Bài giảng Thị trường và các định chế tài chính: Chương 1 - ThS. Nguyễn Phúc Khoa

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH


MỤC TIÊU
1

Hiểu các khái niệm về thị trường, tài sản tài chính
và thị trường tài chính

2

Khái quát về hệ thống tài chính, thị trường tài chính
và các yếu tố liên quan đến thị trường tài chính.

3

Cơ sở để hình thành thị trường tài chính, nắm bắt
được các công cụ trên thị trường tài chính để có
thể tham gia mua bán trên thị trường


NỘI DUNG
1
1

Thị trường

2

Tài sản tài chính

3

Thị trường tài chính


1. Thị trường


KHÁI NIỆM THỊ TRƯỜNG
 Mối quan hệ: Người mua, Người bán, Người khác
 Không gian: Bất cứ nơi nào

 Thời gian: Bất cứ lúc nào
 Hoạt động trao đổi:

 Khả năng trao đổi
 Chuyển giao quyền sở hữu

 Hàng hóa, dịch vụ


CÁC LOẠI THỊ TRƯỜNG
Thị trường sản phẩm
CÁC
LOẠI
THỊ
TRƯỜNG

Thị trường các yếu tố sản xuất

Thị trường tài chính
Mối quan hệ giữa các thị trường



2. Tài sản tài chính


KHÁI NIỆM TÀI SẢN
Tài sản là bất cứ thứ vật sở hữu nào mà có giá trị
trong trao đổi.
Tài sản có thể là vật, tiền, giấy tờ có giá (trái phiếu,
cổ phiếu…), quyền tài sản đối với các sản phẩm trí
tuệ (quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp, quyền
đối với giống cây trồng, quyền đòi nợ, quyền tài sản
đối với phần vốn góp cho doanh nghiệp…) và các
quyền tài sản khác.
Hình thái tồn tại của tài sản: vô hình hoặc hữu hình


KHÁI NIỆM TÀI SẢN TÀI CHÍNH
Tài sản tài chính là những tài sản có giá trị không dựa
vào nội dung vật chất của nó (giống như bất
động sản gồm nhà cửa, đất đai) mà dựa vào các quan hệ
trên thị trường. Nó bao gồm các công cụ tài chính như
cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi ngân hàng, tiền tệ và các
giấy tờ có giá khác.
Tài sản tài chính thuộc loại tài sản vô hình, lợi ích
trong tương lai của tài sản này là quyền được hưởng các

khoản lãi hay lợi nhuận


VÍ DỤ TÀI SẢN TÀI CHÍNH
• Tín phiếu
• Trái phiếu
• Cổ phiếu

• Sổ tiền gửi tiết kiệm
• Chứng khoán phái sinh


GIÁ TRỊ CỦA TÀI SẢN TÀI CHÍNH
Đánh giá tài sản tài chính
1
1

Kỳ vọng dòng tiền

2

Lãi suất chiết khấu

3

Tính hiện giá


Lãi suất chiết khấu
- Rủi ro tín dụng: Người phát hành không trả

được nợ vay
- Rủi ro sức mua tiền tệ (lạm phát): sự giảm
sút sức mua đối nội của đồng tiền
- Rủi ro hối đoái: sự giảm sút sức mua đối
ngoại của tiền tệ
- Rủi ro lãi suất: Lãi suất thị trường thay đổi


Giá trị của tài sản tài chính


1.TỔNG QUAN
VỀ của
NGÂNtài
HÀNG
THƯƠNG
MẠI
Chức
năng
sản
tài chính

Chức năng
1

Điều hòa vốn
từ nơi thừa
đến
nơi
thiếu

2

Phân tán rủi ro
đầu tư tài sản
hữu hình giữa
người cung cấp
vốn và người
cần vốn


Ví dụ
- A có 40 triệu đồng tiền gửi tiết kiệm, muốn
đầu tư làm dịch vụ tài chính kế toán 320 triệu
đồng.
- B có 500 triệu đồng, gửi tiết kiệm 300 triệu,
muốn đầu tư 200 triệu đồng
- C có 120 triệu đồng, dự kiến dùng 20 triệu
đồng vào việc riêng, muốn đầu tư 100 triệu
đồng


Ví dụ (tiếp theo)
- A, B, C gặp nhau, thỏa thuận:
- A điều hành công ty, không cần B và C trợ
giúp
- A góp vốn vào công ty 20 triệu
- B góp vốn vào công ty 200 triệu, với điều
kiện nhận được 50% lợi ích từ công ty
- C cho A vay 100 triệu, trong 2 năm, lãi suất

15%/năm


Nhận xét
- A phát hành công cụ vốn cho B
- A phát hành công cụ nợ cho C
- Tiền chuyển từ B, C sang anh A: Chức năng
dẫn vốn
- A chỉ đầu tư 50% vốn mình có (20tr): san sẻ
rủi ro cho B, Phân tán rủi ro
- A nhận rủi ro/Lợi ích từ C: Chức năng phân
tán rủi ro


Tính chất của tài sản tài chính
Tiền tệ
Thanh khoản
Hối đoái
Tính sinh lợi,
chịu thuế

Có thể phân
chia giá trị

Tính
chất
Phức hợp
(Trái phiếu
chuyển đổi…)

Có thời hạn
Có thể chuyển
đổi (tiền/dạng khác)


3 Thị trường tài chính

3.1 Khái niệm thị trường tài chính
3.2 Sự hình thành thị trường tài chính
3.3 Chức năng của thị trường tài chính
3.4 Vai trò của thị trường tài chính
3.5 Hệ thống tài chính

3.6 Phân loại thị trường tài chính


3.1 Khái niệm thị trường tài chính

Thừa vốn

Thiếu vốn


3.1 Khái niệm thị trường tài chính

TÀI SẢN TÀI CHÍNH
Mua

(là những tài sản có giá trị
không dựa vào nội dung vật chất

của nó mà dựa vào
các quan hệ trên thị trường)

Cổ, trái
phiếu

Bán

CK phái
sinh


3.2 Sự hình thành thị trường tài chính
 Kinh tế xã hội chưa phát triển: Của cải dư thừa
Cất trữ
 Kinh tế xã hội phát triển, quy mô dự án ngày
càng cao
Nhu cầu vốn ngày càng lớn
 Khi kinh tế xã hội phát triển: Tài sản dư thừa,
vốn thặng dư
Kỳ vọng sinh lợi trong
tương lai

 Xuất hiện dòng chảy vốn đầu tư, nhiều hình
thức đầu tư
Điều tiết vốn tiền tệ


3.2 Sự hình thành thị trường tài chính

Thừa vốn

Thiếu vốn

Quan hệ tín dụng trực tiếp giữa
các tầng lớp dân cư hoặc tín
dụng thương mại giữa các DN


3.2 Sự hình thành thị trường tài chính

Thừa vốn

Thiếu vốn

Quan hệ vay vốn thông qua các
tổ chức tài chính trung gian