CHƯƠNG 2 CHI PHÍ, DOANH THU VÀ LỢI NHUẬN CỦA DOANH NGHIỆP

ChưuơngưII:ưChiưphí,ưdoanhưthuư
vàưlợiưnhuậnưcủaưdoanhưnghiệp
Nộiưdungư
2.1.ưChiưphíưkinhưdoanhưcủaưdoanhưnghiệp.
2.2.ư Chiư phíư sảnư xuấtư kinhư doanhư vàư giáư thànhư sảnư
phẩmưcủaưdoanhưnghiệp.
2.3.ưDoanhưthuưvàưthuưnhậpưkhácưcủaưDN.
2.4.ưĐiểmưhoàưvốnưvàưđònưbẩyưkinhưdoanh.
2.5.ưNhữngưloạiưthuếưchủưyếuưđốiưvớiưDN
2.6.ư Lợiư nhuậnư vàư phânư phốiư lợiư nhuậnư củaư doanhư
nghiệp.


Tµi­liÖu­tham­kh¶o­
•
•
•
•
•

Các văn bản về thuế hiện hành
Luật thuế giá trị gia tăng
Luật thuế thu nhập doanh nghiệp
Luật thuế tiêu thụ đặc biệt
Luật thuế thu nhập cá nhân


Câuưhỏiưthảoưluậnư
1.ưPhânưbiệtưchiưphíưsảnưxuấtưkinhưdoanhưvàư
giáưthànhưsảnưxuất?
2.ưCóưnhữngưloạiưgiáưthànhưsảnưphẩmưnào?

3.ư Hạư giáư thànhư sảnư phẩmư đemư lạiư lợiư íchư gìư
choưdoanhưnghiệp?ư
4.Việcư đẩyư manhư tiêuư thụ,ư tăngư doanhư thuư
củaư doanhư nghiệpư đemư lạiư lợiư íchư gìư choư
doanhưnghiệp?ưư
5.ưTạiưsaoưlợiưnhuậnưtínhưthuếưcóưthểưkhácưvớiư
lợiưnhuậnưthựcưtếưcủaưdoanhưnghiệpư?


Câuưhỏiưthảoưluận
6.ưPhânưbiệtưdoanhưthuưbánưhàngưvàưtiềnưthuưbánưhàng?
7.ư imư hoư vnư kinhư tư vư imư hoư vnư tiư chinh?ư ýư
nghĩaưcủaưviệcưnghiênưcứuưđiểmưhoàưvốn?
8.ư Đònư bẩyư kinhư doanhư vàư ýư nghĩaư củaư việcư nghiênư cứuư
đònưbảyưkinhưdoanh?
ư9.Hãyưnêuưnhữngưlýưdoưphảiưsửưdụngưkếtưhợpưchỉưtiêuưlợiư
nhuậnưvàưtỷưsuấtưlợiưnhuậnưđểưđánhưgiáưhiệuưquảưhoạtư
độngưsảnưxuấtưkinhưdoanhưcủaưdoanhưnghiệp?
10.ưVìưsaoưcácưdoanhưnghiệpưphảiưtríchưlậpưcácưquỹưcủaư
doanhư nghiệpư nhưư quỹư đầuư tưư phátư triển,ư quỹư khenư thư
ởng,ưphúcưlợi...ưư
ư


2.1.­Chi­phÝ­kinh­doanh­cña­doanh­nghiÖp
-­ ChÝ­ phÝ­ kinh­ doanh­ lµ­ nh÷ng­ hao­ phÝ­ liªn­

quan­ ®Õn­ ho¹t­ ®éng­ kinh­ doanh­ ph¸t­ sinh­
trong­mét­thêi­kú­nhÊt­®Þnh
-­Néi­dung­chi­phÝ­kinh­doanh

+­Chi­phÝ­s¶n­xuÊt­kinh­doanh­
+Chi­phÝ­tµi­chÝnh­


2.1.ưChiưphíưkinhưdoanhư
- 2.1.1.ưChiưphíưsảnưxuấtưkinhưdoanh
- Kháiư niệm:ư ư Chiư phíư sảnư xuấtư kinhư doanhư
làư biểuư hiệnư giáư trịư củaư cácư loạiư vậtư tưư đãư
tiêuưhao,ưkhấuưhaoưTSCĐ,ưtiềnưcôngưvàưcácư
khoảnư chiư phíư khácư phátư sinhư trongư quáư
trìnhư sảnư xuấtư vàư bánư hàngư trongư mộtư
thờiưkỳưnhấtưđịnhư
-ưNộiưdungưchiưphíưSXKD:ưBaoưgồmư


Néi­dung­chi­phÝ­s¶n­xuÊt­kinh­
doanh­
Chi phÝ

Chi­phÝ­vËt­t­

nh©n c«ng
Chi­phÝ
­s¶n­xuÊt­
kinh­doanh­
Chi phÝ khÊu hao
TSC§

Chi­phÝ­kh¸c

­Ph©n­lo¹i­chi­phÝ­s¶n­xuÊt­kinh­
doanh­
- Kh¸i­niÖm­ph©n­lo¹i:­
- T¹i­sao­ph¶i­ph©n­lo¹i­chi­phÝ?­
- C¸c­ c¸ch­ ph©n­ lo¹i­ chi­ phÝ­ s¶n­ xuÊt­
kinh­doanh:­


+ưChiưphíưvậtưtưư
+ưChiưphíưkhấuưhaoư
TSCĐ
+Chiưphíưtiềnưlươngư
+ưChiưphíưBHXH,ưBHYT,ư
KPCĐ
+ưChiưphíưdịchưvụưmuaư
ngoàiư
+ưChiưphíưdựưphòngư
NPTưkhóưđòi,ưgiảmưgiáư
HTK,ưmấtưviệcưlàm,ưbảoư
hànhưsp
+ưChiưphíưkhácư

Theoưnộiưdungư
ưkinhưtếưư

Phânưloạiư
chiưphíưSXKD
Theoưmqhưchiưphí
ưvàưsảnưlượng

-Chiư phíư
định
-Chiư

phíư

cốư
biếnư

+ưChiưphíưNVLưtrựcư
tiếpư
+ưChiưphíưNCưtrựcư
tiếpư
+ưChiưphíưSXCư
+ưChiưphíưbánưhàngư
+ưChiưphíưQLDN

Theoưcôngưdụng
ưvàưđịaưđiểmư


2.1.ưChiưphíưkinhưdoanhưcủaưdoanhưnghiệp
2.1.2.Chiphíư
-ư

hoạtư

độngư

TC.

ChiưphíưthựcưhiệnưliênưdoanhưliênưkếtưvớiưDNưkhác

-Chiưphíưtrảưlãiưtiềnưvayưvốnưkinhưdoanh
-Chiưphíưliênưquanưđếnưviệcưchoưvayưvốn
-ChiếtưkhấuưthanhưtoánưchoưngườiưmuaưHH,ưdịchưvụ
-Chiư phíư liênư quanư đếnư hoạtư độngư muaư bánư CK,ư
khoảnư tổnư thấtư trongư đầuư tưư CK,ư khoảnư dựư phòngư
giảmưgiáưđầuưtưưngắnưhạn,ưdàiưhạnưCK
-Chiưphíưliênưquanưđếnưchoưthuêưtàiưsản
-Khoảnưlỗưvềưchênhưlệchưtỷưgiáưngoạiưtệưvàưbánưngoạiư
tệ


2.1.ưChiưphíưkinhưdoanhưcủaưdoanhưnghiệp
2.1.3.ư

Chiư

phíư

khácư

củaư

doanhư

nghiệp.

-ư Chiư phíư liênư quanư đếnư việcư thanhư lý,ư nhượngư bánư
TSCĐ
-Giáưtrịưtổnưthấtưcủaưtàiưsảnưsauưkhiưđãưtrừư
/ưTiềnưđếnưbùưcủaưngườiưphạmưlỗi
/Tiềnưbồiưthườngưcủaưcácưtổưchứcưbảoưhiểm
/Giáưtrịưphếưliệuưthuưhồiư(nếuưcó)
/ưSốưđãưđượcưbùưđắpưbằngưquỹưdựưphòngưtàiưchính
-Chiưphíưvềưtiềnưphạtưdoưviưphạmưhợpưđồngưkinhưtế
-ưChiưphíưchoưviệcưthuưhồiưcácưkhoảnưnợưkhóưđòi
-.


2.2.­Gi¸­thµnh­s¶n­phÈm­vµ­h¹­gi¸­thµnh­
s¶n­phÈm­cña­DN

2.2.1.­Gi¸­thµnh­s¶n­phÈm­cña­DN
2.2.2.­H¹­gi¸­thµnh­s¶n­phÈm
2.2.3.­ Mét­ sè­ biÖn­ ph¸p­ chñ­ yÕu­
tiÕt­kiÖm­chi­phÝ,­h¹­gi¸­thµnh


2.2.1.ưGiáưthànhưsảnưphẩmưcủaưDN

- Khái niệm:ưGiáưthànhưlàưtoànưbộưchiư
phíưmàưdoanhưnghiệpưđãưbỏưraưđểư
hoànư thànhư việcư sảnư xuấtư vàư tiêuư
thụư mộtư đơnư vịư hayư mộtư khốiư lượngư
sảnưphẩmưnhấtưđịnhư
- Phân loại giá thành sản phẩm:ư
+ưTheoưphạmưviưtínhưgiáưthành

+ưTheoưgócưđộưkếưhoạchưhoá
ưưưư


Theo­ph¹m­vi­tÝnh­gi¸­thµnh­s¶n­phÈm­

Chi­phÝ­NVL
­trùc­tiÕp­­

Gi¸ thµnh
s¶n xuÊt
Chi­phÝ­
s¶n­xuÊt
­chung­

Chi­phÝ
­nh©n­c«ng
­trùc­tiÕp­

Chi­phÝ
b¸n­hµng

Gi¸­thµnh
­s¶n­xuÊt­

GI¸ thµnh
toµn bé
Chi­phÝ­
qu¶n­lý
­doanh­nghiÖp­

Theo­kÕ­ho¹ch­ho¸­gi¸­thµnh­s¶n­phÈm­

Gi¸ thµnh
thùc tÕ

GI¸ thµnh
kÕ ho¹ch


ýưnghĩaư
củaưgiáưthànhư

+ưGiáưthànhưlàưthước +ưGiáưthànhưlàưcơ +ưGiáưthànhưlàưcăn
ưđoưmứcưhaoưphí ưsởưđểưhoạchưđịnhư ưcứưđểưkiểmưtraư
đểưsxưvàưtiêuưthụư giáưbánưvàưxácưđịnh
vàưgiámưsátưưư
1ưđơnưvịưsảnưphẩmư
ưkếtưquảưkinhưdoanh


2.2.2­H¹­gi¸­thµnh­s¶n­phÈm­
-­ý­nghÜa?

H¹­gi¸­thµnh­
s¶n­phÈm


-ưChỉưtiêuưđánhưgiáưtìnhưhìnhưthựcưhiệnư

hạưgiáưthành
ư

+ư ư Mứcư hạư giáư
thànhư

Mzư =ư ư (Qi1ư zi1ư ư Qi1ư
zi0)

ư

ưưưưưưưưưưưưMZ
Tz%ư
=ư
---------------------------------

+ư ư Tỷư lệư hạư giáư
thànhư

ư(Qi1ưzi0)


-ưCácưnhânưtốưảnhưhưởngưđếnưtiếtưkiệmưchiưphíưvàưhạư
giáưthànhưsảnưphẩm

+ưKỹưthuật,ư

+Trìnhưđộư
laoưđộng
Trìnhưđộư

quảnưlýư

côngưnghệ
ưsảnưxuấtư
Nhânưtốưảnhư
hưởng
MôIưtrườngư
kinhưtếư
vàưphápưluật

Điềuưkiệnư
tựưnhiên


2.2.3.ưCácưbiệnưphápưchủưyếuưđểưtiếtưkiệmưchiưphí,ư
hạưgiáưthànhưsảnưphẩm

Biện pháp

Thườngưxuyênưđổiưmớiưkỹưthuật,ưcôngưnghệư
sảnưxuất,ưứngưdụngưkịpưthờiưcácưthànhưtựuư
tiếnưbộưKHKT
Khôngưngừngưhoànưthiệnưvàưnângưcaoưtrìnhư
độưtổưchứcưsảnưxuất,ưtổưchứcưlaoưđộngưgópư
phầnưnângưcaoưNSLĐ
Tăngưcườngưhoạtưđộngưkiểmưtraưgiámưsátưtàiư
chínhưđốiưvớiưhoạtưđộngưsảnưxuấtưkinhưdoanhư
Xâyưdựngưđịnhưmứcưvàưkếưhoạchưchiưphíư
đểưtạoưđiềuưkiệnưquảnưlý
Xácưđịnhưrõưnộiưdungưvàưphạmưviưsửưdụngưchiư

phíưđểưquảnưlýưphùưhợp.
Địnhưkỳưtiếnưhànhưphânưtích,ưđánhưgiáưtìnhư
hìnhưquảnưlýưchiưphíưđểưcóưbiệnưphápưđiềuư
chỉnhưphùưhợpưư
Thựcư hiệnư cácư biệnư phápư kinhư tếư nhằmư kíchư
thíchư việcư tiếtư kiệmư chiư phíư đốiư vớiư cánư bộ,ư


2.3.­Doanh­thu­vµ­thu­nhËp­kh¸c­cña­doanh­
nghiÖp
2.3.1.­ Néi­ dung­ doanh­ thu­ cña­ doanh­
nghiÖp.
-­Doanh thu lµ biÓu hiÖn tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ

mµ doanh nghiÖp thu ®îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh
vµ ho¹t ®éng kh¸c trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh
- Doanh thu cña doanh nghiÖp bao gåm:
+ Doanh thu ho¹t ®éng kinh doanh: Trong ®ã:
* Doanh thu b¸n hµng
* Doanh thu tµi chÝnh
+ Thu nhËp kh¸c


2.3.­Doanh­thu­vµ­thu­nhËp­kh¸c­cña­doanh­
nghiÖp

2.3.1.­ Doanh­ thu­ cña­ doanh­
nghiÖp.
2.3.2.­Thu­nhËp­kh¸c­cña­DN

2.3.­1.­Doanh­thu­cña­doanh­nghiÖp

- DT­cña­DN­lµ­biÓu­hiÖn­tæng­gi¸­
trÞ­lîi­Ých­kinh­tÕ­mµ­DN­thu­®­îc­
tõ­ ho¹t­ ®éng­ kinh­ doanh­ cña­ DN­
trong­mét­thêi­kú­nhÊt­®Þnh
- Néi­dung­DT­cña­DN­bao­gåm
+­ DT­ ho¹t­ ®éng­ s¶n­ xuÊt­ kinh­
doanh­(DT­b¸n­hµng)
+­DT­ho¹t­®éng­tµi­chÝnh


2.3.1.1.ưDoanhưthuưbánưhàngưcủaưdoanhưnghiệp.
- Doanh thu bán hàng:ư
- Làư biểuư hiệnư tổngư giáư trịư cácư loạiư hàngư hoáư vàư
dịchưvụưmàưdoanhưnghiệpưđãư bánưraưtrongưtrongư
mộtưthờiưkỳưnhấtưđịnhư
- Thời điểm xác định doanh thu:
- Cách xác định doanh thu:ư
+ư Doanhư thuư BHư =ư Sốư lượngư sảnư phẩmư tiêuư thụư xư Giáư
bánưđơnưvịưsảnưphẩmư(chưaưcóưthuếưgiánưthu)ưưưư
+ưDoanhưthuưthuầnư=ư


2.3.1.1.ưDoanhưthuưbánưhàngưcủaưdoanhưnghiệp.
Doanhưthuưlàưnguồnưtàiưchínhưtiềmưnăngưđểư
đápưứngưnhuưcầuưthanhưtoán,ưbùưđắpưcácư
khoảnưchiưphí
Tăngư doanhư thuư thểư hiệnư tăngư trưởngư củaư

doanhưnghiệp,ư
ý nghĩa
của doanh
thu và tăng
DT bán
hàng

Tăngư doanhư thuư làư tiềnư đềư quanư trọngư tăngư
lợiưnhuậnưcủaưDNưưư
Tăngưdoanhưthuưlàưmộtưtrongưnhữngưyếuưtốư
quanưtrọngưthúcưđẩyưvòngưquayưvốn,ưgópư
phầnưtiếtưkiệmưvốnưlưuưđộngưcủaưdoanhư
nghiệp.