Năng lực thực thi công vụ của công chức văn phòng thống kê cấp xã tại thành phố mỹ tho, tỉnh tiền giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ế ...........ế^ / ............... ế

BỘ NỘI VỤ
..... ế

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THỊ NGỌC MAI

NĂNG LựC THỰC THI CÔNG VỤ
•

•

•

CỦA CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ
CẤP XÃ TẠI THÀNH PHỐ MỸ THO,
•

TỈNH TIỀN GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018

y


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

ế ............ếẵ ................
ế

BỘ NỘI VỤ
' ẳ....ẵẵẵ.....ế

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THỊ NGỌC MAI

NĂNG LựC THựC THI CÔNG VỤ
•

•

•

CỦA CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ
CẤP XÃ TẠI THÀNH PHỐ MỸ THO,
•

TỈNH TIỀN GIANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: S 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. VÕ KIM SƠN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018

y


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn Cao học Quản lý công “Năng lực thực thi
công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ
Tho, tỉnh Tiền Giang” là công trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi.
Các số liệu và thông tin được sử dụng trong Luận văn này có xuất xứ rõ
ràng và kết quả nghiên cứu là do quá trình lao động trung thực của bản thân.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật và Lãnh đạo Học
viện Hành chính về Luận văn cao học này.

Tiền Giang, ngày 15 tháng 6 năm 2018
Tác giả
rri

r

_

___• 2

Nguyễn Thị Ngọc Mai


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm trân trọng nhất, em kính gửi lời cảm ơn chân thành và sâu
sắc tới Thầy giáo, PGS. TS. Võ Kim Sơn - người đã tận tình hướng dẫn, giúp
đỡ em trong quá trình nghiên cứu thực hiện và hoàn thành Luận văn Cao học
Quản lý công về “Năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang” .

Em trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc, các thầy giáo, cô giáo của Học
viện Hành chính Quốc gia đã tận tình giảng dạy, tạo điều kiện thuận lợi giúp
đỡ em trong quá trình tham gia nghiên cứu, học tập tại Học viện Hành chính
Quốc gia cơ sở Thành phố Hồ Chí Minh. Em chân thành cảm ơn Thầy giáo
chủ nhiệm Mai Hữu Bốn đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ em trong quá trình
học tập và hoàn thành khóa học này.
Em chân thành cảm ơn lãnh đạo Văn phòng Tỉnh ủy; lãnh đạo và công
chức của Sở Nội vụ tỉnh Tiền Giang, Phòng Nội vụ thành phố Mỹ Tho; lãnh
đạo Đảng ủy, UBND, công chức các xã, phường của thành phố Mỹ Tho, tỉnh
Tiền Giang đã cung cấp tài liệu, số liệu, thông tin giúp em hoàn thành Luận
văn này.
Mặc dù, em đã rất cố gắng nhưng với thời gian và điều kiện nghiên cứu
còn nhiều hạn chế nên chắc chắn Luận văn không tránh khỏi những thiếu sót.
Em kính mong nhận được sự góp ý của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô
giáo, đồng nghiệp và các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Tiền Giang, ngày 15 tháng 6 năm 2018
Tác giả
r ri

r

_

___• 2

Nguyễn Thị Ngọc Mai


MỤC LỤC

Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Danh mục các sơ đồ, bảng biểu
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................. 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn..................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ............................................................. 5
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn .......................................... 6
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu.............................................6
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn...................................................... 7
7. Kết cấu của luận văn ...................................................................................... 8
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LựC THựC THI CÔNG VỤ
CỦA CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ
1.1. Công chức và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã..........................9
1.1.1. Khái niệm có liên quan..................................................................... 9
1.1.2. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã..................................... 11
1.2. Năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng-Thống kê cấp xã..17
1.2.1. Năng lực cá nhân..............................................................................17
1.2.2. Năng lực thực thi công vụ của công ch ứ c.................................... 20
1.2.3. Cơ sở xác định năng lực thực thi công vụ của công chức Văn
phòng- Thống kê cấp x ã ..................................................................................22


1.2.4. Các tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của công chức Văn
phòng - Thống kê cấp x ã..................................................................................30

1.2.5. Những yếu tố ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ của công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã................................................................ 38
Tiểu kết chương 1............................................................................................. 43
Chương 2: THỰC t r ạ n g n ă n g l ự c t h ự c t h i c ô n g v ụ c ủ a
CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ TẠI
THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG
2.1. Khái quát về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của thành
phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang..........................................................................44
2.1.1. Về vị trí địa l ý ..................................................................................44
2.1.2. Điều kiện tự nhiên............................................................................45
2.1.3. Phát triển kinh tế - xã h ộ i............................................................... 45
2.1.4. Đánh giá chung................................................................................46
2.2. Khát quát về công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ
Tho, tỉnh Tiền Giang........................................................................................ 46
2.2.1. Về số lượng...................................................................................... 47
2.2.2. Về cơ cấu.......................................................................................... 48
2.3. Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống
kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang ........................................ 52
2.3.1. Kiến thức của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành
phố Mỹ Tho.......................................................................................................53
2.3.2. Kỹ năng nghề nghiệp của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
tại thành phố Mỹ Tho....................................................................................... 56
2.3.3. Thái độ, hành vi của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại
thành phố Mỹ Tho trong thực thi công v ụ ......................................................59


2.3.4. Mức độ hài lòng của người dân đối với dịch vụ mà công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho cung cấp............................62
2.3.5. Mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao của công chức Văn phòng Thống kê cấp xã dựa trên kết quả đánh giá thực hiện nhiệm vụ hàng năm... 63
2.4. Đánh giá về thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Văn

phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang............... 64
2.4.1. Ưu điểm và nguyên nhân của những ưu đ iể m .............................. 65
2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế............................................ 67
Tiểu kết chương 2............................................................................................. 75
Chương 3: NÂNG CAO NĂNG L ự c THỰC THI CÔNG VỤ CỦA
CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ TẠI
THÀNH PHỐ MỸ THO, TỈNH TIỀN GIANG
3.1. Mục tiêu nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.............................. 76
3.1.1. Mục tiêu chung.................................................................................76
3.1.2. Mục tiêu cụ thể.................................................................................77
3.2. Giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.............................. 79
3.2.1. Nhóm giải pháp về xây dựng bộ tiêu chuẩn chức danh công chức
cấp xã

79

3.2.2. Nhóm giải pháp gắn liền với những ai đang đảm nhận chức danh
công chức Văn phòng - Thống kê nhưng chưa đủ tiêu chuẩn quy định...... 81
3.2.3.Nhóm giải pháp cho việc tuyển dụng mới để bổ sung người thiếu..83
3.2.4..Nhóm giải pháp bồi dưỡng mang tính rèn luyện những kỹ năng mới
(bồi dưỡng hàng năm)...................................................................................... 84
3.2.5. Nhóm giải pháp để nâng dần từng bước đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn
trong tương lai...................................................................................................86


3.3. Một số kiến nghị nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang....... 92
3.3.1. Đối với Ủy ban nhân dân thành phố Mỹ T ho.................................. 92
3.3.2. Đối với cấp ủy, Ủy ban nhân dân cấp xã tại thành phố Mỹ T ho....93
Tiểu kết chương 3............................................................................................ 94

KẾT LUẬN........................................................................................................95
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Tên đầy đủ

Từ viêt tăt

Công nghiệp hóa

CNH

Hiện đại hóa

HĐH

Hội đồng nhân dân

HĐND

Lý luận chính trị

LLCT

Quản lý nhà nước

QLNN

Thành phố

TP

Uy ban nhân dân

UBND

Xã hội chủ nghĩa

XHCN


DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
Sơ đồ 1.1.: Hai nhóm yếu tố tạo nên năng lực thực thi công vụ của
công chức......................................................................................................... 20
Sơ đồ 1.2.: Yêu cầu mang tính nguyên tắc về năng lực thực thi công vụ
của công ch ứ c....................................................................................................22
Bảng 2.1: Số lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã (giai đoạn
2013-2017).........................................................................................................47
Bảng 2.2: Cơ cấu về giớ i...........................................................................48
Bảng 2.3: Cơ cấu về độ tuổi.......................................................................49
Bảng 2.4: Cơ cấu dân tộc, tôn giáo........................................................... 50
Bảng 2.5: Cơ cấu theo ngạch công chức cấp x ã ...................................... 51
Bảng 2.6: Về trình độ chuyên môn........................................................... 53
Bảng 2.7: Về trình độ lý luận chính trị và QLNN................................... 54
Bảng 2.8: Về trình độ tin học.................................................................... 55
Bảng 2.9: Kỹ năng thực hiện nhiệm vụ được đánh giá từ lãnh đạo chủ
chốt và công chức cấp xã ................................................................................. 57

Bảng 2.10: Kỹ năng thực hiện nhiệm vụ của công chức Văn phòng Thống kê cấp xã tự đánh g iá.............................................................................58
Bảng 2.11: Thái độ, hành vi tự đánh giá của công chức Văn phòng Thống kê tại thành phố Mỹ Tho........................................................................59
Bảng 2.12. Đánh giá thái độ, hành vi của lãnh đạo, công chức cấp xã
khác đối với công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã................................... 60
Bảng 2.13. Đánh giá thái độ, hành vi của người dân đối với công chức
Văn phòng - Thống kê cấp x ã ...........................................................................60
Bảng 2.14: Kết quả khảo sát sự đánh giá của cán bộ chủ chốt, công chức
cấp xã, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tự đánh giá và người dân về
mức độ đáp ứng đòi hỏi thực hiện nhiệm vụ ..................................................62
Bảng 2.15: Đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm v ụ ................................ 63


M Ở ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Công chức cấp xã là những người trực tiếp giải quyết nhiều công việc
của nhân dân, là lực lượng quyết định đến việc triển khai thành công hay thất
bại các văn bản pháp luật nhà nước các cấp trên địa bàn cấp xã. Công chức
cấp xã có vai trò rất quan trọng trong việc tham mưu cho chính quyền địa
phương cấp xã tổ chức và vận động nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tăng cường đại đoàn kết toàn
dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, phát triển kinh tế - xã hội, đảm
bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội và giữ vững quốc phòng địa phương.
Công chức cấp xã đã được quy định trong các văn bản pháp luật của Nhà
nước. Luật Cán bộ, công chức (2008) kế thừa Pháp lệnh cán bộ, công chức
(1998) quy định nhóm đối tượng được gọi là công chức cấp xã.
Các văn bản của Chính phủ và Bộ Nội vụ hướng dẫn chi tiết các vấn đề
liên quan đến công chức cấp xã nói chung, trong đó có vấn đề liên quan đến
tiêu chuẩn để được tuyển dụng trở thành công chức cấp xã.
Nghị định số 112/2011/NĐ-CP của Chính phủ về công chức xã, phường,

thị trấn đã cụ thể hóa nhiều nội dung liên quan đến quản lý công chức cấp xã,
đặc biệt dành một mục quy định về tiêu chuẩn công chức cấp xã;
Thông tư số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012 của Bộ trưởng Bộ Nội
vụ hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công
chức xã, phường, thị trấn. Đó là văn bản cụ thể, chi tiết hơn các quy đinh của
Nghị định và luật.
Các địa phương, trong đó có tỉnh Tiền Giang, căn cứ vào phân cấp quản
lý cán bộ, công chức nói chung cũng như công chức cấp xã nói riêng và căn

1


cứ vào hướng dẫn của Chính phủ và Bộ Nội vụ, ban hành văn bản mang tính
“đặc thù của địa phương” về quản lý công chức cấp xã.
Về nguyên tắc, tất cả công chức cấp xã đều phải đạt đúng, đủ tất cả các
tiêu chuẩn do pháp luật quy định cũng như cụ thể hóa của địa phương. Đó là
những cơ sở pháp lý quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà
nước cũng như việc thực hiện nhiệm vụ của chính quyền cấp xã.
Công chức cấp xã trong đó công chức Văn phòng - Thống kê là những
người trực tiếp tiếp xúc với nhân dân hàng ngày, giải đáp, hướng dẫn, tuyên
truyền, vận động nhân dân thực hiện theo chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nhóm công chức này cũng phải đáp ứng
tiêu chuẩn do pháp luật nhà nước quy định cho công chức cấp xã và những
quy định cụ thể cho nhóm công chức Văn phòng - Thống kê. Họ phải có
năng lực đáp ứng tiêu chuẩn quy định mới có thể đảm nhận tốt nhiệm vụ và
quyền hạn được trao.
Đội ngũ công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho,
tỉnh Tiền Giang nếu theo nguyên tắc trên chưa đáp ứng. Còn có hạn chế, bất
cập và do đó ảnh hưởng đến hoạt động quản lý nhà nước và tình hình thực
hiện nhiệm vụ của chính quyền địa phương cấp xã.

Phải khắc phục từng bước và tiến đến xây dựng đội ngũ công chức cấp
xã của tỉnh Tiền Giang nói chung và của thành phố Mỹ Tho nói riêng là
nhiệm vụ trọng tâm của cải cách hành chính giai đoạn từ nay đến năm 2020
và những năm tiếp theo.
Xuất phát từ thực tế trên và yêu cầu cấp thiết xây dựng thành phố Mỹ Tho,
tỉnh Tiền Giang xứng tầm đô thị loại I thuộc tỉnh, tác giả chọn đề tài “Năng lực
thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố
M ỹ Tho, tỉnh Tiền Giang” làm Luận văn Thạc sĩ Quản lý công nhằm đưa ra
một số giải pháp phù hợp, khả thi để giải quyết tốt các vấn đề trên.

2


2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất đạo đức tốt, bản lĩnh
chính trị vững vàng, đạt chuẩn yêu cầu chức danh, trình độ, năng lực đáp ứng
yêu cầu phát triển của đất nước là vấn đề quan trọng. Để thực hiện được luận
văn này, tác giả đã tìm hiểu nhiều công trình nghiên cứu, tài liệu, luận văn của
nhiều tác giả khác được công bố trên một số sách, báo, tạp chí ở trung ương
và địa phương, có thể kể đến một số công trình như sau:
- TS. Nguyễn Hữu Đức, Ths. Phan Văn Hùng (2010): “Xác định tiêu
chuẩn và phương pháp đánh giá chính quyền xã trong sạch vững mạnh”, Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội. Tác phẩm đã xây dựng được hệ thống
tiêu chuẩn và phương pháp đánh giá cơ bản đối với chính quyền xã. Tuy
nhiên, tác giả không đi sâu nghiên cứu về đội ngũ công chức cấp xã; do đó
luận văn chủ yếu kế thừa về cách tiếp cận và xây dựng hệ thống tiêu chí đánh
giá công chức cấp xã.
- TS. Thang Văn Phúc và TS. Nguyễn Minh Phương (2005): “Cơ sở lý
luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức”, Nhà xuất bản Chính
trị Quốc gia, Hà Nội. Đây là công trình nghiên cứu quy mô và có nhiều đóng

góp quan trọng, góp phần làm rõ cơ sở khoa học cho việc xây dựng đội ngũ
cán bộ, công chức nói chung ở nước ta hiện nay. Qua đó, tác giả đã kế thừa
một phần cơ sở lý luận và cách thức tiếp cận để phục vụ cho luận văn.
- Đề tài “ Điều tra xã hội học về đội ngũ cán bộ, công chức và cơ chế
quản lý đội ngũ cán bộ, công chức và người hoạt động không chuyên trách ở
cấp xã, ở thôn và tổ dân phố” của Viện Khoa học tổ chức nhà nước thuộc Bộ
Nội vụ, 2016. Đề tài đã cung cấp thông tin về các vấn đề về công chức cấp xã,
trong đó có các tiêu chí nhằm dựa vào đó để đánh giá đội ngũ công chức cấp
xã. Nhìn chung theo khảo sát, đội ngũ công chức cấp xã cả nước vẫn còn khá
nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được tiêu chuẩn đã quy định.

3


Những công trình nghiên cứu trên ở bình diện rộng nên chưa đi sâu
nghiên cứu về năng lực công chức cấp xã ở từng địa phương cụ thể. Mặc dù
vậy, những công trình này là nguồn tư liệu quý, được tác giả kế thừa một
phần để làm rõ cơ sở lý luận về chính quyền cấp xã và công chức cấp xã.
- Lê Thị Thúy An (2017), Bồi dưỡng công chức cấp xã theo chức danh
trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành
chính Quốc gia Hồ Chí Minh, TP Hồ Chí Minh. Trong luận văn này, tác giả
tập trung nghiên cứu những cơ sở khoa học về bồi dưỡng công chức cấp xã
theo chức danh; thực trạng bồi dưỡng công chức cấp xã theo chức danh trên
địa bàn tỉnh Tiền Giang và đề ra các giải pháp hoàn thiện công tác bồi dưỡng
công chức cấp xã theo chức danh trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Qua đó, tác
giả đã kế thừa được những nội dung về công tác bồi dưỡng công chức cấp xã,
góp phần đưa ra giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
- Tạ Văn Dũng (2017), Năng lực công chức cấp xã huyện Giang Thành,
tỉnh Kiên Giang, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc

gia Hồ Chí Minh, thành phố Hồ Chí Minh. Tác giả đã nghiên cứu các quy
định về tiêu chuẩn, chức danh công chức; thực trạng năng lực công chức của
địa phương với những đặc điểm riêng và đề ra giải pháp nâng cao năng lực
công chức cấp xã của huyện Giang Thành, tỉnh Kiên Giang.
- Vương Thị Ánh Tuyết (2017), Năng lực thực thi công vụ của công
chức Văn phòng - Thống kê các phường, quận Hoàng Mai, Luận văn Thạc sĩ
Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh. Luận văn đã đưa
ra khung lý thuyết về chất lượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã, các
chỉ tiêu đánh giá chất lượng, các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực thực thi
công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã. Đây là luận văn mà tác
giả có thể tham khảo, nghiên cứu vận dụng, kế thừa về mặt lý luận.

4


Các nghiên cứu trên cho thấy vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ,
công chức cấp xã nói chung, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nói
riêng có ý nghĩa quyết định hiệu lực, hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước
của chính quyền cấp xã. Các tác giả đã đánh giá thực trạng đội ngũ công chức
cấp xã hiện nay còn nhiều hạn chế, bất cập và đã đưa ra những giải pháp khả
thi nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã. Đối với
năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại
thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang chưa có công trình nghiên cứu, đánh giá.
Do đó, luận văn này đảm bảo tính mới và không trùng lắp.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. M ục đích nghiên cứu
Làm rõ những vấn đề lý luận về năng lực công chức cấp xã và thực trạng
năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại
thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Qua đó, đề xuất những giải pháp nhằm
nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng -Thống kê cấp

xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong
tình hình mới.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ thống hóa lý thuyết, các khái niệm cơ bản về công chức cấp xã và
năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
- Điều tra khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng về năng lực thực thi
công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho,
tỉnh Tiền Giang.
- Đề xuất những nhóm giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi công
vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh
Tiền Giang.

5


4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu năng lực thực thi công vụ của công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dung: luận văn tập trung làm rõ năng lực thực thi công vụ của công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
- Về khách thể: công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố
Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
- Về không gian: luận văn tiến hành khảo sát tại 17 xã, phường trên địa
bàn thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang.
- Về thời gian: luận văn nghiên cứu giai đoạn từ 2013 đến nay (từ khi Bộ
Nội vụ ban hành Thông tư hướng dẫn số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012
hướng dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng công
chức, xã, phường, thị trấn). Và căn cứ vào điều kiện cụ thể để đề xuất nâng

cao tiêu chuẩn của công chức cấp xã trên địa bàn của tỉnh Tiền Giang cũng
như thành phố Mỹ Tho đến năm 2025.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Vận dụng phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sử.
Dựa vào hệ thống tri thức, kinh nghiệm thực tiễn về nâng cao năng lực
thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng kết hợp đồng thời nhiều phương pháp nghiên cứu để
làm sáng tỏ vấn đề, trong đó tập trung vào một số phương pháp cơ bản sau:

6


- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: Sử dụng phiếu điều tra để đánh
giá về năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã;
tác giả xây dựng ba bộ phiếu hỏi cho ba nhóm: Phiếu khảo sát cán bộ chủ
chốt cấp xã (lãnh đạo Đảng ủy, HĐND, UBND cấp xã) của 17 xã, phường
được 49 phiếu; Phiếu khảo sát công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tự
đánh giá năng lực của bản thân là 39 phiếu; 34 phiếu công chức chuyên môn
khác; Phiếu khảo sát thăm dò ý kiến của người dân, gồm có 135 phiếu.
- Phương pháp thống kê;
- Phương pháp khảo cứu tài liệu;
- Phương pháp so sánh, phân tích, quy nạp, diễn dịch và phương pháp
thực chứng để phân tích làm sáng tỏ vấn đề nghiên cứu.
Để phục vụ cho việc nghiên cứu và áp dụng các phương pháp nghiên
cứu, nguồn tài liệu được lấy từ các tài liệu cụ thể như: Nguồn tài liệu được lấy
từ các báo cáo thống kê, báo cáo tổng kết của địa phương về công chức cấp xã
tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang; các kết quả điều tra nghiên cứu đã

được công bố của các cuộc điều tra khảo sát; Nguồn tài liệu và báo cáo phân
tích thực trạng còn bao gồm hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật quy
định về công chức đã được cấp có thẩm quyền ban hành.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Ý nghĩa lý luận: Luận văn góp phần làm sáng tỏ những vấn đề lý luận
về năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
- Ý nghĩa thực tiễn: Luận văn góp phần làm rõ thực trạng năng lực thực
thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ
Tho, tỉnh Tiền Giang. Đồng thời, luận văn đã chỉ ra những ưu, nhược điểm và
nguyên nhân; từ đó đề xuất những nhóm giải pháp phù hợp, khả thi nhằm góp
phần nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống

7


kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế.
Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho
các đề tài nghiên cứu liên quan sau này.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn được chia làm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã
Chương 2: Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang
Chương S: Mục tiêu và giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ
của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền
Giang.

8


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG L ự c THỰC THI CÔNG VỤ
CỦA CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ

1.1. Công chức và công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
1.1.1. Khái niệm có liên quan
- Khái niệm công chức:
“Công chức” là một cụm từ để chỉ những người làm việc nói chung cho
nhà nước. Tùy thuộc vào từng quốc gia và từng giai đoạn khác nhau, cụm từ
này nhằm xác định một bộ phận hay tất cả những người làm việc cho nhà
nước. Tùy từng quốc gia, có thể chia người làm việc cho nhà nước thành hai
nhóm: người làm việc cho Chính phủ (trung ương) và người làm việc cho
chính quyền địa phương các cấp [1].
Nhật Bản là quốc gia điển hình có hai bộ luật. Họ đưa ra quan niệm về
công chức có phạm vi khá rộng. Phạm vi công chức nhà nước gồm những
nhân viên nhận chức trong bộ máy các bộ của Chính phủ trung ương, ngành
tư pháp, Quốc hội, nhà trường và bệnh viện quốc lập, xí nghiệp và sự nghiệp
quốc doanh, đồng thời được lĩnh tiền lương từ kho bạc nhà nước. Phạm vi
công chức địa phương gồm những nhân viên công tác và lĩnh lương từ tài
chính địa phương [62].
Ở Việt Nam, thuật ngữ công chức cũng được sử dụng trong các văn bản
pháp luật và nội dung của cụm từ này thay đổi theo từng giai đoạn.
Theo văn bản pháp luật hiện hành, “Công chức là công dân Việt Nam,
được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của
Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương,
cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc quân đội nhân dân mà
không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng;

9


trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ
sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự
nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và
hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh
đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ
lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật ’ [38].
Điểm khác biệt giữa Việt Nam với các nước ở phạm vi áp dụng cụm từ
công chức. Công chức ở Việt Nam bao gồm cả những người làm việc cho tổ
chức chính trị; tổ chức chính trị - xã hội.
Đồng thời, công chức Việt Nam không chia thành công chức trung ương
và công chức địa phương. Cách chia của Việt Nam cũng hoàn toàn khác với
cách chia công chức trung ương và công chức địa phương của các nước.
- Công chức cấp xã
Tùy thuộc vào cách thức tổ chức chính quyền địa phương, cụm từ cấp xã
hay chính quyền địa phương cấp cơ sở, cấp thấp nhất cũng khác nhau giữa các
nước ở tên gọi. Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào gọi cấp cơ sở là bản (tiếng
Lào) hoặc làng khi dịch sang tiếng Anh.
Tùy thuộc vào quy định của pháp luật, người làm việc cho chính quyền
địa phương cơ sở (cấp xã) bao gồm hai nhóm: nhóm những người làm việc
theo cơ chế bầu cử (Hội đồng) và những người làm việc mang tính thường
xuyên, được tuyển dụng. Họ là những thành viên của cơ quan chấp hành ở cơ
sở. Họ cũng có những tên gọi khác nhau. Và do đó theo khuyến cáo của ADB
[1], có thể gọi chung họ là người làm việc cho chính quyền địa phương cơ sở.
Chính quyền địa phương cơ sở ở Việt Nam gọi chung là cấp xã. Tuy
nhiên, người làm việc cho chính quyền địa phương cấp xã chưa thực sự được
quan tâm. Đến năm 2003, sau Hội nghị Trung ương lần thứ 5 Khóa IX [4],

10


nhóm người làm việc ở chính quyền địa phương cấp xã mới được đưa vào văn
bản pháp luật về cán bộ, công chức [47]. Hiện nay, theo văn bản pháp luật
quy định: “Công chức xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một
chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên
chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước” [38].
Khác với các nước, công chức cấp xã của Việt Nam là một bộ phận hầu
như tách hẳn khỏi cách quy định chung của công chức. Do đó, trong văn bản
pháp luật bên cạnh quy định công chức từ cấp huyện trở lên (bao gồm cả
trung ương và địa phương cấp huyện trở lên), thì cán bộ, công chức cấp xã
được tách ra thành hai mục riêng biệt. Như vậy, pháp luật cũng đã có phân
biệt khá rõ về công chức cấp xã với các loại công chức khác.
Hiện nay, công chức cấp xã được chia thành 7 nhóm với tên gọi:
- Trưởng Công an;
- Chỉ huy trưởng Quân sự;
- Công chức Văn phòng - Thống kê;
- Công chức Địa chính - Xây dựng - Đô thị và môi trường (đối với
phường, thị trấn) hoặc Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng và môi
trường (đối với xã);
- Công chức Tài chính - kế toán;
- Công chức Tư pháp - hộ tịch;
- Công chức Văn hoá - xã hội [18].
1.1.2. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
1.1.21. Khái quát về công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là một trong những chức danh
chuyên môn, nghiệp vụ do UBND cấp xã trực tiếp quản lý và sử dụng. Công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là những công dân được tuyển dụng vào

làm việc tại UBND cấp xã, có trách nhiệm tham mưu, đề xuất các giải pháp

11


giúp UBND cấp xã tổ chức điều hành các hoạt động quản lý nhà nước ở địa
phương và thực hiện đúng các nhiệm vụ theo pháp luật quy định [18].
Việc phân chia công chức cấp xã thành 7 nhóm, trong đó có công chức
Văn phòng - Thống kê mang tính tương đối. Do tính chất đặc biệt của nghiệp
vụ thống kê, đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn. Đây là thách thức khi lựa
chọn công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
1.1.2.2. Đặc điểm của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Ủy ban nhân dân cấp xã có một vị trí rất quan trọng, là cầu nối trực tiếp
giữa nhà nước với nhân dân. Đội ngũ công chức cấp xã nói chung và công
chức Văn phòng - Thống kê nói riêng tham mưu, giúp việc cho UBND cấp xã
thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của pháp luật, chịu trách nhiệm
trước pháp luật, trước nhân dân địa phương và cơ quan quản lý cấp trên. Do
đó, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cũng có những đặc điểm riêng
mang tính chuyên biệt so với các công chức khác theo quy định của pháp luật.
Cụ thể như sau:
-

Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là một bộ phận quan trọng

không thể tách rời đội ngũ công chức cấp xã, là nguồn nhân lực quan trọng
trong hệ thống chính trị cơ sở. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là
những người trực tiếp tham mưu, giúp việc cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp
xã tổ chức thực hiện các hoạt động quản lý hành chính nhà nước ở địa
phương, thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với nhân dân để tuyên truyền, phổ
biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, giải

quyết các vấn đề liên quan đến đời sống xã hội ở địa phương,... Theo yêu cầu
công tác cán bộ, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã thường được giới
thiệu quy hoạch nguồn cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã và sau mỗi kỳ đại hội,
bầu cử thường có nhiều biến động, thay đổi.

12


- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cùng với các công chức khác
tổ chức thực thi công vụ nhằm thực hiện chức năng quản lý hành chính nhà
nước ở cơ sở; tổ chức thực thi pháp luật, đưa pháp luật vào đời sống, nhằm
bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; quản lý, sử dụng có hiệu
quả nguồn tài sản chung và ngân sách nhà nước, góp phần phát triển kinh tế xã hội. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã được sử dụng quyền lực nhà
nước trong thực thi công vụ theo quy định của pháp luật và được nhà nước
đảm bảo các quyền để thực hiện nhiệm vụ được giao. Hoạt động của đời sống
xã hội diễn ra thường xuyên, liên tục và mang tính phức tạp; do đó, hoạt động
của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cũng phải thường xuyên, liên tục
và tính phức tạp cao để phục vụ tốt cho xã hội và nhân dân. Mặt khác, nhiều
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là người địa phương, quan hệ gần
gũi với người dân và có quan hệ gia đình, dòng tộc tại địa phương nên quá
trình thực thi nhiệm vụ cũng bị chi phối bởi yếu tố tình cảm.
- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cũng được tuyển dụng, điều
động từ nhiều nguồn khác nhau, có thể do yêu cầu sắp xếp về công tác tổ
chức, nhân sự, tuyển dụng dưới hình thức xét tuyển, thi tuyển. Do đó, công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nhìn chung chưa có tính chuyên nghiệp,
chuyên môn hóa cao. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã được tuyển
dụng từ nhiều nguồn khác nhau nên dẫn đến chất lượng không đồng đều.
- Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã chịu sự quản lý về chuyên
môn, nghiệp vụ của nhiều cơ quan chuyên môn cấp trên; chịu sự lãnh đạo, chỉ
đạo trực tiếp của lãnh đạo Ủy ban nhân dân cấp xã nên công chức Văn phòng

- Thống kê cấp xã cũng chịu nhiều áp lực trong công việc và chịu sự quản lý,
kiểm tra, giám sát về chuyên môn, nghiệp vụ của các cơ quan cấp trên như:
Văn phòng HĐND - UBND huyện; Phòng Nội vụ; Chi cục Thống k ê .
- Cũng như các công chức khác trong hệ thống chính trị, công chức Văn

13


phòng - Thống kê cấp xã được trả lương từ ngân sách Nhà nước, tùy theo
ngạch, bậc và vị trí việc làm, công chức được hưởng tiền lương tương ứng khi
tham gia hoạt động công vụ.
11.2.3. Vị trí, vai trò của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là một trong 7 chức danh công
chức cấp xã được pháp luật quy định; là người tham mưu, giúp UBND cấp xã
tổ chức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp xã trong các lĩnh vực:
văn phòng, thống kê, tổ chức, nhân sự, thi đua, khen thưởng, kỷ luật, tín
ngưỡng, tôn giáo, dân tộc và thanh niên trên địa bàn theo quy định của pháp
luật [15]. Do đó, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có vị trí, vai trò
quan trọng được thể hiện trong các mối quan hệ sau đây:
- Thứ nhất, trong mối quan hệ với Ủy ban nhân dân cấp xã: UBND cấp
xã là cơ quan chấp hành của HĐND cùng cấp; là cơ quan hành chính nhà
nước cấp xã. UBND cấp xã có trách nhiệm chấp hành Hiến pháp, luật, văn
bản của cơ quan quản lý cấp trên và các nghị quyết của Hội đồng nhân dân
cùng cấp. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã đã cùng với các cán bộ,
công chức khác của cấp xã hình thành cơ cấu tổ chức bộ máy của UBND xã,
chịu sự quản lý toàn diện và sự chỉ đạo trực tiếp của lãnh đạo UBND cấp xã.
- Thứ hai, trong mối quan hệ với Hội đồng nhân dân cấp xã: Ủy ban
nhân dân cấp xã do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu, là cơ quan chấp hành
của Hội đồng nhân dân, cơ quan hành chính nhà nước ở cơ sở, chịu trách
nhiệm trước HĐND cùng cấp và cơ quan hành chính nhà nước cấp trên và

nhân dân địa phương về tổ chức thực hiện quyền lực nhà nước ở cơ sở.
HĐND cấp xã không có công chức Văn phòng riêng nên công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã đảm nhiệm công tác văn phòng của HĐND cấp xã,
thực hiện nhiệm vụ bảo đảm thông tin cho hoạt động của HĐND cấp xã,
chuẩn bị các điều kiện cơ sở vật chất phục vụ hoạt động của HĐND cấp xã.

14


- Thứ ba, trong mối quan hệ với các công chức khác của UBND cấp xã:
Theo quy định của pháp luật, mỗi công chức khác nhau đều có những nhiệm
vụ khác nhau. Do đó, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã để thực hiện
tốt nhiệm vụ được giao thì phải có mối quan hệ cộng tác, phối hợp với các
công chức khác trong việc điều hành, thực hiện nhiệm vụ được giao. Công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã phải là cầu nối giữa Bí thư Đảng ủy, Chủ
tịch UBND, Chủ tịch HĐND với các công chức khác trong UBND cấp xã, với
các cơ quan, tổ chức chính trị cùng cấp và cơ quan chuyên môn cấp trên.
- Thứ tư, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã trong mối quan hệ với
hoạt động thực thi công vụ: Mỗi công chức cấp xã đều có chức năng, nhiệm
vụ được pháp luật quy định. Nhiệm vụ của công chức cấp xã là hoạt động
thực thi công vụ. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã phải người gần
dân, sát dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân; giải
đáp những khó khăn, vướng mắc của nhân dân; chủ động phối hợp hoạt động
giữa các bộ phận chuyên môn trong UBND cấp xã khi thực hiện chủ trương,
đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước tại địa phương;
đồng thời phải gương mẫu chấp hành trước và phổ biến kịp thời những quy
định mới của nhà nước, của cơ quan quản lý cấp trên xuống cơ sở; ghi nhận,
tập hợp những vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai, quán triệt thực
hiện đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước
để kịp thời phản ánh với cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết, nhất là

trong giai đoạn nước ta xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN
sẽ còn nhiều vấn đề phát sinh từ cơ sở mà pháp luật chưa điều chỉnh kịp thời
nhằm góp phần đảm bảo trật tự kỷ cương xã hội, đảm bảo dân chủ, tự do của
công dân và thực hiện “dân biết, dân bàn, dân kiểm tra”.
- Thứ năm, tham gia thực hiện cải cách hành chính nhà nước ở địa
phương: Quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, công chức Văn

15