Một số ý kiến đóng góp với chế độ kế toán hiện hành trong công tác hạch toán tăng giảm TSCĐ hữu hình tại doanh nghiệp

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Một số ý kiến đóng góp với chế độ kế toán hiện hành trong công tác
hạch toán tăng giảm TSCĐ hữu hình tại doanh nghiệp
2.1. Những đánh giá về thực trạng chế độ kế toán hiện hành trong
công tác hạch toán tăng, giảm TSCĐ hữu hình
2.1.1. Những ưu điểm
Các chế độ kế toán hiện hành đối với việc tổ chức quản lý và hạch
toán TSCĐ hữu hình tại doanh nghiệp nhìn chung đã phù hợp với yêu cầu
của nền kinh tế thị trường ở Việt Nam, đã vận dụng có chọn lọc các chuẩn
mực quốc tế về kế toán đồng thời cũng phù hợp với yêu cầu và trình độ
quản lý kinh tế tài chính của doanh nghiệp Việt Nam trong cơ chế thị
trường hiện nay đã bộc lộ được nhiều điểm mạnh như: dễ hiểu, dễ làm,
công khai, minh bạch, dễ kiểm tra, kiểm soát. Việc phân loại TSCĐ hữu
hình theo các tiêu chí đã tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong công tác
quản lý, nắm bắt tình hình, cơ cấu những TSCĐ thuộc về doanh nghiệp, từ
đó có biện pháp tăng cường khai thác chúng và quản lý chặt chẽ hơn. Thực
tế các doanh nghiệp đã lựa chọn các hình thức tổ chức công tác mua, bán
quản lý, hạch toán TSCĐ hữu hình phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh
nghiệp mình và phù hợp với các chế độ, thể lệ kế toán Nhà nước đã ban
hành và phù hợp với sự phát triển của khoa học kỹ thuật trong điều kiện
phát triển của đất nước hiện nay.
Các phương pháp chứng từ kế toán có ý nghĩa quan trọng trong công
tác hạch toán mua, bán TSCĐ hữu hình đã được vận dụng phù hợp với
từng doanh nghiệp cụ thể trong việc lựa chọn phương pháp để có thể cung
cấp đầy đủ mọi thông tin một cách kịp thời, chính xác và trung thực về sự
biến động tăng, giảm TSCĐ trong doanh nghiệp được thuận lợi hơn.
2.1.2. Những mặt hạn chế
Bên cạnh những ưu điểm đó còn tồn tại một số hạn chế nhất định như:
1
1
1

Website: Email : Tel : 0918.775.368
* Về chế độ kế toán nói chung kế toán Việt Nam chưa có những chuẩn
mực thống nhất áp dụng cho mọi hình thức doanh nghiệp, chế độ quản lý
TSCĐ mới chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp Nhà nước gồm: Tổng công
ty, doanh nghiệp thành viên tổng công ty, doanh nghiệp độc lập. Còn đối
với các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác như: công ty
TNHH, công ty cổ phần, công ty hợp danh, doanh nghiệp đầu tư có vốn
nước ngoài, công ty hợp danh…chỉ bắt buộc áp dụng các quy định liên
quan đến việc xác định chi phí để tính thuế, các quy định chỉ mới mang
tính khuyến khích áp dụng.
* Về trình độ, phương tiện quản lý và hạch toán TSCĐ hữu hình còn
lạc hậu chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý, tính cập nhật thông tin trong
các doanh nghiệp chưa cao: việc cập nhật các thông tin về các quy định
mới, chính sách mới còn rất chậm chạp, hệ thống sổ sách kế toán còn cồng
kềnh, nhiều doanh nghiệp mới bắt đầu vận dụng các chương trình kế toán
máy, đặc biệt trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ kế toán trong
nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý.
2.2. Một số ý kiến đóng góp với chế độ kế toán hiện hành trong
công tác hạch toán tăng, giảm TSCĐ hữu hình
2.2.1. Về chế độ kế toán nói chung
Về chế độ kế toán cần nên xây dựng trên nguyên tắc thoả mãn các yêu
cầu của nền kinh tế thị trường tại Việt Nam, vận dụng có chọn lọc các
chuẩn mực quốc tế về kế toán. Bên cạnh đó Nhà nước nên đổi mới về cơ
chế vận hành trong hệ thống sổ kế toán được lập, cần áp dụng những
nghiệp vụ kế toán mới của các nước tiên tiến để thực sự bước vào thời kỳ
mới của công tác hạch toán, phù hợp với xu thế phát triển của nền kinh tế
thị trường, cần có những quy định rõ ràng trong hạch toán các nghiệp vụ
nói chung và TSCĐ hữu hình nói riêng nhằm hạn chế tối đa sự mất mát
thiếu hụt tài sản của doanh nghiệp và Nhà nước.
2

2
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2.2.2. Về mức xét nguyên giá TSCĐ
Với đặc điểm nền kinh tế nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần
kinh tế với những hình thức tổ chức kinh doanh đa dạng, đan xen, hỗn hợp
do vậy khả năng và quy mô đầu tư mở rộng sản xuất cũng như trình độ
quản lý TSCĐ hữu hình ở mỗi doanh nghiệp là khác nhau. Việc áp dụng
khung nguyên giá 10 triệu đồng trở lên riêng đối với hạch toán thuế cũng
làm cho doanh nghiệp gặp khó khăn trong tổ chức, quản lý hạch toán
TSCĐ, với mức nguyên giá này số lượng TSCĐ trong doanh nghiệp tăng
lên rất nhiều doanh nghiệp phải có hai hệ thống quản lý và tính khấu hao
TSCĐ nếu như doanh nghiệp muốn tách riêng hạch toán thuế và hạch toán
tài chính.Hơn nữa việc xác định giá trị của tài sản nhiều khi cũng gặp rất
nhiều khó khăn.
Một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lên tới trên 50% và
đang trong quá trình chuyển giao công nghệ nhất là đối với những ngành
công nghiệp nặng, điều đó có thể xét tới là nâng mức nguyên giá TSCĐ đặc
biệt là đối với những dây chuyền đồng bộ tạo một sự tương thích giữa
TSCĐ trong doanh nghiệp, với những doanh nghiệp này nếu hoạt động đầu
tư của họ có hiệu quả nghĩa là kinh doanh có lãi có thể xét chuyển vào
những chi phí cho tài sản và công cụ lao động nhỏ đó vào chi phí kinh
doanh trong kỳ. Ví dụ có thể đặt mức nguyên giá quy định từ 1,000 USD
trở lên, những tài sản nằm trong mức nguyên giá cũ và nguyên giá này sẽ
được tính vào chi phí kinh doanh. Doanh nghiệp vẫn tiến hành quản lý
những tài sản này như TSCĐ ở bộ phận sử dụng nó vì thời gian sử dụng
kéo dài trên 1 năm.
2.2.3. Về chế độ nâng cấp sửa chữa, xử lý và đánh giá lại TSCĐ
Nhà nước nên hạn chế bớt những thủ tục mang tính hình thức máy
móc, có thể cho phép các doanh nghiệp được quyền tự quyết định việc sửa

chữa hay nâng cấp những TSCĐ loại nhỏ như các dây chuyền sản xuất, các
3
3
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thiết bị…tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp thực hiện việc sửa
chữa, nâng cấp kịp thời TSCĐ hữu hình của doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Về vấn đề đánh giá lại TSCĐ hữu hình là yêu cầu cần thiết trong việc
bảo toàn sử dụng vốn có hiệu quả. Kết quả kiểm kê phản ánh hiện trạng
TSCĐ hữu hình mà doanh nghiệp hiện có, trong trường hợp xảy ra mất mát
hư hỏng điều chuyển doanh nghiệp phải xử lý theo đúng quy định ban hành
của Bộ Tài chính. Việc điều chỉnh lại giá trị tài sản ngoài yếu tố giá cả cần
tính đến các yếu tố hậu quả về xử lý tài chính cụ thể của doanh nghiệp sau
khi điều chỉnh sao cho vừa đảm bảo hạch toán đúng, vừa đảm bảo sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp được bình thường và phát triển. Với doanh
nghiệp tư nhân, liên doanh, những doanh nghiệp có kết quả hoạt động tài
chính khả quan hoặc những doanh nghiệp trong những ngành có nhu cầu
đổi mới TSCĐ hữu hình có thể chịu được lỗ do giảm giá TSCĐ hữu hình
lớn. Ngược lại, một số doanh nghiệp sẽ vấp phải những khó khăn về tài
chính nếu như những chi phí này không được phân bổ đều cho những kỳ tài
chính tiếp theo. Vì vậy, doanh nghiệp cần tính toán cân nhắc kỹ càng trước
khi có quyết định đầu tư tài sản cũng như lựa chọn nhà cung cấp để đảm
bảo hiệu quả tài sản đầu tư, tăng cường hiệu suất sử dụng tài sản tránh được
những yếu tố làm giảm lợi nhuận.
2.2.4. Về trình độ, phương tiện quản lý và hạch toán TSCĐ
Tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ, chuyên môn, trình độ
khoa học kỹ thuật, khoa học quản lý cho đội ngũ nhân viên kế toán, tổ chức
trang thiết bị và ứng dụng phương tiện kỹ thuật ghi chép, tính toán thông
tin áp dụng những thành tựu của khoa học công nghệ trong công tác kế

toán nhằm tạo ra khả năng và điều kiện thuận lợi cho đội ngũ nhân viên kế
toán thực hiện tốt trách nhiệm ngày càng nặng nề. Từ đó giảm tải được
4
4
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
công việc phát huy tốt vai trò của kế toán trong quản lý kinh tế, nâng cao
hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Mặc dù trong nền kinh tế hiện nay với những khó khăn nhiều mặt như
thiếu vốn, thiếu hành lang pháp lý, thiếu những nhà quản lý có trình độ thật
sự thích hợp với nền kinh tế hàng hoá…đòi hỏi Nhà nước phải có các chính
sách để triển khai và khuyến khích tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát
triển mạnh.
2.2.5. Về việc xác định thời gian tính khấu hao TSCĐ
Mỗi một doanh nghiệp, mỗi một ngành có thời gian sử dụng TSCĐ
hữu hình khác nhau, do vậy thời gian tính khấu hao TSCĐ hữu hình cũng
khác nhau. Dựa trên các tiêu thức để xác định thời gian khấu hao TSCĐ
hữu hình là tuổi thọ kỹ thuật của TSCĐ theo thiết kế, hiện trạng TSCĐ và
hiệu suất sử dụng ước tính của TSCĐ. Nhìn chung những doanh nghiệp
kinh doanh có lãi muốn rút ngắn thời gian sử dụng TSCĐ hữu hình. Ngược
lại, những doanh nghiệp thua lỗi muốn kéo dài thời gian trích khấu hao
nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động hơn trong việc trích khấu
hao TSCĐ.
5
5
5