Kiểm soát quá trình bằng thống kê SPC

Kiểm soát quá trình bằng thống kê
Statistical process control (SPC)


Mục đích cụ thể của kiểm soát quá trình bằng thống kê là:

Mục đích

•

Phát hiện sự bất ổn định của quá trình, sự xuất hiện của nguyên nhân
gán được.

•

Xác định các nguyên nhân làm quá trình ngoài kiểm soát, khắc phục
tránh gây thiệt hại về kinh tế.

•

Nâng cao, cải thiện tính ổn định của quá trình, hay nói cách khác là cải
tiến chất lượng sản phẩm.


Sự biến động này do nhiều nguyên nhân khác nhau:

Nguyên nhân của
sự biến động

•

Loại thứ nhất: Do biến đổi ngẫu nhiên vốn có của quá trình, chúng phụ thuộc máy móc, thiết bị,
công nghệ và cách đo. Biến đổi do những nguyên nhân này là điều tự nhiên, bình thường, không
cần phải điều chỉnh, sửa sai.

•

Loại thứ hai: Do những nguyên nhân không ngẫu nhiên, những nguyên nhân đặc biệt bất
thường mà nhà quản trị có thể nhận dạng và cần phải ngăn ngừa những sai sót tiếp tục phát
sinh. Nguyên nhân loại này có thể do thiết bị điều chỉnh không phù hợp, nguyên vật liệu có sai
sót, máy móc bị hư, công nhân thao tác không đúng...


Việc áp dụng phương pháp kiểm soát quá trình bằng thống kê giúp
chúng ta giải quyết được nhiều vấn đề như:

Tác dụng của phương pháp
kiểm soát quá trình bằng
thống kê

•
•
•
•
•
•

Tập hợp số liệu dễ dàng
Xác định được vấn đề
Phỏng đoán và nhận biết các nguyên nhân
Loại bỏ nguyên nhân

Ngăn ngừa các sai lỗi
Xác định hiệu quả của cải tiến


Khái niệm Cp và Cpk
Là đại lượng đánh giá mức độ ổn định của giá trị thu thập ngẫu nhiên. Xác định bởi công thức

Cp = (UCL - LCL)/(6sigma)

Cpk = (UCL-CL0)/(3sigma)

(Bản chất Cp và Cpk là 1, tuy nhiên, Cpk đánh giá đúng hơn vì phản ảnh quá trình có bị lệch khỏi Target, 2 giá trị này bang
nhau khi giá trị trung bình bằng Target, Cpk là đại lượng có thể âm)
Cp viết tắt của Capacity process .
Trong đó:
UCL là giá trị giới hạn trên, upper control line
LCL là giá trị gh dưới, lower control line
CL là giá trị (trung tâm) mong đợi, center line


Đánh giá Cp, Cpk

• Khi Cp > 1.66 năng lực máy rất tốt.
• Khi Cp < 1.66 và >1.33 là năng lực hợp lý nhất. Đây cũng là target mong đợi ở máy.
• 1• Cp >0.67 <1 thì phải quản lý rất chặt
• Note: Quá trình đạt 6 sigma khi Cpk = 2. Số sigma đạt được bằng Cpk nhân 3 (Giá trị Cp,Cpk càng cao thì năng lực quá
trình càng tốt, càng đáp ứng được Spec.)

Những bất thường của Control Chart

Rule1

•

A point that falls outside the control limits
indicates that the process may be
statistically out of control.

Rule 2

•

Two points that fall in the warning area
indicates that the process may be
statistically out of control


Rule 3

•

Two successive points, the difference of which
exceeds 4s, indicates that the process may be
statistically out of control.

Rule 4

•

10 successive points that are in the same side
compared to the 0-axis indicates that the process
may be statistically out of control.