ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
HOÀNG BÍCH ĐÀO
THƠ MA TRƯỜNG NGUYÊN VÀ VÕ SA HÀ
DƯỚI GÓC NHÌN SO SÁNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ,
VĂN HỌC VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM
THÁI NGUYÊN - 2020
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
HOÀNG BÍCH ĐÀO
THƠ MA TRƯỜNG NGUYÊN VÀ VÕ SA HÀ
DƯỚI GÓC NHÌN SO SÁNH
Ngành: Văn học Việt Nam
Mã số: 8.22.01.21
LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ,
VĂN HỌC VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM
Người hướng dẫn khoa học: TS. HOÀNG ĐIỆP
THÁI NGUYÊN - 2020
LỜI CAM ĐOAN
T
ọ : “Thơ Ma Trường Nguyên và Võ
Sa Hà dưới góc nhìn so sánh” dướ sự
ự
s
ỉ dẫ
ủ
ự ,
ướ
N
ủ
,
N
s
C
ư
ượ
ốở
ây
d
ẩ ,
ủ TS.Hoàng Điệp
s d
,
d
ượ
ủ
ị
!
T
N u n 20 t n 6 năm 2020
Tác giả của luận văn
Hoàng Bích Đào
i
LỜI CẢM ƠN
T
sĩ
ọ
y
V
ọ V
ơ sâ sắ ,
,K
ơ
Bằ
sự
ớ TS. Hoàng Điệp
ườ
ườ
E
N
N
ờ
ớ
ã
y
ũ
ã
E
ũ
ọ Sư
ỉ
ơ
ú
T
N ữV
ầy
ỡ
ượ
â
ơ
N y
ã
, ướ
-
â
ầ
ể
ặ
ò
y
y
dẫ
ữ
ư
ý
N ữ
y
ữ
C ố
ẽ,
ơ M T ườ
ể
ầy
y
ù
ầ
ườ
ý
ơ
, ể
ượ
X
â
ọ
ơ !
T
N u n 20 t n 6 năm 2020
Tác giả luận văn
Hoàng Bích Đào
ii
ơ
ự
ơ Võ S H ,
d y, ọ
ườ
ã
ọ
Đ
MỤC LỤC
Lờ
..................................................................................................................i
Lờ
ơ .....................................................................................................................ii
M
........................................................................................................................ iii
MỞ
.......................................................................................................................1
1. Lý d
2 Lị
ọ
ĐẦU
.......................................................................................................1
s
............................................................................................................2
3 M
.................................................................................................8
4. N
.................................................................................................8
5 Đố ượ
.............................................................................8
6 P ươ
...........................................................................................9
7 Đ
8 C
ủ
..............................................................................................9
ú
.......................................................................................................9
NỘI DUNG .................................................................................................................10
Chương 1: GIỚI THUYẾT CHUNG .......................................................................10
11 N
y
ủ
111 K
ọ s s
112 M
s s
1 2 M T ườ
N
121 Tể s
ơ M T ườ
ể
13 Q
s
N
ủ M T ườ
ủ
Võ S H ..................................12
s
y
..........................................14
.................................................................14
N y
N
.....................................................15
y
................................................17
ơ Võ S H .............................................................19
ơ Võ S H ..................................................................................19
1 3 2 Sự
s
ể
ươ
y
ủ M T ườ
1.3 1 T ể s
133 Q
N
y , Võ S H ,
s
1.2.3. Quan
...................................................................10
................................................................................10
ơ M T ườ
1 2 2 Sự
Tể
ọ s s
ủ Võ S H ......................................................................21
ủ Võ S H .................................................................22
1 ........................................................................................................24
Chương 2: NHỮNG ĐIỂM TƯƠNG ĐỒNG TRONG SÁNG TÁC CỦA MA
TRƯỜNG NGUYÊN VÀ VÕ SA HÀ DƯỚI GÓC NHÌN SO SÁNH ..................25
3
21 C
211 T
ươ
y
ớ
ơ M T ườ
ớ ổ
ố -
ươ
ơ M T ườ
22 C
y
số
ườ
N
y
Võ S H ......39
ú
ơ M T ườ
Võ S H ...................................................................................................46
221 N ữ
ườ
2 2 2 Vẻ ẹ
Tể
y , Võ S H .....................25
...............................................................25
212 C
N
N
sắ
ươ
ú
â
,
,
ươ
s
số
......................47
...........................................52
2 ........................................................................................................60
Chương 3: NHỮNG ĐIỂM KHÁC BIỆT TRONG THƠ CỦA MA
TRƯỜNG NGUYÊN VÀ VÕ SA HÀ ......................................................................61
31 N
ữ ..............................................................................................................61
3.1.1. T ơ Son n ữ
312 N
ữ
ơ M T ườ
ượ
32 Gọ
N
y
....................................................65
ơ Võ S H .................................................68
...........................................................................................73
321 Gọ
ủ
322 Gọ
ỉ- â
ơ ủ M T ườ
- dư â
3 3 Sự
N
y
......................73
ơ Võ S H ................................75
T
ú
ơ M T ườ
N
y
Võ S H ......................................................................................................................80
Tể
ươ
3 ........................................................................................................84
KẾT LUẬN.................................................................................................................86
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................88
4
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1.T
ể
tr
T ườ
N
ườ
y
ượ
ọ
ự ,
ơ
ữ
ườ
ớ
ủ
Võ S H
, ã
số ,
ể
ơ
ể
ú
ướ
H
ủ
ơ
ồ
“c ân trờ tất cả”. N
s s
, sẽ
,
số
ở
ớ
. Họ ã ừ
ọ ã
ượ
,
ườ
N
y
dâ
ươ
T
N
ầ
dâ
s y
N
y
ươ
M T ườ
N
d
,
,
y
ể
ể
ướ
ố
ố
Đị
H ,
d
T y
T y.
ữ
ổ
ữ
ư ưở
y
ượ
ư
ơ
d y
ể
ơ sở
ẩ
ý
ỹ
ượ
ể
ủ
ẩ
ọ
ố
ớ
ú.T y
d yV
ở
ắ
ọ
ò
ơ
ọ
Võ S H
ĩ ủ
ã
ị
d y
ọ
y
Võ S H
N y ,
ớ
ơở
ườ
K
N ữ
Võ S H ,
ượ
Ma T ườ
ể
y
ườ
ể
Võ S H dướ
ớ
1.2.Ma Trườ
ươ
y
C
T y,
Cò Võ S H
N
ướ ,
s
ố ắ
“t un lũn đau t ươn ”
ẻ ủ
ư
ú ừ â
M T ườ
ữ
ơ M T ườ
y
ổ
ừ
ờ
ơ
ể
dâ
ú
,
ơ
ờ số
Ma
ọ
ươ . C
ỗ
ã
ủ
ươ
sắ
ư
ể
ọ
ĩ
ọ s
ữ
ớ
L
ể
ủ
ơ
ủ
ã
ơ ù
ú
Đồ
ờ sau
sẽ
ữ
M T ườ
N
y
ọ
ữ
Võ S H
ườ
ơ
1
â
ú
ầ
ể
ơ
T
ể
ọ
ơ M T ườ
y
sâ
sự
ể
ở
N
ể
ơ dướ sự s s
ú
ú
y ã
y
ơ Võ S H
ặ
ẩ
C
y
ư
ủ
ể
ú
ư
ọ
: Thơ
Ma Trường Nguyên và Võ Sa Hà dưới góc nhìn so sánh,
ủ
C
ọ dâ
sẽ ổ s
, ồ
ủ
ơ ũ
ể số V
ờ
ư
ú
ồ
sẽ
ữ
ư
d
ủ
ọ
ơ
dò
ự
y
ọ dâ
N
2. Lịch sử vấn đề
Để
ú
ơ M T ườ
ầ
ể
ọ s s
ọ s s
V
ọ V
N
y
, ũ
Võ S H , ướ
ư
ể
N
2.1. Những nghiên cứu chung về văn học so sánh ở Việt Nam
T
ữs s
V
y
1841, G
ọ , ã
ị
sư J J A
s
â ở
ừ
è
A
S
,
và P p”, ủ W
ố
y,
ý
yN
F s
ố s
P
Từ
ủ
T
N
,
ọ s s
ã ượ
ọ
ườ
s
”, ã ư
y
ớ
s
â
ớ sự
ọ s s
ọ s s
ã ư
y
ượ ư
ầ
ở ướ P
L
s
ư ủ JPC
SH R
ã
1886,
ữ
ớ
T
è
s, “G o trìn lịc sử văn ọc so s n ” ủ D
“G o trìn văn ọc so s n ” d N
ờ
ữ
: “Lịc sử văn ọc so s n Tâ Ban N a
â , ườ
ữ
sư J J A
N
ữ “văn ọc so s n ” ở
ọ
Từ
ố : “Lịc sử văn ọc P p trun đạ so s n
ọ s s
“Văn ọc so s n ” ủ M
, ớ ư
ỉ XIX ở C â Â
vớ c c nền văn ọc nước n oà ” T
ươ
ố
ị
ầy ủ ơ
cứu văn ọc vượt qua p ạm v một nước
V
:
ọ s s
,J
s y
ườ
: “Văn ọc so s n n
a đồn t ờ n
ọc vớ n ữn lĩn vực tr t ức tín n ưỡn k
2
ườ P
1861,
c n au”, (
n
n cứu quan ệ văn
,
T
, ị
s …) T
: “So s n văn ọc của một nước vớ văn ọc của một
nước a n ều nước k c so s n văn ọc vớ c c lĩn vực b ểu
ện k c n au
của con
n ườ ” [1, tr.3]. Từ
T
y,
s s
ướ
ữ
T
V
ọ dâ
s s
ọ
ọ
ớ
M
Q
ở ướ
ể
,T
ể
d
N
â V
ọ s s
vọn ” d GS T ầ Đ
N
ởV
ã
T
N ữ
T
, L Lư O
1998, G S TSKH P ươ
Lự
t
ố s
ã
ớ
ố s
ầ
N ư
ã
y,
V
ú
ướ
yễ V
ố :
ọ
ã
Dâ do NXB.
ố : “Từ văn ọc so s n đến
ớ
ủ V
ọ s
ắ
ọ
2004, PGS TS Lư Bổ
,T
V
ọ s s
ởV
ị
d
ơ sở ể
N
y
ẳ
ượ
Từ
y
:“N ữn bìn d ện c ủ ếu của Văn ọc so s n ”… V
B
ầ
ươ
ỉ XX N
ọ ,
ể ủ NXB K
KHXH
26
n cứu và tr ển
yể
2001, “Lí luận văn ọc so s n ” ủ T S N
s
ự
: “Văn ọc so s n - n
S , Lã N â
ồ
T y
ượ
“Văn ọc so s n Lý luận và ứn dụn ”
ọc so s n ”,
,
ư: “V ệt Nam văn ọc sử ếu” ủ
ủ H
N
y
ư
ọ ý
số
H
ướ
ũ
y
ọ s s
,
ý
ọ V
ướ
d
õ
ớ
ọ s s
ơ
Dươ
ọ s s
ọ
,
ữ y
y
Để
N
y
ễ
y
ớ,
ị
dâ
ự
ể
ố
ữ
ọ ,V
,
y
ướ ,
ố
dâ
y ặ
,
ừ
dâ
sắ
2.2. Những công trình nghiên cứu về thơ Ma Trường Nguyên và Võ Sa Hà
Qua kh
s
m t số
ú
ơ M T ườ
ẻ. Hoắ
Tiến, Nguyễn Đức Hạn
y
ươ
d
N
ữ
y
ọc v
Võ S H
ý
ủ y
,
ữ
ủ
: Lâm
Võ S H
c hai
V T ù L n ,… C ư
ở thể lo
s s
d nn
t củ
ơ ủ M T ườ
thu t. Tổng hợ
3
N
y
ý
n nh
ủa
,
ú
họ
ơ M T ườ
,
ur
n th y những nh
hầu h t mới chỉ dừng ở m
nh
,
â
Võ S H
,
ểu ư
ủ
M T ườ
lu
y
,
N
y
ú
v
ểm l i nhữ
Võ S H
ị
ượ
ốt nghi ,
ư
ị ,
Mặ
trọ
N
s
uv
, ỉ y u h i th
u khoa học củ
dân tộc trong thơ Ma Trường Nguyên củ
ơ
ọc,
ư sau: Bản sắc
Nguyễn Thị Huy n Anh, Đặc
điểm ngôn ngữ thơ Ma Trường Nguyên củ
Đ
T
Sơ , Thơ Thái
Nguyên dưới góc nhìn sinh thái (Qua thơ Ma Trường Nguyên, Võ Sa Hà,
Nguyễn Thúy Quỳnh) củ
Trần Thị Lan, Thơ Ma Trường Nguyên,Võ Sa
Hà, Nguyễn Thúy Quỳnh từ góc nhìn so sánh củ
u y
T ườ
N
y
ã
L T ị H i Y …T
ững nh
,
Võ S H ở nhữ
2.2.1. N ữn n
M T ườ
ơ ủa Ma
ư
id
thu t.
n cứu c un về t ơ Ma Trườn N u n
N
y
ơ,
ây ú s
ể
ọ …
-
“tr n c n đồn c ữ n ĩa” Ô
tô muốn nó đều ử
ư: T y
ắ ,
ơ
ã ừ
: “Là một n à văn n ữn
ắm t ôn qua t c p ẩm của mìn ”. T
ã ừ
â
ì
sự:
“K ôn p ả v ết n ư t ế nào mà c ín là sốn t ế nào để mà v ết. Học v ết t ì đã
k ó mà ọc sốn t ì lạ càn k ó ơn c o n n ọc v ết là suốt đờ và ọc sốn cũn
suốt đờ . Nếu lấ v ệc ọc là sự b ểu
ện sự tồn tạ của bản t ân của cuộc đờ t ì
v ết và sốn là một t ô - đố vớ n ườ cầm bút”[18,
ở
ỗ
T
s
ổ
, số
ủ M T ườ
s
N
ờ ủ
y
ã ượ
T
ắ
ện đạ ”, NXB T
PGS.TS C
ỏ
N
y , 2015, d PGS TS T ầ T ị V
T ịH
b o “Văn n ệ T
T
ơ
số s
ồ
“Bản sắc dân tộc tron t ơ c c dân tộc t ểu số V ệt Nam
ọ T
sĩ y
ắ
: “Tập s c Văn ọc V ệt Nam t ờ kỳ
2015, do PGS.TS T ầ T ị V
74] N ườ
ủ
,
N
ủ
y ,
,T
ện đạ ”, NXB Đ
H y
N u n số 11(306) n à 10/06/2010”, d
4
P
V
Vũ
ự
N
trong
ổ
y
T ầ T ị Nươ
ã
sâ
ủ M T ườ
N
ủ
y
ã
ọ
ể
ư,
: “Ta ặp tron c c t c p ẩm của ôn c c t ế ệ
n ữn t ân p ận con n ườ m ền nú vừa c ân t ật cần mẫn vừa đằm t ắm sâu
nặn n ĩa tìn ”
“ ọ k ôn bằn lòn vớ n èo nàn lạc ậu am ọc ỏ qu ết
đo n vượt l n tr n oàn cản và số p ận để
eo n ữn
ạt
ốn ước mơ về một
cuộc sốn tươ đẹp”.
S
ọ
s
ơ ủ M T ườ
ủ
y ,
ồ
n ườ vớ n ềm k ao k
tìn
N
u đô lứa” [18,
T
ã
: “Về n ữn cuộc đờ số p ận con
t mãn l ệt về tìn
3] C
Lâ
u và ạn p úc. Tron đó nổ bật là
ẽ ây
ủ
y
s ố
ơ ủ
N
ã
ẩ
ẳ
ị
ủ M T ườ
N
y ,
Lâ
: “Ma Trườn N u n là n à văn n à t ơ tìn xứ mâ ” [18, tr.1].
N ữn s n t c của ôn đã ắn bó vớ t
đậm tìn n ườ ” [18,
4] V
nn
ặ
t lượn n ữn n à c ợ p
n m ền nú “ ện ra đẹp đẽ t ấm
ắ
“n ữn buổ lễ ộ lễ cướ lễ kết tồn
ớ
ủ dâ
lễ ộ nàn trăn
ộ
:
ã cốm n ữn buổ
n…đều d ễn ra rất đẹp rất t ơ mộn ” [18, tr.4].
“N ữn p on tục tập qu n n ữn lễ ộ lễ cướ n ữn câu c u ện cổ tíc
t oạ … là òa qu ện tron c c tran v ết làm tăn t
m sức sốn
p ú sâu sắc t m tâm ồn tín c c con n ườ m ền nú ” [18,
ủ
ắ
sắ
ớ
ủ dâ
K
â
ố
ỗ
ướ
,
ắ
,
ặ
mộc mạc
M T ườ
N
y
,
ư
f
Q â M
k ắc ọa k ôn xo
s
ị
ọ
â
ồn n
ườ
u ền
làm p ong
4] S
s
d
ươ
ườ sẽ
ọ
sâu n ưn để lạ c
5
ườ
ớ d
tr
ờ
ữa t
ẻ
ớ
t m” ớ “d n vẻ c
ủ N yễ T
ơ M T ườ
n của con n ườ sốn
ớ
ườ
: “N ườ đốt lửa bằn tr
ân tìn đến t ật t à và ền làn ”[22, tr.2]
N
T
nn
N
y
Đỉ
ư: “Bắt ặp c
n. N ữn câu t ơ k ôn
ì đó n ư một ươn câ cỏ n u n sơ
ữa một bầu k ôn k í ban ma tron trẻo”. T
“N ĩ từ t ơ trẻ của đăn tr n b o Văn n
N
yễ K
T ọ
ể
ủ dâ
T yt
ằ
,
dẫ
P
ệT
N
y :
N u n số 3 - 2017”,
:“Ma Trườn N u n là n à t ơ dân tộc Tà vớ n ữn
bà t ơ có cấu tứ độc đ o vớ n ữn c
ơ
T ơ T
s
V , ể
ơ
y
ở ố ưd y
T
t n rất ấn tượn ” L
D
M T ườ
ằ
V
T y
ữ
N
ư
ượ
y
ý
ưd y
ưở
s s
: “Tâm ồn n ều sa đắm” và “T ơ Ma Trườn
N u n t ấm đẫm
ọn dân ca và âm đ ệu đàn Tín của dân tộc Tà nơ qu
ươn an ..” (T
D ễn đàn văn n
N ư
N
ể
ườ ,
ữ
dâ
số
c
y
ươ
ắ
, Võ S H
ữ
ủ
ườ
ọ
ọ
X â T
ể ự
c ỉ k ôn
ố
N
ượ
,
ớ
rằn
N
ớ
ư
ắ
ườ V
ầ
n cứu về t ơ Võ Sa Hà
ơT
C
ã
o. Từ
ươ
ữ
N
y M T ườ
ơT y ủ
s
ướ ,
2.2.2. N ữn côn trìn n
ơ ã
T y ặ
ướ
y
ũ
2004).
y
y
T
ệ V ệt Nam, số 4
ẳ
ị
y
ố
ễ ủ
ẻ ẹ
ơ Võ S H
ở sự
sơ: “T ơ Võ Sa Hà c ỉ dẫn c o c ún ta t ấ
an nú cao rừn sâu k ôn
an của qu nú mớ có t ể c o ta
n u n sơ sự t n k ết của mọ sự vật mà từ đó tâm ồn ta mớ trở n n s n
tron
làn mạn ” Đ
ớ
ẹ
ú
ủ
y
ườ
nay ọ
ố
ễ ể
ố
ị
ã ị
“L n
,
ố
, ổ d
ượ số
T
ẻ ẹ
ủ
ườ , ơ
y
ồn t ơ Võ Sa Hà”, Theo
ã
sâ
ừ
ớ
y
ị, â
ồ
6
ờ số
ự
ươ
ọ
ủ
ườ
y
: “L n
ồn
sơ
C
t ơ Võ Sa Hà đậu tr n c ốn qu nú non nú đ của t
ơ ú
ố
N
ể ự
t ơ Võ Sa Hà mất sức sốn ”. C
ơ K
X â T
sĩ. T c k ỏ c ốn qu nà
ơ Võ S H
ơ
y
ồ
N
ơ ủ Võ S H
trẻ”
N
T
yễ K
T V
ơT
T ọ ã ừ
N
y “N ĩ từ t ơ
“Ha và ấn tượn ”.
Sỹ (2008), "Võ Sa Hà nặn lòn qu nú ", B
ã ư
ý
360
plus -
y 13/07/2008 T
C
ú : "P ả nó n a rằn Võ Sa Hà là n ườ tìn sâu n ĩa nặn vớ
mản đất vùn cao V ệt Bắc qu mìn . Q
ủ
s ố
ơ
ơ "C n c m về nú " dườn
n ư k ôn một tran nào k ôn dín d n ít n ều đến cản sắc con n ườ vùn
cao địa đầu Tổ quốc".
Sở
d
T
N ữ văn”, ư
N
N y
ươ
d y
ơV T ỳL
A
số
(2013), “C ươn trìn địa p ươn môn
ơ “Ôn n oạ ” ủ
(2016), “Võ Sa Hà: N ườ leo nú bằn t ơ”
ớ -
y 01/06/2016 ã
,
ồ
ủ
ữ
đen c
c của t ế
L T ịH
ề nao nún về sự k ắc n
an nà đ n sợ ơn t ế
Y
ầ
mở ra n ữn t ế
ớ mà
ệt và ạn ẹp của đủ loạ bón
ớ b n k a”.
(2016), “T ơ Ma Trườn N u n Võ Sa Hà N u ễn T ú
Quỳn từ óc n ìn văn óa”,
sĩ
y
V
ọ V
: “Võ Sa Hà là n à t ơ sốn và ắn bó vớ nú đồ n a từ k
k ôn b ết từ k
ũ
ơ Võ S H : “Bằn t ơ Võ Sa
Hà leo nú nú đờ và nú t ơ suốt p ận k ếp của mìn
k ôn sợ mà k ôn
Võ S H
N
, ã
s n ra
nào mà nú đồ đã trở t àn một p ần m u t ịt một mản tâm
ồn và là nơ k ơ dòn cảm xúc tron ôn . Đ ều nà được t ể
ện n a ở bút
dan “Võ Sa Hà”của ôn ”.
Tị
T
nú ”, ã
đ ệu đàn
Sơ (2005),
s
V
ẻ, “Võ Sa Hà đ
ơ“C n c m về nú ” ã
k ôn làm d n . An
oan vào lũn
: “T ơ Võ Sa Hà k ôn
ản dị tron n ôn n ữ tự c ắt lọc và n ều s n
tạo. An làm t ơ n ư n ườ kể c u ện mà c u ện của an về nỗ n ườ nỗ đờ
đau xót vô cùn .”
Q
sự
ể
sự
s
ú
ọ dâ
ã
y
ơ
ơ
ể
ủ
ữ
T
ườ
ọ dâ
ơ
ẩ
â
ể số, ù
7
y ằ
ườ
y
ớ
,
số
ú
ữ
ườ
ú T
ẫ
â
T
ờ
ớ
ữ
ư
ọ
ọ
ủ
ơ sở
ú
ố
sâ
ể t ơ “Ma Trường Nguyên và
ố
ơ
ơ,
ơ
Võ Sa Hà dưới góc nhìn so sánh”,
ể
ữ
ọ
,
ầ
ú dâ
ẳ
ị
ầ
ể số
3. Mục đích nghiên cứu
C ú
y ớ
L
s
ể
ớ
sẽ
số
ơ M T ườ
ỉ
ượ
ữ
N
ữ
y
Võ S H dướ
ươ
ể
Đ
:
s
ồ
s
ơ ủ
ũ
y
ú
ườ
ố
ọ
ể
ủ
ặ
ồ
dâ
ể
ơ dâ
số
ở ù
ể số
V
Bắ
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
K
: “Thơ Ma Trường Nguyên và Võ Sa Hà
dưới góc nhìn so sánh”
-C ỉ
ướ
ờ
sẽ
ượ sự ươ
ườ
Đồ
ú
ồ
ú
s
s :
s
sắ
y ượ sự
y
y
dâ
ở
ữ,
,
ủ
ươ ,
ượ
ể
ọ
ẩ
,
số
ể
ượ ,
5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
5.1. Đối tượng nghiên cứu
Đố ượ g n
: T ơ M T ườ
N
y
Võ S H dướ
s s
5.2. Phạm vi nghiên cứu
H
ữ
ừ
ú
ẩ
N ư
sâ
C ú
ơ
d
ể
số
s
ơ: Trái tim không ngủ, (H
ể
ể
ơ ủ M T ườ
V
Bắ T
8
số ượ
ờ
ưs :
N
y
ủy
ố
1988); Câu hát vắt qua vai,
(H
V
T
N
y
2005); Cây nêu, (NXB H
Bắc cầu vồng thăm nhau, (NXB H
Cò
2007).
ơ ủ Võ S H
tôi, (NXB V
ọ
2006);
ủy
yể
1998); Ngựa đá, (NXB Q â
Cánh chim về núi, (NXB H
N
: Sóng nhạc hồn
N â dâ
2004);
2004)
6. Phương pháp nghiên cứu
T
ể
ươ
ự
ú
d
ể:
P ươ
s s
P ươ
ị
, ố
s - ã
P ươ
ọ
P ươ
dâ
ọ
P ươ
ọ
P ươ
ữ ọ
7. Đóng góp của luận văn
S
,
ự
T
ã
ủ
ầ
M T ườ
N y
õ ơ
ẳ
ư ,
Đồ
ờ
sắ
ú
ượ
ữ
N y , Võ S H
ọ V
ặ
ị
ượ
ự
dò
N
y
C ú
ể
s
ơ
ể
ủ
ơ.
ọ
dưỡ
ũ
,
ý
d y
y ,
ự
y
ọ T
ố
N
,
y , ừ
ọ
ầ
ồ
ươ
8. Cấu trúc luận văn
N
ồ
ầ Mở ầ , K
T
,
ầ N
d
ươ :
Chương 1: Giới thuyết chung.
Chương 2: Điểm tương đồng trong thơ của Ma Trường Nguyên và thơ Võ
Sa Hà.
Chương 3: Sự khác biệt giữa thơ Ma Trường Nguyên và thơ Võ Sa Hà
9
NỘI DUNG
Chương 1
GIỚI THUYẾT CHUNG
1.1. Nguyên lí chung của văn học so sánh
1.1.1. Khái niệm văn học so sánh
T
ữ “Văn ọc so s n ” ã
sớ
ừ ầ
ể ị
ượ s d
ỷ XX C
ớ ừ
ĩ
s : “Văn ọc so s n là một bộ môn văn ọc sử n
ọ s s
ữa c c nền văn ọc dân tộc”
c c mố “quan ệ đồn đẳn ”
“quan ệ độc lập”
ượ
s s
V
T
ữ
tộc”
ĩ
s s
ị
N ưH
ố “T
,
y
N y
ượ
“quốc
ủ
T
ã ừ
s s
s s
ủ
,
M
T
, ã ị
V
“dân
ặ
C ú
ể ựý
ươ
ơ Đườ
T
sự s
,
Q ố ,
dự
â
ố
ọ
y
ố
ố
ã ượ
“văn ọc sử dân tộc”. M
ừ
y
ị
y
ớ
s s
ể ượ
â
N
n cứu
s ,
s s
tru ền t ốn văn ọc địa p ươn
N
ưở
ỉ dừ
ủ
ể T
ị
ưở ,
ớ
y
dâ
“T ơ Mớ vớ t ơ ca p ươn Tâ ”,
s
,
,
ố
,
N
ừ
ởV
N ư
y
s - ã
: “Dân tộc V ệt Nam là một”.
a” T
ã
ỗ
ố
ọ dâ
ọ , ủ ị
ư â
ố
: “Văn ọc so s n là bộ môn văn ọc sử n
ọ s s
ơP
ở
ể, ú
,
ố
n ân V ệt Nam”, ừ sự
ườ
dâ
ỉ
ủ
ồ
ù ủ
ữa c c nền văn ọc dân tộc”
ể ,
ẳ
54 dâ
“c c mố quan
sự ươ
, ặ
ướ
: “tộc n ườ ”
ườ
ượ
y
ọ s s
c c mố quan ệ
ữ
, ừ
ữa
ố “quan ệ trực t ếp” mà còn cả
sự ươ
N
y ướ
ỉ
ư
n cứu c c mố quan ệ
c c nền văn ọc dân tộc” (hay các nền văn học quốc gia) V
ệ
ỷ XVIII
ố
ươ : “qu mô
văn ọc tru ền k ẩu c c n ôn n ữ bản xứ” cho
ớ , ượ
y
ĩ
ủ
10
ủ
y
ố
N
s s
ớ
Bồ Đ
y
ưs :
“C
t ế
ớ đó c ín là c
T
địa p ươn k ôn có n ữn bức tườn ”[16, tr.59].
ọ dâ
sự
c
quốc tế c
tru ền t ốn vớ c
d
, ố ượ
s s
ọ , ủ
ố
,
s dâ
M
ể
y
ố
ố
ủ dâ
ở
ặ
y sẽ
ể
M
,
y
ị
,
,
dự
ự
dướ
ú
ủ
ỉ
sự
d
â ,
ớ
N ữ
: “X c địn tín k
so s n mà n ều k
, ư ưở
ặ
y
ữa c c
qu t của văn ọc n ân
ủ
ể
ọ s s
k c rồ t ếp đến n
ướ
c b ệt tron c
ện tượn
a
ớ : “Văn ọc so s n vừa tìm c
77]
ừ
ướ
ớ : “c
t ốn n ất c
76] Đố ượ
c un
bản sắc c
c
tươn
đa dạn
p k u b ệt”. Từ
c
ể
y:
đơn n ất tron sự đa dạn của n ữn k
ện tượn k
c b ệt để t ến đến k
c
qu t c c
c un ” [37, tr.30].
M T ườ
y
N
y
Võ S H
ọ Dâ
ọ
C
: “Là n ữn mố quan ệ của c c
n cứu văn ọc đến văn óa”[1,
b ệt n ược lạ nó đ từ n ữn
N y
ọ
c un đó vớ p ươn p
“Vừa ướn tớ c
ượ ự
ằ
a nà san một a n ều nền văn ọc của quốc
a từ n
đồn của t ực tạ ” [1,
dò
ữ
n cứu n ữn mố quan ệ văn ọc của n ữn tập ợp l n
a s u quốc
c uỗ của c
ện tượn văn ọc được
ỏ và n ườ ta muốn so s n để
ớ
ù
văn ọc từ nền văn ọc quốc
k
ữa c c
ưởn trực
ện tượn văn ọc”[19, tr.21]. Sự
ố ượ
ẩ
ọ s s
ốn n au
do oàn cản t ực t ễn đò
c ứn m n sự k c b ệt
quốc
ố
k ẳn địn tín đặc t ù của c c nền văn ọc dân tộc”. C ú
t ếp mà còn để c ỉ ra n ữn đ ểm
Đố ượ
y
c.
y “So s n k ôn c ỉ là tìm ra n uồn ốc va mượn n ữn ản
d
ươ
s s
ầ
ù dâ
dân tộc vớ
ươ
G s
,
ặ
ọ s s
loạ và c ứn m n
ở
s s
ị
ủ
ể : “Kết ợp c
ện đạ ”. N y
ú,
ị
y
ố
ể
ể số
d y
ơ
ơ ã
ọ
ươ
ể
ươ
ú T
ữ
ồ
11
ớ
ữ
ị
ư
ẩ
ơ ủ
ươ
ỉ
s
ắ
ọ ã
T
ớ
ú
y ừ
Mặ dù
ỏ
y
â
ơ Võ S H
ọ ò ,
ư
ữ
ể
ữ
ể
d
ườ K
ủ
ớ
,
ượ
ặ
ặ
ọ Dâ
ể số
y ượ
ữ
ọ
ú
ú
ừ
ở
ưở
ủ
ớ
ở
N ư
y
s s
ò
ườ
Bằ
ã
s
V
Võ S H dướ
s
C
sắ
sự
N y
ọ
ắ
ồ
ũ
ơ M T ườ
ỉ
sự
ố
ủ
ớ
ý
ĩ
ố
ớ
1.1.2. Mục đích so sánh thơ Ma Trường Nguyên và Võ Sa Hà
T
Từ
ể
V : “Tươn đồn là
ốn n au” (B
ữ
)
M T ườ
ướ
N
y
Võ S H
ò
,
ớ V
ướ
ú
ố
y
ờ
â
ờ ổ
s
ũ
â
sâ
ể
ể
ừ
sự
dư â
y,
ươ ,
ù
ớ
ủ dâ
ự , số
ơ
ổ
ù C
sắ
ơ
ys
ờ số , ừ
ườ
ơ sở ể
V
T
y
ồ
ư: “Cảm
ươn đất nước - con n ườ - bản sắc dân tộc” N ư
ư
ủ,
,
ọ
ờ
s
ủ
ỉ
ẩ
,
y
ầ
ể y
sự
ưở
ố
ớ
ủ
Mặ
ơ M T ườ
ú , M T ườ
N
y
ơ
â
sự ươ
ũ
ư
N
,
sự ự d y ủ
s
ủ
ỳ
số
ươ ,
õ
ớ
ổ - ườ
y,
sự
,
ự
ươ ,
ơ ừ
ượ
ồ
ố , ừ
ầ
t ức về qu
C
ố
ỉ
sâ
ã ượ
ị
–T
Mỹ
C
ự
ơ ã
ố
y ọ ã
ủ
ủ
ớ
y
ơ
ồ
ồ
ườ dâ
ườ dâ
ự
dễ
Võ S H
ủ
ọ
ọ
12
ố ượ
ắ
ớ
ể số
ể số V
y
ữ
d
K
ọ
ơ ủ Võ S H
ơ
sự
ũ
ơ ã
ồ
ư
ẹ
ư
ể
s
ẽ
ổ
ơ
ơ,
ố
C
ũ
ươ
s
N
ượ
N
ọ
ắ
ơ
ã ượ
ồ dò
ườ
ượ
ủ
ý,
H ,N
ư
Đ
dâ
số
N
N ư
sẽ
ồ
ữ
T y Cũ
ể
dâ
ị
ơ
ủ
13
,
sự
ã
“T ến l
y
y
ố ,
sớ
ơ ủ M T ườ
ư
ũ
ẩ
N
ơ ươ
ơ
Đây ũ
ơ M T ườ
ú
y
ể số N
ư
N
y ây,
ơ
ư: “Nôn V ết Toạ Nôn Quốc C ấn Y P ươn ”…
ươ
ắ
Đ
T y, Nù , K
ặ
M
A ,M
ờ
Dâ
T
dâ
dỗ,
,
ắ
ồ
ọ sự
ò
ừ
dâ
s
,
ự
ườ
ướ : T
dâ
ườ
sữ
sĩ
ướ , ể ượ
ư ủ
ươ ,
ắ
â
â
ọ
ườ
N y
s
ơ
“M t xan rừn cọ”,
dâ
ủ
y ừ
ữ
, ố ắ
ọ đô ” L
y ã
ã
ọ
ể
N
ườ
rừn
ư
ưở
, sự ố
ẽ
sự
ủ
sĩ
y
ượ
ớ
ầ
â
ổ
ys
,
s
ườ
ư ưở
C
ầ
y
M
,
sự
ò ủ
y
ã
,
ũ
ủ
T ườ
ớ
ư
N
yể
y
ố ượ
M T ườ
ườ
y
Bằ ,
ã ơ
ớ
ườ
ở T ị Cầ - Bắ N
ớ
số
ắ
ố
ờ
ơ Võ S H
Y
y
sự
ổ
ủ
ồ
số
ớ
ơ
ừ sự
ù , sự
sự
ầ
ồ
ầ
ườ
ọ
ọ sẽ
y
ủ
ầ
C
ầy
Rồ
sự
ườ
â
ở
M T ườ
ý
ồ
y
ố
ờ
Võ S H
,
ố
N
y
ườ
dâ
T y
ã ượ
ý
ể
ự
Song
ố
ơ5
ữ
ợ T
ữ, 7
T
ợ
ủ
ò
,
sự
ừ
ườ
d
ợ
N
y ,
ặ
y
s
ồ
ơ
ư: "nú và trăn ",
,
ữ
,
sự
ượ
ơ M T ườ
ể
ò
N
ơ ũ
Đặ
sự
ủ
sự
N
y
,
T y
ẩ
ữ,
,
V
ơ Võ S H
ữ dâ
y
,
ể
ủ
T y
,
ơ
dâ
B
ẩ
ể
dâ
ữT y
ơ ượ
ủ
ồ
sắ
ừ
ữ
ố
y
õ
ơ ũ
y
ữ
ơ ủ Võ S H
y
ợ
ú
â
ủ
â
ừ
N
y ây
ơ
ể
ơ
C
ơ M T ườ
ữ
T
V
úy dâ
ã
d
â
ẩ
N ư
ú
ừ
ượ
ơ
ú
d
,
ầ
ự
s
ị ủ
ĩ
ữ
ị
ầy ủ
s
ể
ỉ
sự ơ -
ủ
, ũ
ữ
ư ưở
ườ
y,
ẩ
s d
s d
ượ
ữ, ờ
ý
N ờ
ườ
ắ
s s
ữ
Võ S H
ẩ
â
, ú
y
ểs
ữ C
ượ
N
ơ M
ư
y
y sự
ướ
â dẫ
ủ
ơ dướ
y - dở ủ
ớ
ỉ
ượ sự ươ
ồ
ớ sự
1.2. Ma Trường Nguyên, Võ Sa Hà, và quá trình sáng tác
1.2.1. Tiểu sử nhà thơ Ma Trường Nguyên
T
M T ườ
C ẩ , ã P ú Đị ,
T
N y
y
ơ
dâ
N
Đị
y
y
ể
ủ
y 17
H , ỉ
T
ố
T y
dưỡ
y ,s
Nơ
ơ
ủ
ơ
T y
N y
â
ây ã
ờ
ơ
ơ ểs
sắ
14
5
Ô
1944,
Đồ
s
ủ
ồ
dâ
ồ
y,
ầ ,
ã ở
ươ
ữ
ị
ầ
Đố
ớ
ơ M T ườ
ữ
ưở
ã ượ
Lượ ,
N
y
sâ sắ
ườ
ắ
ữ
ọ
sâ
ủ
ươ
ắ
y
đốt lửa bằn tr
T
ươ
t m”
ư
,
dù ở ươ
sự
ọ ,
ể số V
T
sự
ủ
ã ở
N
Từ
y
c
V
ữ ượ cho
ọ dâ
ỉ XXI
ã
ữ
ướ
ủ
M T ườ
ơ
,
N
ướ
ầ
ã
y
ò
T
ữ
V
:P
ọ
ị
dị
: “n ườ
ủ
ừ
2003
,
ố
ưở
ắ
ơ
ú,
ớ
T
1971
dù ở ươ
ơ
,
,C ủ ị
N
ọ
ở
1982
ố Sở V
T
ượ
ừ
ồ
Bắ
ồ
ỉ XX ầ
ướ
ừ
V
â
ể
y
ã
S ,
ơ ẫ
ố "Sốn t ờ c ến tran "
yể
ũ
N
ở
ữ
ền làn ”. Vớ
ố
y
s
ữ
N
M T ườ
,
ị
: “d n vẻ c ân tìn đến t ật t à và
N
ưở
ố
ị
-T
N y ừ
ổ
ã
ơ, ã ể
ư
H
ơ ủ
â
Đ
Đị
- Tổ
BV
ũ
sắ
ượ
Vớ
ữ
ờ , M T ườ
ũy ượ
ố
, ố số ,
ọ ,
y
ươ
ồ
ơ
y
ướ
s ố
ồ
ú,
ươ
ủ
y
ã
â
C
s
N
ã
,
dưỡ
ọ
ủ
ở
,
d
1.2.2. Sự nghiệp sáng tác của Ma Trường Nguyên
T
M T ườ
ừ
16
N
y
ổi. B
"T ến trốn đôn -xuân" d
ở
ầ
sự
ơ ầ
Ty
15
ể
ơ
: "Cờ ồn " ượ
T
N
y
1960.
ủ
B
ơ
d
ơ
ơM
ư
,
ú
ở
ầ
ã ờ
N
y
y
ố s
ượ
ủ Dù
ú
y
ú
ơ
ượ
ặ
"Tủ
s c
lí
luận
ướn
dẫn
s n
t c".
N ư
ố
16
ớ
ữ
ữ
yể s
ướ
ươ
ữ
N
ữ
ầ
ỉ
ớ
ơ
ơ
N
â
,
sươ
ư
ể
ư
ắ
ớ
ớ
ườ
sĩ y ũ
ư
ự
ươ
ườ
Cũ
dầ
ư ướ
y
ườ
ủ
số
â
ươ
s
dố
ồ
s
ờ
ườ s
, ỗ
ọ
s
ằ
ẫ
ữ
ĩ Để
sĩ ã
ầ
ò
ắ
ờ
ư
".
ủ
â
ơ
ẳ
ầ
ượ
ù,
ầ
ơ
, ằ
è hay
ù
ể ằ
, ừ sự ồ
d
ys
õ,
s y
ướ
ò
ĩ
ố ắ
: "Ta c ỉ sốn một đờ / P ả sốn sao n ư n ườ tron cuộc". Lờ â
ơ
â
ò ý
, ở ú
ĩ
số
sẽ
ũ
ặ
,
ỉ ớ
ơ
ơ ớ
ồ
ị :
ườ
â
ừ
N
,
sươ
sĩ y
ữ,
ự
ò
ớ
dâ
ể
ơ
ắ
ơ
ớ
ờ
ồ
ở
Vầ
ớ
y
y ú
ơ
ờ
ẽ
ờ
ữ
y d y sớ
N ườ
ặ
ớ
ẫ
ồ
ủ
ỉ
sự
"t ức k u a dậ sớm"
sự
ầ
ờ,
Câ
ắ
dưỡ
d y sớ
Mù
p út
s
, ồ
ườ
,
Đ
S
ờ,
ườ
Cũ
ủ
dắ
ũ
V
N ư
ừ
d
sự
ơ ú
ữ
â
"T
ườ
ầy ầ
ầ
ườ
ắ
ơ ã ự
ắ
ọ
ườ
ướ
,
ơ T ơ
N ườ
ố
ữ
"dư vọn n ân n a" ủ
ã
ọ
ư
ướ
y
ò
ữ
ố
ủ
M T ườ
ũ
y
ố ắ
ươ
ở
ĩ ớ
,
sự
số
ơ : "Buôn n ẹ cuộc đờ một
â / Sẽ ân ận cả muôn n àn n à / Đã c ậm t ến còn ơn k ôn t ến/ Đứn
n u n c ỗ cún sẽ
ật lù ".
17
M
ồ
d
ở
ể
ữ
ĩ ,
y
: “8 tập t ểu t u ết 6 tập t ơ 1 tập tru ện t ếu n
ca 1 tự tru ện 1 tập ký và 2 cuốn t ểu luận p
ơ
ơ
ườ
ú
ự
V
N
, ớ
ẩ
ờ 20 ầ s
sắ
ể
ư: G
ể
y
ờ
ỉ
6
ưở
ủy
y
ể
ơ ã
H
V
ượ
ọ
1999 N
B
N
N
ố
“Mũi tên ám khói”
T
ố
ủ
ươ
ư “Rễ người dài” ã
(1992-1997) ủ
bìn ”. S
1 trườn
ưở
V
V
ọ
5
8
y ,
,
y
ơ ã
: “Gió hoang”, năm
(1992),“Tình xứ mây”, năm (1993), “Trăng yêu”, năm (1993),“Bến đời”,
(1995),“Mùa hoa hải đường” năm (1998) “Cơn dông thời niên thiếu” (Ký 1997). Đ
2004,
ư: Tự
ở
y
ươ
ây
“Dòng suối tuổi thơ tôi”
qua vai” (2005), ã
(2006), đạt
ớ
G ả B văn ọc n
ả C của Hộ Văn ọc n
ườ
ầ
ớ
ố
số
ể
ơ: “Câu hát vắt
ệ t uật 5 năm (2002 - 2007, “Cây nêu”
ệ t uật c c dân tộc t ểu số V ệt Nam “Bắc
cầu vồng thăm nhau” (2007), “Mở núi”(2011). N
ýN ữ
ượ
ây
,
2009,
2012
ố
ể
y
“Phượng
Hoàng núi”.
Để
N
y
ượ
ữ
ự
ãs
ờ
sự
ươ ,
, ể
ườ
d
ã ắ
ướ
sâ
ữ
dò
ưở
y
ầ
ọ V
ã ể
M T ườ
N
ĩ
ớ
ặ
ơ ầy
ý
50
, ầ
ữ
â
y
ườ
ươ
y
ư
ẳ
ẫ s y sư
ớ
,
sĩ
Để
ầ
y M T ườ
â
,
ườ
ị
ơ
ọ
DTTS
N
1.2.3. Quan niệm nghệ thuật của Ma Trường Nguyên
T
ò
s
s y
ĩ
ẩ
s
M T ườ
ọ
ỉ dự
ũ
N
cũn n ư xâ dựn một côn trìn
ẩ
ủ
y
â
18
ư
: "Tron s n tạo văn ọc
một tòa n à nào đó san trọn
sàn đ ều quan trọn n ất là k ôn đào nền món dướ
Cũ
s
ơn n ô n à
ầm sàn n à mìn đ ". N
y
ố
ọ ,
dù
ẹ
ể
â
ể
ũ
ỏ
y
ú
ọ
,
ữ
T
ể
N
y
dâ
ượ số
ẩ
ủ
ọ ,
ọ
M T ườ
ã ượ
ỗ
ượ
ọ
dâ
y ừ
ủ
T y
"văn óa của n ườ Tà ",
,
ườ
ọ
ượ
õ
sắ
ọ
ọ
ữ
dâ
N
ơ
s
ớ
ủ dâ
ồ
ọ
ờ ũ
ữ
,
y
: "H ện đạ mà k ôn đ n mất mìn
mìn " Dù s
d
ể
,
ư
ữ
ẹ
đ n mất tâm ồn dân tộc
ố
ớ
ơ, M T ườ
N
y
: "T ơ c ín là t ến lòn c ân t ật n ất là
lờ tự t ú của tr
ườ
ữ
t m mìn ". N ữ
ọ sẽ
ượ
Theo
dưỡ
ơ M T ườ
ơ T ơ
N ườ
ữ
ể
ú
N
y ,
ườ
ầ
ỉ
ớ
ơ
ơ
â
ủ
ơ ú
"dư vọn n ân n a" ủ
ã
ờ
ơ sẽ
,
, sự ồ
ò
ũ
ầ
ữ
ắ
,
ỉ
ẽ
, ồ
ờ,
ắ
ớ
sự số
ố
ớ
ờ
ớ
ể
ys
ờ ủ
K
ượ
Để
ầ
:
" Dây
Mỗ
ờ,
ườ
ớ
â
ũ
ố
â
ừ
ỗ
ò
"
(Đố t oạ nú và b ển)
M T ườ
dâ
ể
N
N
y
ã
ố
y : "Tr n con đườn k m p
ắ ọ
â
ổ
ữ
s
d s
úy ủ
T
M T ườ
s n tạo tron sự lao độn t ơ k ôn p ả
c ỉ là kế t ừa về mặt ìn t ức mà là nộ dun b n tron của t c p ẩm". L
ể
ữ
d s
ỉỷ
ủ
sẵ
d
19
ỉ
d
s
ể ươ
y
,
,