Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối vối tổ chức Công đoàn trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay

TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐẠI HỌC SÀI GÒN

Số 7 (32) - Tháng 9/2015

Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam đối vối tổ chức Cơng đồn trong sự nghiệp
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay
Renewing the Communist Party’s leadership over the Confederation of Labour
at the current process of industrialization and modernization
ThS. Ngơ Thị Kim Liên
Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM
M.A. Ngo Thi Kim Lien
Banking University Ho Chi Minh City
Tóm tắt
Hiện nay, trong bối cảnh tồn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, giai cấp cơng nhân và tổ chức Cơng
đồn Việt Nam đang đứng trước những thuận lợi to lớn và cả những khó khăn gay gắt. Tác động mặt trái
của nền kinh tế thị trường làm cho quan hệ lao động phức tạp, số doanh nghiệp và đội ngũ cơng nhân đang
tăng nhanh nhưng tổ chức Cơng đồn chưa phát triển theo tỷ lệ tương ứng. Mặt khác, các thế lực thù địch
đang tìm mọi cách chống phá chủ nghĩa Mác-Lênin, phong trào cộng sản, cơng nhân và Cơng đồn thế
giới nói chung cũng như vai trò lãnh đạo của Đảng nói riêng. Trong khi đó, sự nghiệp cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đang đặt ra những u cầu cao đối với tổ chức Cơng đồn trong xây dựng giai cấp cơng nhân.
Vì vậy, để tiếp tục nâng cao vai trò và hiệu quả hoạt động của Cơng đồn trong thời kỳ mới, cần có sự
hồn thiện, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động cơng đồn.
Từ khóa: cơng nhân viên chức lao động, cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa, cơng nhân lao động…
Abstract
In the process of internationalization and globally economic integration, the working class and the Viet
Nam’s Confederation of Labour are facing the advantages and disadvantages. The downside of the
market economy makes the labour relations more complex, the number of corporates and workers are
increasing so rapidly that the Confederation of Labour can not inspect. On the other hand, the hostile
forces are trying to oppose Marxism - Leninism, the communist revolution of working class, the
Confederation of Labour in general and the leadership of Communist Party in particular. Meanwhile,

the process of industrialization and modernization is setting high requirements for the Confederation of
Labour in building the working class. Therefore, in order to gain the effectiveness of Confederation of
Labour, the Party needs to renew the leadership over the Confederation of Labour.
Keywords: the working class, the industrialization and modernization...

viên trong hệ thống chính trị nước ta, chịu
sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng ta về mọi
mặt. Việc xây dựng tổ chức Cơng đồn
vững mạnh khơng chỉ là nhiệm vụ của

1. Đặt vấn đề
Cơng đồn là một tổ chức chính trị –
xã hội rộng lớn của giai cấp cơng nhân và
những người lao động Việt Nam, là thành
87


ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ...

hội, trong đó có Công đoàn, là chức năng,
nhiệm vụ trọng yếu của Đảng, là yếu tố đặc
biệt quan trọng, góp phần đảm bảo thắng
lợi của cách mạng. Qua thực tế cho thấy, ở
bất cứ giai đoạn cách mạng nào, ở bất cứ
ngành, địa phương, đơn vị nào làm tốt chức
năng, nhiệm vụ trên đều tập hợp, giáo dục
được đông đảo người lao động, đưa họ
tham gia vào phong trào hành động cách
mạng, thực hiện thắng lợi đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của

Nhà nước.
Trong công cuộc đổi mới, nhất là từ
khi đất nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh
CNH - HĐH, Đảng đã luôn khẳng định vai
trò lãnh đạo của mình đối với Công đoàn
tạo nên chuyển biến và đạt được nhiều kết
quả quan trọng. Sự quan tâm của Đảng đối
với công đoàn các cấp, sự kết hợp sức
mạnh của các đoàn thể và xã hội đã tạo
điều kiện thuận lợi cơ bản cho công tác
công đoàn và phong trào công nhân trên
các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức cán bộ.
Phát huy được tính năng động, sáng tạo,
nhiệt tình của đội ngũ cán bộ, đoàn viên,
công nhân viên chức lao động (CNVCLĐ),
có sức lôi cuốn đông đảo người lao động
tham gia vào các phong trào do Công đoàn
phát động, làm cho người lao động gắn bó
với tổ chức Công đoàn.
Trong các Đại hội đại biểu toàn quốc,
Đảng đều xác định đổi mới phương thức
lãnh đạo của Đảng đối với các tổ chức
trong hệ thống chính trị, trong đó chú ý đến
tổ chức Công đoàn. Nhờ đó, Công đoàn
ngày càng được mở rộng, tập hợp ngày
càng đông đảo công nhân viên chức vào tổ
chức của mình, vị trí, vai trò của Công
đoàn được nâng lên.
Việc lãnh đạo của các cấp ủy đối với
Công đoàn đã có những bước tiến bộ, nhất

là trong tổ chức học tập, quán triệt Nghị
quyết và tổ chức thực hiện Nghị quyết.
Đảng đã không ngừng củng cố, nâng cao
chất lượng hoạt động của tổ chức Công
đoàn trong các doanh nghiệp nhà nước, các

riêng giai cấp công nhân và những người
lao động mà đây là trách nhiệm to lớn,
nặng nề của Đảng, Nhà nước và các tổ
chức khác trong hệ thống chính trị nước ta.
Song trước hết, vai trò, trách nhiệm ấy
thuộc sự lãnh đạo của Đảng. Sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn là
nhân tố quan trọng đảm bảo mọi thắng lợi
của hoạt động Công đoàn. Trong từng bối
cảnh lịch sử cụ thể, với những yêu cầu
khác nhau của sự nghiệp cách mạng, Đảng
ta đã đề ra đường lối lãnh đạo tổ chức
Công đoàn, nhằm bảo đảm cho hoạt động
Công đoàn đi đúng hướng và giành thắng
lợi to lớn.
Ngày nay, trong công cuộc đổi mới,
dưới sự lãnh đạo của Đảng, Công đoàn
Việt Nam ngày càng trưởng thành và lớn
mạnh, góp phần tích cực vào quá trình
công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH HĐH). Tuy nhiên, hoạt động Công đoàn
hiện nay vẫn đang trong tình trạng lúng
túng, bất cập trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt
là công tác vận động, tập hợp quần chúng ở
khu vực kinh tế ngoài nhà nước. Nội dung,

phương pháp hoạt động Công đoàn trong
các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
chưa được đổi mới nên chất lượng, hiệu
quả hoạt động Công đoàn chưa cao, quyền
và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công
nhân lao động (CNLĐ) còn bị vi phạm.
Trước thực trạng đó, việc tăng cường lãnh
đạo của Đảng để phát huy vai trò của giai
cấp công nhân, tổ chức Công đoàn vững
mạnh là rất quan trọng và cấp thiết, là một
yêu cầu và nội dung quan trọng của tăng
cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng
đối với hệ thống chính trị, với các đoàn thể
nhân dân, góp phần đưa sự nghiệp CNH HĐH đất nước trong điều kiện toàn cầu
hóa diễn ra như một xu thế khách quan,
đến đích thắng lợi.
2. Thực trạng về vai trò lãnh đạo
của Đảng đối với Công đoàn trong
thời kỳ đổi mới
Lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã
88


NGÔ THỊ KIM LIÊN

thiết giữa tổ chức Công đoàn với Đảng,
đồng thời đề cao trách nhiệm của tổ chức
Công đoàn đối với công tác xây dựng Đảng.
Công tác kiểm tra, giám sát của Đảng
đối với hoạt động của các tổ chức Đảng và

đảng viên được thực hiện nghiêm túc. Các
cấp ủy đã coi trọng việc phát huy vai trò và
tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức Công
đoàn tham gia xây dựng đường lối, chủ
trương, chính sách của Đảng, pháp luật của
Nhà nước và các quyết định, chương trình
hoạt động của địa phương, cơ quan, đơn vị.
Đặc biệt, các cấp ủy Đảng đã chỉ đạo việc
cụ thể hóa về nội dung, phương thức thực
hiện vai trò giám sát và phản biện xã hội
của tổ chức Công đoàn, kết hợp chặt chẽ
với việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.
Tuy nhiên, bên cạnh những chuyển
biến tiến bộ và kết quả đạt được, phương
thức lãnh đạo của đảng đối với Công đoàn
còn một số hạn chế. Vai trò của cấp ủy
Đảng ở địa phương và trong doanh nghiệp
ở nhiều nơi còn mờ nhạt. Cấp ủy Đảng, các
ngành chức năng và chính quyền địa
phương ở một số nơi không thực hiện
nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng về
xây dựng đội ngũ công nhân và tổ chức
Công đoàn trong thời kỳ CNH - HĐH,
hoặc có thực hiện, nhưng thiếu thường
xuyên và nặng nề hình thức, chưa chú
trọng xây dựng tổ chức Công đoàn và tổ
chức cơ sở Đảng trong các doanh nghiệp
ngoài quốc doanh. Bởi vậy, ở khá nhiều
doanh nghiệp cổ phần, doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp tư

nhân, tổ chức Công đoàn chưa tập hợp
được đông đảo CNLĐ và chưa thật sự trở
thành người đại diện và bảo vệ quyền lợi
chính đáng của CNLĐ. Ở nhiều doanh
nghiệp ngoài quốc doanh, đảng viên không
có nơi sinh hoạt, vai trò lãnh đạo của Đảng
hầu như không có. Công tác giáo dục chính
trị tư tưởng cho công nhân bị xem nhẹ.
Một số cấp ủy, từ sự lúng túng trong
nội dung, phương thức lãnh đạo Công đoàn
dẫn đến những biểu hiện buông lỏng lãnh

cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp ngoài
quốc doanh. Các cấp ủy Đảng đã tập trung
chỉ đạo việc phát huy vai trò của các tổ
chức đó trong việc phối hợp với doanh
nghiệp kịp thời giải quyết những vấn đề
phát sinh giữa người lao động và người sử
dụng lao động theo pháp luật. Nhiều tổ
chức Đảng, đoàn thể nhân dân trong doanh
nghiệp đã thể hiện được vai trò, vị trí của
mình, góp phần tích cực vào sự ổn định và
phát triển của doanh nghiệp. Nhiều nơi, tổ
chức Đảng hoạt động tốt đã góp phần thúc
đẩy sản xuất, tham gia giải quyết hợp lý
các tranh chấp, ngăn chặn kịp thời đình
công bất hợp pháp. Một số chủ doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cũng
nhận thức được vai trò tích cực của tổ chức
Đảng trong doanh nghiệp và tạo điều kiện

cho tổ chức Đảng hoạt động.
Công tác cán bộ của tổ chức Công
đoàn đã được cấp ủy Đảng chỉ đạo chặt
chẽ. Trên cơ sở chiến lược cán bộ, các
quan điểm của Đảng về công tác cán bộ,
các cấp ủy đã cụ thể hóa và lãnh đạo xây
dựng đội ngũ cán bộ Công đoàn trên tất cả
các khâu từ xây dựng tiêu chuẩn chức danh
cán bộ Công đoàn; quy hoạch, đào tạo, bồi
dưỡng, bố trí, sử dụng đến thực hiện chính
sách cán bộ Công đoàn. Nguyên tắc Đảng
thống nhất lãnh đạo công tác cán bộ và
quản lý đội ngũ cán bộ theo nguyên tắc tập
trung dân chủ, đồng thời đề cao trách
nhiệm của các tổ chức trong hệ thống chính
trị. Nhờ đó, đội ngũ cán bộ Công đoàn nhìn
chung đã được đổi mới, đáp ứng yêu cầu
thực hiện nhiệm vụ của Công đoàn trong
công cuộc đổi mới.
Các quy định về chế độ làm việc giữa
cấp ủy với lãnh đạo chủ chốt của tổ chức
Công đoàn cũng như chế độ báo cáo, xin ý
kiến của cấp ủy về hoạt động của tổ chức
Công đoàn đã được sửa đổi bổ sung phù
hợp với yêu cầu và điều kiện hoạt động mới
và được duy trì thành nền nếp hầu hết ở các
ngành, các cấp. Điều đó góp phần làm tăng
vai trò của Công đoàn và sự gắn bó mật
89

ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ...

hợp pháp, chính đáng cho họ, một trong
những giải pháp hết sức quan trọng và cấp
bách cần được thực hiện đó là đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng nhằm tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức
Công đoàn, góp phần thắt chặt sự gắn bó
vốn có giữa Đảng với Công đoàn trong một
sự nghiệp chung, hướng tới mục tiêu xây
dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
3. Giải pháp đổi mới phương thức
lãnh đạo của Đảng đối với Công đoàn
Để đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng đối với tổ chức Công đoàn trong tình
hình mới, nhằm góp phần thực hiện thắng
lợi mục tiêu của thời kỳ đẩy mạnh CNH HĐH đất nước, cần quan tâm giải quyết
những vấn đề chủ yếu sau đây:
Nâng cao nhận thức thống nhất về vị
trí, vai trò của Công đoàn trong giai đoạn
hiện nay
Hiện nay, chúng ta đang trong thời kỳ
đẩy mạnh CNH - HĐH, tích cực, chủ động
hội nhập quốc tế. Điều này đặt chúng ta
trước thời cơ và thách thức lớn, nhiều yếu
tố tích cực và tiêu cực đã và đang tác động
đến tổ chức và hoạt động của các cấp Công
đoàn. Để thực hiện tốt việc hội nhập, đẩy

nhanh tiến trình công nghiệp hóa, sớm đưa
nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển
cần phải huy động sức manh tổng hợp của
toàn dân tộc, trong đó tổ chức Công đoàn
đóng vai trò rất quan trọng. Do vậy, công
tác vận động công nhân và quần chúng lao
động không những không giảm đi mà
ngược lại đòi hỏi phải tăng lên cùng với
quy mô, tốc độ của tiến trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa và lộ trình hội nhập.
Đồng thời, cần có nhận thức mới về sự
phát triển của giai cấp công nhân Việt Nam
trong điều kiện đẩy mạnh CNH và hội
nhập. Trên thực tế, số lượng công nhân và
người lao động ngày một tăng nhanh, cơ
cấu công nhân viên chức và người lao động
cũng rất đa dạng, phức tạp, trình độ công
nhân được cải thiện, xu hướng trí thức hóa

đạo Công đoàn. Ở khá nhiều nơi, cấp ủy
chưa thật sự coi trọng xây dựng đội ngũ cán
bộ cho tổ chức Công đoàn, chưa chú ý chọn
những cán bộ có đức, có tài, có năng lực về
công tác công đoàn. Quy trình tiến hành
công tác cán bộ đối với tổ chức Công đoàn
của cấp ủy, tổ chức Đảng ở một số nơi còn
chưa khoa học, chua thực sự dân chủ(1).
Về phát huy vai trò giám sát, phản biện
xã hội của tổ chức Công đoàn, nhìn chung,
còn lúng túng trong xác định nội dung và

hình thức, phương pháp thực hiện, cũng
như xác định cơ chế, biện pháp bảo vệ
những cán bộ Công đoàn, những đoàn viên
tích cực tham gia giám sát các hoạt động
nhất là các hành vi tiêu cực của cán bộ,
đảng viên. Nội dung hoạt động của tổ chức
Công đoàn ở nhiều nơi còn chưa phong
phú, hình thức hoạt động còn đơn điệu,
chưa thực sự hấp dẫn cán bộ, công nhân lao
động, viên chức. Một số cán bộ Công đoàn
còn có biểu hiện “viên chức hóa”.
Công tác tuyên truyền, giáo dục tuy đã
được đổi mới, song đối với lực lượng
CNLĐ ngoài nhà nước, do đời sống vật
chất, trình độ học vấn còn hạn chế, thời
gian lao động nhiều nên việc học tập các
chủ trương, đường lối, Nghị quyết của
Đảng, pháp luật của Nhà nước còn hạn chế.
Các phong trào thi đua yêu nước tuy được
phát động, triển khai và chỉ đạo đến tất cả
các cấp công đoàn, nhưng vẫn còn dàn trải,
hiệu quả đem lại còn chung chung, hình
thức. Hoạt động của Công đoàn cơ sở khu
vực ngoài nhà nước còn hạn chế, vai trò, vị
trí của tổ chức Công đoàn mờ nhạt, chức
năng đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp chính đáng cho người lao động ít thực
hiện được, công tác phát triển đoàn viên,
thành lập Công đoàn cơ sở gặp khó khăn.
Sự phối hợp với các ngành liên quan để

thực hiện chức năng đại diện của Công
đoàn còn ít hiệu quả.
Thực tế cho thấy, để tổ chức Công
đoàn thật sự trở thành “người thủ lĩnh” đại
diện cho CNLĐ, bảo vệ quyền và lợi ích
90


NGÔ THỊ KIM LIÊN

nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh;
giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp
công nhân của Đảng trong tình hình mới;
nâng cao kiến thức, trình độ chuyên môn
nghiệp vụ, nhất là kiến thức về kinh tế thị
trường, kinh tế tri thức trong thế giới
đương đại, về quan hệ quốc tế; nâng cao
trách nhiệm của đảng viên, nhất là những
đảng viên giữ chức vụ chủ chốt trong các
tổ chức Công đoàn. Đồng thời, cán bộ,
đảng viên phải đi sâu, đi sát thực tiễn, gắn
bó mật thiết với nhân dân nói chung, với
công nhân lao động và hoạt động của tổ
chức Công đoàn nói riêng, nâng cao năng
lực tổng kết thực tiễn, rèn luyện và phát
triển phong cách lãnh đạo khoa học. Cần
nêu cao tính thuyết phục và tính nêu gương
của cán bộ, đảng viên phải tự rèn luyện,
phấn đấu không ngừng.
Về phía tổ chức Công đoàn cần đề cao

trách nhiệm của mình trước Đảng đối với
phong trào công nhân và hoạt động công
đoàn, khắc phục tình trạng xa rời cơ sở,
bệnh giấy tờ, sự vụ. Công đoàn cơ sở cần
làm tốt nhiệm vụ bồi dưỡng, giới thiệu
đoàn viên ưu tú để tổ chức cơ sở Đảng xem
xét kết nạp vào Đảng, đồng thời phát hiện
những cán bộ, đảng viên không đủ tư cách,
phẩm chất đạo đức để phản ánh với Đảng
phê bình, giúp đỡ hoặc khai trừ ra khỏi
Đảng. Để công tác Công đoàn thành công,
cán bộ Công đoàn thực sự là tấm gương có
sức thuyết phục, “cán bộ Công đoàn phải
cùng ăn, cùng ở, cùng làm và cùng bàn bạc
với quần chúng”(2).
Đổi mới hình thức và nội dung lãnh
đạo của Đảng đối với Công đoàn
Phương thức lãnh đạo của Đảng là hệ
thống phương pháp, hình thức, biện pháp
mà Đảng sử dụng để lãnh đạo hệ thống
chính trị và toàn xã hội nhằm hiện thực hóa
Cương lĩnh chính trị, chủ trương, đường
lối, quan điểm, mục tiêu của Đảng trong
thực tiễn(3). Từ khái niệm trên, có thể hiểu
“Phương thức lãnh đạo của Đảng đối với
Công đoàn đó là các hình thức, phương

trong công nhân ngày một rõ. Bên cạnh đó,
một số lượng lớn công nhân vừa rời khỏi
nông thôn, nông nghiệp tham gia vào đội

ngũ công nhân trong các khu công nghiệp,
tác phong, lề lối làm việc và trình độ tay
nghề rất hạn chế. Do vậy, để tập hợp, vận
động được công nhân trong một khối thống
nhất, vai trò của Công đoàn càng trở nên
nặng nề hơn, phức tạp hơn. Điều này đòi
hỏi Công đoàn vừa phải khắc phục những
phương pháp xơ cứng, hành chính hóa, vừa
phải đa dạng hóa các hình thức tập hợp, vận
động quần chúng lao động. Để tổ chức
Công đoàn phát huy được vai trò của mình,
cần có sự đổi mới trong nhận thức về vị trí,
vai trò của Công đoàn, từ đó đổi mới
phương thức lãnh đạo của Đảng đối với tổ
chức Công đoàn. Các cấp ủy Đảng cần làm
cho cán bộ, đảng viên thấy được vai trò
quan trọng của công đoàn và tính phức tạp,
khó khăn của hoạt động Công đoàn trong
nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo
cơ chế thị trường; đẩy mạnh việc xây dựng
tổ chức cơ sở Đảng và nâng cao năng lực
lãnh đạo của Đảng ở khu vực kinh tế ngoài
quốc doanh. Đặc biệt, cần quan tâm hơn
nữa việc lãnh đạo tuyển chọn, bồi dưỡng,
xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn; thực
hiện có nền nếp chế độ làm việc với công
đoàn và kiểm tra công tác Công đoàn; cần
phân công và thường xuyên nhắc nhở, kiểm
tra vai trò tiên phong, gưong mẫu của cán
bộ, đảng viên trong hoạt động Công đoàn.

Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ
trí tuệ và phong cách lãnh đạo khoa học
của Đảng
Đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng đối với Công đoàn là vấn đề khoa
học - thực tiễn, phải được nghiên cứu về lý
luận và được thể hiện trong thực tiễn hoạt
động lãnh đạo của Đảng đối với Công
đoàn. Điều này đòi hỏi trước tiên là, Đảng
phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình
độ trí tuệ cao và phong cách lãnh đạo khoa
học. Để thực hiện được, Đảng cần tăng
cường, nâng cao chất lượng giáo dục chủ
91


ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ...

nghiệp chưa có tổ chức Đảng) đối với
Công đoàn, cần phải xem việc nâng cao
hiệu quả kiểm tra, giám sát của Công đoàn,
của người lao động đối với doanh nghiệp là
một trọng điểm trong sự lãnh đạo của Đảng
đối với Công đoàn, là một thước đo trình
độ trưởng thành trong sự lãnh đạo của
Đảng đối với Công đoàn. Đảng lãnh đạo để
nâng cao ý thức, năng lực làm chủ của
Công đoàn và người lao động; năng lực
nắm bắt tình hình doanh nghiệp, sự dũng
cảm của Công đoàn, của người lao động

trong đấu tranh vì chân lý. Đảng lãnh đạo
để sớm cơ chế hóa, luật hóa quyền của
người lao động, của tổ chức Công đoàn
trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động của
mọi loại hình doanh nghiệp, thuộc mọi
thành phần kinh tế với những nội dung và
hình thức thích hợp đối với từng loại hình
doanh nghiệp. Để đạt được những nội dung
trên, sự lãnh đạo của Đảng đối với Công
đoàn và người lao động phải được đổi mới
theo hướng dân chủ hóa, khoa học hóa,
hiện đại hóa.
Đảnh lãnh đạo Công đoàn bằng đường
lối, chủ trương, chính sách, bằng sự gương
mẫu của những đảng viên có năng lực,
phẩm chất, có tín nhiệm và có kinh nghiệm
hoạt động trong phong trào công nhân và
công đoàn, bằng sự định hướng đúng đắn
cho hoạt động của Công đoàn. Để nâng cao
vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Công
đoàn, các cấp uỷ Đảng ở các địa phương,
các doanh nghiệp cần đề ra tiến độ và các
biện pháp để làm tốt công tác phát triển
Đảng, xây dựng tổ chức Đảng trong sạch,
vững mạnh. Đảng viên định kỳ thực hiện
báo cáo với chi bộ Đảng về công tác công
vận của mình, cấp uỷ Đảng phân công cấp
uỷ viên và đảng viên hăng hái đảm nhận và
gương mẫu làm tốt công tác Công đoàn. Ở
những cơ sở sản xuất chưa có tổ chức cơ sở

Đảng, cần bồi dưỡng, kết nạp công nhân
vào Đảng, tiến tới thành lập chi bộ để lãnh
đạo đội ngũ công nhân, Công đoàn trong
doanh nghiệp.

pháp, quy trình, quy chế, chế độ, lề lối
làm việc, tác phong công tác… mà Đảng
sử dụng để tác động đến tổ chức Công
đoàn nhằm thực hiện thắng lợi nội dung
lãnh đạo của Đảng đối với Công đoàn
trong từng giai đoạn cách mạng”(4). Vì thế,
để đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
đối với Công đoàn thì cần phải đổi mới cả
hình thức và nội dung lãnh đạo.
Đảng định hướng và lãnh đạo hoạt
động công đoàn thông qua Nghị quyết. Vì
thế sự đổi mới trước hết cần thể hiện ngay
trong nội dung Nghị quyết. Các nội dung
này cần bám sát thực tiễn cuộc sống, thực
tiễn hoạt động công đoàn. Các cấp ủy Đảng
cần có liên hệ chặt chẽ với tổ chức Công
đoàn thông qua tổ chức Công đoàn để hiểu
rõ tâm tư, nguyện vọng, những vấn đề đặt
ra trước bản thân công nhân và quần chúng
lao động. Ngược lại, bản thân tổ chức
Công đoàn cần kịp thời nắm bắt chủ
trương, Nghị quyết của Đảng để tuyên
truyền, giáo dục, vận động công nhân,
quần chúng lao động.
Sự đổi mới phương thức lãnh đạo của

Đảng đối với Công đoàn cần phải tôn trọng
tính tự chủ bình đẳng xã hội của Công
doàn. Đặc biệt, cần chú trọng nhiều hơn sự
đối thoại bình đẳng, cộng đồng trách nhiệm
giữa Đảng, Nhà nước và Công đoàn và coi
trọng hoạt động quản lý của Nhà nước đối
với Công đoàn.
Đảng lãnh đạo thông qua hình thức
giới thiệu đảng viên ưu tú để quần chúng,
đoàn viên công đoàn qua Đại hội Công
đoàn lựa chọn, bầu vào các cương vị lãnh
đạo của tổ chức Công đoàn các cấp. Vì thế,
không nên gán ghép cán bộ cả Đảng vào
các tổ chức Công đoàn, tăng cường bồi
dưỡng công đoàn viên thông qua hoạt động
thực tiễn giúp họ trưởng thành về trình độ
chuyên môn và thấm nhuần lý tưởng cộng
sản, trở thành những người uy tín và trực
tiếp tham gia vào hoạt động công đoàn.
Đồng thời, để tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng (có thể là gián tiếp ở các doanh
92


NGÔ THỊ KIM LIÊN

Sắp xếp, kiện toàn tổ chức, bộ máy
của Đảng và các tổ chức Công đoàn, đáp
ứng yêu cầu đổi mới phương thức lãnh đạo
của Đảng đối với Công đoàn

Hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng và
các tổ chức Công đoàn có vai trò rất to lớn
trong đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng đối với Công đoàn. Vì thế, cần
nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung và cụ thể hóa
chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức, cơ
quan của Đảng và của tổ chức Công đoàn ở
các ngành, các cấp, các khu vực phù hợp
với nhiệm vụ, điều kiện hoạt động, phù
hợp với yêu cầu tình hình mới. Xây dựng
và hoàn thiện quy chế hoạt động của cấp
ủy, trong đó chú ý làm rõ những vấn đề về
sự lãnh đạo của cấp ủy đối với tổ chức
Công đoàn. Tiếp tục nghiên cứu làm sáng
tỏ cơ sở khoa học của việc sắp xếp, kiện
toàn tổ chức bộ máy của Đảng và các tổ
chức Công đoàn ở các ngành, lĩnh vực
khác nhau.
Trong quá trình lãnh đạo, để nâng cao
chất lượng hoạt động của tổ chức Công
đoàn xã hội, các cấp ủy Đảng cần tôn trọng
tính độc lập tương đối của tổ chức Công
đoàn. V.I.Lênin đã bàn về vấn đề này và
nhấn mạnh, phải tôn trọng tính độc lập của
các đoàn thể; khác với tổ chức Đảng, tổ
chức đoàn thể phải được tổ chức hợp lý sao
cho tập hợp được đông đảo đoàn viên, hội
viên(5). Song cũng cần chú ý rằng, tính độc
lập tương đối của Công đoàn chỉ thuộc về
chức năng, nhiệm vụ, phương thức hoạt

động và tổ chức. Về chính trị, tư tưởng thì
Công đoàn phải đặt dưới sự lãnh đạo, định
hướng của Đảng.
Phát huy tính chủ động và sáng tạo
của hoạt động Công đoàn
Trong sự nghiệp công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước, các cấp Công đoàn
cần tăng cường tuyên truyền, giáo dục
nhằm nâng cao nhận thức về trách nhiệm
của giai cấp công nhân, không ngừng học
tập, nâng cao kiến thức và trình độ tay nghề
để nắm bắt và làm chủ được khoa học tiên

tiến, công nghệ hiện đại, nâng cao năng suất
lao động, chất lượng sản phẩm, hiệu quả
kinh tế; tổ chức nuôi dưỡng và nâng cao
hơn nữa chất lượng và hiệu quả của các
phong trào “Lao động sáng tạo”, “Lao động
giỏi”... phù hợp với từng ngành nghề...
Hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế là
một chủ trương lâu dài của Đảng và Nhà
nước ta. Việc làm chủ yếu, thường xuyên
và tốt nhất, thiết thực nhất thiết thực nhất
của Công đoàn là giáo dục, đề cao tự hào
dân tộc và bản lĩnh cách mạng của giai cấp
công nhân để nắm vững và làm chủ kỹ
thuật hiện đại, công nghệ tiên tiến, làm ra
ngày càng nhiều sản phẩm tốt có sức cạnh
tranh cao.
Đối với chủ trương xây dựng, chỉnh

đốn Đảng, cải cách hành chính, xây dựng
nhà nước pháp quyền của dân, vì dân, thì
tác động chủ yếu của Công đoàn là thông
qua trường học công đoàn mà bồi dưỡng,
nâng cao quan điểm, lập trường giai cấp
công nhân cho cán bộ, đảng viên, công
chức, viên chức mà phát hiện và giới thiệu
với Đảng và Nhà nước những đoàn viên ưu
tú để đưa vào Đảng, để đào tạo thành cán
bộ nhà nước; là chăm lo xây dựng tổ chức
công đoàn vững mạnh, làm “cầu nối” tin
cậy của Đảng với công nhân, lao động, làm
chỗ dựa vững chắc cho chính quyền nhà
nước các cấp, các ngành; là động viên và tổ
chức phong trào công nhân, lao động đi
đầu và làm nòng cốt trong việc thực hiện
mọi chủ trương, chính sách của Đảng và
luật pháp của nhà nước là động viên công
nhân, lao động phát hiện và đấu tranh với
những hành vi tham nhũng, lãng phí, quan
liêu, cửa quyền và ức hiếp dân của cán bộ,
công chức nhà nước.
Thay cho lời kết, trong bối cảnh mới
và yêu cầu mới của sự nghiệp công nghiệp
hóa, để nâng cao hiệu quả hoạt động công
đoàn, rõ ràng cần phải đổi mới cả nội dung
và phương thức lãnh đạo của Đảng đối với
hoạt động Công đoàn. Bản chất của sự đổi
mới là tăng cường sự gắn bó chặt chẽ vốn
93

ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM ...

có giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Công
đoàn Việt Nam trong một sự nghiệp chung,
hướng tới mục tiêu xây dựng một nước
Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ, văn minh.

(5)

Chú thích:

TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1)

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam (2007),
Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công
nhân và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế
quốc tế”, Nxb Lao động, Hà Nội. tr 147.

1. Đảng Cộng sản Việt Nam, (2006), Văn kiện
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội .

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, 2007,

Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công
nhân và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế
quốc tế”, Nxb Lao động, Hà Nội. tr 141.

2. Hồ Chí Minh (1986), Giai cấp công nhân và
Công đoàn Việt Nam, Nxb Lao động,
Hà Nội.

(2)

Hồ Chí Minh (1986) : Giai cấp công nhân và
Công đoàn Việt Nam, Nxb Lao động, Hà Nội,
tr 121.

3. Trần Đình Nghiêm, (2002), Đổi mới phương
thức lãnh đạo cuả Đảng, Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nội.

(3)

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, (2007),
Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công
nhân và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế
quốc tế”, Nxb Lao động, Hà Nội. tr 136.

4. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, (2007),

Kỷ yếu Hội thảo khoa học “Tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng đối với giai cấp công nhân
và Công đoàn Việt Nam thời kỳ công nghiệp
hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế”,
Nxb Lao động, Hà Nội.

(4)

Vũ Hữu Ngoạn (2011), Tìm hiểu một số khái
niệm trong Văn kiện Đại hội IX của Đảng,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, tr 48.

5. Vũ Hữu Ngoạn, (2011), Tìm hiểu một số khái
niệm trong Văn kiện Đại hội IX của Đảng,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội.

Ngày nhận bài: 12/6/2015

Biên tập xong: 15/9/2015

94

Duyệt đăng: 20/9/2015