Một số biện pháp kích thích trẻ 4 - 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1006.08 KB, 23 trang )
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
MỤC LỤC
Mụ
c
I
1
2
3
4
5
II
1
2
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
3
3.1
3.2
Tiêu đề các phần
PHẦN MỞ ĐẦU
Lý do chọn đề tài
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Đối tượng nghiên cứu
Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
PHẦN NỘI DUNG
Cơ sở lí luận
Thực trạng
Thuận lợi, khó khăn
Thành công, hạn chế
Mặt mạnh, mặt yếu
Nguyên nhân các yếu tố tác động
Các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Giải pháp, biện pháp
Mục tiêu của giải pháp và biện pháp
Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp biện pháp
* Biện pháp 1: Tự học tự bồi dưỡng
* Biện pháp 2: Xây dựng nề nếp, thói quen hoạt động cho trẻ
* Biện pháp 3: Hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo
hình cơ bản
* Biện pháp 4: Thay đổi các hình thức vào bài để gây hứng thú
cho trẻ
* Biện pháp 5: Tạo hứng thú cho trẻ thông qua các sự kiện
* Biện pháp 6: Sử dụng nguyên vật liệu gần gũi, đẹp, phong phú
*Biện pháp 7: Tổ chức đa dạng các hình thức hoạt động tạo
hình.
* Biện pháp 8: Xây dựng môi trường lớp học gần gũi, thân thiện
khuyến khích trẻ làm phong phú vật liệu tạo hình để thể hiện
cảm xúc và sáng tạo.
* Biện pháp 9: Tổ chức cho trẻ thi đua, biểu dương, khen
thưởng kịp thời.
* Biện pháp 10: Cải tạo lại không gian trong lớp và kết hợp với
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
Trang
2
2
3
3
3
3
3
3
4
4
4
5
5
5
6
7
7
7
8
9
9
11
11
13
14
15
15
1
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
3.3
3.4
4
III
1
2
phụ huynh.
Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Kết quả thu được qua khảo nghiệm giá trị khảo nghiệm của
vấn đề nghiên cứu
KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
16
17
17
18
18
19
2
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
SKKN: MỘT SỐ BIỆN PHÁP KÍCH THÍCH TRẺ 4 5 TUỔI HOẠT
ĐỘNG TÍCH CỰC TRONG GIỜ HOẠT ĐỘNG TẠO HÌNH
TRƯỜNG MẦM NON HỌA MI
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
“Trẻ em là mầm non của đất nước”
Bởi vậy, chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ em chính là góp phần xây dựng
tương lai cho đất nước ngày một tươi sáng hơn. Việc chăm sóc giáo dục trẻ
ngay từ khi còn nhỏ là vô cùng quan trọng trong sự nghiệp giáo dục là cơ sở
hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ sau này. Nâng cao chất
lượng giáo dục nói chung và môn tạo hình nói riêng là việc làm cần thiết để
phát huy khả năng tưởng tượng và sự khéo léo của trẻ.
Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn tạo hình là loại hình
nghệ thuật phản ánh thế giới xung quanh cuộc sống con người một cách đa
dạng phong phú và hấp dẫn đối với trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo. Thông qua tạo
hình trẻ được thử sức mình trong việc thể hiện và cải tạo thế giới riêng của
mình. Hoạt động tạo hình còn phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng
tượng sáng tạo, khả năng phối hợp giữa mắt và tay, hoàn thiện một số kỹ
năng cơ bản (vẽ, nặn, xé dán cắt.). Đặc biệt, trong giờ học vẽ trẻ thích tự tay
vẽ được một cái gì đó dù các hình còn đơn giản như ngôi nhà, cái cây, bông
hoa, ô tô... nhưng mang lại cho trẻ cảm xúc thực sự khi tạo ra được 1 sản
phẩm. Còn đối với những gì trẻ không thích, không hứng thú thì trẻ sẽ vẽ đại
khái cho xong và cảm thấy hài lòng hơn nữa tư duy của trẻ gắn liền với cảm
xúc, ý muốn chủ quan nên trẻ ghi nhớ những gì trẻ cảm thấy thích thú và say
mê thực hiện ý tưởng của mình. Hơn nữa, giờ vẽ còn hình thành ở trẻ những
kỹ năng như ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút. Đó là những kỹ năng rất cần
thiết cho trẻ và cũng là bước đệm cho trẻ sau này bước vào lớp 1.
Căn cứ sự chỉ đạo của Ban giám hiệu Trường Mầm non Họa Mi về
đẩy mạnh nhiệm vụ “Nâng cao chất lượng hoạt động tạo hình cho trẻ” đối
với toàn thể cán bộ giáo viên trong trường. Mục đích làm cho toàn thể cán bộ
giáo viên trong trường nhận thức sâu sắc trong việc giúp trẻ phát huy năng
khiếu bẩm sinh vốn có trong con người trẻ góp phần thực hiện tốt chuyên đề
mà ngành Giáo dục đã đề ra.
Với trẻ mầm non khi tham gia hoạt động tạo hình, là cách giúp trẻ tái
tạo lại hình tượng các đồ vật, hiện tượng quen thuộc mà trước đó chúng đã
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
3
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
tri giác được. Chính yếu tố đó góp phần thúc đẩy tư duy trực quan hình tượng
của trẻ phát triển. Nhưng làm thế nào để chúng ta có thể thúc đẩy tư duy trực
quan hình tượng của trẻ phát triển?
Xuất phát từ đặc điểm trên, tôi thấy nhiệm vụ quan trọng mà giáo việc
cần phải giải quyết khi hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ, đó là phải tạo
cho trẻ hứng thú thật sự trong giờ học. Có như vậy, sản phẩm trẻ làm ra mới
đạt kết quả cao. Vì vậy, tôi thấy việc tạo hứng thú cho trẻ trong giờ học tạo
hình là cần thiết.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, nhiều năm qua và đặc biệt là trong
những năm đầu triển khai chuyên đề tạo hình, tôi đã cố gắng thực hiện tốt
chuyên đề, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp, nhiên cứu các biện pháp
hữu hiệu nhất nhằm truyền thụ đến trẻ sao cho trẻ tiếp thu một cách nhẹ
nhàng, thoải mái. Từ nhận thức trên, tôi đã đưa vào “Một số biện pháp kích
thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ hoạt động tạo hình” .
Nhằm giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn trong mọi hoạt động tạo hình.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Mục tiêu của đề tài là áp dụng một số biện pháp sư pháp để kích thích,
gây hứng thú cho trẻ tham gia tích cực vào môn tạo hình
Nhiệm vụ của đề tài nhằm tăng hứng thú cho trẻ, phát triển tính thẩm
mỹ cho trẻ
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Học sinh lớp chồi 1. Trường mầm non Họa Mi xã Quảng Điền Krông
Ana Đăk Lăk, trong năm học 2015 2016
* Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 8/2015 đến tháng 3/2016
5. Phương pháp nghiên cứu
Quan sát mọi hoạt động của trẻ
Phương pháp dùng lời
Phương pháp thực hành
Phương pháp dùng thủ thuật trò chơi
II. Nội dung
1. Cơ sở lý luận của vấn đề
Nghệ thuật tạo hình trong trường mầm non thật hấp dẫn đối với trẻ,
trẻ thích ngắm nhìn những đồ vật, những bức tranh có màu sắc đẹp, những
hình thù ngộ nghĩnh và đa dạng, trẻ luôn có những xúc cảm với những sự vật
hiện tượng xung quanh, nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh mẽ đối với
trẻ, thôi thúc trẻ muốn khám phá và sáng tạo ra cái đẹp.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
4
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Hoạt động tạo hình phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng
sáng tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kỹ năng cơ
bản trong các hoạt động (vẽ, nặn, cắt, xé dán). Giờ học tạo hình mang lại cho
trẻ những cảm xúc thực sự, trẻ thích thú và say mê thực hiện ý tưởng của
mình, giờ hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ những kỹ năng như: tư thế
ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút vẽ và tô màu tranh, kỹ năng nặn (lăn dọc,
xoay tròn, ấn bẹt) kỹ năng vẽ, xé dán... những kỹ năng đó rất cần thiết nó
giúp trẻ hoàn thiện những sản phẩm nghệ thuật và phát triển các cơ ngón tay
và bàn tay
Hoạt động tạo hình là hoạt động nghệ thuật có tầm quan trọng trong
việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ, giáo dục trẻ biết khai thác, khám phá thiên
nhiên cuộc sống con người, cảnh vật...biết đánh giá, nhận xét cái đẹp, cái
xấu...vì vậy trẻ cần được hướng dẫn tạo hình ngay từ nhỏ, giáo viên cần bồi
dưỡng khả năng của trẻ, tạo môi trường, cơ hội cho trẻ được tri giác, tìm tòi,
khám phá thế giới xung quanh, bồi dưỡng thị hiếu thẩm mỹ, khả năng tư duy
sáng tạo cho trẻ, để tạo được thẩm mỹ trong các hoạt động tạo hình, giáo
viên cần tăng cường cho trẻ luyện tập các kỹ năng mang tính nghệ thuật, hình
thành các kỹ sảo tạo đường nét liên tục, uyển chuyển, tập cho trẻ biết tự
điều chỉnh hình dạng, cách tô màu, tạo vẻ sinh động, đa dạng về hình ảnh,
màu sắc của các hoạt động tạo hình.
Như chúng ta đã biết, con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn
trong mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng không ai có sẵn những tài năng
bên mình, mà phải đòi hỏi thông qua giáo dục và hoạt động thực hành thì từ
đó những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển. Đối với trẻ
nhỏ việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép
chặt chẽ, mà học của trẻ ở đây thông qua "học mà chơi, chơi mà học". Chính
vì vậy để giờ học tạo hình được hấp dẫn lôi cuốn trẻ, giáo viên nên sử dụng
thủ thuật vào bài một cách linh hoạt, tạo cảm xúc và hứng thú cho trẻ và cần
được tiến hành đồng thời vào việc tích luỹ có hệ thống những biểu tượng tạo
hình. Những biểu tượng tạo hình cần chính xác rõ ràng, màu sắc đẹp và
phong phú phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. cô giáo
cần đưa các nội dung tích hợp lồng ghép sao cho phù hợp với từng bài một
cách lôgic sinh động, có như vậy giờ học tạo hình mới có chất lượng và trẻ
mới nắm được các kỹ năng kiến thức của hoạt động tạo hình, trong khi trẻ
thực hiện giáo viên cần phải luôn động viên, khuyến khích trẻ Ngoài ra giáo
viên nên tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên sống động xung quanh,
đó là cách thức làm giầu cảm xúc cho trẻ nhanh chóng và hấp dẫn. Cô nên tạo
cho trẻ có thói quen quan sát thiên nhiên xung quanh, con người và những hiện
tượng gần gũi, thông qua môn làm quen với môi trường xung quanh trẻ được
tri giác tranh ảnh như: xem các tranh ảnh về phong cảnh đất nước, rừng và
biển, cảnh sinh hoạt của con người..., các tác phẩm nghệ thuật, quan sát
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
5
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
ngắm nhìn các loại cây, hoa, được sờ nếm các loại quả, vuốt ve âu yếm các
con vật, so sánh tìm tòi những đặc điểm chung của những con vật cùng nhóm,
cùng loài, phân biệt được những đặc điểm giống và khác nhau của các loại
cây, hoa, quả...
Hoạt động tạo hình phải được tổ chức bằng cách kết hợp linh hoạt
nhuần nhuyễn giữa trực quan đàm thoại, trò chơi, giáo viên sử dụng lời nói ân
cần, nhẹ nhàng tươi vui, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ hướng dẫn trẻ hoạt động tạo
hình, tuyên truyền trao đổi nội dung hoạt động tạo hình cho các bậc phụ
huynh để kết hợp giữa các gia đình và nhà trường để bồi dưỡng kỹ năng hoạt
động tạo hình cho trẻ. Như vậy khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình giúp
trẻ phát triển khả năng tri giác màu sắc, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo,
phát triển khả năng vận động, sự khéo léo, linh hoạt của các ngón tay, bàn tay,
kỹ thuật tạo hình khiến cho trẻ thích thú. Khi hoàn thành những tác phẩm, sản
phẩm tạo hình trẻ tiếp thu được những tri thức mới khiến cho trẻ có khả
năng lĩnh hội tích cực hơn những tri thức về màu sắc, hình dạng, đường nét,
bố cục, tỷ lệ, không gian...nhằm tạo cho trẻ có nhiều biểu tượng đa dạng,
phong phú về thế giới xung quanh..
2. Thực trạng của vấn đề
2.1. Thuận lợi, khó khăn
* Thuận lợi
Được sự quan tâm của ban giám hiệu cũng như phòng GD&ĐT thường
xuyên bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên
Trẻ được học theo đúng độ tuổi và thực hiện chương trình giáo dục
mầm non mới của Bộ GD&ĐT
Ban đại diện cha mẹ học sinh lớp luôn quan tâm, chăm lo đến việc học
tập của các cháu, tích cực tham gia vào các hoạt động của trường, lớp
Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ ham học hỏi nâng cao chuyên môn
Trẻ ở gần nên rất chăm đi học
Lớp đã bố trí đủ 2 giáo viên
Trường tổ chức bán trú cho trẻ ở lại cả ngày nên nề nếp ổn định
Phòng học rộng rãi, thoáng mát
* Khó khăn
Vốn hiểu biết về môi trường xã hội còn hạn chế .
Khả năng tiếp thu của một số cháu còn chậm.
Một số phụ huynh phó mặt con mình cho giáo viên dẫn đến việc không
tạo ra được sự thống nhất trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ, hiệu quả phát
triển tạo hình của trẻ không cao
Một số cháu còn nhút nhát chưa chủ động tham gia các hoạt động
2.2. Thành công, hạn chế
* Thành công:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
6
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Giúp trẻ hứng thú, học tốt môn tạo hình. Đồng thời, giúp trẻ rèn luyện
một số kĩ năng cơ bản, giúp phát triển cơ tay, phát triển tư duy và khả năng
thẩm mỹ của trẻ
Giúp trẻ nhận biết, phân biệt một số mảng mầu, hứng thú, tập trung
trong giờ học
Trẻ biết quý trọng và gìn giữ những sản phẩm do chính bản thân mình
tạo ra, phát huy tính sáng tạo và tư duy của trẻ
* Hạn chế:
Các học liệu cho trẻ sử dụng trong hoạt động tạo hình còn ít, chưa
được phong phú đa dạng
2.3. Mặt mạnh, mặt yếu
* Mặt mạnh:
Trẻ mầm non các cháu đã có đủ sức khỏe để tham gia vào các hoạt
động học tập, vui chơi hàng ngày trong lớp cũng như ở nhà
Đa số cháu đi học đều
* Mặt yếu:
Sáng tạo trong tạo hình và vốn sống của trẻ chưa thực sự phong phú.
Một số cháu còn rụt rè, không tự tin trong học tập
2.4. Nguyên nhân các yếu tố tác động
* Nguyên nhân thành công
Cô luôn gần gũi hòa nhập với trẻ, tạo điều kiện cho trẻ tiếp cận với
những vẻ đẹp của con người và thiên nhiên, có cơ hội bọc lộ cảm xúc cá
nhân, mở rộng tâm hồn và phát triển mẫu mực nhân cách con người Việt Nam
Luôn bám sát và thực hiện tốt nhiệm vụ được giao một cách chủ động,
sáng tạo dựa trên thực tế của trường, lớp, địa phương.
Thường xuyên trao đổi, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp đặc biệt
là những đồng nghiệp công tác lâu năm.
Nắm bắt được tâm sinh lý và thói quen của trẻ trong mọi hoạt động
* Nguyên nhân hạn chế yếu kém:
Một số trẻ sức khỏe còn kém, trẻ còn nhút nhát, chưa tự tin trong các
hoạt động tạo hình
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến tình hình của con em
mình.
2.5. Phân tích đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra
Tâm lý hiện nay việc sáng tạo trong môn tạo hình của trẻ của bản
thân, các cháu rất ngại học tạo hình đúng hơn là sợ, nhút nhát do thói quen bố
mẹ là nơi trú ẩn an toàn của trẻ trong mọi tình huống xã hội, vì vậy trẻ không
phát triển được năng lực tư duy, tìm tòi, sáng tạo trong quá trình học tập của
bản thân, từ đó không hình thành được kỹ năng tư duy,khái quát hóa, trừu
tượng hóa của trí lực các cháu.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
7
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Thông thường ở gia đình trẻ luôn được bảo vệ và chăm sóc theo nguyên
tắc là phụ thuộc và nuông chiều. Vì thế đẫn đến trẻ không diễn đạt được
những nhu cầu của mình bằng sáng tạo của mình mà bằng những cử chỉ thì
người lớn đã đáp ứng ngay lập tức. Tất cả những điều đó sẽ tốt nếu nó ở
chừng mực nào đó, Nếu không cho trẻ bộc lộ những sở thích cá nhân, những
hành vi tự chủ sẽ dẫn đến những xung đột trong việc tự suy nghĩ sáng tạo
của trẻ trong học môn tạo hình, tạo cho trẻ hay ỷ lại không để ý khong gian
xung quanh mình.
Tôi áp dụng đề tài này cho lớp mình, thấy có được kết quả khả quan
nên đến năm học 20152016 tôi thực hiện đề tài này cho lớp tôi.
Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát phân loại kha năng tao
̉
̣
hinh c
̀ ủa trẻ để nắm tình hình chất lượng của lớp.
* Kha năng tao hinh cua tre:
̉
̣
̀
̉
̉
Nội dung khảo sát
Số lượng
Tỷ lệ
+ Số trẻ biết cách chọn màu tô
24/42
57,1%
+ Số trẻ hứng thú học
22/42
52,4%
+ Số trẻ không hứng thú học môn tạo
8/42
19,04%
hình
+ Số trẻ sắp xếp bố cục lộn xộn
10/42
23,8%
+ Số trẻ biết sắp xếp bố cục tranh tô
20/42
47,6%
màu hài hòa hợp lý
+ Số trẻ có sản phẩm đẹp sáng tạo
12/42
28,6%
+ Số trẻ có sản phẩm rập khuôn
18/42
42,9%
Qua khảo sát kết quả hoạt động chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu
của môn học, của chương trình đề ra.
70% trẻ không biết cách nhận xét sản phẩm.
40 % trẻ không tập trung chú ý trong giờ học.
Sau khi khảo sát đầu vào tôi thấy các kỹ năng tạo hình của trẻ : Kỹ
năng vẽ, nặn, xé dán theo yêu cầu của lứa tuổi, kỹ năng quan sát nhận xét
đánh giá sản phẩm, kỹ năng sử dụng mầu sắc, bố cục tranh....chưa cao, chưa
đồng đều... tôi đã kết hợp cùng đồng nghiệp trong lớp hình thành, cung cấp
cho trẻ các kỹ năng thông qua nhiều hoạt động khác nhau:
Để hình thành kỹ năng tao hinh cho tr
̣
̀
ẻ yếu, tôi lên kế hoạch rèn trẻ
vào một buổi chiều, hoạt động đón trả trẻ, hoạt động góc, hoạt động ngoài
trời. Trong giờ học tao hinh, tôi x
̣
̀
ếp những trẻ khá ngồi cạnh những trẻ yếu
để trẻ yếu học tập trẻ khá.
Đối với trẻ khá, tôi gợi ý, khuyến khích để phát huy trí tưởng tượng
sáng tạo của trẻ để tạo ra nhiều bức tranh đẹp.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
8
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
3. Giải pháp, biện pháp
3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Nhằm mục đích giúp trẻ luôn có hứng thú khi tham gia các hoạt động
tạo hình, có một số kỹ năng hoạt động tạo hình.
Tạo cho trẻ luôn mong muốn được tham gia các hoạt động trang trí lớp
học, tích cực tham gia tìm hiểu, xây dựng môi trường lớp học theo chủ đề.
Giúp trẻ yêu thích cái đẹp, luôn hướng tới cái đẹp, có một số kỹ năng
tạo ra những sản phẩm đẹp và biết tôn trọng gìn giữ những cái đẹp xung
quanh mình, đồng thời giúp trẻ yêu thích bộ môn tạo hình.
3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
* Biện pháp 1: Tự học tự bồi dưỡng
Bồi dưỡng chuyên môn, nâng cao nghiệp vụ là việc mà bất kỳ giáo
viên nào cũng nên làm và phải làm thường xuyên.
Tôi thường đọc sách báo, xem tin tức trên các phương tiện thông tin đại
chúng, trao đổi đồng nghiệp tiếp cận những cái mới tìm ra những hình thức,
phương pháp tổ chức các hoạt động sao cho trẻ không bị nhàm chán, phù hợp
với khả năng của trẻ mình phụ trách.
Trẻ 45 tuổi có những khả năng nhận thức, trẻ bắt đầu biết được ý
thức của những việc mình làm hàng ngày, muốn tự thể hiện mình trước bạn
bè và những người xung quanh...... để nắm bắt được điều này tôi phải tranh
thủ đọc các tài liệu về tâm lý lứa tuổi, gần gũi tìm hiểu cá tính, khả năng của
từng trẻ để đưa ra những yêu cầu, hình thức phù hợp với nhận thức và tâm lý
của trẻ.
Tôi cũng tìm tòi, học hỏi thêm các hình thức tổ chức giúp trẻ có điều
kiện sáng tạo trong các hoạt động, tạo cho trẻ biết tự thể hiện khả năng của
bản thân dần dần trẻ thấy vui và yêu thích bộ môn tạo hình.Ngoài ra tôi cũng
chú ý học hỏi, tự mầy mò thêm cách tạo ra những sản phẩm tạo hình sáng
tạo, sưu tầm tạo ra một số sản phẩm phong phú làm tài liệu mẫu, tìm
phương pháp hướng dẫn trẻ sao cho trẻ hứng thú và dễ hiểu nhất, phù hợp
với nhận thức, khả năng của trẻ.
Theo quan điểm của tôi, khi người giáo viên có vốn kiến thức vững
vàng, có kỹ năng sư phạm tốt, nhiệt tình tâm huyết với nghề, gần gũi yêu
thương trẻ thì chắc chắn sẽ thành công khi tổ chức các hoạt động cho trẻ.
* Biện pháp 2: Xây dựng nề nếp, thói quen hoạt động cho trẻ
Làm việc có nề nếp, có thói quen và có kỹ năng thực hiện hoạt động là
điều rất cần thiết khi tham gia vào hoạt động.
Vào đầu năm học, đa số trẻ chưa có thói quen tập trung trong các hoạt
động vì thời gian nghỉ hè của trẻ đã được tự do rong chơi với gia đình, có
những trẻ mới đến trường nên khi tham gia vào các hoạt động trẻ cũng chưa
thật sự chú ý, trẻ còn nói chuyện, tự do đi lại. Điều này ảnh hưởng rất lớn
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
9
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
đên khả năng tập trung tư duy, kỹ năng thực hiện hoạt động của trẻ. Do vậy
nếu tôi không đưa trẻ vào nề nếp thì khi trẻ tham gia vào các hoạt động sẽ
không đạt hiệu quả cao. Khi trẻ có nề nếp tốt thì trẻ sẽ có sự tập trung chú ý
cao, hứng thú, say mê, chú ý quan sát, lắng nghe, có trí tưởng tượng sáng tạo
trong hoạt động. Trẻ cần có nề nếp trong hoạt động, biết thực hiện nề nếp
giờ nào việc nấy, có thói quen chú ý lắng nghe thì trẻ mới có thể hiểu được
những hướng dẫn, yêu cầu của cô dần dà trẻ mới có được các kỹ năng cần
thiết khi thực hiện các hoạt động. Thời gian đầu tôi phải đưa ra những nội
quy của lớp, yêu cầu trẻ phải cùng nhau nhớ nội quy của cô, thực hiện và
kiểm soát lẫn nhau. Tôi chia lớp ra thành tổ, ca, nhóm nhỏ để dễ kiểm soát và
có điều kiện hướng dẫn các kỹ năng tới từng trẻ. Tôi sắp xếp xen kẽ lẫn
những trẻ nhanh nhẹn gần trẻ nhút nhát, chậm chạp, giao nhiệm vụ cho trẻ
khá kèm trẻ yếu, có nhận xét động viên kịp thời những trẻ tích cực có tiến
bộ.
Hướng dẫn trẻ cách chú ý lắng nghe, hiểu và thực hiện các yêu cầu
của cô, khuyến khích trẻ mạnh dạn trao đổi nhờ cô hướng dẫn những chỗ
chưa biết thực hiện với phương châm “Chưa biết mới phải đi học, chăm học
thì sẽ giỏi”. Tôi cũng tập trung quan sát gần gũi, nhẹ nhàng, nghiêm khắc rèn
trẻ tạo cho trẻ nề nếp, thói quen và kỹ năng thực hiện các hoạt động.
Công việc này tôi đã phối hợp đều tay thường xuyên với 2 giáo viên
cùng lớp, thời gian đầu ngoài những giờ hoạt động học chúng tôi tích cực tổ
chức lôi cuốn trẻ vào các hoạt động chiều thường xuyên nên chỉ sau 1 tháng
trẻ đã có những tiến bộ rõ nét khi tham gia các hoạt động: trẻ có nề nếp, có
thói quen, bước đầu có một số kỹ năng thực hiện các yêu cầu của cô và điều
này cũng khích lệ tôi tích cực tổ chức các hoạt động cho trẻ.
Khi trẻ đã có những nề nếp thói quen kỹ năng thực hiện các hoạt động
thì việc tổ chức các hoạt động cho trẻ không còn gặp nhiều khó khăn như
trước, trẻ đã chú ý lắng nghe biết tập trung tư duy suy nghĩ và thực hiện các
yêu cầu của hoạt động.
Khi tôi tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm trẻ đã biết cách trò chuyện
hỏi han thảo luận với nhau cùng nhau thực hiện các yêu cầu của cô.
* Biện pháp 3: Hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ
bản:
Để trẻ mạnh dạn, hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo hình thì
việc hình thành, cung cấp cho trẻ kỹ năng cơ bản để trẻ có hành trang mạnh
dạn tự tin tham gia vào các hoạt động tạo hình là cần thiết.
Tận dụng ngay những giờ đón trả trẻ tôi cho trẻ làm quen các bức tranh
mẫu của cô, các sản phẩm đẹp của các anh chị để cùng trò chuyện với trẻ về
các đường nét, bố cục, mầu sắc, khuyến khích trẻ tập đánh giá sản phẩm và
cùng trò chuyện với trẻ về cách vẽ, cách chọn mầu, cách sắp xếp bố cục với
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
10
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
những sản phẩm nặn, xé dán, đồ chơi.... thì tôi cùng trẻ trò chuyện các bước
tiến hành để tạo thành sản phẩm.
Những giờ hoạt động góc, hoạt động chiều tôi thường cho trẻ chia
nhóm rèn các kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động sau đạt kết quả. Để thực hiện
được điều này tôi cũng phải thay đổi nhiều hình thức khác nhau để cung cấp
kiến thức, rèn kỹ năng cho trẻ .Với những loại tiết vẽ theo đề tài, ý thich tôi
thường tận dụng những hoạt động ngoài giờ học để củng cố kỹ năng cho
những trẻ yếu, làm giầu vốn kiến thức cho trẻ khá trước khi trẻ thực hiện
hoạt động học. Tôi cũng chia trẻ theo nhóm cho trẻ khá khướng dẫn trẻ yếu
cùng nhau vẽ tranh, xé dán bức tranh theo nhóm. Tôi cũng cho trẻ quan sát tìm
hiểu các loại sản phẩm khác nhau, cùng nhau khám phá cách thực hiện. Tôi
cũng có thể cung cấp cho trẻ một số mẫu khác nhau để làm phong phú đề tài,
ý thích của trẻ. Cho trẻ luyện tập kỹ năng cho trẻ để trong giờ hoạt động trẻ
tự tin thể hiện ý tưởng của mình.
* Biện pháp 4: Thay đổi các hình thức vào bài để gây hứng thú cho trẻ
Thu hút được sự chú ý của trẻ vừa dễ lại vừa khó vì trẻ rất hào hứng
trước những điều mới lạ nhưng dễ chán với những gì quen thuộc. Vì vậy, tôi
luôn suy nghĩ thay đổi cách hình thức vào bài sao cho sinh động, hấp dẫn bằng
dùng những câu nói nhẹ nhàng, nét mặt vui tươi, sử dụng các trò chơi tạo tình
huống bất ngờ, thay đôi không gian l
̉
ơp đ
́ ể thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ
học. Qua đó, giờ học trở nên hào hứng, không gò bó mà vẫn đạt kết quả cao.
Gây hứng thú cho trẻ bằng các mô hình, sa bàn để trẻ quan sát sử dụng
trí tưởng tượng hoàn thành bài vẽ của mình:
Ví dụ 1: Tôi cho trẻ “Vẽ vườn cây ăn quả” Tôi lấy ra một mô hình sa
bàn và rất nhiều những cây ăn quả đặt ở ngoài sa bàn, tôi cho trẻ lên đặt các
cây vào trong sa bàn đó để tạo thành một vườn cây. Rồi cho trẻ quan sát để
vẽ bức tranh về “vườn cây ăn quả”. Trẻ đã rất thích thú thực hiện đạt được
kết quả cao.
Ví dụ 2: Làm tranh về Tết Trung Thu (Một thể loại vẽ, in có sử dụng
nguyên vật liệu tự nhiên như: rau, củ, quả).
Tôi tạo không khí lớp học bằng các loại đèn lồng.
Bảng treo tranh của trẻ là một tấm nhựa thể hiện bầu trời đêm có điểm
nhấn là vầng trăng cổ tích và dải ánh sáng bạc có điểm xuyết bằng các bóng
điện nhấp nháy. Với bảng treo sản phẩm này khi trẻ dán các bức tranh của
mình lên trông sẽ rất đẹp và lung linh, điều đó giúp trẻ thích thú và tự tin hơn.
Ví dụ 3: Vẽ về biển
Tôi cho trẻ gấp thuyền, ca nô, tàu thuỷ... từ chiều hôm trước, và chuẩn
bị 3 bến cảng. Một bến vẽ thuyền, 1 bến vẽ ca nô, 1 bến vẽ tàu thuỷ.
Vào giờ học tôi cho trẻ đi lấy đồ dùng trẻ gấp được và hỏi: “Hôm
trước các con đã gấp được những cái gì? Thuyền buồm, tàu thuỷ... là những
phương tiện gì? Nó hoạt động ở đâu? Vậy con thích chơi trò chơi với đồ chơi
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
11
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
các con đã tạo được không? Cô đã thiết kế được các bến cảng cho tàu thuỷ,
thuyền buồm, ca nô và chúng mình cùng chơi trò chơi cho các phương tiện đó
về đúng bến của mình nhé.
Sau khi chơi xong tôi cho trẻ ngồi xung quanh mình và hỏi: “Các con
thường nhìn thấy thuyền, ca nô, tàu thuỷ hoạt động ở đâu? Vậy những ai đã
được đi biển rồi? Các con thấy biển như thế nào? ” Trẻ kê theo hi
̉
ểu biết của
trẻ. Và cho trẻ xem 3 bức tranh vẽ về biển được cô xắp xếp nội dung bố cục
vào thời gian khác nhau. Để trẻ tự nhận xét các bức tranh vẽ về biển theo ý
hiểu của mình. Bằng ngôn ngữ miêu tả, tôi hướng trẻ nhận xét về vẻ đẹp
của các bức tranh qua nội dung, mầu sắc, bố cục xắp xếp: về cảnh biển lúc
bình minh, buổi trưa và cảnh biển khi hoàng hôn buông xuống…
Có thể nói hiệu quả ngôn ngữ miêu tả rất cao giúp trẻ tái tạo, hình
dung một cách sinh động. Khi trẻ đã có kiến thức về biển, tôi sẽ hỏi trẻ thích
vẽ biển vào thời điểm nào, có những gì ở biển, rồi gợi ý cho trẻ cách vẽ bãi
cát, sắc xanh của mây trời, của làn nước, hình dạng của thuyền buồm, dãy
núi, cánh chim hải âu bay lượn.
Kết quả không những trẻ khá vẽ được mà những trẻ yếu cũng tạo ra
sản phẩm có nội dung và mầu sắc bức tranh thật sinh động.
Ngoài ra tôi còn cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên, xã hội, giúp trẻ có cảm
xúc tốt. Trên cơ sở đó, bộc lộ trí tưởng tượng sáng tạo bằng các đường nét
đơn giản có tính khái quát cao, mầu sắc tươi sáng và quan trọng là trẻ sẽ gửi
vào đó các ấn tượng của mình về thế giới xung quanh.
Ví dụ: Những giờ học cho trẻ học ngoài trời để tiếp xúc với thiên nhiên
như: Vẽ hoa mùa xuân, vẽ trường mầm non, vẽ vườn cây ăn quả, vẽ theo ý
thích, thổi hoa từ màu nước, làm cây quất, làm cây thông Noel...
Với cách thay đổi các hình thức vào bài, các tiết học tôi thấy trẻ có cảm
giác sảng khoái, hứng thú và bài có kết quả cao.
* Tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi
Ngoài việc tạo hứng thú cho trẻ ở tiết học, tôi còn tạo hứng thú cho trẻ
ở mọi lúc mọi nơi, trong giờ đón trả trẻ, hoạt động ngoài trời. Ngoài vẽ, tôi
còn cho trẻ làm đồ dùng đồ chơi ở hoạt động góc. Trẻ tự làm búp bê, sau đó,
vẽ trang trí mặt nạ, làm váy áo để “trình diễn thời trang’’ ...
Được hoạt động, được chơi với sản phẩm của mình làm ra, trẻ rất
thích thú tự hào, kích thích trẻ niềm say mê với môn học. Chính những giờ
chơi này, tôi thấy trẻ càng ngày càng thuần thục, đôi bàn tay khéo léo hơn.
Bên cạnh đó, tôi còn tích hợp vẽ vẽ các môn học khác như: Lam quen v
̀
ơi văn
́
học, khám phá khoa học tìm hiểu môi trường xung quanh, hoạt động ngoài
trời...
Khi trẻ tham gia các hoạt động hằng ngày bất kể lúc nào có thể khơi
gợi ý tưởng để trẻ thực hiện không nhất thiết phải ngay lúc đó mà khi nào có
điệu kiện cho trẻ thực hiện.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
12
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Ví dụ: Trong tiết dạy làm quen với văn học, khi kết thúc tiết học, tôi
cho trẻ vẽ hoặc tô màu các nhân vật trong truyện. Khi trẻ tô màu trẻ được
củng cố kỹ năng tô màu hơn nữa được quan sát kỹ tranh giúp trẻ có nhiều
sang tạo hơn khi kể chuyện.
* Biện pháp 5: Tạo hứng thú cho trẻ thông qua các sự kiện
Với tôi hoạt động tạo hình không chỉ là hoạt động học tập mà tôi còn
muốn trẻ thể hiện tình cảm, cảm súc của mình thông qua tác phẩm tạo hình
đó. Một tác phẩm của trẻ khi hoàn thành ngoài việc làm theo yêu cầu của cô
giáo hay ý thích của trẻ mà tôi còn muốn trẻ cảm nhận và thể hiện được ý
nghĩa của nó. Và không thể bỏ qua những sự kiện ý nghĩa trong năm học,
những ngày lễ ngày kỹ niệm như ngày sinh nhật của các bé hay những ngày
lễ lớn: trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam, ngày phụ nữ Việt Nam 2010, noel,
tết, ngày phụ nữ thế giới 83, đó là những động lực cho trẻ làm những món
quà để tặng cho người trẻ thương yêu, những người mà trẻ quan tâm, hay để
trang trí cho những ngày lễ trẻ sẽ hứng thú và làm một cách say mê.
Ví dụ: Vào ngày 8/3 ngày của bà của mẹ tôi gây hứng thú cho trẻ bằng
những món quà ý nghĩa mà con có thể tặng mẹ, tặng bà những người mà trẻ
yêu quý nhất.
* Biện pháp 6: Sử dụng nguyên vật liệu gần gũi, đẹp, phong phú
Muốn trẻ vẽ được một bức tranh đẹp thì đồ dùng của cô như tranh mẫu,
vật mẫu, tranh gợi ý phải đẹp, chuẩn mang tính thẩm mĩ. Vì tư duy của trẻ là
tư duy trực quan hình tượng. Trẻ thu hút bởi các mầu sắc rực rỡ, những hình
thù ngộ nghĩnh sinh động. Những chất liệu để làm nên những sản phẩm mẫu
của cô có thể rất gần gủi với trẻ hoặc là những chất liệu mới mà cô sưu tầm
được. Dưới mắt trẻ cái gì cũng mới mẻ, cũng gợi cho trẻ sự tò mò. Sự phong
phú trong đồ dùng còn giúp trẻ thả sức mà sáng tạo ra những sản phẩm của
riêng mình, kích thích sự tìm tòi khám phát triển tư duy của trẻ.
Vì lẽ đó, muốn thu hút trẻ vào giờ học vẽ, ngoài các bức tranh bằng
màu nước, màu sáp, tôi còn sưu tầm nhiều tranh nghệ thuật, tranh dân gian,
tranh Đông Hồ ... và làm thêm nhiều tranh bằng các chất liệu khác nhau như:
tranh vườn cây ăn quả bằng đất nặn, tranh ngôi nhà của bé bằng nguyên liệu
thiên nhiên (như lá cây, các loại hạt ...), những vật liệu nhân tạo như vải vụn,
bằng hột hạt....
Những bức tranh đó đều đảm bảo về nội dung, màu sắc để trẻ quan sát
và nhận xét, giúp trẻ tích luỹ được nhiều cảm xúc, vốn hiểu biết của trẻ để
thể hiện trong tranh vẽ của mình. Từ đó phát huy được trí tưởng tượng sáng
tạo của trẻ.
Sử dụng sản phẩm đẹp của trẻ làm đồ dùng trực quan
Không phải với tất cả các hoạt động tạo hình của trẻ đều phải sử dụng
đồ dùng trực quan như vậy nhưng cách sử dụng đồ dung trực quan do các anh
chị lớn tuổi hơn làm ra sẽ gây được sự chú ý và tạo hứng thú đáng kể cho trẻ.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
13
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Trẻ rất hứng thú trong giờ tạo hình
* Sử dụng màu sắc
Sử dụng màu sắc của nền giá treo tranh: Thông thường sau các hoạt
động tạo hình giáo viên thường treo tranh của trẻ lên giá có kẹp di động hoặc
giá cố định bắt vít lên tường hoặc trưng bày sản phẩm lên bàn tuy nhiên qua
quá trình thực hiên tôi thấy rằng thay đổi cách trưng bày sản phẩm của trẻ
một chút sẽ giúp ích rất nhiều cho nhận thức, hứng thú của trẻ cũng như tăng
tính thẩm mỹ của sản phẩm.
Vi du:
́ ̣ Dùng tấm nhựa dán lên đó màu xanh lam nhạt có trang trí một
chút rong rêu, bong bong và một nàng tiên cá hoăc vai chu ca nho r
̣
̀
́ ́ ̉ ất thích hợp
cho dan các s
́
ản phẩm tranh về đề tài biển.
Dùng tấm nhựa đó nhưng màu nền là màu tím, xanh lam đậm có trang
trí thêm một dải ánh sáng bạc lệch sang một bên tấm nhựa sẽ rất thích hợp
cho các tranh về đề tài thiên nhiên đặc biệt là tranh về đề tài Trung Thu.
Cũng tấm nhựa đó có dán màu sẫm như tím đậm, xanh lam đậm, nâu
thậm chí là đen không trang trí nhiều sẽ thích hợp với tất cả các bức tranh với
tất cả các đề tài.
Một kiểu làm nền khác cũng rất thích hợp với các loại tranh đó là dán
giấy theo các mảng màu cùng tông với nhau và cùng gam với nhau.
Cách sử dụng các loại giấy gói quà có kẻ sọc màu đậm và trầm cũng
mang lại một hiệu quả bất ngờ trong việc dán tranh cho trẻ.
Cách làm này không những hiệu quả với các sản phẩm tranh tạo hình
trong tiết học mà ta có thể sử dụng ở các góc trong lớp.
Khi sử dụng các mảng tường, tấm treo tranh dạng này nên dung tấm
nhựa và hồ dán giấy để khi bóc ra thay nền khác không làm hỏng giấy.
Đối với nền của sản phẩm là đồ chơi thì ta tạo khung cảnh: Làm ngã
tư đường phố với hoạt động “Làm ô tô từ vỏ hộp” để trưng bày. Làm một
ngôi nhà nhỏ với khoảng sân rộng có mấy bụi cỏ để trưng bày sản phẩm nặn
về đàn gà, về chú thỏ, một cây quất bỏ đi sau Tết đã bỏ hết quả rất thích
hợp để gắn quả của trẻ nặn trong hoạt động “ Nặn quả tròn”...
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
14
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Sử dụng nền bức tranh trẻ thể hiện: Đa số nền của bức tranh trẻ thể
hiện là màu trắng và trẻ có kỹ năng sẽ tô màu nền cho bức tranh nhưng đó là
với tranh vẽ, đối với các tranh là xé dán, xếp dán, tranh từ nguyên vật liệu tự
nhiên, tranh đất nặn thì chọn nền cho tranh cũng rất thú vị. Hiện nay có rất
nhiều loại giấy màu đủ kích cỡ phục vụ cho hoạt động học tập, thay vì chọn
giấy màu trắng các cô giáo thử thay đổi với giấy màu thậm chí là mành,
chiếu, mẹt, mika trong... hiệu quả sẽ rất bất ngờ.
Sử dụng các kích thước bức tranh: Thông thường ta hay sử dụng khổ
giấy A3, A4 cho trẻ thực hiện bài tập điều đấy sẽ gây sự nhàm chán cho trẻ
chính vì vậy tôi đã tạo hứng thú cho trẻ bằng cách thi thoảng thay đổi kích
thước, hình dáng của tranh sẽ tạo nhiều hứng thú cho trẻ Giấy hình vuông,
hình lục giác, hình tròn. Chúng ta cũng có thể cho trẻ làm những hình bưu
thiếp, khung tranh để … trẻ vẽ lên đấy tạo cảm giác mới lạ cho trẻ.
*Biện pháp 7: Tổ chức đa dạng các hình thức hoạt động tạo hình.
Để luôn tạo cảm giác mới, gây hứng thú cho trẻ tích cực tham gia vào
các hoạt động tạo hình, tránh tình trạng nhàm chán do lặp đi lặp lại nhiều lần
với cùng một hình thức hay cùng một đề tài tôi đã tạo điều kiện cho trẻ tiếp
xúc với các loại sản phẩm tạo hình khác nhau với các hình thức hoạt động
khác nhau.
Ngay cả trong những hoạt động học tôi cũng tìm tòi mở rộng thêm nội
dung, hình thức để thu hút trẻ. Đầu năm học khi kỹ năng của trẻ chưa có
nhiều tôi đã lựa chọn hoạt động vừa sức với trẻ: Tôi cho trẻ lựa chọn vật
liệu hình ảnh để trang trí đồ dùng: mũ, đồng hồ, bờm, ... vừa dạy trẻ kỹ năng
lựa chọn hình ảnh hợp lý, cách phối mầu, rèn kỹ năng bôi hồ và dán sao cho
khéo léo; và hơn cả là tự tay trẻ có thể tạo ra được những sản phẩm hoàn
chỉnh để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho chính hoạt động hàng ngày của
trẻ.
Khi trẻ đã có các kỹ năng hoạt động tạo hình thì tôi thường tổ chức cho
trẻ các hoạt động học theo nhóm, trẻ có thể cùng cô thảo luận về cách thực
hiện các yêu cầu ở tiết đề tài, ý thích trước khi trẻ về nhóm tiến hành thực
hiện bài tập của mình. Khi trẻ hoạt động theo nhóm, trẻ yếu thường hay học
tập trẻ khá cách thực hiện yêu cầu của cô, trẻ đua nhau để có được sản phẩm
đẹp. Hoạt động theo nhóm cũng khuyến khích trẻ khá sáng tạo, thể hiện vai
trò của mình, khi trẻ yếu kỹ năng còn lúng túng thì những trẻ khá dẫn hướng
dẫn trẻ chậm hơn, trẻ gợi ý nhau cách làm.
Vào giữa các chủ đề tôi thường hướng dẫn gợi ý trẻ vẽ về chủ đề để
trang trí thêm vào mảng mở của chủ đề và cũng là để củng cố, mở rộng hiểu
biết của trẻ về chủ đề. Thỉnh thoảng những hoạt động chiều tôi lại cho trẻ
thi vẽ tranh về chủ đề và cho trẻ mang tranh về nhà khoe bố mẹ thấy con
mình ngày càng tiến bộ phụ huynh cũng phấn khởi quan tâm đến hoạt động
của con nhiều hơn.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
15
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
* Biện pháp 8: Xây dựng môi trường lớp học gần gũi, thân thiện khuyến
khích trẻ làm phong phú vật liệu tạo hình để thể hiện cảm xúc và sáng
tạo.
Ngoài việc cung cấp cho trẻ các kỹ năng cần thiết thì việc tạo điều
kiện cho trẻ thể hiện cảm xúc của mình cũng là rất quan trọng. Để trẻ hứng
thú hơn trong hoạt động tạo hình tôi đã lôi cuốn trẻ vào việc tham gia chuẩn
bị cho các hoạt động mới. Tôi cho trẻ quan sát một số sản phẩm tự tạo bằng
các nguyên vật liệu khác nhau, trò chuyện với trẻ về các vật liệu cần thiết,
cho trẻ tư duy tìm tòi, đóng góp những vật liệu để chuẩn bị cho các hoạt
động mới. Hoạt động này cũng rất hiệu quả vì nó đã hình thành cho trẻ ý thức
chuẩn bị cho các hoạt động ở lớp. Ban đầu chỉ có một vài trẻ là nhớ lời cô
dặn, sau dần dà trẻ có ý thức hơn, tôi cũng thường xuyên khen ngợi tinh thần
có ý thức của trẻ để khuyến khích động viên trẻ kịp thời.
Tôi cũng tạo cho trẻ một môi trường mở để trẻ tự lựa chọn hình thức
hoạt động khi chơi, cho trẻ thấy được những giá trị của vật liệu mà trẻ đóng
góp. Trong những giờ hoạt động vui chơi tôi cũng tạo điều kiện cho trẻ được
tham gia thường xuyên, khích lệ trẻ chưa có kỹ năng vào chơi cùng những trẻ
khá để trẻ cùng quan tâm giúp đỡ lẫn nhau. Cũng có những hoạt động tôi đã
dùng hình thức giao nhiệm vụ để trẻ có ý thức với hoạt động của mình
Mảng chủ đề mở cũng được trẻ thường xuyên quan tâm tìm hiểu và
đóng góp công sức. Tôi cũng cho trẻ làm những bông hoa cùng cô để trang trí
giàn hoa
* Biện pháp 9: Tổ chức cho trẻ thi đua, biểu dương, khen thưởng kịp
thời.
Với trẻ mầm non thì việc biểu dương và khen thưởng kịp thời có hiệu
quả rất cao trong việc khích lệ tinh thần của trẻ.
Ngay từ đầu năm học góc tuyên truyền của lớp tôi đã có hình thức vừa
tuyên truyền tới phụ huynh vừa khuyến khích trẻ. Hàng tuần tôi cho trẻ luyện
tập thi đua nhận xét tìm ra những sản phẩm đẹp, việc sắp xếp sản phẩm tôi
cũng có hình thức khuyến khích rõ ràng, những bài đẹp được các bạn lựa
chọn sẽ được treo lên cao, cho vào khung tranh, còn lại những bài khác được
treo giá phía dưới để trẻ có ý thức cố gắng.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
16
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Một số bức tranh được trẻ lựa chọn để cô treo lên cao
Mỗi khi trẻ nhìn thấy bài của mình được treo trong khung tranh, được
bố mẹ khen là trẻ thấy rất tự hào và có những cố gắng cho lần hoạt động
sau. Những trẻ chưa được lựa chọn cũng có vẻ hơi buồn hơn một chút, trẻ
cũng hứa với mẹ lần sau con sẽ cố gắng hơn để bố mẹ thưởng. Bố mẹ thấy
con mình chưa vẽ đẹp bằng bạn thì cũng có ý thức cho con luyện tập ở nhà.
Mỗi tuần tôi thường cố gắng tổ chức cho trẻ thi đua vẽ tranh một lần để
luyện kỹ năng cho trẻ và cũng là để phụ huynh biết được sự tiến bộ của con
mình sau mỗi tuần học.
* Biện pháp 10: Cải tạo lại không gian trong lớp và kết hợp với phụ
huynh.
Muốn thu hút được sự chú ý của trẻ trước hết trẻ phải được sống
trong một không gian đẹp, thẩm mĩ. Vì vậy, tôi đã thống nhất cùng các cô sắp
xếp,các cô trong lớp trang trí lớp học đẹp, thoáng, góc tạo hình luôn được
thay đổi theo chủ điểm, cho trẻ làm tranh bằng nhiều nguyên liệu khác nhau
như : len, vải, nguyên liệu thiên nhiên, các loại hạt, tranh cát, vỏ sò, vỏ hến,
ngao, cua biển... những sản phẩm tự tạo. Trang trí góc tạo hình bằng chính
sản phẩm của trẻ, tạo các mảng tường treo sản phẩm cho trẻ bắt mắt, nổi
bật tạo cho trẻ cảm giác mới lạ, thích thú.
Việc tạo hứng thú cho trẻ trong giờ học, gia đình cũng đóng một vai trò
rất lớn. Đầu năm học khi họp phụ huynh, tôi nêu rõ tầm quan trọng của môn
tạo hình, đồng
thời trao đổi, tuyên truyền để họ chọn thời điểm để dạy trẻ vẽ, và hướng
dẫn trẻ vẽ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, khuyến khích phụ
huynh cho trẻ vẽ thế giới xung quanh, cha mẹ cùng con sưu tầm và mang
nguyên vật liệu thiên nhiên như: lá cây, hột hạt, sỏi, các loại vỏ sò, vỏ
hộp...đến lớp và trẻ trực tiếp sử dụng.
Được thấy con mình tự tin vui vẻ mỗi khi đến trường là điều mà phụ
huynh và giáo viên ai cũng mong muốn. Tuy nhiên để làm tốt được công việc
này bao giờ cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường.
Ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học tôi đã trao đổi với phụ huynh về
mong muốn của mình và những việc làm tưởng như đơn giản nhưng không
được xem nhẹ vì nó có hiệu quả rất lớn trong việc hình thành xây dựng ý
thức ban đầu cho trẻ.
Để trẻ yêu thích lớp học, thích đến trường lớp, có ý thức giữ gìn lớp
học của mình thì ngay cả ở nhà hay ở những nơi vui chơi trẻ cũng phải có
được ý thức đó. Trẻ biết yêu cái đẹp, có ý thức giữ gìn môi trường ở mọi lúc,
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
17
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
mọi nơi. Ở nhà, trẻ biết thu gọn đồ chơi của mình sau khi chơi, không bầy
bừa ra nhà. Trẻ biết cảm nhận những hình ảnh đẹp nơi công cộng, có ý thức
giữ gìn đồ dùng, cảnh quan nơi công cộng không tự ý sử dụng. Ở lứa tuổi này
ý thức tự lập, tự chủ trong công việc của mình cũng cần được hình thành ở
trẻ. Trẻ dễ nhớ, chóng quên, với những trẻ chưa biết tập trung chú ý
còn ngại tham gia hoạt động tôi cũng trao đổi với phụ huynh nhờ phụ huynh
kết
hợp rèn thêm trẻ ở nhà. Một điều tuy nhỏ nhưng cũng là một vấn đề lớn đối
với việc hình thành ý thức con trẻ, đó là việc phụ huynh quan tâm giúp đỡ con
trẻ tìm kiếm vật liệu chuẩn bị cho các hoạt động của lớp. Hoạt động này
giúp cho con trẻ có ý thức quan tâm đến các hoạt động của mình ở lớp và tạo
cho trẻ háo hức mỗi khi chuẩn bị cho hoạt động mới .
3.3. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai. Trẻ em là niềm hạnh phúc của
mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc. Việc bảo vệ và chăm sóc, giáo
dục trẻ em là trách nhiệm của nhà nước, của xã hội và của mỗi gia đình. Đối
với việc giáo dục và phát triển nhân cách cho trẻ ngay từ lứa tuổi mầm non,
hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển trẻ nhỏ
về mọi mặt như: thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động. Hoạt động
tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, giúp trẻ nhận thức
thế giới xung quanh và phản ánh thế giới thông qua các hình tượng nghệ
thuật, trong các hình thức hoạt động mang tính nghệ thuật.
Việc giúp trẻ 4 – 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ học tạo hình là
hết sức cần thiết, nó góp phần không nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo
dục nhằm phát triển toàn diện cho trẻ. Chính vì vậy, theo tôi “Giúp trẻ 4 – 5
tuổi hoạt động tích cực, hứng thú trong giờ học tạo hình” cần được nhân
rộng và có tính liên tục, có tính kế thừa và phát huy một cách linh hoạt sáng
tạo, sao cho phù hợp với đặc điểm riêng của mỗi trường, lớp. Điều đó không
phải là việc làm của riêng ai mà là vấn đề cần được giáo viên Mầm non lưu
tâm. Do đó, cần phải:
Nắm vững phương pháp dạy bộ môn, phải khảo sát chất lượng đầu năm
để nắm được khả năng tạo hình của trẻ và có kế hoạch dạy trẻ
Luôn thay đổi hình thức, tạo tình huống bất ngờ để thu hút sự chú ý của trẻ
Tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên
Đồ dùng dạy học đa dạng, phong phú, tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi.
Sử dụng linh hoạt các dụng cụ trực quan, chú ý đến phối hợp màu sắc trong
hoạt đông và nơi để sản phẩm của trẻ.
Thống nhất phương pháp dạy giữa 2 cô, kết hợp với phụ huynh
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài có mối quan hệ chặt
chẽ với nhau bởi để trẻ tích cực và hứng thú tham gia vào hoạt động tạo hình
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
18
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
thì cần phải có những giải pháp hợp lý để giúp trẻ phát huy tính sáng tạo và
khả năng thẫm mỹ của bản thân, đồng thời rèn cho trẻ có một tư duy sáng
tạo, một nề nếp học tập tập trung. Muốn vậy, thì cũng cần phải có những
biện pháp sử dụng hợp lý, mang tính sư phạm cao, không tạo sự nhàm chán
cho trẻ, làm tăng hứng thú cho trẻ, tạo cho trẻ một môi trường học tập lành
mạnh, thoải mái, vui vẻ, nhưng lại mang tính thẩm mỹ và có chất lượng, đáp
ứng cho nhu cầu dạy và học của cô và trẻ. Đồng thời, những biện pháp đó
cũng phải nhận được những phản hồi tích cực từ Ban giám hiệu, đồng
nghiệp và phụ huynh, mang lại hiệu quả, và khả năng áp dụng rộng rãi và kết
quả đạt được tốt.
4. Kết quả đạt được
Sau khi kết hợp với đồng nghiệp tìm tòi suy nghĩ và thực hiện những biện
pháp của mình tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã có những tiến bộ rõ ràng.
Trẻ rất thích đi học, vui vẻ hồn nhiên khi tới lớp, yêu mến lớp học của
mình, có ý thức giữ gìn môi trường lớp học.
Trẻ luôn có hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình, có một số kỹ
năng hoạt động tạo hình.
Trẻ luôn mong muốn được tham gia các hoạt động trang trí lớp học, tích
cực tham gia tìm hiểu, xây dựng môi trường lớp học theo chủ đề.
Trẻ có ý thức ghi nhớ lời cô dặn, luôn tự hào với bố mẹ để giới thiệu các
sản phẩm của mình ở lớp. Phụ huynh cảm nhận được sự tiến bộ hàng ngày của
con ở lớp.
* Bảng kết quả: Thể hiện Một số biện pháp kích thích trẻ 4 – 5 tuổi hoạt
động tích cực trong giờ học tạo hình với cách dạy thông thường và cách dạy
mới
Nội dung khảo sát
Số lượng
Tỷ lệ
+ Số trẻ biết cách chọn màu tô
35/42
83,3 %
+ Số trẻ hứng thú học
39/42
92,9 %
+ Số trẻ không hứng thú học môn tạo
hình
+ Số trẻ sắp xếp bố cục lộn xộn
3/42
7,14 %
5/42
11,9 %
+ Số trẻ biết sắp xếp bố cục tranh tô
màu hài hòa hợp lý
33/42
78,6 %
+ Số trẻ có sản phẩm đẹp sáng tạo
34/42
80,9 %
+ Số trẻ có sản phẩm rập khuôn
10/42
2,38 %
III. Phần kết luận, kiến nghị
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
19
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
1. Kết luận
Qua các biện pháp nhằm kích thích trẻ sang tạo trong giờ học vẽ, trẻ tạo
ra được nhiều bức tranh đẹp. Những sản phẩm của trẻ đã được dùng trang trí
thay vào những bức tranh có sẵn. Không gian lớp đều được trang trí bằng sản
phẩm của trẻ, mang dáng vẻ ngộ nghĩnh, hồn nhiên của trẻ. Không chỉ vậy
những sản phẩm tạo hình của trẻ còn được sử dụng để phục vụ cho các hoạt
động hằng ngày của trẻ như học hành, vui chơi và là những món quà ý nghĩa để
trẻ dành tặng cho những người thân, người bạn của mình. Có thể nói trẻ thực
sự được sống trong thế giới riêng của mình.
Với tâm huyết của một giáo viên mầm non, tôi vẫn mong muốn một
điều là được phụ huynh tin yêu, tin tưởng. Thấy được những gương mặt
rạng rỡ của phụ huynh khi đón con được cảm nhận những sản phẩm, kết
quả học tập của con mình tại lớp tại lớp. Những lời bi bô của con trẻ giới
thiệu về sản phẩm của mình với bố mẹ nó luôn động viên tôi, khích lệ tinh
thần làm việc của tôi, khiến tôi luôn suy nghĩ tìm tòi ra những biện pháp giúp
trẻ yêu thích lĩnh vực nghệ thuật.
Trong quá trình thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được sự chia sẻ, động
viên, ủng hộ của ban giám hiệu nhà trường, của chính những đồng nghiệp
trong lớp và của nhiều phụ huynh học sinh. Đặc biệt động lực chính giúp tôi
thêm phấn khởi thực hiện đề tài chính là sự yêu thích của trẻ mỗi khi trẻ tới
lớp và nhất là những khuôn mặt vui vẻ hồn nhiên rất hứng thú khi say mê
tham gia vào hoạt động tạo hình. Tôi cũng tự rút ra được một số bài học kinh
nghiệm như sau:
Giáo viên cần có tình yêu nghề, mến trẻ, đem lại niềm vui và đam mê cho
trẻ.
Tự học tự bồi dưỡng trau dồi chuyên môn nâng cao nghiệp vụ
Để thực hiện tốt chương trình nuôi dạy trẻ cần xây dựng nề nếp, thói
quen, kỹ năng thực hiện các hoạt động
Hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản.
Tạo cho trẻ yêu thích nghệ thuật (Cho trẻ tiếp xúc, cảm nhận vẻ đẹp môi
trường xung quanh và những sản phẩm đẹp)
Đồ dùng dạy học phải đa dạng, phong phú, tạo hứng thú cho trẻ ở mọi lúc
mọi nơi.
Tổ chức đa dạng các hình thức hoạt động tạo hình.
Xây dựng môi trường lớp học gần gũi, thân thiện khuyến khích trẻ làm
phong phú vật liệu tạo hình để thể hiện cảm xúc và sáng tạo.
Thi đua, biểu dương, khen thưởng kịp thời.
Thống nhất phương pháp dạy giữa giáo viên trong lớp, kết hợp chặt chẽ với
phụ huynh trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ.
2. Kiến nghị
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
20
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
Ban giám hiệu tạo điều kiện cho giáo viên trong trường được đi tham
quan, dự các lớp tập huấn ở các cơ sở giáo dục mầm non khác để giáo viên
có cơ hội học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm và các hình thức tổ chức các hoạt
động học tập và vui chơi cho trẻ
Đầu tư kinh phí, thời gian đồng thời hướng dẫn, khuyến khích giáo
viên tích cực nghiên cứu, sáng tạo thêm nhiều học liệu mới, nhiều hoạt động
mới, hấp dẫn trẻ và có hiệu quả để phục vụ cho công tác giáo dục trẻ.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ tôi đã rút ra trong năm học vừa
qua, nhằm kích thích trẻ hoạt động tích cực trong hoạt động tạo hình. Tuy
kinh nghiệm không nhiều nhưng được rút ra từ thực tiễn giảng dạy và tôi
cũng được mạnh dạn đề ra để cùng trao đổi với các bạn đồng nghiệp, ban
lãnh đạo. Rất mong ban lãnh đạo cùng các bạn đồng nghiệp góp ý cho tôi để
làm phong phú hơn những kinh nghiệm trong công tác giảng dạy bộ môn này.
Xin chân thành cảm ơn
Quảng Điền, ngày 28 tháng 03 năm 2016
Người viết
Nguyễn Thị Kim Phượng
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
21
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG
KIẾN
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
22
SKKN: Một số biện pháp kích thích trẻ 4 5 tuổi hoạt động tích cực trong giờ
hoạt động tạo hình trường Mầm non Họa Mi
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
Tên tài liệu
Tác giả
1
+ Sách “Hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ Lê Đức Hiền
mầm non” của Sở giáo dục và đào tạo Hà Nội
2
Giáo trình tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non Nguyễn Ánh Tuyết
–Nhà xuất bản Đại học sư phạm năm 2008
Hướng dẫn thực hiện đổi mới hình thức tổ NXB Giáo dục Việt
3
chức hoạt động giáo dục trẻ 4 5 tuổi
4
5
6
Nam 2007
Phương pháp hướng dẫn hoạt động tạo hình Nhà xuất bản đại học
Quốc gia Hà Nội
cho trẻ `mẫu giáo
Chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo và
NXB Giáo dục Việt
hướng dẫn thực hiện trẻ 4 5
Nam 2009
tuổi
Nguồn tư liệu trên mạng internet
Người thực hiện: Nguyễn Thị Kim Phượng
23
