Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (476.47 KB, 25 trang )
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài.
Trẻ em là thế hệ tương lai của đất nước. Vì vậy, việc phát triển toàn
diện cho trẻ là vấn đề mà những nhà giáo dục cần phải quan tâm. Và giáo dục
âm nhạc cho lứa tuổi mầm non đóng một vai trò không nhỏ trong việc giáo dục
toàn diện cho trẻ mầm non. Hát múa, đó là hoạt động chủ yếu trong chương
trình giáo dục âm nhạc ở lứa tuổi mầm non. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt
động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhẩy múa, chơi trò chơi âm
nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn
diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ và thể lực có mối
quan hệ chặt chẽ với nhau.
Trẻ em ở độ tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc, trẻ thích nghe
nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Giáo dục âm nhạc hình
thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người; hình
thành và phát triển ở trẻ những thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể như: tính
tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người.
Ở trường mầm non, tổ chức hoạt động âm nhạc bao gồm hoạt động hát,
vận động theo nhạc và nghe nhạc. Quá trình tham gia các hoạt động với âm
nhạc như nghe hát, trẻ tự hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ
hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa,
đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực tạo điều kiện cho
trẻ phát triển các chức năng tâm lí, năng lực hoạt động và sự hiểu biết.
Âm nhạc được coi là một trong những phương tiện tạo nên sự hình thành
và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Trong chương trình giáo dục hiện
hành, âm nhạc là hoạt động giáo dục không thể thiếu trong các trường mầm
non. Trẻ nghe hiểu âm nhạc, nắm được một số kĩ năng cơ bản, thường xuyên
ca hát, vận động theo nhạc không những phát triển tính tích cực, năng động,
sáng tạo mà có vai trò quan trọng trong việc phát triển năng khiếu.
Giáo dục thẩm mĩ trong trường mầm non là tạo môi trường giáo dục phát
triển thẩm mĩ phù hợp với lứa tuổi mầm non, những điều kiện cần thiết nhằm
giúp trẻ có khả năng thể hiện cảm xúc, sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc;
đặc biệt là tạo cho trẻ niềm yêu thích, hào hứng tham gia vào các hoạt động âm
nhạc.
Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô
cùng quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách trẻ em.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
1
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Là một giáo viên, hơn ai hết tôi hiểu rõ các hoạt động giáo dục âm nhạc
cho trẻ đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ. Chính
vì những lý do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích
cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Mục tiêu của đề tài là: đưa ra một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tham
gia tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ
Lang.
Nhiệm vụ của đề tài:
+ Tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng, đưa ra các biện pháp sư phạm để
cải thiện thực trạng.
+ Áp dụng một số biện pháp sư phạm trong hoạt động giáo dục âm nhạc.
3. Đối tượng nghiên cứu.
Giúp trẻ 5 6 tuổi tích cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc.
4. Giới hạn của đề tài.
Nội dung nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ tham gia tích cực trong
hoạt động giáo dục âm nhạc.
Đối tượng khảo sát: Học sinh 5 6 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1,
trường Mầm non Hoa Pơ Lang xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đăklăk.
Thời gian: Từ tháng 9/2016 đến tháng 2 /2017.
5. Phương pháp nghiên cứu.
a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu;
Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra;
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.
c) Phương pháp thống kê toán học
II. Phần nội dung
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
2
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
1. Cơ sở lý luận
Giáo dục âm nhạc là một hoạt động trong lĩnh vực giáo dục phát triển
thẩm mĩ cho trẻ mầm non nhằm hướng tới sự phát triển toàn diện cho trẻ mầm
non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho
trẻ vào học lớp 1.
Giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật, nhằm phát triển ở trẻ
khả năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp, hoạt động âm nhạc góp phần giáo dục
trẻ mối quan hệ thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ.
Âm nhạc là loại hình nghệ thuật biểu hiện bằng âm thanh có sức tác
động mạnh mẽ đến tình cảm của con người. Ngôn ngữ âm nhạc chính là giai
điệu, âm sắc, cường độ, nhịp độ, hòa âm, tiết tấu… diễn ra cùng với thời gian
đã thu hút, hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, đồng thời là
phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan
hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm… Trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ,
trong sáng nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu.
Âm nhạc ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm
nhạc được coi là phương tiện hữu hiệu để phát triển tai nghe cho trẻ. Tính chất
đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim
mạch, sự trao đổi máu.
Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non là vô cùng cần thiết, đòi
hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn, thường xuyên rèn luyện để có
khả năng biểu diễn. Trong quá trình dạy và học cần cho trẻ làm quen với âm
nhạc trong tất cả hoạt động, cùng với tầm quan trọng của giáo dục âm nhạc
đối với sự phát triển toàn diện của trẻ thì cách tổ chức hình thức giáo dục âm
nhạc như thế nào để phát huy được hết tất cả tính tích cực của trẻ là điều
chúng ta cần quan tâm.
Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 56 tuổi nói riêng, âm nhạc là một
trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng,
sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú của trẻ.
Trẻ 5 6 tuổi có khả năng tri giác toàn vẹn hình tượng âm nhạc. Cảm giác
tai nghe và kinh nghiệm nghe nhạc của trẻ cũng được tích lũy nhiều hơn. Trẻ
có thể vận động theo nhạc một cách nhịp nhàng, uyển chuyển, có thể di
chuyển các đội hình khác nhau, động tác truyền cảm, đôi khi có sự sáng tạo ở
một mức độ nhất định.
Trẻ biết thể hiện nhu cầu đối với âm nhạc và biết xác định được tính
chất âm nhạc vui, buồn, âm thanh cao, thấp, to nhỏ, nhanh, chậm. Vì vậy, để
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
3
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
mục tiêu giáo dục âm nhạc cho trẻ đạt hiệu quả cao, người giáo viên cần áp
dụng các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc một cách linh hoạt,
lấy trẻ làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ.
Căn cứ thông tư số 17/2009/TTBGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình Giáo dục mầm non,
quy định chương trình giáo dục mẫu giáo 3 đến 6 tuổi phát triển hài hòa về các
mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kỹ năng xã hội và thẩm mỹ
chuẩn bị cho trẻ vào học ở trường Tiểu học.
Căn cứ vào thông tư 36/2011/TTBGDĐT ban hành chương trình bồi
dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non.
Căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm trong năm học 201 62017 của trường
Mầm non Hoa Pơ Lang. Bản thân tôi xây dựng kế hoạch, nội dung chương
trình giáo dục âm nhạc cho trẻ 56 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1 trường
Mầm non Hoa Pơ Lang bao gồm:
+ Cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc
sống gần gũi xung quanh trẻ và trong các tác phẩm âm nhạc.
+ Một số kĩ năng trong hoạt động âm nhạc (nghe, hát, vận động theo
nhạc).
+ Thể hiện sự sáng tạo khi tham gia các hoạt động giáo dục âm nhạc.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Trước khi thực hiện đề tài, trong quá trình giảng dạy nhà trường luôn tạo
điều kiện giúp đỡ về một số trang thiết bị, dụng cụ dạy hoạt động giáo dục
âm nhạc. Trẻ ngoan ngoãn, thích tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ
chức.
Tổng số học sinh của lớp trong năm học 2016 2017 là: 32 trẻ
Trong đó: Nữ là 16 cháu
Dân tộc là 20 cháu
Nữ dân tộc là 11 cháu
Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên.
Trình độ chuyên môn giáo viên: Đạt chuẩn. Trong đó, bản thân tôi có
trình độ trên chuẩn.
Khảo sát đầu năm:
TT
Nội dung đánh giá
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
4
Đạt
Chưa đạt
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Tổng Tỷ lệ
số
(%)
Tổn
g số
Tỷ lệ
16/32
50
16/3
2
50
(%)
1
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia giờ học
2
Trẻ hát đúng giai điệu, lời ca và thể 19/32
hiện sắc thái, tình cảm của bài hát
59,4
13/3
2
40,6
3
Khả năng vận động sáng tạo theo nhạc
15/32
46,9
17/3
2
53,1
4
Trẻ hứng thú tham gia biểu diễn văn 14/32
nghệ
43,8
18/3
2
56,3
Qua bảng khảo sát trên, trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy trẻ biết
tham gia các hoạt động theo hướng dẫn của cô, tuy nhiên trẻ còn thụ động chưa
tích cực, chưa hứng thú, chưa sáng tạo vận động, chưa biết cách thể hiện sắc
thái, tình cảm của bài hát khi tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc.
* Ưu điểm:
Nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ một số trang thiết bị dụng cụ, đồ
dùng phục vụ hoạt động âm nhạc.
Trẻ ngoan ngoãn, nhiều trẻ thích vận động, có trẻ còn rất hiếu động, thích
tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ chức.
Lớp có 2 giáo viên đạt trình độ chuẩn, trong đó bản thân tôi là một giáo
viên có trình độ trên chuẩn, được đào tạo bài bản. Bản thân tôi luôn có tâm huyết
với nghề, luôn có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, luôn quan
sát nắm bắt đặc điểm phát triển thẩm mĩ, đặc điểm tâm sinh lý, thói quen của
từng trẻ trong lớp. Giáo viên biết khắc phục những khó khăn của nhà trường,
nghiên cứu kỹ chương trình và xây dựng phương pháp tổ chức giáo dục phù hợp
với lứa tuổi của trẻ.
* Tồn tại:
Trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, chỉ biết làm theo hướng dẫn của
cô, chưa tích cực vận động. Trẻ còn thụ động khi tiếp thu kiến thức, không tự
tin trong khi thực hiện các vận động, nhiều trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ giáo
dục âm nhạc còn thiếu thốn.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
5
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
dạy.
Giáo viên chưa có kiến thức sâu, rộng, chưa nhiều kinh nghiệm giảng
Nhiều phụ huynh chưa quan tâm và chưa dành thời gian để phối hợp với
giáo viên trong việc giáo dục âm nhạc cho trẻ.
* Nguyên nhân chủ quan:
Một số phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa thật sự hấp dẫn, chưa
lôi cuốn trẻ, chưa sáng tạo. Giáo viên chưa nắm bắt kịp thời những đặc điểm
phát triển tâm sinh lý của trẻ, chưa đầu tư nhiều đồ dùng dạy học trong giờ giáo
dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi, thông qua các giờ học khác, trong các giờ học âm
nhạc, giờ hoạt động góc.
* Nguyên nhân khách quan:
Lớp học có loa, đầu đĩa, ti vi và một số dụng cụ âm nhạc như xắc xô,
mõ. Cơ sở vật chất nhà trường còn thiếu thốn như: Trang thiết bị, đồ dùng,
dụng cụ phục vụ cho hoạt động giáo dục âm nhạc. Diện tích lớp học chật hẹp,
chưa đúng quy định tại Điều lệ trường mầm non.
100% phụ huynh học sinh làm nghề nông, trình độ học vấn thấp, kinh tế
còn nhiều khó khăn nên phụ huynh cũng không quan tâm đến việc giáo dục âm
nhạc cho trẻ.
Đối tượng học sinh có tới 62,5% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số,
sống trong vùng kinh tế khó khăn, trẻ không được va chạm nhiều với làng xóm,
thế giới xung quanh vì vậy đa phần trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn, còn thụ
động trong các hoạt động. Trẻ còn hạn chế về Tiếng Việt, chưa tự tin trong giao
tiếp.
Chính vì những bất cập khi tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc , tôi
luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi để tìm ra những biện pháp để giúp trẻ
tích cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc và tôi đã tìm ra một số giải pháp
như sau.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp:
a. Mục tiêu của giải pháp
Xây dựng môi trường thân thiện, đầy đủ về đồ dùng, dụng cụ và một số
thiết bị phục vụ hoạt động giáo dục âm nhạc. Góp phần giúp trẻ phát triển toàn
diện về mặt thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm xã hội, thẩm mĩ.
Làm cho giờ học sinh động, lôi cuốn, giúp trẻ hứng thú, tích cực , chủ
động, sáng tạo khi tham gia hoạt động, khơi dậy năng khiếu âm nhạc cho trẻ.
Giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc hơn.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
6
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Trẻ được hoạt động tích cực, trải nghiệm những cảm xúc tích cực, vui
tươi qua các giai điệu, lời ca, trò chơi âm nhạc cũng như giúp trẻ mạnh dạn, tự
tin hơn, nói năng, ứng xử lưu loát hơn. Trẻ được trực tiếp trải nghiệm với dụng
cụ âm nhạc, trang phục biểu diễn văn nghệ, những kỹ năng của trẻ cũng trở
thành những kỹ xảo khi trẻ tích cực hoạt động.
Giúp cho phụ huynh nhận thức được sự cần thiết phải quan tâm đến hoạt
động giáo dục âm nhạc cho trẻ.
Giáo viên có nhiều kinh nghiệm hơn, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp
vụ trong hoạt động giáo dục âm nhạc.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.
Để giúp trẻ tích cực hứng thú trong thực hiện nội dung giáo dục phát triển
vận động, tôi đã thực hiện một số giải pháp, biện pháp cụ thể:
* Giải pháp 1: Xây dựng môi trường giúp trẻ hoạt động âm nhạc
Trẻ mầm non được tiếp xúc với hoạt động âm nhạc thông qua giờ học âm
nhạc, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác, qua biểu diễn văn
nghệ. Vì thế, giáo viên cần tạo môi trường thân thiện, không khí vui tươi giúp
cho trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động âm nhạc; giúp trẻ có được nhiều
cảm xúc và rèn luyện những kĩ năng xã hội cho trẻ.
Trường lớp đảm an toàn, gần gũi với trẻ, trang trí phòng lớp đẹp giúp trẻ
hứng thú tham gia hoạt động. Cô giáo luôn chú ý đến những hành vi, cử chỉ, lời
nói, thái độ của mình phải thân thiện, gần gũi trẻ, đúng tác phong sư phạm để
trẻ học tập.
Giáo viên sử dụng các đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu sẵn có, quen
thuộc, gần gũi với trẻ sẽ tạo cho trẻ thêm phần hứng thú tham gia hoạt động.
Chuẩn bị cho trẻ nhiều đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu sẵn có, quen thuộc,
gần gũi với trẻ như: tre, nứa, lá cây, hộp nhựa, sắt tây, và có thể sử dụng thìa,
đũa, vung xoong, nồi, chảo, đá, chai lọ, xắc xô, các nguyên vật liệu sẵn có của
địa phương như: kèn, khèn, sáo…
Ví dụ: Dạy vận động bài “Lá xanh” cho trẻ cầm lá cây vận động, múa hát
và chơi trò chơi về lá cây…
Giáo viên có thể tự làm một số đồ dùng dụng cụ âm nhạc ví dụ như:
Xúc xắc: Từ một vỏ chai nước khoáng, đổ những viên sỏi vào chai với
một lượng nhất định, dùng mảnh vải màu chùm lên, buộc lại và thắt nơ phía đáy
chai cho đẹp. Cầm lắc lên sẽ tạo ra tiếng kêu mà sau này có thể dùng để chơi
nhiều trò khác nhau.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
7
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Phách tre: Từ những đoạn tre dài khoảng một gang tay, chẻ tre ra từng
mảnh to bằng ngón tay, vót tre cho mịn lớp bề mặt, quét sơn màu những đoạn tre
đã vót để có những cặp phách màu sắc đẹp.
Tận dụng những phế thải như: Dùng những hộp sắt tây đựng bánh, kẹo
để tạo nên những tiếng kêu sinh động…
Khu vực hoạt động âm nhạc cần được bố trí, sắp xếp một cách hài hòa,
nhẹ nhàng, khuyến khích và tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động tích cực, trải
nghiệm những cảm xúc tích cực, vui tươi qua các giai điệu, lời ca, trò chơi âm
nhạc cũng như giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, nói năng, ứng xử lưu loát hơn.
Những đồ dùng, đồ chơi âm nhạc được sắp xếp theo từng nhóm riêng nhưng
đảm bảo gọn gàng, đẹp mắt và thuận tiện khi giáo viên và trẻ lấy ra sử dụng.
Đồ dùng, trang phục cho hoạt động hát múa, biểu diễn văn nghệ gần gũi với trẻ,
đậm đà bản sắc dân tộc.
* Giải pháp 2: Giúp trẻ hứng thú, tích cực hoạt động âm nhạc thông qua
giờ học giờ học âm nhạc, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác,
qua biểu diễn văn nghệ.
* Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc.
Một giờ dạy âm nhạc giáo viên xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ
học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động.
Nếu trọng tâm là nghe hát, nghe nhạc thì giáo viên cần lựa chọn bài hát,
bản nhạc phù hợp với chủ đề, lứa tuổi, thực tế ở địa phương, độ dài của bài
vừa phải. Giáo viên lựa chọn các bài cho trẻ nghe trong một năm học phải khác
nhau về nội dung, hình thức và thể loại. Cần tuyển chọn tác phẩm chứa đựng
tính nhân đạo, đi sâu vào thế giới tình cảm của trẻ, có hình ảnh vừa sức (phù
hợp) với trẻ em. Các tác phẩm nghe nhạc, nghe hát phải phong phú, không bó
hẹp trong chương trình quy định. Giáo viên nên lựa chọn những bài hát mới, trẻ
chưa hề được nghe thì trẻ sẽ có sự hứng thú, tò mò và muốn khám phá. Với các
bài hát quen thuộc thì trẻ có thể hòa nhập với bài ngay bằng cách hát theo, làm
điệu bộ theo, nhưng nó rất dễ gây cho trẻ sự nhàm chán, mất tập trung.
Để tạo không khí phấn khởi, vui tươi, hào hứng cho trẻ thì lớp học cần
được trang trí một vài thứ khác với mọi ngày, có một vài đồ dùng, vật dụng,
tranh ảnh phát họa nội dung bài, giáo viên mặc trang phục phù hợp với bài hát.
Chuẩn bị các thiết bị, nhạc cụ hỗ trợ như âm thanh, ti vi, máy tính, máy chiếu…
Ví dụ: Bài hát “Cò lả” dân ca Bắc Bộ thì mặc trang phục dân ca vùng
đồng bằng Bắc Bộ…
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
8
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Trong quá trình cho trẻ nghe nhạc, tất cả các hoạt động phải được diễn ra
một cách liên hoàn, nhịp nhàng và linh hoạt, tránh sự nhàm chán, đơn điệu, tẻ
nhạt. Khi bắt đầu tiến hành cho trẻ nghe nhạc, giáo viên cần giới thiệu bằng
ngôn ngữ trong sáng, súc tích, sinh động, hấp dẫn về hình tượng âm nhạc, tên tác
phẩm, tác giả, cần thiết dựa vào lời ca, sự biểu cảm hoặc vận động để khơi gợi
trí tưởng tượng của trẻ.
Ví dụ: Nghe hát bài “Những đám mây sẽ kể” – sáng tác Đỗ Trí Dũng
Bước 1: Giới thiệu trước khi cho trẻ nghe.
Giáo viên giới thiệu: Thiên nhiên trong cuộc sống của chúng ta rất tươi
đẹp và thú vị: các con hãy lắng nghe bài hát sau đây của nhạc sĩ Đỗ Trí Dũng
xem “những đám mây, dòng sông, mùa xuân…” kể về điều gì nhé!
Hoặc dùng powerpoint trình chiếu những hình ảnh có liên quan đến nội
dung bài hát “Những đám mây sẽ kể” kết hợp đàm thoại về thiên nhiên để
hướng sự chú ý của trẻ tới nội dung tác phẩm sắp được nghe. Có thể cho trẻ
nghe một đoạn nhạc bài hát để làm tăng thêm sự chú ý của trẻ…
Bước 2: Hát cho trẻ nghe
Giáo viên hát thể hiện tình cảm, hát kết hợp với nhạc không lời.
Sau khi cho trẻ nghe nhạc, giáo viên hỏi trẻ về tên bài hát, tên tác giả.
Cũng có thể cho trẻ tự đặt tên bài hát sáng tạo. Hỏi trẻ về tính chất âm nhạc êm
dịu hay sôi nổi, vui vẻ hay êm ái…
Giáo viên tâm tình với trẻ về nội dung bài hát (kèm hình ảnh minh họa nội
dung bài hát).
Giáo viên làm động tác, múa minh họa theo băng cát xét, đĩa tiếng, có thể
mời trẻ cùng tham gia phụ họa.
Giáo viên mở nhạc có lời do ca sĩ hát, giáo viên và trẻ cùng làm động tác,
múa minh họa.
Mời các nhóm nam, nữ thi tài làm động tác, múa minh họa theo nhạc.
Cho trẻ xem, nghe đĩa hình bài hát “Cò lả” do ca sĩ hát.
Các tổ thi đua làm động tác, múa minh họa theo nhạc.
Giáo viên mời một số trẻ thể hiện tài năng hát và vận động minh họa theo
nhạc…
Nếu trọng tâm là dạy hát, giáo viên cần tập trung vào nội dung chính là
tập cho trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Tùy vào đối tượng học sinh
mà giáo viên lựa chọn bài hát theo chủ đề sao cho vừa sức với trẻ của lớp mình.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
9
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Cần tuyển chọn các bài hát có chất lượng nghệ thuật, giàu lòng nhân ái và mang
đậm tính nhân văn, gần gũi với đời sống tình cảm và đáp ứng được nhu cầu
hứng thú với âm nhạc của trẻ.
Giáo viên giới thiệu cho trẻ tên bài hát, tên tác giả, dẫn dắt trẻ nghe bằng
các thủ thuật với mục đích tập trung sự chú ý của trẻ đến nội dung, hình tượng
nghệ thuật, khơi gợi trí tưởng tượng và sự hình dung ở trẻ.
Ví dụ: Bài hát nào nói lên ba con vật nuôi trong gia đình? Đó là bài hát: “Gà
trống, mèo con và cún con”.
Nếu là bài hát dân ca, hát ru thì giải thích cho trẻ là bài hát có nhiều người
sáng tác hoặc bài hát được ra đời từ một vùng miền nào đó.
Ví dụ: Bài hát “Lí cây xanh” – dân ca Nam Bộ, là do người dân sinh sống ở
Nam Bộ sáng tác từ “ngày xửa ngày xưa”, “từ lâu lắm rồi”…
Giáo viên giới thiệu nội dung và tính chất bài hát bằng từ ngữ, hình ảnh
gần gũi với trẻ để giúp trẻ hiểu rõ hơn, ghi nhớ tốt hơn, hứng thú lắng nghe cô
giới thiệu nội dung và tính chất của bài hát.
Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật, dạy bài hát “Đố bạn”có thể kết hợp cho
trẻ xem clip về các con vật tương ứng với mỗi câu hát, đến câu hát về con vật
nào thì trẻ xem hình ảnh tương ứng về con vật đó…
Để lôi cuốn trẻ hứng thú lắng nghe cô hát mẫu bài hát thì giáo viên cần sử
dụng biện pháp trực quan truyền cảm, cô biểu diễn bài hát trọn vẹn, hát đúng,
hát hay, rõ lời, hát cùng với giai điệu của đàn hoặc mở đĩa nhạc không lời, để trẻ
cảm thụ được bài hát theo đúng nội dung, tình cảm của bài hát cũng như từng
cung bậc âm thanh của bài.
Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu bài hát “Rước đèn dưới ánh trăng” của Phạm
Tuyên ở nhịp độ vừa phải; cần nhấn rõ vai trò tiết tấu bằng cách kết hợp tiếng
trống sư tử.
Trong quá trình dạy trẻ hát, giáo viên cho trẻ nghe và hát nhiều lần theo cô,
theo giai điệu của bài hát trên đàn, hoặc băng đĩa nhạc không lời nhằm giúp trẻ
hứng thú, tích cực học hát cùng cô và bạn. Trong quá trình cho trẻ hát, giáo viên
lắng nghe để phát hiện trẻ hát sai, phát âm sai thì sau khi hát hết bài, giáo viên
động viên khuyến khích trẻ tập hát lại chỗ đó vài lần (giáo viên chú ý không chê
bai trẻ khi trẻ hát sai), trong giờ học, giáo viên chú ý khen những trẻ hát đúng, hát
hay, vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn, tích
cực hơn trong học tập.
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc, giáo viên hướng dẫn trẻ cách vận
động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Cho trẻ vận
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
10
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
động theo nhạc nhằm giúp trẻ cảm nhận và thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng
các vận động của cơ thể phù hợp với nhịp điệu của các bài hát, bản nhạc, qua
đó giúp trẻ có cơ hội thể hiện sự sáng tạo trong hoạt động âm nhạc.
Căn cứ vào nội dung của bài, giáo viên phác họa một số động tác vận
động hợp lý và nhẹ nhàng, hài hòa, phù hợp với giai điệu, tiết tấu của bài hát để
giúp trẻ hứng thú, tích cực tham gia vận động.
Một bài hát nhanh – vui không thể có những động tác chậm chạp; ngược
lại, một bài vừa phải nhẹ nhàng không thể có những động tác nhanh được. Khi
trẻ làm tốt các động tác vận động đơn giản, giáo viên hướng dẫn cho trẻ múa
một số động tác cơ bản và khuyến khích trẻ sáng tạo bằng những động tác của
chính mình.
Ví dụ: Vận động bài hát “Bác đưa thư vui tính” nhạc và lời: Hoàng Lân,
giáo viên cho trẻ làm các động tác như sau:
Động tác 1: “Kính coong, bác đưa thư đang tới nhà em. Xe đạp kêu kính
kính coong. Thấy chiếc xe em chạy lon ton”
2 tay giả động tác cầm ghi đông xe đạp. Người lắc lư theo xe đi từ ngoài
vào lớp.
Động tác 2: “Cầm lấy thư nói cảm ơn. Này em bé ngoan”
Tay phải vẫy nhẹ theo nhịp bài hát.
“…Cầm ngay lá thư”
Tay phải từ từ lật bàn tay, đưa thư.
“….Mau đưa thư cho bố nhé!”
Tay phải chỉ, dùng ngón trỏ chỉ theo nhịp bài hát.
Động tác 3: “Kính coong kính coong. Bác đưa thư đi rồi”
lớp.
2 tay giả động tác cầm ghi đông xe đạp người lắc lư theo xe đi ra khỏi
Cô cho từng cặp hai trẻ: Một trẻ đóng vai người đưa thư, một trẻ đóng vai
người nhận thư vận động theo nhạc. Sau đó cho trẻ tự sáng tạo động tác theo ý
thích của trẻ.
Do trẻ học thông qua bắt chước nên giáo viên phải làm mẫu nhiều lần.
Những động tác múa cần rõ ràng, đúng tính chất âm nhạc, có đường nét đẹp, có
diễn cảm. Nếu là hát kết hợp vận động vỗ tay, gõ… theo nhịp bài hát, phách lời
ca, phách, nhịp thì giáo viên thể hiện đồng thời một cách dễ dàng; trong tổ chức
có nhiều trẻ tham gia vận động, di chuyển đội hình múa, động tác cháu trai khác
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
11
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
cháu gái,… thì giáo viên cần phải sử dụng biện pháp trình bày kết hợp dùng lời
giải thích động tác của cháu trai trước, cháu gái sau.
Ví dụ: Vận động bài hát “Rước đèn dưới ánh trăng” – nhạc và lời: Phạm
Tuyên.
Cô đeo trống cơm và múa cho trẻ xem, động tác múa như sau:
Động tác nam:
Động tác 1: “Tùng dinh dinh dinh cắc tùng dinh dinh dinh”
Chân trái chống gót chếch sang trái một bước, chân phải hơi khuỵu, hai tay
giả làm động tác đánh trống vỗ vào phách mạnh của ô nhịp thứ hai đến “cắc
tùng dinh dinh dinh” đổi bên.
Động tác 2: “Rước vui theo trăng rồi phá cỗ linh đình”
Hai tay chống hông chân nhảy lò cò theo nhịp bài hát từng chân một.
Động tác 3: “Kìa ông trăng thanh lướt trời mây bao la”
Hai tay làm hình vòng cung trên đầu quay tròn hai vòng tại chỗ.
Động tác 4: “Ánh trăng vàng tươi càng thêm sáng sân nhà”
Hai tay giang sang bên, lòng bàn tay nắm hờ, chân trái nhảy lò cò chân phải
đá lăng, rồi đổi bên theo nhịp bài hát.
Động tác nữ:
Động tác 1: “Tùng dinh dinh dinh cắc tùng dinh dinh dinh”
Chân trái chống gót chếch sang trái một bước vào phách mạnh ô nhịp thứ
hai vào chữ “dinh” hai tay chống hông, rồi đổi bên theo nhịp bài hát.
Động tác 2: “Rước vui theo trăng rồi phá cỗ linh đình”
Tay trái giơ cao, tay phải đưa ngang ngực cuộn cổ tay nhảy lò cò từng
chân một theo nhịp bài hát rồi đổi bên.
Động tác 3: “Kìa ông trăng thanh lướt trời mây bao la”
Hai tay giang sang hai bên vẫy nhẹ, quay tại chỗ một vòng.
Động tác 4: “Ánh trăng vàng tươi càng thêm sáng sân nhà”
Hai tay giang sang bên, lòng bàn tay nắm hờ, nhảy lò cò từng chân một
theo nhịp bài hát.
Cô cho trẻ hát (hai lần) theo nhạc để cô múa cho trẻ xem cả động tác nam
và nữ.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
12
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Sau đó cô mời bạn nam múa với cô, bạn nữ hát theo nhạc. Cô mời bạn nữ
múa với cô, bạn nam hát theo nhạc.
Cho từng đôi nam – nữ múa theo nhạc…
Nếu trọng tâm là trò chơi âm nhạc, giáo viên xác định mục tiêu phát triển
khả năng âm nhạc, ôn luyện kiến thức, kỹ năng cho trẻ. Thông qua trò chơi, trẻ
trực tiếp thực hiện và cảm nhận sự nhanh chậm, cao thấp, to nhỏ của âm thanh
một cách tự nhiên nhất.
Có nhiều loại trò chơi âm nhạc, trong đó các trò chơi cho trẻ làm quen với
cao độ và tiết tấu sẽ giúp trẻ bước đầu làm quen và cảm thụ âm nhạc một cách
thuận lợi nhất. Khi tổ chức chơi, giáo viên giới thiệu trò chơi, phổ biến cách
chơi một cách ngắn gọn, rõ ràng và chơi mẫu cho trẻ xem trước.
Ví dụ: Trò chơi “Âm thanh của bé”
Mục đích: Cho trẻ làm quen với tiết tấu đơn giản và phân biệt âm thanh
phát ra từ vật có chất liệu khác nhau.
Chuẩn bị: Một ống tre, một bát ăn bằng nhựa, một ca bằng inox, một
trống cơm, một đôi đũa…
Cách chơi: Xếp các đồ lần lượt theo thứ tự từ trái sang phải như sau: ống
tre – bát – ca – trống. Giáo viên dùng đũa đánh mẫu tiết tấu từ dễ đến khó, mỗi
tiết tấu gọi 1 đến 2 trẻ lên hỏi gõ vào đồ vật nào, rồi để trẻ gõ lại.
Khi trẻ chơi quen, giáo viên gọi một trẻ lên tự sáng tạo các tiết tấu của
riêng mình rồi mời trẻ khác lên gõ lại.
Trong khi tổ chức cho trẻ chơi, cần khuyến khích, động viên các trẻ tham
gia, cổ vũ, nâng cao dần yêu cầu chơi.
Ví dụ: Trò chơi “Tai ai thính”
Mục đích: Rèn luyện cho trẻ nghe phân biệt âm sắc giọng hát của bạn, âm
thanh của một số dụng cụ gõ và nhận ra những bài đã học (tên bài hát, tên tác
giả).
Chuẩn bị: Mũ chóp kín, một số dụng cụ gõ phách tre, xắc xô, trống… và
một số bài hát theo chủ đề đang thực hiện.
Cách chơi: Cô gọi một trẻ lên đội mũ chóp kín và chỉ định một cháu khác
hát một bài hát bất kỳ theo chủ đề đã học. Cô bỏ mũ chóp và hỏi trẻ: Bạn nào
hát? Bạn hát bài gì? Những lần chơi tiếp theo có thể thay đổi và hỏi thêm: Một
bạn hay nhiều bạn hát? Bạn hát và cô gõ nhạc cụ gì? Bài hát do ai sáng tác? ...
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
13
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Trong quá trình giảng dạy, giáo viên lựa chọn các phương pháp giáo dục
âm nhạc phù hợp với tình hình thực tế của lớp, khả năng của trẻ để giúp trẻ
hứng thú, tích cực tham gia trong các hoạt động.
* Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi.
Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ không thể tự phát triển, vì vậy giáo
viên cần cho trẻ làm quen với âm nhạc mọi lúc mọi nơi như: Trong giờ đón trẻ,
trả trẻ, giờ thể dục buổi sáng, giờ hoạt động ngoài trời, giáo viên lựa chọn các
bài hát, bản nhạc nhẹ nhàng, mở đĩa với âm lượng nhỏ để làm nền khi trẻ ăn,
lúc đi ngủ trưa, trong giờ chơi tự do buổi chiều…
Ví dụ: Vào giờ đón trẻ, cho trẻ nghe nhạc, nghe những bài hát trong và
ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi trẻ mầm non như: “Em đi mẫu giáo”,
“Cháu đi mẫu giáo”, “Vui đến trường”, “Lời chào buổi sáng”, “Đi học”…
Vào giờ thể dục buổi sáng, giáo viên lựa chọn những bài hát hành khúc có
giai điệu vui, khỏe khoắn.
Âm nhạc trong giờ thể dục tạo không khí sôi nổi, phấn chấn, giúp trẻ vận
động nhịp nhàng với giai điệu bài hát. Giáo viên lựa chọn cho trẻ nghe nhạc và
tập các động tác theo nhạc các bài hát phù hợp với chủ đề như: Chủ đề thực vật,
cho trẻ tập các động tác hô hấp, tay, chân, bụng, bật theo nhạc bài hát “Em yêu
cây xanh”…
Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc; lựa chọn các
bài hát trong lúc dạo chơi có giai điệu vui tươi, trong sáng, nội dung gần gũi, dễ
hiểu, phù hợp với phong cảnh thiên nhiên, sự vật hay hiện tượng trẻ đang tiếp
xúc. Hát khi đi dạo làm tăng khả năng cảm thụ của trẻ trước vẻ đẹp của thiên
nhiên. Cho trẻ hát những bài hát có nội dung theo chủ đề, qua đó giáo dục cho trẻ
thông qua nội dung lời ca của các bài hát đó.
Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời: Quan sát vườn hoa.
Sau khi cho trẻ quan sát xong, giáo viên cho trẻ hát bài “Hoa trường em”,
qua đó, trẻ được củng cố lại bài hát đã được học. Giáo dục cho trẻ biết chăm
sóc vườn hoa, hình thành ở trẻ tình yêu thiên nhiên, môi trường xung quanh, biết
vâng lời cô giáo, yêu trường mến lớp.
Vào giờ trẻ ăn cùng bạn bè, cho trẻ nghe bài hát như: Mời bạn ăn (Trần
Ngọc)… thay cho lời mời và động viên nhau ăn ngon miệng.
Trước giờ đi ngủ là thời điểm thích hợp cho trẻ nghe từ bài có tính chất
nhắc nhở như “Đi ngủ” của Hoàng Văn Yến, đến những bài hát ru: Ru con
(Nguyễn Văn Tý), khúc hát ru của người mẹ trẻ (Phạm Tuyên)… giúp trẻ đi vào
giấc ngủ đầm ấm, dễ chịu.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
14
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Buổi chiều, sau khi ngủ dậy, trẻ cũng cần được nghe các bài ca, bản nhạc
không lời mang tính chất vui vẻ, thanh thản, nhộn nhịp. Trẻ được nghe nhạc sau
khi ngủ dậy giúp cho trẻ tỉnh táo hơn sau giấc ngủ trưa.
Trong hoạt động chiều, cô có thể tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo
ý muốn, trẻ hát, múa, chơi trò chơi âm nhạc, cô động viên khuyến khích tất cả
trẻ trong lớp cùng tham gia để trẻ có cơ hội học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc
và cùng hợp tác biểu diễn.
Trong giờ chơi tự do và chờ bố mẹ đến đón về, giáo viên cho trẻ nghe
những bài hát mà trẻ ưa thích, nội dung bài lành mạnh: dân ca, ca khúc thiếu nhi,
hoặc nghe củng cố bài đã học,sắp học.
Trẻ được nghe nhạc nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài hát,
thích nghe hát, muốn được thể hiện bài hát, hát được như bạn…
Như vậy, ở trường mẫu giáo từ lúc hát đến trường cho đến khi bố mẹ
đón, âm nhạc luôn luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí tươi mát.
Nếu vắng bóng lời ca tiếng hát thì trường lớp đối với các cháu thật buồn
tẻ. Âm nhạc là chu kỳ thời gian, là nhịp sống hàng ày của trẻ, làm cho trẻ thêm
linh hoạt, tươi vui. Âm nhạc thực sự là người bạn thân của trẻ thơ.
* Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ học khác.
Trong mọi hoạt động, âm nhạc là một trong các nội dung bổ trợ nhằm gây
hứng thú cho trẻ vào học nội dung mới, giáo viên có thể tích hợp với giáo dục
âm nhạc theo từng bài học phù hợp với chủ đề.
Ví dụ: Giờ hoạt động làm quen văn học.
Đề tài: Thơ “Làm anh”, giáo viên cho trẻ hát bài “Cả nhà thương nhau”,
“Nhà mình rất vui”… khi trò chuyện dẫn dắt, chuyển hoạt động, khi tổ chức trò
chơi… qua đó giúp trẻ làm quen một số bài hát mới hoặc củng cố những bài hát
đã học, không những giúp trẻ làm quen âm nhạc mà còn làm cho trẻ hứng thú
hơn trong giờ học.
Giờ tổ chức hoạt động khám phá khoa học:
Đề tài: Trò chuyện về một số động vật nuôi trong gia đình, có các hát bài
“Gà trống, mèo con và cún con”; “Ai cũng yêu chú mèo”; “Con gà trống”; “Một
con vịt”… qua đó hình thành cho trẻ tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ
biết lợi ích của vật nuôi đối với đời sống con người, cách chăm sóc và bảo vệ
các con vật nuôi…
Giờ tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
15
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Đề tài: Vẽ con gà trống, nghe nhạc kết hợp “Con gà trống” – nhạc sĩ Tân
Huyền.
Đề tài: Xé, dán đàn cá, nghe nhạc kết hợp “Cá vàng bơi” – nhạc sĩ Hà Hải.
Trong hoạt động làm quen với toán, giáo viên có thể sử dụng âm nhạc giúp
trẻ làm quen với các con số một cách tự nhiên, nhẹ nhàng thông qua các trò chơi
với lời ca có số, số người tham gia…
Tích hợp âm nhạc trong các hoạt động giáo dục thể chất thì các vận động
của trẻ trở nên dễ dàng và giúp trẻ học hứng thú hơn nhiều. Giáo viên có thể mở
những đoạn nhạc có tiết tấu nhịp nhàng cho các vận động chạy, nhảy, hay nhạc
vui nhộn hoặc nhẹ nhàng cho các hoạt động tinh…
Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn lại các
bài hát đã học, làm quen các bài hát mới, việc tích hợp giáo dục âm nhạc còn giúp
cho giờ học nhẹ nhàng, lôi cuốn, hấp dẫn giúp trẻ thoải mái ham thích học hơn.
* Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc.
Trong một giờ hoạt động chung, tất cả trẻ không thể hát thuộc và vận
động thành thạo bài hát, vì lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ nhưng mau quên. Cần cho
trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc mọi nơi đặc biệt là hoạt động ở góc.
Trong giờ hoạt động góc, trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa
lại những bài hát đã được học và thích phản ảnh lại những việc làm của người
lớn. Hoạt động góc giúp trẻ ôn luyện, củng cố, vận dụng kĩ năng vào các trò
chơi, hoạt động sáng tạo. Giáo viên giúp trẻ thực hiện các hoạt động nghệ
thuật: Nghe nhạc, xem đĩa hình, sử dụng nhạc cụ, diễn kịch.
Ví dụ: Trong ngày thứ 5, sau giờ học âm nhạc, học hát bài “Cô giáo miền
xuôi”, thì khi đến giờ hoạt động góc, ở góc phân vai cho trẻ chơi trò chơi: Cô
giáo, cô dạy hát bài “Cô giáo miền xuôi”, “cô và mẹ”… trẻ rất thích thú chơi và
đóng vai cô giáo, học sinh, dạy hát và làm theo các cử chỉ của cô như trẻ là cô
giáo thật.
Ở góc âm nhạc, trẻ cũng được hát, vận động, biểu diễn các bài hát trẻ đã
được học, những bài hát trẻ yêu thích trong chủ đề, trẻ hứng thú thể hiện vai
nhạc công, vai ca sĩ…
* Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động biểu diễn văn nghệ.
Biểu diễn văn nghệ được tổ chức sau mỗi chủ đề và biểu diễn vào các
ngày lễ hội. Thông qua biểu diễn văn nghệ, trẻ được củng cố, rèn luyện các kĩ
năng hoạt động nghệ thuật, qua đó trẻ được trải nghiệm những cảm xúc mới
mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Biểu
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
16
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
diễn văn nghệ còn giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trình bày trước người khác cũng
như sự phối hợp giữa các thành viên trong nhóm.
Biểu diễn văn nghệ theo chủ đề: Cuối mỗi chủ đề, giáo viên khuyến
khích trẻ thể hiện lại những bài hát, điệu múa, trò chơi… cô cùng tham gia với
trẻ dưới hình thức biểu diễn văn nghệ. Trước khi tổ chức biểu diễn văn nghệ 1
2 ngày, giáo viên dặn dò trẻ ngày mai đi học mặc quần áo đẹp hơn, sạch sẽ hơn.
Giáo viên và trẻ cùng tạo ra một số sản phẩm để trang trí lại lớp học và góc âm
nhạc nhằm nhấn mạnh nội dung chủ đề hơn, bên cạnh đó giúp trẻ hào hứng,
tích cực tham gia hoạt động.
Ví dụ: Ở chủ đề thực vật biểu diễn bài hát “Màu hoa” cô giáo có thể trang
trí ở lớp một số loại hoa tươi, một số loại hoa được làm từ giấy màu, giấy
nhún, màu nước… để thu hút trẻ.
Biểu diễn văn nghệ trong dịp lễ hội như: Ngày hội đến trường, tết trung
thu, ngày nhà giáo Việt Nam… Giáo viên sưu tầm, tập cho trẻ thêm những bài
hát, điệu múa ngoài chương trình từ vài tuần trước để các cháu là hạt nhân văn
nghệ trong lớp tham gia biểu diễn văn nghệ do nhà trường tổ chức… Trẻ biễu
diễn một số bài phù hợp với chủ đề; các hình thức đơn ca, song ca, tốp ca, múa
phụ họa…xen kẽ hài hòa; trang phục có màu sắc tươi sáng, sặc sỡ, chú ý phù
hợp với nội dung của tiết mục biểu diễn, phù hợp với vùng miền, dân tộc.
Ví dụ: Trong ngày lễ hội đến trường, cho trẻ biểu diễn bài hát “Ngày vui
của bé”, “Ngày đầu tiên đi học”…
Trong ngày tết trung thu, cho trẻ biểu diễn bài hát “Rock vầng trăng”,
“Chiếc đèn ông sao”…
Sự cảm thụ tích cực của trẻ với âm nhạc không chỉ ở việc cho trẻ hát lại
những bài hát được cô giáo truyền thụ. Những tri thức, kỹ năng âm nhạc ở trẻ sẽ
được hình thành và tồn tại lâu bền hơn khi trẻ được rèn luyện thường xuyên và
được tham gia biểu diễn… Tất cả các hình thức biểu diễn tác phẩm âm nhạc
như: đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo
nhạc… đều tạo cho trẻ cảm hứng tích cực, hứng thú tham gia hoạt động.
* Giải pháp 3: Tuyên truyền, trao đổi với phụ huynh về công tác giáo dục
âm nhạc cho trẻ tại nhà.
Ở lớp, một tiết hoạt động âm nhạc ngắn ngủi không đủ thời gian cho trẻ
thể hiện hết khả năng, năng lực của trẻ, vì vậy việc phối kết hợp với phụ
huynh rất quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Bởi vì cha mẹ trẻ là
người hiểu rõ khả năng của trẻ, hỗ trợ giáo viên trong việc thực hiện các yêu
cầu giáo dục âm nhạc của trường mầm non tại nhà. Cha mẹ trẻ là người xây
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
17
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
dựng môi trường giáo dục âm nhạc phù hợp, an toàn cho trẻ tại gia đình. Vì thế,
thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ, ban đại diện hội cha mẹ học sinh của lớp, các
cuộc họp cha mẹ học sinh để giáo viên tuyên truyền, trao đổi, phối hợp với cha
mẹ trẻ giáo dục âm nhạc cho trẻ tại gia đình. Lên bảng tin về chương trình dạy
trẻ theo chủ đề và thay tin hàng tuần để phụ huynh biết và phối hợp với giáo
viên rèn luyện thêm cho trẻ.
Tuyên truyền, trao đổi với phụ huynh hướng dẫn, động viên, khuyến
khích trẻ thực hiện tích cực các nhiệm vụ vận động của trẻ tại gia đình, nhằm
củng cố và phát triển kết quả hoạt động giáo dục âm nhạc mà giáo viên đã
giảng dạy.
Ví dụ: Phụ huynh có thể hỏi trẻ “Hôm nay đến lớp con được cô dạy bài
hát gì? Con hãy hát cho bố mẹ cùng nghe nào”… Tùy vào quá trình học tập của
trẻ, có thể phụ huynh hướng dẫn cho trẻ thêm hoặc cho trẻ nghe nhạc, xem
video các bài hát thiếu nhi lứa tuổi mầm non nhằm giúp trẻ mở rộng kiến thức
và phát triển tài năng âm nhạc sau này…
Phụ huynh cho trẻ tham gia các buổi lễ hội ở trong buôn làng như: lễ hội
“Mừng được mùa”, lễ hội “Cồng chiêng” … qua đó trẻ được cảm nhận nét âm
nhạc đậm đà bản sắc dân tộc, vùng miền.
Trẻ ở độ tuổi mầm non thường trú trọng vào các kỹ năng cảm thụ âm
nhạc, vận động trong môi trường “Học bằng chơi, chơi mà học”. Vì vậy, phụ
huynh có thể sưu tầm, mua những đĩa nhạc dành cho em bé, hoặc những link
nhạc cổ điển êm diệu như các bản Sonate của Mozart trên Youtube để cho trẻ
nghe tại nhà. Các bậc phụ huynh cũng có thể sử dụng những bản nhạc êm dịu
để ru trẻ ngủ, tập cho trẻ có thói quen nghe những loại âm nhạc lành mạnh cũng
giống như việc tập cho trẻ yêu đọc sách hay. Trẻ được tham gia với các hoạt
động giáo dục âm nhạc còn giúp trẻ hình thành sự nhạy cảm âm nhạc và tăng chỉ
số EQ ở trẻ.
Ví dụ: Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở để làm đồ dùng dạy học
giáo dục âm nhạc như: thùng giấy, lon sửa, bóng, chai nhựa, quần áo cũ, dụng
cụ hóa trang…
Vì thế giáo viên cần trao đổi, tuyên truyền với phụ huynh tạo mọi điều
kiện tốt nhất để trẻ được phát triển tiềm năng cảm thụ âm nhạc. Sự phối hợp
giữa môi trường âm nhạc ở trường lớp, từ cô giáo và tại gia đình cùng phụ
huynh sẽ tạo điều kiện cộng hưởng cho trẻ tiếp thu tốt giai điệu âm nhạc. Âm
nhạc chính là một ngôn ngữ, một kỹ năng, một thế giới tốt đẹp cho trẻ học tập,
bồi dưỡng và phát triển năng khiếu.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
18
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Giải pháp đầu là tiền đề; giải pháp thứ hai là giải pháp giữ vai trò quan
trọng, then chốt quyết định cho sự thành công của đề tài khi khảo nghiệm, thử
nghiệm và áp dụng thực tiễn; giải pháp cuối cùng là giải pháp hỗ trợ cho giải
pháp hai đạt kết quả tốt nhất. Và giữa chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau ,
phối hợp đồng bộ và sát với tình hình thực tế nhằm mục đích là giúp trẻ tích cực
trong hoạt động giáo dục âm nhạc.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi
và hiệu quả ứng dụng.
Khi vận dụng linh hoạt sáng tạo các phương pháp trong hoạt động giáo
dục âm nhạc giúp trẻ phát triển về thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ và thể lực một
cách rõ rệt. Trẻ tham gia học tập một cách tích cực, hứng thú, biết hát đúng giai
điệu, lời ca và thể hiện tốt sắc thái, tình cảm của bài hát, biết vận động sáng tạo
theo nhạc từ đó hình thành ở trẻ những kĩ năng, kĩ xảo trong hoạt động âm nhạc.
Kết quả thu được trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài đó là:
TT Nội dung đánh giá
Khảo sát đầu năm
Đ ạt
Tỷ lệ
CĐ
(%)
Khảo sát cuối năm
Tỷ lệ
Đ ạt
(%)
Tỷ lệ
CĐ
(%)
Tỷ lệ
(%)
1
Trẻ hứng thú, tích cực 16/32
tham gia giờ học
50
16/32
50
32/32
100
0
2
Trẻ hát đúng giai điệu, 19/32
lời ca và thể hiện sắc
thái, tình cảm của bài hát
59,4
13/32
40,6
31/32
96,9
1/32
3,1
3
Khả năng vận động sáng 15/32
tạo theo nhạc
46,9
17/32
53,1
30/32
93,8
2/32
6,2
4
Trẻ hứng thú tham gia 14/32
biểu diễn văn nghệ
43,8
18/32
56,3
30/32
93,8
2/32
6,2
Qua bảng khảo sát trên tôi nhận thấy chất lượng giáo dục âm nhạc tăng rõ
rệt, chứng tỏ việc vận dụng các giải pháp, biện pháp trên có hiệu quả cao.
Đối với trẻ: Trẻ mạnh dạn, hòa đồng với các bạn, thích tham gia vào các
hoạt động cùng với các bạn, có mối quan hệ gần gũi, cởi mở với cô giáo. Trẻ
tích cực, hứng thú tham gia vào các hoạt động giáo dục âm nhạc. Trẻ có khả
năng cảm nhận vẻ đẹp trong thiên nhiên, cuộc sống gần gũi xung quanh trẻ và
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
19
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
trong tác phẩm nghệ thuật; có khả năng thể hiện cảm xúc, sáng tạo trong các
hoạt động âm nhạc; yêu thích, hào hứng tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
Nhận thức của trẻ cũng tăng lên, ngôn ngữ của trẻ phong phú hơn, yêu thích cái
đẹp, thích đến trường tới lớp mầm non đồng thời trẻ cũng khỏe mạnh, nhanh
nhẹn, hoạt bát, trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, nói năng, ứng xử lưu loát hơn.
Đối với cô: Có thêm kiến thức và nhiều kinh nghiệm giảng dạy, có sự linh
hoạt, sáng tạo trong bộ môn giáo dục âm nhạc. Biết xây dựng kế hoạch phù hợp
với tình hình thực tế của trẻ trong lớp, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Đối với phụ huynh: Nhận thấy được sự cần thiết phải giúp trẻ phát triển
tốt về mặt nhận thức thẩm mĩ nói chung, giáo dục âm nhạc nói riêng. Thường
xuyên trao đổi với cô giáo về cách giáo dục âm nhạc cho trẻ khi ở nhà, để mang
đến sự phát triển tốt nhất về khả năng cảm thụ âm nhạc, phát triển năng khiếu
cho trẻ.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận:
Việc sử dụng linh hoạt sáng tạo các giải pháp trong hoạt động giáo dục
âm nhạc cho trẻ rất quan trọng và cần thiết. Giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non
nói chung và trẻ 5 6 tuổi trường Mầm non Hoa Pơ Lang nói riêng, có nhiệm vụ
hết sức đặc trưng là hình thành nhằm phát triển ở trẻ khả năng cảm nhận và thể
hiện cái đẹp, hướng tới sự phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học ở trường
Phổ thông. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài cho trẻ ở lớp tôi, tôi
nhận thấy rằng cô giáo cần chuẩn bị nhiều đồ dùng đồ chơi cho hoạt động giáo
dục âm nhạc được linh động và sáng tạo về phương pháp giảng dạy. Nội dung
dẫn dắt vào các hoạt động phải tùy vào từng đề tài, lồng ghép theo chủ đề và
chú trọng tích hợp các môn học khác. Khi thực hiện chú ý đến tính chủ động của
trẻ, không gò bó hay áp đặt trẻ.
Thông qua việc áp dụng đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích
cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang” vào
thực tế, tôi nhận thấy tất cả trẻ trong lớp mạnh dạn tự tin, đi học chuyên cần
hơn, tích cực tham gia vào mọi hoạt động, sáng tạo trong hoạt động âm nhạc.
Bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hình thức giáo dục âm
nhạc cho trẻ. Xây dựng kế hoạch cụ thể, rõ ràng, thống nhất. Giáo viên có nhiều
hiểu biết, kiến thức sâu, rộng về chăm sóc, giáo dục trẻ. Biết cách xử lý tình
huống, chịu khó nghiên cứu tài liệu giảng dạy. Nâng cao chất lượng giáo dục
cho trẻ mầm non là bài học giúp giáo viên có kiến thức vững vàng trong công
cuộc xây dựng và đổi mới giáo dục hiện nay trong đó có giáo dục mầm non. Vì
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
20
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
vậy, không ngừng phát huy những thành tích đã đạt được, giáo viên tiếp tục tìm
tòi, sáng tạo trong cách nghĩ cách làm để nâng cao hiệu quả giảng dạy. Các bậc
phụ huynh học sinh biết quan tâm đến việc học tập của con em mình, chủ động
phối hợp với giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
2. Kiến nghị:
Đối với Phòng giáo dục: Tổ chức nhiều tiết dạy mẫu cho các trường tham
gia học hỏi kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và giáo
dục âm nhạc nói riêng.
Đối với nhà trường: Bổ sung đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị phục vụ cho
các môn học nói chung và môn giáo dục âm nhạc nói riêng nhằm giúp trẻ tích
cực, hứng thú trong học tập, vui chơi.
Trên đây là những kinh nghiệm khi tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc
mà tôi đã thực hiện nhằm phát huy tích cực hứng thú của trẻ. Trong quá trình
nghiên cứu thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong
hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang” không tránh
những thiếu sót, rất mong được sự đóng góp của Ban giám hiệu nhà trường, của
các cấp quản lí giáo dục và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến của tôi ngày càng
hoàn thiện và mang lại kết quả cao nhất cho trẻ.
Durkmăl, ngày 27 tháng 2 năm 2017
Người viết
Nguyễn Thị Hồng Đào
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
21
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
TM/ CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG KHOA
HỌC
Hiệu trưởng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT Tên tài liệu
1
Tác giả
Website hổ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ
em:
www.mamnon.com
2
Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình TS. Trần Thị Ngọc
giáo dục mầm non mẫu giáo nhỡ (56 tuổi)
Trâm TS. Lê Thu
Hương PGS.TS Lê Thị
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
22
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Ánh Tuyết
3
Tuyển chọn trò chơi, bài hát, thơ ca, truyện, Lê Thu Hương
câu đố theo chủ đề trẻ 55 tuổi
4
Tài liệu BDTX Năm 2013 gồm 44 mô đun.
BDTXGVMN
(Ban hành kèm theo
Thông tư số 36 /
2011/TT BGDĐT ngày
17 tháng 8 năm 2011
của Bộ trưởng Bộ Giáo
dục và Đào tạo)
MỤC LỤC
Trang
I.
Phần
mở
………………………………………………………………...1
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
23
đầu…..
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
1. Lý do chọn đề tài...................................................................................................
1
2.
Mục
tiêu,
nhiệm
vụ
tài……………………………………………………2
của
3.
Đối
tượng
cứu…………………………………………………………….2
4.
Giới
hạn
của
…………………………………………………….2
đề
5.
Phương
pháp
………………………………………………………..2
nghiên
tài………….
nghiên
II.
Phần
nội
.....................................................................................................2
cứu.
dung
1.
Cơ
sở
luận..........................................................................................................2
2.Thực
trạng
vấn
cứu.................................................................................4
đề
đề
lý
nghiên
3. Nội dung và hình thức của giải pháp………………………..
…………………...6
a.
Mục
tiêu
của
…………………………………………......6
giải
pháp…………….
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp …...………..
………………………..6
c.
Mối quan hệ giữa
pháp……………………………………..17
các
giải
pháp,
biện
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và
hiệu
quả
ứng
dụng………………………………………………………………………17
III.
Phần
kết
luận,
nghị……………………………………………………..18
kiến
1. Kết luận…………………………………………………………………………
18
2.
nghị………………………………………………………………………..19
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
24
Kiến
Một số biện pháp giúp trẻ 56 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc
tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang
Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào
25
