Tìm hiểu công ty niêm yết trên thị trường HOSE - Công ty Cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk)

LỜI MỞ ĐẦU
Trong xu hướng hội nhập của nền kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam đã và
đang có những bước phát triển đáng kể trong những năm gần đây. Trong đó, phải kể
đến sự phát triển khả nóng của thị trường chứng khốn (TTCK). Thị trường chứng
khốn Việt Nam chính thức đi vào hoạt động từ tháng 7 năm 2000 với phiên giao dịch
đầu tiên tại Trung tâm giao dịch Chứng khốn Thành phố Hồ Chí Minh (nay là sở giao
dịch thành phố Hồ Chí Minh). Trải qua gần 20 năm hoạt động, thị trường chứng khoán
Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể. Cho đến nay, thị trường chứng khốn Việt
Nam có khoảng 100 cơng ty chứng khoán đã đi vào hoạt động và rất nhiều cơng ty
chứng khốn đang chờ được cấp phép. Trong số đó, kể đến sự phát triển mạnh mẽ về
chứng khốn của cơng ty cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk). Từ khi hoạt động trên các
sở giao dịch cho đến nay cổ phiếu của Vinamilk luôn thu hút được các nhà đầu tư quan
tâm và đánh giá cao. Dựa vào đó để hồn thiện bài tiểu luận của nhóm em chọn "Công
ty Cổ phần sữa Việt Nam _ VINAMILK" với mã chứng khoán niêm yết là VNM. Bài
tiểu luận của nhóm gồm 5 phần:
Phần I: Khái quát chung về sở gia dịch chứng khốn Thành phố Hồ Chí Minh
và cơng ty cổ phần sữa Việt Nam (Vinamilk).
Phần II: Hoạt động niêm yết của cơng ty.
Phần III: Phân tích các tiêu chuẩn định tính và định lượng mà cơng ty đã đạt
được tại thời điển đăng ký niêm yết.
Phần IV: Những bất cập và giải pháp trên sở gia dịch chứng khốn Thành phố
Hồ Chí Minh.
Do cịn chưa hiểu biết nhiều về mặt lý luận và kinh nghiệm thực tiễn trên sàn giao dịch
chứng khốn, bài tập cuối mơn của chúng em cịn nhiều những sai sót. Nhóm chúng
em rất mong nhận được sự góp ý kiến của cơ giáo Trần Thị Hoa để bài tiểu luận cuối
môn của chúng em hồn thiện hơn.
Nhóm xin chân thành cảm ơn cơ giáo Trần Thị Hoa trong suốt 15 tuần học vừa
qua đã giảng dạy chúng em rất nhiệt tình!


PHẦN I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ SỞ GIA DỊCH CHỨNG KHỐN

THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH VÀ CƠNG TY CỔ PHẦN SỮA VIỆT
NAM (VINAMILK).
1. SỞ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.
HOSE là tên viết tắt của Ho Chi Minh Stock Exchange – Sở giao dịch chứng
khoán Thành phố Hồ Chí Minh.
Sở Giao dịch Chứng khốn Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) được thành lập
tháng 7 năm 2000, là một đơn vị trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và quản lý
hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết của Việt Nam. Chỉ số giá cổ phiếu trong một
thời gian nhất định (phiên giao dịch, ngày giao dịch) của các công ty niêm yết tại trung
tâm này được gọi là VN-Index. Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
hoạt động như một cơng ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nhà nước với số vốn
điều lệ là một nghìn tỷ đồng. Hiện nay các sở giao dịch chứng khoán trên thế giới
thường hoạt động dưới dạng cơng ty cổ phần.
Sở giao dịch chứng khốn Thành phố Hồ Chí Minh cũng có một thể chế chính
thức mà thơng qua đó các trái phiếu chính phủ mới được phát hành và nó có chức năng
như thị trường thứ cấp cho một số phát hành trái phiếu hiện hữu. Tất cả các chứng
khoán niêm yết trên trung tâm giao dịch chứng khoán Việt Nam là bằng đồng Việt
Nam.
Ban lãnh đạo tại Sở giao dịch chứng khoán hiện nay:
o Ông Lê Hải Trà – Phụ trách Hội đồng quan trị.
o Ông Nguyễn Vũ Quang Trung – Thành viên Hội đồng quản trị, Phó
Tổng Giám đốc phụ trách Ban Điều hành Sở Giao dịch Chứng khốn
Thành phố Hồ Chí Minh.
Phương thức giao dịch cổ phiếu: Mệnh giá của cổ phiếu và chứng chỉ quỹ được
quy định là 10.000 đồng, đơn giá trái phiếu là 100.000 đồng. Việc giao dịch được thực
hiện từ thứ 2 đến thứ 6 trong tuần. Với các thời gian cụ thể:


o Đợt 1: Đợt 1: Từ 9h00 - 9h15 là giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định
giá mở cửa (ATO).

o Đợt 2: Từ 9h15 - 11h30 là giao dịch khớp lệnh liên tục đợt 1.
Nghỉ giữa giờ từ 11h30 - 13h.
o Đợt 3: Từ 13h - 14h30 là giao dịch khớp lệnh liên tục đợt 2.
o Đợt 4: Từ 14h30 - 14h45 là giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định giá
đóng cửa (ATC).
Giao dịch thỏa thuận 9h – 11h30, 13h – 15h (Cổ phiếu+Trái phiếu).

2. GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ CƠNG TY CỔ PHẦN SỮA VIỆT NAMVINAMILK.

Cơng ty cổ phần sữa Việt Nam Vinamilk thành lập ngày 20 tháng 8 năm 1976
đến nay Vinamilk đã trở thành công ty hàng đầu Việt Nam về chế biến và cung cấp
sản phẩm về sữa, được xếp trong Top 30 công ty sữa lớn nhất trên thế giới. Vinamilk
không những chiếm lĩnh 75% thị phần sữa trong nước mà còn xuất khẩu các sản phẩm
của mình ra nhiều nước trên thế giới như: Mỹ, Pháp, Canada, Ba Lan, Đức, Nhật Bản
khu vực Trung Đông, Đông Nam Á... Hoạt động hơn 10 năm trong cơ chế bao cấp,
cũng như nhiều doanh nghiệp khác chỉ sản xuất theo kế hoạch, nhưng khi bước vào
kinh tế thị trường, Vinamilk đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội, không ngững đổi mới
công nghệ, đầu tư cơ sở hạ tầng, đa dạng hóa sản phẩm để chuẩn bị cho một hành trình
mới. Từ 3 nhà máy chuyên sản xuất sữa là Thống Nhất, Trường Thọ, Dielac. Vinamilk
đã không ngừng xây dựng hệ thống phân phối tạo tiền đề cho sự phát triển. Với định
hướng đúng, các nhà máy sữa như: Hà Nội, liên doanh Bình Định, Cần Thơ, Sài Gòn,


Nghệ An, Tuyên Quang, Thanh Hóa, … lần lượt ra đời, chế biến, phân phối sữa và các
sản phẩm sữa phủ kín thị trường trong nước khơng ngừng mở rộng sản xuất xây dựng
thêm nhiều nhà máy khắp trên cả nước. Không ngừng mở rộng sản xuất, xây dựng
thêm nhiều nhà máy và các trang trại bò trên khắp cả nước, Vinamilk đạt doanh thu
hơn 56 nghìn tỷ đồng (số liệu thống kê năm 2019). Công ty hiện cung cấp hơn 250 mặt
hàng sữa và các sản phẩm liên quan đến ngành hàng sữa như: sữa đặc, sữa bột cho trẻ
em và người lớn, bột dinh dưỡng, sữa tươi, sữa chua uống, sữa đậu nành, kem, phômai, nước ép trái cây, nước tinh khiết, cà phê, trà,… Các sản phẩm đều đạt chất lượng

theo tiêu chuẩn quốc tế. Vinamilk cũng đã thiết lập được hệ thống phân phối sâu và
rộng, xem đó là xương sống cho chiến lược kinh doanh dài hạn.
Hiện nay, cơng ty có 575 cửa hàng phân phối trực tiếp, 212.000 điểm bán lẻ
phủ rộng khắp toàn quốc. Sản phẩn của Vinamilk cũng có mặt ở gần 1.500 siêu thị lớn
nhỏ và gần 600 cửa hàng tiện lợi trên toàn quốc. Vinamilk đã được xuất khẩu đi 43
quốc gia và vùng lãnh thổ. Vì thế trong bối cảnh có hàng trăm các nhãn hiệu sữa của
nhiều tập đoàn sữa trong nước cũng như tập đoàn đa quốc gia cạnh tranh quyết liệt,
Vinamilk vẫn đứng vững và khẳng định ví trí dẫn đầu trên thị trường sữa Việt Nam.
Ngồi việc sản xuất kinh doanh, Cơng ty VINAMILK cịn cung cấp dinh dưỡng
cho cộng đồng người Việt Nam trong tương lai có một sức khỏe mạnh hơn và thơng
minh hơn. Vì lẽ đó, trong nhiều năm qua Cơng ty Vinamilk luôn quan tâm đến công
tác tài trợ cho các hoạt động liên quan đến thế hệ trẻ thông qua các quỹ tài trợ như:
o Quỹ học bổng mang tên “VINAMILK ươm mầm tài năng trẻ Việt Nam”
hàng năm giành cho các em học sinh giỏi tại các tỉnh/ thành phố trên
toàn quốc.
o Quỹ hoc bổng, quỹ thưởng dành cho các em học sinh, cán bộ đồn xuất
sắc.
o Quỹ phịng chống suy dinh dưỡng quốc gia hàng năm.
o Chương trình “Sữa học đường” cho các em học sinh trên toàn quốc.
o Tài trợ phương tiện học tập cho trẻ em nghèo tại các tỉnh khó khăn.
VINAMILK ln hướng tới sự phát triển bền vững với các bên liên quan:


o Người tiêu dùng: Cung cấp các sản phẩm an tồn và chất lượng hàng
đầu, đã dạng hóa các cản phẩm và tạo ra những giá trị mới cho sản phẩm
để cải thiện và nâng cao sức khỏe con người, sản phẩm được tạo ra với
mức giá phù hợp.
o Cổ đông: Đảm bảo cho các cổ đông một khoản đầu tư an toàn, sinh lợi 1
cách bền vững.
o Nhà nước: Tuân thủ các chính sách, quy định nhà nước của tất cả các

quốc gia Vinamilk hoạt động.
o Nhân viên: Mang đến sự thỏa mãn, hài lòng của nhân viên về mơi trường
làm việc an tồn, phát triển bản thân và thu nhập cạnh tranh.
o Đối tác: Hợp tác phát triển dựa trên cơ sở cùng có lợi, minh bạch và có
trách nhiệm với xã hội.
o Cộng đồng: Có trách nhiệm, chia sẻ giá trị và chung tay phát triển cộng
đồng.


Các sản phẩm của Vinamilk

PHẦN II. HOẠT ĐỘNG NIÊM YẾT CỦA CƠNG TY.
1. Khái niệm niêm yết chứng khốn và điều kiện niêm
yết chứng khoán.
a). Khái niệm:
Niêm yết chứng khoán là thủ tục cho phép một chứng khoán được phép giao
dịch trên SGDCK sau khi đã đáp ứng đủ tiêu chuẩn. Cụ thể đây là quá trình SGDCK
chấp nhận cho cơng ty phát hành có chứng khốn được phép niêm yết và giao dịch
trên SGDCK nếu cơng ty đó đáp ứng được đầy đủ các tiêu chuẩn về định lượng cũng
như định tính do SGDCK đề ra.

b). Điều kiện niêm yết chứng khoán và thực hienj các quy định sau
niêm yết.
Niêm yết chứng khoán thường bao hàm việc yết tên cơng ty phát hành và
giá chứng khốn. Hoạt động niêm yết chứng khoán phải dảm bảo độ tin cậy đối
với thị trường cho các nhà đầu tư. Cụ thể các công ty xin niêm yết phải đảm bảo
đủ các điều kiện niêm yết. Điều kiện này được quy định cụ thể trong quy chế
niêm yết của sở giao dịch chưng khốn ban hành. Thơng thường, có hai quy

định chính về niêm yết là u cầu cơng bố về thơng tin của cơng ty và tính khả
mại của chứng khốn. Các nhà đầu tư và cơng chúng phải nắm được đầy đủ
thơng tin có cơ hội nắm bắt thông tin do công ty phát hành công bố ngang nhau,
đảm bảo sự công bằng trong tiếp cận thông tin kể cả thơng tin mang tính chất
định kỳ hoặc thơng tin có tính tức thời có tác động đến giá cả, khối lượng chứng
khoán giao dịch.
2. Điều kiện Vinamilk đáp ứng để

có thể niêm yết chứng khốn

trên sở giao dịch.
Ngày 19- 1- 2006 cổ phiếu của VINAMILK chính thức được niêm yết
trên Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE).
Nhóm ngành sản xuất là ngành chính của Vinamilk.
Ngành: Các sản phẩm từ sữa, thực phẩm, đồ uống, thuốc lá,…
Vốn điều lệ: 12.000.621.930.000
Giá ngày giao dịch đầu tiên: 53,000 đồng.
Số cổ phiếu niêm yết lần đầu: 159.000.000
Số phiếu niêm yết hiện tại: 2.089.955.445
Khối lượng cổ phiếu đang lưu hành: 289.089.645.346


PHẦN IV: PHÂN TICH DIỄN BIẾN GIÁ VÀ KHỐI LƯỢNG GIAO
DỊCH CỦA CHỨNG KHOÁN.


PHẦN III. PHÂN TÍCH CÁC TIÊU CHUẨN ĐỊNH TÍNH VÀ
ĐỊNH LƯỢNG CỦA VINAMILK TẠI THỜI ĐIỂM ĐĂNG KÝ NIÊM
YẾT
Tiêu chuẩn niêm yết thơng thường do Sở giao dịch Chứng khốn của quốc gia

quy định, dựa trên cơ sở thực trạng của nền kinh tế. Tiêu chuẩn này bao gồm các điều
kiện về tài chính của các cơng ty, chính sách khuyến khích hay hạn chế niêm yết... Nội
dung và sự phát triển của các quy định niêm yết mỗi nước hay mỗi Sở giao dịch
Chứng khoán được quy định khác nhau. Thơng thường, ở các quốc gia có thị trường
chứng khoán phát triển, các tiêu chuẩn niêm yết chặt chẽ hơn các thị trường mới nổi.
Tiêu chuẩn về niêm yết được quy định dưới hai hình thức: Tiêu chuẩn định tính và
Tiêu chuẩn định lượng.

1. Tiêu chuẩn định tính.
Một cổ phiếu muốn được niêm yết trên sàn giao dịch phải có đầy đủ các tiêu chuẩn
niêm yết. Việc quy định điều kiện niêm yết cho cổ phiếu nhằm mục đích tạo thị trường
ổn định, tạo niềm tin cho công chúng đầu tư vào chứng khốn, khuyến khích các cơng
ty hoạt động hiệu quả đưa cổ phiếu lên niêm yết tại sàn giao dịch.
-

Các tiêu chuẩn định tính:
o Triển vọng của công ty.
o Phương án khả thi về sử dụng vốn của đợt phát hành.
o Cơ cấu tổ chức hoạt động của công ty (Hội đồng quản trị và ban giám đốc
điều hành).
o Mẫu chứng chỉ chứng khốn.
o Lợi ích mang lại đối với ngành nghề trong nền kinh tế quốc dân.
o Tổ chức công bố thông tin.


2. Tiêu chuẩn định lượng.
Thời gian hoạt động từ khi thành lập cơng ty: cơng ty niêm yết phải có một nền
tảng kinh doanh hiệu quả và thời gian hoạt động liên tục trong một số năm nhất định
đến thời điểm niêm yết. Thông thường, đối với các thị trường truyền thống của cơng ty
niêm yết phải có thời gian hoạt động tối thiểu là 3 - 5 năm, hoặc cổ phiếu đã được giao

dịch trên thị trường phi tập trung.
Quy mô và cơ cấu sở hữu cổ phần công ty: Quy mô công ty niêm yết phải đủ lớn
để tạo nên tính thanh khoản tối thiểu cho chứng khốn của công ty.
Lợi suất thu được từ vốn cổ phần: Mức sinh lợi trên vốn đầu tư (cổ tức) phải cao
hơn lãi suất tiền gửi ngân hàng kỳ hạn 1 năm. Hoặc số năm hoạt động kinh doanh có
lãi tính đến thời điểm niêm yết là 2 - 3 năm.
Tiêu chuẩn định lượng

Nghị Định 58

Vốn điều lệ thực góp

120 tỷ VNĐ

Thời gian

Ít nhất 2 năm hoạt động hình thức cơng ty
cổ phần

Lãi/ Lỗ

Lãi 2 năm liền kề trước năm niêm yết
Khơng lỗ lũy kế tới năm niêm yết.

Nợ

Khơng có các khoản nợ quá hạn hoặc trên
1 năm.

ROE (lợi nhuân trên vốn chủ sở hữu)

>=5%

Cơ cấu cổ đơng

20% cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít
nhất 300 cổ đơng khơng phải cổ đông lớn
nắm giữ.

Ràng buộc đối với cổ đông là thành viên

-Nắm giữ 100% cổ phiếu trong thời gian 6
tháng kể từ ngày niêm yết & 5-% cổ phiếu
trong 6 tháng tiếp
-Công khai mọi khoản nợ đối với công ty
của các đối tượng này và những người có


liên quan.
Tỷ lệ nợ: có thể là tỷ lệ nợ trên tài sản rịng của cơng ty, hoặc tỷ lệ vốn khả
dụng điều chỉnh trên tổng tài sản nợ của cơng ty ở mức cho phép, nhằm đảm bảo duy
trì tình hình tài chính lành mạnh của doanh nghiệp.
Sự phân bố cổ đông: là dựa trên số lượng và tỷ lệ cổ phiếu cho các cổ đông
thiểu số nắm giữ thông thường là (1%) và các cổ đông lớn (5%); tỷ lệ cổ phiếu cho cổ
đông sáng lập và cổ đơng ngồi cơng chúng nắm giữ mức tối thiểu.
Phân tích các tiêu chuẩn định lượng.
Tiêu chuẩn

Định lượng

Điều kiện đáp ứng

Đủ điều kiện niêm yết

Vốn điều lệ thực góp

12.006.621.930.000>12 tỷ VNĐ

Thời gian hoạt động

Công ty cổ phần từ năm 2003 cho đến bây
giờ 17 năm và hoạt động dưới hình thức
này là > 2 năm.

Lãi/ Lỗ

Cơng ty ln có lãi 2 năm liền kề trước
năm niêm yết.
 Đủ điều kiện niêm yết.

Nợ

Cơng ty khơng có các khoản nợ q hạn
 Đủ điều kiện niêm yết.

ROE ( Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu)

=30,45%

Cơ cấu cổ đơng

20% cổ phiếu có quyền biểu quyết do có
ít nhất 300 cổ đơng khơng phải cổ đông
lớn nắm giữ.
 Đủ điều kiện niêm yết.

Ràng buộc đối với cổ đông là thành viên

-Nắm giữ 100% cổ phiếu trong 6 tháng kể
từ ngày niêm yết và 50% cổ phiếu đủ điều
kiện niêm yết trong 6 tháng tiếp.


-Công khai mọi khoản nợ đối với công ty
của các đối tượng này và những người có
liên quan.

PHẦN V: NHỮNG BẤT CẬP VÀ GIẢI PHÁP TRÊN SỞ GIAO DỊCH
CHỨNG KHOÁN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.
1. Bất cập.
Chi phí niêm yết khá tốn kém: để chứng khốn có thể niêm yết được, VNM
phải bỏ ra rất nhiều khoản chi phí như hội họp, thuê tư vấn, kiểm toán, chuẩn bị
hồ sơ, giấy tờ, quảng cáo...
Áp lực đối với lãnh đạo doanh nghiệp VNM về kết quả hoạt động sản xuất –
kinh doanh: tổ chức niêm yết luôn phải chịu áp lực giám sát của xã hội, áp lực
phải nâng cao hiệu quả sản xuất - kinh doanh nhằm duy trì và tăng giá cổ phiếu
trên TTCK và những người đứng đầu doanh nghiệp hiển nhiên sẽ chịu áp lực
lớn nhất.
Quyền kiểm sốt có thể bị đe doạ: khi niêm yết, việc giao dịch chứng khốn
khiến cơ cấu cổ đơng thường thay đổi, dẫn đến sự biến đổi và bất ổn định trong

q trình quản lý của doanh nghiệp VNM và có thể đe doạ đến quyền kiểm sốt
của các cổ đơng lớn.
Chịu nhiều nghĩa vụ công bố thông tin và các ràng buộc khác: khi niêm yết
chứng khốn, VNM phải cơng bố ra bên ngồi các thơng tin như số lượng chứng
khốn do các nhân vật chủ chốt nắm giữ; thơng tin về tình hình tài chính, doanh
thu, chi phí, định hướng, chiến lược phát triển... điều này đòi hỏi nguồn lực về
tài chính và con người. Mặt khác, chính việc công bố này đôi khi cũng bất lợi
cho doanh nghiệp, khi đối thủ cạnh tranh nắm được thông tin.


Chú ý: Sự thành công của việc niêm yết chứng khoán phụ thuộc rất nhiều
vào các yếu tố như: điều kiện chung của nền kinh tế, luật pháp, chính sách... đặc
biệt là trạng thái hay xu hướng của TTCK. Khi TTCK đang lên, việc niêm yết
rất thuận lợi và giá chứng khoán tăng cao. Ngược lại, trong trường hợp thị
trường đang đi xuống, việc niêm yết sẽ gặp những khó khăn nhất định và khả
năng doanh nghiệp huy động được vốn qua kênh này trở nên rất khó khăn. Đơi
khi, chính doanh nghiệp chủ động tạm dừng niêm yết để chờ tín hiệu tích cực từ
thị trường, thậm chí một số doanh nghiệp đã được cấp phép niêm yết còn chần
chừ chưa muốn lên sàn. Song, theo quy định, trong vòng 90 ngày kể từ ngày
được cấp quyết định chấp thuận đăng ký niêm yết, tổ chức niêm yết buộc phải
chính thức giao dịch chứng khốn niêm yết.
2. Giải pháp
Thơng tin phải mang tính chất đồng bộ và chặt chẽ hơn đối với các DN khi
tham gia GDCK.
Đa dạng hóa và nâng cao các phương tiện công bố thông tin để đám bảo tính
độc lập chuyên nghiệp và uy tín hơn.
Có quy định mang tính bắt buộc tất cả các chủ thể trên TTCK thực hiện công
bố thông tin bằng tiếng Việt và cả tiếng Anh.