Bài giảng Thống kê trong doanh nghiệp xây dựng: Chương 3

Chương 3
Thống kê lao động trong đơn vị xây dựng


Chương 3. Thống kê lao động trong đơn vị
xây dựng
Vai trò của LĐ
Thống kê số lượng LĐ trong xây dựng
Thống kê cơ cấu LĐ trong xây dựng
Thống kê tình hình sử dụng thời gian LĐ
Thống kê năng suất LĐ trong xây dựng
Thống kê thù lao lao động trong xây dựng


I. Vai trò của LĐ trong sản xuất xây lắp


I. Vai trò của LĐ trong sản xuất xây lắp
Nhiệm vụ của nghiên cứu thống kê lao động:


Nghiên cứu số lượng, cơ cấu LĐ làm cơ sở phân tích tình
hình sử dụng LĐ trong đơn vị



Nghiên cứu xây dựng và hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu thống
kê LĐ trong đơn vị xây dựng



Nghiên cứu các phương pháp phân tích biến động và mức
độ hoàn thành chỉ tiêu



Nghiên cứu phương pháp thu thập thông tin và xử lý số liệu
về LĐ trong đơn vị xây lắp


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
a. Chỉ tiêu số lượng LĐ tại một thời điểm
Phản ánh số lượng LĐ của đơn vị tại 1 thời điểm. Thể hiện tình hình
phân phối và khả năng về sức LĐ của đơn vị trong thời điểm đó

Bao gồm toàn bộ số LĐ mà đơn vị trực tiếp quản lý và trả lương
(LĐ biên chế và hợp đồng)


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
a. Chỉ tiêu số lượng LĐ tại một thời điểm
-

LĐ tính đến cuối kỳ nghiên cứu không bao gồm:


LĐ gia đình làm gia công cho các đơn vị quản lý



Học sinh đến thực tập không lương



LĐ học việc không lương



LĐ chuyên trách công tác Đảng, Đoàn thể


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
b. Chỉ tiêu số LĐ bình quân trong một thời kỳ

Cho phép tính toán các chỉ tiêu thời kỳ khác như năng suất lao động,
qua đó đánh giá hiệu quả công việc


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
b. Chỉ tiêu số LĐ bình quân trong một thời kỳ
-

Theo công thức bình quân giản đơn:

𝑻𝒊
𝑻=
𝒏

Áp dụng khi biến động LĐ đều, số liệu về LĐ ở các thời điểm có

khoảng cách đều nhau
-

Theo công thức bình quân gia quyền:

𝑻=

𝑻𝒊 𝒇𝒊
𝒇𝒊

Áp dụng trong trường hợp biến động LĐ không đều, khoảng cách
thời gian không bằng nhau


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
Ví dụ: Số công nhân viên trong danh sách của một xí nghiệp ngày
1/3 là 648 người, ngày 5/3 XN chuyển đi 2 và nhận vào 3 người,
ngày 11/3 nhận vào 1 người, ngày 16/3 chuyển đi 2 người, ngày
21/3 chuyển đi 1 người, ngày 28/3 chuyển đi 1 và nhận vào 4
người.
Yêu cầu: Tính số công nhân viên bình quân trong danh sách của xí
nghiệp trong tháng 3?


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ

b. Chỉ tiêu số LĐ bình quân trong một thời kỳ
-

Theo công thức bình quân theo thứ tự thời gian:
𝑻
𝑻𝟏
+ 𝑻𝟐 +. . . + 𝒏
𝟐
𝑻= 𝟐
𝒏−𝟏



Bản chất là bình quân giản đơn số LĐ trong thời kỳ dài từ số
LĐ trong thời kỳ nhỏ hơn



Áp dụng khi biến động LĐ không đều, số LĐ ở thời điểm có
khoảng cách bằng nhau


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
b. Chỉ tiêu số LĐ bình quân trong một thời kỳ
-

Xác định chỉ tiêu lao động bình quân tháng:

Áp dụng cách tính bình quân giản đơn:



𝑻𝒊
𝑻=
𝒏

Số người hiện có ngày lễ, chủ nhật được tính bằng số người LĐ
hiện có của ngày trước đó


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
b. Chỉ tiêu số LĐ bình quân trong một thời kỳ
-

Xác định chỉ tiêu lao động bình quân quý:

Áp dụng cách tính bình quân giản đơn:


𝑻𝒊
𝑻=
𝟑

Nếu chỉ có số LĐ vào những ngày đầu tháng thì áp dụng
phương pháp tính bình quân theo thứ tự thời gian


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ

1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
b. Chỉ tiêu số LĐ bình quân trong một thời kỳ
-

Xác định chỉ tiêu lao động bình quân 6 tháng:

Áp dụng cách tính bình quân giản đơn:

-

𝑻𝒊
𝑻=
𝟔

Xác định chỉ tiêu lao động bình quân năm:

𝑻𝒊
𝑻=
𝟏𝟐


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
VD:

Số lượng lao động đầu quý 1: 400 người.
Số LĐ tăng trong quý 1 là 60 người. Tăng trong quý 2: 80 người.
Số LĐ giảm trong quý 1: 20 người, giảm trong quý 2: 40 người

Yêu cầu: tính số lượng bình quân trong từng quý

II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê số lượng LĐ
-

Số lượng LĐ hiên có cuối quý 1:

440 + 60 – 20 = 440 người
-

Số LĐ cuối quý 2:

440 + 80 – 40 = 480 người
-

Số LĐ bình quân quý 1: 420 người

-

Số LĐ bình quân quý 2: 460 người


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
Phân tích số lượng LĐ trong trạng thái động.
Bao gồm phân tích biến động, phân tích tình hình hoàn thành kế hoạch

Tìm ra quy luật biến động
Xác định mức độ biến động

Nhiệm vụ

Xác định nhân tố ảnh hưởng
Xác định vai trò các nhân tố
Dự báo số lượng LĐ


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
2.1. Xác định mức độ biến động của số lượng LĐ xây dựng
a. Xác định mức độ biến động của số LĐ dựa vào phương pháp
dãy số thời gian
Lượng tăng giảm
tuyệt đối
Tốc độ phát triển

Chỉ tiêu
Tốc độ tăng
Trị số tuyệt đối 1%
tăng, giảm


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
2.1. Xác định mức độ biến động của số lượng LĐ xây dựng
b. Xác định động thái của số lượng LĐ xây dựng
- Chỉ số số lượng lao động
𝑻𝟏
𝑰=
𝑻𝟎

𝑇1 - số LĐ thực tế
𝑇0 - số LĐ kế hoạch
𝐼 – chỉ số số lượng lao động
𝛥𝑇 – chênh lệch tuyệt đối số LĐ

𝜟𝑻 = 𝑻𝟏 − 𝑻𝟎


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
2.1. Xác định mức độ biến động của số lượng LĐ xây dựng
b. Xác định động thái của số lượng LĐ xây dựng
- Chỉ số số lượng lao động đã điều chỉnh
Áp dụng khi có sự thay đổi trong việc hoàn thành kế
hoạch sản xuất dẫn đến sự thay đổi về số lượng LĐ
𝑻𝟏
𝑰𝑻 =
𝑸
𝑻𝟎 𝟏
𝑸𝟎

𝜟𝑻 = 𝑻𝟏 − 𝑻𝟎

𝑸𝟏
𝑸𝟎

𝑸𝟏 - khối lượng sản phẩm thực tế
𝑸𝟎 - khối lượng sản phẩm kế hoạch
𝑻𝟎

𝑸𝟏
𝑸𝟎

- số LĐ kế hoạch đã điều chỉnh với tình hình hoàn thành kế hoạch


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
Ví dụ: Có số liệu tình hình sản xuất và sử dụng lao động của 1
DNXD trong 2 tháng như sau:
1. Sản phẩm sản xuất:
Sản phẩm
A
B
C

Số lượng sản phẩm (sp)
Kế hoạch
Thực tế
1.000
1.500
1.800
2.400
2.200
2.000

Đơn giá (1.000 đồng/sp)
200
250

150

2. Số công nhân trong danh sách bình quân kỳ kế hoạch: 400
người, kỳ thực tế 440 người
Yêu cầu: Kiểm tra tình hình sử dụng lao động của DN theo 2
phương pháp: đơn giản và có điều chỉnh?


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
2.1. Xác định mức độ biến động của số lượng LĐ xây dựng
b. Xác định động thái của số lượng LĐ xây dựng
- Chỉ số số lượng lao động đã điều chỉnh
Lưu ý:
 Chỉ điều chỉnh đối với công nhân xây lắp
 Chú ý đến sự thay đổi của kết cấu các loại công tác giữa thực
tế và kế hoạch, kỹ thuật mới trong sản xuất
Ví dụ trang 357 giáo trình


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
2.1. Xác định mức độ biến động của số lượng LĐ xây dựng
b. Xác định động thái của số lượng LĐ xây dựng
- Hệ số biến động số lượng LĐ
Tổng biến động tuyệt đối số LĐ:
𝜟𝑻 – số LĐ tăng thuần túy trong kỳ
𝑻𝑩 - số LĐ tăng bổ sung
𝑻𝑮 - số LĐ giảm trong kỳ

𝜟𝑻 = 𝑻𝑩 − 𝑻𝑮


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
2.1. Xác định mức độ biến động của số lượng LĐ xây dựng
b. Xác định động thái của số lượng LĐ xây dựng
- Hệ số biến động số lượng LĐ
Hệ số biến động tăng:
𝑻𝑩 - số LĐ tăng, bổ sung trong kỳ
𝑻 - số LĐ bình quân trong kỳ
Hệ số biến động giảm:
𝑻𝑮 - số LĐ giảm trong kỳ
𝑻 - số LĐ bình quân trong kỳ

𝑻𝑩
𝑲𝑻 =
𝑻

𝑲𝑮 =

𝑻𝑮
𝑻


II. Nghiên cứu thống kê số lượng LĐ
2. Phân tích thống kê số lượng LĐ trong đơn vị xây lắp
2.2. Phân tích tìm các nhân tố và mức độ ảnh hưởng
Được thực hiện bằng cách dựa vào mối quan hệ giữa chỉ tiêu định
gốc và chỉ tiêu liên hoàn và phân tích thành phần

2.3. Dự báo thống kê số lượng LĐ xây dựng
Chỉ tiêu lượng tăng giảm
tuyệt đối bình quân

Dự báo

Tốc độ phát triển bình
quân

Hàm hồi quy xu thế


III. Nghiên cứu thống kê cơ cấu LĐ
1. Hệ thống chỉ tiêu thống kê cơ cấu LĐ
1.1. Cơ cấu LĐ trong các đơn vị xây lắp theo quan hệ về tổ chức
quản lý LĐ

Lao động

Biên chế

Hợp đồng