DOANH NGHIệP NGOàI QUốC DOANH và vai trò của tín dụng ngân hàng đối với DOANH NGHIệP NGOàI QUốC DOANH

DOANH NGHIệP NGOàI QUốC DOANH và vai trò của tín
dụng ngân hàng đối với DOANH NGHIệP NGOàI QUốC
DOANH
1.1. DNNQD trong nền kinh tế thị trờng ở Việt Nam
1.1.1. Khái niệm, phân loại, đặc điểm và vai trò của DNNQD trong nền kinh
tế thị trờng ở Việt Nam.
1.1.1.1. Khái niệm về DNNQD:
Doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao
dịch ổn định, đợc đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật nhằm mục
đích thực hiện các hoạt động kinh doanh.
DNNQD là một bộ phận của nền kinh tế, lấy sở hữu t nhân làm nền tảng,
đợc tồn tại lâu dài, đợc bình đẳng trớc pháp luật và có tính sinh lợi hợp pháp
chủ động trong mọi hoạt động sản xuất kinh doanh trong khuôn khổ của pháp
luật.
Xuất pháp từ hình thức sở hữu của DNNQD, Nhà nớc không cấp vốn hoạt
động cũng nh không tái cấp vốn mà vốn hoạt động của DNNQD là vốn do t nhân
bỏ ra hay một nhóm các thành viên là các tổ chức, cá nhân góp lại. Số tiền này
nhiều hay ít phụ thuộc vào qui mô ngành nghề, lĩnh vực sản xuất kinh doanh theo
quy định của pháp luật (đựơc quy định trong luật doanh nghiệp). Mặt khác, trong
hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, DNNQD phải chịu trách nhiệm hữu hạn,
vô hạn hay hỗn hợp cả vô hạn và hữu hạn. Điều đó tuỳ thuộc vào đặc trng của
từng loại hình sản xuất kinh doanh của DNNQD mà các cá nhân, tổ chức tham gia
trong đó.
1.1.1.2. Phân loại DNNQD:
* Nếu căn cứ vào mức độ trách nhiệm trong hoạt động sản xuất kinh
doanh thì DNNQD bao gồm các doanh nghiệp chiụ trách nhiệm hữu hạn (công ty
TNHH, công ty cổ phần, hợp tác xã), các doanh nghiệp chịu trách nhiệm hỗn
hợp (công ty hợp vốn đơn giản là công ty trong đó có một thành viên nhận vốn
chịu trách nhiệm vô hạn còn các thành viên góp vốn khác chịu trách nhiệm hữu
hạn trên phần vốn đóng góp mà thôi).
* Nếu chia theo tính chất sở hữu vốn, DNNQD bao gồm các loại hình

doanh nghiệp sở hữu một chủ (doanh nghiệp t nhân, công ty TNHH 1 thành viên),
sở hữu nhiều chủ (công ty cổ phần, công ty TNHH có từ 2 thành viên trở lên, hợp
tác xã...).
Tuy nhiên dù phân loại theo hình thức nào thì DNNQD cũng bao gồm các
loại hình sau: Doanh nghiệp t nhân, công ty TNHH, công ty cổ phần, hợp tác xã.
- Doanh nghiệp t nhân: Điều 99 luật doanh nghiệp quy định Doanh
nghiệp t nhân là doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ và tự chịu trách nhiệm
bằng toàn bộ tài sản của mình về mọi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Công ty TNHH: là doanh nghiệp gồm không quá 50 thành viên góp vốn
thành lập, thành viên chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản
khác của doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã cam kết góp vào doanh nghiệp.
- Công ty cổ phần: là doanh nghiệp trong đó vốn điều lệ đợc hình thành từ
nhiều phần vốn góp bằng nhau gọi là cổ phần, ngời sở hữu cổ phần gọi là cổ đông,
cổ đông chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của
doanh nghiệp trong phạm vi số vốn đã góp vào doanh nghiệp.
- Hợp tác xã: là tổ chức kinh tế tự chủ do những ngời lao động có nhu
cầu, có lợi ích chung tự nguyện cùng góp vốn, góp sức lập ra theo quy định của
pháp luật để phát huy sức mạnh của tập thể và từng xã viên nhằm giúp nhau thực
hiện có hiệu quả hơn các hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ và cải thiện đời
sống, góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nớc.
1.1.1.3. Đặc điểm của DNNQD ở Việt Nam:
Bắt đầu hình thành và phát triển từ năm 1986 cho đến nay, trải qua một giai
đoạn hơn mời năm các DNNQD nớc ta có những đặc điểm sau:
* Quy mô vốn nhỏ bé:
Nền kinh tế Việt Nam vẫn là một nền kinh tế chậm phát triển, không có sự
năng động do đó khẳ năng tích luỹ vốn nội bộ rất thấp. Ngời dân vẫn cha có thói
quen để đồng tiền nhàn rỗi của mình có thể sinh lời bằng cách đầu t vào sản xuất
kinh doanh, mà chỉ gửi tiền tiết kiệm vào Ngân hàng hoặc giữ tiền ở nhà. Các
DNNQD dựa trên sở hữu t nhân về t liệu sản xuất nên nguồn vốn mang tính chất
nhỏ hẹp, mặt khác thâm niên tồn tại cha lâu nên cha có điều kện để tích luỹ vốn.

Nguồn vốn hoạt động chủ yếu là đi vay từ bạn bè, vay t nhân, vay Ngân hàng và
các TCTD khác. Song do uy tín của các DNNQD cha cao nên việc vay vốn gặp rất
nhiều khó khăn, mặc dù đã có nhiều văn bản của chính phủ, NHNN quy định về
việc mở rộng cho vay đối với khu vực này. Hầu hết các DNNQD có quy mô vừa
và nhỏ (theo Nghị định số 90/2001/NĐ - CP của Chính Phủ định nghĩa thì doanh
nghiệp vừa và nhỏ là cơ sở sản xuất kinh doanh theo pháp luật hiện hành, có vốn
đăng ký không qúa 10 tỷ đồng hoặc số lao động trung bình hàng năm không quá
300 ngời). Thực tế số DNNQD có số vốn sử dụng dới 10 tỷ đồng chiếm 70%, bình
quân số vốn thực tế sử dụng 1 DNNQD là 4,7 tỷ đồng, lao động bình quân của
DNNQD là 36 ngời. Mức trang bị tài sản trên 1 lao động chỉ có 44,7 triệu đồng.
Lợng vốn tự có của các doanh nghiệp chỉ đáp ứng từ 30% đến 40% yêu cầu.
Vấn đề thiếu vốn cho quá trình sản xuất kinh doanh kéo theo các đặc điểm
về trình độ công nghệ lạc hậu, môi trờng kinh doanh không thuận lợi.
* Trình độ kỹ thuật công nghệ sản xuất lạc hậu:
Do quy mô vốn hạn chế cùng với việc thiếu thông tin về công nghệ, sự hạn
chế trong việc áp dụng công nghệ tiên tiến dẫn đến trình độ công nghệ của các
DNNQD nhìn chung là không đồng bộ. Hầu hết là các thiết bị đều cũ kỹ, lạc hậu,
phần lớn là máy cũ tân trang lại, tuổi của các máy móc thiết vào khoảng 20 tuổi.
Theo số liệu điều tra của viện quản lý kinh doanh trung ơng năm 2003 thì chỉ có
25% doanh nghiệp sử dụng công ngệ tơng đối hiện đại, 38,5% doanh nghiệp sử
dụng công nghệ cổ truyền, 36,5% doanh nghiệp kết hợp cả công nghệ cổ truyền
và hiện đại. Do trình độ công nghệ quyết định đến năng suất lao động và chất lợng
sản phẩm nên sản phẩm của DNNQD làm ra có sức cạnh tranh kém trên thị trờng.
* Môi trờng sản xuất kinh doanh không thuận lợi, thị trờng tiêu thụ sản
phẩm nhỏ bé, bấp bênh:
Kể từ năm 1986 cho tới nay hàng loạt các chính sách, chủ trơng liên quan
đến phát triển DNNQD đã đợc ban hành tạo ra cơ sở pháp lí cho các DNNQD
hoạt động nh luật công ty, luật doanh nghiệp t nhân năm 1990; luật doanh nghiệp
năm 2000. Nhng để tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho kinh doanh thì vẫn còn
thiếu nh luật chống độc quyền, luật doanh nghiệp vừa và nhỏ...

Mặc dù quyền bình đẳng pháp lí giữa DNNN và DNNQD đã đợc thừa nhận
nhng trong các chính sách kinh tế, điều này vẫn cha nhất quán, đặc biệt trong
chính sách thuế, tín dụng, vốn, mặt bằng...
Một khó khăn lớn của các DNNQD là thị trờng tiêu thụ nhỏ hẹp không ổn
định, mặc dù thị trờng trong nớc có nhu cầu khá lớn, nhng do vốn đầu t ban đầu ít,
công nghệ sản xuất lạc hậu nên sản phẩm của DNNQD làm ra có sức cạnh tranh
kém ngoại trừ một số mặt hàng truyền thống có uy tín. Cùng với đó là sự cạnh
tranh khốc liệt của hàng ngoại nhập tràn lan, hàng nhập lậu với giá rẻ. Mặt khác,
các doanh nghiệp ít có sự giao lu trên thị trờng quốc tế, thiếu hiểu biết về công
nghệ mới, về kiến thức kinh doanh và pháp luật quốc tế dẫn tới nhiều doanh
nghiệp làm ăn thua lỗ phá sản.
* Trình độ quản lý kinh doanh kém đặc biệt là trình độ yếu kém trong
việc lập kế hoạch tài chính, năng lực của ngời lao động thấp.
Việc lập kế hoạch tài chính, xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh có
hiệu quả phụ thuộc và nhiều nhân tố: trình độ, kinh nghiệm quản lý kinh doanh,
khả năng dự đoán về sự biến động của ngành, của nền kinh tế... Ngời chủ của các
DNNQD đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ chủ yếu quản trị bằng kinh
nghiệm, theo cách suy nghĩ hiểu biết riêng của mình. Nhiều ngời trong số họ cha
qua đào tạo trờng lớp nên ít am hiểu về pháp luật, yếu kém về năng lực và kiến
thức vì vậy rất khó khăn trong việc lập kế hoạch tài chính, xây dựng các phơng án
sản xuất kinh doanh khả thi, trong khi thói quen sử dụng các dịch vụ t vấn mang
tính chuyên nghiệp cha hình thành.
Các sổ sách kế toán của DNNQD thờng quá đơn giản, không cập nhật,
không đầy đủ và không chính xác. Do vậy, việc đánh giá các doanh nghiệp (để
Ngân hàng quyết định cho vay) thực sự khó khăn đối với Ngân hàng, nhất là hiện
nay sổ sách của các doanh nghiệp hầu hết đều cha đợc kiểm toán.
Thêm vào đó đội ngũ lao động trong các DNNQD nói chung đều có kỹ
năng thấp, rất ít đợc qua đào tạo, hầu hết là lao động phổ thông. Điều này cũng là
đặc điểm chung của đội ngũ lao động ở nớc ta ảnh hởng không nhỏ đến hiệu quả
sản xuất kinh doanh.

Các đặc điểm trên đây chính là những yếu tố tiềm ẩn gây rủi ro cho Ngân
hàng khi cho vay, vì thế để có thể tiếp cận đợc vốn tín dụng DNNQD cần khắc
phục những nhợc điểm và phát huy những lợi thế của mình. Cũng nh Ngân hàng
khi cho vay cần thẩm định khách hàng một cách kỹ lỡng, t vấn cho khách hàng
nhằm tránh các thiệt hại có thể xảy ra.
1.1.1.4. Vai trò của các DNNQD trong tiến trình đổi mới.
Khu vực kinh tế ngoài quốc doanh ra đời và phát triển trong nền kinh tế thị
trờng, các DNNQD chủ yếu có quy mô vừa và nhỏ nên rất linh hoạt, nhạy bén
thích ứng nhanh chóng với sự biến động của thị trờng. Nó huy động tối đa nguồn
vốn trong dân c để phát triển kinh tế đất nớc. Với tính tự chủ và khả năng thích
nghi cao, DNNQD đóng một vai trò không thể thiếu đợc trong nền kinh tế, thể
hiện qua các mặt sau:
* DNNQD góp phần thu hút tối đa mọi nguồn vốn trong dân, giải quyết
nạn thất nghiệp tạo ra sự phát triển cân đối trong nền kinh tế.
- Trình độ lực lợng sản xuất của nớc ta còn thấp, trong khi tiềm năng phát
triển còn lớn song khả năng khai thác còn hạn chế. Sự độc chiếm của hình thức sở
hữu Nhà nớc và tập thể không cho phép khai thác những tiềm năng lớn đó của đất
nớc, do đó vẫn còn một lợng vốn lớn còn nằm trong dân c. Chỉ có con đờng phát
triển DNNQD mới có thể khai thác chúng.
- DNNQD tham gia vào hầu hết các ngành kinh tế từ công nghiệp, thơng
mại đến dịch vụ, với đặc tính nhạy bén, tổ chức gọn nhẹ nên đã thu hút đợc rất
nhiều lao động có trình độ khác nhau. Đặc biệt trong quá trình cải cách các
DNNN đã nảy sinh một số vấn đề nh thất nghiệp, sự bỏ ngỏ một số ngành kinh tế
và khu vực do nhà nớc không đủ sức đảm trách hoặc không có tầm quan trọng
sống còn. Chính các DNNQD với đặc tính của mình sẽ tạo ra công ăn việc làm
giải quyết các vấn đề thất nghiệp, điều tiết lực lợng phân giải trên các khu vực còn
nhiều khoảng trống góp phần dãn cách, điều hoà nhu cầu lao động. Sự hoạt động
đa dạng trên nghiều ngành nghề của các DNNQD đã tạo ra sự phát triển cân đối
cho nền kinh tế.
* DNNQD phát triển tạo thêm nguồn thu cho ngân sách Nhà nớc.

Với đặc điểm là đợc tổ chức gọn nhẹ, ít nhân công, dây chuyền công nghệ
đơn giản, có mối quan hệ sẵn có về cung cấp nguyên vật liệu và tiêu thụ sản phẩm
nên DNNQD có đặc điểm nổi bật là năng động, linh hoạt thay đổi nhanh mặt
hàng và phơng hớng kinh doanh, Do vậy các DNNQD đáp ứng khá nhanh nhậy
các nhu cầu phong phú, đa dạng của thị trờng, từ đó tạo ra ngày càng nhiều lợi
nhuận đóng góp đáng kể vào nguồn thu ngân sách Nhà nớc. Trên thực tế DNNQD
đóng góp mỗi năm khoảng 40% - 45% vào ngân sách Nhà nớc.
* DNNQD tạo ra nhiều hàng hoá cho tiêu dùng và cho xuất khẩu.
Theo chiến lợc phát triển hàng tiêu dùng, hàng xuất khẩu của Đảng và Nhà
nớc ta, DNNQD với sự đa dạng về quy mô, ngành nghề và hình thức kinh doanh
đã khơi dậy tiềm năng to lớn trong dân để phát triển sản xuất, thu hút vốn, kỹ
thuật công nghệ của nớc ngoài tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm phục vụ cho tiêu
dùng và cho xuất khẩu. Đặc biệt là sự khôi phục của các làng nghề truyền thống ở
nông thôn đã làm ra các sản phẩm có giá trị xuất khẩu đóng góp phần quan trọng
vào việc nâng cao đời sống cho dân c ở nông thôn.
* DNNQD có tác dụng quan trọng đối với quá trình CNH - HĐH và
chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nớc ta.
Quá trình phát triển DNNQD cũng là quá trình cải tiến máy móc thiết bị,
nâng cao năng lực sản xuất và chất lợng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trờng,
đến một mức độ nhất định sẽ dẫn đến đổi mới công nghệ, làm cho quá trình CNH
- HĐH đất nớc không chỉ diễn ra theo chiều rộng mà cả ở chiều sâu. Mặt khác, sự
phục hồi các làng nghề ở một số vùng quê đã thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh
tế.
* DNNQD phát triển góp phần tạo ra môi trờng cạnh tranh thúc đẩy
phát triển kinh tế.
Với sự đa dạng về lĩnh vực hoạt động, DNNQD đã tạo nên môi trờng cạnh
tranh trong nền kinh tế với các DNNN. Theo quy luật thì cạnh tranh sẽ là điểm
khởi đầu của sự phát triển. DNNQD có tác dụng thúc đẩy sự phát triển của
DNNN, bù đắp những lỗ hổng do khu vực này tạo ra. Đặc biệt nó có vai trò quan
trọng trong việc chống lại xu thế độc quyền đang tác động làm trì trệ, cản trở nền

kinh tế phát triển. Việc phát triển DNNQD tạo ra một sức ép lớn đối với DNNN
trên cơ sở đó tạo ra hàng hoá, dịch vụ ngày càng phong phú đa dạng, chất lợng
cao hơn. Khi đó khách hàng sẽ có điều kiện lựa chọn sản phẩm hàng hoá mà mình
a thích. Bằng con đờng đó đã buộc DNNN phải quan tâm nhiều hơn đến vấn đề
nâng cao hiệu quả, cải tiến chất lợng sản phẩm, và đây sẽ trở thành định hớng cơ
bản cho sự phát triển của bản thân các doanh nghiệp này, từ đó thúc đẩy nền kinh
tế phát triển.
* DNNQD góp phần tạo ra thị trờng vốn rộng lớn cho Ngân hàng.
Sự xuất hiện và phát triển của các DNNQD đã tạo ra một nhóm khách hàng
thờng xuyên cho Ngân hàng. Với tốc độ phát triển nhanh chóng cả về quy mô và
chất lợng các DNNQD đã tạo ra một nhu cầu lớn cho Ngân hàng cả về vốn, thanh
toán và các dịch vụ qua Ngân hàng. Điều này tạo điều kiện cho Ngân hàng ngày
càng phát triển. Nh chúng ta biết, hoạt động Ngân hàng phụ thuộc rất lớn vào nền
kinh tế quốc dân mà trong đó DNNQD chiếm một tỷ lệ đáng kể do vậy, trong tơng
lai DNNQD sẽ là thị trờng đầy triển vọng của ngành Ngân hàng.
Nhận thức đợc vai trò to lớn của DNNQD, Nhà nớc ta đã khuyến khích và
tạo môi trờng ngày càng thuận lợi cho khu vực này. Sau khi quốc hội thông qua
luật công ty và luật doanh nghiệp t nhân tháng 12/1990 DNNQD đã có sự phát
triển nhanh chóng và đã đạt đợc những kết quả nhất định, phát huy tính tích cực
trong việc huy động vốn, giải quyết việc làm, tạo sự năng động trong kinh doanh
và thoả mãn nhu cầu thị trờng. Một kết quả nổi bật là các DNNQD tăng lên nhanh
chóng, tăng mức nộp ngân sách và thu nhập khá cao. Đạt đợc những điều đó lá
nhờ những điều kiện khá thuận lợi nh cơ chế chính sách của Nhà nớc luôn
khuyến khích, hỗ trợ cho sự ra đời và hoạt động của DNNQD. Nhà nớc cũng luôn
cố gắng tạo ra môi trờng pháp lý bình đẳng, tự chủ trong kinh doanh để các doanh
nghiệp này có điều kiện vơn lên. Hơn nữa, lực lợng lao động Việt Nam dồi dào,
luôn sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của thành phần kinh tế này.
1.1.2. Thuận lợi và khó khăn của DNNQD trong quá trình đổi mới.
1.1.2.1. Thuận lợi:
* Khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đợc sự khuyến khích phát triển của

Nhà nớc. Nhà nớc ta đã có chủ trơng đa dạng hoá các thành phần kinh tế, đặc biệt
là tăng tỷ trọng thành phần kinh tế ngoài quốc doanh để tận dụng các nguồn lực
của nền kinh tế nh: lao động và vốn. Môi trờng pháp lý sẽ ngày càng đợc khai
thông để tạo điều kiện tối đa cho khu vực này phát triển; bên cạnh đó Nhà nớc có
những chính sách u đãi cho khu vực này nh miễn giảm thuế trong những năm đầu
đối với những lĩnh vực đợc khuyến khích phát triển, giảm giá thuê đất... Nh vậy,
các DNNQD sẽ có rất nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển. Nhà nớc đã ban
hành luật doanh nghiệp t nhân, luật công ty và luật doanh nghiệp trong đó công
nhận quyền bình đẳng của chúng với các hình thức kinh tế khác trớc pháp luật.
Đặc biệt, đối với ngành Ngân hàng, cơ chế cho vay đối với DNNQD đã thông
thoáng hơn: thủ tục cho vay đơn giản hơn, nếu phơng án sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp khả thi thì có thể sử dụng chính số vật t hàng hoá hình thành từ vốn
vay làm tài sản bảo đảm; các hình thức cho vay phong phú hơn phù hợp với đặc
điểm sản xuất kinh doanh của từng doanh nghiệp.
* Cơ sở hạ tầng của nền kinh tế: hệ thống giao thông, hệ thống thông tin
liên lạc, khoa học kỹ thuật công nghệ... phát triển đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ
của các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các DNNQD nói riêng. Với sự hình
thành và đi vào hoạt động của thị trờng chứng khoán đã tạo điều kiện thuận lợi cho
các công ty cổ phần thu hút vốn; là cơ sở để thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam
làm ăn lành mạnh, có hiệu quả.
* Môi trờng tài nguyên còn rất nhiều tiềm năng phù hợp với đặc điểm của
các DNNQD. Lực lợng lao động dồi dào và tiền công thấp là một thuận lợi cho sự
phát triển của các DNNQD. Thị trờng trong nớc trong những năm gần đây đã phát
triển mạnh mẽ cả về chất lợng và số lợng, tuy nhiên các chủng loại hàng hoá vẫn
cha đáp ứng đủ nhu cầu của ngời tiêu dùng, nên đây là những tiềm năng để các
DNNQD xâm nhập. Ngoài ra thị trờng quốc tế còn cha có các mặt hàng đặc thù
của Việt Nam, điều này cũng tạo ra thị trờng đầu ra lý tởng cho các DNNQD.
* DNNQD bao gồm phần lớn các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh
nghiệp này có những thuận lợi riêng nh: dễ triển khai hoạt động, linh hoạt, dễ
thích ứng, quay vòng nhanh, chi phí gián tiếp thấp, tận dụng đợc các nguồn vốn

nhỏ.
Mặc dù có những thuận lợi nh vậy, nhng DNNQD cũng gặp phải không ít
những khó khăn.
1.1.2.2. Khó khăn:
* Sự non nớt về kinh nghiệm quản lý, thông tin yếu kém. Vì mới khẳng
định sự tồn tại trong nền kinh tế thị trờng nên kinh nghiệm thơng trờng của các
DNNQD còn rất ít, đặc biệt là trên thơng trờng quốc tế. Điều này làm cho doanh
nghiệp còn lúng túng trong việc chiếm lĩnh thị trờng, thất bại trong cạnh tranh,
thậm chí bị lừa đảo. Trình độ quản lý và thông tin là những yếu tố kỹ thuật, đòi
hỏi phải luôn cập nhật, tuy vậy ở các DNNQD những yếu tố này vẫn cha đạt yêu
cầu để có thể giúp các doanh nghiệp đứng vững và phát triển trên thị trờng.
* Thiếu vốn là một trong những căn bệnh kinh niên của các nớc đang phát
triển, vốn là một trong những yếu tố đầu vào vô cùng quan trọng, quyết định đối
với sự hình thành, tồn tại và phát triển của các doanh nghiệp, quyết định tới phạm
vi ngành nghề kinh doanh, quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Có thể ví vốn là một nguồn thức ăn để nuôi sống doanh nghiệp. Một
doanh nghiệp thiếu vốn nh một cơ thể thiếu dinh dỡng, tê liệt, không thể hoạt
động gì đợc. Tình trạng thiếu vốn là do nớc ta đang trong giai đoạn CNH - HđH.
Các nguồn vốn lớn tập trung vào các công trình trọng điểm của quốc gia, cơ sở hạ
tầng cần phải tập trung xây dựng vẫn còn nhiều, tích luỹ từ nội bộ còn ít, số vốn
có đợc thì nằm ứ đọng trong dân c vì thị trờng tài chính cha phát triển.
* Một trong những quy luật khắc nghiệt của kinh tế thị trờng là quy luật
cạnh tranh. Quy luật này sẽ loại bỏ những doanh nghiệp làm ăn kém, không hiệu
quả, thiếu năng động, non nớt trên thị trờng. Trong bối cảnh của nền kinh tế thị tr-
ờng DNNQD không chỉ cạnh tranh lẫn nhau, mà còn phải cạnh tranh với các
DNNN có sự hỗ trợ của Nhà nớc, cạnh tranh với các doanh nghiệp có vốn đầu t n-
ớc ngoài mạnh hơn về nhiều mặt.
* DNNQD chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tuy nhiều về số lợng
nhng lại bị hạn chế về quy mô và ngành nghề kinh doanh. Cơ cấu kinh tế mất cân
đối của khối kinh tế ngoài quốc doanh là sản phẩm trực tiếp của cấu trúc thị trờng

có tính độc quyền. Hầu hết các doanh nghiệp này hoạt động trong các lĩnh vực th-
ơng mại dịch vụ, chế biến lơng thực thực phẩm, cha đến 4% hoạt động trong lĩnh
vực công nghiệp. Doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm tới 70% trong tổng số các
doanh nghiệp. Chỉ có khoảng 1/3 số doanh nghiệp nhỏ vay đợc vốn của Ngân
hàng. Trớc mắt do các doanh nghiệp nhỏ cha đầu t vào sản xuất, nên không tạo ra
đợc năng lực cải tiến công nghệ nội sinh và kéo theo nhu cầu đầu t lớn. Chỉ có cải
tiến áp dụng công nghệ mới mới đem lại cơ hội đầu t nhờ hạ giá thành, kéo dài
chu kỳ sống của sản phẩm hay tạo ra sản phẩm mới.
Nắm giữ khoảng gần 30% tổng tài sản của xã hội, nhận đợc khoảng 35%
trong tổng số mức tín dụng của các NHTM, DNNQD đã chứng tỏ hiệu quả việc sử
dụng vốn bằng việc đóng góp 40% - 45% vào Ngân sách Nhà nớc. Với sự phát
triển năng động trong các năm qua, nếu giảm bớt các cản trở về thể chế, DNNQD
sẽ nổi nên là khách hàng quan trọng với nhu cầu vốn lớn trong thời gian tới.