Thực trạng thái độ và thực hành của điều dưỡng viên về tiêm an toàn tại Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư năm 2018

EC N
KH
G
NG

VI N

S

C

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
THỰC TRẠNG THÁI ĐỘ VÀ THỰC HÀNH CỦA ĐIỀU DƯỠNG
VIÊN VỀ TIÊM AN TOÀN TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA HUYỆN
VŨ THƯ NĂM 2018
Phí Đức Long1, Đinh Thị Huyền Trang1, Đặng Thị Bích Hợp1

TÓM TẮT
Từ tháng 6/2018 đến tháng 12/2018 chúng tôi tiến
hành khảo sát thái độ và thực hành của điều dưỡng viên
về tiêm an toàn tại Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư
chúng tôi thu được kết quả: Tỷ lệ điều dưỡng viên thực
hành đạt cả 4 kỹ thuật tiêm là 21,4% trong đó: có 61,4%
điều dưỡng viên thực hành đạt kỹ thuật tiêm bắp; có 60%
điều dưỡng viên thực hành đạt kỹ thuật tiêm dưới da;
có 52,9% điều dưỡng viên thực hành đạt kỹ thuật tiêm
tĩnh mạch và có 51,4% điều dưỡng viên thực hành đạt kỹ
thuật tiêm trong da.
Từ khóa: Tiêm an toàn, điều dưỡng.

người bệnh được kê đơn sử dụng thuốc tiêm cao (71,5%),

phần lớn NVYT chưa tuân thủ quy trình kỹ thuật và các
thao tác kiểm soát nhiễm khuẩn trong thực hành tiêm, chưa
báo cáo và theo dõi rủi ro do vật sắc nhọn (87,7%) [19].
Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư là Bệnh viện tuyến
huyện Hạng II. Mỗi năm Bệnh viện đã đón nhận và điều
trị khoảng 12.000 lượt người bệnh điều trị nội trú và đã có
hàng nghìn mũi tiêm được thực hiện mỗi năm nhằm phục
vụ cho công tác điều trị, chăm sóc người bệnh. Vì vậy,
chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài với mục tiêu sau:
Mô tả thực trạng thái độ và thực hành về tiêm an toàn
của Điều dưỡng viên Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư.

ABSTRACT:
STATUS OF ATTITUDES AND PRACTICES
OF NURSES ON SAFE INJECTION AT GENERAL
HOSPITAL OF VU THU DISTRICT IN 2018
From 6/2018 to 12/2018, we conducted a survey
of attitudes and practices of nurses on safe injection at
general hospital of Vu Thu District. We attained results:
The proportion of nurses who right practiced all 4 injecting
techniques was 21.4%, in which 61,4% of nurses practiced
the right intramuscular injection technique; 60% of nurses
practiced the right hypodermic injection technique;
52,9% of nurses practiced the right intravenous injection
technique; 51,4% of nurses practiced the right intradermal
injection technique.
Key words: Safe injection, nurses.

II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Địa bàn nghiên cứu

Nghiên cứu được tiến hành tại Bệnh viện đa khoa
huyện Vũ thư
2.2. Đối tượng nghiên cứu
- Điều dưỡng viên hiện đang làm việc tại các khoa
lâm sàng tại Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư.
- Các loại mũi tiêm bắp, tiêm trong da,tiêm dưới
da,tiêm tĩnh mạch được thực hiện tại thời gian quan sát.
2.3. Thời gian nghiên cứu
Từ tháng 06/2018 đến tháng 12/2018
2.4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu dịch tễ học
mô tả với điều tra cắt ngang có kết hợp phân tích nhằm:
+ Xác định thực trạng và kiến thức về tiêm an toàn
của điều dưỡng viên Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư.
+ Tìm hiểu một số yếu tố liên quan tới tiêm an toàn tại
Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Thư.
- Cỡ mẫu điều dưỡng viên: Chọn toàn bộ điều dưỡng
viên đang làm việc tại 7 khoa lâm sàng của Bệnh viện đa
khoa huyện Vũ Thư gồm 75 người.
Phân tích và xử lý số liệu bằng phần mềm SPSS 18.0

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Tại Việt Nam, từ năm 2001 đến nay được sự quan
tâm của Bộ Y tế, Hội Điều dưỡng Việt Nam đã phát động
phong trào “Tiêm an toàn’’ trong toàn quốc đồng thời tiến
hành những khảo sát về thực trạng tiêm an toàn vào những
năm 2002, 2005, 2008 và 2009. Kết quả khảo sát cho thấy:
55% nhân viên y tế (NVYT) còn chưa cập nhật thông tin
về an toàn liên quan đến kiểm soát nhiễm khuẩn, tỷ lệ

III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

1. Trường Đại học Y Dược Thái Bình
Ngày nhận bài: 31/07/2019

Ngày phản biện: 07/08/2019

Ngày duyệt đăng: 15/08/2019
SỐ 5 (52) - Tháng 09-10/2019
Website: yhoccongdong.vn

73


JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE

2019

Biểu đồ 3.3. Tỷ lệ số mũi tiêm mà điều dưỡng viên thực hiện trong ngày (n=70)

Có 40% điều dưỡng viên thực hiện tiêm từ 11-20 mũi
mỗi ngày; 21,4% điều dưỡng viên thực hiện tiêm dưới 5
mũi mỗi ngày; điều dưỡng viên thực hiện tiêm 6-10 mũi

chiếm 22,9%. Thấp nhất (15,7%) điều dưỡng viên thực
hiện tiêm trên 20 mũi mỗi ngày.

Biểu đồ 3.4. Tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành đạt về kỹ thuật tiêm bắp (n=70)

Tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành đạt về kỹ thuật tiêm bắp chiếm 61,4%. Có 38,6% điều dưỡng viên thực hành chưa

đạt về kỹ thuật tiêm bắp.

Biểu đồ 3.5. Tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành đạt về kỹ thuật tiêm dưới da (n=70)

Có 60% điều dưỡng viên thực hành đạt về kỹ thuật tiêm dưới da; có 40% điều dưỡng viên thực hành chưa đạt.

74

SỐ 5 (52) - Tháng 09-10/2019
Website: yhoccongdong.vn


EC N
KH
G
NG

VI N

S

C

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Biểu đồ 3.6. Tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành đạt về kỹ thuật tiêm tĩnh mạch(n=70)

Khi xét về kỹ thuật tiêm thì chỉ có 52,9% điều
dưỡng viên thực hành đạt 20 bước tiêm tĩnh mạch; còn

lại 47,1% điều dưỡng viên thực hành kỹ thuật tiêm tĩnh

mạch chưa đạt.

Bảng 3.24. Kỹ thuật tiêm trong da của điều dưỡng viên
STT

Các bước tiến hành

SL

%

1.

Điều dưỡng viên rửa tay thường quy/sát khuẩn tay nhanh.

64

91,4

2.

Thực hiện 5 đúng

70

100

3.

Kiểm tra lại thuốc, sát khuẩn ống thuốc

63

90,0

4.

Xé vỏ bao bơm tiêm và thay kim lấy thuốc

63

90,0

5.

Rút thuốc vào bơm tiêm

70

100

6.

Thay kim tiêm, cho vào bao vừa đựng bơm tiêm vô khuẩn

63

90,0

7.

Bộc lộ vùng tiêm, xác định vị trí tiêm

70

100

8.

Sát khuẩn vùng tiêm từ trong ra ngoài theo hình xoáy ốc

64

91,4

9.

Cầm bơm tiêm, đuổi khí

67

95,7

10.

Căng da, đâm chếch 10-15 độ so với mặt da, kim tiêm song song với mặt da

67

95,7

11.

Bơm thuốc chậm khi có cảm giác nặng tay.

68

97,1

12.

Hết thuốc, căng da rút kim nhanh

67

95,7

13.

Sát khuẩn lại vị trí tiêm

67

95,7

14.

Hướng dẫn người bệnh những điều cần thiết

64

91,4

15.

Thu dọn dụng cụ, rửa tay

63

90,0

16.

Ghi hồ sơ

68

97,1

Tất cả các bước của kỹ thuật tiêm trong da đều đạt
từ 90% trở lên điều dưỡng viên thực hành đạt. Có 3 bước:
Bước 2: Thực hiện 5 đúng-nhận định người bệnh-giải

thích cho người bệnh biết việc sắp làm; Bước 5: Rút thuốc
vào bơm tiêm; Bước 7: Bộc lộ vùng tiêm, xác định vị trí
tiêm thực hành đúng của điều dưỡng viên đạt 100%.

SỐ 5 (52) - Tháng 09-10/2019
Website: yhoccongdong.vn

75


JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE

2019

Biểu đồ 3.8. Tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành đạt cả 4 kỹ thuật tiêm

Kết quả biểu đồ trên cho thấy tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành đạt cả 4 kỹ thuật tiêm 21,4% và chưa thực hành đạt
cả 4 kỹ thuật là 78,6%.

Biểu đồ 3.9. Tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành tiêm đạt các loại mũi tiêm (n=70)

Qua biểu đồ 3.8 và biểu đồ 3.9 ta thấy: Chỉ có 21,4%
điều dưỡng viên thực hành đạt cả 4 kỹ thuật tiêm. Trong 4
kỹ thuật tiêm thì kỹ thuật tiêm bắp có nhiều điều dưỡng viên
thực hành đạt nhiều nhất (61,4%); kỹ thuật tiêm trong da có
số điều dưỡng viên thực hành đạt ít nhất (51,4%). Còn lại
kỹ thuật tiêm dưới da và kỹ thuật tiêm tĩnh mạch tỷ lệ điều
dưỡng viên thực hành đạt lần lượt là 60,0% và 52,9%.

IV. KẾT LUẬN
Tỷ lệ điều dưỡng viên thực hành đạt cả 4 kỹ thuật
tiêm là 21,4% trong đó: có 61,4% điều dưỡng viên thực
hành đạt kỹ thuật tiêm bắp; có 60% điều dưỡng viên thực
hành đạt kỹ thuật tiêm dưới da; có 52,9% điều dưỡng viên
thực hành đạt kỹ thuật tiêm tĩnh mạch và có 51,4% điều
dưỡng viên thực hành đạt kỹ thuật tiêm trong da.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Thị Thu Hiền, Hà Thị Hương Bưởi và Đoàn Thị Thanh (2017), Đánh giá thực trạng tiêm an toàn của điều
dưỡng tại các khoa Lâm sàng Bệnh viện đa khoa tỉnh Thái Bình năm 2017; Bệnh viện đa khoa tỉnh Thái Bình.
2. Chu Thị Hồng Huế (2017), Thực trạng nguồn lực và kiến thức, thực hành của cán bộ y tế về tiêm an toàn tại trạm
y tế xã/phường thành phố Phủ Lý tỉnh Hà Nam năm 2016, Luận văn thạc sỹ y học. Trường Đại học Y Dược Thái Bình
3. Lê Thị Thúy Nhàn (2012), Thực trạng nguồn lực, kiến thức, thái độ, thực hành của điều dưỡng viên về tiêm an
toàn tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Thái Bình năm 2012. Luận văn thạc sỹ y học Trường Đại học Y Dược Thái Bình
4. Đào Thành (2005), Đánh giá thực hiện TAT tại 8 tỉnh đại diện, năm 2005 (Vol. 3), Hội Điều dưỡng Việt Nam
5. Nguyễn Thị Hoài Thu (2018), “Thực trạng thực hành tiêm tĩnh mạch an toàn của điều dưỡng tại Bệnh viện Nhi
Trung ương “, Tạp chí Nghiên cứu Y học, 112(3), tr. 101-109.

76

SỐ 5 (52) - Tháng 09-10/2019
Website: yhoccongdong.vn