MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN

MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN
3.1 Muc tiêu thực hiện
Trong quá trình xây dung và hoàn thiện hệ thống kế toán đã có rất nhiều ý kiến khác
nhau về chế độ kế toán, phương pháp hạch toán cũng như hệ thống tàI khoản nhằm tạo ra
một môi trường pháp lý thống nhất và hợp lý giữa chuẩn mực kế toán, cơ chế tàI chính,
chính sách thuế…về bản chất và nội dung của nó. Tuy nhiên nền kinh tế luôn luôn vận
động và phát triển nên bất kỳ một chế độ kế toán nào cũng không thể phù hợp cho tất cả
các giai đoạn thời kỳ, chính vì vậy mà chúng ta phảI liên tục phảI sửa đổi bổ sung mới có
thể tạo ra được sự hoàn thiện. Dưới đây là một vàI ý kiến nhằm góp phần hoàn thiện chế
độ kế toán thu nhập hiện nay
3.2. Ý kiến hoàn thiện
a. Về tài khoản sử dụng
1. Theo CMKTVN “Doanh thu và thu nhập khác” thì doanh thu của các giao dịch và sự
kiện chia thành: Doanh thu bán hàng; Doanh thu cung cấp dịch vụ; Doanh thu tiền lãi cho
vay, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia; Thu nhập khác ngoài các giao dịch và
sự kiện trên. Trong đó, doanh thu từ tiền lợi tức, tiền bản quyền và cổ tức có phần doanh
thu từ lợi nhuận được chia của hoạt động góp vốn liên doanh và theo chế độ kế toán hiện
hành thì các khoản này được hạch toán trên TK 515 - Doanh thu hoạt động tàI chính, vì
vậy nên phân loại chi tiết các khoản doanh thu ở nhóm thứ 3 - Doanh thu từ tiền lãI cho
vay, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia thành:
- Doanh thu từ đầu tư vào công ty liên kết.
- Doanh thu từ đầu tư vào công ty liên doanh.
Theo cách này, khi vận dụng xây dung tài khoản phản ánh bộ phận doanh thu từ tiền lãI
cho vay, tiền bản quyền…sẽ mở các tàI khoản chi tiết phản ánh các khoản doanh thu trên.
TK 515 (1) : Doanh thu từ hoạt động đầu tư tài chính thông thường
TK 515 (2) : Doanh thu từ đầu tư vào công tư liên kết
TK 635 (3) : Chi phí hoạt động đầu tư vào công ty liên doanh
2. Theo CĐKT hiện hành thì TK 511 - “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” dùng
để phản ánh doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong một kỳ kế
toán của hoạt động sản xuất kinh doanh từ các giao dịch và nghiệp vụ sau:
- Bán hàng: Bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra và bán hàng hoá mua vào.

- Cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch…
TK 511 có bốn tài khoản cấp 2
TK 511 (1) : Doanh thu bán hàng hoá
TK 511 (2) : Doanh thu bán các sản phẩm
TK 511 (3) : Doanh thu cung cấp dịch vụ
TK 511 (4) ; Doanh thu trợ cấp, trợ giá
Bốn tài khoản cấp 2 này phản ánh doanh thu của hoạt động sản xuất kinh doanh do
doanh nghiệp tự sản xuất kinh doanh hoặc nhận trợ cấp trợ gia. Nếu doanh nghiệp có tiến
hành hoạt động liên doanh theo hai hình thức: Các hoạt động sản xuất, kinh doanh đồng
kiểm soát, tài sản được các bên liên doanh đồng kiểm soát thì doanh thu nhận được từ hai
hoạt động này được coi là doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh nhận được từ liên
doanh. Vậy, để phân biệt với bốn tài khoản doanh thu trên thì nên xây dung thêm TK 511
(5) - Doanh thu từ liên doanh, để phản ánh doanh thu từ các hoạt động sản xuất kinh doanh
đồng kiểm soát hoặc các tài sản được các bên liên doanh đồng kiểm soát.
3. Cần bổ sung thêm trường hợp kế toán chuyển nhượng, thanh lý vốn góp cho các đối
tác khác trong quá trình liên doanh của các bên tham gia liên doanh:
Nợ TK 111, 112, 211…Giá trị chuyển nhượng (thanh lý)
Có TK 222 : Giá trị ghi sổ
Có TK 515 (3) : Lãi
Hoặc Nợ TK 635 (3) : Lỗ
4. Khi quyết toán doanh nghiệp phải xác định được 3 chỉ tiêu
Lợi nhuận thực hiện = Lợi nhuận chưa phân phối + Lợi nhuận đã phân phối
Cả 3 chỉ tiêu này đều quan trọng nên để xác định được cả 3 chỉ tiêu thì ít nhất phảI theo
dõi được 2 trong 3 chỉ tiêu . Nhưng theo chế độ kế toán hiên hành thì mới chỉ có TK 421
theo dõi chỉ tiêu “Lợi nhuận chưa phân phối”
Vì vậy nên bổ sung 1 tài khoản loại 4 để theo dõi chỉ tiêu “Lợi nhuận thực hiện”
b. Chứng từ sử dụng
Đoạn 8 của chuẩn mực “Doanh thu và thu nhập khác” có quy định : “Khi hàng hoá hoặc
dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hoá hoặc dịch vụ tương tự về bản chất và giá trị thì việc
trao đổi đó không được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu. Khi hàng hoá hoặc dịch vụ

được trao đổi để lấy hàng hoá hoặc dịch vụ khác không tương tự thì việc trao đổi đó được
coi là một giao dịch tạo ra doanh thu”
Theo qui định này, khi hàng hoá và dịch vụ trao đổi có cùng bản chất và giá trị thì doanh
thu không được xác định và ghi nhận, còn thực tế ở doanh nghiệp vẫn diễn ra sự vận động
của hàng hoá xuất ra rồi lại nhập vào doanh nghiệp; vẫn có các khoản chi phí phát sinh
trong quá trình trao đổi hàng hoá. Vấn đề đặt ra ở đây là kế toán nghiệp vụ trao đổi hàng
hoá trong trường hợp này được phản ánh trên chứng từ nào vàphương pháp kế toán nghiệp
vụ này như thế nào Chuẩn mực “ Doanh thu và thu nhập khác” và thông tư hướng dẫn
chuẩn mực số 89/2002/TT-BTC ngày 9/10/2002 chưa hướng dẫn cụ thể về thủ tục chứng
từ và kế toán nghiệp vụ này như thế nào để đảm bảo tính khoa học và hợp lý. Vậy khi trao
đổi hàng hoá, doanh nghiệp phải lập hoá đơn GTGT hoặc hoá đơn bán hàng cho hàng hoá
đem đổi nhưng trên hoá đơn ghi rõ là “ hàng xuất để trao đổi hàng hoá tương tự về bản
chất và giá trị”
Còn chi phí phát sinh trong quá trình trao đổi hạch toán vào chi phí quản lý
Nợ TK 642
Nợ Tk 133
Có TK 111, 112…
KẾT LUẬN
Thu nhập là chỉ tiêu quan trọng phản ánh kết quả hoạt động kinh tế của một cá nhân,
một doanh nghiệp, một quốc gia; cũng là chỉ tiêu hàng đầu để người ta có thể so sánh mức
độ kinh tế giữa các chủ thể kinh tế với nhau. Trong nền kinh tế thị trường hiện nay nó lại
càng chiếm một vị trí quan trọng hàng đầu đối với các doanh nghiệp. Thu nhập doanh
nghiệp không phải đơn giản là kết quả của một phép tính trừ giữa tổng số tiền doanh
nghiệp thu được và tổng số tiền doanh nghiệp phải chi ra, mà để có một quyết định trong
quá trình hoạch định kinh doanh, một phương án đầu tư có hiệu quả…người ta phải xác
định được chính xác từng nghiệp vụ tạo ra doanh thu, từng nghiệp vụ phát sinh chi phí từ
đó xác định được thu nhập với đúng bản chất và giá trị của nó. Điều đó cho thấy sự cần
thiết và tầm quan trọng cần phải có của công tác kế toán nói chung và kế toán thu nhập nói
riêng và đó cũng chính là lý do tại sao hệ thống kế toán luôn được sửa đổi bổ sung để
hướng tới hoàn thiện bảo đảm được sự phù hợp vốn có của nó

Tuy nhiên trong giới hạn bài viết này do trình độ, thời gian và tài liệu có hạn em chưa
thể đề cập được hết và còn có nhiều thiếu sót. Em mong nhận được sự góp ý của thầy cô và
các bạn để đề tài được hoàn thiện hơn.
Em xin xhân thành cảm ơn thầy Phạm Quang đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ em hoàn
thành đề tài này!