Giải pháp gây hứng thú trong lĩnh vực phát triển thẩm mỹ cho trẻ 56 tuổi

CHƯƠNG I
TỔNG QUAN

1. Cơ sở lý luận
Giáo dục thẩm mỹ trong trường Mầm non là một trong năm lĩnh vực chủ
yếu nhằm bước đầu hình thành và phát triển ở trẻ những hiểu biết về kỹ năng cơ
bản về thẩm mỹ đối với môi trường thiên nhiên với con người và xã hội. Giáo
dục thẩm mỹ trong trường mầm non là tạo môi trường giáo dục thẩm mỹ phù
hợp với trẻ lứa tuổi mầm non điều kiện cần thiết giúp trẻ cảm nhận vẻ đẹp trong
thiên nhiên và cuộc sống tác phẩm nghệ thuật thể hiện cảm xúc sáng tạo trong
hoạt động âm nhạc, tạo hình đặc biệt là tạo cho trẻ niềm yêu thích cảm hứng
tham gia vào các hoạt động nghệ thuật để đạt được mục tiêu giáo dục thẩm mỹ
giáo viên áp dụng các phương pháp tổ chức hoạt động dạy học linh hoạt lấy trẻ
làm trung tâm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của trẻ
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật, phản ánh hiện thực khách quan bằng
những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. Cùng với các yếu tố diễn tả âm
nhạc như: Giai điệu, âm sắc, âm vực, cường độ, hoà âm...bản chất thời gian
trong âm nhạc làm cho nó có thể truyền đạt sự vận động của các ý tưởng và tình
cảm trong tất cả những sắc thái tinh tế nhất.
Đối với trẻ thơ, âm nhạc là thế giới kì diệu đầy cảm xúc, nó có khả năng
tác động đến con người ngay từ khi còn nằm trong nôi. Trẻ Mầm non dễ cảm
xúc, vốn ngây thơ, trong sáng, nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể
thiếu. Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển
lời nói, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm và đặc biệt là giáo dục thẩm mỹ.
Giáo dục âm nhạc ở trường Mầm non là một hoạt động mang tính nghệ
thuật. Giáo dục âm nhạc góp phần quan trọng trong giáo dục toàn diện nhân
cách trẻ, ý nghĩa sâu sắc ấy đã được nhà sư phạm Xu - khôm - lin xki tổng kết:
"Tuổi thơ ấu không thể thiếu âm nhạc cũng như không thể thiếu trò chơi và
truyện cổ tích, thiếu những cái đó trẻ em chỉ còn là những bông hoa khô héo...
Âm nhạc dẫn dắt trẻ đi vào thế giới của điều thiện, tạo ra được sự đồng cảm và
là một phương tiện bồi dưỡng năng lực sáng tạo của trí tuệ mà không một

phương tiện nào sánh được"
Đối với trẻ Mẫu giáo 5 - 6 tuổi, giáo dục âm nhạc góp phần thực hiện các
nhiệm vụ:
Phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc, tai nghe âm nhạc để giúp trẻ cảm
nhận và hiểu nội dung tác phẩm âm nhạc; Giáo dục lòng yêu âm nhạc, biết cảm
thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú, tạo điều kiện cho sự
hình thành thị hiếu âm nhạc ở trẻ, giúp trẻ biết lưa chọn, đánh giá tác phẩm, biết
cách biểu diễn ở mức độ đơn giản, tạo tiềm năng để trẻ tiếp thu âm nhạc ở các
cấp học tiếp theo;
Nhằm phát huy vai trò, ý nghĩa giáo dục của âm nhạc đối với trẻ mẫu
giáo lớn 5 - 6 tuổi, nhóm giáo viên chúng tôi đã lựa chọn nghiên cứu "Một số
1


giải pháp gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi trong hoạt động giáo dục âm
nhạc tại trường Mầm non Tân Hòa A" trong năm học 2019 - 2020.
2. Phương pháp tiếp cận sáng kiến
Để thực hiện các giải pháp nhằm gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi
trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Tân Hòa A, chúng tôi đã sử
dụng các phương pháp sau:
2.1. Phương pháp sưu tầm, nghiên cứu tài liệu;
2.2. Phương pháp khảo sát mức độ hứng thú của trẻ;
2.3. Phương pháp quan sát, luyện tập, thực hành, đàm thoại;
2.4. Phương pháp phân tích tổng hợp;
2.5. Phương pháp sử dụng toán thống kê;
3. Mục tiêu cần đạt.
* Đối với trẻ:
- Tạo cơ hội cho trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động giáo dục
âm nhạc một cách chủ động và đạt hiệu quả hơn như: Hát đúng nhịp, vận động
nhịp nhàng và sáng tạo, phù hợp với khả năng và nhận thức của trẻ.

- Chủ động giúp trẻ có khả năng hoạt động theo nhóm, tích cực hoạt động
cá nhân, khuyến khích trẻ khi đứng trước đám đông, luôn mạnh dạn và tự tin
hát, vận động minh họa.
- Khuyến khích trẻ mạnh dạn, tích cực tham gia vào các hoạt động trong
trường mầm non, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục âm nhạc.
* Đối với nhà trường:
- Các giải pháp sau khi thực hiện có kết quả, là nguồn tham khảo cho giáo viên
các nhóm lớp thực hiện nâng cao hứng thú của trẻ với hoạt động âm nhạc
* Đối với phụ huynh:
- Được tuyên truyền về các nội dung giáo dục âm nhạc đối với trẻ 5-6 tuổi
4. Đối chứng với sáng kiến tiền đề.
Đã có một số sáng kiến nghiên cứu về Giáo dục phát triển âm nhạc cho trẻ
mầm non, đó là: Đổi mới một số hình thức trong hoạt động âm nhạc ở trường
mầm non; Phát triển tính tích cực trong hoạt động phát triển âm nhạc thông qua
các trò chơi cho trẻ mầm non... Với sáng kiến “Một số giải pháp nhằm gây hứng
thú cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm
non Tân Hòa A”, chúng tôi tiếp tục kế thừa kết quả nghiên cứu đã có và đi sâu tìm
hiểu, đề xuất và thực hiện các giải pháp nhằm tạo hứng thú cho trẻ 5 - 6 tuổi với
các hoạt động âm nhạc ở trường Mầm non;

2


CHƯƠNG II
MÔ TẢ SÁNG KIẾN

1. Đặt vấn đề.
Trong hoạt động âm nhạc, trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi có khả năng tri giác toàn
vẹn hình tượng âm nhạc cùng với những kinh nghiệm được tích luỹ từ trước. Trẻ
có thể chuyển đổi điệu bộ theo âm điệu, biết kết hợp khăng khít giữa thời gian

với âm nhạc, vận động phối hợp toàn thân với một trình tự tương đối phức tạp
trong các điệu múa hay tái hiện một số tiết tấu khó.
Trẻ có thể sử dụng bàn phím đơn giản, có nhu cầu hoạt động âm nhạc, biết
thể hiện nhạc cảm khi hát múa. Trẻ có ấn tượng sâu khi nghe nhạc qua đài, xem
băng đĩa..., biết so sánh một vài thể loại âm nhạc về âm thanh, tính chất, lời ca.
Giọng hát của trẻ độ tuổi mẫu giáo lớn vang hơn, âm sắc giọng ổn định. Trẻ có
thể hát được trong quãng 7, 8. Sự phối hợp giữa tai nghe và giọng tốt hơn.
Dạy trẻ những kỹ năng đơn giản trong các dạng hoạt động âm nhạc như:
Ca hát, nghe, múa và vận động theo nhạc, trò chơi âm nhạc.. Trẻ biết thể hiện
tính chân thực, hồn nhiên và diễn cảm khi trình bày tác phẩm âm nhạc.
Phát triển ở trẻ cảm xúc âm nhạc, hứng thú với các hoạt động âm nhạc,
khơi dậy ở trẻ niềm ham thích, trí tưởng tượng phong phú, biết nhận xét, đánh
giá tác phẩm ở mức độ đơn giản. Phát huy tính tích cực, sáng tạo trong các hoạt
động âm nhạc như thể hiện các hình tượng bằng động tác, điệu bộ, hoặc tự hát
một câu nhạc ngắn theo ý thích...
Muốn thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục âm nhạc, giáo viên phải có khả
năng, kiến thức âm nhạc, biết biểu diễn, vì hiệu quả giáo dục ảnh hưởng trực
tiếp tới trẻ. Bên cạnh đó giáo viên cũng phải biết đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi
của trẻ trong mối quan hệ với âm nhạc, đặc điểm cơ quan phát âm của trẻ...để có
phương pháp dạy thích hợp. Đặc biệt, giaó viên cần phải biết truyền đạt, biết thể
hiện thật hấp dẫn và phù hợp với trẻ.
Khả năng phát triển năng lực âm nhạc và múa của trẻ độ tuổi mẫu giáo 5 6 tuổi có những nét chung:
+ Mức độ phát triển âm nhạc tuỳ thuộc vào sự phát triển chung của trẻ;
+ Mức độ phát triển âm nhạc của trẻ không giống nhau, có độ chênh lệch
rất rõ rệt: Có những cháu có giọng hát tốt hoặc khả năng vận động nhanh nhẹn
nhưng lại yếu về khả năng nghe hoặc ngược lại, có những cháu có khả năng chú
ý, nghe tốt nhưng khả năng biểu hiện giọng hát hoặc múa khó khăn...
Để thực hiện giải pháp gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi trong hoạt
động giáo dục âm nhạc giáo viên cần quan tâm tìm hiểu những đặc điểm lứa tuổi
nói chung và chú ý đến những đặc điểm cá biệt ở từng trẻ. Ngoài ra cần chú ý

đến các điều kiện về chương trình, về môi trường lớp học…
Trong quá trình thực hiện sáng kiến, chúng tôi tiến hành khảo sát đầu
năm. Kết quả như sau:
3


* Thuận lợi:
Trẻ trong lớp đồng đều về độ tuổi, nhanh nhẹn, tích cực; Giáo viên tích
cực, chủ động tìm tòi, sáng tạo trong tổ chức các hoạt động chăm sóc - giáo dục
trẻ; Ban giám hiệu nhà trường quan tâm bồi dưỡng chuyên môn, kĩ năng tổ chức
hoạt động âm nhạc cho giáo viên; Thường xuyên tổ chức các buổi học chuyên
đề về việc giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ, mở các lớp năng khiếu múa hát
cho các cháu, nhà trường có sự quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, đồ dùng đồ
chơi, tài liệu tham khảo thuận lợi cho việc chăm sóc - giáo dục trẻ. Phụ huynh
trong lớp quan tâm tới việc chăm sóc - giáo dục trẻ.
* Khó khăn: Một số trẻ chưa quan tâm, hứng thú với hoạt động giáo dục
âm nhạc; Đồ dùng đồ chơi tự tạo dành cho hoạt động âm nhạc hạn chế;
Môi trường tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ chưa phong phú;
Việc tổ chức hoạt động âm nhạc mới chú ý rèn các kĩ năng nghe, hát, vận
động… mà chưa quan tâm đến việc tổ chức các hoạt động biểu diễn nhằm gây
hứng thú cho trẻ.
* Kết quả khảo sát thực tế trên trẻ của hai lớp:
Kết quả

Khảo sát đầu năm học

Số lượng

%

- Trẻ nhớ tên bài hát, nghe hát, tên tác giả, Trẻ hát
đúng nhạc, lời ca, hồn nhiên

33/66

50%

- Sử dụng nhạc cụ cho bài hát thành thạo, Trẻ biết thể
hiện được tình cảm khi hát múa, vận động hưởng ứng
theo cô khi nghe hát

30/66

45%

- Trẻ tích cực hoạt động âm nhạc

31/66

47%

- Trẻ hứng thú tham gia các trò chơi âm nhạc

35/66

53%

2. Các giải pháp thực hiện sáng kiến
2.1. Xây dựng môi trường tổ chức hoạt động âm nhạc.
Môi trường giáo dục trong trường Mầm non là tổ hợp những điều kiện tự

nhiên và xã hội cần thiết và trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động chăm sóc, giáo
dục trẻ ở trường Mầm non và hiệu quả của những hoạt động này nhằm góp phần
thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục trẻ;
Xây dựng môi trường tổ chức hoạt động âm nhạc ngoài việc củng cố, bổ
sung môi trường cơ sở vật chất (trang phục, dụng cụ âm nhạc...), chúng tôi quan
tâm tới việc tạo bầu không khí cởi mở, thân thiện giữa cô và trẻ để nhằm khuyến
khích, kích thích hứng thú của trẻ đến với hoạt động;
Trong lớp học, chúng tôi thường xuyên bổ sung các dụng cụ âm nhạc do cô
và trẻ tự làm tận dụng từ các nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương; đồng thời xây
dựng môi trường lớp học thay đổi theo từng chủ đề giáo dục. Xây dựng môi
trường giáo dục phù hợp sẽ có tác dụng phát triển thẩm mỹ, làm thoả mãn nhu
4


cầu nhận thức, kích thích nhu cầu hoạt động âm nhạc đối với trẻ; Ngoài ra, môi
trường giáo dục âm nhạc giúp trẻ mở rộng hiểu biết cho trẻ, kích thích trẻ giao
tiếp, hoạt động tích cực, sáng tạo.
Ví dụ: Chủ đề "Em thích làm chú bộ đội": chúng tôi lựa chọn các đồ dùng
liên quan đến các chú bộ đội để trang trí góc hoạt động âm nhạc: Trang phục,
mũ, các dụng cụ âm nhạc...Cụ thể: Khi dạy trẻ bài "Cháu thương chú bộ đội"
của tác giả Hoàng Văn Yến , chúng tôi cho trẻ mặc trang phục, đội mũ và đóng
vai các chú bộ đội, để khuyến khích trẻ hứng thú, và tích cực hơn trong hoạt
động âm nhạc, đây cũng là một yếu tố tích cực kích thích sự chú ý, ghi nhớ có
chủ định, giúp trẻ nhanh thuộc bài hát mà không bị căng thẳng, gò bó. Như vậy
trẻ vừa chú ý nghe nhạc, vừa chú ý lời ca mà lại rất hứng thú tham gia vào các
hoạt động giáo dục âm nhạc.
Sắp đặt khu vực hoạt động âm nhạc : Giáo viên cùng trẻ bố trí khu vực hoạt
động âm nhạc hài hòa nhẹ nhàng vẫn tạo cho trẻ có một không gian thuận lợi
khuyến khích và tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động tích cực trải nghiệm những
cảm xúc tích cực, vui tươi qua các giai điệu lời ca, trò chơi âm nhạc;

Ở lớp, chúng tôi chủ động cùng trẻ và phụ huynh xây dựng các đồ dùng, đồ
chơi âm nhạc tự làm bằng các nguyên liệu sẵn có như phách, xúc sắc… và khai
thác nhạc cụ địa phương (kèn, khèn, sáo…) (Hình 1)
Các đồ dùng đồ chơi âm nhạc sắp xếp theo từng nhóm riêng đẹp mắt và
thuận tiện khi giáo viên và trẻ lấy ra sử dụng
Đồ dùng trang phục cho hoạt động hát múa biểu diễn văn nghệ cần lưu ý
giầu chất địa phương đậm đà bản sắc dân tộc (trang phục váy Mường, Thái…)
Bên cạnh đó ngoài lớp học, giáo viên cho trẻ hoạt động âm nhạc thông qua
việc sử dụng nhạc làm nền ,làm hiệu lệnh hay trẻ múa hát trong những thời gian
thích hợp để giúp trẻ vừa được chơi vui vừa ôn luyện lại những bài hát trò chơi
đã được học. Vẽ và trang trí khung nhạc, nét nhạc trên nền tường các lớp tạo
thêm nét sinh động, sáng tạo, trẻ thích thú. ( Hình 2)
Việc tạo ra môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, điều kiện để
giáo viên tác động đến sự hứng thú của trẻ với hoạt động âm nhạc. Ngoài ra, khi
tổ chức các hoạt động âm nhạc của mỗi chủ đề, chúng tôi chú ý tạo ra môi
trường học tập thân thiện, cởi mở, tạo nhiều cơ hội cho trẻ bộc lộ năng khiếu của
bản thân;
2.2. Vận dụng phương pháp dạy học tích cực để tổ chức hoạt động giáo
dục âm nhạc lấy trẻ làm trung tâm.
Phương pháp dạy học tích cực trong giáo dục mầm non nhằm phát huy
mạnh mẽ hơn vai trò chủ thể của trẻ đẻ phát triển toàn diện nhân cách dưới sự
hướng dẫn hợp lý của giáo viên tổ chức hoạt động dạy học tích cực là quá trình
vận dụng phối hợp các phương pháp truyền thống đồng thời phát huy các
phương pháp đó trong quá trình tổ chức các hoạt động cho trẻ một cáh hợp lý
nhằm phát huy cao tính tích cực chủ động tư duy sáng tạo của trẻ hay nói cách
5


khác trong giáo dục mầm non phương pháp dạy học tích cực không phải là một
phương pháp cụ thể mà là một nhóm các phương pháp dạy học hướng tới hoạt

động hóa tích cực hóa hoạt động nhận thức của trẻ
Từ đó cho thấy các hoạt động giáo dục phải lấy trẻ làm trung tâm mọi nội
dung hình thức phải hướng vòa trẻ . Cụ thể ,trẻ phải được trực tiếp tham gia vào
các hoạt động . Giáo viên cần khuyến khích trẻ tham gia tích cực vào quá trình
giáo dục một cách chủ động chứ khộng thụ động .Trẻ học qua chơi, qua khám
phá tìm hiểu trải nghiệm bằng các giác quan ,tự học là chính trẻ được phép chọn
góc chơi thảo luận với bạn : Sau đó trẻ tự tay sáng tạo ra sản phẩm qua các hoạt
động .như vẽ ,nặn ,xây dựng ,cắt dán…mà giáo viên không can thiệp sâu cũng
hư không được làm hộ trẻ. Vai trò của giáo viên chính là người tổ chức môi
trường ,tạo điều kiện cho trẻ hoạt động nhằm phát huy hứng thú ,nhu cầu ,kinh
nghiệm và mặt mạnh của từng trẻ. Giáo viên xác định chủ đề ,lên kế hoạch lồng
ghép các hoạt động phù hợp với trình độ phát triển của mỗi trẻ cho trẻ tự trải
nghiệm ,tìm hiểu khám ,phá nhận thức.
Trong tổ chức hoạt động âm nhạc, phương pháp dạy học tích cực nhằm
phát huy mạnh mẽ hơn vai trò chủ thể của trẻ để phát triển toàn diện nhân cách
dưới sự hướng dẫn hợp lý của giáo viên. Tổ chức hoạt động dạy học tích cực
trong hoạt động âm nhạc là quá trình vận dụng phối hợp các phương pháp truyền
thống đồng thời phát huy các phương pháp đó trong quá trình tổ chức các hoạt
động cho trẻ một cáh hợp lý nhằm phát huy cao tính tích cực chủ động, tư duy
sáng tạo của trẻ. Phương pháp dạy học tích cực không phải là một phương pháp
cụ thể mà là một nhóm các phương pháp dạy học hướng tới hoạt động hóa, tích
cực hóa hoạt động nhận thức của trẻ đối với âm nhạc;
Để tạo hứng thú cho trẻ với hoạt động âm nhạc, chúng tôi luôn coi trọng
quan điểm dạy học lấy trẻ làm trung tâm; hình thức, nội dung giáo dục âm nhạc
được lựa chọn căn cứ trên hứng thú, nhu cầu, sở thích của trẻ; khuyến khích trẻ
tham gia tích cực vào các hoạt động hát, múa, chơi trò chơi…một cách chủ động
chứ khộng thụ động. Trẻ học qua chơi, qua khám phá tìm hiểu trải nghiệm bằng
các giác quan, tự tìm ra cách thể hiện các giai điệu âm nhạc, được phép chọn
hình thức vận động theo nhạc phù hợp; ( Hình 3)
Để thực hiện giải pháp này, chúng tôi luôn quan tâm tới việc xây dựng môi

trường giáo dục âm nhạc, tạo điều kiện cho trẻ hoạt động nhằm phát huy hứng
thú, nhu cầu, kinh nghiệm và mặt mạnh của từng trẻ;
Khi xác định chủ đề thực hiện trong tháng, chúng tôi lên kế hoạch, thiết kế
hoạt động cho trẻ, xác định mục tiêu, lựa chọn nội dung phù hợp khả năng của
trẻ. Ví dụ: Trò chơi Giai điệu quê hương, mục đích và yêu cầu trẻ khả năng nghe
nhạc và ghi nhớ, trẻ đoán đúng tên làn điệu dân ca của các miền khác nhau, để
thực hiện được trò chơi cần chuẩn bị đàn ocrgan, trống, phách, dụng cụ âm nhạc.
Trang phục trẻ, áo bà ba, áo dài, trang phục dân tộc, trang phục của cô: áo dài
truyền thống, trang phục dân tộc…Cách chơi, cho trẻ nghe một bài hát thuộc làn
điệu dân ca nào đó, trẻ nghe và đoán tên bài hát và làn điệu dân ca của các miền
khác nhau. Luật chơi, nếu trẻ nào không đoán ra được tên bài hát và tên làn điệu
6


dân ca thì phải thực hiện một số yêu cầu của cô giáo như nhảy lò cò, múa theo
bài một con vịt…Ở một trò chơi khác như trò chơi nhạc cụ yêu thương, trẻ biết
được các loại nhạc cụ Việt Nam, trẻ biết được đặc điểm, hình dáng, âm thanh,
trẻ phát triển tai nghe, cảm nhận được âm nhạc, nảy sinh cảm nhận âm nhạc,
phát triển thẩm mỹ và nhận thức của trẻ, đặc biệt trẻ biết tên nhạc cụ âm nhạc. Ở
trò chơi này cần chuẩn bị: máy vi tính, các bài hát đánh bằng các nhạc cụ khác
nhau có liên quan đến chủ đề quê hương đất nước. Cách chơi: Trẻ chọn số hoặc
hình ảnh mà mình thích sau đó lắng tai nghe xem bài hát đó được đánh bằng
nhạc cụ gì, luật chơi đó là nếu trẻ không đoán được tên nhạc cụ đã đánh của bài
hát đó thì phải hát một bài hát về chủ đề quê hương đất nước.
Sử dụng trò chơi là một yếu tố vô cùng quan trọng trong phương pháp dạy
học tích cực. Trẻ Mầm non học qua chơi và chơi để học. Việc sử dụng các trò
chơi khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động chủ đạo của trẻ và khuyến
khích sự hứng thú, tập trung cho trẻ vào hoạt động học âm nhạc. Chúng tôi đã
tiến hành cụ thể như sau:
Với hoạt động mở đầu: Chọn các trò chơi nhằm gây hứng thú cho trẻ. Ví

dụ: Dạy trẻ hát bài “Mùa Xuân” của tác giả Hoàng Văn Yến, chúng tôi tổ chức
cho trẻ chơi trò chơi “Bốn mùa” hoặc “Gieo hạt mùa xuân”…để trò chuyện, gây
hứng thú và giới thiệu trẻ tên bài hát, tác giả;
Với nội dung dạy hát các bài hát có nhịp 3/4 ( bài Mùa Xuân; Em chơi
đu…) cho trẻ hát kết hợp vận động dưới các hình thức chơi khác nhau như: Chơi
"Đánh tay theo nhịp 2/4; nhịp 3/4 và Chơi vỗ tay theo tiết tấu chậm, tiết tấu
nhanh, tiết tấu phối hợp, khi trẻ cùng với bạn kết thành từng đôi quay mặt vào
nhau để tiến hành trò chơi.
Bên cạnh các trò chơi trên, để kích thích sự sáng tạo ở trẻ chúng tôi còn
luôn luôn động viên trẻ có thể sử dụng các bộ phận của cơ thể như: Nghiêng
đầu, lắc hông, vẫy tay, nhún chân...) để thể hiện các vận động sáng tạo theo các
loại âm hình tiết tấu khác nhau.
2.3. Tích cực làm, sưu tầm và sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo để dạy
trẻ.
Phương pháp dạy học cơ bản đối với trẻ mầm non là phương pháp dạy học
trực quan. Do đó sử dụng đồ dùng đồ chơi dạy học cho trẻ nói chung và dạy
hoạt động âm nhạc đối với trẻ có tầm quan trọng đặc biệt. Trẻ mẫu giáo 5 - 6
tuổi, tư duy trực quan hình tượng phát triển, trẻ rất thích các loại đồ chơi đa
dạng, phong phú về thể loại, màu sắc sặc sỡ, đặc biệt là những đồ chơi mới lạ
hay những đồ chơi do cô giáo và chính bàn tay trẻ khéo léo của trẻ cùng tham
gia làm.
Sưu tầm và sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo để dạy trẻ hoạt động âm nhạc
trước hết nhằm bổ sung đồ dùng dạy học mới lạ, hấp dẫn, phát huy tính tích cực,
sáng tạo của trẻ, đồng thời, giải pháp này cũng vận động được sự ủng hộ của
phụ huynh cùng tham gia vào làm đồ dùng dạy học cho trẻ. Để thực hiện giải
pháp này chúng tôi đã:
7


- Cùng với trẻ sưu tầm, làm các đồ dùng, dụng cụ âm nhạc: trống lắc bằng

lon bia với sỏi; thanh gõ bằng tre, nứa; thiết kế trang phục bằng đồ tái chế, mũ
múa, đàn, trống cơm, dàn nhạc trống...
- Trưng bày đồ dùng tự tạo tại góc nghệ thuật phù hợp với các chủ đề;
- Lựa chọn đồ dùng, đồ chơi phù hợp với hoạt động âm nhạc, bổ sung mới
nếu cần thiết
- Trong quá trình tổ chức các hoạt động dạy hát và dạy trẻ vận động,
chúng tôi đã chủ động đưa vào sử dụng một số đồ dùng đồ chơi tự tạo đơn giản,
gần gũi với trẻ, để kích thích tính tò mò, mong muốn được tìm hiểu và khám phá
trải nghiệm những cái mới lạ. ( Hình 4, hình 5, hình 6)
Ví dụ: Chuẩn bị cho trẻ vận động bài hát “Đố bạn” của tác giả Hồng Ngọc,
chúng tôi cùng trẻ làm mũ các con vật có trong bài hát, hoặc trang phục để trẻ
biểu diễn; Hoặc khi học hát bài hát mới, có các âm hình tiết tấu phức tạp, như
bài “Cháu vẫn nhớ trường mầm non” của tác giả Hoàng Lân, chúng tôi cùng trẻ
làm các dụng cụ âm nhạc bằng sỏi, thanh tre... để trẻ gõ đệm khi học hát. Những
hoạt động đó, chúng tôi thấy trẻ hứng thú với hoạt động âm nhạc, đồng thời
giúp trẻ đạt được yêu cầu của hoạt động giáo dục âm nhạc, không bị nhàm chán,
đơn điệu.
2.4. Tăng cường tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc sinh hoạt sau chủ
đề dưới hình thức biểu diễn chương trình nghệ thuật.
Thực hiện hoạt động sinh hoạt văn nghệ sau chủ đề là hình thức hoạt động
nghệ thuật tổng hợp các hoạt động âm nhạc. Trong đó trẻ có thể ôn hát, vận
động, nghe hát, đọc thơ, kể chuyện âm nhạc, trò chơi... Giáo viên tập cho trẻ
biểu diễn các bài đã học, bổ sung tác phẩm phù hợp với chủ đề và độ tuổi của
trẻ. Thực hiện giải pháp này nhằm: Tăng cường hoạt động trải nghiệm nghệ
thuật cho trẻ và khuyến khích sự hứng thú, tích cực, sáng tạo trong hoạt động âm
nhạc.
Để tổ chức tốt giải pháp này, chúng tôi đã thiết kế hoạt động “Biểu diễn”
văn nghệ sau các chủ đề
+ Cuối mỗi chủ đề, tuỳ thuộc vào thời gian của mỗi chủ đề đó, chúng tôi
tiến hành 1 hoặc 2 lần hoạt động này. Khuyến khích trẻ thể hiện lại những bài

hát, điệu múa, trò chơi, bài thơ, câu đố có liên quan đến chủ đề đã học. Lựa chọn
3 - 4 nội dung âm nhạc kết hợp trò chơi, câu đố, thơ, truyện, giáo viên hát cho
trẻ nghe hoặc biểu diễn cùng với trẻ.
+ Để trẻ tham gia vào hoạt động này một cách hứng thú, tích cực, giáo
viên nên tạo những yếu tố bất ngờ như đóng vai các nhân vật, sử dụng một số
trang phục, đạo cụ biểu diễn đơn giản nhân dịp sinh nhật, ngày hôị, ngày lễ.
(Hình 7, hình 8)
2.5. Chủ động phối hợp với phụ huynh

8


Để cho hoạt động giáo dục âm nhạc đạt được kết quả cao, chúng tôi rất chú
trọng trong công tác phối hợp với phụ huynh. Bằng nhiều biện pháp tích cực
ngày từ đầu năm, chúng tôi đã chủ động trao đổi với phụ huynh về tầm quan
trọng của việc gây hứng thú cho trẻ trong các hoạt động giáo dục âm nhạc. Đồng
thời chủ động xây dựng góc tuyên truyền ngay tại cửa lớp với những lời chú
thích gần gũi kết hợp với những hình ảnh âm nhạc ngộ nghĩnh đáng yêu, để cho
phụ hunh quan sát và phối hợp cùng cô giáo nâng cao hơn nữa chất lượng tổ
chức hoạt động âm nhạc cho trẻ được hứng thú và tự tin.
Mặt khác, chúng tôi còn vận động phụ huynh quyên góp nguyên vật liệu từ
thiên nhiên, phế thải để tái sử dụng làm đồ dùng đồ chơi âm nhạc tự tạo. Cô và
trẻ đã trang trí cho phù hợp và tạo ra các loại nhạc cụ âm nhạc khác nhau, rất
phong phú và đa dạng:
Từ những hộp bánh sắt, lon bia, hộp sữa ông thọ, lon nước ngọt làm thành bộ
chiêng trống các cỡ to nhỏ khác nhau.
Từ các lá cọ, vỏ con trai to, bằng gáo dừa, những viên cuội to,vải vụn khâu
giải khăn thuộc miền quê, nón quay thao, nón lá rất ngộ nghĩnh và đẹp mắt.
Với những bộ dụng cụ âm nhạc độc đáo trên trẻ rất hứng thú khi được
khám phá miền quê qua các làn điệu dân ca, với nhiều âm thanh trang phục khác

nhau.
Chúng tôi đã cho trẻ sử dụng những dụng cụ đó làm phương tiện cho trẻ
vận động dưới hình thức thi đua giữa các tổ, chơi chuyền sỏi trẻ ngồi vòng tròn
cả lớp để vừa hát vừa dùng sỏi gõ xuống sàn theo yêu cầu của giờ học là gõ theo
nhịp theo tiết tấu chậm và chuyền cho bạn. Như vậy trong quá trình hát kết hợp
vận động chuyền sỏi trẻ phải tập trung, có sự phối hợp giữa các trẻ để thực hiện
cho đúng, tránh làm hỏng lần chơi của cả lớp, tuy vậy vẫn không gây căng thẳng
cho trẻ mà trẻ vẫn thấy rất thoải mái, hứng thú khi tham gia vận động âm nhạc.
Với dụng cụ gõ khác: Cô cho trẻ luân phiên sử dụng giữa các tổ trong giờ
học để gây hứng thú cho trẻ, đồng thời khi sử dụng các nhạc cụ đó trẻ có thể đưa
ra những nhận xét về âm thanh của từng loại, dụng cụ có tính sáng tạo, mới lạ sẽ
giúp trẻ đến với hoạt động âm nhạc một cách tích cực hiệu quả hơn, đồng thời
tạo điều kiện cho trẻ phát triển tai nghe chính xác, cảm thụ âm nhạc tốt hơn.
Để tổ chức các trò chơi nhằm ôn luyện các bài hát, trẻ nhớ tên bài hát ở
cuối tiết học hay ở tiết biểu diễn một cách hứng thú, chúng tôi đã phối hợp cùng
với phụ huynh làm và sử dụng một số đồ dùng tự tạo khác như: Đồ chơi “Chiếc
nón kỳ diệu”, “Bánh xe số”. Với đồ dùng trên không những sử dụng trong hoạt
động giáo dục âm nhạc mà còn được sử dụng trong nhiều hoạt động khác như:
Làm quen môi trường xung quanh, làm quen với toán, làm quen với văn học,
chữ viết. Trong quá trình phối hợp với phụ huynh cùng làm đồ dùng đồ chơi, đã
thực sự tạo được hứng thú cho trẻ khi tham gia các hoạt động giáo dục âm nhạc,
với phương châm là "Học bằng chơi và chơi mà học".
3. Khả năng áp dụng sáng kiến.
9


Áp dụng các giải pháp trên, trong năm học 2019 - 2020, so với đầu năm
học, chúng tôi đã thu được kết quả như sau:
Đầu năm
Nội dung khảo sát

Số
lượng

Cuối năm
%

Số
lượng

%

- Trẻ nhớ tên bài hát, nghe hát, tên tác
giả, Trẻ hát đúng nhạc, lời ca, hồn
nhiên

33/66

50%

55/66

83,3 %

- Sử dụng nhạc cụ cho bài hát thành
thạo, Trẻ biết thể hiện được tình cảm
khi hát múa, vận động hưởng ứng theo
cô khi nghe hát

30/66

45%

55/66

83,3%

- Trẻ tích cực hoạt động âm nhạc

31/66

47%

52/66

78,7%

- Trẻ hứng thú tham gia các trò chơi
âm nhạc

35/66

53%

55/66

83,3%

Với sáng kiến "Một số giải pháp gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi
trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Tân Hòa A" chúng tôi đã

áp dụng có hiệu quả tại lớp 5 - 6 tuổi nơi tôi đang trực tiếp giảng dạy, đã được
Ban giám hiệu và chị em đồng nhiệp đánh giá cao và đưa vào thực hiện tại các
lớp 5 - 6 tuổi trong trường Mầm non Tân Hòa A

10


CHƯƠNG III
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT

1. Kết luận
Âm nhạc là một loại hình nghệ thuật, phản ánh hiện thực khách quan bằng
những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. Cùng với các yếu tố diễn tả âm
nhạc như: Giai điệu, âm sắc, âm vực, cường độ, hoà âm...bản chất thời gian
trong âm nhạc làm cho nó có thể truyền đạt sự vận động của các ý tưởng và tình
cảm trong tất cả những sắc thái tinh tế nhất.
Đối với trẻ mầm non, giáo dục âm nhạc góp phần giáo dục toàn diện nhân
cách trẻ, đặc biệt là giáo dục thẩm mĩ. Để tổ chức hiệu quả hoạt động giáo dục
âm nhạc cho trẻ, việc gây hứng thú trong tổ chức hoạt động âm nhạc là một giải
pháp hữu hiệu. Việc gây hứng thú cho trẻ khi tổ chức hoạt động giáo dục âm
nhạc đáp ứng được yêu cầu đổi mới hình thức, phát huy tính tích cực, sáng tạo
của trẻ. Trong quá trình tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ lớp mẫu giáo 5 - 6
tuổi chúng tôi rút ra bài học kinh nghiệm sau:
Giáo viên trong lớp đã vận dụng nhiều giải pháp khác nhau nhằm gây hứng
thú cho trẻ tham gia vào hoạt động âm nhạc. Đó là:
- Xây dựng môi trường tổ chức hoạt động âm nhạc phong phú, đa dạng;
- Vận dụng phương pháp dạy học tích cực, linh hoạt sử dụng các trò chơi
khác nhau trong hoạt động giáo dục âm nhạc;
- Tích cực làm, sưu tầm và sử dụng đồ dùng đồ chơi tự tạo để dạy trẻ;
- Tăng cường tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc sinh hoạt sau chủ đề

dưới hình thức biểu diễn chương trình nghệ thuật;
- Chủ động phối hợp với phụ huynh làm đồ dùng, đồ chơi tăng cường hứng
thú cho trẻ tham gia hiệu quả các hoạt động âm nhạc.
Trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại 02 lớp mẫu giáo trong năm học đã tích cực tham
gia vào các hoạt động âm nhạc và có chuyển biến rõ ràng;
Các giải pháp chúng tôi thực hiện trong sáng kiến được sử dụng đồng bộ
và liên quan đến nhau trong việc tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 5 - 6 tuổi.
Giáo viên cần hiểu rõ nội dung, mục đích, phương pháp và đặc điểm nhận thức
của từng trẻ, thực hiện lồng ghép, tích hợp hoạt động âm nhạc vào các hoạt động
phù hợp; sử dụng linh hoạt các trò chơi, gần gũi để phát hiện sự sáng tạo và
năng khiếu của trẻ, khen ngợi, động viên và sửa sai kịp thời cho trẻ hứng thú
tham gia hoạt động âm nhạc.
Giáo viên phải có sự phối kết hợp với phụ huynh ủng hộ nguyên vật liệu để
làm bổ sung đồ dùng đồ chơi, các phương tiện biểu diễn, các băng đĩa nhạc để
gây hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động âm nhạc.
2. Những kiến nghị, đề xuất
- Đối với nhà trường:
11


Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao
đổi, học hỏi kinh nghiệm;
Tổ chức chuyên đề về nâng cao hiệu quả giáo dục âm nhạc trong hình thức
sinh hoạt nghệ thuật tổng hợp sau chủ đề.
- Đối với giáo viên:
Tích cực tự học, tự bồi dưỡng để nắm được phương pháp chung tổ chức
hoạt động âm nhạc cho trẻ, cũng như áp dụng các biện pháp đổi mới hình thức
để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc ở trường mầm non.
Trên đây là một số biện pháp tích cực của chúng tôi khi thực hiện: "Một số
giải pháp gây hứng thú cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi trong hoạt động giáo dục âm

nhạc tại trường Mầm non Tân Hòa A".
Tân Hoà, ngày 16 tháng 5 năm 2020
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG

ĐỒNG TÁC GIẢ

Kim Thu Ly

Bùi Thị Kim Thu

HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN THÀNH PHỐ HÒA BÌNH
Xếp loại:............................................

12


PHỤ LỤC

Hình 1: Hoạt động âm nhạc của các bạn lớp 5TC

Hình 2: Môi trường âm nhạc ngoài lớp học

13


Hình ảnh 4: Phương pháp dạy học tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc

Hì
Hình 4, hình 5: Đồ dùng, đồ chơi âm nhạc tự tạo của trẻ ở lớp 5C và 5B

14


Hình 6: Giáo viên sưu tầm, thiết kế đồ dùng, đồ chơi tự tạo

Hình 7, hình 8: Một số hoạt động giáo dục âm nhạc sinh hoạt sau chủ đề dưới hình thức
biểu diễn chương trình nghệ thuật.

15


Tài liệu tham khảo
1. Phạm Thị Hòa (2010), Giáo trình Tổ chức hoạt động âm nhạc, NXB GD VN
2. Hoàng Văn Yến (2017), Trò chơi âm nhạc cho trẻ MN, NXB Giáo dục
3. Đặng Thu Quỳnh (2018), Trò chơi âm nhạc cho trẻ MN, NXB Giáo dục
4. Lý Thu Hiền (2018), Bé đến với âm nhạc qua trò chơi, NXB Giáo dục
5. Lê Thu Hương (2012), Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, câu đố
theo chủ đề (các độ tuổi), NXB GDVN
6. Bộ GD và ĐT (2018), Chương trình GD mầm non , NXB GD Việt Nam
7. Lê Thu Hương, Trần Ngọc Trâm, Lê Thị Ánh Tuyết (2018), HD tổ chức thực
hiện CT GDMN (các độ tuổi), NXB GD Việt Nam
8. Đào Hoàng Mai (2013),Thiết kế các hoạt động học có chủ đích, hoạt động
góc và hoạt động ngoài trời trong trường MN cho trẻ 24 - 36 tháng (các chủ đề),
NXB GD Việt Nam.
9. Lê Thị Huệ (2013),Thiết kế các hoạt động học có chủ đích, hoạt động góc và
hoạt động ngoài trời trong trường MN cho trẻ 3-4 tuổi/4 - 5 tuổi/5 -6 tuổi (các
chủ đề), NXB GD Việt Nam.
10. Kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên mầm non module 5, module25

16