Một số biện pháp nâng cao công tác xã hội hóa giáo dục tại trường Mầm non Bình Minh – Buôn Tuôr A - Dray Sáp - Krông Ana - Đăk Lăk

“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

I.

PHẦN MỞ ĐẦU

I.1. Lý do chọn đề tài
Trong văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ  X của Đảng đã xác  
định: Giáo dục quốc dân nhằm mục tiêu hình thành và phát triển toàn diện  
nhân cách xã hội chủ  nghĩa của thế  hệ  trẻ. Trong đó, phát triển giáo dục và 
đào tạo phải tuân theo nguyên lý: Học đi đôi với hành, giáo dục phải kết hợp  
với lao động sản xuất, lí luận phải gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà 
trường phải kết hợp với giáo dục xã hội.
Trong hệ thống giáo dục quốc dân thì môn Hóa học là bộ môn khoa học 
thực nghiệm chuyên nghiên cứu các chất, sự biến đổi và ứng dụng của chúng.
Qua thực tế  giảng dạy bộ  môn  Hóa  học cấp trung học cơ  sở  tôi nhận 
thấy phần lớn học sinh đều cho rằng các bộ  môn thuộc khoa học tự  nhiên 
trong đó có bộ  môn Hóa học thường khô khan, khó hiểu. Điều này đã gây ra 
ảnh hưởng không nhỏ  đến việc nâng cao chất lượng dạy và học bộ  môn. 
Một thực trạng thường thấy  ở  học sinh, đặc biệt là những học sinh có học  
lực từ  trung bình trở  xuống thường rất khó tập trung trong giờ  học bộ  môn. 
Vấn đề đặt ra là bản thân mỗi giáo viên cần phải không ngừng học hỏi, tìm 
tòi các phương pháp, cách thức để  có thể khơi dậy sự hứng thú cũng như  sự 
nhiệt tình học tập của học sinh, nếu không sẽ dẫn đến tiết học trở nên nhàm  
chán, khó thành công. 
Những tình huống diễn ra trong thực tiễn là những vấn đề nảy sinh trong 
cuộc sống hằng ngày của con người, rất gần gũi và thân quen đối với chúng  
ta cũng như đối với các em học sinh. Việc vận dụng các tình huống thực tiễn,  
những bài thơ hay những thí nghiệm vui về hóa học... sẽ tạo cho các em một 
tâm thế  học tập tốt, sự  thích thú, muốn khám phá ra những kiến thức để  lí  
giải những vấn đề  đó. Từ  đó yêu thích môn học hơn, chất lượng bộ  môn  

được nâng cao hơn. 

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 1

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Từ những lí do trên cùng với những kinh nghiệm có được qua nhiều năm 
giảng dạy tại trường Trung học cơ sở Nguyễn Trãi cùng với sự  giúp đỡ  của  
các thầy cô, đồng nghiệp...tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm của bản 
thân tích lũy được trong quá trình giảng dạy và tôi chọn đề tài  ‘‘Một số kinh  
nghiệm  trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập  môn hóa  
học 8’’ rất mong được sự đóng góp của các thầy cô, bạn bè đồng nghiệp.
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
     * Mục tiêu:
  Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tế giảng dạy từ đó tìm ra những 
giải pháp hợp lí tạo hứng thú học tập đối với bộ môn giúp học sinh có tư duy 
tốt, có khả  năng học tập linh hoạt, biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn,  
góp phần nâng cao chất lượng học tập của học sinh.
      * Nhiệm vụ:
Tìm tòi, nghiên cứu từ những nguồn tư liệu để đưa ra một số bài thơ,các 
tình huống trong bài dạy, tiến hành một số thí nghiệm vui liên quan đến kiến 
thức bài học, tổ  chức các hoạt động ngoại khóa nhằm gây hứng thú học tập 
cho học sinh từ đó vận dụng vào giảng dạy đạt hiệu quả cao nhất. 
Đề ra những giải pháp cần thiết, hiệu quả và cụ thể việc áp dụng nhằm 
nâng cao chất lượng học tập đối với bộ môn hóa học 8.

I.3. Đối tượng nghiên cứu
Một số  kinh nghiệm  trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học 
tập ở môn hóa học 8.
I.4. Giới hạn của đề tài
Học sinh khối 8 từ năm học 2015 ­ 2016 đến nay ở trường THCS Nguyễn 
Trãi ­ Huyện Krông Ana ­ Tỉnh Đăk Lăk.

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 2

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 3

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

I.5. Phương pháp nghiên cứu
a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
Phương   pháp   thu   thập   những   thông   tin   qua   các   tư   liệu   trên   Internet, 
những vấn đề thực tiễn liên quan đến bộ môn.
b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động học tập của học sinh.
Phương pháp điều tra: Trò chuyện, trao đổi với các giáo viên bộ  môn, 
học sinh.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tham khảo những bản báo cáo, 
tổng kết chất lượng hàng năm của nhà trường.
Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên đồng nghiệp.
Phương pháp thử nghiệm: Thử áp dụng các giải pháp vào công tác giảng 
dạy môn hóa học 8 năm học 2015 ­ 2016, 2016 ­ 2017 tại trường Trung học cơ 
sở Nguyễn Trãi.
c. Phương pháp thống kê toán học:
Phương pháp phân tích các số liệu thu được.
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. Cơ sở lý luận
Tại kỳ  họp khóa XI Đảng ta đã xác định mục tiêu của giáo dục phổ 
thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm  
mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng  
tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 4

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Trong luật giáo dục do Quốc hội khóa XI ban hành đã chỉ rõ: “Hoạt động  
giáo dục phải được thực hiện theo nguyên lý học đi đôi với hành, giáo dục 
kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà 

trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội; phương pháp giáo  
dục phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, tư duy sáng tạo của người  
học; bồi dưỡng cho người học năng lục tự học, năng thực hành, lòng say mê 
học tập và ý chí vươn lên…”
Theo công văn hướng dẫn nhiệm vụ  và các biện pháp thực hiện trong 
năm học 2016 ­ 2017 của phòng giáo dục huyện Krông Ana đã chỉ  rõ: “Tiếp 
tục đổi mới phương pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, 
sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học và vận dụng kiến thức, kỹ năng của 
học sinh của học sinh theo tinh thần của công văn 3535/BGDĐT ­ GDTrH  
ngày 27/5/2013 về  áp dụng phương pháp “Bàn tay nặn bột” và các phương 
pháp dạy học tích cực khác. Đẩy mạnh việc vận dụng dạy học giải quyết  
vấn đề, các phương pháp thực hành, dạy học theo dự  án trong các môn học; 
tích cực  ứng dụng công nghệ  thông tin phù hợp với nội dung bài học; khắc 
phục lối truyền thụ  áp đặt một chiều, ghi nhớ  máy móc; tập trung dạy cách  
học, cách nghĩ, phương pháp tự học; bảo đảm cân đối giữa trang bị kiến thức,  
rèn luyện kỹ năng và định hướng thái độ, hành vi cho học sinh … ”.
Giáo viên bộ  môn có vai trò rất quan trọng trong hệ  thống giáo dục.  
Ngoài việc trang bị cho học sinh những kiến thức khoa học về bộ môn mình 
phụ  trách còn có vai trò quan trọng trong việc rèn luyện cho học sinh các kỹ 
năng thực hành, các cách vận dụng những kiến thức của bộ  môn vào thực 
tiễn cuộc sống…Để  làm  tốt  được những vai trò này, mỗi giáo viên phải 
không ngừng đổi mới phương pháp dạy và học nhằm phát huy tính tích cực 
chủ  động, sáng tạo của học sinh, từ  đó tạo được hứng thú học tập bộ  môn 
giúp học sinh có khả năng tư duy, khả năng học tập linh hoạt, biết vận dụng  

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 5

                                                                  

 

“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

kiến thức bộ môn vào thực tiễn, từ đó góp phần nâng cao chất lượng học tập  
của  học sinh.
Qua quá trình giảng dạy tại trường bản thân tôi nhận thấy rằng trong 
mỗi   tiết   học   mà   giáo   viên   chỉ   tiến   hành   theo   những   phương   pháp   thông  
thường là tổ chức các hoạt động dạy học theo như các trình tự trong sách giáo 
khoa và cung cấp cho các em các nội dung kiến thức trong đó thì tiết học sẽ 
trở nên khô khan, không tạo được tâm thế học tập tốt cho các em, không gây 
được hứng thú học tập của học sinh, các em tiếp thu bài một cách bị  động, 
điều này dẫn học sinh học mang tính chất học vẹt, không nắm được kiến  
thức trọng tâm, khả  năng tổng hợp cũng như  vận dụng kiến thức vào thực  
tiễn còn hạn chế đã đến kết quả  học tập bộ  môn còn thấp. Chính vì vậy tôi 
đã tìm tòi, sưu tầm những tình huống thực tế, các bài thơ, thí nghiệm vui…
liên quan đến kiến thức bộ  môn để  áp dụng  ở  một số  tiết dạy kích thích  
được hứng thú học tập của học sinh, làm nảy sinh trong các em suy nghĩ 
muốn khám phá ra những kiến thức và có thể  áp dụng những kiến thức đã  
học vào giải quyết những vấn đề trong thực tiễn, từ đó các em yêu thích môn 
học hơn, chất lượng bộ môn cũng được nâng cao.
II.2. Thực trạng
Phương pháp dạy học truyền thống là phương pháp dạy học mà nhiều  
giáo viên thường sử dụng trong những năm gần đây. Ở phương pháp này chủ 
yếu là hoạt động của giáo viên.Trong đó, giáo viên tổ chức các hoạt động dạy  
học cũng như cung cấp các nội dung kiến thức như trình tự có trong sách giáo 
khoa. Phương pháp này có ưu điểm là học sinh nắm được nội dung kiến thức  
của bài, ngay trong tiết học học sinh có thể  trả  lời được những câu hỏi liên 
quan có trong sách giáo khoa. Tuy nhiên, khi dạy học theo phương pháp này 
vẫn còn nhiều hạn chế như: Học sinh học bài còn mang tính chất học vẹt, các  

em tiếp thu bài một cách bị  động nên không nắm được nội dung kiến thức  

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 6

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

trọng tâm dẫn đến rất nhanh quên, bên cạnh đó khả năng tư duy còn hạn chế, 
khả năng vận dụng các kiến thức bộ môn vào thực tiễn còn kém, điều này thể 
hiện qua kết quả ở các bài kiểm tra của các em còn thấp, khi gặp các vấn đề 
thực tiễn có liên quan đến kiến thức của môn học các em còn lúng túng hoặc 
không giải đáp được.
Ở  lứa tuổi trung học cơ  sở, các em học sinh có sự  phát triển mạnh mẽ 
về  tâm sinh lí, các em rất tò mò, muốn tìm hiểu cũng như  giải đáp được  
những vấn đề  nảy sinh trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, trong thực tế 
giảng dạy nhiều giáo viên ít chú trọng đến việc đưa các vấn đề  thực tế  vào 
trong giảng dạy. Điều này đã làm cho các em cảm thấy các kiến thức của  
môn học trở nên khô khan, xa lạ…từ đó các em ít hứng thú hơn đối với môn  
học. Mặt khác, cùng với sự  phát triển của công nghệ  thông tin các em học  
sinh có  rất nhiều các sân chơi khác như: Facebook, Zalo, Zing Me, Game  
online…điều này đã gây nên ảnh hưởng rất lớn đến các em, sự tập trung cũng 
như  sự  hứng thú học tập của các em ngày càng bị  giảm sút, các em học tập 
rất bị  động, không nắm được kiến thức trọng tâm. Vì vậy, chất lượng học 
tập bộ môn vẫn còn thấp.
Kinh tế  của nhiều gia đình học sinh còn rất khó khăn nên nhiều phụ 
huynh ít quan tâm đến việc học tập của con em mình, bên cạnh đó khi đến 

lớp các em không nắm được kiến thức của bài nên sinh ra tâm lí chán nản,  
không thích đi học. Điều này dẫn đến nhiều em vẫn còn hay vắng học, chất  
lượng học tập còn thấp.
Qua thực tế  giảng dạy tôi nhận thấy rằng nếu trong quá trình dạy học 
giáo viên tổ  chức các tình huống trong bài dạy, sử  dụng thí nghiệm vui và 
lồng ghép vào đó một số  bài thơ   liên quan đến hóa học sẽ  tạo cho các em 
một tâm thế  học tập tốt, các em chủ  động trong việc lĩnh hội tìm ra kiến  
thức. Từ  đó, kích thích được hứng thú học tập của các em, chất lượng bộ 

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 7

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

môn cũng được nâng cao. Ngoài ra, thông qua đó giáo viên còn có thể  lồng 
ghép được các nội dung khác nhau chẳng hạn như: Giáo dục ý thức bảo vệ 
môi trường, biết chăm sóc, bảo vệ sức khỏe con người và giáo dục đạo đức 
lối sống cho các em.
II.3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Trước những thực trạng trên đây bản thân mạnh dạn đưa ra các giải  
pháp, biện pháp đã rút ra được từ nhiều năm giảng dạy tại trường Trung học 
cơ sở  Nguyễn Trãi. Nhằm mục đích trao đổi với đồng nghiệp trong và ngoài  
nhà trường để cùng nhau tháo gỡ những mặt còn hạn chế của công tác giảng  
dạy bộ  môn hóa học nói chung và bộ  môn hóa học 8 nói riêng trong trường  
học. Từng bước đưa chất lượng bộ môn ngày càng đi lên, góp phần nâng cao 

hiệu quả giáo dục.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Trong quá trình giảng dạy môn hóa học 8  ở  trường THCS Nguyễn Trãi 
tôi đã tìm tòi, sưu tầm và đúc kết được một kinh nghiệm và đã sử dụng trong 
giảng dạy trong môn hóa học 8 và bước đầu đã mang lại hiệu quả. Tôi xin 
mạnh dạn đưa ra đây để cùng trao đổi với bạn bè đồng nghiệp.
Thứ nhất là sử dụng một số bài thơ liên quan đến môn hóa học:
Thơ về hóa học sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh có nhịp điệu, vần điệu 
nên nội dung được truyền tải đến học sinh hết sức nhẹ nhàng, ý nhị. Hóa học  
là môn khoa học tự nhiên nên những kiến thức hóa học đơn thuần sẽ rất cứng 
nhắc, khô khan. Vì thế học sinh sẽ cảm thấy khó tiếp thu, khó nhớ kiến thức. 
Nếu giáo viên có thể dùng thơ để truyền tải những kiến thức đó cho học sinh  
thì các em sẽ  khắc ghi một cách nhẹ  nhàng, sâu sắc vì thơ  dễ  đọc, dễ  hiểu,  
dễ nhớ. 
 Khi dạy bài 1: Mở đầu môn Hóa học 

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 8

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

 Giáo viên đọc cho học sinh nghe bài thơ“ Hóa học là gì” các em tỏ ra khá 
thích thú.
         HÓA HỌC LÀ GÌ?
Là Hóa học nghĩa là chai với lọ.
Là bình  to bình nhỏ …đủ thứ bình 

Là ống dài, ống ngắn xếp linh tinh
Là ống nghiệm, bình cầu xếp bên nhau như hình với bóng
Là Hóa học nghĩa là làm phản ứng 
Cho bay hơi ngưng tụ thăng hoa 
Nào là đun, gạn lọc trung hòa 
Oxi hóa, chuẩn độ kết tủa 
Nhà Hóa học chấp nhận “ đau khổ” 
Đứng run chân, tay mỏi lắc, mắt mờ 
Nhưng tìm ra được triệu chất bất ngờ 
Khiến cuộc đời nghiêng mình bên Hóa học.
Khi dạy bài 5: Nguyên tố hóa học
Khi học xong phần nguyên tử  khối giáo viên đọc bài thơ  về  nguyên tử 
khối học sinh tỏ ra thích thú, nhiều học sinh muốn chép lại bài thơ và các em 
đã học thuộc rất nhanh. 
BÀI CA NGUYÊN TỬ KHỐI
Hiđro (H) là một(1)
Mười hai (12) cột cacbon (C)
Nitơ (N) mười bốn (14) tròn
Oxi (O) trăng mười sáu (16)
Natri (Na) hay láu táu
Nhảy tót lên hai ba (23) 
Khiến magie (Mg) gần nhà
Ngậm ngùi nhận hai bốn (24)

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 9

                                                                  

 

“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Hai bảy (27) Nhôm (Al) la lớn 
Lưu huỳnh (S) giành ba hai (32)
 Khác người thật là tài
Clo (Cl) ba nhăm rưỡi (35,5)
Kali (K) thích ba chín (39)
Canxi (Ca) tiếp bốn mươi (40)
Năm nhăm (55) Mangan (Mn) cười
Sắt (Fe) đây rồi năm sáu (56)
Sáu tư (64) Đồng (Cu) nổi cáu
Bởi kém Kẽm (Zn) sáu nhăm (65)
Tám mươi (80) Brom (Br) nằm
Xa Bạc (Ag) một linh tám (108)
Bari (Ba) buồn chán ngán
Một ba bảy (137) ích chi
Kém người ta còn gì!
Thủy ngân (Hg) hai linh mốt (201)
Khi dạy bài 10: Hóa trị 
Sau khi học phần I để học sinh có thể dễ ghi nhớ hóa trị của một số 
nguyên tố thường gặp giáo viên đọc cho học sinh nghe bài ca hóa trị.
                            BÀI CA HÓA TRỊ
Natri, Iốt, Hiđrô
Kali với Bạc, Clo một loài
Có hóa trị I em ơi
Ghi nhớ cho kỹ kẻo rồi phân vân
Magiê với Kẽm, Thủy ngân
Oxi đồng ấy cũng gần Canxi
Cuối cùng thêm chú Bari

Hóa trị II đó có gì khó khăn

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 10

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Bác Nhôm hóa trị III lần
In sâu vào trí khi cần có ngay
Cácbon, Silic này đây
Là hóa trị IV Không ngày nào quên
Sắt kia lắm lúc hay phiền
II, III lên xuống thật phiền lắm thôi
Lưu huỳnh lắm lúc chơi khăm
Xuống II lên VI khi nằm thứ IV
Nitơ cùng với Phốtpho,
Hóa trị V đó còn lo điều gì
Em ơi cố gắng học chăm
Bài ca hóa trị suốt năm cần dùng.
Các em đã xin bài thơ về học và ngay trong tiết học ngày hôm sau các em 
đã có thể học thuộc hóa trị.
Khi dạy bài 41: Độ tan của một chất trong nước
Sau khi học xong phần tính tan của một số axit, bazơ, muối. Đối với axit,  
bazơ  học sinh có thể  dễ  dàng ghi nhớ  nhưng đối với muối thì có vẻ  rắc rối  
hơn, để học sinh có thể ghi nhớ nhanh tính tan của muối giáo viên đưa ra bài 
thơ “ tính tan của muối”

TÍNH TAN CỦA MUỐI
Loại muối tan tất cả
là muối ni tơ rat
Và muối a xê tat
Bất kể kim loại nào
Những muối hầu hết tan
Là clorua, sunfat
Trừ bạc chì clorua
Bari, chì sunfat

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 11

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Những muối không hoà tan
Cacbonat, photphat
Sunfua và sunfit
Trừ kiềm, amoni.
Thứ hai là sử dụng thí nghiệm vui
Dựa trên kiến thức hóa học cơ  bản trong chương trình hóa 8, tôi xây 
dựng hệ  thống  thí nghiệm vui  giúp học sinh phát triển khả  năng quan sát, 
phân tích tổng hợp các hiện tượng từ  thí nghiệm. Từ  đó khái quát hóa kiến  
thức mà mình được học vào giải quyết một số vấn đề liên quan trong thực tế.
Khi dạy bài 12: Sự biến đổi của chất
Sau khi dạy xong bài giáo viên có thể  tiến hành thí nghiện vui để  học 

sinh quan sát sau đó yêu cầu các em giải thích về hiện tượng mà các em quan 
sát được.
Núi lửa phun
Lấy 100g mạt sắt mịn cùng với 50g lưu huỳnh bột. Trộn kĩ và đổ  vào  
một chút ít nước nóng cho đến khi hỗn hợp trở nên sền sệt. Sau đó, đặt hỗn 
hợp lên đĩa hoặc khay sắt và lấy đất sét nhão trộn với những hòn sỏi nhỏ, đắp 
phủ lên hỗn hợp mạt sắt và lưu huỳnh, sao cho giống như một ngọn núi thức 
sự. Dùng que gỗ chọc từ miệng núi một lỗ, qua lớp đất sét.
Sau 10 – 12 phút núi lửa tí hon bắt đầu hoạt động. Từ miệng phun, khói  
bốc mù mịt và “dung nham” phun trào ra dữ dội, giống hệt một ngọn núi lửa 
trong thiên nhiên, chỉ thiếu tiếng nổ.

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 12

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Giải thích:
Fe và S sau khi tiếp xúc với nhau một thời gian ngắn, bắt đầu phản ứng 
tạo thành FeS. 
Fe   +     S    t0       FeS
Phản ứng tỏa nhiệt mạnh làm nước bốc hơi và cũng nhờ nhiệt phản ứng 
mạnh, làm cả khối “sôi” trào ra ngoài giống như núi lửa phun.
Các em học sinh tỏ ra khá thích thú với hiện tượng mà các em quan sát được.
Khi dạy bài 27: Chế khí oxi – phản ứng phân hủy
Sau khi học xong bài giáo viên tiến hành thí nghiệm sau để học sinh vận 

dụng kiến thức vừa học vào giải thích hiện tượng mà các em quan sát được.
Pháo hoa từ miệng ống nghiệm
Trộn   nửa   thìa   kali   pemanganat   KMnO4  và   cũng   chừng   ấy   than   gỗ 
nghiền nhỏ.
Đổ cả hỗn hợp ấy vào một ống nghiệm, kẹp chặt và đốt nóng. Một lúc 
sau, từ  miệng  ống nghiệm sẽ  bắn ra một bó những tia lửa sáng rực nhưu 
chùm hoa.
Giải thích:

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 13

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

 Khi đun nóng KMnO4 bị nhiệt phân giải phóng ra oxi.
2KMnO4      t0     K2MnO4    +    MnO2   +   O2
Oxi được giải phóng sẽ  “đốt cháy” các hạt than rất   nhỏ  đã được đun 
nóng. Khí oxi thoát ra từ  trong hỗn hợp làm bắn tung các hạt than đang cháy  
lên.
Khi dạy bài 36: Nước 
Sau khi học xong ta có thể  tiến hành 1 trong 2 thí nghiệm vui sau để học 
sinh quan sát. 
Thí nghiệm 1: “Vũ điệu Natri”
Đổ  30ml nước cùng vài giọt phenolphthalein vào cốc nước và rót 50ml 
dầu hỏa sạch lên trên mặt nước. Lấy một miếng natri nhỏ bằng hạt đậu xanh 
đặt cẩn thận lên lớp dầu hỏa. Natri chìm xuống, nổi lên rồi lại chìm xuống, 

cứ như thế khoảng 10 ­ 12 lần cho đến khi miếng natri  tan hết. Trong khi lớp 
nước phía dưới từ trong suốt trở thành đỏ hồng.
Học sinh vừa học xong tính chất hóa học của nước nên một phần nào đó 
có thể giải thích được hiện tượng quan sát được. Tất cả các em đều tỏ ra rất  
thích thú khi quan sát được hiện tượng xảy ra. Sau đó giáo viên giải thích hiện 
tượng xảy ra.
Giải thích: 
Natri nặng hơn giàu hỏa nên chìm xuống. Nhưng khi tiếp xúc với nước 
thì nó lập tức tác dụng với nước giải phóng khí hidro. Bọt khí hiđro bao bọc  
mẩu Natri và đệm khí đó đẩy nó nổi lên lớp dầu hỏa. Tại đây các bọt khí tách 
ra và mẩu natri lại bị chìm xuống.
Thí nghiệm 2: “ Bắn tàu chiến của địch”
Dùng loại giấy thấm nước để  gấp thành 1 cái tàu chiến. Bỏ  vào trong  
tàu một mẩu kim loại natri hoặc kali to bằng hạt đậu rồi thả  vào chậu nước 
Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 14

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

đã được  bỏ  thêm vài giọt phenolphtalein không màu. Sau vài phút tàu sẽ  tự 
bốc cháy và nước trong chậu có loang màu hồng từ  chỗ  con tàu cháy, giống 
như cảnh tàu chiến địch bị bắn cháy, máu nhuốm đỏ dòng sông.
Quan sát hiện tượng xảy ra học sinh sẽ vô cùng tò mò và thích thú.

 Giải thích    : 
Nước thấm qua giấy, tác dụng với Natri hoặc Kali theo phương trình 

sau: 
                        2Na + 2H2O   2NaOH + H2
                       2K + 2H2O   2KOH + H2
Phản  ứng trên tỏa nhiều nhiệt, làm cho khí hidro thoát ra tự  bốc cháy, 
đồng thời NaOH hoặc KOH tạo thành làm cho phenolphthalein không màu 
chuyển sang màu hồng.

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 15

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Chú ý: Trong thí nghiệm trên, mẩu Natri hoặc Kali nhất thiết chỉ  được 
lấy bằng hạt đậu, nếu lấy to hơn, phản  ứng xảy ra mãnh liệt, sẽ  nổ, gây 
nguy hiểm.
Thứ ba là liên hệ thực tế trong bài dạy:
Chúng ta luôn thích tìm hiểu những điều mới vì nó đem lại cho chúng ta 
những thông tin bổ ích, thú vị, biết thêm những thông tin mới lạ của thế giới  
xung quanh là nhu cầu không thể thiếu giúp chúng ta tồn tại và phát triển. Khi 
được cung cấp những thông tin thực tế, các em học sinh sẽ quan tâm và hứng  
thú tìm hiểu sự việc đó. Việc giáo viên khai thác, cung cấp những kiến thức  
mới lạ về hóa học sẽ giúp các em hiểu rõ tầm quan trọng của hóa học đối với 
đời sống và sản xuất.
Khi dạy bài 12: Sự biến đổi chất
Sau khi học xong bài giáo viên đưa ra câu hỏi:
Hiện tượng “ ma trơi” là hiện tượng vật lý hay hiện tượng hóa học?

Giải thích: 
Hiện tượng “ ma trơi” là hiện tượng hóa học
Bản chất của hiện tượng “ma trơi” này được giải thích với sự tham gia 
của 2 chất khí đó là photphin (PH3) và diphotphin (P2H4), P2H4  là chất có khả 
năng tự  cháy trong không khí, khi cháy nó tạo ra nhiệt lượng làm tăng nhiệt 
độ  lên đến khoảng 150oC sau đó  PH3 tiếp tục cháy và kết quả  là xuất hiện 
Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 16

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

“ngọn lửa ma trơi”. PH3, P2H4  xuất hiện do sự  phân hủy xương, xác động 
thực vật ở  khu vực như đầm lầy, nghĩa địa. Đó là nguồn photpho rất lớn để 
hình thành PH3,P2H4 bằng hoạt động của các vi khuẩn trong đất. Chúng tích tụ 
lại và khi gặp điều kiện thuận lợi thì bốc cháy. Như  vậy hiện tượng  “ma 
trơi” chỉ  là một hiện tượng hóa học chứ  không phải là hiện tượng huyền bí  
như các em nghĩ.
Khi nghe giáo viên giải thích học sinh  ồ  lên có vẻ  rất thích thú, qua bài 
này các em có thể tích lũy được nhiều kiến thức trong thực tế.
Khi dạy bài 20: Tỉ khối của chất khí
Khi vào bài giao viên đặt câu hỏi: Tại sao quả  bóng bay thổi bằng hơi 
của ta không bay được còn nếu bơm bằng khí hiđro thì bay lên được?
Học sinh khá tò mò, nhưng các em chưa lý giải vì sao lại như  vậy. Sau  
khi học xong bài học sinh có thể dễ dàng giải thích được.
Giải thích :

Vì trong hơi thở của ta có khí cacbonic, khí này nặng hơn không khí, nên 
quả bóng bay khi thổi bằng hơi của ta không bay được, còn khí hiđro nhẹ hơn  
không khí nên khi bơm vào bóng bay làm bóng bay lên được.
 Khi dạy bài 24: Tính chất của oxi
Khi học phần tính chất hóa học của oxi giáo viên đặt câu hỏi:
Tại sao những đồ  dung bằng sắt thường bị  gỉ  tạo thành gỉ  sắt và dần 
dần đồ dùng không dùng được?
 Giải thích:   
Vì trong không khí có chứa khí oxi,hơi nước và các chất khác. Do tác  
dụng  nhiệt độ cao của ánh nắng mặt trời, hơi nước, oxi …có phản ứng với  
sắt tạo thành một hợp chất của sắt gọi là gỉ  sắt, gỉ  sắt không có tính cứng, 
ánh kim, dẻo của sắt mà xốp, giòn nên làm đồ vật bị hỏng. Do đó để bảo vệ 
đồ  dung bằng sắt người ta thường phủ  lên đồ  dung bằng sắt một lớp sơn,  

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 17

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

kim loại khác, để  ngăn không cho sắt tiếp xúc với nước, oxi, không khí và  
một số chất khác trong môi trường.
 Khi dạy bài 25: Sự oxi hóa ­ phản ứng hóa hợp ­ ứng dụng của oxi
Trong phần ứng dụng của oxi giáo viên đặt câu hỏi:
Oxi cần thiết cho sự  cháy, sự  hô hấp em hãy cho biết khi nằm ngủ  có  
nên đốt than trong phòng kín hay để cây xanh trong phòng ngủ không?
Giải thích: 

Không nên vì khi đốt than trong phòng kín lượng CO tăng cao, khi đó CO  
sẽ  chiếm oxi trong phòng, do đó phòng sẽ  thiếu oxi, lượng oxi bị  suy giảm  
nghiêm trọng do đó  ảnh hưởng tới khả  năng hô hấp, làm ngạt thở  và có thể 
dẫn đến tử  vong. Còn khi để  cây xanh trong phòng ngủ  vào ban đêm khi cây 
hô hấp sẽ  lấy oxi trong phòng làm thiếu khí oxi cần cho sự  hô hấp nên  ảnh  
hưởng đến sức khỏe của con người.
 Khi dạy bài 28: Không khí ­ sự cháy
Khi dạy xong bài giáo viên có thể đặt câu hỏi sau để củng cố:
Tại sao trong các nhà máy người ta cấm không được chất dẻ lau máy có 
dính dầu máy thành từng đống?
Giải thích:
Vì những dẻ  dính đầu đó khi để  ngoài không khí sẽ  xảy ra sự  oxi hóa  
chậm các chất, kèm theo sự sinh nhiệt. Nhiệt sinh ra tích tụ đến một lúc nào 
đó nhiệt tỏa ra làm chất nóng đến nhiệt độ  cháy thì sự  oxi hóa chậm chuyển 
thành sự tự bốc cháy
Giáo dục cho học sinh tính cẩn thận và đay cũng là một cách phòng 
chống cháy nổ.
Khi dạy bài 31:Tính chất và ứng dụng của hiđro
Trong phần vào bài giáo viên đặt câu hỏi: Trong quả bóng bay, khinh khí 
cầu người ta bơm vào khí gì, tại sao nó lại dễ dàng bay như vậy ?

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 18

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Giải thích: 
Trong quả bóng bay, khinh khí cầu được người ta bơm vào khí hiđro do 
khí hiđro là khí nhẹ nhất trong các khí và có tỉ khối so với không khí là 2/29.
Sau khi học xong bài giáo viên đưa vào thêm phần:  “Có thể  em chưa 
biết” giới thiệu cho học sinh biết nguyên nhân và hậu quả cách phòng trừ tai 
nạn do khí hiđro gây ra.
­ Tất cả các loại bóng hiđro đều tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ  cực cao. Khi 
hiđro là loại khí rất nguy hiểm. Chẳng thế mà ngày trong chiến tranh, ai cũng  
sợ bom hiđro. Bởi hiđro khi nổ sẽ gây ra áp lực rất mạnh và nhiệt độ  lên tới  
3000 độ C. 
­ Khí hiđro nhẹ, cấu trúc phân tử bé nên bơm vào bóng bay thế này thẩm 
thấu cực nhanh, và có thể  nổ  mà không cần nguồn lửa. Ngay cả  trong các 
trung tâm, khoa học lớn, việc mở và đóng van bình hiđro cũng là một việc làm  
thuộc loại nguy hiểm và phải rất cẩn trọng. Đến dân làm khí chuyên nghiệp  
lăn bình khí hiđro còn toát cả  mồ  hôi hột. Nói gì đến chuyện bơm vào bóng  
bay.
­ Bên cạnh đó, trong quá trình sử  dụng bóng bay, nguồn khí bên trong  
bóng bay rất dễ  thẩm thấu ra ngoài, trong đó ra nhiều  ở  cuống bóng, chỗ 
buộc dây. Vì thế  trong vụ  nổ, khi nạn nhân đốt dây vô tình khiến cho luồng  
khí bị  đốt nóng, thể  tích dãn nở  gây ra nổ. Những vụ  nổ  bóng bay thường  
nguy hiểm cho những người đứng gần, có thể bỏng da tay, da mặt là những vị 
trí nhạy cảm.
Vì thế, bóng bay không nên mang vào trong nhà bởi nếu tiếp xúc với 
bóng đèn, gặp không khí nóng có thể  phát nổ. Ngoài ra khi cầm bóng bay 
ngoài trời nắng cũng có thể phát nổ, rất nguy hiểm.

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 19

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Hiện tượng bóng bay phát nổ  bằng cách lật lại lịch sử thảm họa khinh 
khí cầu Hindenburg   nổi tiếng thế  giới 77 năm về  trước. Khi đó, quả  bóng 
bay khổng lồ ­ biểu tượng của đế chế Đức Quốc xã dưới thời Adolf Hitler đã 
bốc cháy trên không trung và phát nổ ngay trước khi hạ cánh xuống mặt đất.

Những hình ảnh do nổ khí hiđro

 
Ngôi nhà phát nổ do bình bơm bong bóng bay, nằm ngay mặt tiền… 
Người viế
t: Hoàng Th
ị Năm ­  Tr
ườ
ng THCS Nguy
 
nguy hi
ểm ch
ực chờ t
ại khu dân c
ư. ễn Trãi                              Trang 20
 

                                                                  

“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Hiện trường kinh hoàng, với nhiều nạn nhân bị  vụ  nổ  xé da thịt, máu 
chảy lênh láng, trong đó, anh Nguyễn Văn Tâm (25 tuổi, quê tỉnh Vĩnh Phúc ) 
nằm chết tại chỗ, 4 người khác bị  thương gồm: Chị  Nguyễn Thị  Thảo (26  
tuổi ), anh Nguyễn Văn Thể (23 tuổi, cả hai bị thương nặng được người dân 
đưa đến Bệnh viện 175 cấp cứu ), riêng bà Lê Thị  Miền (42 tuổi ) cùng con 
gái bị thương nhẹ.
Hậu quả:

Những nguyên tắc an toàn khi sử dụng bóng bay:
­ Cần tuyệt đối không cho trẻ em chơi bóng bay vì khi cho trẻ chơi bóng 
bay là bạn đang cho trẻ cầm 1 quả bom hẹn giờ.

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 21

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

­ Đôi với các sự kiện có sử  dụng bóng bay: tuyệt đối không dùng thuốc 
lá, bật lửa để  đốt dây lấy bóng, bảo quản tránh xa nguồn nhiệt và nguồn 
điện.
­ Cần tìm hiểu kỹ các quy tắc an toàn nếu bắt buộc phải sử dụng bong  
bóng bay hidro để tránh những rủi ro.
­ Để đảm bảo an toàn có thể thay thế khí hiđro bằng khí  Heli hoặc khí 
axetilen.

Thứ tư là tổ chức chương trình ngoại khóa “ Hóa học vui”
Sau khi học xong chương 5 chương trình Hóa học lớp 8 tôi mạnh dạn đề 
xuất với nhà trường 1 buổi ngoại khóa dành cho học sinh khối 8, Chia ra làm  
3 đội, mỗi đội gồm 5 thành viên.
Chương trình tổ chức như sau: Gồm 5 phần
1/ Khởi động: Trong phần thi khởi động các đội sẽ trả  lời nhanh 6 câu  
hỏi thuộc các bộ  môn Hóa. Thời gian suy nghĩ cho mỗi câu hỏi là 5 giây, trả 
lời đúng ghi được 10 điểm.
2/ Vượt chướng ngại vật ( Trò chơi Ô chữ )
Ô chữ trong phần thi này gồm có 9 hàng ngang tương ứng với 9 câu hỏi,  
mỗi đội chọn 3 câu. Đội chọn ô chữ  nếu trả  lời đúng được  15 điểm. Đội 
chọn ô chữ nếu trả lời sai thì các đội còn lại dùng chuông dành quyền trả lời,  
trả  lời đúng ghi  10 điểm. Sau 2 lần lựa chọn các đội dùng chuông để  dành 
quyền trả lời ô từ khoá. Trả lời đúng từ khoá được  40 điểm, trả lời sai sẽ bị 
loại khỏi phần thi này. Sau khi đã mở  tất cả  các ô chữ  mà các đội không có  
câu trả lời, BTC sẽ có 1 gợi ý, nếu trả lời được thì ghi 20 điểm.
3/ Tăng tốc: 
Trong phần thi này có 10 câu hỏi thuộc bộ  môn Hóa theo hình thức trắc 
nghiệm. Sau khi nghe câu hỏi, các đội ghi câu trả  lời của mình lên bảng con.  
Thời gian suy nghĩ trả  lời cho mỗi câu hỏi là 10 giây. Nếu trả  lời đúng ghi 
được 10 điểm.
Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 22

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

4/ Về đích: 
Phần thi về đích gồm 6 câu hỏi. Các đội dùng chuông để dành quyền trả 
lời. Trả lời đúng ghi được 20 điểm. Nếu trả lời sai các đội khác dùng chuông 
để dành quyền trả lời. Trả lời đúng được 15 điểm.
Trong phần này các thành viên trong đội có quyền chọn ngôi sao hi vọng.  
Trả lời đúng sẽ được gấp đôi số điểm, trả lời sai sẽ bị trừ 1/2 số điểm.
5/ Dành cho cổ động viên và các tiết mục văn nghệ:
Xen kẽ vào mỗi phần thi trên là 1 tiết mục văn nghệ của các lớp và 1 câu 
hỏi dành cho cổ động viên.
Nội dung từng phần như sau:
Phần I: Khởi động
Đội 1: 
Câu 1: Trong nguyên tử hạt nào không mang điện?
Đáp án: Nơtron
Câu 2: Chất bị biến đổi mà giữ nguyên chất ban đầu là hiện tượng gì?
Đáp án: Hiện tượng vật lý
Câu 3: Trong quá trình phản ứng, lượng chất nào giảm dần?
Đáp án: Lượng chất tham gia
Câu 4: Hợp chất tạo bởi S(VI) và O có công thức hóa học như thế nào?
Đáp án: SO3
Câu 5: Ở điều kiện tiêu chuẩn, 1 mol khí CO2 có thể tích là bao nhiêu?
Đáp án: 22,4 lít
Câu 6: Chất ở dấu (?) có công thức hóa học như thế nào? Cu + ? ­> CuO
Đáp án: O2
Đội 2:
Câu 1: Trong nguyên tử hạt nào mang điện tích dương ?

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 23

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Đáp án: Proton
Câu 2: Chất biến đổi có tạo ra chất khác gọi là hiện tượng gì?
Đáp án: Hiện tượng hóa học
Câu 3: Trong phản ứng hóa học, cái gì thay đổi làm cho phân tử này biến 
đổi thành phân tử khác?
Đáp án: Liên kết giữa các nguyên tử
Câu 4: Hợp chất tạo bởi P(V) và O có công thức hóa học như thế nào?
Đáp án: P2O5
Câu 5:  Có ánh kim, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt là tính chất đặc trưng của 
đơn chất nào?
Đáp án: Kim loại
Câu 6: Chất ở dấu (?) có công thức hóa học như thế nào? 
Zn + HCl ­> ZnCl2 + ?
Đáp án: H2
Đội 3:
Câu 1: Trong nguyên tử hạt nào mang điện tích âm ?
 

Đáp án: Electron

Câu 2: Thủy tinh nóng chảy được thổi thành bình cầu thuộc hiện tượng 
gì?  
Đáp án: Hiện tượng vật lý
Câu 3: Trong quá trình phản ứng, lượng chất nào tăng dần?

Đáp án: Lượng chất sản phẩm
Câu 4: Hợp chất tạo bởi S(IV) và O có công thức hóa học như thế nào?
Đáp án: SO2
Câu 5: Cần bổ sung nguyên tố hóa học nào để xương được chắc khỏe?
Đáp án: Canxi

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 24

                                                                  

 


“Một số kinh nghiệm trong công tác giảng dạy nhằm gây hứng thú học tập môn Hóa học 8”

Câu 6: Chất ở dấu (?) có công thức hóa học như thế nào?  ? + O2 ­> Na2O
Đáp án: Na
Phần 2: Vượt chướng ngại vật ( Ô chữ )
Câu 1: ( 6 chữ cái ) Nguyên tố có nguyên tử khối bằng 12  
( CACBON ) 
Câu 2: ( 8 chữ cái) Tên “Thủy” sao lại mạng “kim”
Muốn làm nhiệt kế phải tìm nó ngay.
Đố ai, ai biết “nó” đây là gì?
( THỦY NGÂN) 
Câu 3: ( 11 chữ cái ) Trong hoá học muối ăn có tên gọi là gì ?  
( NATRI CLORUA )
Câu 4: ( 6 chữ cái ) Điền từ  còn thiếu trong câu sau: ...là con số biểu thị 
khả năng liên kết nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.
( HÓA TRỊ) 
Câu 5: ( 5 chữ cái ) Khí có phân tử khối bằng 2

( HIĐRO )
Câu 6: ( 3 chữ cái ) Lượng chất chứa 6.1023 nguyên tử hoặc phân tử gọi là 
gì?
( MOL ) 
Câu 7: ( 8 chữ cái ) Công việc mà mỗi học sinh chúng ta cần làm  ở  nhà 
trước khi đến lớp )     
                                               ( HỌC BÀI CŨ )
Câu 8: (4 chữ  cái) Hợp chất chia làm 2 loại là hợp chất hữu cơ  và hợp 
chất gì?
( VÔ CƠ )

Người viết: Hoàng Thị Năm ­  Trường THCS Nguyễn Trãi                              Trang 25