Một số biện pháp bồi dưỡng năng lực giảng dạy thực nghiệm cho sinh viên trong quá trình đào tạo giáo viên vật lí

TẠP CHÍ ĐẠI HỌC SÀI GÒN

Số 5 - Tháng 01/2011

NGUYỄN QUANG LẠC (*)
NGUYỄN THANH NGUN (**)

TĨM TẮT
Vật lí (VL) là mơn khoa học thực nghiệm. Để dạy giỏi mơn VL, người giáo i n khơng
ch c n hiể i t
c lí th y t mà c n h i c n ng lực gi ng dạy thực nghiệm. V ậy
iệc ồi dưỡng, rèn l yện à hát triển ở inh i n ngành ư hạm VL những kĩ n ng, kĩ
x o thí nghiệm VL hục ụ tốt cho iệc gi ng dạy a này là một nh n tố mang tính chất
q y t định. Bài áo xin đưa ra một ố iện há ồi dưỡng n ng lực gi ng dạy thực
nghiệm cho inh i n, g
h n n ng cao chất lượng dạy học VL ở nhà trường hổ thơng
sau này.
ABSTRACT
Physics is an experimental science. To become a good teacher of physics, the teacher
masters not only the theory but also the experimental teaching ability. Therefore, the
training of pedagogical students of physics to improve and develop their experimental
skills and techniques is a decisive factor contributing to the teaching of physics in future.
Thi writing gge t ome mea re aiming at im ro ing the t dent’ ex erimental
teaching ability, thus enhancing the quality of teaching and studying physics in high
schools in future.
1.

T

(*) (**)

VL ọ là
mộ mơ k o ọ
ự
ệm ở vậy
ò ỏ
ờ áo v ê p ả ă
ờ
v ệ sử dụ
í
ệm (TN),
sẽ
p p ầ í
ự vào ổ mớ p ơ
p áp dạy ọ (PPDH) eo
ớ
í
ự ố oạ ộ
ậ
ứ ủ
ờ
ọ T y
ê
v ệ dạy ọ
ự
ệm vậ lí
ở
ờ p ổ ơ
ò
ạ
mộ

o

là do
ờ áo v ê
ầy ủ o m
ệ
k ă T
ầ
vậy o
á
ào ạo
ở ờ
ạ ọ s
p ạm
ò ỏ p ả
à và
(*)
(**)

T
K o

K o ậ lí T ờ
ậ lí T ờ
ạ ọ

ạ
ồ

ọ

T áp.

ồ d
o
ờ ọ k ă
k ảo
ự à
ũ
d y k ả ă s y
l ậ vậ dụ lí
y vào ự à
ự
ệm ồ d
o s
vê
p ơ p áp ự
ệm là v
ọ
àm
ào
ồ d
và p á
k ă
o
ờ ọ là v
m o
à
áo dụ
o
á

ờ
ơ ào
ạo ộ
ũ áo v ê
ê
à áo
ày sẽ
ày mộ s
ệ p áp
à
ồ d
và p á
ă
lự
ả dạy T
o
s p ạm ậ lí o
ờ
ọ ập ở á
ờ
o
và
ạ ọ s p ạm
2. M T
T
M
T
30

Mộ o
mụ ê
áo dụ
ủ
ớ
o
oạ
ệ
y là
ào ạo
ệ
ứ ộ
ồ và
ứ p á
y í
í
ự ủ á
làm ủ
ứ k o ọ và ô
ệ
ệ ạ
d y sá
ạo
k ă
vậ dụ
ỏ
á p o
ô
ệp
í

ổ ứ và kỉ l ậ
vậy
áp ứ
mụ
ê
v ệ ào ạo áo v ê ở á
ờ s
p ạm ầ ảm ảo
k
ứ
ộ mô vớ v ệ
à mộ ệ
ă lự và á k
ă
ệp
.
ậy ă lự là ? ă lự ủ
mỗ o
ờ là k á
ă
lự
là
ộ í
m lí
ê l ủ á
ờ
ộ
tính ày mà o
ờ oà
à

ẹp mộ loạ oạ ộ
ào
ă lự
ệ và p á
o
á
oạ ộ
vớ
ờ
ầ p ả
ă lự
ả dạy ự
ệm ă
lự
ả dạy ự
ệm là mộ à
p ầ ê
ủ ă lự dạy ọ
T
ă
lự
ả
dạy ự
ệm là mộ loạ ă lự
v
ò
y
sự à
ô
y

ạ
ủ oạ ộ dạy ọ
ở à ờ
p ổ ô
mộ à ả
í
ệm
à
ô
ờ
ớ
p ả
ả
k ô
s k
ứ
à
ả
k ô
ọ là à
ô
k
í
ệm k ô
à
ô
M
T
à
ô

ờ
p ả
k ă
á
mụ í
T
k sơ ồ í
ệm
ă lự
áo l p dụ
ụ í
ệm
k ả ă
d y k
ậ…
T í
ệm à
ô v

là à ả
à
ô
ờ
ỉ
ụ l p áp và ự
ệ ồ
p
o
ò ỏ ở
ờ

k
p à
ả
ả và ớ d
ọ s
T
ệ
l
k ả
dụ
ụ mộ T
à T
à
ô
ỉ mớ
s lệ
p eo
ờ
ò
p ả
d d
ử lí k
ảT
k
ảT
k
ứ vậ lí …
ự
v ệ ào ạo v m
ự

ệm ệ
y
ự
ệ
mụ ê
ụ
ồ d
o
p ơ
p áp ả
dạy ự
ệm
p ọ
à
k ă
k
ảo ự à và ồ d
o ọ
p ẩm
ầ
ệ m mộ
ầy ủ và
o ă lự
ả dạy
ự
ệm
là k
ò là ô v ệ
á
m ủ á

à lí l ậ dạy ọ
k
ệm
y ỉ
ập
mộ s
ệ ụ
ủ ă lự
 ă lự
T
o ồm
s s dụ
ụT
ơ ồ
yê l
ạo í
ă
yê lí vậ
à
ỏ
ô
ờ
yê ầ ảo
à k ă sử dụ k ă sử
…
-K ả ă
s s
á loạ T
T
d

T
ự d ệ và T
ự
à
ủ
…
ả v mụ í
yê
ầ và y
à
o dạy ọ vậ
lí ũ
vậ dụ l
oạ o
ờ
ả
 ă lự ủ
ờ
ê ứ
ự
ệm
ầy ủ k
ă
ự
ệm ầ
- á
mụ í T
-K ă
k sơ ồ T
- K ă lự

ọ dụ
ụ í
ệm
-K ă
áo l p
T
-K ă
à T
-K ă
ử lí k
ảT
 ă
lự ổ
ứ và
à
ờ
31


ả
T
o ồm v ệ ổ ứ
ả lí và
k
lớp ọ
 ă lự ổ ứ
o
k
ạo và sử dụ T
ơ

ả
o dạy ọ
2).
3. M T
T
M
M
T
p v ệ ọ ộ mô
ạ ệ
ả ũ
p ụ vụ
ệp
dạy ọ
ủ s
vê s
ày
ê mộ s
ệ p áp
m ồ
d
và p á
ă lự
ả dạy
ự
ệm o
k
ò ọ ở
ờ
ạ ọ

s
i
inh i n th c được
ị trí, ai tr
iệc học c a n th n.
T ớ
ờ ọ ầ á
õ
mụ ê ọ ập ủ m
á
o
m
ộ
ơ ọ ập K
ờ ọ á
v ệ ọ là
o
m
ă lự làm v ệ vớ mộ
ệp ã
ớ
ờ ọ
sẽ ọ
m
k
ứ và
k ă
ệp ầ
á
ọ

ủ
ờ ọ là
á
ọ
ệ là á
ự ọ T y
ê
ọ ở
ò p ả
m mụ ê
ơ
là ọ
sáng ạo (1).
K á vớ á
ờ
ạ ọ k á
ờ s p ạm ào ạo
lớp
ờ
ộ ạ ọ làm ô
á ả dạy ở
á
ờ p ổ ô
k ô
ỉ
ơ
ả là
dạy í mà sự
y
á

á p ứ ạp s
á
ơ
ả ơ lạ k ô
ơ
ả
ào
là mộ
ệ
ậ
y ũ
í là
mà mỗ
p ả
ứ
l y
v ệ ọ làm ộ
ơ ự
o í
m
mớ s y mê ọ
ọ
o
í sự ồ ạ vớ
ơ v là áo v ê

o

ơ l ủ ả
m

ai Bồi dưỡng iệc gi ng dạy thực
nghiệm thông q a hoạt động rèn l yện nghiệ
ụ ư hạm thường x y n.
ạy ọ k ô
ỉ là mộ ô v ệ p ụ
ộ vào ă k
k ả ă s p ạm
í
ê ẩm ủ
ờ
mà ò
ò ỏ p ả
sự
l yệ á k ă
ệp vụ
í
o
ệp oạ ộ
l yệ
ệp vụ s
p ạm o
v í
ọ
o
á
ào ạo
ở ờ s p ạm
m ự
ệ
mứ

m lự
k
ứ
ă
lự
ệp ủ
à
l yệ
dầ
oà
ệ
p ọ vậ dụ
mộ á
ầ
y
á k ă
ả dạy k
p
vớ ự
ệm mộ á
ạ ệ
ả ạo
mộ
ớ à v
o ọ s k
ờ
3
T
ba
ác h ng thí nghiệm đại

cư ng h i thực ự h nh thành à ồi dưỡng
cho V những kĩ n ng, kĩ x o thực hành thí
nghiệm an đ c n thi t.
T ự à
ạ
ơ là mộ ộ p ậ
ơ ủ
á
dạy ọ
ở
ờ
p p ầ
ọ vào v ệ
l yệ
os
v ê á p ơ p áp và á
k ă
ự à
và
á dụ
o lớ
o vệ
l yệ
o
ứ í
ầ
ầ ạo ơ sở
s
ày ọ
s vào

ê ứ
k
p sự
v lí
y vớ ự
y ũ là
ạo
m
ầ
o
v
và k
ự à
í
ệm
p ổ ô
và k ả ă sử dụ
á í
ệm o
v ệ dạy ọ k
ứ
ơ ứ
ỉ k
ự sự
ă lự
ự
ệm
vệ
p
vớ T

p ổ
ô mớ
k
ả K
k ô
ò p ả l
ậ
vớ á p ơ
p áp T mà ỉ
yê s vào v ệ ọ
32


ập và
k
ả

l yệ á
ệ p áp s p ạm
dạy ự
ệm mà ô
Ph i ồi dưỡng n ng lực
gi ng dạy
thực nghiệm ớm h n cho
sinh viên .
ệ làm ày
á dụ
ự
o vệ
à và ồ d

d y
ệp o
ụ
To
ăm ầ ê
oà ọ ự à
ạ
ơ
ầ
o
làm e vớ T
d ; o
ăm ứ
p
vớ
loạ T
ự à
ăm ứ
ọ á
sử
và
ạo mớ á dụ
ụT
ơ
ả
ăm
ự
à
á
yê

T
vậ dụ
mộ á
à
ạo o v ệ
ả dạy k
p
vớ T 4
Tạo đi kiện
c ở ật
chất hục ụ cho thực hành thí nghiệm c ng
như nghi n c khoa học c a inh i n.
ầ
ầ
ê
p ụ vụ o p ò T
ự à
ờ
mà
á
ứ sử dụ
vậ
à
ũ
s vào
ê ứ á
ệ ạ M
vậy
ờ áo
vê

ớ d T p ả
ờ
yê
m
á lớp ập
v í
ệm ở
á
ờ
ạ ọ k á ; ộ áo dụ và
ào ạo ầ ổ ứ á
l yệ
o
ở á
ờ
ọ
k
ă
ào ạo o
ơ
sáu Bồi dưỡng kh n ng tự học,
tự nghi n c , t m t i à áng tạo trong
lĩnh ực ch y n môn hục ụ tốt cho ngh
nghiệ c a
n th n người học
ng
nhi h nh th c khác nha .
- T à lập á
lạ ộ
d ớ

sự
k
ủ
áo v ê
m ả
y á v
ọ ập ộ mô
- Tổ ứ
os
vê
ạo ồ

dù dạy ọ
áp dụ
vớ á lớp
ăm 3; 4
- ầ
ờ
yê
o
ả à
ập
ă
ờ làm
à ập í
ệm
m
à và p á
k ả
ă s y l ậ

d y k o ọ k ả ă
k và
ạo á
T
- Tổ ứ
ộ
ệp vụ s p ạm
là oạ ộ
pp ầ
o
ộ
á k ă
ự à s p ạm ủ
ồ
ờ là d p
ậ
á
á ă lự
ệp ủ m
s
á
l yệ
ẩ
o
ệp
ơ l To
ộ
ệp vụ s p ạm
p ả
p ầ

ạo sử dụ
T
p ổ ô
ộk y k í
làm k
l ậ
ệp và
à
ê ứ k o
ọ
pk o
p ờ v
k
ạo
và sử dụ
á
T dù
o
ờ
p ổ ô
4 K T
ò ủ
ự à
– T
p ổ
ô ở
ờ
ạ ọ s p ạm là
sứ
ọ

o vệ
os
vê
k
ứ k ă
ự à
vậ dụ
vào v ệ dạy ọ
s k
ệp
ự à T
ầ
m mộ
á
ệ
m ạo
kệ
ậ l
o
ọ ập và
l yệ ạ ệ
ả pp ầ
o
l
dạy – ọ
T
ở á
ờ
ạ ọ và o
s

p ạm o
vệ ồ d
và p á
ă lự ả dạy TN o
là mộ v
ọ
p
o
oạ
ệ
y
ũ là mụ ê mà à
áo dụ
ã
eo
á mụ ê
ụ ộ ủ vệ ọ o
ờ ạ
ày y
là
ọ
ọ
làm ọ
s
và ọ
ồ ạ ” (5).

33

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

y T
yê Đổi mới hư ng há dạy học g
động học tậ c a inh i n trường Đại học Đồng Thá , Tạp
(tháng 11/2009).

h n tích cực h a hoạt
í áo dụ s
ệ

2.

T
ọ T m H nh thành kĩ n ng thí nghiệm cho inh i n khoa ật lí thông
q a iệc dạy – học thí nghiệm Điện th ộc h n thực hành ật lí đại cư ng, ậ vă
ạ s
à ộ – 1997.

3.

ơ
y ẩ
rèn luyện nghiệ

4.

oà
ũ

Nội d ng ài hướng dẫn à h nh th c các ổi thực hành hư ng
pháp dạy ới iệc ồi dưỡng à hát triển n ng lực gi ng dạy thực nghiệm c a người
giáo i n tư ng lai
ậ vă T ạ s
à ộ – 1984.

H nh thành n ng lực dạy học cho inh i n thông q a hoạt động
ụ ư hạm Tạp hí G áo dụ s
ệ
á 11/2009

5. UNESCO, Learning: The Treasure Within, 1996.

34