ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT ĐAU của PHƯƠNG PHÁP gây tê BẰNG bơm TIÊM điện KHI NHỔ RĂNG KHÔN

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

NGUYỄN HỮU TÂN

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT
ĐAU CỦA PHƯƠNG PHÁP GÂY TÊ
BẰNG BƠM TIÊM ĐIỆN KHI NHỔ
RĂNG KHÔN KHẢO SÁT CÁC YẾU TỐ
ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ LO LẮNG VÀ
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA PHƯƠNG
PHÁP GÂY TÊ BẰNG BƠM TIÊM ĐIỆN
KHI NHỔ RĂNG KHÔNĐÁNH GIÁ
HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT ĐAU CỦA


PHƯƠNG PHÁP GÂY TÊ BẰNG BƠM
TIÊM ĐIỆN KHI NHỔ RĂNG KHÔN

ĐỀ CƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ

HÀ NỘI – 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ Y TẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

NGUYỄN HỮU TÂN

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT
ĐAU CỦA PHƯƠNG PHÁP GÂY TÊ
BẰNG BƠM TIÊM ĐIỆN KHI NHỔ
RĂNG KHÔN
KHẢO SÁT CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN SỰ LO LẮNG VÀ ĐÁNH GIÁ
HIỆU QUẢ CỦA PHƯƠNG PHÁP GÂY
TÊ BẰNG BƠM TIÊM ĐIỆN KHI NHỔ
RĂNG KHÔN


ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT
ĐAU CỦA PHƯƠNG PHÁP GÂY TÊ
BẰNG BƠM TIÊM ĐIỆN KHI NHỔ
RĂNG KHÔN

Chuyên ngành: Răng Hàm Mặt
Mã số

: 60720601

ĐỀ CƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Y HỌC
Người hướng dẫn khoa học:
TS. Hoàng Kim Loan

HÀ NỘI - 2019

LỜI CAM ĐOAN


Tôi là Nguyễn Hữu Tân, lớp cao học khóa 27, chuyên ngành Răng Hàm
Mặt, Trường Đại học Y Hà Nội xin cam đoan:
1. Đây là đề cương luận văn do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự
hướng dẫn của Cô TS. Hoàng Kim Loan.
2. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã
được công bố tại Việt Nam.
3. 3. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác,
trung thực và khách quan,. đã được xác nhận và chấp nhận của cơ sở
nơi nghiên cứu cho phép lấy số liệu và xác nhận.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những cam kết này.
Hà Nội, ngày

tháng 6 năm 2019

Người viết cam đoan

Nguyễn Hữu Tân


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

IASP

: Hiệp hội quốc tế nghiên cứu về đau.

International Associationn for the Study of Pain.
BĐ

: Bơm Điện

BT

: Bơm Thường

BĐ
BT
BA
CCLAD
DAS
EPT
FLACC
FIS
FRS
IASP

Tiếng Việt
Bơm Điện
Bơm Thường

Tiếng Anh
Block Anesthesia
Computer-Controlled

Local

Anesthetic

Delivery
Dental Anxiety Scale
Electric Pulp Tester
Face Legs Activity Cry Consolability
Facial Image Scale
Faces Pain Rating Scale
Hiệp hội quốc Hiệp hội quốc tế nghiên cứu về đau
tế nghiên cứu (International Associationn for the Study of
về đau

IO
IAN

Pain)
Intraosseous AnesthesiaBơm Điện
Inferior Alveolar NerveBơm Thường


IA
Infiltration Anesthesia
Block Anesthesia
Periodontal Ligament Anesthesia
Intraosseous Anesthesia
Inferior Alveolar Nerve
Electric Pulp Tester
Visual Analog Scale
Verbal Rating Score
PRS
Pain Rating Scale
PDL

Periodontal Ligament
PSS
SEM
VAS
VRS
Faces Pain Rating Scale

AnesthesiaDental

Anxiety Scale
Perceived Stress Scale
Sound, Eye, Motor Scale
Visual Analog ScaleFace Legs Activity Cry
Consolability
Verbal Rating ScoreFacial Image Scale

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1. Phân loại nhổ răng khôn theo Parant............................................... 3
Bảng 1.2. Các nghiên cứu bơm tiêm điện ở trẻ em........................................22
Bảng 1.3. Các nghiên cứu bơm tiêm điện ở người lớn.................................. 25
Bảng 2.1. Chấm điểm mức độ lo lắng theo Corah......................................... 36
Bảng 2.2. Ngưỡng đau của VAS.....................................................................36
Bảng 3.1: Đặc điểm giới tính của đối tượng nghiên cứu............................... 44
Bảng 3.2: Đặc điểm trình độ học vấn của đối tượng nghiên cứu...................44
Bảng 3.3: Tiền sử tiêm tê của đối tượng nghiên cứu......................................44
Bảng 3.4: Mối liên quan giữa mức độ lo lắng và giới tính............................ 46
Bảng 3.5: Mối liên quan giữa mức độ lo lắng và trình độ học vấn................47

Bảng 3.6: Mối liên quan giữa mức độ lo lắng và tiền sử tiêm tê...................47
Bảng 3.7: Đánh giá mức độ đau của nhóm BĐ trong lúc gây tê....................48
Bảng 3.8: Đánh giá mức độ đau của nhóm BT trong lúc gây tê.................... 48
Bảng 3.9: So sánh mức độ đau của nhóm BĐ, nhóm BT trong lúc gây tê.....49
Bảng 3.10: Đánh giá mức độ đau của nhóm BĐ khi phẫu thuật....................49
Bảng 3.11: Đánh giá mức độ đau của nhóm BT khi phẫu thuật.....................50
Bảng 3.12: So sánh mức độ đau của nhóm BĐ, nhóm BT trong lúc phẫu thuật
.................................................................................................................50


DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Biểu đồ 3.1. Phân bố giới tính của đối tượng..................................................45
Biểu đồ 3.2. Trình độ học vấn của đối tượng nghiên cứu............................... 45
Biểu đồ 3.3. Tiền sử tiêm tê trong miệng của đối tượng nghiên cứu..............46


MỤC LỤC

4.6. Phương pháp nghiên cứu 116.......................................................................................................... 44
4.6.1. Thiết kế và chọn mẫu nghiên cứu 116............................................................................................ 44
4.6.3. Thu thập, phân tích và xử lý số liệu 120......................................................................................... 44
1.3.1. Khái niệm về đau.......................................................................................................................... 20
1.1. Đại cương đau................................................................................................................................. 20
1.1.1. Khái niệm về đau........................................................................................................................... 20
1.3.2. Vai trò bảo vệ của đau................................................................................................................... 21
1.1.2. Vai trò bảo vệ của đau................................................................................................................... 22
1.3.3. Phân loại về đau............................................................................................................................ 23
1.1.3. Phân loại về đau............................................................................................................................ 23
1.3.4. Đường dẫn truyền đau.................................................................................................................. 23

Hình 1.317: Sơ đồ dẫn truyền cảm giác đau trong răng hàm mặt [468]..............................................25
1.3.5. Cơ chế dẫn truyền đau.................................................................................................................. 25
1.3.6. Sợi thần kinh dẫn truyền cảm giác đau cơ bản...............................................................................26
Xung thần kinh đau được dẫn truyền bởi hai2 hệ thốồng sợi thần kinh. Một là A-delta với đường kính
nhỏ, là sợi nhận cảm giác đau có bao myelin. Sợi A-delta chủ yếu nhận cảm giác đau như do vật sắc nhọn,
cảm giác như kim châm (kích thích trong các trường hợp như dùng kim tiêm dưới da. Tốc độ dẫn truyền ~
12-30 m/s. Những sợi này cũng bị kích thích bởi kích thích nóng. Sự hoạt hóa sợi C thì chậm hơn lúc ban
đầu, nó là cảm giác đau thứ hai bởi các cảm giác khó chịu và lan tỏa hơn. Những sợi này không có bao
myelin, và tốc độ truyền xung là 0,5- 2 m/s. Những sợi C có thể gây cảm giác đau kéo dài và cháy bỏng
hơn tự nhiên. Cả hai nhóm sợi này đều kết thúc ở sừng tủy. Những sợi A delta kết thúc ở lát I và V, còn
sợi C kết thúc ở lát II, III.......................................................................................................................... 26
1.1.4. Đường dẫn truyền đau.................................................................................................................. 26
Hình 1.17: Sơ đồ dẫn truyền cảm giác đau trong răng hàm mặt [sưu tầm ]........................................28
1.1.5. Cơ chế dẫn truyền đau.................................................................................................................. 28
1.1.6. Sợi thần kinh dẫn truyền cảm giác đau cơ bản...............................................................................28
1.42. GĐại cương gây tê trong nhổ răng khôn.......................................................................................... 28
1.4.1 Đại cương 1. Khái niệmĐại cương.................................................................................................. 28
1.4.2. Gây tê tại chỗ............................................................................................................................... 29
1.4.3. Gây tê vùng................................................................................................................................... 32
1.2.1 Đại cương 1. Khái niệmĐại cương.................................................................................................. 39
1.2.2. Gây tê tại chỗ............................................................................................................................... 40
1.2.3. Gây tê vùng................................................................................................................................... 43
1.53. Bơm tiêmê điện............................................................................................................................. 50
1.5.1 Tổng quan về bơm têiêm điện........................................................................................................ 50
Bơm tiêm điện là................................................................................................................................... 50
Hình 1.53: Bơm tiêm điện Wand [50,13]............................................................................................ 51
Hình 1.75: Bơm tiêm điện QuickSleeper [,1525]................................................................................52
Hình 1.86: Bơm tiêm điện iCT [,5316]................................................................................................ 52
Hình 1.97. Một số kĩ thuật gây tê với bơm tiêm điện [4717]..............................................................54
1.5.2. Các nghiên cứu về bơm tiêm điện ở trẻ em................................................................................... 54

1.5.23 Các nghiên cứu về bơm tiêm điện ở người lớn.............................................................................57
1.5.34. Các nghiên cứu khác.................................................................................................................... 60
1.3.1 Tổng quan về bơm têiêm điện........................................................................................................ 61
Bơm tiêm điện là................................................................................................................................... 61
.......................................................................................................................................................... 62
Hình 1.2. Hình ảnh Số loại bơmbơm tiêm điện [ sưu tầm]tài liệu tham khảo.....................................63
Hình 1.3. Số kĩKỹ thuật gây tê với bơm tiêm điện [ sưu tầm]..............................................................66
1.3.2. Các nghiên cứu vê bơm tê điện ở trẻ em....................................................................................... 67
1.3.3 Nghiên cứu ở người lớn................................................................................................................. 69
1.3.4 Các nghiên cứu khác....................................................................................................................... 73

CHƯƠNG 2................................................................................................................................. 75
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU................................................................75
2.1.Thời gian và địa điểm........................................................................................................................ 75
- Nghiên cứu được tiến hành tại Trung tâm kĩ thuật cao khám chữa bệnh Viện Đào Tạo Răng Hàm Mặt,
Đại Học Y Hà Nội. - Nghiên cứu được tiến hành tại Trung tâm khám chữa bệnh chất lương cao RHM nhà
A7 Đại học Y Hà Nội................................................................................................................................ 75
- Thời gian từ tháng 07/2019 đến 07/2020............................................................................................. 75
2.1. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu............................................................................................ 75
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................................................... 75
2.1.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân................................................................................................. 75
2.1.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ..................................................................................................................... 75
2.1.1.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu............................................................................................... 76
- Thời gian: Từ tháng 7/2019-7/2020....................................................................................................... 76
- Tại Trung tâm kỹ thuật cao khám chữa bệnh RHM, Viện Đào tạo Răng hàm mặt, Trường Đại học Y Hà Nội
.............................................................................................................................................................. 76
2.1.2. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................................................. 76
2.1.2.1.Thiết kế nghiên cứu: là một nghiên cứu can thiệp lâm sàng có đối chứng.....................................76

Áp dụng công thức tính cỡ mẫu :............................................................................................................ 76
2.1.2.3. Cách chọn mẫu........................................................................................................................... 77
Chọn mẫu theo tiêu chuẩn lựa chọn và sự đồng ý tham gia nghiên cứu của bệnh nhân cho đến khi có đủ
số lượng mẫu. toàn bộ (chọn đối tượng nghiên cứu đáp ứng tiêu chuẩn lựa chon và tiêu chuẩn loại trừ
đến khi đủ số cỡ mẫu)............................................................................................................................. 77
2.1.3. Sơ đồ nghiên cứu.......................................................................................................................... 78
2.1.44. Vật liệu và trang thiết bị nghiên cứu............................................................................................ 79
Hình 2.1. BBơm têiêm điệntài liệu nào????n The Wand STA..............................................................79
2.1.5.5 Các bước thực hiện .................................................................................................................... 81
2.3.5.5 Đánh giá hiệu quả can thiệp........................................................................................................ 85


1. Ðánh giá sự lo lắng............................................................................................................................. 85
(đây là phần thông tin không được in cho bệnh nhân thấy) Bảng 2.1. Chấm điểm mức độ lo lắng theo
Corah[47].......................................................................................................................................... 85
Bảng 2.2. Ngưỡng đau của VAS [48] đau dữ dội (đau không chịu được).............................................85
2.1. Đối tượng nghiên cứu...................................................................................................................... 85
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân.................................................................................................... 85
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ........................................................................................................................ 86
2.1.3. Thời gian và địa điểm.................................................................................................................... 86
- Nghiên cứu được tiến hành tại Trung tâm kỹ thuật cao khám chữa bệnh RHM, Viện Đào Tạo Răng Hàm
Mặt, Đại Học Y Hà Nội............................................................................................................................. 86
- Thời gian từ tháng 7/2019 đến 7/2020................................................................................................. 86
2.2. Phương pháp nghiên cứu................................................................................................................. 86
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu....................................................................................................................... 86
Nghiên cứu can thiệp lâm sàng có đối chứng........................................................................................... 86
Khảo sát sự lo lắng của bệnh nhân bằng phiếu được thiết kế sẵn............................................................86
Bệnh nhân nhổ răng khôn 2 bên cùng kĩ thuật gây tê. Mỗi một bệnh nhân sẽ được gây tê tại răng bằng
bơm tiêm điện, răng còn lại bên đối diện được gây tê bằng bơm thông thường. Bên gây tê bằng bơm
tiêm điện gọi là nhóm BĐ (bơm điện), bên còn lại vào gọi là nhóm BT (bơm thường) . Các tiêu chí đánh

giá sẽ được so sánh giữa nhóm BĐ và nhóm BT.Bên gây tê bằng bơm tiêm điện gọi là nhóm WI (Wand
injection), bên còn lại vào gọi là nhóm SI ( syringe injection) . Các tiêu chí đánh giá sẽ được so sánh giữa
nhóm WI và nhóm SI............................................................................................................................... 86
2.2.2. Cỡ mẫu nghiên cứu....................................................................................................................... 86
2.2.3. Cách chọn mẫu.............................................................................................................................. 87
2.2.4.3 Sơ đồ nghiên cứu........................................................................................................................ 88
2.2.54. Vật liệu và trang thiết bị nghiên cứu............................................................................................ 89
Hình 2.1. BBơm têiêm điện [ sưu tầm] tài liệu nào????n The Wand STA............................................90
2.2.6.5 Các bước tiến hành..................................................................................................................... 91
2.3.5.5 Đánh giá hiệu quả can thiệp........................................................................................................ 92
1. Ðánh giá sự lo lắng............................................................................................................................. 92
Hình 2.2. Bảng ngưỡng đau của VAS [ ]bổ sung tài liệu tham khảo.....................................................94
2.2.7 Thời gian nghiên cứu:..................................................................................................................... 94
2.23. 7. Biến số và các chỉ số................................................................................................................... 95
2.23.7.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu............................................................................................... 95
2.23.7.2. Mục tiêu 1: Sự lo lắng của đối tượng nghiên cứCác yếu tố ảnh hưởng đến mức độ lo lắngu....96
2.23.7.3. Mục tiêu 2:............................................................................................................................... 98
2.4 Độ tin cậy........................................................................................................................................ 103
- Cùng sử dụng chung bảng đo mức độ lo lắng nha khoa của Corah.....................................................103
- Cùng sử dụng bẳng khảo sát mức độ đau............................................................................................ 103
2.32.45. Hạn chế sai số trong nghiên cứu:............................................................................................. 103
2.23.6 5. Theo dõi, quản lý và thu thập số liệu nghiên cứu....................................................................104
2.345. Xử lý số liệu................................................................................................................................ 104
2.45. Các mẫu phiếu thu thập số liệu (Phụ lục)......................................................................................104
2.56. ĐVấn đề đạo đức trong nghiên cứu.............................................................................................. 110


CHƯƠNG 3............................................................................................................................... 111
DỰ KIẾN KẾT QUẢ................................................................................................................. 111
3.1. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU..............................................111

BẢNG 3.1 ĐẶC ĐIỂM GIỚI TÍNH CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.............................111
Giới tính............................................................................................................................................... 111
n........................................................................................................................................................... 111
Tỷ lê (%)................................................................................................................................................ 111
Nam..................................................................................................................................................... 111
Nữ........................................................................................................................................................ 111

BẢNG 3.2 ĐẶC ĐIỂM TRÌNH ĐỘ HỌC VẤN CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU..........111
Trình độ học vấn................................................................................................................................... 111
n........................................................................................................................................................... 111
Tỷ lê (%)................................................................................................................................................ 111
Trung học phổ thông, trung cấp, cao đẳng............................................................................................. 111
Đại học, sau đại học.............................................................................................................................. 111
Khác..................................................................................................................................................... 111

BẢNG 3.3 TỶ LỆ TIỀN SỬ TIÊM TÊ CỦA ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.......................111
Tiền sử tiêm tê..................................................................................................................................... 111
n........................................................................................................................................................... 111
Tỷ lê (%)................................................................................................................................................ 111
Đã từng tiêm tê.................................................................................................................................... 111
Chưa từng tiêm tê................................................................................................................................ 111
........................................................................................................................................................ 112
Biểu đồ 3.1 Phân bố giới tính(EM BỎ SỐ Ở TRONG BIỂU ĐỒ)...........................................................112
........................................................................................................................................................ 112
Biểu đồ 3.2 Trình độ học vấn........................................................................................................... 112

..................................................................................................................................................... 113


BIỂU ĐỒ 3.3 TIỀN SỬ TIÊM TÊ TRONG MIỆNG.............................................................113

3.2. Mối liên quan giữa các yếu tố và mức độ lo lắng............................................................................113

3.3. Đánh giá hiệu quả vô cảm khi gây tê bằng bơm tiêm điện...............................................................114
3.3.1. Mức độ đau trong lúc gây tê........................................................................................................ 114
của nhóm W BĐI................................................................................................................................... 114
Bảng 3.78: Đánh giá mức độ đau của nhóm BĐ WI trong lúc gây tê.......................................................115

BẢNG 3.8: ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ ĐAU CỦA NHÓM BT TRONG LÚC GÂY TÊ.............115
Bảng 3.9 So sánh mức độ đau của BĐ, BT trong lúc gây tê................................................................115
3.2.2 Mức độ đau trong lúc phẫu thuật................................................................................................. 116
Bảng 3.12 So sánh mức độ đau của nhóm BĐ, nhómBT trong lúc phẫu thuật........................................117

. NGHIÊN CỨU......................................................................................................................... 117
3.1. Khảo sát sự lo lắng của bệnh nhân khi nhổ răng khôn.....................................................................117
3.1.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu. về giới......................................................................................117
Biểu đồ 3.1 Phân bố giới (EM BỎ SỐ Ở TRONG BIỂU ĐỒ).................................................................118
Biểu đồ 3.2 Trình độ học vấn........................................................................................................... 118
Biểu đồ 3.3 Tiền sử tiêm tê trong miệng..........................................................................................119
Biểu đồ 3.3 Tiền sử tiêm tê trong miệng.......................................................................................... 119
Nhận xét:.............................................................................................................................................. 119
Mẫu nghiên cứu của chúng tôi có bệnh nhân trong đó có nam (chiếm tỷ lệ %), và có nữ (chiếm tỷ lệ %).
............................................................................................................................................................. 119
3.1.2. Mức độ lo lắng............................................................................................................................ 119
3.2. Đánh giá hiệu quả vô cảm khi gây tê bằng bơm tiêm điện...............................................................120
3.2.1. Mức độ đau trong lúc gây tê của nhóm W BĐI.............................................................................120
3.2.2 Mức độ đau trong lúc phẫu thuật................................................................................................. 121
3.2.3 Sự hài lòng của bệnh nhân........................................................................................................... 121
3.2.6 So sánh tình trạng đau giữa nhóm BĐWI và nhóm chứng tại thời điểm 24h sau phẫu thuật..........124
Theo hai mục tiêu nghiên cứu:.............................................................................................................. 125

3. Chẩn đoán.......................................................................................................................................... 22
4. Kế hoạch điều trị................................................................................................................................. 22
3. Chẩn đoán.......................................................................................................................................... 26
4. Kế hoạch điều trị................................................................................................................................. 26

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1: Sơ đồ dẫn truyền cảm giác đau trong răng hàm mặt.........................7


Hình 1.2. Kỹ thuật gây tê gai Spix.................................................................. 13
Hình 1.3. Bơm tiêm điện Wand.......................................................................17
Hình 1.4. Bơm tiêm điện Comfort In.............................................................. 17
Hình 1.5. Bơm tiêm điện QuickSleeper.......................................................... 18
Hình 1.6. Bơm tiêm điện iCT..........................................................................18
Hình 1.7. Một số kĩ thuật gây tê với bơm tiêm điện....................................... 20
Hình 2.1. Bơm tiêm điện.................................................................................30
Hình 2.2. Bơm tiêm thường.............................................................................30
Hình 2.3. Thuốc tê Lidocain............................................................................31
Hình 2.4. Dụng cụ phẫu thuật nhổ răng khôn................................................. 31



DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ


MỤC LỤC
4.6. Phương pháp nghiên cứu 116.......................................................................................................... 44
4.6.1. Thiết kế và chọn mẫu nghiên cứu 116........................................................................................... 44
4.6.3. Thu thập, phân tích và xử lý số liệu 120......................................................................................... 44

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1.................................................................................................................................... 4
TỔNG QUAN.................................................................................................................................. 4
1.1.TỔNG QUAN VỀ SỰ LO LẮNG............................................................................................ 4
1.1.1.GIỚI THIỆU........................................................................................................................ 4
BỆNH NHÂN LO LẮNG SỢ HÃI VỚI BÁCNHA SĨ VÀ NHỮNG ĐIỀU TRỊ RĂNG MIỆNG
LÀ NGUYÊN NHÂN CHÍNH DẪN ĐẾN TRÁNH NÉ ĐIỀU TRỊ [11,12]. LO LẮNG NHA
KHOA LÀ LO LẮNG LIÊN QUAN ĐẾN NHỮNG LẦN KHÁM RĂNG VÀ CÁC BƯỚC
ĐIỀU TRỊ RĂNG MIỆNG. ĐƯỢC XÁC ĐỊNH LÀ 1 TRONG 5 NGUYÊN NHÂN CHÍNH
GÂY LO LẮNG THEO AGRAS VÀ CỘNG SỰ [13]. LO LẮNG LÀ CẢM XÚC ĐẦU TIÊN
ĐÁP ỨNG LẠI NHỮNG KÍCH THÍCH CÓ HẠI, ĐÔI LÚC NHỮNG KÍCH THÍCH NÀY
KHÔNG XÁC ĐỊNH RÕ ĐƯỢC.................................................................................................. 4
NỖI SỢ LÀ PHẢN ỨNG VỚI ĐIỀU CHƯA BIẾT GÂY NGUY HIỂM HOẶC NHẬN THẤY
SỰ ĐE DỌA. NỖI SỢ TRONG NHA KHOA LÀ PHẢN ỨNG VỚI TÁC NHÂN NGUY HIỂM
TRONG KHI CHỮA RĂNG. SỰ ÁM ÁNH LÀ NỖI SỢ TỘT ĐỘ, DAI DẲNG, KHÔNG
THỰC TẾ DẪN ĐẾN TỪ CHỐI HOÀN TOÀN CÁC ĐIỀU TRỊ. NỖI SỢ PHI LÍ TRÍ
TRONG NHA KHOA LIÊN QUAN ĐẾN CẢM XÚC CĂNG THẲNG CAO, KHIẾP SỢ, LO
LẮNG GỌI CHUNG LÀ “ODONTOPHOBIA”, ĐƯỢC CHẨN ĐOÁN LÀ TÌNH TRẠNG ÁM
ÁNH ĐẶC BIỆT THEO DIAGNOSTIC AND STATISTICAL MANUAL OF MENTAL
DISORDERS (DSM) [14]............................................................................................................ 4
CẢ SỰ LO LẮNG VÀ SỢ HÃI ĐỀU GÂY NÊN NHỮNG PHẢN ỨNG VỀ THÂN THỂ,
NHẬN THỨC, XÚC CẢM VÀ HÀNH VI THEO TỪNG CÁ NHÂN. ĐIỀU NÀY THƯỜNG
XUYÊN GẶP Ở PHÒNG KHÁM RĂNG. LO THẮNG THƯỜNG LIÊN QUAN ĐẾN TÁC
NHÂN GÂY ĐAU, LÀM TĂNG CẢM NHẬN ĐAU, VÌ THẾ BỆNH NHÂN SẼ CẢM NHẬN
ĐAU HƠN VÀ KÉO DÀI HƠN, VÀ CŨNG PHÓNG ĐẠI KÍ ỨC ĐAU [15,16]. ĐIỀU TRỊ
CHO BỆNH NHÂN LO LẮNG CŨNG GÂY ÁP LỰC CHO NHA SĨ, TRONG QUÁ TRÌNH
ĐIỀU TRỊ CẦN NHIỀU THỜI GIAN VÀ SỰ AN ỦI NHIỀU HƠN, KẾT QUẢ CUỐI CÙNG
CÓ THỂ KHÓ CHỊU CHO CẢ NHA SĨ VÀ BỆNH NHÂN [17,18]. MỐI QUAN HỆ GIỮA
NHA SĨ VÀ BỆNH NHÂN BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI LO LẮNG NGHIÊM TRỌNG CÓ THỂ

DẪN ĐẾN KẾT QUẢ CHẨN ĐOÁN SAI TRONG QUÁ TRÌNH THỬ NGHIỆM TỦY
TRONG ĐIỀU TRỊ NỘI NHA [5]................................................................................................ 4
.......................................................................................................................................................... 5
HÌNH 1.1 VÒNG LẶP LO LẮNG NHA KHOA[43]..................................................................6
SỢ HÃI VÀ LO LẮNG XẢY RA KHI BỆNH NHÂN CẢM THẤY ĐIỀU GÌ ĐÓ KHÔNG YÊN
TÂM VÌ THẾ CÓ THỂ KHÔNG ĐẾN KHÁM NHA SĨ. KẾT QUẢ CỦA HÀNH VI ĐÓ LÀ
SỨC KHỎE RĂNG MIỆNG KÉM, MẤT NHIỀU RĂNG VÀ SÂU RĂNG NHIỀU HƠN,
TÌNH TRẠNG NHA CHU XẤU [19]. TÌNH TRẠNG NÀY CÓ THỂ LÀM NGHIỆM TRONG
HƠN BỆNH RĂNG MIỆNG, TĂNG CƯỜNG NỖI SỢ, DẪN ĐẾN KHÔNG BAO GIỜ ĐI
KHÁM CHỮA RĂNG. BỞI THẾ VÒNG TRÒN LUẨN QUẨN VỀ SỰ LO LẮNG NHA
KHOA. HÌNH 1.1 (FIGURE 1).11–14....................................................................................... 6
COHEN VÀ CỘNG SỰ THÔNG BÁO LO LẮNG NHA KHOA ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT
LƯỢNG CUỘC SỐNG. NHỮNG CHẤN ĐỘNG SINH LÝ BAO GỒM SỢ HÃI VÀ KỆT SỨC
SAU MỖI LẦN HẸN NHA SĨ, TRONG KHI NHƯNG CHẤN ĐỘNG NHẬN THỨC BAO
GỒM SUY NGHĨ TIÊU CỰC, LÒNG TIN, NỖI SỢ. NHỮNG CHẤN ĐỘNG HÀNH VI
KHÔNG CHỈ BAO SỰ NÉ TRÁNH ĐIỀU TRỊ MÀ CẢ NHỮNG HÀNH VI LIÊN QUAN
ĐẾN ĂN UỐNG, VỆ SINH RĂNG MIỆNG, TỰ UỐNG THUỐC, KHÓC VÀ SỰ GÂY GỔ.
CÁC DẤU HIỆU CỦA CHẤN ĐỘNG TRONG SỨC KHỎE CHUNG LÀM RỐI LOẠN GIẤC
NGỦ, ẢNH HƯỚNG ĐẾN MỐI QUAN HỆ VỚI NHỮNG NGƯỜI BẠN MỚI. NHỮNG
MỐI HỢP TÁC XÃ HỘI, TRONG CÔNG VIỆC BỊ ẢNH HƯỞNG, PHỤ THUỘC VÀO CẢM
GIÁC TỰ TỰ TI HOẶC TỰ TIN CỦA CHÍNH BỆNH NHÂN [20]........................................6
XÁC ĐỊNH NHỮNG BIỂU HIỆN CỦA CHẤN ĐỘNG TÂM SINH LÝ HẾT SỨC QUAN
TRỌNG ĐỂ TÌM PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ THÍCH HỢP KHI HỌ ĐẾN PHÒNG KHÁM
RĂNG. NHA SĨ NÊN CHÚ Ý LÀM DỊU NHẸ SỰ LO LẮNG VÀ SỢ HÃI THÌ NHỮNG LẦN
THĂM KHÁM SAU SẼ CẢI THIỆN HƠN.................................................................................. 7
1.1.2.NGUYÊN NHÂN CỦA LO LẮNG NHA KHOA................................................................7
LO LẮNG NHA KHOA DO NHIỀU NGUYÊN NHÂN, CÓ THỂ DO KINH NGHIỆM BỊ
KHỦNG HOẢNG HOẶC TIÊU CỰC TRƯỚC ĐÓ, ĐẶC BIỆT Ở TRẺ EM, QUA NHỮNG
LỜI KỂ TỪ THÀNH VIÊN BỊ LO LẮNG TRONG GIA ĐÌNH HOẶC BẠN BÈ CÙNG

TRANG LỨA, NGƯỜI RỐI LOẠN THẦN KINH, SỰ ĐÁNG SỢ CỦA NHA SĨ TRÊN
TRUYỀN HÌNH, CẢM GIÁC DỄ BỊ TỔN THƯƠNG KHI NẰM TRÊN GHẾ RĂNG [2124]. LO LẮNG CÓ THỂ BỊ KÍCH THÍCH BỞI NHỮNG DẤU HIỆU KIM TIÊM, TURBINE
TAY KHOAN, TIẾNG TAY KHOAN, TIẾNG LA HÉT, MÙI CỦA EUGENOL VÀ DỤNG CỤ
CẮT, CŨNG NHƯ CẢM NHẬN SỰ RUNG MẠNH KHI NGỒI TRÊN GHẾ RĂNG [25-27]..
.......................................................................................................................................................... 7


NHỮNG LÍ DO PHỔ BIỂN GÂY LO LẮNG TRONG NHA KHOA LÀ SỢ ĐAU, SỢ CHẢY
MÁU, MẤT NIỀM TIEN, SỢ BỊ PHẢN BỘI, SỢ BỊ CHẾ DIỄU, SỢ NHỮNG THỨ KHÔNG
BIẾT, SỢ NHÃNHA SĨ ĐIỀU TRỊ 1 CÁCH THỜ ƠỜ, SỢ BỊ NHIỄM ĐỘC THỦY
NGÂNNGÂ, SỢ BỊ NHIỄM PHÓNG XẠ, SỢ KHÔNG ĐƯỢC GIÚP ĐỠ TRÊN GHỂ
RĂNG............................................................................................................................................... 7
1.1.3., SỢ ĐIỀU TRỊ RĂNG KHÔNG KIỂM SOÁT ĐƯỢC......................................................7
1.1.4.SOME COMMON FEARS GIVING RISE TO DENTAL ANXIETY ARE FEAR OF
PAIN, BLOOD-INJURY FEARS, LACK OF TRUST OR FEAR OF BETRAYAL, FEAR OF
BEING RIDICULED, FEAR OF THE UNKNOWN, FEAR OF DETACHED TREATMENT
BY A DENTIST OR A SENSE OF DEPERSONALIZATION, FEAR OF MERCURY
POISONING, FEAR OF RADIATION EXPOSURE, FEAR OF CHOKING AND/OR
GAGGING, A SENSE OF HELPLESSNESS ON THE.................................................................7
1.1.5.DENTAL CHAIR, AND LACK OF CONTROL DURING DENTAL TREATMENT.
MILGROM ET AL IDENTIFIED FOUR DIFFERENT GROUPS OF ANXIOUS PATIENTS
BASED ON THEIR ORIGIN OR SOURCE OF FEAR (THE “SEATTLE SYSTEM”,
DEVELOPED AT THE UNIVERSITY OF WASHINGTON). THEY WERE 1) ANXIOUS
OF SPECIFIC DENTAL STIMULI, 2) DISTRUST OF THE DENTAL PERSONNEL, 3)
GENERALIZED DENTAL ANXIETY, AND 4) ANXIOUS OF CATASTROPHE.23,24........7
1.1.6.IDENTIFYING DENTALLY ANXIOUS OR PHOBIC PATIENTS..................................8
1.1.7.THE INITIAL INTERACTION OF THE DENTIST WITH THE PATIENT CAN
FAIRLY REVEAL THE PRESENCE OF ANXIETY AND FEAR, AND IN SUCH
SITUATIONS, SUBJECTIVE AND OBJECTIVE EVALUATIONS CAN GREATLY
ENHANCE THE DIAGNOSIS FOR SUCCESSFUL MANAGEMENT. SEMISTRUCTURED

INTERVIEW AND SUBJECTIVE ASSESSMENT USING QUESTIONNAIRES
SEMISTRUCTURED INTERVIEW THE DENTIST MUST HAVE A CALM,
UNINTERRUPTED CONVERSATION WITH THE PATIENT AND TRY TO IDENTIFY
WHICH OF THE DENTAL SITUATIONS GIVES RISE TO FEAR AND ANXIETY. ASKING
A FEW OPEN-ENDED QUESTIONS CAN HELP TO GUIDE THE CONVERSATION IN
THE RIGHT DIRECTION. THE DENTIST NEEDS TO IDENTIFY THE REASON FOR
THE CURRENT VISIT, THE KIND OF EXPERIENCE THE PATIENT HAS HAD DURING
PREVIOUS DENTAL TREATMENT, THE MAIN FEARS AND WORRIES, AND THE
EXPECTATIONS. SOMETIMES, THE INTERVIEW MAY REVEAL THAT THE DENTAL
ANXIETY IS PART OF A WIDER PSYCHOLOGICAL DISORDER. IN THOSE CASES, IT
IS IMPORTANT THAT THE PATIENT BE REFERRED TO EXPERTS IN THE FIELD OF
PSYCHOLOGY, SUCH AS A PSYCHOLOGIST OR PSYCHIATRIST. THEY CAN MAKE
THE CORRECT PSYCHOLOGICAL DIAGNOSIS, AND DECIDE WHAT KIND OF
FURTHER TREATMENT THE PATIENT NEEDS. IN SOME CASES, THE
PSYCHOLOGIST AND THE DENTIST NEED TO WORK TOGETHER, WITH THE
FORMER DECIDING THE TREATMENT PLAN CONCERNING ANXIETY........................8


1.1.8.ANXIETY QUESTIONNAIRES......................................................................................... 8
1.1.9.MULTIPLE- AND SINGLE-ITEM SELF-REPORTING QUESTIONNAIRES ARE
AVAILABLE FOR ASSESSING ANXIOUS AND PHOBIC PATIENTS. A FEW SUCH
POPULARLY USED MULTI-ITEM SCALES ARE CORAH’S DENTAL ANXIETY SCALE
(CDAS),25 MODIFIED DENTAL ANXIETY SCALE (MDAS),26 SPIELBERGER STATE–
TRAIT ANXIETY INVENTORY,27 KLEINKNECHT ET AL’S DENTAL FEAR SURVEY
(DFS),28 STOUTHARD ET AL’S DENTAL ANXIETY INVENTORY,29 AND GATCHEL’S
10-POINT FEAR SCALE.30 SINGLE-ITEM QUESTIONNAIRES ARE A SEATTLE
SURVEY ITEM,31 THE DENTAL ANXIETY QUESTION,32 A FINNISH SINGLE
DENTAL ANXIETY QUESTION,33 A SINGLE-ITEM DENTAL ANXIETY-AND-FEAR
QUESTION,34 AND THE VISUAL ANALOG SCALE.35 HOWEVER, NONE OF THESE
EXISTING INSTRUMENTS HAS BEEN REGARDED AS A GOLD STANDARD, AS THEY

HAVE THEIR OWN LIMITATIONS. THE CDAS, MDAS, AND DFS ARE THE MOST
COMMONLY USED QUESTIONNAIRES, AND HAVE BEEN SHOWN TO BE RELIABLE
AND VALID IN MULTIPLE LANGUAGES.34,36.....................................................................8
1.1.10.THE CDAS IS A WIDELY USED INSTRUMENT; IT IS BRIEF AND HAS GOOD
PSYCHOMETRIC PROPERTIES. THE SCALE CONSISTS OF FOUR QUESTIONS
ABOUT DIFFERENT DENTAL SITUATIONS. EACH QUESTION IS SCORED FROM 1
(NOT ANXIOUS) TO 5 (EXTREMELY ANXIOUS), SO THE RANGE OF POSSIBLE
SCORES IS 4–20. THE CUTOFF POINT OF MORE THAN 15 INDICATES HIGH
ANXIETY LEVEL OR POSSIBLY PHOBIC. THE MAJOR LIMITATION OF THIS SCALE
IS THAT IT DOES NOT INCLUDE A QUESTION ON ANXIETY REGARDING LOCAL
ANESTHETIC INJECTION, AND ALSO THERE IS NO UNIFORMITY IN THE CHOICES
FOR THE QUESTIONS IN THE SCALE, MAKING IT DIFFICULT TO COMPARE THE
RESPONSES.25............................................................................................................................. 9
1.1.11.THE MDAS IS A BRIEF, WELL-VALIDATED FIVE-ITEM QUESTIONNAIRE
WITH 5-POINT LIKERT SCALE RESPONSES TO EACH QUESTION, RANGING FROM
“NOT ANXIOUS” TO “EXTREMELY ANXIOUS”. THE RESPONSES ARE SCORED FROM
1 TO 5. THE SCORE FOR THE SCALE RANGES FROM A MINIMUM OF 5 TO A
MAXIMUM OF 25. THE HIGHER THE SCORE, THE HIGHER THE DENTAL FEAR,
AND A CUTOFF POINT FOR HIGH DENTAL FEAR HAS BEEN SUGGESTED AT A
SCORE OF 19, BASED ON CLINICAL RELEVANCE.26 HUMPHRIS AND HULL
REPORTED THAT THE ADMINISTRATION OF THIS QUESTIONNAIRE DID NOT
INCREASE ANXIETY.37.............................................................................................................. 9
1.1.12.THE DFS CONSISTS OF 20 ITEMS CONCERNING AVOIDANCE BEHAVIOR,
PHYSIOLOGICAL FEAR REACTIONS, AND DIFFERENT FEAR OBJECTS
CONCERNING DENTAL APPOINTMENTS AND TREATMENT. THIS QUESTIONNAIRE
ALSO HAS FIVE RESPONSE OPTIONS, GIVING SUMMED SCORES FROM A
MINIMUM OF 20 TO A MAXIMUM OF 100. A CUTOFF POINT FOR HIGH DENTAL
FEAR HAS BEEN SUGGESTED AT $60. THE SCALE HAS THREE DIMENSIONS:

AVOIDANCE OF DENTAL TREATMENT, SOMATIC SYMPTOMS OF ANXIETY, AND
ANXIETY CAUSED BY DENTAL STIMULI.28,38................................................................10
1.1.13. BASED ON THESE QUESTIONNAIRES, PATIENTS CAN BE CATEGORIZED AS
MILDLY ANXIOUS, MODERATELY ANXIOUS, AND EXTREMELY ANXIOUS OR
DENTAL-PHOBIC. LITERATURE EVIDENCE ON THE USE OF SUCH
QUESTIONNAIRES IN ROUTINE CLINICAL PRACTICE IS VERY SCARCE. DAILEY ET
AL REPORTED THAT ONLY 20% OF DENTISTS USED THESE QUESTIONNAIRES IN
THEIR PRACTICE IN THE UK.39 THE PRACTITIONER SHOULD NOT RELY
EXCLUSIVELY ON CLINICAL JUDGMENT IN ASSESSING ANXIOUS PATIENTS, AS
STUDIES INDICATE THAT THERE IS DISAGREEMENT BETWEEN PATIENT SELFREPORTED ANXIETY STATUS AND CLINICIAN RATING OF DENTAL ANXIETY;
MOREOVER, PATIENTS REPORT MASKING THEIR ANXIETY, AND HENCE
EVALUATION WITH BRIEF ANXIETY QUESTIONNAIRES IS BENEFICIAL AND
RECOMMENDED, AS IT NOT ONLY DISCLOSES THE DEGREE OF ANXIETY BUT
ALSO APPEARS TO REDUCE IT, THEREBY FACILITATING BETTER
MANAGEMENT.40 SUBJECTIVE ASSESSMENT OF ANXIOUS PATIENTS CAN ALSO
BE DONE BASED ON THEIR................................................................................................... 10
1.1.14.PSYCHOPHYSIOLOGICAL, BEHAVIORAL, AND EMOTIONAL RESPONSES
(TABLE 1).................................................................................................................................... 10
1.1.16. OBJECTIVE MEASURES OBJECTIVE MEASURES INVOLVE ASSESSMENT OF
BLOOD PRESSURE, PULSE RATE, PULSE OXIMETRY, FINGER TEMPERATURE, AND
GALVANIC SKIN RESPONSE. AN EXTREMELY ACCURATE OBJECTIVE METHOD
USED IN VARIOUS STUDIES TO MEASURE DENTAL ANXIETY IS GALVANIC SKIN
RESPONSE. IT TAKES ADVANTAGE OF THE ELECTRICAL CHANGES INDUCED BY
MINUTE AMOUNTS OF FLUID FROM EPIDERMAL SWEAT GLANDS RELEASED
SECONDARY TO ANXIETY. SWEAT ON THE SKIN PROVIDES A LOW-RESISTANCE
PATHWAY FOR ELECTRIC CURRENT, WHICH IS THEN RECORDED. THE USE OF
GALVANIC SKIN RESPONSE HAS BEEN VALIDATED AS AN ACCURATE METHOD IN
MEASURING DENTAL ANXIETY.41......................................................................................11
1.1.18.MANAGEMENT OF DENTAL ANXIETY KIỂM SOÁT SỰ LO LẮNG TRONG NHA
KHOA............................................................................................................................................ 11

NGUYÊN NHÂN CUACỦA LO LẮNG NHA KHOA LÀ ĐA YẾU TỐ, VÀ KHÔNG CÓ 1
LIỆU TRÌNH CỤ THỂ NÀO ĐỂ KIỂM SOÁT. SỰ ĐÁNH GIÁ PHÙ HỢP TRÊN TỪNG
BỆNH NHÂN VÀ TỪNG MỨC ĐỘ LO LẮNG, NHA SĨ MỚI QUYẾT ĐỊNH CÁCH ĐIỀU
TRỊ PHÙ HỢP. NÓI CHUNG, LO LẮNG TRONG NHA KHOA ĐƯỢC KIỂM SOÁT BỞI
LIỆU PHÁP CAN THIỆP TÂM LÝ, CAN THIỆP THUỐC, HOẶC GỒM CẢ 2, PHỤ
THUỘC VÀO SỰ HIỂU BIẾT THÀNH THẠO CỦA NHA SĨ VỀ CẢ KIẾN THỨC LẪN TAY
NGHỀ, MỨC ĐỘ LO LWANGS, LO LẮNG, TÍNH CÁCH BỆNH NHÂN, TÌNH TRÀNG
TRẠNG PHÒNG KHÁM............................................................................................................ 11


LIỆU PHÁP TÂM LÝ GÒM CẢ HÀNH VI VÀ NHẬN THỨC,...............................................11
CHO THẤY TỈ LỆ THÀNH CÔNG CAO. DỰ TRÊN CHỈ ĐỊNH ĐẶC BIỆT BỆNH NHÂN
SỬ DỤNG LIỆU PHÁP THUỐC CÓ THỂ DÙNG CẢ THUỐC AN THẦ HOẶC VÔ CẢM. 11
MÔI TRƯỜNG PHÒNG RĂNGBASED ON SPECIFIC INDICATIONS, THESE PATIENTS
CAN BE MANAGED PHARMACOLOGICALLY USING EITHER SEDATION OR
GENERAL ANESTHESIA........................................................................................................... 11
PHÒNG RĂNG CÓ THỂ LÀ NƠI ĐÂU TIÊN XUÂT HIỆN SỰ LO LẮNG. TIẾP ĐÓN, Y TÁ,
TRỢ THỦ VỆ SINH, CÁC NHÂN VIÊN QUYẾT ĐỊNH TẠO RA ÁP SUẤTLỰC CỦA
PHÒNG RĂNG. SỰ VỊ TRÍ, SỰ QUAN TÂM CHĂM SÓC, HỎI THÔNG TIN TỪ BỆNH
NHÂN VỚI TỐC ĐỘ THONG THẢ TỪ TỐN CÓ THỂ TẠO CHO BỆNH NHÂN SỰ
THOẢI MÁI. ÁP SUẤTKHÔNG GIAN PHÒNG RĂNG CÓ THỂ TẠO SỰ BÌNH TĨNH,
KHÔNG BỊ ĐE DẠODỌA BẰNG VIỆC CHƠI CÁC BÀI NHẠC NHẸ VÀ TRÁNH ÁNH
SÁNG QUÁ MẠNH. NHỮNG GAM MÀU MÁT ĐƯỢC ƯA THÍCH HƠN BỞI ĐA SỐ
NGƯỜI TRON G NGHIEENNGHIÊN CỨU BARE VÀ DUDES. NHỮNG BỨC TƯỜNG
ĐƯỢC TRANG TRÍ VỚI POSTER VÀ TRANH ẢNH, PHÒNG CHỜ CÓ SỐ LƯỢNG
SÁCH VÀ TẠP CHÍ ĐA DẠNG [28]. ÂM THANH TỪ DỤNG CỤ TRONG PHÒNG ĐIỀU
TRỊ NÊN ĐƯỢC CÁCH ÂM HOÀN TOÀN BẰNG VIỆC ĐÓNG KÍN CỬA. ĐIỀU QUAN
TRỌNG, ĐỐI VỚI BBỆNH NHÂN LO LẮNG KHÔNG ĐƯỢC CHỜ QUÁ LÂU, BỞI VỊ VÌ
THỜI GIAN DÀI HỌ SẼ KHIẾN BỆNH NHÂN NHỚ LẠI KHÔNG CÓ THỜI GIAN ĐỂ
NHỚ LẠ NHỮNG TRẢI NGHIỆM TIÊU CỰC[29,30]. THE DENTAL OFFICE

ENVIRONMENT......................................................................................................................... 11
DENTAL OFFICE AMBIENCE CAN PLAY A SIGNIFICANT ROLE IN INITIATING
DENTAL FEAR AND ANXIETY. RECEPTIONISTS, DENTAL NURSES, AND DENTAL
HYGIENISTS ARE CRUCIAL PERSONNEL IN CREATING AN APT ATMOSPHERE IN
THE DENTAL OFFICE. THEY SHOULD BE POSITIVE AND CARING, AND ELICIT
INFORMATION FROM THE PATIENTS IN A UNHURRIED CONCERNED TONE TO
MAKE THE PATIENTS COMFORTABLE. THE OFFICE ATMOSPHERE CAN BE MADE
CALM AND UNTHREATENING BY THE PLAYING OF SOFT MUSIC AND AVOIDANCE
OF BRIGHT LIGHTS. A SLIGHTLY COOLER DENTAL OFFICE WAS PREFERRED BY
INDIVIDUALS IN A STUDY BY BARE AND DUNDES. THE WALLS CAN BE ADORNED
WITH POSTERS AND PICTURES, THE WAITING AREA SUPPLIED WITH AMPLE
BOOKS AND MAGAZINES.42 THE SOUNDS PRODUCED FROM THE INSTRUMENTS
IN THE TREATMENT ROOM SHOULD BE MUTED BY CLOSING THE DOOR.
IMPORTANTLY, ANXIOUS PATIENTS SHOULD NOT BE MADE TO WAIT TOO LONG,
SO THAT THEY HAVE LESS TIME TO ABSORB NEGATIVE EXPERIENCES;
ADDITIONALLY LONGER WAITING TIMES GIVE THEM TIME TO RECALL THE
THREATENING STIMULI.43,44............................................................................................. 12
KHÔNG KHÍ XUNG QUANH DỄ CIHUJ CŨNG GIÚP GIẢM LO LẮNG , BẰNG CÁCH
CHE BỞI MÙI CỦA EUGENOL BẰNG NHỮNG MÙI THƠM KHÁC. LIỆU PHÁP DẦU
THƠM CŨNG ĐƯỢC SỬ LÀ MỘT CÁCH, TINH DẦU THỰC VẬT ĐƯƠC SỬ DỤNG


ĐẶT ĐƯỢC HIỆU QUẢ NHƯ CÁC LIỆU PHÁP VỀ THUỐC. MÙI OẢI HƯƠNG CHO
THẤY GIẢM CORTISOL TRONG NƯỚC BỌT, GIẢM CHROMOGRANIN NƯỚC BỌT,
TĂNG CƯỜNG LƯU THÔNG MÁU, GIẢM DÒNG ĐIỆN GALVANIC TRÊN DA VÀ
HUYẾT ÁP TÂM THU [31,32]................................................................................................ 12
....................................................................................................................................................... 13
NHỮNG THIẾT BỊ THICH NGHI GIÁC QUAN INTRODUCING PLEASANT AMBIENT
ODORS TO THE DENTAL ENVIRONMENT CAN ALSO HELP TO REDUCE ANXIETY
BY MASKING THE SMELL OF EUGENOL AND BY THE POTENTIAL ANXIOLYTIC

EFFECTS OF THE ODORS THEMSELVES. SMELL CAN TRIGGER AN ARRAY OF
EMOTIONS, AND CAN CONDITION A PATIENT NEGATIVELY TOWARD DENTAL
TREATMENT. AROMATHERAPY IS AN ALTERNATIVE TREATMENT APPROACH,
WHEREIN ESSENTIAL OILS OF AROMATIC PLANTS ARE USED TO PRODUCE
POSITIVE PHYSIOLOGICAL OR PHARMACOLOGICAL EFFECTS THROUGH THE
SENSE OF SMELL. INHALATION OF PLEASANT SCENTS SUCH AS ESSENTIAL OILS
HAS AN ANXIOLYTIC EFFECT AND IMPROVES MOOD. STUDIES HAVE SHOWN IT
TO BE MORE EFFICIENT IN MANAGING MODERATE RATHER THAN SEVERE
ANXIETY.45–47 IN HEALTHY INDIVIDUALS, INHALATION OF LAVENDER HAS
BEEN SHOWN TO SIGNIFICANTLY REDUCE THE LEVELS OF SALIVARY CORTISOL,
SALIVARY CHROMOGRANIN, AND SERUM CORTISOL, INCREASE BLOOD FLOW,
AND DECREASE GALVANIC SKIN CONDUCTANCE AND SYSTOLIC BLOOD
PRESSURE.48,49....................................................................................................................... 13
A SENSORY-ADAPTED DENTAL ENVIRONMENT (SDE) CÓ THỂ LFMLÀM GIẢM LO
LẮNG TĂNG SỰU THƯ GIẢNGIÃN [33].MIGHT ALSO BE EFFECTIVE IN REDUCING
ANXIETY AND INDUCING RELAXATION.50 THEMÔI TRƯỜNG SNOEZELEN MỤC
ĐÍCH TẠO SỰ THÍCH NGHI VỀ CÁC GIÁC QUAN NHƯ THỊ GIÁC, XÚC GIÁC, CẢM
GIÁC, KHỨU GIÁC VỚI BỆNH NHÂN Ở TRUNG TÂM. CONCEPT AIMS AT
STIMULATING THE PRIMARY SENSES OF SIGHT, TOUCH, FEEL, AND SMELL,
ALONG WITH PATIENT-CENTERED THERAPY. SHAPIRO ET ALVÀ CỘNG SỰ ĐÃ
TẠO MÔI TRƯỜNG ADAPTED A “SNOEZELEN” CHO BỆNH NHÂN TRẺ EM BẰNG
CÁCH ĐIỀU CHỈNH ÁNH SÁNG, BẢN NHẠC DỊU DÀNG, VÀ ÁO BỚM BƯỚM VELCO
CHO TRẺ, TẠO SỰ BÌNH TĨNH, . RẤT NHIỀU TRẺ EM CÓ SỰ KHIẾM KHUYẾT PHÁT
TRIỂN ĐƯỢC CHO XEM HIỆU ỨNG CỦA SDE, HÀNH VI TÂM LÍ ĐƯỢC CẢI THIỆN
RÕ RỆT FOR PEDIATRIC PATIENTS COMPRISED OF DIMMED LIGHTING,
SOOTHING MUSIC, AND A SPECIAL VELCRO BUTTERFLY VEST THAT HUGS THE
CHILD, PROVIDING A CALMING, DEEP-PRESSURE SENSATIO[34,35]. N.................13
. TYPICAL CHILDREN AND THOSE WITH DEVELOPMENTAL DISABILITIES HAVE
BEEN SHOWN TO BENEFIT BY THIS SDE, AS BEHAVIORAL AND
PSYCHOPHYSIOLOGICAL MEASURES OF RELAXATION IMPROVED SIGNIFICANTLY

IN THE SDE COMPARED WITH A CONVENTIONAL DENTAL ENVIRONMENT.51,52
....................................................................................................................................................... 13


COMMUNICATION SKILLS, RAPPORT, AND TRUST BUILDINGCÁC KĨ NĂNG GIAO
TIẾP, VÀ XÂY DỰNG LÒNG TIN.............................................................................................. 14
MỐI QUAN HỆ TỐT GIỮA NHA SĨ VÀ BỆNH NHÂN QUYETSQUYẾT ĐỊNH BỎI VIỆC
KHIỂM SOÁT SỰ LO LWANGSLẮNG. CHIẾN LWUOCJQUÁ TRÌNH GIAO TIẾP RẤT
QUAN TRỌNG. NÓ LUÔN CÓ 2 CÁCH GIAO TIẾP. NHA SĨ ĐẦU TIÊN PHẢI GIỚI
THIỆU BẢN THÂN MÌNH VỚI BỆNH NHÂN Ở PHÒNG RĂNG, VÀ LẮNG NGHE CẨN
THẬN MỘT CÁCH BÌNH TĨNH CHỨ KHÔNG PHẢI THEO CÁCH XÉT HỎI [36].
THÔNG TIN PHÙ HỢP TỪ BỆNH NHÂN LWANGS NGHE NHỮNG VẤN ĐỀ, THỜI
GIAN HỎI HA, LWANGS NGHE SỰ LO LẮNG CỦA HỌ. HƠN NỮA BỆNH NHÂN ĐƯỢC
CỔ VŨ ĐẶT CÂU HỎI VỀ ĐIỀU TRỊ, GIÚP ĐỦ ĐỦ THÔNG TIEN VỀ ĐIỀU TRỊ TRƯỚC
KHI HỌ BẮT ĐẦU THỦ THUẬTCHỮA RĂNG VÀ TRONG SUỐT QUÁ TRÌNH ĐIỀU
TRỊ................................................................................................................................................ 14
LUÔN LUÔN HỎI HAN XEM BỆNH NHÂN CÓ GÌ KHÔNG THOẢI MÁI, GIÚP ĐỠ, LÀM
YÊN LÒNG BỆNH NHÂN TRONG SUỐT QUÁ TRÌNH [37]. BỆNH NHÂN ĐƯỢC
THUYẾT PHỤC BẰNG NHỮNG TỪ NGỮ ĐƠN GIẢN PHÙ HỢP. NHA SĨ CUNG CẤP
TẤT CẢ NHỮNG ĐIỀU THÔNG TIN HÌNH ẢNH CẦN THIẾT, ĐỂ MÔ TẢ VẤN ĐỀ CỦA
BỆNH NHÂN. CUỘC GẶPNÓI CHUYỆN ĐƯỢC XÂY DỰNG VỚI QUAN HỆ TỐT
ĐPẸĐẸP SẼVÀ TĂNG SỰ TIN TƯỞNG CUA BỆNH NHÂ. CỦA BỆNH NHÂN. ..............14
A GOOD PATIENT–DENTIST RELATIONSHIP IS CRUCIAL FOR THE MANAGEMENT
OF ANXIETY. COMMUNICATION STRATEGIES ARE VERY IMPORTANT. THERE
SHOULD ALWAYS BE TWO-WAY COMMUNICATION. THE DENTIST SHOULD FIRST
INTRODUCE THEMSELVES AND PERSONALLY CONVERSE WITH THE PATIENT IN
THEIR OFFICE, AND LISTEN CAREFULLY IN A CALM, COMPOSED, AND
NONJUDGMENTAL WAY.53 PROPER INFORMATION SHOULD BE ACQUIRED FROM
THE PATIENT REGARDING THEIR DENTAL PROBLEMS AND CONCERNS, TAKING
TIME TO INQUIRE AND LISTEN ABOUT THEIR FEARS (IATROSEDATIVE

TECHNIQUE).54,55 FURTHERMORE, PATIENTS SHOULD BE ENCOURAGED TO
ASK QUESTIONS ABOUT THE TREATMENT, AND SHOULD BE KEPT COMPLETELY
INFORMED ABOUT WHAT IS TO BE DONE BEFORE STARTING THE PROCEDURE
AND ALSO DURING THE PROCEDURE. BỆNH NHÂN ĐƯỢC GIẢI THÍCH RÕ
RÀNGRẰNG, CHÂN THỰC, TRÁNH SỰ KHÔNG TRUNG THỤCMẬP MỜ KHÔNG
TRUNG THỰC LÀM MẤT SỰ TIN CẬY. NGÔN NGỮ KHÔNG LỜI LÀ 1 KĨ NĂNG CẦN
THIẾT. XÚC GIÁC TẠO SỰ THOẢI MÁI VÀ AN TÂM CHO BỆNH NHÂN. KEEP
INQUIRING IF THE PATIENTS ARE HAVING ANY DISCOMFORT, GIVE MORAL
SUPPORT, AND REASSURE DURING THE PROCEDURE. THE PATIENTS SHOULD BE
CONVINCED THAT THEIR WORDS ARE TAKEN SERIOUSLY AND WITH UTMOST
CONCERN.56 DENTISTS SHOULD GIVE ALL THE NECESSARY COMPLETE
INFORMATION REGARDING DESCRIPTION OF THE PROBLEM, TREATMENT
OPTIONS, AND PREVENTIVE PROCEDURES. THIS MEETING SHOULD BUILD
GOOD RAPPORT AND INCREASE THE PATIENT’S CONFIDENCE IN THE DENTIST.
BÁC SĨ NÊN ĐỐI DIỆN BỆNH NHÂN, TẠO SỰ LIÊN HỆ BỪNGQUA ÁNHANH MẮT,
QUAN SÁT HỌ, TỎ RA NHỮNG CỬ CHỈ THÂN THIỆN.PATIENTS APPRECIATE