(Luận án tiến sĩ) nghiên cứu xạ khuẩn sinh chất kháng sinh phân lập ở hà nội và vùng phụ cận luận án PTS sinh học01 05 12

.^^^'^t
-

••'!'

•

'

:

'

^

^

•

'

'V-

^

.

^-^^^ V
•

1

- ,

-iC-i

r>^
• : ^ . .

^

^ ^ :

.^^

->iÈ*"*v

•^^^^^'

^ " ^ '

'^à*

i^^-'.^-;

•j:-:::^

.^-4^

^^w-

v-:"!.-


^ I

1^
X

'

11

il

N

BO CIAO DUC VA DAO TAO
T r u ò n g Dai h o c T o n g h o p H a n o i

Le Mai Iliixmg
NGHIÈN CiTu XA KHUAN SINH CHAT
KHÀNG SINH PHÀN LAP
CJL H À - ^ p I -VA VÙNG P H Ù C A N
THÙÌ;.:!^'-^

L

'^"^-^l^.
C h u y è n n g à n h : VI SINII VAT HOC

Ma so
: 1. 05. 12

LN A'T P TlfiN Si KIIOA HOC SINII HOC

Ngiiịi hiió'ng d a n :
1. P C S , P T S PIIAM VÀN TY
2. P O S , P T S NGUYEN D Ì N H QUYEN

"*UOi*ù>

ITA NOI, 1993


Nhilng chil vièt tàt dùng trong luàn àn
CKS - chà't khàng sinh
VSV - vi sinh vat
KTKS - khuén ti khi sinh
KTCC - khuàn ti ed chat
RF - cuong thàng hay ludn song (Rectus- Flexibilis)
RA - cuong xo^n giàm don hình móc càu
(Retinaculum apertum)
S - xồ'n that (spirai)
Sm - Bè mat bào tu nhàn (Smooth)
H - Bè mat bào tu dang toc (Hairy)
Sp - Bè mat bào tu dang gai (Spiny)
W - Bè mat bào tu dang mun cóc (warty)
DAP - axit diaminopimelic
PG - Peptidoglycan

#
MUC LUC

'ti

Trang
1. MOT dftu

1

2. T 6 n g q i m n

4

2.1. Sa lugc lich sii nghlén
2.2. Sì/ hình

Ihành

ahi. CKS

*

CKS hi xa khudn

'

6 '

2.2.1. Si/ phfln ho rtìn xa khiiAu trong tu n h i é l i .

6

2.2.2. CcJ che' h ì n h t h à n h CKS tiìf xa khua"n

8

2.3. Cdr. yen fo dnh htcàng den sinh
ella xq,

long h(^p CKS

15

khìtdn

'2.3.1. Cric yé'u l6 v^l \y

.

15

'2.3.2. Cac yé'u to' hóa ly

" 1 4

2 . 3 . 3 . H ì n h thi!c lén men

.

14

2.3.4. Cac yé'u to' hón h^c
2.4. Cdc nhóni

CKS chfnh

2.5. Co che f.dc dang

cda

-^5
co ngitịn gdc xa khudn

^Q

CKS

2.5.1. U'c cliG tóng hrfp t h à n h te bào

18

2.5.2. Uc elle' t 6 n g hfjjì protein

19

2.5.3. Cac c h a t ite che' tong hf^p axit nucleic

21

2.5.4.'Oc c h c ' c a n h traiih
2.6. Tinh

khdng

f.hnoc

21
.

'

gp

2.6.1. Càc Ioni d'é klinng

p^

2.6.2. NhAn to' klinng tluioc

P^

2 . 6 . 3 . Transposon fTii)
2.6.4. Ngu'ón gò'c n h à n to' k h à n g th'c
2.6.5. Cd che' Inn trn^n plnsmit

.

^^

-


2.6.6. Cd che' lan truy'én gen k h à n g thué^c /

'

2.6.7. Cd che' k h à n g thuó'c
2.7. Mot so phuang

phàp

-

ca bàn trong phàn

'

.

25

'

' 2 5

loai xq khudn

2 . 7 . 1 . Càc dà'u hiéu h ì n h t h à i - nuói cà'y

-,

hi^n dqi 26
"

26

2.7.2. Dàc diém hóa p h à n loai

28

2 . 7 . 2 . 1 . Typ t h à n h té' bào

28

2.7.2.2. Typ peptidoglycan (PG)

*

/

30

2.7.2.3. Axit mycolìc
.

,52

2.7.2.4. A xit beo

32

•2.6.2.5. Menaquinon

52

2.7.2.6. P h o t p h o l i p i t

,

55

2.7.3. Dàc diém sinh ly - sinh hóa

55

2.7.4. P h à n loai so

^4

2.7.5. Ngiiién cuu ve p h à t sinh c h ù n g loai :

35

2.7.6. He Lhò'ng p h à n loai cua hai chi xa k h u à h d ù n g t r o n g luàn
vàn

56

2.7.6.1 Dàc diém chi Sbreptoniyces

•

2.7.6.2. Dàc diém chi Micrornonospora
2.8. Sii dung

CKS trong linh

.

vice bào ve thuc

vqt

3.1. Hóa chat - Dang
3.2. Phàn

cu

.59
42

.

.

Iqp

58
-

3. N g u y é n H e u va p h u o n g p h à p

56

-

42
42

3 . 2 . 1 . Là'y màu

42

3.2.2. P h à n lap

45

3.2.3. Bào q u a n c h ù n g gió'ng

44

3.3. Nghien

cu'.u cdc dàc diém

3 . 3 . 1 . Càc dàc diém nuói cà'y

phàn

loai

44
44


3.3.1.1. MOl t n r d n g

.

• [

44

3.3.1.2. MAu sSc KTKS, KTCC, s.1c IO' hịà lati

. • '' ' '

^5

3.3.2.. Càc dìjc diém h ì n h tlinl
3.3.2.1. Qunn snt hìnli thril cluifil bào til

III?

.

45.

3.3.2.2: Qunn snt hìi mì5l bào li\

45

3:3.3. Càc dJJc diém sinh ly - rilnh hóa

46

3.3.3.1. Su h ì n h t h à n h sj(c Itì mnlnnln

46

3.3.3.2. Kbà n.'ing sTr d u n g cnc ng^h cncboh •

.

46

, ;

3.3.3.3. Klià nfìng dt'^ng hón e s c u l i n , liypoxnntlltytyfozlii

;,^47.

••//

3.3.3.4. Khà nittig sinh cnc e n z ì n i n g o a l bào ,
. 3 . 3 . 3 . 5 . Khà n à n g khTr n i t r n t

.

.

'

}

' 48

'

3.3.3.6. Khà nìlng chiù niuA'l (% NnCl)

. .

48
48

3.3.3.7. Xàc dlhii nhiijt dO, pH tó'l uu
3.3.4. Xàc d | n h nxit aniìn drlc t r u n g d i o t h à n h té' bào

48

i-

3.3.5. Xàc dinh t h à n h ph^ni dng ciìa tồn bO té' bào

49

3.3.6. Xàc d i n h t h à n h ph'àn mennquìtion

49

3.4. Cdc phtrang phdp xdc dinh

hoq.t tihh

khàng

sinh

3.4.1. P h u d n g p h à p tiiòi tliacli
' 3 . 4 . 2 . riufdng phàii due lA
3.5. Lén

men

3.5.1. Lun clion m'ii i i u d n g Ui(r.l) lidp

50 •
50
51

"

51
52

3.5.2. Xac d i n h cnc dilTMi ki^n nnh hurliig dé'n q\if< tilllli le il iiipn
3.5.2.1. A n h lufrìng rùn nlilijl. dO

52

3.5.2.2. Anh hifdng cùn pH l)nn dììu •'

53

3.5.2.3. A n h hudtig cùn n'Gng dO oxy tiòa t;an

53

3.5.2.4. Xac d i n h .'^inh klifi'i

53

3.5.2.5. Xac dinli n\i hifi'n dOng pll trong quti l l - l l i h l 6 n iTien

53

52


3.6. Chiet

nlt CKS

3.7. Xdc dinh

55

ni^i s6' tinh ^chdi hóa ly cda CKS thó

^^

,3.7.1. Xàc d i n h do ben nhì(Jt cua CKS thó

54

3.7.2. Xàc d | n h do ben pll cua djch KS thó

54

3.7.3. S^c ky già'y dich KS thó

55

3.7.4. Xàc d|nli phó" tTf ngóai va h'óng ngoal CKS

56

3.8. Xdc djnh

nnh hiràng dia dich KS thó din

khà nàng

ndy

nidnt

i

dia hai

55

3.9. Xdc dinh
ili xq khudn

if:c che nd'ni gay bénh

ihdi co ré cua bào

invivo

4. Ké't q u a
4.1. Phàn

kha. ndng

56

vA t h a o l u a n

58

top va luyén chon

59

4.1.1. Su p h à n bó' ciia xa k h u à n trong dà't '.

f

58

4.1.2. P h à n eh in xa k h u à n tlieo n h ó m màu sac K T K S

58

4.1.3. Tuyén chon càc c h n n g co lioat t h i h k h à n g s i n h

59

4.2. Iloqt tinh

kìng

sinh cua. 30 chùng

,

Ufo, chgn theo nhóm

KTKS

;

4.9. Phdn

lóqi 30 chung

4.4.

diém

Dqc

Streptomyces

phàn

parvullus

xg. khudn
logi

61

da. It/a chpn

va. khà.

ndng

hình

6à
thành

CKS

Tff4L14PÌI

65

4 . 4 . 1 . Càc da e diém jiliàn loai

65

4 . 4 . 1 . 1 . Dàc diém nuói cà'y

.

cda

- 6 5

4.4.1.2. Dàc diém sinh ly, sinh hóa

66

4.4.1.3. Typ t h à n h te bào

64

4.4.2. Iloat tinh k h à n g sinh ciìa TI14134PII

69

4.4.3. Lun chon niói t r u ò n g lén men

màu

,

4.4.4. Mot so' yé'u to' à n h h u ó n g dé'n khà n à n g h ì n h t h à n h

71

'


CKS cua T H 4 1 3 4 P H

72

4.4.4.1. À n h h u d n g cua n b n g dO oxy hòa tan

72

4.4.4.2. À n h h u d n g cùa pH va n h i é t dị

' 73-

4.4.5. Lén men theo me

• !

75

4.4.6. N g h i e n cUu mot so' tfnh chà't cda CKS do
TH4 134 P H s i n h ra

.

^

. 7 6

4.4.6.1. T à c h chié't CKS

76

4.4.6.2. SMc ky già'y

.

4.4.6.3. Dò ben n h i é t

7

6

va do ben pH cùa CKS thó

77

4.4.6.4. Xàc d i n h phó" tir ngoai

- 7 8

4.4.7. Bude dàu n g h i e n cUu lìng d u n g CKS va bào tif
Tli4 134 PH chó'ng nani gay b é n h t h u c v a t

79

4.4.7.1. Tàc d u n g cùa dich nuói TH4134 P H lén
khà n à n g này màm ciia mot so' cày trÒng.

79

4.4.7.2. Khà n à n g lic che' Fusarium gay b é n h thó'i co
ré ciìa bao tu xa k h u à n TH4134 P H
4.5, Tini hiéu dqc diém

phàn

CKS cua. mot so chùng

80

loai va khà ndng

sinh

*
81

Micrornonospora

81

4.5.1. Càc dac diém p h à n loai
4.5.1.1. Dac diém p h à n loai ciìa càc c h ù n g
T H 4 4 M H va T H 4 I O M H

.

82

4.5.1.2. Dac diém p h à n loai cùa càc c h ù n g
T H 4 5 M H , T H 4 6 M H , T H 4 I 2 M H va T H 4 I 8 M H

.

83

4.5.2. Khà n à n g h ì n h t h à n h CKS cùa 6 c h ù n g
Micrornonospora
4.6. Khà nàng

hình

Micromonospora

'•
thành

CKS

halophytica

84

cùa
sub sp. nigra

TH45MH

85


4.6.1.

Lén mén

'

4.6.1.1. Lua chpn mói t r u ị n g

"

-

8

'

86

4.6.1.2. Lén men c h ù n g T H 4 5MH
4.6.1.3. Hoat tfnh k h à n g s i n h

6

87
'

87

4.6.1.4. A n h h u d n g cùa pH va n h i é t dò tdi khà n à n g
h ì n h t h à n h CKS

88

4.6.2. Sd bò tàch chié't CKS tu dich nuói
5. K e t l u a n
6 , Tài l i f u tham khao

.

8

9
91

'

95

1. L Ò I N O I D A U

Vào n h i l n g t h a p n i é n mdi p h à t h i é n , nguòi

ta

gol

chà't

khàng

s i n h (CKS) là loai "thuò'c t h à n ky" vi c h ù n g làm g i à m d a n g

ké

nói

k h ù n g khié'p do b é n h t à t mang lai. Tuy n h i é n , viec su d u n g chua hdp
ly hay nói d ù n g hdn là viec su d u n g k h ó n g d ù n g CKS t r o n g dieu tri
cùng n h u viec su d u n g thié'u càn n h à c CKS t r o n g c h à n nuói, t r b n g
t r o t va còng n g h i e p t h u c phàm dà làm xuà't h i é n

ngày càng

nhièu

càc vi k h u à n k h à n g thuó'c,'làm cho CKS k h ó n g con là "cày gay t h à n "
niTa.

De dó'i phó vói sue ép ngày càng t à n g cùa càc vi k h u à n

khàng

tlì'c, ngi ta phài tìm ra càc c h a t mdi.
Ngày nay, còng n g h i e p s a n xuà't CKS là mot

t r o n g nhiJng

p h à t t r i o n nlià't cùa còng nghé sinh hoc. Nhò su* p h à t
me

cùa sinh hoc hién dai va su* ho trd cùa càc n g à n h

khàc,

viec n g h i e n cù'u CKS dà d a t dudc nhù'ng

thành

hudng

trién

manh

khoa
tuu

hoc

ruc

rd.

T r é n ed sd n g h i o n cùu sinh tóng hdp CKS va tao càc c h ù n g dot bié'n
dinh
ngi

h u d n g vói viec ngàn càji tóng hdp t ù n g t h à n h p h à n cùa CKS,
ta

tié'n liành lap ghép t h é m t h à n h p h à n mdi de cho ra

nhiàu

chà't mdi. B a n g càch xù ly enzym cat m a c h ben cùa càc CKS t r u y e n
thị'ng
tóng

rbi
hdp

gà'n t h é m càc mach ben k h à c c ù n g cho ra dòi CKS b à n
mdi.

càc chà't hoàn
m o t loai

khàng

Tuy n h i é n , ve cà'u t r ù c hóa hoc, day k h ó n g p h à i là
toàn mdi. T r o n g tu n h i é n , càc vi k h u a n dà k h à n g vdi
sinh tliì cùng d i d à n g xuà't h i é n càc cà thè" k h à n g

lai càc CKS co cà'u t r ù c tu'dng tu. Do vày, viec tìm kié'm càc CKS co


céfu

trùc

hóa

hoc

n à y chi co the

tu n h i é n mdi co y nghia quan t r p n g . Viéc làm

thuc

hi^n dudc khi tìm kié'm càc CKS mdi t u càc

ngubn tu nhién.
Trong

so' càc VSV co khà

(Actinomyceies)

nàng

sinh

CKS,

xa

khuà'n

dóng vai trò quan t r o n g nhà't, chié'm 80% so' CKS dà

dudc mó tà. N h i e u n g h i e n cùu tié'n h à n h d t r u ò n g Dai hoc Tóng h d p ,
Dai hoc

Dudc

khoa, Dai hoc Su p h a m Ha Nói va Vién Cịng nghé

sinh hoc cho thà'y ti lé

xa k h u à n sinh CKS d Viét Nam là khà cao •

(70-80%). Ró r à n g day là mot nguón tài nguyén, mot nguón gen qui
hié'm co thè cho càc CKS mdi.
Vdi muc di'ch t r é n day, c h ù n g tói dà tié'n h à n h n g h i e n

cùu

khà

n à n g s i n h CKS cùa càc c h ù n g xa kliuàn p h à n lap tu càc màu dà't cùa
Ha

Nói va càc vùng phu càn. T r o n g cóng t r ì n h cùa mình, c h ù n g tói

k h ó n g co tham vong nghien cii'u toàn dien tà't cà càc vàn de, tue là
cho

dé'n khi cóng bó' dUdc mot clià't mdi, vi dò là mot còng viéc dò

so, dàu

tu tó'n kéni, dịi hói p h à i co t r a n g thié't hi chuyén d ù n g va

p h à i co su tham già cùa càc chuyén già thuòc n h i e u llnh vuc chuyéfi
món

k h à c nhau. 0 day, c h ù n g tói chi d ù n g lai d cóng doan

dành

cho nhiTn^ ngi làm cịng tàc vi sinh hoc là n g h i e n cùu càc dàc diém
*

p h à n loai dua t r é n n h ù n g kié'n t h ù c mdi nhà't va n h ù n g k i n h n g h i é m
cùa

mot

càc

chùng

dinh

so' chuyén già nude ngoài de" co' g a n g p h à n loai chfnh xàc
dà p h à n làp. Cóng viec này sé giùp càc nhà

hudng,

hóa

hoc

tié't kiém dUdc t h à i gian, còng sue va k i n h phf cho

n h ù n g n g h i e n cùu tié'p theo. Dong thòi c h ù n g tói cùng lua chon mot
so' c h ù n g

co boat

phó r o n g va hoat t i n h k h à n g s i n h m a n h de" tié'n

h à n h n g h i e n cùu sàu hdn.
Là m o t nude dang p h à t trié'n d v ù n g n h i é t ddi, co ty

le

bénh


n h i é m khuà"n.khà cao, h à n g nàm c h ù n g ta pliài d ù n g mot ludng ngoai
t#

Idn de n h à p k h à u CKS. Vi vày t r o n g "Chié'n lù(?c sue khóe n h à n

d à n dé'n nàm 2000" cùa Bó Yte t r ì n h lén HDCP co viéc xùc tié'n xày
dung

nhà

mày k h à n g sinh d Viét Nam.

Cliùng tói hi vpng r à n g cóng t r ì n h n à y sé là vién gach nhò
p h à n xày d u n g nen cóng n g h i e p k h à n g s i n h dang con
cùa

dà't nude. -

rà't

mdi

góp
me

2. TĨNG QUAN
2 . 1 Sa

ìxtac

l i d i SII n g h i c V n c i i u C K S :

N g u ò i ' d à u t i é n d à t n é n m ó n g c h o k h o a lipc n g h i e n c ù u C K S là
A l e x a n d d F l e m i n g . N à m 1 9 2 8 , t a l b ^ n h vì^n

Xanh Mari à Luàn Dòn,

Fleming

p h à t h i p n t h à y co nluTng R(?Ì n a n i m à u x a n h t u k h ó n g khf

tinh

rdi

co

v à o din cn'y tu CJÌU vùng(Sf.n.phylococcus

aureus)

va ù c

che'

s h i h t r u d n g cùn càc vi k l i u à n n à y . N à m s ò l m à u x a n h à'y d u d c

xàc

dinh

vào

là Peniciììium

nolaiu.m.

F l e m i n g dà cé'y

chùng

nàm

này

mói t r u ị n g d i c h t h e va p h à t h i ^ n d j c h n u ó i c à y c ù n g co k h à

nàng

ùc

che' h o à c t i é u d i ^ t vi khurfn g a y b ^ n h . Do c h u a t i n h

thè'

dU(?c peiiixiliii n é n c ị n g t r ì n h cùa F l e m i n g dà h\ l à n g q u é n . M à i dé'n
nàm

1940,

Abraham,
hàiih

bao

g^m

C h a i n , F l o r e y . . . dà l à p lai t h l n g h i é m c ù a F l e m i n g ,

tié'n

chié't

penixilin.
va

m o t n h ó m càc

cùng

Ké
tu

CKS-chfnh
penixilin

rùt

thnnh

tu
dị

ra

1939)

tieng

CKS

dudc

già

tri

to Idn

cùa

ngun

d ị i . T r o n g l i c h s u lồi n g u ị i v i é c p h à t h i é n ra

là

phàt

1947), clotetraxiclin

hién

nhif: g r a m i x ì d i n , t y r o x i d i n

(Wnksmnti,
(l)uggn,

1944),

cloramphcnicol

(Dubos,
(Erhllch,

! 9 4 8 ) , l=]rytromixin ( M e . G u i r e , 1 9 5 2 ) . . .

ngan,

tuu

sU

trong

ky

n h ù n g n à m 1 9 3 9 - 1 9 5 9 . I l à n g loat càc C K S

C h i t r o n g m o t t h ò i ginn
ngò

kh^ng d(nh

Oocfdt)

n g à y c à n g d u d c d a y m a n h . Co thè" n ó i t h ị i

streptomixrti

khóng

(nhónì

s à n h n g a n g v(?i v i é c p h à t h i é n ra u r a n l u i n . Tó'c do

t ì m kld'm c à c C K S

nói

c ó n g va

hpc

t r o n g l i c h s u y h o c , m o t ky n g u y é n m d i - k y

thè

h o à n g k i m cùa

khoa

dò p n n i x i l i n c h f n h t h ù c d u d c d ù n g de c h ù a b ^ n h

thuc
co

nhà

con n g u ò i dà d a t

dudc

nhùng

thành

n g h i e p n g l i i é n c ù u C K S c ù a m ì n h . Né'u

là'y mó'c n à m 1 9 4 0 là n à t n c h i e t

dudc CKS dàu tién - penixilin, thì


chi n à m n à m sau dò, 30 CKS

dà

150 chà't, n à m 1964 hdn 600

chà't,

h d n 3000 chà't [101]; nàm
90, con s6 này dà

dudc
1968

- 2000 chà't; n à m 1976 -

1980 - 4973 cli^t [53], cuò'i n h ù n g nàm

lén tdi 6000 chà't, bao gịm càc CKS co ngubn gĨ'c

t u n h i é n va k h o à n g 30.000 CKS b à n
CKS dUdc su

còng bò', dé'n n à m 1949 là

dung

tóng h d p . [5]. T r o n g dị 2-3%

trong y hoc, n ó n g n g h i e p va cóng n g h i e p thuc

phà'm [theo 5,14] .
Hàng nàm, thi trng th'c tié'p nhàn khồng 100.000 tà'n khàng sinh
càc loai, san xuà't tu 173 nhà mày KS cùa 36 nude trén thè' gidi [60, 5].
C ù n g vdi su p h à t trién m a n h me cùa càc n g à n h vi s i n h

vàt

hoc,

hòa sinh hoc, di t r u y e n hoc p h à n tu, e n z y m cóng n g h i e p , cóng nghé
hóa hoc, dUdc hoc, dien tu, dàc biet là su ra dòi cùa còng nghé sinh
hoc (1975) dà tao dieu kién t h u à n Idi cho linh vuc n g h i e n

cùu

CKS

dat dudc n h ù n g t h à n h tuu idn Ino. Ngoài ra cùng p h à i

ké

dé'n

viéc

cài tao c h ù n g gió'ng trong khoa hoc n g h i e n cùu CKS

dua

vào

càc

phUdng p h à p hién dai ve sinh tóng h d p , dieu k h i é n hoat dong
gay

gen,

dot bié'n d i n h hudng va càc mị h ì n h t h ù n g h i é m tàc d u n g ỊKS
•

mdi [145], phudng p h à p lai te bào

tran

(protoplast)

phUdng p h à p cài tao c h ù n g gió'ng n à y dà n à n g

cao

[78, 4 9 ] . Nhò
hiéu

suà't sinh

t ò n g hdp CKS t r o n g thòi gian n g ^ n .
N h ù n g t h à n h t u u gàn day t r o n g di t r u y e n hoc p h à n t u n h u t à i to'
hdp ADN [66], ky t h u a t tàch d ó n g gen [73] va
hdp d E.coli

[ 130] k h ó n g n h ù n g dem lai

biéu

h i é n gen tò'ng

ké't qua to Idn t r o n g p h à t

t r i é n c h ù n g gió'ng, ma con md ra p h u d n g hxsóng day t r i é n vong trong
s a n xuà't càc CKS lai [66].
Ky t h u a t enzym bà't dóng va té' bào bà't dong dUdc
t r o n g n h ù n g phUdng hudng n g h i e n cùu s a n xuà't CKS

coi
trong

là

mot
nhùng


nàm cuò'i thè' ky XX va dàu the ky XXI
s a n xuà't, vi^c
xuà't

CKS

vdi

tò'i

[ 9 0 , 1 2 4 ] . T r o n g cóng ngh$

uu hóa chà't dl^u kién lén men dà cho p h é p san.

hiéu

qua ngày c à n g cao, hiéu suà't t h u hoi va già

t h à n h tdi h a n .
T r o n g khoa hoc n g h i e n cùu CKS, xu thè' chung h i ^ n nay t à p

trung

vào mot so' diém sau day:
1) N à n g cao tò'i da hiéu suà't tao s a n p h à m , hiéu suà't t h u hbi

CKS

va giàm tò'i t h i é u già t h à n l i s a n p h à m .
2) Tìm kié'm càc CKS

mdi co hi^u qua tu n g u b n tu hién

va

bàn

t ó n g hdp.
'3) N à n g cao hiéu qua su d u n g CKS.
Ò Viét Nam, tu n h ù n g nàm 1951-1952, giào sU D a n g Vàn Ngù dà
to chùc 5 dòi Cd dong san xuà't dich Igc penixilin de r ù a vé't thudng
elio thUdng binh t r o n g chié'n dich Thu-Dóng. T r o n g thịi ky day khó
k h a n à'y, nhieu tliUdng binh
dich

dà dudc chùa l^nh vé't t h u d n g

bang

loc CKS này. Sau k h à n g chié'n 9 n à m , cóng t r ì n h dudc n g h i e n

cùu tié'p

tue d t r u ò n g Dai hoc Y-Du(?c. N à m 1955, dudi su cli^ dao

cùa giào su

D a n g Vàn ngù, n h ù n g t i n h thè p e n i x i l i n dàu t i é n dUdc

ra dòi.
Né'u tfnh tu thòi diém bà't dàu d ù n g dich Igc penixlin d Viét Nam
t h ì lue dò c h ù n g ta chi sau t r ì n h dị cùa tlié' gidi 6 n à m . N h u n g do
n h i e u n g u y é n n h à n k h à c h quan va cliù quan, t r ì n h dị cùa c h ù n g ta
liien

nay c ù n g k h ó n g tié'n lidn lue dị là bao n h i e u .

2.2 S u h ì n h t h à n h C K S t u x a k h u a n .
2.2.1 Su'- phàn

bd cda xa khuàn

trong tu

nhién

Càc t h à n l i t u u n g h i e n cùu CKS co nguón gó'c xa k h u à n
Xa k h u à n (Actinoniycetes)

là nhóm

vi

sinh

vàt

nhàn

nguyén


t h ù y (Procaryotic), co so' ludng càp bazd nitd G-X t r o n g p h à n t u ADN
cao ( t r é n 50%). Xa k h u à n dudc p h à n bó' r ó n g r à i t r o n g t u n h i é n : co
thè' p h à n làp xa k h u à n tu k h ó n g khf, t u p h à n , nude, ràc va b ù n , dà't.
Quan t r o n g va d à n g chù y hdn cà là xa k h u à n t r o n g dà't. O ' n h i à u
v ù n g t r é n thè' gidi, so' ludng xa k h u à n t r o n g dà't chié'm 20-40% tòng

so' càc

vi s i n h vàt dà't [ 33, 14"^, 154],

Dàc tfnh quan t r o n g nhà't cùa xa k h u à n là

khà

Dac tfnh này dudc chù y tdi tu n h ù n g nàm

nàng

cuò'i

sinh

CKS.

ky

XIX.

thè'

G a s p e r i n i (1890) làn dàu tién chù y dé'n khà n à n g xuà't h i é n tfnli dó'i
khàng

cùa xa k h u à n vdi mot so' vi kliuàn va nà'm. Sau dò là càc

nghien

cùu

cùa Gratin va S m i t h ( 1 9 1 7 , 1 9 1 8 ) [theo 2 7 ] ; Càc n g h i e n

cùu sàu hdn cùa I^iesker [ 159], Rosental [theo 27] p h à n làp tu k h ó n g
khi

chùng

xa

khuàn

co khà n à n g ùc che' t r u c k h u à n gay b é n h

t h u d n g h à n . Sau dị là Gratia
mot só'xa

khn

dà

Cùng

ché't.

ngubn

gó'c

trang,

co

xa
tàc

màu

t r à n g cókhà n à n g ly giài càc té' bào vi k h u à n

chfnh

Velgi (1937) dà mò

khuàn.
dung

va Dat [23], Velgi [theo 27] p h à n làp

Dò

tà

CKS

dàu

tién

là a c t i n o m i x e t i n , t à c h t u S.albus,

ed
màu

vdi mot loat càc vi k h u à n Grani à m va G r a m

dudng.
C ù n g thòi ky dò Borodulina [theo 27] c ù n g n h à n

thà'y

hàng

loat

xa k h u à n ed tàc d u n g k h à n g lai vi k h u à n s i n h bào t u va ed khà n à n g
p h à n giài té' bào sị'ng. Ngồi ra, bà con n g h i e n cùu tfnh b e n n h i é t va
tfnh Uà kiem cùa càc xa k h u à n

này.

Nakimovskaia [40] khi n g h i e n cùu tfnh dó'i k h à n g cùa 80 c h ù n g xa
k h u à n p h à n làp tu dà't t h à y r a n g : ed tdi 47 c h ù n g (chié'm 58%) ed
tfnh dò'i k h à n g , tuy n h i é n chi co 27 c h ù n g (chié'm 35%) tié't CKS vào


mól t r u ị n g .
Càc n g h i e n cùu chi tié't hdn p h à i ki dé'n cóng t r ì n h cùa. K r a s s i l n i k o v

va cóng su [33] va càc xa k h u à n sinh CKS p h à n làp tu dà't.
Cho tdi nay, trong so' 6000 CKS dudc mò tà, k h o à n g 60% ed ngubn
gó'c t u xa k h u à n [53]. T r o n g so' dò 15% co ngubn gó'c t u càc loai xa
khuàn

hié'm , n h u : Micrornonospora,

Streptoverticillitim,

Actinomaduraj

Streptosporangium

Actinoplanes,

va Thermoactinomyces

[109]

, Di^u d à n g chù y là càc xa khuàn hié'm dà cung cà'p n h i à u CKS ed
già tr\ (chié'ni tdi 1/3 càc CKS k h à n g k h u à n dang dudc su d u n g t r o n g
Y

hoc)

nhu

gentamixin,

tobramixin,

rifamixin,

vancomixin,

rosamixin [-6, theo 5].
2.2.2 Cd che hình

thành

CKS tu xq

khudn.

Cd nhieu quan diém khàc nhau ve khà n à n g hìiili t h à n h CKS va
vai trị cùa CKS dó'i vdi xa khn trong tu n h i é n . Mot so' tàc già cho
ràng

su hình t h à n h CKS là ed che' giùp cho VSV tbi tai t r o n g

trng
su

mói

tu n h i é n [34]. So khàc cho r à n g , su h ì n h t h à n h CKS là do

canh tranli trong mói t r u ò n g dinh d u d n g [theo 67], T h u ò n g

eac

CKS k h ó n g co mot chùc n à n g ró r e t dị'i vdi té' bào s a n s i n h ra c h ù n g .
Su mà't khà n à n g h ì n h t h à n h CKS k h ó n g làm mà't khà n à n g s i n h
trUdng. Lai ed quan diém cho r à n g CKS chi * là s a n p h à m t h à i ra cùa
qua t r ì n h trao dịi cùa té' bào [146].

^.^-

T r o n g dibu kién tu n h i é n , xa k h u à n chi h ì n h t h à n h mot ludng rà't
n h ò càc CKS, t h u ị n g k h ó n g qua 50 mg/1 mói t r u ị n g ni cà'y [ 102]
Qua trình

sinh

tịng

hqp:

Mac dù CKS co cà'u t r ù c mn h l n h mn ve va VSV s i n h ra

chùng

Cùng hé't s u e da dang, n h u n g qua t r ì n h sinh t ó n g hdp c h ù n g d u ò n g
nhu

chi theo mot so' con d u ò n g nhà't d i n h . Con d u ò n g n à y c ù n g chi

8

là

su

cài blén cùa con dng sinh t ó n g hdp cùa té' bào. D à n g ngac

n h i é n hdn là chi càn thay dól dịi c h ù t con d u ò n g trao dói chà't là co
thè' cho h à n g loat càc s a n p h à m khàc n h a u . N h ì n chung, ed che' s i n h
t ó n g h ò p CKS tu VSV co thè" thuc

hién

theo cac con d u d n g sau:

1. CKS duqua

mOt

chl

bié'n

dói

lién

tue

nhị

càc

enzim.

tlióng

VI

du:

cloramphcnicol, càc CKS nucleozlt.
2. CKS dudc h ì n h t h à n h tu hai hoac ha c h a t trao dói bàc I k h à c
nliau. Vf du: lincomixin, novobioxin.
3. CKS chùa dng dudc.tóng hdp b a n g càch polyme hóa càc
trao dịi bàc I, sau dị co thè tié'p tue bié'n dói qua càc

chà't

pliàn

ùng

enzim k h à c . Thuóc càch này co thè p h à n biet bó'n d a n g :
. - CKS polipeptit'dudc tao t h à n h theo con d u ò n g t r ù n g hdp càc axit
amin.
- CKS dudc tao t h à n h nhò phàn ù n g
axetat,

propionat. Vf du: Griseofulvin,

polyme

hòa

càc

càc k h à n g sinh

ddn

macrolit,

càc t e t r a x i c l i n , rifamixin.
- CKS dUdc

hình

thành

vi

^
theo

con

dng

tóng

hdp

càc

hdp

chà't isoprenoit t u càc ddn vi axetat.
- CKS aminoglycozit dudc tao

thành

nhò

càc

phàn

ùng

trùng

lidp polisaccarit.
N h i e u xa k h u à n co khà n à n g tóng hdp d b n g t h ò i hai hay n h i à u
CKS

co cà'u trùc hóa hoc va tàc d u n g sinli hoc tUdiig tu n h a u [ 101,

27] c h à n g han

S.verticillatus

S.fradiae

ra

sinh

6

loai

hình
neomixin

thành
hay

10

loai

phleomixin;

S.hygroscopicus

var.


limoneus

s i n h 6 loai validamixin [27, 8 1 ] .

Khà n à n g h ì n h t h à n h hón hdp k h à n g s i n h "da t h à n h
thó

phàn"

co

do n h i à u nguyén n h à n .

a- Co thó do ké't qua cùa su p h à n n h à n h t r o n g khi p h à t

sinh , tu

mot tibn chà't t r o n g con duòng s i n h t ó n g hdp CKS. Vf du t r o n g t r u ò n g
hdp sinh tóng hdp càc t e t r a x i c l i n , dimetyl tetraxiclin [theo 27, 142],
b- Cd thè CKS dudc h ì n h t h à n h qua "cày trao dói chà't", t u e là t r o n g
dị mot chà't trao dói co thè" là ed c h a t cùa hai hay n h i à u p h à n

ùng,

dàn dé'n su tao t h à n h hai hay nhieu s a n p h à m va ed thè dUdc bié'n
dói tié'p vdi su tham già cùa enzim, n h u t r o n g t r u ò n g hdp

càc

rifamixin (hình 1).

Rifamixin y
[O]
Rifamixin B
Rifamixin G
A

Rifamixin A, C, D, E

Rifamixin 0

ZoJ
./

Rifamixin R

> Rifamixin L

Rifamixin S

Rifamixin SV

T
Rifamixin W

Rifamixin I

axit 3 - amino, 5 oxybenzoic
-f 1 ddn vi 8 metyl manolat
+ 2 ddn vi manolat
H ì n h 1: D a n g "Cày trao dÓi chà't" t r o n g s i n h tÓng h d p r i f a m i x i n

10


• e- CKS dudc h ì n h t h à n h qua " m a n g ludi trao dĨi chà't".
0 day, mot chà't trao dói co thè" dudc h ì n h t h à n h theo hai
n h i à u con duòng khàc nhau chi do mot bó
bié'n

cùa

phàn

ùng

hay
enzim

dói t h à n h , vf du sinh tóng hdp e r y t r o m i x i n ( h ì n h 2)

-f
13-

.Oéd

E r . 6 - ^ [ E . . 6 J.n.;^^—>CE^.B]:JJ^

CÌAPI

TI

-P-e^

0

M

Q)
H ì n h 2: D a n g "Mang ludi trao dòM chat" t r o n g s i n h

tò'ng hdp

e r y t r . omixin.
Ky

hiéu:

Erytromixin,

Mie:

Micaroza

Ciad:

Cladinoia,

Des: Desosamin
(1): E r y t r o m i x i n A

(2) e r y t r o m i x i n B (3) E r y t r r o m i x i n

C[102]

d- Do n h ù n g p h à n ù n g cài bié'n (modify) chà't trao dói "chìa khịa"
n h u oxy hóa nhóm metyl t h à n h n h ó m rUdu, t h a m chi t h à n h

cacboxyl

b a n g càch k h ù hịa càc lién ké't dói, d e h y d r o hóa, metyl hóa, ete
hda...[102]
e- Do tfnh k h ó n g dac hiéu cùa he thò'ng e n z i m xùc t à c cho
t r ì n h s i n n h . t ó n g hdp k h à n g s i n h , dac b i e t là

càc

khàng

qua
sinh

polypeptit [91].
f- Bòi tfnh dac hiéu ed chà't thà'p cùa he

11

thò'ng chuyén

dùòng

(trans-glucolating system)

d n h ù n g VSV tÓng

hdp

càc

CKS

dezoxystreptamin...
N h i à u CKS d n b n g dò nhà't d i n h ùc clié' s i n h t r u ò n g cùa chfnh c h ù n g
VSV s i n h ra c h ù n g [67]. N h ù n g c h ù n g co khà n à n g h ì n h

t h à n h mot

luqjng Idn CKS t h u ò n g k h ó n g sinh t r u ò n g dudc ò n b n g dO thà'p

cùa

CKS dò. Dieu n à y ed thè giài thfch theo càc ed che' sau:
- Su

kiem

che' t ó n g

hdp

CKS

trong

pha

sinli

trng

(tropliophasc): t ó n g hdp CKS t h u ò n g bi kiàm che' bòi n h ù n g chà't cho
p h é p d a t tó'c do sinh t r u ò n g n h a n h nliu glucoza (kibm che' di
ion

amịn

hóa);

(kiàm che' nitd) va phot p h à t . Khi n b n g dò càc c h a t này

thà'p ( t h u ị n g

vào

d ù n g lai

tóng

thì

c'i pha sinh t r u ò n g ) , su sinh t r u ò n g cùa tè' bào

hdp CKS dUdc giài kiem che [67, 102].

- Su thay dói tfnh thà'm: nhieu c h ù n g ed n à n g suà't k h à n g sinh cao
so vdi càc c h ù n g co n à n g suà't thà'p dUdc p h à n b i e t do su k h à c

nhau

ve tfnh thà'm cùa CKS do c h ù n g tao t l i à n h , tue là c h ù n g vàn chuyèn
CKS co hiéu qua hdn ra mói t r u ị n g ngồi.
- K h ù hoat tfnh k h à n g s i n h : té' bào s a n co ed che' t u bào ve Jchi
n b n g do k h à n g s i n h nói bào dat tdi mùc ùc che' b a n g càch k h ù

hoat

tfnh k h à n g s i n h .
- Làm mà't di su m a n cani cùa riboxóm, ARN- polymeraza...

vdi

CKS do thay dól cà'u t r ù c cùa c h ù n g d càc bié'n c h ù n g n à n g suà't cao.
T r o n g n h i e u t r u ò n g h d p , ró r à n g CKS dudc tao t h à n h p h u thuóc
vào

su s a n s i n h du t h ù a càc tien chà't thfch hdp bòi n l i ù n g

dng

con

trao dól chà't tUdng ù n g t r o n g trao dól chà't bàc 1 [ 119, 80,

143,113, ]. Toropova va cóng su [ 43] dà dua ra ké't luàn r à n g : N h ù n g
c h ù n g sinh ra n i s t a t i n vdi n à n g s't

cao

tié't

ra mói t r u ị n g mot

ludng nhà't d i n h càc axit bay hdi (axit axetic, axit formic, axit b u t y r l c )

12


cao gà'p 3-4 làn so vdi càc c h ù n g s i n h n i s t a t i n vdi n à n g sUà't thà'p
t r o n g suó't pha sinh t r u ò n g . Sau do càc c h a t n à y dUdc d b n g hóa n h a n h
t r o n g pha s i n h t ó n g h dp.
Vai trị cua cdc enzim

trong qua trình

sinh

CKS cua xq

Moi con d u ị n g sinh tóng hdp CKS deu co sU t h a m

già

khudn:
cùa

càc

enzim hoac he thò'ng enzim dàc b l è t . Cho tdi nay, càc enzim p h à t hi^n
dU(7c déu d pha dàu cùa qua t r ì n h s i n h t ó n g h(7p [156].
Di truyen

hoc ala su hình

thành

CKS

Càc gen ma hóa cho càc enzim dàc b i é t t r o n g s i n h t ó n g hdp

CKS

n à m t r o n g n h ù n g cum (cluster), t r é n NST, hoac ò mot so' t r u ò n g

hdp

t r é n p l a s m i t [80,79].
Vf du: Gen ma hòa cho sinh tóng hdp tetraxiclin n à m t r é n NST;
t r o n g khi
S.venezuelae

dị, gen

ma hóa elio sinh

t ò n g hdp cloramphenicol

ò

lai nàm t r é n plasmit.

S i n h tóng hdp CKS phu thuóc vào ed che dieu k h i e n da gen [78],
k h ó n g chi n h ù n g gen chiù t r à c h n h i e m trUc tié'p t ó n g hdp CKS t u
n h ù n g ddn vi ed bàn, ma cà n h ù n g gen chiù t r à c h n h i é m t ó n g
càc
sinh

tibn c h a t , coenzim va cofactor, c ù n g n h u càc gen p h u

tràch san

n à n g ludng cho qua t r ì n h tóng hdp [ 1 0 1 , 1 4 2 ] . Vf d u : Udc

so' lUdng gen co lién qunn dé'n sinh t ó n g hdp clotetraxiclin

kdp

tinh

lén

dé'n

2000. Diàu dị cùng giài thfch tai sao so vdi t ò n g lidp càc chà't

trao

dói bàc 1, t ó n g hdp CKS phu thuóc n h i e u hdn vào càc dieu k i ^ n

sinh

l y n h u : Thà-nh p h à n mói t r u ò n g , pH, n h i é t dò, n b n g dò càc ion,

nbng

do p h o t p h a t vò ed [ 150], do t h ó n g khf, thè' oxy hóa k h ù . . . [116].
2.3. C à c yé'u to' à n h h u d n g dé'n s i n h t o r i g hcrp C K S c i i a x a
khuan;
2 . 3 . 1 . Cdc yèti lo vàt

ly:

13


.Nhi4t

d^: Da s6' cac xa khuà-n phrit tiré'n ó 28->30°c. N h i é t

uu cho sinh

tóng

hdp

CKS

thudng

nàm

trong

khồng

dO tdi
18-28°C

[ 29,117,150] ( B a n g 1)

Nhl^t do CC)

C h ù n g san

CKS

Tói uu cho sx 1 Ùc che' sx
Neboamixin

S.tenebrarius

28

36

Novobioxin

S.niveus

24

30

Rifamixin

S.rifamices

19

27

Streptomìxin

S.gris^us

26

30

1

,

B a n g 1: À n h h u d n g cùa n h i é t dò lén sinh t ó n g hdp mot

sb

CKS

2.3.2 Cdc yé'u. lo hóa ly:
- p H : S i n h tóng hdp CKS phu thc d à n g ké vào pH

mói

trng

[ 57, 132, 2 2 ] .
pH thfch hdp cho sinh tóng hdp CKS là pH t r u n g tfnh. Ò pH

axit

hay kiem dbu ùc che' qua t r ì n h này [22].
- Dò t h ò n g k h i : Yé'u tó t h ó n g khf co à n h h u ò n g quyé't
s i n h tóng lidp CKS [ 1 3 2 , 4 3 ] . Dò là do càc xa k h u à n
b i e t cho tdi nay deu thuóc nhóm VSV hicu khf.
CKS, do t h ó n g khf de d a t hiéu suà't cUc dai là

Dói

sinh

dinh

dé'n

CKS dUdc

vdi h à n g loat

luu lUdng thói khf 1

v / v / p h ù t [27].
2.3.3 Hình

th.u:c lén

men:

T r o n g s i n h t ó n g hdp CKS, phudng p h à p nuói

cà'y

cùng

là

mot

t r o n g n h ù n g yé'u tó co tfnh quyé't d i n h . Khi nuói cà'y bà m à t , dàc diém
hai pha t h u ò n g k h ó n g quan s à t thà'y va CKS dUdc tao t h à n h t r o n g

14

s't

pha s i n h t r u ị n g [143]. Qua t r ì n h s a n xuà't CKS t h u ò n g dudc

tié'n h à n h theo p h u d n g p h à p ni cà'y chìm t r o n g nbi lén men co khuà'y
dào va sue khf.
2.3.4. Cdc yé'u to' hóa

hoc:

S i n h t ó n g hdp CKS ghu thuóc c h a t che vào t h à n h p h à n mói t r u ị n g
d i n h d u d n g . T r u d c hé't là càc ngubn cacbon, ' n i t d ,

ti

lé

C/N

va

ngubn.pliotpliat vó ed. Su co m.at cùa càc ngubn nitd, t i n h bót, dng,
rU(/u, càc axft h ù u ed co thè làm cho xa kliuàn s i n h mOt hoàc hai CKS,
tùy theo dieu kién nuói cà'y [35]. C ù n g theo tàc già
sung 0,1-0,2% nude chié't ngó hồc nude

chié't

cà

trén,

né'u

vào mói

bó

trng

Czapek-glucoza hofic mói t r u ò n g N°4, hoat tfnh k h à n g s i n h sé t à n g
tu 4000-6000 dv/nil (trong mói t r u ò n g N° 4) lén tdi 10.000 dv/ml
( t r o n g mói t r u ị n g No 4 bó sung nude chié't cà). M a t k h à c , thịi gian
t ó n g hdp CKS cuc dai dudc r ù t ngàn lai khi lén men chini. C h à n g
han

dó'i vdi c h ù n g S.vulgaris

hiéu suà't cUc dai co thè dat dudc sau

7-10 ngày t r o n g mòi t r u ò n g N*^ 4 hoac Czapek, con 3-5 ngày k h i ni
trong mịi t r u ò n g co bò s u n g nude chié't cà hay nude chié't ngị [3£y
Ngồi ra, viec bó s u n g càc tien c h a t tu n h i é n va b à n

tóng

hdp

vào mói t r u ị n g nuói cà'y cùng làm t à n g qua t r ì n h s i n h t ó n g hdp mot

CKS nhà't d i n h . P h u d n g p h à p này d à n h cho càc CKS dà ró

cà'u

trùc

va dà d ì n h h u d n g ró r e t . Kiem che' di hóa s i n h t ó n g hdp CKS t h u ò n g
xày

ra bòi càc ngubn cacbon dbng hóa n h a n h n h u glucoza, giyserol...

[109]. H i é n tudiig này con dudc gol là "hiéu
chinh
dng

di hóa cacbon (cacbon
glucoza"

phu

catabolite

itng

regulation)

glucoza''

hay

[ 107,109].

tao

"Hiéu

thuóc vào lieu lUdng t r o n g m o t k h o à n g n b n g dò

t u 28-100 mM glucoza. Vi du: d gidi h a n cao nhà't (100 mAf)
su

dieu

t h à n h penixilin hi kiem che' hoàn toàn cho-tdi k h i

15

glucoza,
ngubn


cacbon

này

oleandomixin

can kiét. Hi^n t u ò n g tUdng t u xày ra k h i tÓng

hqfp

[19]. Pha tÓng hdp (Idiophase) co thè xuà't h i ^ n ch$m

do su ùc c h e ' h o a t tfnh cùa càc enzim t ó n g hdp ( s y n t e t a z a ) bòi ngubn
cacbon. N - a x y l k a r a m i x i n va amidohydrolaza

h\

ùc che' bòi

glucoza

lactoza, fructoza, maltoza va manoza [ 6 7 b ] . Hi^u suà't s i n h t ó n g h d p
m o t so' CKS vf du:

oxytetraxlclin

va

neomixin

trong

mòi t r u ị n g

•chùa glucoza thà'p hdn 3-5-lan so vdi cùng t r o n g mól t r u ò n g dò n h u n g
ngubn cacbon là tinh bót [theo 67b].
Tuy n h i é n , t r o n g mot so t r u ò n g h d p , con d u ị n g s i n h tóng hdp CKS
lai k h ó n g bi kiém sồt bòi hién t u d n g t r é n .
hdp anticapxin d S.griseoplanus

Chàng

d a t tó'c dị cuc

glucoza cao ( t r é n [00 g/1), hay vdi

mot

so

CKS

han

dai

khi

là

dàn

sinh

tóng

nbng
xuà't

glucoza (aminoglycozit, hay cloramphenicol thì s i n h t ó n g hdp

dị
cùa

khóng

hi phong bc bịi su du thùa chà'tdị [107].

B a n g 2: Su kiem che' di hóa sinh t ó n g hdp C K S [ 6 7 - ]
_ — . — . — .

_,i

Ngubn cacbon

CKS

Kiem che' s i n h tĨng hdp

Khóng ành hng
dé'n s i n h t ó n g hdp

Actinomixin

Glucoza

Galactoza

Cephalomixin

Giyserol

T i n h hot

Cloramphenicol

Glucoza

Giyserol

Kanamixin

Glucoza

Galactoza

Neomixin

Glucoza

Maltoza

Novobioxin

Xitrat

Glucoza

Penixilin

Glucoza

Galactoza
-

16