MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN
THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU BHXH TẠI CƠ QUAN
BHXH HUYỆN PHÚ XUYÊN THÀNH PHỐ HÀ NỘI .
3.1. MỘT SỐ Ý KIẾN KIẾN NGHỊ NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG
TÁC QUẢN LÝ THU TẠI BHXH PHÚ XUYÊN.
3.1.1. Về quản lý đối tượng phải thu BHXH.
Quản lý đầy đủ, chính xác, kịp thời đối tượng tham gia BHXH và quỹ tiền
lương làm cơ sở nộp BHXH là một trong những nội dung quan trọng nhất của
công tác quản lý thu BHXH. Để thực hiện tốt công tác quản lý thu cần thực hiện
tốt một số biện pháp sau:
* Đẩy mạnh các biện pháp quản lý đối tượng và quỹ lương tham gia
BHXH
Để làm được điều này thì sau khi các đơn vị đăng ký danh sách quỹ lương
trích nộp BHXH cơ quan BHXH Phú xuyên tiến hành kiểm tra xác định rõ đối
tượng tham gia, các căn cứ trích nộp BHXH xác định quỹ lương và số phải trích
nộp.
- Tích cực phối hợp với các cơ quan quản lý liên quan ở các địa phương
thống kê toàn bộ các đơn vị và người lao động phải tham gia BHXH. Đặc biệt
quan tâm để nắm đầy đủ về số lượng đơn vị và người lao động đang phải tham
gia BHXH ở khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Đối với các đơn vị này cần phải
phối hợp chặt chẽ với cơ quan cấp giấy phép thành lập và hoạt động của doanh
nghiệp (Sở kế hoạch đầu tư tỉnh, thành phố); cơ quan quản lý và thu thuế ở địa
phương.
- Cần nghiên cứu và đưa vào sử dụng công nghệ quản lý mới để thay thế
cho phương pháp làm thủ công như hiện nay, theo dõi quản lý và ghi chép kịp
thời, đầy đủ sự biến động về lao động của từng đơn vị, thời gian đóng và mức
đóng BHXH của từng người trong đơn vị.
- Cần phối hợp chặt chẽ với các tổ chức thanh tra lao động, thanh tra Nhà
nước, các tổ chức công quyền và các tổ chức chính trị - xã hội để kiểm tra giám
sát, đôn đốc việc kê khai lao động, quỹ tiền lương và đóng BHXH. Cần xử phạt
nghiêm minh hoặc có hình thức xử lý cao đối với những trường hợp cố tình trốn
tránh, gian lận trách nhiệm tham gia và đóng BHXH. Cần xử phạt nghiêm minh
hoặc có hình thức xử lý cao đối với những trường hợp cố tình trốn tránh, gian
lận trách nhiệm tham gia và đóng BHXH. Có thể ngoài việc truy thu BHXH cần
tiến hành hình phạt tài chính nặng nếu cố tình trốn đóng BHXH. Kinh nghiệm
cho thấy, nơi nào xử lý nghiêm túc sẽ cho kết quả tốt.
* Đưa công nghệ thông tin vào công tác thu BHXH
- Tiến hành lập và quản lý danh sách lao động và quỹ lương trích nộp
BHXH; Danh sách điều chỉnh lao động và quỹ lương trích nộp BHXH; Biên
bản đối chiếu số liệu nộp BHXH, BHYT trên máy vi tính.
- Đề xuất ngành tiến hành xây dựng phần mềm thu BHXH, tiến tới đưa
Internet vào quá trình báo cáo thu BHXH giữa các cấp trong hệ thống BHXH.
* Tăng cường chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác thu BHXH
- Thực hiện đào tạo và đào tạo lại nghiệp vụ thu BHXH cho cán bộ chuyên
quản. Trong quá trình đào tạo và sử dụng cán bộ chú trọng đào tạo đội ngũ cán
bộ trẻ.
- Phân công rõ ràng nghiệp vụ chuyên quản của từng cá nhân, gắn lợi ích
và trách nhiệm của họ vào từng công việc.
- Xây dựng một quy chế cụ thể, rõ ràng về vấn đề thưởng phạt cho cán bộ
làm công việc thu BHXH. Cụ thể phải có các chế độ khuyến khích, khen thưởng
đối với những đơn vị, cá nhân đạt thành tích tốt trong công tác quản lý thu
BHXH. Đồng thời xử phạt nghiêm đối với các cá nhân, đơn vị của ngành nếu có
hành vi man trá, vi phạm quy định của ngành trong quá trình thu BHXH để đảm
bảo thu đúng, thu chi an toàn .
* Hoàn thiện công tác thu BHXH, tập hợp chứng từ và ghi sổ
- Cán bộ thu và cán bộ kế toán phải thống nhất ngày lấy báo cáo và đối
chiếu số liệu.
- Mẫu biểu sổ sách và việc ghi chép chính xác là việc rất cần thiết trong
quá trình quản lý, thể hiện một cung cách làm việc hiện đại, tuân thủ quy định
cấp trên. Từ nhận thức đó hàng năm BHXH Phú xuyên nên lập kế hoạch mở lớp
tập huấn cho các nhân sự làm công tác BHXH của doanh nghiệp ít nhất là 02
lần, trong mỗi lần tập huấn đều có soạn thảo tài liệu với nội dung cơ bản dễ
hiểu, chỉ ra những tình huống phức tạp trong phát sinh nghiệp vụ, và cách giải
quyết những trường hợp doanh nghiệp thường vướng trong quá trình lập danh
sách trích nộp BHXH, BHYT cũng như danh sách đề nghị cấp sổ BHXH, những
lần tập huấn trên đều có bài tập cụ thể để doanh nghiệp tham khảo, trong những
lần mở lớp thì dành một phần thời gian để doanh nghiệp trao đổi, góp ý, không
những về nghiệp vụ mà kể cả về góp ý thái độ phục vụ của cán bộ, viên chức.
Qua đó sẽ nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp bổ ích, đồng thời nắm bắt được
đặc điểm riêng biệt của từng ngành nghề sản xuất mà bổ sung vào phương pháp
quản lý phù hợp với tình hình thực tế chung của thành phố.
Đối với đơn vị thì cách làm trên giúp đơn vị tiết kiệm được rất nhiều thời
gian đến cơ quan BHXH hoặc điện thoại trình bày những khó khăn vướng mắc
trong quá trình thực hiện và có thể cảm nhận được sự đồng thuận, yên tâm của
các đơn vị khi trình bày những băn khoăn lo lắng được BHXH tiếp nhận, đồng
cảm. Những buổi hội nghị chính là nơi gặp gỡ trao đổi hữu ích hai bên cùng có
lợi.
Đối với cán bộ, viên chức trong ngành thì việc tập huấn nghiệp vụ thường
xuyên hơn, ngoài kế hoạch trong năm, nếu có văn bản chỉ đạo mới đều được
triển khai cụ thể để trang bị kiến thức về nghiệp vụ thật vững chắc để cán bộ
vững tin, xử lý trong những trường hợp cần thiết, nhất là khi đơn độc đi cơ sở
hướng dẫn nghiệp vụ thu BHXH. Qua thực tế cho thấy phần lớn các đơn vị đều
chưa hiểu rõ, thắc mắc nhiều vấn đề xung quanh Luật Lao động, Nghị định 12,
01, 113; Nghị định 63, Thông tư 21 hướng dẫn thực hiện y tế bắt buộc.
Để đáp ứng được những yêu cầu thực tế như trên thì BHXH huyện Phú
xuyên nên soạn thảo lại những vấn đề trọng tâm, in thành cuốn, hướng dẫn kỹ
năng tiếp xúc đơn vị, kinh nghiệm giảng bài, kỹ thuật ghi chép mẫu biểu và thực
hành bài tập có chấm điểm, nhận xét đánh giá năng lực chuyên môn, từ đó để có
hướng sắp xếp công việc cho phù hợp với khả năng hiện có của tùng cán bộ,
viên chức và xây dựng chương trình quy hoạch cán bộ kế thừa trong tương lai.
Nếu thực hiện tốt được những kế hoạch trên thì trình độ nghiệp vụ sẽ được nâng
cao, các cán bộ viên chức mạnh dạn hơn trong việc tiếp xúc doanh nghiệp, giải
thích thoả đáng những yêu cầu của doanh nghiệp, hạn chế sức ép cho lãnh đạo.
* Phối hợp với các ban ngành chức năng có liên quan
- BHXH Phú xuyên cùng với ban thanh tra, Liên đòan Lao động thành phố,
phòng lao động thương binh xã hội định kỳ kiểm tra việc thực hiện Bộ luật lao
động tại các đơn vị sử dụng lao động. Đối với đơn vị cố tình tìm cách chây ỳ
không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH thì cơ quan BHXH kiến nghị với các
ngành chức năng tiến hành kiểm tra và xử lý.
- Phối hợp với Đảng uỷ các cơ quan đơn vị sử dụng lao động kiểm tra đôn
đốc việc thực hiện nộp BHXH.
- Việc phối hợp kiểm tra phải có văn bản báo cáo trình UBND Thành phố
để xin ý kiến chỉ đạo.
* Kết hợp công tác thu BHXH với việc giải quyết chính sách BHXH
- Từ chối giải quyết các chế độ BHXH đối với những đơn vị không thực
hiện nghiêm túc quy định nộp BHXH. Đến khi nào đơn vị thực hiện đầy đủ mới
giải quyết.
- Đối với những đơn vị thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trích nộp BHXH thì tạo
điều kiện giải quyết kịp thời các chế độ cho người lao động, giải quyết theo cơ
chế một cửa, đảm bảo trong vòng không quá một tháng kể từ khi nhận được hồ
sơ của đơn vị sử dụng lao động.
- Đối với những đơn vị gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh mà chưa
có khả năng nộp BHXH và hứa sẽ nộp thì BHXH TP làm văn bản đề nghị với
BHXH tỉnh cho phép doanh nghiệp nợ tiền nộp BHXH. Theo định kỳ cơ quan
BHXH tiến hành nhắc nợ để đơn vị sử dụng lao động có kế hoạch nộp BHXH.
- Đối với những đơn vị sử dụng lao động cố tình không nộp BHXH đúng
hạn thì BHXH TP phối hợp với các ban ngành chức năng của Thành phố tiến
hành lập biên bản. Đề xuất với Ngân hàng trích tiền từ tài khoản của đơn vị đó
để nộp BHXH.
- Cơ quan BHXH nên thường xuyên làm việc với đơn vị để tìm rõ nguyên
nhân và có những biện pháp tháo gỡ vướng mắc trong khuôn khổ cho phép, tạo
điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện tốt hơn chính sách BHXH.
3.1.2. Về tổ chức thu BHXH.
* Tổ chức phân cấp quản lý thu BHXH hợp lý
Đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các doanh nghiệp có
quy mô hoạt động tương đối lớn đòi hỏi phải yêu cầu quản lý tốt nên trực tiếp
BHXH thành phố theo dõi và quản lý vì có đủ điều kiện kỹ thuật về công nghệ
thông tin hơn so với các huyện, thị xã. Các DNNQD khác có đặc điểm đông về
số lượng nhưng nhỏ bé về quy mô hoạt động, chịu sự quản lý Nhà nước ở cấp
huyện, thị xã, thành phố quản lý. BHXH từ tỉnh thành phố đến huyện cần tiến
hành phân công cán bộ chuyên quản thu BHXH, giao chỉ tiêu cụ thể và gắn với
điểm thi đua phân loại cán bộ công chức đối với từng cán bộ thu để cán bộ thu
mới tích cực bám sát cơ quan, doanh nghiệp để đối chiếu thu nộp BHXH, theo
dõi kịp thời sự tăng giảm lao động và đốc thu, cùng đơn vị tháo gỡ khó khăn,
tận tình hướng dẫn nghiệp vụ, đặc biệt đối với các đơn vị đăng ký mới, tạo điều
kiện thuận lợi tối đa cho đơn vị làm thủ tục tham gia và giải quyết các chế độ
BHXH. Thực hiện nguyên tắc có nắm chắc đối tượng mới triển khai thu BHXH.
* Quy định nguyên tắc cho doanh nghiệp
Việc quy định ngày nào trong tháng doanh nghiệp nộp Danh sách lao động
và quỹ tiền lương trích nộp BHXH cho cơ quan BHXH là phù hợp sẽ đóng góp
một phần quan trọng trong việc đối chiếu thu nộp BHXH. Đối với doanh
nghiệp có lực lượng lao động đông, lao động thường xuyên biến động nên mạnh
dạn áp dụng nguyên tắc: nộp chậm nhất là ngày 02 của tháng, nếu doanh nghiệp
nộp trễ thời gian trên, mọi biến động như tăng giảm lao động trong tháng đều
phải thực hiện ở tháng sau. Việc truy tăng lao động chỉ được chấp thuận truy
ngược lại một tháng và kèm theo bảng cam kết không thanh toán mọi chế độ
BHXH, BHYT trong thời gian truy tăng.
Để nguyên tắc này có tính khả thi, BHXH huyện nên mở hội nghị hướng
dẫn, giải thích.
* Tuyên truyền quảng cáo về BHXH, BHYT
Công tác thông tin tuyên truyền quảng cáo phải được thực hiện rộng rãi,
nội dung tuyên truyền phải thích hợp với trình độ của người lao động và các
đơn vị sử dụng lao động.
Trong đó cần đặc biệt chú trọng đến việc thâm nhập thực tế, bám sát cơ sở
đội ngũ cán bộ ngành BHXH, thông qua đó tuyên truyền dưới nhiều hình thức,
đa dạng về thể loại và phong phú về nội dung là yếu tố hết sức quan trọng. Mỗi
cán bộ chuyên quản phải thực sự là một tuyên truyền viên thường xuyên gặp gỡ,
trao đổi giúp cho chủ sử dụng lao động và người lao động hiểu rõ về trách
nhiệm, nghĩa vụ cũng như quyền lợi của mình để bản thân họ tự giác tham gia.
Thực tế công tác này vừa qua còn chưa được quan tâm đúng mức, đặc biệt
là với người lao động trong khu vực ngoài quốc doanh cho nên hiểu biết của họ
về BHXH rất hạn chế, nhiều người không biết BHXH là gì và thường đồng
nghĩa BHXH với các loại hình bảo hiểm kinh doanh khác, do vậy làm cho họ
hiểu biết về BHXH để họ tự giác tham gia và đấu tranh bảo vệ quyền lợi chính
đáng của mình là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của công tác thông tin tuyên
truyền.
Để làm tốt công tác tuyên truyền phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các
cấp, các ngành, tổ chức quần chúng, các cơ quan thông tin đại chúng, trong đó
các cấp ủy Đảng, chính quyền phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo để công tác tuyên
truyền có hiệu quả. Cuối cùng công tác thông tin tuyên truyền quảng cáo phải