD c[a bJ
NAm vào trOfng sD Datagram ID và t•ng giá trD bJ NAm lên 1. Dó Nó tính duy
nhZt NOPc N•m b•o. Khi mJt datagram NOPc phân m•nh, giá trD c[a trOfng
Datagram ID NOPc sao chép vào trong tZt c• các m•nh. Nói cách khác, tZt c•
các m•nh có cùng Datagram ID s„ thuJc cùng mJt datagram gFc. Datagram
ID trP giúp trGm Ních trong quá trình ghép các m•nh. TrGm Ních biAt r‰ng tZt c•
các m•nh có cùng sD Datagram ID ph•i NOPc ghép vào cùng mJt datagram.
- Fragmentation: TrOfng 16 bít này NOPc chia thành 2 trOfng con là Flags và
Fragmentation Offset.
+ Frags: TrOfng này có chigu dài 3 bít, trong Nó bít N_u tiên là bít dW phòng.
Bít thL hai NOPc gwi là bít DF (Don’t Fragment). NAu giá trD c[a bít này là 1,
router ho†c trGm nguqn không NOPc phân m•nh datagram. NAu các thiAt bD này
không thS chuySn datagram qua mGng vst lý s•n có thì chúng b‹ datagram và
CHt•NG 2 – TNG INTERNET
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
15
gai thông báo l}i ICMP cho nguqn. NAu giá trD c[a trOfng này b‰ng 0,
datagram có thS NOPc phân m•nh. Bít thL ba là bít M (More fragment). NAu giá
trD c[a bít này b‰ng 1, ngh•a là m•nh này chOa ph•i m•nh cuFi cùng, còn m•nh
theo sau m•nh này. NAu giá trD b‰ng 0, có ngh•a Nây là m•nh cuFi cùng ho†c
Nây là datagram không bD phân m•nh.
+ Fragmentation Offset: TrOfng 13 bít này cho biAt vD trí tOung NFi c[a m•nh
này so vki toàn bJ datagram (theo Nun vD 64 bít). Ngh•a là m}i m•nh, tr€
m•nhcuFi cùng, ph•i chLa mJt vùng dz licu có chigu dài là bJi sF c[a 64 bít.
Hình 2.2 minh hoG vicc phân m•nh mJt datagram có kích thOkc 4000 byte

thành 3 m•nh. Các byte trong datagram gFc NOPc Nánh sF t€ 0 NAn 3999. M•nh
N_u tiên mang các byte t€ 0 NAn 1399. Giá trD trOfng NJ dDch phân m•nh cho
m•nh này là 0/8 = 0. M•nh thL hai mang các byte t€ 1400 NAn 2799. Giá trD
trOfng NJ dDch phân m•nh cho m•nh này là 1400/8 = 175. M•nh cuFi cùng
mang các byte t€ 2800 NAn 3999. Giá trD trOfng NJ dDch phân m•nh cho m•nh
này là 2800/8 = 350.

Hình 2.2 Ví d< v5 phân mPnh
C_n nhk r‰ng, giá trD c[a NJ dDch phân m•nh NOPc tính theo Nun vD 64 bít (8 byte).
ST d• nhO vsy là do chigu dài c[a trOfng Fragmentation Offset ch‡ là 13 bít, trong khi
Nó trOfng Total Length c[a datagram có chigu dài 16 bít, ngh•a là ít hun 3 bít. Do vsy,
các trGm ho†c router khi phân m•nh dz licu ph•i chwn kích thOkc c[a m}i m•nh sao
cho sF hicu c[a byte N_u tiên ph•i chia hAt cho 8 (2
3
).
Hình 2.3 minh hwa chi tiAt hun vicc phân m•nh trong ví dU trên. Chú ý r‰ng, giá trD
trOfng Datagram ID là giFng nhau NFi vki tZt c• các m•nh; và bít M NOPc thiAt lsp
cho mwi m•nh, tr€ m•nh cuFi cùng. Trong hình này, bGn thZy r‰ng m•nh thL hai lGi
tiAp tUc NOPc phân m•nh.
Byte 0000 Byte 3.999
 dch = 0000/8=0
Byte 0000

Byte 1.399

Byte 1.400 Byte 2.799
Byte 2.800 Byte 3,999
 dch = 0000/8=0
 dch = 1400/8=175
 dch = 2800/8=350

Bh GIAO THjC TCP/IP

Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT

16
MJt Nigu hiSn nhiên là, thsm chí khi m}i m•nh Ni theo các tuyAn khác nhau và tki
Ních không Núng thL tW, thì trGm Ních vŠn có thS ghép các m•nh (nAu không mZt m•nh
nào) theo cách nhO sau:
1) M•nh N_u tiên là m•nh có giá trD trOfng NJ dDch phân m•nh b‰ng 0.
2) Chia chigu dài ph_n dz licu c[a m•nh N_u tiên cho 8. M•nh thL hai có giá trD
trOfng NJ dDch phân m•nh b‰ng vki kAt qu• này.
3) Chia tpng chigu dài ph_n dz licu c[a m•nh 1 và 2 cho 8. M•nh thL 3 có giá trD
trOfng NJ dDch phân m•nh b‰ng vki kAt qu• này.
4) TiAp tUc quá trình này NAn m•nh cuFi cùng (bít M = 0).
Hình 2.3 Giá tr; c%a các trkng khi datagram 1)c phân mPnh
2.1.3 Các tùy chln IP
Ph_n tiêu Ng c[a mJt IP datagram NOPc chia làm hai ph_n: ph_n cF NDnh và ph_n
thay Npi. Ph_n cF NDnh có chigu dài 20 byte và Nã NOPc trình bày T ph_n trOkc. Ph_n
thay Npi bao gqm các tu’ chwn và có chigu dài tFi Na là 40 byte.
Các tu’ chwn không c_n có trong tZt c• các datagram. Chúng NOPc sa dUng NS
kiSm tra mGng và g— rFi. M†c dù các tu’ chwn là ph_n không yêu c_u c[a mJt tiêu Ng
IP, nhOng vicc xa lý các tu’ chwn lGi là mJt ph_n yêu c_u c[a ph_n mgm IP. Ngh•a là
tZt c• các chuin ph•i có kh• n•ng xa lý các tu’ chwn nAu chúng có m†t trong ph_n tigu
CHt•NG 2 – TNG INTERNET
Chng trình bi dng kin thc IP và NGN cho k! s TVT c%a VNPT
17
Ng. Dnh dGng tpng quát c[a mJt tùy chwn IP NOPc cho thZy T hình 4.4.
Hình 2.4 ;nh d8ng tCng quát c%a m>t tùy chTn
 Code: TrOfng này có chigu dài 1 byte, NOPc chia làm 3 trOfng con: Copy, Class và
Number.

o Copy: TrOfng con 1 bít này Nigu khiSn sW có m†t c[a tu’ chwn trong các
m•nh. Khi giá trD trOfng này b‰ng 0, có ngh•a ch‡ ph•i sao chép tu’ chwn
vào m•nh N_u tiên. NAu giá trD b‰ng 1, ngh•a là tu’ chwn ph•i NOPc sao chép
vào tZt c• các m•nh.
o Class: TrOfng con 2 bít này NDnh ngh•a mUc Ních chung c[a tu’ chwn. Khi
giá trD c[a nó là 00, ngh•a là tu’ chwn NOPc sa dUng NS Nigu khiSn datagram.
Khi giá trD là 10, ngh•a là tu’ chwn NOPc sa dUng NS g— rFi và qu•n lý. Hai
giá trD 01 và 11 NS dW phòng.
o Number: TrOfng con 5 bít này NDnh ngh•a loGi tu’ chwn. M†c dù 5 bít có thS
NDnh ngh•a tFi Na 32 loGi tu’ chwn khác nhau, nhOng hicn ch‡ có 6 loGi tu’
chwn NOPc sa dUng. Chúng ta s„ xem xét các tu’ chwn này T ph_n sau.
 Length: TrOfng 1 byte này NDnh ngh•a chigu dài tpng c[a tu’ chwn. TrOfng này
không có trong tZt c• các tu’ chwn.
 Data: TrOfng này có chigu dài thay Npi tùy vào loGi tùy chwn, nó chLa dz licu mà
các tu’ chwn cU thS yêu c_u. GiFng trOfng 1> dài, trOfng này cŒng không có trong
tZt c• các loGi tu’ chwn.
Trong sF 6 tu’ chwn Nang sa dUng, có hai là tùy chwn 1 byte và bFn tùy chwn nhigu
byte. Các tùy chwn 1 byte ch‡ có duy nhZt trOfng mã.
Tùy chln NO OPERATION
Tu’ chwn No Operation là loGi tu’ chwn 1 byte, NOPc sa dUng NS phân tách các tu’
chwn. Chˆng hGn nó có thS NOPc dùng Ng canh lg các tu’ chwn theo các hàng 32 bít.
Tùy chln END OF OPTION
Tu’ chwn End of Option cŒng là loGi tu’ chwn mJt byte, NOPc sa dUng NS Ncm tGi
NiSm cuFi c[a trOfng tu’ chwn. Tuy nhiên, nó ch‡ có thS NOPc sa dUng duy nhZt mJt
l_n và là tu’ chwn cuFi cùng. Sau tu’ chwn này, phía nhsn s„ tìm thZy ph_n dz licu. Do
dz licu ch‡ b‚t N_u t€ 32 bít tiAp theo, nên mJt sF tùy chwn No Operation NOPc Ncm NS