Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn toán ở lớp 1

SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.

Phần I
T VN
I. Lý do chän s¸ng kiÕn :
Trong xây dựng cơ bản, như khi xây một tồ nhà cao tầng hiện đại thì việc
xử lý móng là hết sức quan trọng, mà nền móng ngơi nhà lại là phần nằm sâu
trong lịng đất, nên người ta thường chỉ nhìn thấy những tầng cao ở trên; chỉ có
những người xây dựng, những người có chuyên mơn mới thấy rõ tầm quan
trọng, giá trị đích thực của nó. Bậc Tiểu học cũng được coi như cái nền móng
của ngơi nhà tri thức kia. Chính vì vậy, điều 2 của lụât phổ cập giáo dục tiểu học
đã xác định bậc tiểu học là bậc học đầu tiên bậc học nền tảng của hệ thống giáo
dục quốc dân. Bậc tiểu học đã tạo những cơ sở ban đầu rất cơ bản và bền vững
cho các em tiếp tục học các bậc học trên. Nội dung giảng day của tiểu học luôn
gắn liền với thực tiễn, phục vụ thiết thực cho cuộc sống, khơng chỉ có thế mà
mỗi mơn học ở tiểu học đều góp phần vào việc hình thành và phát triển nhân
cách học sinh. Trong các môn học, mơn tốn là một trong những mơn có vị trí
rất quan trọng. Các kiến thức, kỹ năng của mơn tốn có nhiều ứng dụng trong
đời sống, giúp học sinh nhận biết mối quan hệ về số lượng và hình dạng không
gian của thế giới hiện thực. Một trong những nội dung tốn đáp ứng được mục
đích trên đó là đơn vị đo lường. Ngày nay, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học
kỹ thuật và công nghệ thông tin đã làm cho khả năng nhận thức của trẻ cũng
vượt trội. Điều đó đã địi hỏi những nhà nghiên cứu giáo dục luôn luôn phải điều
chỉnh nội dung, phương pháp giảng dạy phù hợp với nhận thức của từng đối
tượng học sinh nhằm không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện góp
phần đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho q hương, đất nước.
Mơn Tốn lớp 1 mở đường cho trẻ đi vào thế giới kỳ diệu của toán học, rồi
mai đây các em lớn lên trở thành anh hùng, nhà giáo, nhà khoa học, nhà thơ, trở
thành những người lao động sáng tạo trên mọi lĩnh vực đời sống và sản xuất,
trên tay có máy tính xách tay, nhưng không bao giờ các em quên được những

ngày đầu tiên đến trường học đếm và tập viết 1, 2, 3....... học các phép tính cộng,
trừ các em khơng thể qn được vì đó là kỉ niệm đẹp đẽ nhất của đời người và
hơn thế nữa những con số, những phép tính đơn giản ấy cần thiết cho suốt cuộc
đời của các em.
Đó cũng là vinh dự và trách nhiệm của người giáo viên nói chung và giáo
viên lớp 1 nói riêng. Người giáo viên từ khi chuẩn bị cho tiết dạy đầu tiên đến
khinghỉ hưu không lúc nào dứt nổi trăn trở về những điều mình dạy và nhất là
mơn Tốn lớp 1 là một bộ phận của chương trình mơn Tốn ở tiểu học. Chương
1 / 31

1


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
trỡnh nú k tha v phỏt triển những thành tựu về dạy Toán lớp 1, nên nó có vai
trị vơ cùng quan trọng khơng thể thiếu trong mỗi cấp học.
*Dạy học mơn Tốn ở lớp 1 nhằm giúp học sinh:
a. Bước đầu có một số kiến thức cơ bản, đơn giản, thiết thực về phép đếm, về
các số tự nhiên trong phạm vi 100, về độ dài và đo độ dài trong phạm vi 20, về
tuần lễ và ngày trong tuần, về giờ đúng trên mặt đồng hồ; về một số hình học
(Đoạn thẳng, điểm, hình vng, hình tam giác, hình trịn); về bài tốn có lời văn.
b. Hình thành và rèn luyện các kĩ năng thực hành đọc, viết, đếm, so sánh các số
trong phạm vi 100; cộng trừ và không nhớ trong phạm vi 100; đo và ước lượng
độ dài đoạn thẳng( với các số đo là số tự nhiên trong phạm vi 20 cm). Nhận biết
hình vng, hình tam giác, hình trịn, đoạn thẳng, điểm, vẽ điểm, đoạn
thẳng).Giải một số dạng bài toán đơn về cộng trừ bước đầu biết biểu đạt bằng
lời, bằng kí hiệu một số nội dung đơn giản của bài học và bài thực hành, tập so
sánh, phân tích, tổng hợp, trừu tượng hoá, khái quát hoá trong phạm vi của
những nội dung có nhiều quan hệ với đời sống thực tế của học sinh.

c. Chăm chỉ, tự tin, cẩn thận ham hiểu biết và học sinh có hứng thú học toán.
Là một người giáo viên trực tiếp dạy lớp 1 và đặc biệt là dạy mơn tốn, Thực
hiện chương trình đổi mới giáo dục tốn học lớp 1 nói riêng ở tiểu học nói
chung. Tơi rất trăn trở và suy nghĩ nhiều để học sinh yÕu, kÐm làm sao làm
được các phép tính cộng, trừ mà việc giải tốn có lời văn thì càng khó hơn đối
với học sinh lớp 1 nên tôi lựa chọn sáng kiến kinh nghiệm:“Một số biện pháp

giúp đỡ học sinh yếu học tốt mơn Tốn ở lớp 1”.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU :
Nhằm thực hiện nội dung, tinh thần của cuộc vận động “ Hai không” mà
đặc biệt là nội dung “Không để HS ngồi nhầm lớp”, góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện, giảm dần HS yếu, đáp ứng nhu cầu giáo dục trong
giai đoạn hiện nay.
Góp phần chia sẻ, trao đổi nhằm thực hiện chất lượng hơn công tác phụ
đạo HS yếu. Giúp HS yếu tự tin, vươn lên trong học tập và có khả năng học
tập suốt đời.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU :
Đối tượng là những häc sinh yếu tốn thực sự khơng có khả năng theo
kịp kiến thức hoặc bị hạn chế ở một hay nhiều kĩ năng cơ bản. Khơng có
khả năng tự thực hiện yêu cầu của bài học. Những HS này cần phải được
giáo viên quan tâm, giúp đỡ trong thời gian dài và xuyên suốt trong quá
trình dạy học.
2 / 31

2


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
ti tp trung nghiờn cu các giải pháp và q trình phụ đạo HS yếu

tốn lớp 1 trong năm học 2017 - 2018. Đúc kết thành hệ thống những kinh
nghiệm dạy học đạt hiệu quả.
IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
Trong phạm vi s¸ng kiÕn này tơi đặt ra những nhiệm vụ cụ thể sau:
- Nghiên cứu nhng vn về các mạch kiến thức và tìm ra những
biện pháp cụ thể, tối u nhất giúp học sinh u cã høng thó ®Ĩ
häc tèt mơn Tốn lớp 1.
- Nghiên cứu thực trạng dạy häc sinh yÕu môn Toán lớp 1 của nhà trường
trong những năm vừa qua.
- Đề xuất những biện pháp nâng cao chất lượng khi dạy häc sinh u mơn
Tốn lớp 1.
V. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU :
Trong khi thực hiện đề tài tôi sử dụng một số phương pháp sau:
1. Phương pháp thu thập tài liệu.
2. Phương pháp điều tra thực nghiệm giáo dục.
3. Phương pháp quan sát, nghiên cứu sản phẩm.
4. Phương pháp giao tiếp.
5. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
Và một số phương pháp khác.
VI. thêi gian thùc hiƯn :
Tõ ngµy 20/ 09/ 2017 đến ngày 20 / 05 / 2018

3 / 31

3


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.

Phần Ii
nội dung sáng kiến kinh nghiƯm
C¬ së khoa häc :
1.Cơ sở lý luận:
Bậc Tiểu học là tiền đề cơ bản,là cơ sở ban đầu hết sức quan trọng để đào
tạo thế hệ trẻ trở thành những cơng dân tốt,mang trong mình những phẩm
chất tốt đẹp của con người Việt Nam đó là: Đức - Trí -Thể -Mĩ. Đây còn là
bậc học nền tảng của hệ thống Giáo dục quốc dân.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề nêu trên nên trong quá trình
giáo dục ở trường Tiểu học đã hết sức coi trọng việc giáo dục toàn diện cho
học sinh cả về đức và tài. Để có một con người phát triển tồn diện, những
nhà làm giáo dục phải thực sự tâm huyết, say mê nghề nghiệp, phải bồi đắp
cho các em những kiến thức từ điều sơ đẳng, đơn giản nhất. Chính vì vậy,
bên cạnh việc chú ý bồi dưỡng học sinh giỏi, trường Tiểu học còn hết sức
coi trọng việc phụ đạo học sinh yếu kém. Bồi lấp cho các em những lỗ hổng
kiến thức để các em học tiếp các lớp học trên và có hành trang vững chắc
bước vào đời ngay từ khi các em còn là học sinh lớp 1.
Mỗi giai đoạn phát triển tâm lý ở trẻ đều được đặc trưng bởi dạng hoạt
động cơ bản, ở Mẫu Giáo trò chơi là hoạt động chủ đạo, còn đối với học sinh
lớp 1 học tập là dạng hoạt động chủ đạo. Để tạo được sự ham thích trong
học tập và đạt được hiệu quả giáo dục, người giáo viên cần nắm được dạng
hoạt động chủ đạo và những thói quen cần thiết của học sinh khối lớp mình
phụ trách.
2. Cơ sở thực tiễn:
Năm học 2017 – 2018 tôi chủ nhiệm lớp 1C là lớp học hai buổi trên ngày
tại trường. Việc bồi dưỡng học sinh giỏi đã khó, xong việc phụ đạo cho học
sinh yếu kém lại càng khó hơn. Bởi lẽ đa số những em học sinh yếu kém có
hồn cảnh gia đình khó khăn, chậm phát triển về trí tuệ, nhận thức chậm.
Tơi thấy lớp nào cũng có khoảng 5 - 10 em học yếu mơn Tốn. Đến lớp
trong giờ học Toán các em chưa nhận dạng ra được số hoặc chưa đếm được

số từ 1 - 10, mặc dù đó đã là kiến thức ở lớp Mẫu Giáo các em đã được học
rồi, trong giờ Toán các em học lơ là, nằm dài trên bàn, không tập trung, các
em thường xuyên không thuộc bài, mỗi khi hướng dẫn các em bài mới thật
là vất vả, các em rất ham chơi mà các em quên mất là mình đến trường để
học, bên cạnh những đối tượng này cịn có em thiếu tự tin, rụt rè làm ảnh
hưởng rất nhiều đến việc học tập.
I.

4 / 31

4


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
T nhng thc t nờu trờn, tôi suy nghĩ phải làm thế nào để tạo sự hứng
thú học tập đối với học sinh học yếu môn Tốn và ở các mơn học khác, giúp
các em phát triển tồn diện vừa có trí tuệ vừa có thể lực tốt nên trong năm
học này tôi lưu ý đến học sinh thuộc diện này. Với lòng yêu nghề, mến trẻ
đã thôi thúc tôi, làm thế nào để đàn em thân u của mình học tốt được mơn
Tốn, cuối năm khơng có học sinh yếu kém. Kết quả từ trung bình đến khá –
giỏi đó chính là lý do tơi chọn đề tài:“Một số biện pháp giúp đỡ học sinh

yếu học tốt mơn Tốn ở lớp 1”.

II. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH :
1.Thuận lợi:
Được chi Bộ và nhà trường quan tâm giỳp , tụi lại đứng lớp c ngy,
vỡ vy tụi có nhiều thời gian quan tâm hơn, hướng dẫn giáo dục các em và
có dịp tiếp xúc trao đổi với phụ huynh. Bản thân tôi đã trực tiếp đứng lớp

nên ít nhiều tích luỹ được kinh nghiệm. Nhiều năm đứng lớp, lớp nào cũng
có học sinh yếu nên có dịp nắm được cá tính của mỗi em học sinh .
Học sinh ngoan, biết nghe lời, tinh thần và thái độ học tập tốt, tham gia
đầy đủ các buổi học phụ đạo. Phần đa các em ở gần trường, các gia đình rất
quan tâm đến con em mình.
Cơ sở vật chất nhà trường tương đối đầy đủ thuận lợi cho việc giảng dạy.
2. Khó khăn:
Trường thuộc vùng nơng thơn, đa số là con nông dân. Một số phụ
huynh học sinh thường xuyên đi làm xa nhà nên không mấy khi quan tâm
đến việc học của con em mình, thiếu sự quan tâm chăm sóc, nhắc nhở các
em học tập. Thường tâm lý các em chưa ham học toán, lười tư duy, chưa
nhận dạng đựơc số, tính tốn cịn q chậm.
Một số em không đủ dụng cụ học tập, sách giáo khoa, v bi tp toỏn,
que tớnh, bng con
III.thực trạng và những nguyên nhân :
1.Thc trng vic dy hc sinh yếu môn to¸n ë líp 1.
Để tìm hiểu thực trạng dạy học sinh u trong mơn Tốn đạt hiệu quả,
ngay từ đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng học sinh v thng kờ, kt
quả còn lại 8 học sinh ®¹t ë møc ®é như sau:

5 / 31

5


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.

Đầu nm hc : 2017 2018
TT

Họ và tên học sinh
1 Nguyễn Hoàng Giang
2 Nguyễn Văn Tài
3 Vũ Thùy Linh
4 Hà Thị Thu Hiền
5 Nguyễn Thị Lan Anh
6 Nguyễn Văn Tuấn
7 Nguyễn Thị Kiều
8 Nguyễn Văn An
* Nhận xét chung:

Lớp: 1C

Đầu năm
Cha hoµn thµnh
Cha hoµn thµnh
Cha hoµn thµnh
Cha hoµn thµnh
Cha hoµn thµnh
Cha hoµn thµnh
Cha hoµn thµnh
Cha hoµn thµnh

Cuối HKI Cuối HKII

Giáo viên chưa có biện pháp để lập kế hoạch, hướng dẫn phù hợp với học
sinh, với nội dung chương trình tăng thời lượng, tăng thực hành luyện tập vận
dụng gắn với đời sống tạo hứng thú tự tin cho học sinh, giáo viên vừa làm vừa
rút kinh nghiệm, chưa thực sự tự tin, một số ít giáo viên chưa thực sự quan tâm
đến từng đối tượng học sinh và động viên khuyến khích các em học tập (đối

tượng học sinh cá biệt), mà các em lại là học sinh Mẫu giáo năm đầu học lớp 1.
Sự nhận thức của học sinh cịn khơng đồng đều. Một số học sinh chưa chịu
khó học tập, chủ yếu là học trên lớp, về nhà một số phụ huynh chưa quan tâm
đến con em mình, ngay cả đồ dùng chuẩn bị cho con học tập cịn thiếu. Chính
những điều đó gây ảnh hưởng đến việc học tập của học sinh.
Từ nhiều năm nay nhà trường luôn quan tâm đến việc đổi mới nội dung
chương trình sách giáo khoa, đổi mới phương pháp dạy học lớp 1, trường luôn
chủ động tổ chức các chuyên đề, các buổi họp chuyên môn về đổi mới nội dung
chương trình, đổi mới phương pháp dạy học trong đó mơn Tốn là một mơn học
chủ lực ln ln được bàn tới. Chính vì vậy đội ngũ giáo viên dạy khối lớp 1
của trường được Ban giám hiệu lựa chọn, chuyên sâu ngay trong năm học đầu
tiên của chương trình đổi mới đã tổ chức hướng dẫn học sinh tự phát hiện, tự
giải quyết vấn đề của bài, tự chiếm lĩnh kiến thức mới …(phương pháp dạy học
bài mới) rất hiệu quả. Thế nhưng một vài giáo viên khối 1 của trường sau khi tổ
chức hướng dãn để học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức mới thì thở phào coi như
song tiết dạy. Cịn phần thực hành luyện tập chẳng qua chỉ để học sinh làm hết
các bài tập trong sách giáo khoa. Chính vì vậy khi Ban giám hiệu dự giờ kết quả
các tiết dạy toán giáo viên trong khối chưa đạt hiệu quả cao và chất lượng học
mơn Tốn của học sinh trong năm học thấp.
6 / 31

6


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
2. Nguyờn nhõn.
Giỏo viờn cha cú biện pháp để lập kế hoạch, hướng dẫn học sinh hợp lý, chưa
thường xuyên quan tâm đến việc học của học sinh.
- Nhận thức của giáo viên về nhiệm vụ phần dạy båi dìng häc sinh yÕu chưa

đúng.
- Khi lập kế hoạch bài soạn, khi lên lớp giáo viên chỉ chú trọng đến việc dạy
học bài mới, chưa chú ý đến việc củng cố kiến thức cho học sinh.
- Còn một số ít phụ huynh chưa quan tâm thực sự đến việc học tập của con
em mình mà cịn phó thác cho nhà trường .
- Qua tìm hiểu thực trạng dạy học phần båi dìng häc sinh u mơn Tốn
lớp 1, tơi thấy cịn có hạn chế do đó cần thiết phải tìm ra biện pháp để nâng cao
chất lượng phần thực hành luyện tập trong nhà trường.

IV. NỘI DUNG VÀ CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN :
1.Nghiên cứu, tìm hiểu chương trình mơn tốn mạch đi của SGK.
Giáo viên cần nắm vững chương trình Tốn để có kế hoạch hướng dẫn
học sinh ở lớp Một: Năm học có 35 tuần, mỗi tuần có 4 tiết tốn, nội dung
mơn Tốn ở lớp Một trong chương trình Tiểu học do Bộ Giáo Dục và Đào
Tạo ban hành như sau:
a. Số học:
- Các số đến 10. Phép cộng và phép trừ trong phạm vi 10.
- Nhận biết quan hệ số lượng (nhiều hơn, ít hơn, bằng nhau).
- Đọc, đếm, viết, so sánh các số đến 10. Sử dụng các dấu = (bằng),< (bé
hơn), > (lớn hơn).
- Giới thiệu khái niệm ban đầu về phép cộng.
- Giới thiệu khái niệm ban đầu về phép trừ.
- Bảng cộng và bảng trừ trong phạm vi 10.
- Số 0 trong phép cộng, phép trừ.
- Mối quan hệ giữa phép cộng và phép trừ.
- Tính giá trị biểu thức số có đến hai dấu phép tính cộng, trừ.
- Các số đến 100. Phép cộng và phép trừ (không nhớ) trong phạm vi 100.
- Đọc, đếm, viết, so sánh các số đến 100. Giới thiệu hàng chục, hàng đơn vị.
Giới thiệu tia số.
- Phép cộng và phép trừ không nhớ trong phạm vi 100. Tính nhẩm và tính

viết.
7 / 31

7


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
- Tớnh giỏ tr biu thc số có đến hai dấu phép tính cộng, trừ (các trường hợp
đơn giản)
b. Đại lượng và đo đại lượng.
- Giới thiệu đơn vị đo độ dài xăngtimet. Đọc, viết, thực hiện phép tính với
các số đo theo đơn vị đo xăngtimet. Tập đo và ước lượng độ dài.
- Giới thiệu đơn vị đo thời gian: tuần lễ, ngày trong tuần. Làm quen bước
đầu với đọc lịch (loại lịch hằng ngày), đọc giờ đúng trên đồng hồ (khi kim
phút chỉ vào số 12).
c. Yếu tố hình học.
- Nhận dạng bước đầu về hình vng, hình tam giác, hình trịn.
- Giới thiệu về điểm, điểm ở trong, điểm ở ngồi một hình; đoạn thẳng.
- Thực hành vẽ đoạn thẳng, vẽ hình trên giấy kẻ ơ vng; gấp, ghép hình…
d. Giải tốn có lời văn.
- Giới thiệu bài tốn có lời văn.
- Giải các bài toán đơn bằng một phép cộng hoặc một phép trừ, chủ yếu là
các bài toán thêm, bớt một số đơn vị.
2. Nắm được đặc điểm tâm lý và phát triển của học sinh học yếu mơn
Tốn.
Với kinh nghiệm đã nhiều năm dạy lớp Một, bản thân chúng tôi nhận thấy
đặc điểm tâm lý của trẻ em ở lứa tuổi này dễ chịu sự tác động ý chí trực tiếp
bên ngoài, các em rất nhút nhát, thiếu tự tin, không dám phát biểu, tôi luôn
phải mất thời gian để trò chuyện gần gũi động viên tinh thần các em, để em

cảm thấy cơ giáo rất thương mình, quan tâm đến mình nhiều hơn các bạn.
Bác Hồ đã nói: “Hiền dữ phải đâu là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà
nên”. Ở lứa tuổi học sinh nhỏ là các em sẵn lịng tin vào thầy cơ, nhất nhất
nghe theo trong lời căn dặn của thầy cơ. Chính vì ở các lớp Tiểu học, học
sinh cịn gắn liền mơn học với người thầy, người cô đã dạy dỗ các em, cho
nên nếu các em u mến thầy, cơ thì việc học tập do thầy cô hướng dẫn cũng
lôi cuốn các em và làm cho các em yêu thích ,mà muốn các em yêu mến thì
nhân cách của người thầy người cơ có tác động giáo dục hết sức mạnh mẽ.
Lớp 1 là bước đầu chuyển từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học
tập.Vào trường học các em phải tiếp xúc với những cơng việc địi hỏi có
trách nhiệm và bắt buộc phải làm, mặc dù những công việc này khó khăn. Ở
đây đơi khi các em phải khắc phục tình trạng mệt mỏi, khơng ham thích và
phải nỗ lực ý chí, nhiệm vụ của người thầy, người cơ là làm cho trẻ chuyển
từ nếp sống trước tuổi học sang hoạt động học tập một cách thoải mái và vừa
sức, chú ý đến các khả năng của các em đồng thời giải thích cho các em thấy
8 / 31

8


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
rừ v trớ v nhim v mới của mình, nhưng phải thực sự tế nhị và phải có
lịng u nghề mến trẻ.
3. Phân loại vµ biƯn pháp khắc phục hc sinh hc yu mụn Toỏn.
a. Hc sinh chưa nắm được khái niệm số từ 1 - 100.
Những em này ghi nhớ rất kém vì mối liên hệ có điều kiện được hình
thành rất chậm và khơng bền vững. Các em chậm hiểu lại mau quên, các em
khơng có khả năng ghi nhớ ngay sau khi học, em chỉ nhớ những gì đơn giản
dễ hiểu. Trí nhớ kém khả năng chú ý khơng có vì thế việc học gặp nhiều

khó khăn, từ đó mà các em khơng thích học.
- Đối với diện này, tơi dạy các em nhớ từ số, dấu, qua cách luyện đọc và
luyện nghe và quan sát như sau:
- Khi xếp hàng vào lớp em thứ nhất số mấy, hàng nào, buộc em đó phải nhớ
vị trí xếp hàng.
- Xếp theo thứ tự từ 1 - 10, cho xếp thuận rồi xếp ngược, cho em quay mặt
đi, đảo một vài số rồi hỏi em đã thay đổi vị trí số nào so với lúc đầu. Chúng
tơi cịn luyện em nhớ tên các bạn trong lớp. Để tránh học vẹt mỗi khi học bài
mới. Tôi luôn kiểm tra bài cũ, chỉ không thứ tự các bài trước để giúp em
củng cố kiến thức, khi xếp chỗ ngồi tôi xếp cạnh em ngồi học giỏi để giúp
truy bài cho em vào đầu giờ.
- Trong khi dạy bài mới tôi thường xuyên gọi em trả lời, động viên em phát
biểu, mặc dù em không hề giơ tay, cuối giờ để khắc sâu kiến thức bài học,
tôi tổ chức cho các em vui chơi và có những em học yếu cùng thực hiện trị
chơi
Ví dụ: Sử dụng bộ đồ dùng học toán, tranh ảnh, chữ số.
Khi dạy bài số 8, để hình thành biểu tượng về số 8 sau khi hướng dẫn
học sinh tranh vẽ như sách giáo khoa, chúng tơi u cầu học sinh đính 7
hình vng sau đó thêm 1 hình vng nữa. Từ đó học sinh sẽ tự kết luận 7
hình vng thêm 1 hình vng là 8 hình vng.
- Học sinh đính tiếp 7 hình tam giác thêm 1 hình tam giác và kết luận 7 hình
tam giác thêm 1 hình tam giác là 8 hình tam giác.
- Học sinh đính tiếp 7 hình trịn và thêm 1 hình trịn và kết luận 7 hình trịn
thêm 1 hình trịn là 8 hình trịn.
- Học sinh lấy 7 que tính thêm 1 que tính và kết luận là 7 que tính thêm 1
que tính là 8 que tính.
- Từ đó học sinh hình thành biểu tượng về số 8. Tiếp theo yêu chúng tôi yêu
cầu học sinh tìm những số 8 trong hộp đồ dùng học tập tốn của học sinh để
đính vào bảng cài và viết số 8 vào bảng con.
9 / 31

9


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
- Tụi c s 8 thỡ các em đính vào bảng cài số 8 hoặc là tơi đọc 8 con bướm
thì các em đính vào bảng cài 8 con bướm, tôi lưu ý các đối tượng học yếu
xem các em có thực hiện đúng khơng và có biện pháp sửa chữa kịp thời.
- Tơi thực hiện tiếp trị chơi làm cho bằng 8.
Ví dụ: Khi dạy bài số 8, củng cố về dấu = tôi tổ chức cho các em chơi “trò
chơi làm cho bằng 8”.
1. Mục đích : Củng cố khái niệm số 8, nắm vững cấu tạo số 8, rèn
luyện khả năng quan sát, sự khéo léo, nhanh nhẹn.
2.Chuẩn bị: Nếu định chơi thi đua giữa các cá nhân trong lớp thì giáo
viên chuẩn bị vẽ vào giấy khổ A4 để phôtocopy cho đủ theo số học sinh của
lớp. Nếu chơi theo đội thì chỉ cần cắt sẵn cho mỗi đội một bộ gồm: 8 hình
vng, 8 lá cờ, 8 bơng hoa, 8 đồng hồ, 8 tam giác, 8 ô tô, 8 phong thư ,8
ngơi sao và một hình vẽ như sau:
3.
ác








C

h






8









chơi: Chơi cả lớp, Giáo viên sẽ phát cho mỗi bạn một tờ phôtôcopy và yêu
cầu vẽ tiếp vào các ô (xung quanh số 8) sao cho trong mỗi ơ có đủ 8 hình.
Bạn nào xong sớm nhất, vẽ và tơ đẹp thì thắng cuộc.
Nếu chơi theo đội thi đua thì ở dưới lớp cổ vũ; 5 bạn ở mỗi đội cần tập
trung dán tiếp các hình vào từng ơ sao cho đủ 8 hình ở mỗi ơ. Đội nào dán
xong trước, đúng, đẹp thì đó là đội thắng cuộc. (Chú ý để ơ đủ lớn để có thể
dán, vẽ đủ 8 hình).
Ghi chú: Có thể cho HS chơi với số khác, ví dụ “Làm cho bằng 9”…
10 / 31

10

SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
Ngoi ra, tụi cũn tranh th những giờ khác nhưng cũng giúp em học
được mà không làm cho em cảm thấy gị bó, áp đặt.
Ví dụ: Khi sinh hoạt dưới cờ đầu tuần. Tôi hỏi: Tổ một có 8 học sinh :
* Tổ Một phải xếp bao nhiêu cái ghế ?
* Tổ Hai ít hơn 1 em thì xếp bao nhiêu cái ghế?
* Tổ Ba nhiều hơn 1 em thì xếp mấy cái ghế ?
Với cách dạy như vậy dần dần các em cũng tự mình thực hiện nhớ được
các số đã học, nhận dạng được các số mặc dù chưa nhanh bằng các bạn
nhưng cũng tạo cho em sự ham thích học tập, cịn tỏ ra hoạt bát hơn, nhanh
nhẹn hơn.
b) Học sinh chưa so sánh được các dấu <, >, =
Trong chương trình Tốn lớp 1, trước khi so sánh các số, học sinh đã làm
quen với quan hệ “Nhiều hơn, Ít hơn”, tiếp đó mới so sánh các số dùng các
từ “Lớn hơn, Bé hơn”, “Bằng Nhau” đồng thời dùng các kí hiệu so sánh “ <,
>, =”.
Ví dụ: Dạy bài “Bé hơn, dấu <” để cho học sinh dễ hiểu, tơi đính bên trái 2
quả cam, bên phải 4 quả cam và hỏi học sinh bên trái có mấy quả cam? Bên
phải có mấy quả cam? Gợi ý để học sinh dễ phát biểu: (Hai quả cam ít hơn
bốn quả cam ).Tương tự giáo viên đính số 2 bên 2 quả cam và số 4 vào bên 4
quả cam rồi cho học sinh so sánh 2 thế nào so với số 4 và cho học sinh đọc 2
< 4.

2

<

4

Tương tự cho học sinh so sánh
2 < 3, 4 < 5
hoặc
2 > 1, 3 > 2, 4 > 3…..
Rèn học sinh so sánh số trong bảng con, các bài tập trong sách giáo khoa
nhìn hình ghi số rồi so sánh.
* Để giúp các em phân biệt được khi nào điền dấu <, >, =
Tôi hướng dẫn em bằng cách hỏi em tay nào là tay trái, tay nào là tay
phải. Dấu bé thì mũi nhọn hướng về tay trái, dấu lớn thì mũi nhọn hướng về
tay phải (tay cầm bút). Nếu thấy mũi nhọn hướng về số nào thì số đó bé hơn.
Với cách trên em khơng nhầm lẫn khi làm tốn dạng điền dấu hoặc điền số
vào ơ trống, cịn đối với dấu = thì tơi hướng dẫn các em để làm cho bằng
nhau khi thấy 2 số giống nhau thì so sánh = nhau.
11 / 31

11


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.

Vớ d:

6
3

=

6

7

5

<

10

=

>

7
6

gõy hng thỳ hc tập, tơi tổ chức trị chơi và cho em đó cùng tham
gia với các bạn trong lớp nhằm gây hứng thú học tập cho em.
* TRÒ CHƠI THI VƯỢT DỐC:
1.Mục đích : Củng cố về so sánh và sắp thứ tự các số trong phạm vi 10.
2.Chuẩn bị:
- Giáo Viên chuẩn bị sẵn trên giấy khổ lớn hai hình vẽ như sau:

12

3
1
9

4
3

8
0

0

2
7

6
5

2
8
6
5
9
4
miếng bìa nhỏ, trong đó 5 miếng viết dấu lớn hơn (>), 3 miếng viết dấu bằng
(=) và 4 miếng viết dấu nhỏ hơn (<).
3.Cách chơi : Hai bạn đại diện cho hai tổ cùng chơi. Các bạn còn lại cổ vũ
và giám sát. Mỗi người chơi phải chọn những miếng bìa có dấu thích hợp (>,
<, =) gắn vào các ơ trống trên mỗi bậc thang của hình vẽ để lên được đỉnh
dốc.
Bạn nào lên được đỉnh dốc trước thì người đó thắng cuộc.
Ghi chú: Giáo viên có thể thay đổi các số trên hình vẽ để cho các nhóm
khác nhau chơi.
- Bước đầu căn bản về so sánh có 1 chữ số các em đã nắm vững thì đến số
có 2 chữ số các em sẽ thực hiện được nhưng còn chậm nên giáo viên phải
thường xuyên quan tâm theo dõi để giúp đỡ em khi học số có hai chữ số.

* Ví dụ: Khi dạy bài Một chục – Tia số:
- Hình thành cho học sinh hiểu một chục = 10, tức là khi gộp 10 que tính lại
thì sẽ được 1 chục, từ đó giới thiệu bó que tính tương ứng với 1 chục.
- Các số từ 11 -> 99, chúng tôi hướng dẫn học sinh sử dụng đồ dùng học
tốn để hình thành các số (bó que tính và các que tính rời).

12 / 31

12


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
*Vớ d: S 19: hc sinh lấy 1 bó que tính (là 1 chục) và 9 que rời, sau đó
hướng dẫn học sinh phát biểu 10 que tính và 9 que tính là 19 que tính, sau
đó chúng tơi hướng dẫn học sinh đính số 19 lên bảng cài.
- Số 19 là số có hai chữ số ,số 1 đứng trước ở hàng chục, số 9 đứng sau ở
hàng đơn vị (cho học sinh nhắc lại nhiều lần ) .Hình thành các số có hai chữ
số tiếp theo tương tự.
- Giúp các em dễ nhớ tôi hướng dần các em nên xem lịch hoặc là đọc số in
trong trang sách mỗi ngày để các em nhớ số mà không quên.
b) Học sinh chưa thực hiện được phép tính:
Các em này thường có tính hiếu động, khơng ngồi n một chỗ, ít tập
trung nghe cơ giảng bài, thường xuyên thiếu dụng cụ học tập, như: bảng con,
viết, vở, que tính, ln làm việc riêng trong giờ học vì thế làm ảnh hưởng
đến bạn ngồi bên cạnh.
Đối với mơn tốn khi thực hiện phép tính khơng thể luyện nhớ mãi được,
vì em phải biết cách tính, nên trong giờ học tốn tơi ln thực hiện những
phép tính đơn giản như 1 + 1 = mấy ?
Có hai quả cam cho em hết một quả cịn mấy? Sau đó tăng dần lên những

phép tính phức tạp. Với lối học từ dễ đến khó làm cho các em cảm thấy các
phép tính khơng khó khăn lắm với mình.
Ngồi ra tơi tranh thủ vào giờ chơi trò chuyện cùng các em, tôi hỏi cô
cho em 5 cái bánh, em ăn hết 2 cái bánh thì cịn lại mấy cái bánh? hoặc là
sáng nay mẹ cho 2 viên kẹo, bây giờ cô cho thêm 2 viên kẹo nữa thì em có
tất cả mấy viên kẹo?
* Để giúp em phân biệt được khi nào là ghi phép cộng, khi nào là làm phép
trừ tôi hướng dẫn các em một cách dễ nhớ, cộng là thêm nên nhiều hơn, trừ
là bớt đi nên ít hơn. Nhờ vậy nên em khơng gặp khó khăn khi làm các dạng
tốn.
*Ví dụ: 6

1= 7

;

8 =10

2 ; 10

2=8

Nắm được kiến thức cơ bản trên nên em khơng thấy khó khi làm các phép
tính như :
*Ví dụ: 5 + 3 = 8
5 là em giơ 5 ngón tay lên + 3 là em thêm 3 ngón tay vào nữa rồi đếm
lại = mấy (8) viết kết quả ngay sau dấu =
13 / 31

13

SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
i phộp tr: VD: 10 6 = ?
Lấy 10 que tính, trừ đi 6 là bớt đi 6 que tính . Cịn lại mấy que tính ?
đếm lại rồi ghi kết quả vào phép tính
Cịn đối với phép tính ghi theo cột dọc tơi hướng dẫn HS đặt tính phải ghi
các số thẳng cột với nhau và đặt dấu cộng bên trái ngay phía trước ở giữa hai số.
Ví dụ: 3
+
5
8
- Thực hiện được phép tính cơ bản thì HS cũng dễ dàng làm được những
phép tính cộng trừ khơng nhớ trong phạm vi 100 mà khơng cịn cảm thấy
gị bó, áp đặt như trước. Để cho các em cảm thấy vui khi thực hiện được
phép tính do chính mình làm ra tơi cho các em tham gia các trị chơi tốn,
giúp em cảm thấy thoải mái, vui vẻ trong học tập y như “Học mà chơi,
chơi mà học” tơi hướng dẫn các em trị chơi xếp thành phép tính đúng.
* TRỊ CHƠI XẾP THÀNH PHÉP TÍNH ĐÚNG.
1.Mục đích :
Luyện tập làm tính cộng, trừ trong phạm vi 9.
2.Chuẩn bị:
10 tấm bìa, trên đó ghi các số và dấu như sau:
-

6

7
2

3
5

9

+

Bao nhiêu bạn (nhóm) chơi thì cần bấy nhiêu bộ trên.
3.Cách chơi :
Có thể chơi theo cá nhân hoặc theo nhóm.
Mỗi bạn (nhóm) phải dùng 10 tấm bìa trên để xếp thành hai phép tính
đúng. Bạn (hoặc nhóm) nào làm xong trước và đúng sẽ thắng cuộc.
Hướng dạy học Toán hiện nay là tác động vào người học, nhằm phát huy
tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Dạy Toán theo hướng tổ chức
các hoạt động học tập ,tạo ra cơ hội để các em được “ Hoạt động học tập”
tạo ra sự hợp tác giữa trò và trò, giữa trò và thầy việc học theo cách đó sẽ
14 / 31

14


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
hp dn, lụi cun cỏc em vào quá trình học tập một cách tự giác, tự nhiên,
phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh .
Đối với học sinh lớp 1 tư duy còn hạn chế các em tiếp thu theo lối
“Vật đặt trước lời” nên dạy Toán ở lớp Một giáo viên phải dùng những hình
ảnh cụ thể để cung cấp kiến thức mới cho học sinh.
*Ví dụ: Dạy bài phép cộng trong phạm vi 7: Giúp các em dễ hiểu và

thực hiện được phép tính cộng trong phạm vi 7 ,chúng tơi hướng dẫn các em
sử dụng bộ đồ dùng học Toán để hình thành phép tính, tơi u cầu học sinh
đính vào bảng cài theo lời giáo viên : có 6 quả cam thêm 1quả cam, học sinh
đính 6 quả cam thêm một quả cam vào bảng cài, sau đó tơi u cầu các em
sẽ đính phép tính 6 +1= 7 vào bảng lớp, các phép tính cịn lại tơi hướng
dẫn tương tự.
- Để khắc sâu kiến thức cho tôi tổ chức trị chơi :
*Ghép nhanh phép tính:
1.Mục đích : Luyện học sinh tập làm tính cộng nhanh .
2.Chuẩn bị: Bộ dồ dùng học Tốn trong đó các em lấy ra các số từ 110.
3.Cách chơi : Có thể chơi theo cá nhân hoặc theo nhóm .
Giáo viên đọc 5 +2 =7 thì các em phải ghép được phép tính 5 + 2 = 7
vào bảng cài em nào ra phép tính đúng sẽ thắng, khi chơi tôi luôn theo dõi
những em học yếu để giúp đỡ em nếu những em yếu mà em nào đúng, chúng
tôi lấy bảng cài của em giơ lên cho cả lớp xem và khen em đó trước lớp.
*Đối với dạng Tốn tìm thành phần chưa biết (Điền số thích hợp vào ơ
trống):
Với dạng này học sinh yếu kém khơng thuộc được bảng cộng trừ nên
gặp khó khăn khi điền số vào ơ trống, chính vì thế tơi hướng dẫn học sinh
như sau :
Ví d ụ: 2+  = 6
6 thì em lấy 6 ngón tay lên co vào 2 ngón cịn lại mấy ngón? Đếm lại
rồi ghi 4 vào ơ trống
Ví dụ: 8 -  = 5
Giáo Viên hướng dẫn : lấy 8 que tính ,bớt đi 5 que, còn lại mấy que?
Đếm rồi ghi 3 vào ơ trống
Ví dụ :  - 3 = 2
Giáo viên dạy học sinh đưa 2 que tính thêm vào 3 ngón nữa đếm tất cả
bao nhiêu ngón tay? Ghi số 5 vào ơ trống
*Biết tính giá trị biểu thức có đến hai dấu phép cộng, trừ

15 / 31

15


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
L hc sinh yu nờn tt cả các thao tác của em đều chậm và thường
không thực hiện được nên khi dạy Giáo viên nên hướng dẫn như sau:
Ví dụ: 5 + 2 + 1 = ?
5 thì lấy 5 que lên cộng 2 là thêm 2 vào cộng 1 là thêm 1 que vào nữa.
Sau đó đếm lại tất cả que được 8 ghi 8 ngay sau dấu bằng: 5 + 2 + 1 = 8
Ví dụ: 9 – 5 + 3 = ?
9 là lấy 9 que lên trừ 5 là bớt 5 que xuống + 3 là thêm 3 vào, đếm lại
ghi 7 vào kết quả: 9 – 5 + 3 = 7
Khi các thao tác trên đã được thực hiện nhuần nhuyễn Giáo viên
hướng dẫn các em từng bước như sau:
Ví dụ: 6 + 2 + 1 = ?
*Bước 1: Tôi hướng dẫn các em lấy 6 + 2 được 8,
*Bước 2: lấy 8 + 1 được 9 viết 9 vào ngay sau dấu bằng .
* Hướng dẫn học sinh cộng trừ khơng nhớ trong phạm vi 100 các số
trịn chục tơi hướng dẫn như sau : Tuỳ theo sự hiểu biết của học sinh mà tôi
hướng dẫn theo nhiều cách để học sinh dễ hiểu
Ví dụ : 20 +30 =?
80 – 50 = ?
Cách 1: 20 cịn được gọi là gì ?( 2 chục )
30 cịn được gọi là gì ?(3 chục )
Vậy 2 chục +3chục = ? Chục (5 chục)
5chục được viết như thế nào ?(50)
Phép tính : 20+30 =50(cho học sinh nhắc lại nhiều lần )

Cách 2: Tôi hướng dẫn học sinh cộng theo từng hàng, nghĩa là hàng đơn vị
cộng trước, hàng chục cộng sau, nếu các em chậm hiểu vẫn cịn tính sai thì
tơi cho em cộng số nào trước thì gạch một chấm nhỏ ở dưới số đó để tránh
bị nhầm số các em sẽ cộng hai lần hoặc ghi kết quả đảo ngược
Ví dụ: 20 + 30 = 50 thì học sinh nhầm ghi là: 20 + 30 = 05
* Khi các em đã nắm được căn bản cách tính thì các sẽ làm được dạng
Tốn cộng trừ số có hai chữ số cộng với số có một chữ số tơi hướng dẫn học
sinh cách tính theo hai bước như sau:
* Bước 1: Hướng dẫn học sinh thao tác trên que tính .
Để thực hiện phép tính 35 + 24 =?
- Học sinh lấy 35 que tính (gồm 3 bó và 5que rời ) rồi xếp 3 bó ở bên trái. 5
que rời ở bên phải. Giáo viên nói và viết vào bảng “ có 3 bó viết 3 ở cột
chục, có 5 que rời viết 5 ở cột đơn vị’’
- Học sinh lấy tiếp 24 que tính (gồm 2 bó và 4 que rời) rồi xếp 2 bó ở bên
trái (dưới 3 bó) xếp 4 que rời ở bên phải (dưới 5 que). Giáo viên nói và viết
16 / 31

16


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
vo bng cú 2 bú, viết 2 vào cột chục dưới 3, có 4 que rời viết 4 vào cột
đơn vị dưới 5’’.
- Nêu vấn đề có 35 que tính và 24 que tính. Hỏi có tất cả bao nhiêu que
tính ? Em làm tính thế nào ? (35 + 24 = ?).
- Học sinh gộp các bó và các que rời với nhau để được 5 bó và 9 que rời
Giáo viên nói và viết vào bảng “5 que cộng với 4 que là 9 que, viết 9 ở cột
đơn vị, 3 bó cộng 2 bó là 5 bó, viết 5 ở cột chục” (dưới gạch ngang).
- Vậy 35 +24 =59

* Bước 2: Hướng dẫn kỹ thuật làm tính cộng. Ta đặt tính viết 35 rồi viết 24
(ở dưới ) sao cho số chục thẳng với số chục, số đơn vị thẳng cột với số đơn
vị viết dấu + ở trước hai số, kẻ gạch ngang rồi tính từ phải sang trái .
+

35
24
59

* 5 cộng 4 bằng 9, viết 9
* 3 cộng 2 bằng 5, viết 5

Vậy 35 + 24 = 59
- Cho vài học sinh nhắc lại cách cộng trên.
* Phép trừ giáo viên cũng hướng dẫn học sinh thực hiện tương tự như phép
cộng .
- Đối với phép tính thực hiện theo hàng ngang thì đối tượng là học sinh khá
giỏi các em nhẩm theo cách nào thuận tiện nhất ra kết quả nhanh nhất và
đúng thì em ghi vào, cịn đối với học sinh yếu thì tơi hướng dẫn các em tính
nhẩm như sau.
Ví dụ: 15 + 1 = ?
Cách 1: Em cộng hàng đơn vị trước và số khi cộng, tôi hướng dẫn các em
chấm một chấm nhỏ dưới hàng đơn vị đã cộng trước 5 + 1 được 6 viết 6
ngay sau dấu bằng ở xa ra một chút, phần trước số 6 để viết hàng chục là 1
viết 1 sang, theo cách này các em đã biết cách cộng nhẩm theo hàng ngang
thành thạo mà không sai.
Cách 2: Đối với cách 1 các em chưa làm được hay ghi nhầm là ngược kết
quả: 15 + 1 = 61. Thì tơi hướng dẫn các em thực hiện lại phép tính như sau:
15 gồm có mấy chục và mấy đơn vị (1chục,5 đơn vị)
Cộng 1 ở hàng nào? (1 ở hàng đơn vị). Vậy khi cộng các em nhớ cộng

hàng đơn vị với hàng đơn vị trước, hàng chục với hàng chục sau.
Nên 15 + 1 = 16
17 / 31

17


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
i vi phộp tr, phộp cng số có 2 chữ số tơi cũng hướng dẫn từng
bước các em đã có căn bản về cách cộng trừ trong phạm vi 10  100 thì khi
làm bài, học bài các em sẽ hứng thú thích thú hơn. Vì vậy các bài học về Đại
lượng và Đo đại lượng, Đồng hồ thời gian, Tuần lễ, Ngày các em cũng dễ
dàng tiếp nhận mà khơng cảm thấy khó khăn, gị bó, áp đặt, khi phải học như
lúc trước, để gây hứng thú ở các em, giúp các em thoải mái trong học tập và
nắm vững kiến thức trong các bài học, tơi hướng dẫn các em chơi trị chơi
giờ nào việc nấy.
Trị chơi : GIỜ NÀO VIỆC NẤY.
1.Mục đích:
Luyện tập về đọc giờ đúng và nhận biết về một số thời điểm diễn ra
các hoạt động trong sinh hoạt hằng ngày.
2.Chuẩn bị:
Mỗi bạn có một thẻ hai mặt màu xanh, đỏ.
3.Cách chơi:
GV hoặc một bạn hô: “ 6 giờ sáng……..thức dậy”
“ 9 giờ sáng……..ăn cơm tối”
“ 7 gìờ sáng……..đi học”……
Cả lớp lắng nghe và giơ bảng mặt đỏ nếu thấy đúng, giơ mặt xanh nếu
thấy sai. Bạn nào giơ nhầm sẽ được nhắc nhở, cả lớp được dịp cười vui.
Chẳng hạn, với câu: “9 giờ sáng………ăn cơm tối” nếu bạn nào giơ mặt đỏ

là bị nhắc nhở. Trò chơi cứ tiếp tục như vậy nhiều lần.
* Các yếu tố hình học: Đối tượng là học sinh yếu nên khi dạy, giáo viên
hướng dẫn kỹ các phần sau: Tôi đưa ra hình tam giác thường và giới thiệu
tên hình: “Đây là hình tam giác”, nhằm giúp học sinh nhận ra một vật mẫu.
Sau đó tơi dịch chuyền vật mẫu đến những vị trí khác nhau cũng như giới
thiệu tiếp các hình tam giác khác như tam giác đều, tam giác vuông để học
sinh quan sát và trả lời “ Đó cũng là hình tam giác”.
- Sau đó tơi cho học sinh sử dụng đồ dùng học Tốn của mình tìm ra một số
hình tam giác và đọc lên “Hình tam giác” học sinh được thao tác trên các vật
mẫu. Có sự hướng dẫn của giáo viên từ đó biểu tượng cụ thể về “ Hình tam
giác”. Trên cơ sở đó học sinh sẽ tìm trong thực tế những đồ vật có dạng hình
tam giác biển báo giao thơng, cờ đi nheo …..
* Khi dạy các bài hình vng, hình trịn tơi cũng thực hiện tương tự như bài
hình tam giác. Nhằm rèn luyện học sinh kỹ năng nhận dạng hình, óc quan
sát, trí tưởng tượng, sau khi hình thành các biểu tượng về hình vng, hình
trịn, hình tam giác chúng tơi tổ chức trò chơi như sau:
18 / 31

18


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.

*Trũ chi: NGI MY GM.
1.Mc ớch:
Rốn kĩ năng nhận dạng và phân biệt các hình vng, hình tam giác,
hình trịn; rèn luyện óc quan sát và kĩ năng thao tác tạo hình.
2.Chuẩn bị:
Mỗi HS cần có bộ đồ dùng học Tốn 1 gồm 10 hình tam giác, 10

hình vng, 10 hình trịn.
GV cần vẽ sẵn lên giấy khổ A4 hình sau, phơtơcopy cho mỗi HS một
bản.

Người máy gồm:
Hình trịn
Hình tam giác
Hình vng
3.Cách chơi:
Giáo viên u cầu Học Sinh quan sát kĩ bức vẽ, sau đó làm hai việc:
Điền số hình trịn, hình tam giác, hình vng vào chỗ chấm trên bức vẽ.
Chọn trong bộ đồ dùng (đã chuẩn bị) ra đủ và đúng các hình như thế
để xếp tạo dáng một người máy. Bạn nào xong sớm nhất lớp là người thắng
cuộc.
d)Học sinh chưa giải được bài tốn có lời văn:
Mơn Tốn là một trong những mơn có vị trí rất đặc biệt quan trọng.
Một trong những điểm quan trọng nhất là các em phải có kỹ năng giải tốn
và trình bày các bài tốn. Đồng thời nội dung đề thi của phần giải toán
chiếm gần phân nữa số điểm của bài thi. Thế mà tất cả các em học sinh của
tôi kể cả những học sinh khá, các em thành thạo và thích làm các phép tính
cộng, trừ trong phạm vi 10 - 100… Cịn các bài tốn có lời văn thì các em
hầu như rất e ngại. Từ những nguyên nhân trên tôi đã nghiên cứu và học
được những kinh nghiệm của quý thầy cô, quý đồng nghiệp, đồng thời qua
nhiều năm giảng dạy, tơi đã tìm ra những biện pháp khi giải một bài tốn có
lời văn để hướng dẫn học sinh của tơi theo diện từ yếu đến trung bình .Các
19 / 31

19

SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
em thc hin c phộp tớnh nhưng lại không cẩn thận khi làm bài, cũng
như khi viết bài, thường quên viết kết quả của phép tính hoặc tên đơn vị kèm
theo, chữ viết nguệch ngoạc khi giải tốn thường khơng viết được lời giải.
Mặc dù đến tuần 23 học sinh mới chính thức học cách “Giải bài tốn
có lời văn” song chúng ta đã có ý ngầm chuẩn bị từ xa cho việc làm nay
ngay từ bài “phép cộng trong phạm vi 3 (luyện tập)” ở tuần 7.
Giúp học sinh nhìn tranh vẽ nêu đề bài tốn rồi viết kết quả phép tính
có ý với tình huống trong tranh.
Ví dụ: Giúp học sinh nêu “Một bơng hoa và một bông hoa là mấy
bông hoa? Rồi học sinh trả lời (một bông hoa và một bông hoa là hai bông
hoa) và viết 2 vào sau dấu bằng để có 1 + 1 = 2.
Bắt đầu từ tuần 7 cho đến tuần 16 tuy hầu hết các tiết dạy về phép
cộng trừ trong phạm vi 10 đều có các bài tập thuộc dạng “nhìn tranh nêu
phép tính’’ở đây học sinh được làm quen với việc: - Xem tranh vẽ.
- Nêu bài toán bằng lời.
- Nêu câu trả lời.
- Và điền phép tính thích hợp (với tình huống trong tranh).
Học sinh tập nêu bằng lời: “có 2 con thỏ thêm 1 con thỏ. Hỏi có tất cả bao
nhiêu con thỏ ? ” rồi tập nêu miệng câu trả lời “có tất cả 3 con thỏ”. Sau đó
viết vào ơ trống để có phép tính đúng

Tiếp đó, kể từ tuần 17, học sinh được làm quen với việc đọc tóm tắt rồi nêu
đề tốn bằng lời, sau đó nêu cách giải và tự điền số và phép tính thích hợp
vào dãy 5 ơ trống ở đây khơng cịn tranh vẽ nữa.
Ví dụ:

Có : 7 quả bóng
Cho : 3

quả bóng
20 / 31

20


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
Cũn : ... qu búng?
- Vit phép tính thích hợp “ tức là nhìn vào tranh và các thao tác đính vật
mẫu của giáo viên để đính phép tính, đến phần giải bài tốn các em được
làm quen với “ Đặt đề bài tốn” (theo tóm tắt đã ghi trong SGK) hai phần
này có quan hệ mật thiết với nhau nên học sinh cần nắm vững cấu tạo của
một bài tốn có lời văn gồm có 2 phần chính là những cái đã cho (đã biết) và
cái phải tìm (chưa biết).
- Giáo viên cần cho học sinh đọc kĩ đề toán, hiểu rõ một số từ khóa quan
trọng như “thêm vào, tất cả…” hoặc bớt, bay đi, cịn lại..” (có thể kết hợp
với tranh vẽ để học sinh quan sát).
- Khi dạy các bài tốn có lời văn cho đối tượng này tôi thường sử dụng tranh
ảnh, hoặc que tính để hướng dẫn học sinh, vì đối với các em trí nhớ rất chậm
cho nên tơi hướng dẫn từng phần theo các bước cụ thể như sau:
* Bước 1: tơi cho 2 em đọc đề tốn, cả lớp đọc thầm theo, sau đó tơi hướng
dẫn em tìm hiểu bài tốn qua tranh ảnh.
Ví dụ: cho học sinh nêu câu trả lời các câu hỏi “Bài toán cho biết nhà An
có 5 con gà thì tơi đưa tranh vẽ 5 con gà lên bảng, mẹ mua thêm 4 con gà
nữa (thì tơi đính tiếp thêm 4 con gà nữa vào tranh).

Bài tốn hỏi gì? Hỏi nhà An có tất cả mấy con gà?” Khi học sinh trả lời hoặc
nhắc lại câu trả lời của bạn để tìm hiểu bài tốn, tơi ghi tóm tắt bài tốn lên

bảng.
Tóm tắt:
Có
:
5 con gà.
Thêm
:
4 con gà.
Có tất cả : … con gà.?
Cho học sinh đọc lại tóm tắt của bài tốn.
* Bước 2: Khi học sinh đã hiểu được bài toán. Cho biết gì? Bài tốn hỏi gì?
Tơi hướng dẫn em cách giải bài tốn như sau: tơi nêu câu hỏi để học sinh trả
lời: Muốn biết nhà An có tất cả mấy con gà ta làm thế nào? (hướng dẫn học
21 / 31

21


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
sinh tr li Em phi lm phép tính cộng, lấy 5 cộng 4 bằng 9”. Như vậy nhà
An có 9 con gà cho học sinh đọc lại nhiều lần.
* Bước 3: Tôi hướng dẫn học sinh viết bài giải của bài tốn, ghi bài giải sau
đó viết câu lời giải, muốn viết được câu lời giải thì em phải dựa vào câu hỏi
để nêu câu lời giải như: “Nhà An có là:” “Số con gà có tất cả là:” “Nhà An
có tất cả là”. Cho học sinh lựa chọn câu trả lời nào thích hợp nhất rồi viết
ra:
+ Viết phép tính: tơi hướng dẫn các viết phép tính trong bài giải 5 cộng 4
bằng chín. Ở đây 9 chỉ 9 con gà nên viết con gà trong dấu ngoặc đơn (con
gà).

+ Viết đáp số: hướng dẫn học sinh viết đáp số : 9 con gà.
+ Sau đó để khắc sâu cách giải bài tốn có lời văn cho các em dễ nhớ tôi
nhấn mạnh từng phần khi giải tốn có lời văn như thế nào?
+Viết câu lời giải - viết phép tính (tên đơn vị trong dấu ngoặc) -viết đáp số.
Bài giải
Nhà An có tất cả là :
5 + 4 = 9 (con gà )
Đáp số: 9 con gà
Học sinh được tự đặt đề bài toán dựa vào thao tác trên các vật mẫu,
(tranh ảnh) nên dễ dàng nắm được đề bài từ đó các em sẽ giải được bài tốn
một cách nhanh chóng.
*Ví dụ như: học sinh cầm tay phải có 4 que tính tay trái có 3 que tính,
sau đó gần lại với nhau nhìn vào số que tính và dựa vào thao tác để tự đặt
một đề bài toán. Chẳng hạn “Tay phải em cầm 4 que tính, tay trái em cầm 3
que tính. Hỏi hai tay em cầm mấy que tính? ” Hoặc Có 4 que tính lấy thêm
3 que tính nữa. “Hỏi có tất cả bao nhiêu que tính?”. Khi học sinh đã mắt
thấy tai nghe, hiểu được bài toán cho gì? Bài tốn hỏi gì? Thì các em mới
giải được bài tốn, với cách này tơi sử dụng để tổ chức trò chơi như sau:
Trò chơi 1. Thi đua giải nhanh bài toán:
Cách chơi : Chia lớp thành hai đội A và B, mỗi đội 3 học sinh, chơi tiếp sức.
- Học sinh thứ 1 viết lời giải.
- Học sinh thứ 2 viết phép tính.
- Học sinh thứ 3 viết đáp số.
Nhận xét cách chơi: Học sinh cả lớp cùng Giáo viên nhận xét và biểu
dương đội thắng cuộc.

22 / 31

22

SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
Trũ chi th 2 : Giỏo viên dùng tranh ảnh hoặc mẫu vật thật để làm động
tác dựa theo đề bài toán: Cả lớp cùng giải bài tốn đó theo thao tác của
Giáo viên vào bảng con hoặc vào giấy nháp.
Nhận xét : Giáo viên biểu dương tổ thực hiện, hoặc cá nhân giải nhanh và
đúng.
Ví dụ: Trên cành có 8 con chim, có 2 con bay đi. Hỏi trên cành còn lại mấy
con chim?
Giáo viên đính tranh 8 con chim, dùng động tác tay tách 2 con chim
bay lên cao.

Học sinh dựa vào thao tác của Giáo viên để giải toán:
Bài giải
Số chim trên cành còn lại là:
8 – 2 = 6 (con chim)
Đáp số: 6 con chim.
e)Đối với học sinh yếu có tính cẩu thả:
Với cá tính này nếu giáo viên khơng uốn nắn, sửa chữa kịp thời thì sẽ ảnh
hưởng rất nhiều đến trẻ. Vì lớp Một là lớp quan trọng bởi những gì đã hình
thành và định hình ở trẻ rất khó thay đổi.
Mỗi khi các em quên mang đồ dùng học tập thì sẽ ảnh hưởng rất nhiều
đến giờ học mà đối tượng này lại thường xuyên quên mang sách, vở, bút,
bảng con… Qua trao đổi với phụ huynh các em, tôi biết được bố mẹ các em
đi làm xa nhà hoặc rất bận việc ở ngoài đồng và đa số là buôn bán đi sớm về
tối nên hầu như không kiểm tra hoặc chuẩn bị sách vở cho con em đi học
được.
23 / 31

23


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
Vỡ th t cỏc em cũng có thể sắp xếp đồ dùng theo thời khóa biểu
thì ngay từ những tuần đầu, tơi hướng dẫn em cách sắp xếp ngăn nắp. Những
tập sách mà ngày nào cũng sử dụng để chung một ngăn tủ ở lớp, những
quyển sách, vở nào cần mang đi theo thời khóa biểu thì để riêng, nên dù
chưa đọc được chữ các em cũng tự chuẩn bị được sách, vở đồ dùng học tập
cho mình một cách đầy đủ mà khơng cần bố mẹ làm hộ. Dần dần các em ở
đối tượng này hình thành thói quen bớt cẩu thả và hạn chế quên mang dụng
cụ .
Học sinh hiện nay ở lớp tơi học Tốn yếu mà chữ viết chưa đẹp,
khơng đúng kích cỡ, đúng qui cách lại thường xun bơi xóa, các số viết
không cẩn thận, ngay hàng, nên mỗi khi chấm điểm giáo viên thường xuyên
nhắc nhở em và gạch dưới chữ hay số viết sai bằng bút đỏ và viết lại số
đúng bằng mực đỏ cho em dễ nhận thấy. Để rèn cho các em viết chữ và số
được đẹp hơn, tôi thường xuyên cho em xem những tập “Vở sạch chữ đẹp”
để giúp các em có ý thức giữ vở sạch và luyện viết chữ đẹp.
Trong những giờ rèn viết bảng con tôi thường lưu ý đến đối tượng này,
tôi sửa chữa từng nét, từng số, cách đặt dấu cộng, trừ dấu bằng cho các em,
khi học sinh làm bài tập trong bảng con hoặc bảng lớp tôi theo dõi quan sát
cả lớp và chỉ ra những chổ chưa đúng, chưa đẹp để các em sửa chữa, tôi ln
khen, động viên mỗi khi có tiến bộ. Hình thức trên chưa đủ, vì các em chỉ
học tại lớp, về nhà khơng có tự học được. Nên việc học ở nhà tơi rất lưu ý.
u cầu em phải có 1 quyển vở tự rèn học ở nhà. Ngày nào đi học thì đem
theo.
Ví dụ: như hơm nay cơ dạy số 5 thì em phải viết vào vở số 5, cách viết
thì tơi sẽ viết mẫu 1 số vào vở rồi em nhìn vào chữ mẫu tự viết. Những ngày

kiểm tra tơi khơng cho biết trước, vì làm như thế các em khơng dám bỏ qua.
Từ đó các em đã có thói quen viết ngay hàng, khơng cong vẹo, tập học sạch
sẽ hơn, em khơng cịn có thói quen viết ngốy mà đã tự có ý thức rèn chữ,
rèn số. Từ đấy em có hứng thú hơn trong học tập, em khơng cịn sợ mỗi khi
học bài phải viết, phải làm tốn nữa mà tỏ ra rất thích học, sau những giờ
học tơi thường tổ chức trị chơi, các em có dịp thi đố tài năng của mình từ
đấy mà mạnh dạn, tự tin hơn.
4. Kết hợp với phụ huynh học sinh:
Tơi thường xun trao đổi với những cha mẹ có học sinh học yếu
mơn Tốn , nhằm phổ biến nội dung phụ đạo học sinh cho phụ huynh biết để
chăm lo và nhắc nhở con em mình. Tơi cho phụ huynh biết việc học văn hóa
24 / 31

24


SKKN:Một số biện pháp giúp đỡ học sinh yếu học tốt môn
Toán ở lớp 1.
lp 1 núi chung hc Tốn nói riêng là phải liên tục và kiến thức các bài
học phải liên tục kế tiếp nhau. Nếu bị gián đoạn một hai ngày sẽ bị hổng
kiến thức. Việc học các bài kế tiếp sẽ rất khó khăn nhất là với mơn Tốn. Vì
vậy việc đảm bảo chun cần, luôn phải thực hiện tốt, phụ huynh không nên
để cho con nghỉ học khi khơng cần thiết.
Ví dụ: Hơm nay học phép cộng dạng 14 + 3 ngày mai sẽ học luyện
tập, nếu nghỉ học 1 - 2 ngày sẽ bị mất căn bản, vì bài kế tiếp sẽ là phép trừ
dạng 17 – 3 lúc này các em sẽ khơng biết cách tính như thế nào ?
Trong giờ học có các bài tập trong sách giáo khoa đã dược giáo viên
hướng dẫn làm ở lớp, nhưng vì đối tượng là học sinh yếu nên giáo viên
hướng dẫn phụ huynh cho các em làm lại các bài tập đó ở nhà với sự kiểm
sốt của phụ huynh .Tơi hướng dẫn cách kèm cặp học sinh ở nhà thật cụ thể

để phụ huynh dạy không bị sai lệch với cách dạy của cơ ở lớp.
Lúc đầu có nhiều phụ huynh vẫn chưa thấy được sự cần thiết phải phối
hợp cùng Giáo viên chủ nhiệm lớp để dạy dỗ con em, nhưng bằng sự nhiệt
tình chúng tơi thường xun gặp gỡ trao đổi cộng với sự tiến bộ của học
sinh, dần dần phụ huynh đã hiểu và kết hợp chặt chẽ với cơ. Từ đó kết quả
học tập của học sinh ngày càng nâng cao.
5. Kiểm tra, đánh giá:

Việc kiểm tra, đánh giá năng lực học tập của học sinh là việc làm
thường xuyên và lien tục mà đặc biệt là đối với học sinh yếu cần phải thực
hiện nhiều hơn.Chúng ta đánh giá học sinh không phải chỉ để xếp loại mà
chủ yếu là để đánh giá lại phương pháp tổ chức dạy học của chúng ta có đạt
hiệu quả hay không, nội dung dạy học cho các em học sinh yếu đã phù hợp
chưa.Từ đó giáo viên có kế hoạch điều chỉnh cho phù hợp. Ngồi ra giáo
viên cịn xác định được học sinh yếu mặt nào và tìm ra nguyên nhân để giáo
dục tốt hơn.
V. KẾT QUẢ
25 / 31

25