Béo phì

Béo phì

Béo phì là một tình trạng sức khỏe có nguyên nhân dinh dưỡng. Thường
thường một người trưởng thành khoe mạnh, dinh dưỡng hợp lý, cân nặng của hộ
đứng yên hoặc dao động trong giới hạn nhất. định. "Cân nặng nên có" của mỗi
người thường ở vào độ tuổi 25-30.
Hiện nay, Tổ chức y tế thế giới thườg dùng CHỈ SỐ KHỐI CƠ THỂ
(BODY MASS INDEX, BMI ) để nhận định tình trạng gầy béo:
Người ta coi chỉ số BMI bình thường nên ở giới hạn 20-25, trên 5 là béo và
trên 30 là quá béo. Các công trình nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong tăng lên khi
chỉ số BMI quá thấp (gầy) hoặc quá cáo (béo, mập).

Mọi người đều biết cơ thể giữ được cân nặng ổn định là nhờ trạng thái cân
bằng giữa năng lượng do thức ăn cung cấp và nàng lượng tiêu hao cho lao động và
các hoạt động khác của cơ thể. Cán nặng có thể tăng lên có thể do chế độ ăn dư
thừa vượt quá nhu cầu hoặc do nếp sống làm việc tĩnh tại ít tiêu hao năng lượng.

Người ta nhận thấy 60-80% trường hợp béo phì là do nguyên nhân dinh
dưỡng, bên cạnh đó còn có thể do các rối loạn chuyển hóa trang cơ thể thông qua
vai trò của hệ thống thần kinh và các tuyến nội tiết như tuyến yên, tuyến thượng
thận, tuyến giáp trạng và tuyến tụy.

Vào trong cơ thể, các chất protein, lipit, gluxit đều có thể chuyển thành chất
béo dự trữ. Vì vậy không nên coi ăn nhiều thịt, nhiều mỡ mới gây béo mà ăn quá
thừa chất bột, đường, đồ ngọt đều có thể gây béo. Vị trí phân bố chất béo dự trừ
trong cơ thể cũng có ý nghĩa sức khỏe quan trọng.

Người ta nhận thấy chất béo tập trung nhiều ỡ bụng (béo bụng) không tốt
đối với sức khoẻ. Vì vậy bên cạnh theo dõi chỉ số BMI nên theo dõi thêm tỷ số
vòng bụng/vòng mông, khi tỷ số này cao hơn 0,8 thì các nguy cơ tăng lên.

Béo phì không tốt đối với sức khỏe, người càng béo các nguy cơ càng
nhiều. Trước hết, người béo phì dễ mắc các bệnh tăng huyết áp, bệnh tim do mạch
vành, đái đường, hay bị các rối loạn dạ dày ruột, sỏi mật...

Nhiều nghiên cứu cho thấy hàm lượng cholesterol trong máu và huyết áp
tăng lên theo mức độ béo và khi cân nặng giảm sẽ kéo theo giảm huyết áp và
cholesrol.

Ở PHỤ NỮ MÃN KINH, các nguy cơ ung thư túi mật, ung thư vú và tử
cung tăng lên ở những người béo phì, còn ở nam giới béo phì bệnh ung thư thận và
tuyến tiền liệt hay gặp hơn.

Thực hiện một chế độ ăn uống hợp lý và hoạt động thể lực đúng mức để
duy trì cân nặng ổn định ở người trưởng thành, đó là nguyên tắc cần thiết để tránh
béo phì.

Ở nhiều nước phát triển, tỷ lệ người béo lên tới 30-40%, nhất là ở độ tuổi
trung niên và chống béo phì trở thành một mục tiêu sức khỏe cộng đồng quan
trọng.

Ở Việt nam, tỉ lệ béo phì còn thấp nhưng có khuynh hướng gia tăng nhất là
ở các đô thị . D(ó là điều cần chú ý để có các can thiệp kịp thời.