BỘ ĂN SÂU BỌ

BỘ ĂN SÂU BỌ
Bộ Ăn sâu bọ

Thời điểm hóa thạch: Cuối kỷ Phấn Trắng –
Gần đây


Nhím gai châu Âu
Erinaceus europaeus

Phân loại khoa học
Giới
(regnum)
: Animalia
Ngành
(phylum)
:
Chordata
Lớp
(class)
: Mammalia
Bộ
(ordo)
:
Insectivora
Haeckel,
1866


Bộ Ăn sâu bọ (danh pháp khoa học: Insectivora, từ tiếng Latinh insectum "côn trùng, sâu
bọ" và vorare "ăn") là một cách gộp nhóm động vật hiện nay đã bị loại bỏ, nằm trong lớp

động vật có vú (lớp Thú).
Trong quá khứ, việc gộp nhóm này được sử dụng như là một giỏ chứa đồ vụn để chứa
hàng loạt các động vật có vú với kích thước từ nhỏ tới rất nhỏ, ăn côn trùng, và tương đối
là không chuyên dụng. Do bất kỳ nhóm hóa thạch nhìn có vẻ nguyên thủy nào đó của thú
có nhau (rau thai) thông thường hay được đặt vào bộ này vì mục đích tiện lợi, nên nó đã
được giữ để cấu thành một cái kho cơ bản mà ngoài nó thì các bộ thú có nhau thai khác
đã tiến hóa. Vì thế, khi nó được mở rộng ra thì bộ Insectivora là một bộ
đa ngành và
không thể coi là một nhánh sinh học thích hợp.
Việc phân loại bộ này đã được điều chỉnh và sửa chữa lại trong những năm gần đây. Các
loài chuột chù cây, chuột chù voi và chồn dơi đã được tách ra thành các bộ khác nhau, lần
lượt là bộ Scandentia, Macroscelidea và Dermoptera, do có nhiều nhóm hóa thạch trước
kia đã được đưa vào trong này. Trong một khoảng thời gian, nó đã được duy trì vì người
ta cho rằng các họ động vật ăn sâu bọ còn lại tạo thành một kiểu gộp nhóm đơn ngành,
hay một nhánh, mà đối với nó tên gọi khoa học Lipotyphla đã được áp dụng từ lâu. Tuy
nhiên, các chứng cứ ở mức phân tử chỉ ra rằng các họ Chrysochloridae (các loài chuột
chũi vàng) và Tenrecidae (các loài tenrec) cũng cần phải tách ra thành một bộ riêng gọi là
Afrosoricida. Các loài còn lại trong nhánh Insectivora sau đó được nhắc đến dưới tên gọi
chung là bộ Eulipotyphla. Sau những nghiên cứu cẩn thận tiếp theo, các chứng cứ cũng
chỉ ra rằng thậm chí họ Erinaceidae (các loài nhím gai) cũng phải được đặt trong bộ riêng
đối với phần còn lại, bao gồm các họ
Soricidae (các loài chuột chù), Talpidae (các loài
chuột chũi), Solenodontidae và Nesophontidae
[1]
. Hai bộ mới với tên gọi tương ứng là
Erinaceomorpha (bộ Nhím gai) và Soricomorpha (bộ Chuột chù) hiện nay đã thay thế cho
bộ Insectivora.
•
BỘ INSECTIVORA
o

Các họ đã từng được đặt trong bộ Insectivora và được tách ra muộn hơn:

Họ Erinaceidae: nhím gai và chuột chù núi cao, chuyển sang bộ
Soricomorpha

Phân họ Erinaceinae: nhím gai

Phân họ Hylomyinae: chuột chù núi cao

Họ Soricidae: chuột chù, chuyển sang bộ Soricomorpha

Phân họ Crocidurinae: chuột chù răng trắng

Phân họ Soricinae: chuột chù răng đỏ

Phân họ Myosoricinae: chuột chù răng trắng châu Phi

Họ Talpidae: chuột chũi, chuyển sang bộ Soricomorpha

Phân họ Desmaninae: desman

Phân họ Talpinae: chuột chũi, chuyển sang bộ
Soricomorpha

Phân họ Uropsilinae: chuột chũi dạng chuột chù

Họ Solenodontidae: chuột chù răng khía, chuyển sang bộ
Soricomorpha

Họ Nesophontidae: chuột chù Tây Ấn (tuyệt chủng), chuyển sang

bộ
Soricomorpha
o
Các họ khác đã từng được đặt trong bộ Insectivora và được tách ra sớm
hơn:

Họ Chrysochloridae: chuột chũi vàng, chuyển sang bộ
Afrosoricida

Họ Tenrecidae: tenrec, chuyển sang bộ Afrosoricida

Họ Macroscelididae: chuột chù voi, chuyển sanng bộ
Macroscelidea

Họ Tupaiidae: chuột chù cây, chuyển sang bộ Scandentia

Họ Cynocephalidae: chồn dơi, chuyển sang bộ Dermoptera
Cũng cần lưu ý là các động vật ăn sâu bọ nói chung (khi xem xét dưới góc độ của hốc
sinh thái) không phải tất cả đều thuộc về bộ Insectivora.