Năng lực thực thi công vụ của công chức xã thành phố việt trì, tỉnh phú thọ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…… …
……/
……
……

HỌC
VIỆN
HÀNH
CHÍNH
QUỐC
GIA

LÊ THỊ
HƢƠNG
GIANG

N
Ă
N
G
L
Ự
C


THỰC THI CÔNG VỤ CỦA
CÔNG CHỨC XÃ, THÀNH

PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ
THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN
LÝ CÔNG

HÀ NỘI - 2018


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…… …
……/
……
……

HỌC
VIỆN
HÀNH
CHÍNH
QUỐC
GIA

LÊ THỊ
HƢƠNG
GIANG

N

Ă
N
G
L
Ự
C


THỰC THI CÔNG VỤ CỦA
CÔNG CHỨC XÃ, THÀNH
PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ
THỌ

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành : Quản lý công
Mã số : 60 34 04 03

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS LÊ THỊ VÂN HẠNH

HÀ NỘI - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Luận văn này là do tôi thực hiện, những số liệu, thông tin được trình
bày trong luận văn là trung thực, dựa trên sự tổng hợp, phân tích thông tin từ
những nguồn đáng tin cậy và dựa trên kết quả tôi thực hiện khảo sát thu thập
được.
Tôi xin cam đoan những điều trên là đúng và xin nhận hoàn toàn trách
nhiệm về những gì liên quan tới luận văn này.

Hà Nội, ngàytháng
Học viên

Lê Thị Hƣơng Giang


LỜI CẢM ƠN
Luận văn được hoàn thành là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu
lý luận và tích lũy kinh nghiệm thực tế của tác giả. Trước hết, cho phép tôi
được gửi tới Ban giám đốc Học viện hành chính Quốc gia; các thầy, cô giáo
khoa sau đại học trường Học viện Hành chính Quốc gia lời chúc sức khỏe và
lời cảm ơn chân thành nhất. Những kiến thức quý báu mà các thầy, cô giáo đã
truyền đạt trong quá trình học tập vô cùng hữu ích đối với tôi trong học tập,
công tác và trong đời sống; đặc biệt là trong quá trình tôi thực hiện luận văn.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn và kính trọng sâu sắc đến PGS.TS.
Lê Thị Vân Hạnh - Người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ, động
viên tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này.
Và cho phép tôi gửi lời cảm ơn các các cô, bác, anh, chị đã dành thời
gian trả lời phiếu khảo sát, cung cấp những thông tin hết sức quý giá cho luận
văn của tôi.
Luận văn của tôi chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót nhất định.
Tôi rất mong nhận được sự đánh giá và góp ý của quý thầy, cô trong Hội đồng
đánh giá luận văn tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Quản lý công - Học viện
hành chính Quốc Gia để tôi tiếp tục hoàn thiện tốt hơn luận văn của mình.
Trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2018

Học viên
Lê Thị Hƣơng Giang


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CB

Cán bộ

CC

Công chức

VC

Viên chức

ĐH

Đại học

CĐ

Cao đẳng

HĐND

Hội đồng nhân dân

UBND

Uỷ ban nhân dân

NXB

Nhà xuất bản

PGS

Phó Giáo sư

ThS

Thạc sĩ

TS

Tiến sĩ

SL

Số lượng


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. Số lƣợng công chức xã thành phố Việt Trì giai đoạn 2011-2015 . 37
Bảng 2.2 . Cơ cấu độ tuổi công chức xã thành phố Việt Trì giai đoạn 2011 -

2015 ................................................................................................................

Bảng 2.3. Phụ biểu trình độ đào tạo công chức xã thành phố Việt Trì giai
đoạn 2011 -2015 .............................................................................................
Bảng 2.4. Thống kê trình độ ngoại ngữ, tin học công chức xã thành phố Việt
Trì giai đoạn 2011-2015 ................................................................................
Bảng 2.5. Thống kê trình độ lý luận chính trị công chức xã thành phố Việt Trì
giai đoạn 2011-2015 ......................................................................................
Bảng 2.6. Khảo sát cán bộ xã về mức độ đáp ứng các kỹ năng cần thiết của
công chức .......................................................................................................
Bảng 2.7. Khảo sát công chức về mức độ đáp ứng các kỹ năng cần thiết của
công chức .......................................................................................................
Bảng 2.8. Kết quả khảo sát cán bộ xã về mức độ đáp ứng các yêu cầu về thái
độ, hành vi của công chức trong thực thi công vụ:........................................
Bảng 2.9. Kết quả khảo sát tổ chức và công dân về mức độ đáp ứng các yêu
cầu về thái độ, hành vi của công chức trong thực thi công vụ: .....................
Bảng 2.10. Kết quả đánh giá, xếp loại công chức xã thành phố Việt Trì năm
2015 ................................................................................................................ 50
Bảng 2.11. Đánh giá của cán bộ xã về kết quả thực hiện công việc của công

chức xã ...........................................................................................................
Bảng 2.12. Đánh giá của tổ chức, công dân về việc thực hiện các giao dịch
hành chính của công chức xã .........................................................................
Bảng 2.13. Thống kê thời gian công tác công chức xã thành phố Việt Trì tính
đến thời điểm 31/12/2015 ...............................................................................


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU................................................................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài:......................................................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài....................................................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ................................................................................................................ 5

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................................................ 6
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu............................................................ 7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn........................................................................ 8
7. Kết cấu của luận văn.................................................................................................................... 9
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ
CỦA CÔNG CHỨC XÃ............................................................................................................ 10
1.1. Công chức xã............................................................................................................................ 10
1.1.1. Khái niệm công chức xã.................................................................................................. 10
1.1.2. Vai trò của công chức xã................................................................................................ 11
1.1.3 Đặc điểm công chức xã.................................................................................................... 13
1.2. Công vụ cấp xã và năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã 14
1.2.1. Khái niệm công vụ cấp xã.............................................................................................. 14
1.2.2. Khái niệm năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã....................... 15
1.3. Các tiêu chí đánh giá năng lực thực thi công vụ của công chức xã............17
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ của công chức xã 28
1.4.1. Trình độ đào tạo, bồi dƣỡng của công chức........................................................ 28
1.4.2. Chế độ, chính sách đãi ngộ đối với công chức xã............................................. 29
1.4.3 Cơ hội thăng tiến.................................................................................................................. 30
1.4.4. Định hƣớng giá trị nghề nghiệp................................................................................. 30
1.4.5. Môi trƣờng, điều kiện làm việc của công chức xã............................................ 31
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1............................................................................................................... 32
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC THỰC THI CÔNG VỤ CỦA
CÔNG CHỨC XÃ THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ, TỈNH PHÚ THỌ...................33
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội của thành phố Việt Trì và ảnh hưởng
của những điều kiện đó đến năng lực thực thi công vụ của công chức xã,
thành phố Việt Trì............................................................................................................................ 33


2.1.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội thành phố Việt Trì....................................... 33
2.1.2. Ảnh hƣởng của điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã đến năng lực thực thi

công vụ của công chức xã, thành phố Việt Trì................................................................. 36
2.2. Khái quát về công chức xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ......................... 37
2.3. Phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức xã, thành
phố Việt Trì......................................................................................................................................... 40
2.3.1. Phẩm chất chính trị của công chức.......................................................................... 41
2.3.2. Phẩm chất đạo đức của công chức........................................................................... 41
2.3.3 Trình độ của công chức.................................................................................................... 42
2.3.4. Về kỹ năng nghề nghiệp.................................................................................................. 45
2.3.5. Về thái độ................................................................................................................................ 48
2.3.6. Về kết quả thực thi công vụ........................................................................................... 49
2.3.7. Về sự hài lòng của công dân........................................................................................ 52
2.3.8. Về kinh nghiệm công tác................................................................................................. 54
2.4. Những vấn đề đặt ra nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công
chức xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ........................................................................... 55
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2............................................................................................................... 64
CHƢƠNG 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC THỰC
THI CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC XÃ THÀNH PHỐ VIỆT TRÌ,
TỈNH PHÚ THỌ............................................................................................................................ 65
3.1. Phương hướng và mục tiêu nâng cao năng lực thực thi công vụ của công
chức xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ........................................................................... 65
3.1.1. Phƣơng hƣớng.................................................................................................................... 65
3.1.2. Mục tiêu................................................................................................................................... 66
3.2. Giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức xã thành
phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.......................................................................................................... 67
3.2.1. Sự cần thiết của việc nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức
xã.............................................................................................................................................................. 67
3.2.2 Yêu cầu về năng lực thực thi công vụ của công chức xã hiện nay.............70
3.2.3. Các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của
công chức xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ................................................................ 71
3.3. Kiến nghị..................................................................................................................................... 97

3.3.1 Đối với Đảng và Nhà nƣớc............................................................................................ 97
3.3.2 Đối với tỉnh Phú Thọ.......................................................................................................... 98
3.3.3 Đối với thành phố Việt Trì............................................................................................... 98
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3............................................................................................................ 100
KẾT LUẬN..................................................................................................................................... 101
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................... 103
PHỤ LỤC 1..................................................................................................................................... 106
PHỤ LỤC 2..................................................................................................................................... 109
PHỤ LỤC 3..................................................................................................................................... 114


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Gần một thế kỷ qua, đội ngũ cán bộ, công chức của Nhà nước ta không
ngừng được củng cố và phát triển, trong đó đội ngũ công chức cơ sở đã khẳng
định được vai trò của mình trong việc “đem chính sách của Đảng, của Chính
phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình
của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ để đặt chính sách
cho đúng”. Đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở là những người trực tiếp đưa chủ
trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào cuộc
sống, không có đội ngũ cán bộ cơ sở tốt thì dù đường lối chính sách của Đảng
và pháp luật của Nhà nướ c có đầy đủ và đúng đến mấy cũng khó có thể đi
vào cuộc sống. Vì vậy, cán bộ, công chức cơ sở phải là những người có trình
độ, có năng lực, gần dân, hiểu dân, nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng của
dân. Chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính phụ thuộc rất lớn
vào năng lực thực thi công vụ của công chức cơ sở.
Việc xác định vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở trong
tiến trình đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động, Nghị quyết Đại hội Đảng

toàn quốc lần thứ IX đã khẳng định: “Tăng cƣờng cán bộ cho cơ sở. Có chế
độ chính sách đào tạo, bồi dƣỡng, đãi ngộ đối với cán bộ xã, phƣờng, thị
trấn”.
Trong chương trình tổng thể cải cách hành chính giai đoạn 2011 - 2020,
Đảng, Nhà nước ta đã triển khai rất nhiều nội dung trong đó một trong những
nội dung trọng tâm là: “ xây dựng, nâng cao chất lƣợng đội ngũ CBCCVC,
chú trọng cải cách chính sách tiền lƣơng nhằm tạo động lực thực sự để
CBCCVC thực thi công vụ có chất lƣợng và hiệu quả cao”. Đặc biệt trong
hoàn cảnh nước ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, việc nâng cao năng lực thực thi
1


công vụ của công chức đóng vai trò quan trọng, có ý nghĩa quyết định; nhằm
xây dựng một nền hành chính hiện đại, chuyên nghiệp.
Thành phố Việt Trì gồm 23 đơn vị hành chính (13 phường, 10 xã), là đô
thị loại 1 thuộc tỉnh Phú Thọ, là trung tâm chính trị, văn hóa, khoa học kỹ
thuật của Tỉnh, đồng thời là một trong những đô thị trung tâm động lực phát
triển quan trọng của vùng trung du và miền núi phía Bắc. Vị trí quan trọng
của Thành phố, đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức Thành phố nói chung và
đội ngũ công chức xã nói riêng phải đảm bảo về số lượng, trình độ chuyên
môn, chất lượng thực thi công vụ nhẳm phục vụ tốt hơn nhu cầu của cá nhân,
tổ chức và doanh nghiệp. Trong những năm qua, cấp uỷ và chính quyền
Thành phố đã có nhiều chế độ, chính sách quan tâm tới công tác cán bộ nhưng
cho đến nay vẫn còn nhiều bất cập, chưa hoàn toàn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
của tình hình phát triển mới, đặc biệt là yêu cầu xây dựng nền hành chính hiện
đại, hội nhập quốc tế. Một bộ phận công chức xã còn thiếu kỹ năng về chuyên
môn, có biểu hiện quan liêu, nhũng nhiễu trong xử lý công việc, có thái độ
không đúng mực với nhân dân, làm giảm lòng tin của nhân dân vào chế độ....
Vì vậy, để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính

nhà nước, thành phố phải xây dựng đội ngũ công chức có năng lực chuyên
môn và đạo đức công vụ, đặc biệt là năng lực thực thi công vụ cho công chức.
Dưới góc độ tiếp cận năng lực bao gồm các yếu tố kiến thức, kỹ năng
và thái độ thì hiện nay đội ngũ công chức các xã thuộc thành phố Việt Trì cơ
bản đã được chuẩn hóa về trình độ, kiến thức khi tuyển dụng, phù hợp với
ngạch công chức và vị trí việc làm, tuy nhiên về kỹ năng và thái độ của công
chức thì chưa đáp ứng yêu cầu của nền hành chính hiện đại.
Xuất phát từ những lý do trên, việc nghiên cứu “năng lực thực thi công
vụ của công chức xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” là rất cấp thiết và có ý
nghĩa quan trọng cả về mặt lý luận và thực tiễn.
2


2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Vấn đề chính quyền cơ sở và năng lực thực thi công vụ của công chức
đã được nhiều chuyên gia, nhà khoa học và nhiều công trình khoa học nghiên
cứu dưới nhiều góc độ khác nhau. Có thể liệt kê một số công trình nghiên cứu
liên quan đến lĩnh vực trên như sau:
* Các công trình nghiên cứu đƣợc xuất bản thành sách:
TS. Trần Nho Thìn, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, Đổi mới tổ chức
và hoạt động của ủy ban nhân dân xã.
Lưu Kiếm Thanh (2009), nghiệp vụ hành chính văn phòng, Nhà xuất
bản thống kê. Cuốn sách trình bày nghiệp vụ cụ thể trong công tác điều hành,
tham mưu, tổng hợp, lễ tân của hành chính văn phòng, công tác văn phòng,
lập kế hoạch, tổ chức hội họp, soạn thảo văn bản, công tác văn thư và giao
tiếp văn phòng.
TS.Thang Văn Phúc và TS.Nguyễn Minh Phương (2005), Cơ sở lý luận
và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, Nhà xuất bản Chính trị
Quốc gia, Hà Nội. Công trình nghiên cứu đã làm rõ cơ sở khoa học cho việc
xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức nói chung ở nước ta hiện nay tuy nhiên

phạm vi nghiên cứu của công trình rộng, do đó vấn đề năng lực thực thi công
vụ của công chức xã chưa được làm rõ trong nghiên cứu này.
TS.Nguyễn Văn Sáu và GS.Hồ Văn Thông (2003), Thực hiện quy chế
dân chủ và xây dựng chính quyền cấp xã ở nƣớc ta hiện nay, Nhà xuất bản
Chính trị quốc gia, Hà Nội. Các tác giả đã phân tích, làm rõ bản chất, nội
dung và cơ chế thực hiện quy chế dân chủ; việc thực hiện quy chế dân chủ
gắn với củng cố và tăng cường, hoàn thiện hệ thống chính quyền cấp xã ở
nước ta hiện nay. Tuy nhiên công trình thiên về nghiên cứu thực hiện quy chế
dân chủ cơ sở mà chưa đi sâu phân tích năng lực thực thi công vụ của công
chức cấp xã.
3


Những công trình nghiên cứu trên đã đưa ra những cơ sở lý luận và
thực tiễn về một số vấn đề liên quan đến đội ngũ cán bộ, công chức nói chung
và cán bộ, công chức cơ sở nói riêng. Nhìn chung, các công trình nghiên cứu
trên bình diện rộng, chưa đi sâu nghiên cứu năng lực thực thi công vụ ở một
địa phương cụ thể nào. Tuy nhiên, những công trình này là nguồn tư liệu quý,
được tác giả kế thừa một phần để làm rõ cơ sở lý luận về chính quyền cơ sở
nói chung và công chức xã nói riêng.
*Một số đề tài nghiên cứu khoa học, luận văn có liên quan:
Đỗ Tuấn Thành, Luận văn thạc sĩ Quản lý hành chính công, Học viện
Hành chính (2011) “Năng lực lãnh đạo của cán bộ chính quyền cơ sở - thực
tiễn Thành phố Hà Nội”. Thông qua việc nghiên cứu lý luận chung về năng
lực lãnh đạo và chính quyền cấp cơ sở, nghiên cứu thực tiễn năng lực lãnh đạo
của cán vộ chính quyền cơ sở thành phố Hà Nội, luận văn đã đề xuất một số
giải pháp quan trọng nhằm góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo của cán bộ
chính quyền cơ sở tại thành phố Hà Nội.
Trần Thị Kim Dung (2011), Nâng cao năng lực cán bộ, công chức cấp
xã ở tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ Luật học, Đại

học Quốc gia Hà Nội. Luận văn đã làm rõ những vấn đề lý luận về khái niệm,
đặc điểm, vị trí, vai trò của chính quyền cơ sở, của đội ngũ cán bộ, công chức
cấp xã nói chung và của cán bộ, công chức cấp xã tỉnh Bắc Giang nói riêng;
phân tích thực trạng về hệ thống, cơ cấu, chất lượng của đội ngũ cán bộ, công
chức cấp xã tỉnh Bắc Giang. Từ đó đưa ra các kiến nghị, phương hướng và
giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã
đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước phù hợp với điều kiện phát
triển của tỉnh Bắc Giang trong giai đoạn hiện nay.
Nguyễn Thị Thu Nhuần, Luận văn thạc sĩ quản lý hành chính công, Học
viện Hành chính (2012) “Nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán

4


bộ chủ chốt xã, thị trấn ở huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên hiện nay”. Trên
cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận về năng lực, năng lực thực thi công vụ,
những khái niệm về đội ngũ cán bộ chủ chốt, luận văn đã phân tích thực trạng
năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ chủ chốt xã, thị trấn ở huyện
Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. Từ đó đưa ra các kiến nghị, phương hướng và
giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ
chủ chốt xã, thị trấn huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên.
Như vậy, đã có nhiều tác giả nghiên cứu về cán bộ, công chức ở nhiều góc
độ tiếp cận khác nhau, là nguồn tư liệu quý báu, có giá trị tham khảo, được tác
giả kế thừa và tiếp thu có chọn lọc trong đề tài này. Tuy nhiên, các công trình
nghiên cứu ở trên bình diện rộng hoặc tại những địa phương có đặc điểm khác
biệt so với thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Cho đến nay, chưa có công trình
nào nghiên cứu một cách toàn diện, chuyên biệt và có hệ thống về “Năng

lực thực thi công vụ của công chức xã, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ” .
Vì vậy đây là vấn đề hoàn toàn mới và không trùng lặp với đề tài khác. Với

kết quả nghiên cứu của luận văn, hy vọng sẽ góp phần cụ thể, hiệu quả cho
địa phương trong việc nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức xã
nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.
3.

Mục đích và nhiệm vụ

3.1. Mục đích
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về năng lực thực thi công vụ
của công chức xã thành phố Việt Trì, luận văn đề xuất các giải pháp cơ bản
nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức xã thành phố Việt
Trì, tỉnh Phú Thọ,.
3.2. Nhiệm vụ
Để đạt được mục đích trên, luận văn tập trung thực hiện những nhiệm
vụ cơ bản sau:
5


+ Thứ nhất: Tổng quan những lý luận cơ bản về công chức, công vụ,
năng lực thực thi công vụ của công chức; Đặc điểm năng lực thực thi công vụ
của công chức; Xác định những tiêu chí đánh giá và yếu tố ảnh hưởng đến
năng lực thực thi công vụ của công chức và sự cần thiết phải nâng cao năng
lực thực thi công vụ của công chức.
+

Thứ hai: Phân tích thực trạng và đưa ra đánh giá về năng lực thực thi

công vụ của công chức xã, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
+

Thứ ba: Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực thực thi

công vụ của công chức xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
4.

Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu

4.1. Đối tƣợng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu năng lực thực thi công vụ của công chức
xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
-

Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu năng lực thực thi công

vụ của công chức 10 xã trên địa bàn thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ theo
một số tiêu chí cụ thể.
-

Về thời gian: Dữ liệu sử dụng trong luận văn từ năm 2011 đến năm 2015.

-

Về khách thể nghiên cứu: Luận văn nghiên 5 chức danh công chức xã

trên địa bàn thành phố Việt Trì, cụ thể gồm các chức danh sau:
+

Công chức Văn phòng – Thống kê;

+

Công chức Địa chính – Nông nghiệp – Xây dựng và Môi trường;

+

Công chức Tài chính – Kế toán;

+

Công chức Tư pháp – Hộ tịch;

+

Công chức Văn hóa – Xã hội.

Đối với 2 chức danh: Trưởng Công an xã và Chỉ huy trưởng Quân sự,
luận văn không nghiên cứu vì đây là 2 chức danh thuộc lực lượng vũ trang,
6


chịu sự chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra, chấp hành mệnh lệnh của cơ
quan ngành dọc cấp trên.
5.

Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu

5.1.

Phƣơng pháp luận

Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận và phương pháp luận
của chủ nghĩa Mác - Lênin; tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán
bộ; những quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và nhà
nước ta về năng lực thực thi công vụ của công chức xã. Luận văn có kế thừa
và phát triển những giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ đối với công
chức cấp cơ sở của các công trình khoa học có liên quan.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
-

Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu

Phương pháp nghiên cứu tài liệu được thực hiện nhằm thu thập thông
tin, hệ thống các khái niệm và luận điểm, cơ sở lý thuyết liên quan đến năng
lực thực thi công vụ của công chức xã từ các công trình nghiên cứu, các tài
liệu của các tác giả trong và ngoài nước.
Luận văn cũng nghiên cứu tài liệu là các văn bản pháp luật, văn bản
quy phạm pháp luật như Luật, Nghị quyết, Nghị định, Quyết định, Thông tư,
Chỉ thị, Hướng dẫn…của các cơ quan Đảng và Nhà nước để làm căn cứ pháp
lý cho việc phân tích các khái niệm liên quan đến đề tài.
Đồng thời, để làm cơ sở thực tiễn cho việc phân tích thực trạng năng
lực thực thi công vụ của công chức xã thành phố Việt Trì, luận văn cũng sử
dụng các tài liệu: Báo cáo thống kê chất lượng cán bộ, công chức phường, xã
thành phố Việt Trì hàng năm; Kết quả đánh giá cán bộ, công chức phường, xã
thành phố Việt Trì hàng năm; Quá trình hình thành, phát triển, điều kiện tự
nhiên, kinh tế, xã hội, phong tục tập quán của thành phố Việt Trì…để phân
tích, đánh giá tình hình chung về địa bàn và đối tượng nghiên cứu.
7

-

Phƣơng pháp phân tích đánh giá: Đề tài đã tiến hành phân tích, đánh

giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức xã, thành phố Việt Trì,
tỉnh Phú Thọ để từ đó đưa ra các mặt mạnh, hạn chế trong năng lực thực thi
công vụ làm cơ sở để đề xuất những giải pháp.
-

Phƣơng pháp điều tra: Được tiến hành tại 10 xã thuộc thành phố Việt

Trì, tỉnh Phú Thọ nhằm thu thập thông tin về trình độ, mức độ hài lòng, kỹ
năng hành vi…yếu tố ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ và những giải
pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức.
-

Phƣơng pháp thống kê: Được tác giả sử dụng để xử lý số liệu thu thập

được từ kết quả điều tra, khảo sát.
Ngoài ra, luận văn còn sử dụng các phương pháp quan sát, so sánh,
tổng hợp, phóng vấn…để thu thập thêm các thông tin phục vụ cho việc phân
tích, đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức xã, thành
phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
Thời gian đánh giá: Quý 3/2017. Số liệu qua điều tra được thu thập, xử
lý tổng hợp ra kết quả bằng cách thống kê số lượng các yếu tố ảnh hưởng, số
lượng lựa chọn mức độ các yếu tố ảnh hưởng, các biện pháp tác động làm căn
cứ tính tỷ lệ % để làm rõ vấn đề nghiên cứu.
6.

Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn

6.1.

Ý nghĩa lý luận

Luận văn đã hệ thống hoá, góp phần làm rõ các vấn đề lý luận chung về
công vụ, công chức xã; năng lực thực thi công vụ của công chức xã dựa theo
một số tiêu chí cụ thể; các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực thực thi công vụ và
sự cần thiết phải nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức xã trong
giai đoạn hiện nay. Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể được tham khảo và
làm luận cứ cho các giải pháp nâng năng lực thực thi công vụ của công chức
xã, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ đáp ứng yêu cầu hiện nay.
8


6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn góp phần phân tích thực trạng năng lực thực thi công vụ của
công chức xã qua các tiêu chí cụ thể, đánh giá và đề xuất một số giải pháp
nhằm nâng cao năng lực thực thi công vụ của công chức xã thành phố Việt
Trì. Đây là một kênh thông tin để các cấp Lãnh đạo tỉnh, Sở ngành tham khảo
để có những cơ chế, chính sách phù hợp nhằm nâng cao năng lực thực thi
công vụ của đội ngũ công chức xã, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về năng lực thực thi công vụ của
công chức xã, thành phố Việt Trì.
Chương 2: Thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức xã,
thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
Chương 3: Giải pháp nâng cao năng lực thực thi công vụ của công

chức xã thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ

9


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NĂNG LỰC THỰC THI
CÔNG VỤ CỦA CÔNG CHỨC XÃ
1.1. Công chức xã
1.1.1. Khái niệm công chức xã
Để đưa ra khái niệm về công chức xã, trước hết cần tìm hiểu khái
niệm chung về công chức.
Khái niệm về công chức được xác định lần đầu tiên tại Điều 1, mục 1,
Sắc lệnh 76/SL ngày 20/5/1950 do Chủ tịch Hồ Chí Minh ký về Quy chế công
chức. Theo đó, công chức được hiểu là “Những công dân Việt Nam đƣợc
chính quyền nhân dân tuyển để giữ một chức vụ thƣờng xuyên trong các cơ
quan Chính phủ, ở trong hay ở ngoài nƣớc, đều là công chức theo Quy chế
này, trừ những trƣờng hợp riêng biệt do Chính phủ quy định”.
Đến nay, tại điều 4, Luật cán bộ, công chức số 22/2008/QH12 ban
hành ngày 13/11/2008 khái niệm công chức được quy định “là công dân Việt
Nam, đƣợc tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ
quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức chính trị - xã hội
ở

trung ƣơng, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội

nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân
quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải
là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của
đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nƣớc, tổ chức

chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên
chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc; đối với công chức trong bộ máy
lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lƣơng đƣợc bảo đảm từ
quỹ lƣơng của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”.

10


Khác với khái niệm công chức trên đây, công chức xã, phường, thị
trấn (gọi chung là cấp xã) được tiếp cận muộn hơn. Quyết định số 37-CP ngày
07/8/1969 của Hội đồng chính phủ là văn bản pháp quy đầu tiên đề cập đến
cấp xã và cán bộ xã. Theo đó khái niệm cán bộ, công chức cấp xã chưa được
phân biệt rõ ràng mà được gọi chung là cán bộ xã.
Năm 2003 tại điểm h, khoản 1, điều 1 Pháp lệnh số 11/2003/PLUBTVQH ngày 29/4/2003 của Ủy ban thường vụ Quốc Hội khóa XI sửa đổi,
bổ sung một số điều của Pháp lệnh cán bộ công chức được Uỷ ban thường vụ
Quốc hội thông qua ngày 26 tháng 02 năm 1998, công chức cấp xã mới được
quy định rõ ràng là “Những ngƣời đƣợc tuyển dụng, giao giữ một chức danh
chuyên môn nghiệp vụ thuộc Uỷ ban nhân dân cấp xã”.
Đến nay, tại khoản 3, điều 4 Luật cán bộ, công chức số 22/2008/QH12
ban hành ngày 13/11/2008 khái niệm công chức cấp xã được quy định như sau:

“Công chức cấp xã là công dân Việt Nam đƣợc tuyển dụng giữ một
chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã, trong biên chế và
hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc”
Như vậy, có thể hiểu: “công chức xã là công dân Việt Nam đƣợc tuyển
dụng giữ một chức danh chuyên môn, nghiệp vụ thuộc UBND xã, trong biên
chế và hƣởng lƣơng từ ngân sách nhà nƣớc”.
Công chức xã gồm có các chức danh: Trưởng Công an, Chỉ huy
trưởng Quân sự; Văn phòng – thống kê; Địa chính – Nông nghiệp - Xây dựng
và môi trường; Tài chính – kế toán; Tư pháp – hộ tịch; Văn hóa – xã hội.

1.1.2. Vai trò của công chức xã
Đội ngũ công chức xã có vị trí, vai trò quan trọng trong xây dựng và
hoàn thiện bộ máy chính quyền cơ sở, trong hoạt động thi hành nhiệm vụ,
công vụ. Hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền cơ sở nói riêng và hệ
thống chính trị nói chung, xét đến cùng được quyết định bởi phẩm chất, năng
11


lực và hiệu quả công tác của đội ngũ công chức cơ sở. Công chức nói chung
có vai trò rất quan trọng, công chức xã nói riêng có vị trí nền tảng cơ sở… Cơ
sở mạnh hay yếu một phần quan trọng phụ thuộc vào năng lực thực thi công
vụ của đội ngũ công chức xã.
Công chức xã có vai trò quan trọng trong quản lý và tổ chức công việc
của UBND xã. Nhiệm vụ của họ là thực thi công vụ mang tính tự quản theo
pháp luật và bảo toàn tính thống nhất của thực thi quyền lực nhà nước ở cơ sở
thông qua việc giải quyết các công việc hàng ngày có tính chất quản lý, tự
quản mọi mặt ở địa phương. Họ còn có vai trò trực tiếp bảo đảm kỷ cương
phép nước tại cơ sở, bảo vệ các quyền tự do dân chủ, quyền con người, quyền
và lợi ích hợp pháp của công dân. Thông qua hoạt động của đội ngũ công
chức xã, nhân dân thể hiện được quyền làm chủ và trực tiếp thực hiện quyền
tự quản của mình.
Công chức xã là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân, là nhân tố
quyết định đến sự thành bại của cách mạng, là khâu then chốt trong công tác
xây dựng Đảng. Họ vừa là người trực tiếp đem các chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật Nhà nước giải thích cho nhân dân hiểu rõ và thi hành, vừa là
người phản ánh nguyện vọng của quần chúng nhân dân đến với Đảng và Nhà
nước để có sự điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung cho đúng và phù hợp với thực tiễn.
Thông qua họ mà ý Đảng, lòng dân tạo thành một khối thống nhất.
Đội ngũ công chức xã còn là một trong những nguồn quan trọng cung
cấp nguồn cho cán bộ các cấp. Bởi lẽ, cơ sở chính là môi trường rèn luyện,

giáo dục, tạo điều kiện cho cán bộ phấn đấu, tu dưỡng và trưởng thành. Thông
qua hoạt động ở cơ sở, cán bộ được tích lũy và nâng cao kinh nghiệm thực
tiễn, kiến thức, năng lực, phương pháp, phong cách làm việc.
Thực tế cho thấy, ở đâu công chức xã có trình độ, có năng lực, có uy
tín, nắm bắt kịp thời tâm tư nguyện vọng của dân thì ở đó tình hình chính trị,
12


xã hội ổn định, kinh tế, văn hóa phát triển, quốc phòng, an ninh được giữ
vững. Nói cách khác, công chức xã có vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng trực
tiếp đến việc xây dựng và củng cố hệ thống chính trị cơ sở, tác động trực tiếp
đến sự nghiệp cách mạng và đổi mới của Đảng và Nhà nước ta hiện nay.
1.1.3 Đặc điểm công chức xã
Công chức xã có những đặc điểm cơ bản của đội ngũ cán bộ, công chức
nói chung trong nền công vụ Việt Nam như:
-

Là công dân Việt Nam;

-

Được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, giữ chức vụ, chức danh và

làm việc liên tục trong cơ quan Nhà nước;
-

Trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước cũng như các

chế độ có liên quan theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, do vị trí, vai trò của chính quyền xã nên đội ngũ công chức

xã có những đặc điểm mang tính đặc thù như sau:
Thứ nhất, đội ngũ công chức xã là những người thực thi hoạt động công
vụ ở cơ sở. Họ là người trực tiếp làm việc với người dân trên địa bàn xã. Mọi
đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đều do
đội ngũ công chức xã phổ biến, triển khai để nhân dân hiểu rõ và thi hành.
Thứ hai, đội ngũ công chức xã được nhà nước đảm bảo những điều kiện
cần thiết, quyền lợi chính đáng để có khả năng và yên tâm thực thi công vụ.
Họ được đảm bảo các quyền lợi vật chất và tinh thần như: hưởng lương, phụ
cấp từ ngân sách nhà nước, được khen thưởng khi có thành tích, công lao
xứng đáng, được nhận lương hưu khi đủ tuổi, đủ thời gian cống hiến cho nền
công vụ.
Thứ ba, công chức xã hầu hết là người địa phương, sinh sống tại địa
phương, gắn bó mật thiết với nhân dân. Họ là những người cư trú, sinh sống,
gắn bó chặt chẽ với nhân dân địa phương, có mối quan hệ trực tiếp với người
13


dân, gia đình. Do đó, công chức xã luôn chịu tác động của các mối quan hệ
đan xen, phức tạp vừa là người đại điện cho quyền lực Nhà nước tại địa
phương, vừa là người dân cùng nơi cư trú… Những mối quan hệ đó vừa thống
nhất nhưng cũng vừa mâu thuẫn và có ảnh hưởng không nhỏ đến thực thi
công vụ.
Thứ tƣ, hoạt động thực thi công vụ của công chức xã là một hoạt động
đa dạng và phức tạp, đòi hỏi họ phải giải quyết tất cả các công việc trong đời
sống xã hội ở địa phương một cách thường xuyên và chuyên nghiệp để mang
lại lợi ích cho người dân. UBND xã là nơi giải quyết trực tiếp các vấn đề của
người dân, các vấn đề phải giải quyết thường rất đa dạng, phức tạp do mỗi
người dân có nhu cầu, hoàn cảnh, lợi ích khác nhau. Vì vậy công chức xã phải
là những người có chuyên môn sâu, am hiểu thực tế và có kinh nghiệm giải
quyết những tình huống khác nhau.

Thứ năm, hiện nay trình độ của công chức xã đang từng bước được
nâng lên, tuy nhiên vẫn còn nhiều bất cập về trình độ văn hóa, nhận thức,
năng lực thực thi công vụ do phương thức đào tạo, bồi dưỡng cũng như công
các tuyển dụng chưa hợp lý.
1.2. Công vụ cấp xã và năng lực thực thi công vụ của công chức
cấp xã
1.2.1. Khái niệm công vụ cấp xã
Trong hoạt động của công chức nói chung, công chức cấp xã nói riêng ,
công vụ là hoạt động do cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy của Nhà
nước, tổ chức chính trị - xã hội thực hiện. Có thể thấy, công vụ là một khái niệm
rộng về phạm vi và quan trọng về ý nghĩa cũng như phương thức hoạt động trong
các hoạt động nhà nước. Hiện nay ở trong và ngoài nước vẫn có nhiều cách hiểu
khác nhau về công vụ, pháp luật hiện hành nước ta không có định nghĩa chính
thức, thống nhất về công vụ. Tuy nhiên trong một số văn bản về

14