Đề thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh môn Ngữ văn lớp 12 năm học 2015-2016 – Sở Giáo dục và Đào tạo Nam Định

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

SỞ GD-ĐT NAM ĐỊNH

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI VĂN HÓA CẤP TỈNH
NĂM HỌC: 2015-2016
MÔN THI: NGỮ VĂN

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (4.0 ĐIỂM)
Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 4:
Trí tuệ cảm xúc là khả năng nhận dạng cảm xúc, hiểu được ý nghĩa của chúng và
nhận ra tác động của chúng đối với những người xung quanh. Trí tuệ cảm xúc bao hàm
cả việc nhận thức người khác: khi bạn hiểu cảm xúc của mọi người, bạn sẽ kiểm soát các
mối quan hệ hiệu quả hơn.
Những người giàu trí tuệ cảm xúc hiểu rõ cảm xúc của mình nên không bao giờ để
chúng chế ngự. Đồng thời, họ cũng rất nghiêm khắc khi đánh giá bản thân. Họ biết đâu là
điểm mạnh và điểm yếu của mình để từ đó phát huy hoặc khắc phục, nhờ vậy họ có thể
làm việc hiệu quả hơn. Nhiều người tin rằng sự hiểu rõ bản thân chính là thành tố quan
trọng nhất của trí tuệ cảm xúc.
Biết thông cảm có lẽ là thành tố quan trọng thứ hai của trí tuệ cảm xúc. Cảm thông là
việc bạn đồng cảm và hiểu được ước muốn, nhu cầu và quan điểm của những người sống
quanh bạn. Những người biết cảm thông thường rất giỏi trong việc nắm bắt cảm xúc của
người khác, kể cả những cảm xúc tinh tế nhất. Nhờ vậy, họ luôn biết cách lắng nghe
người khác và thiết lập quan hệ với mọi người. Họ không bao giờ nhìn nhận vấn đề một
cách rập khuôn hay phán đoán tình huống quá vội vàng. Họ luôn sống chân thành và cởi
mở.
Như vậy, trí tuệ cảm xúc là một yếu tố quan trọng để giúp bạn đạt đến thành công
trong cuộc sống, đặc biệt là trong sự nghiệp. Quản lý con người và các mối quan hệ là kỹ
năng quan trọng của mọi nhà lãnh đạo, vì thế nâng cao và vận dụng trí tuệ cảm xúc trong
công việc là một cách thể hiện khả năng lãnh đạo của bạn.
(Theo mindtools.com)

Câu 1: Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn trên? (0.5 điểm)
Câu 2: Chỉ ra các thao tác lập luận của đoạn văn trên? (0.5 điểm)
Câu 3: Theo tác giả bài viết, người có trí tuệ cảm xúc là người như thế nào? (0.5


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

điểm)
Câu 4: Trong khoảng 5 đến 7 câu, anh chị hãy chỉ ra bài học rút ra từ đoạn trích trên
mang đến cho bản thân mình (0.5 điểm)
Đọc đoạn trích dưới đây và trả lời các câu hỏi từ câu 5 đến câu 8:
Người Âu Tây tự hào về thể Sonnê, người Trung Quốc tự hào về thơ Đường luật,
người Nhật Bản tự hào về thơ Haiku…, thì người Việt Nam có quyền tự hào về thể Lục bát.
Lục bát là niềm kiêu hãnh của thơ Việt. Nếu tâm hồn một dân tộc thường gửi trọn vào thi
ca của dân tộc mình, thì lục bát là thể thơ mà phần hồn của dân Việt đã nương náu ở đó
nhiều nhất, sâu nhất. Có thể nói, người Việt sống trong bầu thi quyển lục bát. Dân ta nói
vần nói vè chủ yếu bằng lục bát. Dân ta đối đáp giao duyên, than thân trách phận, tranh
đấu tuyên truyền chủ yếu bằng lục bát. Và dân ta hát ru các thế hệ, truyền nguồn sữa tinh
thần của giống nòi cho lớp lớp cháu con cũng chủ yếu bằng lục bát… Lục bát là phương
tiện phổ dụng để người Việt giải toả tâm sự, kí thác tâm trạng, thăng hoa tâm hồn. Gắn
với tiếng Việt, gắn với hồn Việt, thơ lục bát đã thuộc về bản sắc dân tộc này.
Trong thời buổi hội nhập, toàn cầu hoá hiện nay, dường như đang có hai thái độ trái
ngược đối với lục bát. Lắm kẻ thờ ơ, hoài nghi khả năng của lục bát. Họ thành kiến rằng
lục bát là thể thơ quá gò bó về vần luật, về thanh luật, về tiết tấu; nó đơn điệu, nó bằng
phẳng, quê mùa (…) Nhiều người đã nhận thấy ở lục bát những ưu thế không thể thơ nào
có được. Họ đã tìm về lục bát (…) Đọc thơ lục bát thế kỉ qua, có thể thấy rõ rệt, càng về
sau, dáng điệu lục bát càng trẻ trung, hơi thở lục bát càng hiện đại hơn so với hồi đầu.
Điều đó là bằng chứng khẳng định lục bát vẫn trường tồn, lục bát vẫn gắn bó máu thịt với
tâm hồn Việt trên con đường hiện đại. Chừng nào tre còn xanh, sen còn ngát, chừng nào
tà áo dài còn tha thướt, tiếng đàn bầu còn ngân nga, chừng ấy những điệu lục bát vẫn

tiếp tục sinh sôi trên xứ sở này.
(Chu văn Sơn)
Câu 5: Chỉ ra chủ đề của đoạn thơ? (0.5 điểm)
Câu 6: Đoạn văn “Dân ta nói vần nói vè chủ yếu bằng lục bát. Dân ta đối đáp giao
duyên, than thân trách phận, tranh đấu tuyên truyền chủ yếu bằng lục bát. Và dân ta hát
ru các thế hệ, truyền nguồn sữa tinh thần của giống nòi cho lớp lớp cháu con cũng chủ


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

yếu bằng lục bát…” đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? Nêu tác dụng của biện pháp
nghệ thuật đó? (0.5 điểm)
Câu 7: Vì sao tác giả cho rằng “Chừng nào tre còn xanh, sen còn ngát, chừng nào tà
áo dài còn tha thướt, tiếng đàn bầu còn ngân nga, chừng ấy những điệu lục bát vẫn tiếp
tục sinh sôi trên xứ sở này”? (0.5 điểm)
Câu 8: Trong thời kỳ hội nhập,Em thấy cần phải làm gì để giữ gìn thể thơ truyền
thống của dân tộc. Trình bày khoảng 5 đến 7 câu.
PHẦN II: LÀM VĂN
Câu 1 (6.0 điểm) Hãy viết một đoạn văn 600 từ nói về chủ đề “Giới hạn”
Câu 2: (10.0 điểm) Bàn về tình cảm của người nghệ sĩ trong sáng tạo nghệ thuật,
Thanh Thảo tâm sự: “Tôi sẵn sàng gặp gió gặp bão, gặp em – Riêng sự hững hờ là tôi
không chờ gặp.
a. Em hiểu ý thơ trên như thế nào?
b. Nếu hững hờ, Thanh Thảo có sáng tạo được Đàn ghita của Lorca? Phân tích tình
cảm của Thanh Thảo với Lorca trong bài thơ để trả lời câu hỏi đó.