Bài tiểu luận Công nghệ Dệt

Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương

1
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Mục lục:
A.
CÁC KIỂU DỆT CỦA VẢI DỆT
KIM.....................................................6
I. DỆT KIM ĐAN DỌC....................7
I.1 Dệt kim đan dọc 1 mặt phải........8
2 Dệt kim hai mặt phải...................35
DỆT KIM ĐAN NGANG................42
II.1 Dệt kim đan ngang một
mặt phải...........................................42
II.2:Dệt kim đan ngang mặt phải .. 53
II.3. Kiểu dệt chun kép( Interlock).64
III. Một số kiểu dệt đặc biệt............64
III.1. Kiểu dệt làm chắc đầu mảnh
sản phẩm...........................................65
III.2 Kiểu dệt nẹp, gấu quần áo.....66
III.3 Kiểu dệt tạo các hàng vòng
chuyển tiếp giữa hai mảnh sản phẩm
...........................................................67
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương

2
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
III.4 Kiểu dệt tạo hình phẳng ........67
III.5 .Kiểu dệt làm chắc biên dọc....68

B. MỘT SỐ MÁY DỆT ................70
C. MỘT SỐ MẪU VẢI DỆT KIM. 72
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương

3
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Tập hợp các quá trình gia công sợi, tơ thành vải dệt kim hoặc sản phẩm dệt
kim, bao gồm: đánh ống, làm sạch sợi, chuyển các ống sợi, con sợi thành
những búp sợi lớn và dệt trên máy dệt kim đan ngang, máy dệt kim phẳng;
hoặc mắc sợi từ các búp sợi thành trục sợi và dệt trên máy dệt kim đan dọc.
Công nghệ Dệt kim sử dụng hệ thống kim móc sợi tạo ra các vòng sợi liên
kết với nhau thành vải.
Phương pháp đan ngang tạo ra các vòng sợi hoặc các thành phần cấu tạo của
vải theo thứ tự bằng một sợi hoặc hệ thống sợi theo hướng hàng vòng.
Phương pháp đan dọc tạo ra các vòng sợi hoặc các thành phần cấu tạo của
vải đồng thời bằng một hoặc nhiều hệ thống sợi dọc theo hướng cột vòng.
Sản xuất hàng dệt kim cắt may: dùng máy dệt kim sản xuất ra vải, từ vải đó
cắt thành chi tiết rồi may thành sản phẩm dệt kim.
Sản xuất hàng dệt kim nửa định hình: dệt mảnh sản phẩm hoặc các chi tiết
sản phẩm trên máy dệt kim, sau đó cắt sửa tạo dáng cho các chi tiết trước khi
may thành sản phẩm. Sản xuất hàng dệt kim định hình: từng chi tiết sản
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương

4
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
phẩm hoặc cả sản phẩm được dệt hoàn toàn hoặc tạo dáng trên máy dệt kim
trước khi may.
Sản xuất hàng dệt kim sử dụng nguyên liệu sợi bông, sợi pha, sợi len, sợi tơ
hoá học.
Ở Việt Nam, Công nghệ Dệt Kim chưa phát triển, chủ yếu sản xuất hàng dệt

kim cắt may, dùng máy dệt kim đan ngang (máy dệt kim tròn), một ít máy
dệt kim đan dọc (dệt màn tuyn) và máy dệt kim phẳng (dệt len).

Công nghệ dệt kim
Kiểu dệt kim
a – Kiểu dệt đan ngang b – Kiểu dệt đan dọc
Ngày nay, công nghệ dệt Kim ngay càng phát triển, các kiểu Dệt kim ngày
càng đa dạng và phong phú. Dưới đây là một số kiểu dệt kim sau :
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương

5
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
CÁC KIỂU DỆT CỦA VẢI DỆT KIM
Phân loại các kiểu vải dệt kim:

-Kiểu dệt đủ vòng -Kiểu dệt đủ vòng -Kiểu dệt đủ vòng sợi
sợi sợi -Kiểu dệt thiếu vòng sợi
-Kiểu dệt thiếu vòng -Kiểu dệt thiếu vòng -Kiểu dệt vòng chập
sợi. sợi -Kiểu dệt caì sợi phụ
-Kiểu dệt vòng chập -Kiểu dệt cài sợi phụ -Kiểu dệt làm thay đổi
vòng sợi cơ bản


Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương

Dệt kim đan dọc
1 mặt phải
Dệt kim đan doc
2 mặt phải
Dệt kim đan

ngang 1 mặt phải
Các kiểu dệt của vải dệt kim
Dệt kim đan dọc
Dệt kim đan ngang
Dệt kim đan
ngang 2 mặt phải
6
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Có thể phân biệt dược cá kiểu dệt kim đan dọc và đan ngang:
Dệt kim đan dọc Dệt kim đan ngang
-Được hình thành nhờ các vòng sợi
liên kết với nhau theo hướng dọc
hoặc hướng chéo.
-Trong quá trinh dệt, tất cả cá vòng
sợi trên một hàng vòng đồng loại
được tạo thành.
-Hàng vòng trong kiểu dệt này dựoc
tạo nên một hệ thống sợi. Khi đó, các
sợi riêng biệt tạo thành một hay hai
vòng trong một hàng vòng rồi cứ tiếp
tục.
Như vậy, như thế là, mỗi vòng sợi
của dệt kim đan dọc được tạo thành
một sợi riêng
-Được hình thành nhờ vòng sợi liên
kết với nhau theo phương ngang
- Trong quá trình dệt, các vòng sợi
tạo thành nối tiếp nhau lần lượt từ
vòng sợi này sang vòng sợi tiếp.
-Sợi uốn quang liên tục tạo thành

hàng vòng
Như vây,mỗi hàng vòng thừơng do
một sợi tạo thành
I. DỆT KIM ĐAN DỌC
Cấu trúc vải đan dọc được quyết định bởi chính phương pháp đặt sợi cho
kim có thể phân biệt ba phưong pháp đặt sợi cho kim trong quá trình dệt kim
đan dọc như sau:
1. Đặt sợi cố định cho một hặc một số kim
2. Đặt sợi luân phiên cho các kim
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
7
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
3. Đặt sợi tuần tự cho các kim
Sợi được đặt lần lượt cho một kim rồi sang kim bên cạnh và tối thiểu phải
lặp lại hai lần. Như vậy, trên cùng một hướng dịch chuyển của thanh kim lỗ.
Nhiêm vụ đặt sợi cho các kim trên máy dệt,kim đan dọc được các thanh kim
lỗ đảm nhận.Mỗi thanh kim lỗ có khả năng đặt một số lượng lớn sợi,cụ thể
có khả năng đặt đủ cho mỗi kim dệt một sợi riêng.Quy luật liên kết của tất cả
các sợi được xâu trên cùng một thanh kim lỗ là như nhau.Do vậy quy luật
dịch chuyển đặt sợi của thanh kim lỗ chỉ cần được biểu diễn bằng quy luật
dịch chuyển đặt sợi của một kim lỗ là đủ.
Cùng với quy luật đặt sợi,phương pháp xâu sợi cho các kim lỗ cũng ảnh
hưởng trực tiếp đến cấu trúc vải.Có thể phân biệt một số phương pháp xâu
sợi cho các kim lỗ như sau:
1.Xâu đủ sợi.
2.Xâu thiếu sợi.
3.Xâu sợi phân băng tạo ra các băng sợi khác nhau về màu sắc hoặc chi số...
I.1 Dệt kim đan dọc 1 mặt phải.
I.1.1 Kiểu dệt đủ vòng sợi.
Phân loại kiểu dệt đủ vòng sợi:

Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
8
Kiểu dệt đủ vòng sợi
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
I.1.1.1 Các kiểu dệt cơ bản
Các yếu
tố
Kiểu dệt đan xích Kiểu dệt trico, kiểu
dệt sukno
Kiểu dệt Atlas

Khái
niệm
Là kiểu đan dọc đơn
giản nhất,hình thành
bởi một sợi và chỉ có
một cột vòng duy
nhất
Kiểu dệt tri co là kiểu
dệt đan trơn trong đó
mỗi sợi dọc tạo vòng
lần lượt trên 2 kim kề
nhau hoặc cách nhau
một số kim
Là kiểu dệt đan
đơn trong đó mỗi
sợi dọc tạo vòng
trên nhiều kim
của các cột kế
tiếp nhau khi đổi

hướng
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
9
Kiểu dệt đan xích Kiểu dệt Trico, kiểu
dệt Suknpo
Kiểu dệt phức tạpKiểu dệt cơ bản
Kỉêu dệt Atlas
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Phương
pháp đặt
cho kim
Đặt sợi cố định cho
một hoặc một nhóm
kim
Trico đặt sợi luân
phiên cho các kim
Suknô đặt sợi luân
phiên cho các kim thứ
nhất và thứ ba
Đặt sợi tuần tự
cho các kim kết
hợp với phương
pháp đặt sợi luân
phiên cho các kim
Quy luật
đặt sợi
-Các xích 1 cột vòng
kín và hở được dệt
bằng phương pháp
đặt sợi cho mỗi kim

theo quy luật 0-1/1-0/
hoặc0-1/0-1/
-Dạng xích bán kín
được tạo ra bằng quy
luật đặt sợi:0-2/0-2/
-Dạng xích hở được
tạo ra bằng quy luật
đặt sợi 0-2/2-0/
Trico vòng hở được
tạo ra bằng quy luật
đặt sợi 0-1/2-1/.
-Trico vòng kín được
tạo ra bằng quy luật
đặt sợi 1-0/1-2/.
-Kiểu dệt Sukno vòng
hở có quy luật đặt sợi
0-1/3-2/
-Sukno vòng kín có
quy luật đặt sợi 1-0/2-
3/.
-Kiểu dệt Atlas
vòng hở được tạo
ra bổi quy luật đặt
sợi 1-0/1-2/2-3/3-
4/4-5/5-6/5-4/4-
3/3-2/2-1/.
-Kiểu dệt atlas
vòng kín được tạo
ra bằng quy luật
đặt sợi 1-0/2-1/3-

2/4-3/5-4/5-6/4-
5/3-4/2-3/1-2/
Đặc
điểm
của kiểu
dệt
-Rất ít co co giãn.
Bản thân kiểu dệt đan
xích không tạo lên
vải mà chỉ dùng để
phối hợp các kiểu đan
dọc khác nhằm tạo
nên các kiểu dệt phức
tạp hoặc làm giảm độ
-Trico : Phải trông bề
ngoài tưa lưới và hai
mặt không khác nhau
nhiều. nhược điểm
của kiểu dệt Trico là
nếu một vòng sợi bị
đứt thì sẽ tuột vòng,
thận chí theo hướng
- Kiểu đan tạo
cho vải những dải
sọc ngang phản
xạ ánh sáng khác
nhau theo chiều
rông bằng một
nửa rappo dọc.
Có thể coi nó như

Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
10
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
co giãn dọc hoặc tạo
sọc dọc cho vải.
ngang có thể đứt đôi
vải. Bởi vậy, người ta
ít sử dụng kiểu dệt
Tricô đơn để dệt vải
mà áp dụng hai Trico
đơn đan chập vòng
theo hướng ngược
nhau. Vải Trico có độ
giãn dọc thấp
kiểu đan ngang
trơn nhưng các
cột nghiêng
khoảng 60°. Bởi
vậy, nó có tính
tuột vòng cao
I .1.1.2 Kiểu dệt phức hợp
Các kiểu dệt phức hợp được tạo ra bằng phương pháp kết hợp hai hay
nhiều kiểu dệt cơ bản với nhau theo phưong pháp nối tiếp hoặc song song.
Trong trường hợp hai hay nhiều kiểu dệt cơ bản muốn được liên kết đồng
thời với nhau, buộc phải sử dụng nhiều thanh kim lỗ tối thiểu phải bằng số
nhóm sợi có quy luật liên kết khác nhau trong vải. kiểu dệt phức hợp được
tạo ra bằng sự kết hợp đòng thời của các kiểu dệt xích và Sukno
hình ảnh minh họa
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
11

Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Để vải dệt có cấu trúc vòng đơn, cai kim lỗ của cả hai kiểu dệt thành phần
phải được sâu sợi cách kim. Hai vải thành phần tạo ra các cột. kiểu dệt
Sukno tạo ra các vòng lẻ còn dệt kim đan xích tạo ra các cột vòng chẵn.
Chúng được liên kết với nhau bằng cánh cài các chân vòng sukno vào xen
giữa các trụ vòng và các chân vòng xích. Khi đó, Thnh kim lỗ I thực hiện
quy luật đặt sợi Sukno còn tanh kim lỗ II thực hiện quy luật đặt sợi xích.
Khi số lựong thanh kim lỗ tăng lên khả năng tạo ra các kiểu dệt hoa của máy
cũng tăng lên theo. Kiểu dệt tạo các mảng hình thoi có thể tạo ra sự hoạt
động đồmg thời của hai kim lỗ cùng với quy luật đặt sợi Atlá nhưng ngựoc
hướng nhau:
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
12
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt

Cả hai kim lỗ đều được xâu sợi cách kim và phân băng mầu còn có thể tạo ra
bằng sự đặt sợi thay phiên nhau của hai thanh kim lỗ.
Kiểu dệt hoa rua lỗ cũng được tạo ra bằng hai thanh kim lỗ
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
13
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Ở kiểu dệt này, hai thanh kim lỗ có hướng dịch chuyển đặt sợi ngược nhau,
cùng thực hiện quy luật đặt sợi phức hợp của Tricot va Sukno. Cả hai thanh
kim lỗ đều được xâu sợi cách kim nên vải dệt ra sẽ có cấu trúc vòng đơn. Ở
ba hành vòng đầu tiên, các chân vòng Trico và chỉ tạo ra sợi liên kết,thành
từng cột vòng và các cột này không được liên kết với nhau.Các hàng vòng
tiếp từ thứ 4 đến thứ 8 cũng nhờ các chân vòng trico mà cột vòng 1 được
liên kết với cột vòng 2, cột vòng 3 liên kết với cột vòng 4...ở các cột vòng
cạnh nhau không được liên kết với nhau sẽ xuất hiện các lỗ thủng trên mặt
vải. Các lỗ thủng tạo ra trong quá trình dệt sẽ được vê tròn trong quá trình

gia công hoàn tất vải nhờ các tác nhân cơ lý.
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
14
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Ngoài ra còn có thể bắt gặp các kiểu dệt phức hợp của các kiểu dệt một và
hai cột vòng. Dưới đây là kiểu dệt phức hợp của các kiểu dệt vân chéo va
kiểu dệt Trico:
Với quy luật xâu sợi cách hai kim cho các thanh kim lỗ như ở kiểu dệt trên,
rõ ràng ở mỗi hàng vòng, mỗi kim chỉ được đặt đúng một sợi,kết quả vải dệt
có cấu trúc đơn.
Ngoài ra có một kiểu dệt phức hợp khác,các cột vòng cạnh nhau được liên
kết với nhau nhờ các chân vòng được cài bắt chéo qua nhau:
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
15
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
Mỗi cột vòng được tạo ra từ 2 sợi và cả hai sợi này chỉ tạo ra các vòng sợi
của một cột duy nhất.Sự bắt chéo qua nhau của các chân vòng được tạo ra
nhờ quá trình đặt sợi dưới kim của thanh kim lỗ I.Các đoạn sợi đặt dưới kim
được kéo duỗi thẳng theo hướng cột vòng,tạo ra các chân vòng bắt chéo
nhau.Quy luật dịch chuyển đặt sợi của từng thanh kim lỗ như sau:
Thanh kim lỗ I:0-0/1-2/.
Thanh kim lỗ II:1-0/2-2/.
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
16
Bài tiểu luận Công nghệ Dệt
I.1.2 Kiểu dệt thiếu vòng sợi.
Các loại kiểu dệt thiếu vòng sợi
Giảng viên hướng dẫn: Phan Thị Minh Phương
Kiểu dệt
thiếu vòng

sợi
Kiểu dệt tạo
gân dọc
Kdệt Sukno
với quy luật
xâu sợi cách
kim của
thanh kim lỗ
Kiểu dệt
tạo các sọc
vải thưa,
dày khác
nhau
Kiểu dệt
vong sợi
kéo dài
Kiểu dệt tạo
neps
17
Ở kiểu dệt tạo gân dọc,một số cột vòng được dệt thiếu toàn bộ.Hiệu ứng
xuất hiện trên mặt vải có thể có các dạng khác nhau.
Ở kiểu dệt suknô với quy luật xâu sợi cách kim của thanh kim lỗ dưới đây,
tất cả các cột vòng chẵn đều bị dệt thiếu.
Vải dệt ra trên thực tế có cấu trúc của vải trico.Như vậy,sự thiếu các cột
chẵn làm thay đổi hẳn cấu trúc vải .
Bằng kiểu dệt tạo các sọc vải thưa,dày khác nhau tạo ra các hiệu ứng với
các sọc vải thưa, dày khác nhau.
Ở kiểu dệt này,các cột vong không dệt (dệt thiếu) được tạo ra bằng
phương pháp không đặt sợi cho các kim ở vị trí tương ứng. Các dạng hiệu
ứng phức tạp hơn có thể tạo ra bằng kiểu dệt rút bơt kim.

Đối với kiểu dệt vòng sợi kéo dài thì kiểu dệt này khá phổ biến mặc dù
việc tạm không dệt một số vòng sợi ở các cột vòng là một vấn đề không
đôn giản đối với các máy dệt kim đan dọc.
Ở kiểu dệt Atlas có các vòng sợi kéo dài như hình trên,thanh kim lỗ có
quy luật xâu sợi cách kim có tỷ lệ 3:3 thanh đè kim được tạo hình,đảm
bảo chỉ đè khép miệng các nhóm 3 kim được đặt sợi.Vì vậy thanh đè kim
hình phải dịch chuyển đồng bộ với quy luật dịch chuyển đặt sợi của thanh
kim lỗ trong quá trình dệt.Ở kiểu dệt này các vòng sợi được dệt kéo dài
không đều nhau.

Kiểu dệt tạo neps đòi hỏi phải sử dụng tối thiểu hai thanh kim lỗ.
Hiệu ứng neps xuất hiện khi các băng vải hẹp được tạo ra xen kẽ với các
vòng sợi kéo dài qua một hàng vòng.Ở kiểu dệt như hình vẽ trên thanh
kim lỗ II chỉ có nhiệm vụ đặt sợi dệt các vòng hàng trơn còn thanh kim lỗ
I đặt sợi dệt các băng vải tạo neps,thanh đè kim hình được sử dụng.
I.1.3 Kiểu dệt vòng chập.
Trên các máy dệt dùng kim móc,vòng chập có thể được tạo ra bằng
phương pháp đè khép miệng kim trong quá trình dệt.
Ở kiểu dệt trên hình vẽ trên,quy luật đặt sợi trico vòng kín của thanh kim
lỗ được kết hợp với phương pháp điều khiển không đè khép miệng kim ở
các hàng vòng chẵn.Kết quả các vải dệt chỉ được tạo ra ở một kim.Như
vậy,xích một cột vòng sẽ được tạo ra và các chân vòng của nó được liên
kết với các xích bên cạnh bằng các vòng chập.Do các vòng chập liên kết
với nhau về cùng một phía nên cấu trúc của vải dệt bị nghiêng lệch về
một bên.
Ở kiểu dệt dưới đây,các vòng chập được liên kết luân phiên về phía này
rồi bên kia nên vải dệt ra sẽ có cấu trúc cân đối.

I.1.4 Kiểu dệt cài sợi phụ
Đây là nhóm kiểu dệt quan trọng nhất của vải dệt kim đan dọc.

Các loại kiểu dệt cài sợi phụ:
Kiểu dệt
cài sợi hoa
Kiểu dệt
vải nổi
vòng
Kdệt vòng
kép tạo
sóng ngang
Kiểu dệt
trơn vòng
kép
Kiểu dệt
vòng kép
Kiểu dệt
vòng kép 3
sợi
Kdệt cài
sợi phụ =
các vòng
chập
Kiểu dệt
cài sợi
ngang
Kiểu dệt
vải thủng lỗ
Kiểu dệt
Cowenit
Kdệt vải
Tricot cài

sợi dọc
Kdệt quấn
chân vòng
bằng sợi
phụ
Kiểu dệt
tạo hình
hoa
K dệt vải
Giắc ca
biên
Kiểu dệt
cài sợi
phụ
Ở các kiểu trơn vòng kép, mỗi sợi đều được tạo thành từ hai sợi vải. Vải đan
dọc dệt vòng kép có nhiều ưu điểm như mức ổn định về hình dạng, tính tuột
vòng không đáng kể, cấu trúc vòng sợi cân đối....Vai trò của vòng sợi mặt
của các vòng kép không chỉ được quyết định bởi thứ tự của các thanh kim lỗ
được lắp đặt trên máy dệt mà còn bởi hướng đặt của chúng.
+ Trừơng hợp đặt sợi ngược hứớng sợi của thanh kim lỗ II sẽ tạo vòng sợi
của mặt vòng kép (a)
+ Trừơng hợp đặt sợi ngược hứớng sợi của thanh kim lỗ II luôn được đặt
nằm dưới sợi của thanh kim lỗ II (b, c)

Ở kiểu dệt vòng kép thì kiểu dệt này có thể tạo ra bằng một trong số các kiểu
dệt cơ bản: