Đề cương chi tiết học phần: Sinh học phân tử

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRƯỜNG
ĐẠI HỌC
LÂM
KHOA KHOA
HỌCNÔNG
CƠ BẢN

---------------------KHOA:
QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN
BỘ MÔN: TRẮC ĐỊA – GIS VÀ VIỄN THÁM
----------------------

Bộ môn Sinh

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
Học
phần:
Sinh
học QUÝ
PhânLYtử
LÊ VĂN
THƠ,
NGUYỄN
Số tín chỉ: 02
Mã số: MBI 121

ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
Học phần: BẢN ĐỒ HỌC
Số tín chỉ: 02

Mã số: CGR221

Thái Nguyên, năm 2017
1


ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
1. Thông tin chung học phần
- Tên học phần: Sinh học phân tử
- Mã số học phần: MBI121
- Số tín chỉ: 2
- Tính chất của học phần: bắt buộc
- Học phần thay thế, tương đương: không
- Ngành (chuyên ngành) đào tạo: CNTY, TY, TT, CNSXRH, MT, ĐCMT,
KN, PTNT, LN, QLTNR, NLKH, CNSH, CNSTH, CNTP, NTTS.
2. Phân bổ thời gian học tập
- Số tiết học lý thuyết trên lớp:
- Số tiết làm bài tập, thảo luận trên lớp:
- Số tiết thí nghiệm, thực hành:
- Số tiết sinh viên tự học:

25 tiết
5 tiết
0 tiết
60 tiết

3. Đánh giá học phần
- Điểm chuyên cần:
trọng số 0,2
- Điểm kiểm tra giữa kỳ:

trọng số 0,3
- Điểm thi kết thúc học phần: trọng số 0,5
4. Điều kiện học
- Học phần học trước: Sinh học đại cương
- Học phần song hành: không
5. Mục tiêu đạt được sau khi kết thúc học phần
5.1. Kiến thức
- Sinh viên được tiếp cận và nắm được những kiến thức cơ bản nhất, hiện đại về
hệ gene, tái bản và sửa chữa DNA, biểu hiện gene…
- Hiểu được nguyên tắc và bản chất của một số kỹ thuật cơ bản của sinh học phân
tử, như tách chiết acid nucleic, lai phân tử, PCR, giải trình tự gene…
- Ứng dụng và triển vọng của sinh học phân tử trong các lĩnh vực như y học,
nông nghiệp, khoa học hình sự, công nghiệp…
5.2. Kỹ năng
- Sinh viên được phát triển năng lực thông qua việc tiếp cận các kiến thức hiện
đại, rèn luyện tư duy logic, tư duy thực nghiệm, các kỹ năng phân tích, so sánh, tổng
hợp vận dụng vào thực tiễn các vấn đề đã được học.
2


6. Nội dung kiến thức và phương thức giảng dạy
TT

1.1
1.2
1.3

2.1
2.1.1.
2.1.2

2.1.3
2.2.
2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.4
2.4.1
2.4.2
2.4.3
2.4.4

3.1
3.2
3.3.

Nội dung kiến thức

Số tiết

Chương 1. Lược sử sự ra đời của Sinh
học phân tử
Lịch sử phát triển
Lý thuyết trung tâm về SHPT
Quan niệm hiện đại của thuyết trung tâm
về SHPT

Chương 2. HỆ GEN (GENOME)
Deoxyribo nucleic acid (DNA)
Bằng chứng DNA là vật chất di truyền
Cấu trúc DNA
Tính chất của DNA
Ribonucleic acid (RNA)
Cấu trúc RNA
Các loại RNA
Sự khác biệt giữa DNA và RNA
Hệ gene
Khái niệm hệ gene
Hệ gene virus
Hệ gene Prokaryote
Hệ gene Eukaryote
Cấu trúc của gene
Khái niệm gene
Cấu trúc chung của gene
Cấu trúc gene ở Prokaryote
Cấu trúc gene ở Eukaryote
Chương 3. TÁI BẢN VÀ SỬA CHỮA
DNA
Thí nghiệm chứng minh cơ chế tái bản
DNA
Quá trình tái bản DNA
Sự khác nhau giữa tái bản DNA ở tế bào

2

3

1,5
0,5

6
1
1
1
1

Phương pháp
giảng dạy
Thuyết trình,
vấn đáp, thảo
luận nhóm nhỏ

Thuyết trình,
vấn đáp, thảo
luận nhóm nhỏ,
xây dựng mô
hình, tự nghiên
cứu tài liệu

1

1

3
0,5
1,5

Thuyết trình,
vấn đáp, thảo
luận nhóm nhỏ,
tự nghiên cứu,
trực quan hình
ảnh, cơ chế


4.1.
4.2

Prokaryote và Eukaryote
Các cơ chế sửa chữa DNA
Chương 4. BIỂU HIỆN GENE
Quá trình phiên mã
Quá trình dịch mã

1
8
3
2

4.3

Điều hòa biểu hiện gene

3

Chương 5. CƠ SỞ PHÂN TỬ CỦA SỰ
BIẾN ĐỔI VẬT CHẤT DI TRUYỀN

Đột biến gene
Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

3

3.4

5.1
5.2
5.3
5.4

6.3.1
6.3.2
6.3.3

Trao đổi chéo
Yếu tố di truyền vận động
Chương 6. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP
VÀ ỨNG DỤNG THÔNG DỤNG CỦA
SINH HỌC PHÂN TỬ
Phương pháp tách chiết nucleic acid và
phân tích định tính, định lượng cơ bản
Phương pháp tách chiết nucleic acid
Phương pháp tách chiết DNA
Phương pháp tách chiết RNA toàn phần
và mRNA
Phương pháp phân tích định tính và định
lượng thô nucleic acid

Các phương pháp lai phân tử
Cơ sở của lai phân tử
Các phương pháp lai phân tử
Ứng dụng của phương pháp lai phân tử
Các phương pháp xác định trình tự
DNA
Phương pháp hoá học của Maxam-Gilbert
Phương pháp enzym của Sanger
Giải trình tự DNA bằng máy tự động

6.4

Kỹ thuật PCR

5.5

6.1
6.1.1
6.1.1.1
6.1.1.2
6.1.2
6.2
6.2.1
6.2.2
6.2.3
6.3.

1
0,5
0,5

1
8

1

Thuyết trình,
vấn đáp, trực
quan sơ đồ,
phim minh họa

1

2

1
4

Thuyết trình ,
vấn đáp, thảo
luận, trực quan
hình ảnh, làm
việc nhóm nhỏ
Thảo luận
chung
Thuyết trình,
vấn đáp, tự
nghiên cứu,
trực quan hình
ảnh, liên hệ
thực tế

Tự học
Thuyết trình,
vấn đáp, thảo
luận nhóm nhỏ,
trực quan sơ đồ,
phim minh họa


6.4.1
6.4.2
6.4.3
6.4.4
6.4.5
6.4.6
6.5
6.5.1
6.5.2
6.5.3

Khái niệm
Nguyên tắc của phản ứng
Thực nghiệm
Các chỉ tiêu ảnh hưởng
Một số dạng của phản ứng PCR
Ứng dụng của PCR
Ứng dụng của sinh học phân tử
Sinh học phân tử trong y tế
Sinh học phân tử trong công nghiệp
Sinh học phân tử với vật nuôi và cây

trồng

Tự học
3

Thảo luận
chung

7. Tài liệu học tập
1. Lodish, Berk, Kaiser, Bretcher, Ploegh, Amon & Scott (2016). Sinh học phân tử
của tế bào, tập 2 – di truyền học và sinh học phân tử. Nxb trẻ.
2. Bộ môn Công nghệ Sinh học - Khoa CNSH-CNTP và Bộ môn Sinh - Khoa
KHCB, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên (2016). Giáo trình nội bộ học
phần Sinh học phân tử.
8. Tài liệu tham khảo
Tài liệu tiếng Việt
1. Hồ Huỳnh Thuỳ Dương (2005), Sinh học phân tử, Nxb Giáo dục.
2. Nguyễn Hoàng Lộc, Trần Thị Lệ, Hà Thị Minh Thi (2007), Giáo trình sinh
học phân tử, Nxb Đại học Huế.
3. Võ Thị Phương Lan (2007), Một số vấn đề của sinh học phân tử, Nxb Đại học
quốc gia Hà Nội.
4. Võ Thị Phương Lan (2009), Giáo trình sinh học phân tử tế bào và ứng dụng,
Nxb Giáo dục.
5. Lê Duy Thành, Đỗ Lê Thăng, Đinh Đoàn Long, Trần Thị Hồng (2014), Cơ sở
sinh học phân tử, Nxb Giáo dục.
Tài liệu tiếng Anh
1. Alberts B, Johnson A, Lewis J, et al (2008), Molecular Biology of the Cell, 5th
edn, Garland Science, New York.
9. Cán bộ giảng dạy
STT

Họ và tên giảng viên

Thuộc đơn vị quản lý

Học vị, học hàm

1

Phạm Thị Thanh Vân

Khoa KHCB

Thạc sĩ

2

Nguyễn Thị Thu Hương

Khoa KHCB
5

Thạc sĩ


3

Trần Minh Khương

Khoa KHCB

Thạc sĩ

4

Nguyễn Văn Tuân

Khoa KHCB

Tiến sĩ

5

Nông Thị Phương Nhung

Khoa KHCB

Thạc sĩ

6

Nguyễn Văn Duy

Khoa CNSH

Tiến sĩ

7

Dương Văn Cường

Khoa CNSH

Tiến sĩ

8

Phạm Bằng Phương

Khoa CNSH

Tiến sĩ

9

Vi Đại Lâm

Khoa CNSH

Thạc sĩ

10

Dương Mạnh Cường

Khoa CNSH

Thạc sĩ

Thái Nguyên, ngày 15 tháng 03 năm 2017

Trưởng khoa

Trưởng Bộ môn

Nguyễn Thị Dung

Nguyễn Văn Tuân

6

Giảng viên