Tạo giống bằng công nghệ gen (Tiết 2)

TỔ 1 – 12LÝ2
KÍNH CHÀO THẦY CÔ
VÀ CÁC BẠN
Trường THPT Chuyên Thăng Long
Tổ Sinh học

Bài 26: Tạo giống bằng công
nghệ gen (Tiếp theo)

IV. Tạo giống vi sinh vật:
Đối tượng vi sinh vật đầu tiên được
chuyển gen để sản xuất các prôtêin chữa
bệnh cho con người là vi khuẩn E. Coli,
nấm men.
Thể truyền thường dùng: plasmit.
Ứng dụng: Tạo insulin, hooc môn
tăng trưởng của người (hGH)…

1. Tạo chủng vi khuẩn E. coli
sản xuất insulin ở người:
-
Insulin là hoocmôn điều hòa glucôzơ
trong máu, do tuyến tụy tiết ra.
-
Khi hàm lượng insulin trong máu giảm
hoặc mất chức năng thì gây ra bệnh đái
thái đường, glucôzơ sẽ bị thải ra qua
nước tiểu.

Quy trình chuyển gen mã hóa
insulin:


Tách gen tổng hợp isulin từ cơ thể
người.

Sử dụng thể truyền là plasmit chuyển
ADN tái tổ hợp vào vi khuẩn E. Coli.

Sản xuất vi khuẩn ở quy mô công
nghiệp => Tổng hợp nhiều insulin =>
Đáp ứng nhu cầu con người.
Chuyển ADN tái tổ hợp nhờ virut
(thể thực khuẩn)

Sơ đồ sản xuất insulin.

2. Tạo chủng vi khuẩn E. coli
sản xuất somatostatin:

Somatostatin là hoocmôn do vùng dưới
đồi thị tiết ra.

Chức năng: Điều hòa hoocmôn sinh
trưởng và insulin vào trong máu.

Quy trình chuyển gen mã hóa
stomatostatin:

Gen mã hóa somatostatin được tổng
hợp in vitro (trong ống nghiệm).


Gắn gen này vào ADN plastmit và đưa
vào vi khuẩn.

Hiệu quả: 7.5 lít dịch nuôi E. coli có
ADN tái tổ hợp trên sản xuất được 5mg
somatostatin.
=> Bằng 500 000 con cừu!!!

V. Tạo giống ở thực vật:

Những thành tựu:
Về phương pháp:

Chuyển gen bằng plasmit (Vd: Ti-plasmit).

Bằng virut (Vd: virut đốm thuốc lá).

Trực tiếp qua ống phấn.

Dùng súng bắn gen.

Kĩ thuật vi tiệm ở tế bào trần (pro-toplast)

Các thành tựu:
Về một số tính trạng được chuyển gen:

Sản xuất các chất bột - đường với
năng xuất cao.

Sản xuất các loại protein trị liệu, các

kháng thể, chất béo.

Rút ngắn thời gian tạo giống.

Những thành tựu:

Trên 1200 TV được chuyển gen: 290
giống cây cải dầu, 133 giống khoai tây
và nhiều loại khác như cà chua, ngô...

1. Cà chua chuyển gen

Êtylen là chất chế sinh trưởng, gây quả chín
nhanh, làm rụng lá quả
⇒
Gây bất hoạt gen mã hóa êtylen sẽ tạo giống
cà chua có thể kéo dài thời gian chín => Có
thể vận chuyển đi xa hoặc để lâu mà không bị
hỏng.

Chuyển gen kháng virut cho cây cà chua:
Giảm sử dụng thuốc hóa học, hạn chế ô
nhiễm môi trường.