THỰC TRẠNG CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG THUỐC CHỮA BỆNH TẠI VIỆT NAM

77

CHƯƠNG 2: TH C TR NG CHÍNH SÁCH QU N LÝ NHÀ
NƯ C

I V I TH TRƯ NG THU C CH A B NH T I
VI T NAM

2.1. Th c tr ng th trư ng thu c ch a b nh t i Vi t Nam
Trư c khi phân tích th c tr ng chính sách qu n lý Nhà nư c

i v i th

trư ng thu c Vi t Nam, th c tr ng th trư ng thu c Vi t Nam giai o n 19952006 s

ư c nghiên c u v c hai phía cung và c u thu c nh m phát hi n ra

nh ng t n t i b t c p và nh ng thành công

i v i th trư ng thu c t i Vi t

Nam th i gian qua.
2.1.1. Tác

ng c a tình hình kinh t và cơ c u b nh t t

n chi phí tiêu

dùng thu c t i Vi t Nam giai o n 2001-2007
2.1.1.1.Tình hình kinh t Vi t Nam tác

ng

n chi phí tiêu dùng thu c

Kinh t Vi t Nam nói chung có xu hư ng tăng trư ng m nh giai o n
2001-2007 v i m c tăng GDP trung bình là 7,5%/năm. Tăng trư ng kinh t
d n

n thu nh p c a ngư i dân tăng lên th hi n

m c GDP/ u ngư i tăng

lên hàng năm. Khi thu nh p tăng thì m c chi phí cho s d ng thu c cũng tăng
làm cho t ng c u v thu c t i th trư ng Vi t Nam tăng lên. Hình 2.1, 2.2, th
hi n m c tăng chi phí tiêu dùng thu c/ u ngư i tăng lên cùng v i m c
GDP/ u ngư i tăng.
Tuy nhiên, m c thu nh p bình quân/ u ngư i c a ngư i dân Vi t Nam
còn

m c th p, do v y nhu c u v tiêu dùng thu c v i m c giá trung bình và

th p còn r t ph bi n.

ây là m t thu n l i cho các doanh nghi p s n xu t

thu c c a Vi t Nam phát tri n th trư ng vì theo t ng k t chung c a B công
thương và B Y t năm 2006, thì m c giá các s n ph m thu c ư c s n xu t
b i các doanh nghi p Vi t Nam luôn

m c giá trung bình và th p so v i giá

c a các thu c cùng lo i có ngu n g c nh p kh u.


78

Hình 2.1: GDP/

u ngư i (USD) c a Vi t Nam giai o n 2000-2007

1000
800
600
400
200
0
2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

Ngu n: T ng c c th ng kê (2008)

2.1.1.2. Cơ c u b nh t t t i Vi t Nam tác

ng

Vi t Nam hi n v n là nư c ang phát tri n

n tiêu dùng thu c
m c th p, i u ki n dinh

dư ng, chăm sóc y t và v sinh mơi trư ng cịn kém. Do v y, cơ c u b nh t t
s có xu hư ng xu t hi n nhi u các b nh liên quan

n nh ng

c i m này.

Theo th ng kê c a T ch c Y t th gi i, 2006 [104], các nư c phát
tri n và các nư c ang phát tri n có cơ c u b nh t t khác nhau. T i các nư c
phát tri n có xu hư ng m c các b nh mãn tính, khơng lây nhi m như các b nh
thu c v tim m ch, tâm th n kinh, r i lo n n i ti t, ung thư, béo phì. Cịn t i
các nư c kém phát tri n thì ngư i dân s m c nhi u các b nh liên quan

n

nhi m khu n và d ch b nh do vi khu n và virus gây ra thư ng g i là các b nh
lây nhi m. Theo b ng 2.1, cho th y 10 lo i b nh mà ngư i dân Vi t Nam

m c nhi u nh t tính trên 100 ngàn dân ã thu c các b nh viêm nhi m: 1.266
ca m c các b nh viêm ph i, viêm h ng va viên Amidan c p, viêm ph qu n
và ti u ph qu n c p, cúm, viêm ru t th a, viêm d dày tá tràng, tai n n giao
thông và tai n n lao

ng: 242 ca m c, tăng huy t áp: 122 ca m c.

V i cơ c u b nh t t như trên t o ra xu hư ng nhu c u v thu c chi m t
tr ng l n trong t ng lư ng c u v thu c hàng năm c a Vi t Nam là các lo i
kháng sinh, thu c huy t áp và các thu c i u tr liên quan

n kháng viêm, gi m


79

au, ch ng phù n . Trong khi ó, cơng ngh s n xu t các lo i thu c này không
ph c t p như s n xu t các thu c cho các b nh m c nhi u t i các nư c phát tri n.
Hơn th n a, các b nh này ch y u m c

nh ng ngư i dân có m c thu nh p

trung bình và th p trong xã h i. Nh ng ngư i tiêu dùng thu c thu c nhóm
này quan tâm r t nhi u
cũng là m t

n m c giá thu c và nh y c m cao

c i m phù h p

i v i trình

i v i giá.

ây

công ngh hi n t i c a các

doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam nói chung n u bi t cách t p trung
khai thác phân o n th trư ng này, trư c khi phát tri n c nh tranh

phân

o n th trư ng òi h i các s n ph m ư c s n xu t b i công ngh cao hơn.
Hình 2.2: Chi phí tiêu dùng thu c/

u ngư i (USD) c a Vi t Nam giai

o n 2000-2007
14
12
10
8
6
4
2
0
2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

Ngu n: B Y t (2008)

Ph n ti p theo, Lu n án s nghiên c u th trư ng thu c Vi t Nam theo
hai giai o n 1995-1999 và 2000-2007.
2.1.2. Th trư ng thu c ch a b nh t i Vi t Nam giai o n 1995-1999
2.1.2.1. Trình
Tính

cơng ngh s n xu t thu c

n năm 1999, ngành dư c Vi t Nam có 125 doanh nghi p s n

xu t thu c thu c s h u Nhà nư c và 38 doanh nghi p thu c s h u khác bao
g m công ty trách nhi m h u h n, công ty c ph n, công ty liên doanh v i


80

nư c ngồi và cơng ty có v n
nghi p này

u tư 100% c a nư c ngoài. T t c các doanh

u ch t p trung vào khâu s n xu t nh ng thu c thành ph m d a

trên ho t ch t làm nguyên li u (bán thành ph m) nh p kh u t nư c ngồi,
chưa có doanh nghi p s n xu t nào có kh năng t t ng h p lên nh ng ho t
ch t dùng làm nguyên li u

s n xu t ra thu c thành ph m. T ng giá tr s n

xu t thu c c a các doanh nghi p này áp ng ư c 25% t ng nhu c u v
thu c t i th trư ng Vi t Nam [12].
B ng 2.1: Các b nh m c cao nh t t i Vi t Nam năm 2006
( ơn v tính trên 100.000 dân)
Tên b nh

S ca m c b nh
297,83

Các b nh viêm ph i
Viêm h ng và viêm Amidan c p

251,39

Viêm ph qu n và viêm ti u ph qu n c p

214,82

a ch y, ru t non có ngu n g c nhi m khu n

209,54

Tai n n giao thông

159,08

Tăng huy t áp

122,58

Cúm

106,75

B nh c a ru t th a

95,33

Viêm d dày và tá tràng

90,90

Gãy các ph n khác c a chi: do lao

ng và giao thông

83,70

Ngu n: Báo cáo th ng kê c a B Y t Vi t Nam (2007)

Ngo i tr các doanh nghi p s n xu t thu c có v n

u tư c a nư c

ngồi v i s lư ng nh so v i t ng s lư ng các doanh nghi p s n xu t thu c
t i Vi t Nam, các doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t Nam

u s d ng

nh ng máy móc, thi t b và công ngh r t l c h u. Các trang thi t b máy
móc, phịng thí nghi m và kho b o qu n thu c c a h u h t các doanh nghi p
Vi t Nam n m trong tình tr ng khơng có kh năng s n xu t ra ư c nh ng
thu c có ch t lư ng t t

t tiêu chu n khu v c và th gi i. Tính

n cu i năm


81

1998, trong s các doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t Nam, ch có 30
doanh nghi p có giá tr tài s n doanh nghi p

t 100 t

ng (tương ương

kho ng 7,7 tri u ơ la), các doanh nghi p cịn l i có giá tr tài s n trong
kho ng t 1 t

ng

n 99 t

ng (tương ương kho ng 77 ngàn ô la

n7

tri u ô la).
Theo báo cáo c a B Y t Vi t Nam năm 1999, nh ng trang thi t b
máy móc, phịng thí nghi m c a các doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t
Nam

ang ư c s d ng

s n xu t thu c trong giai o n này là r t l c h u.

R t nhi u doanh nghi p s d ng nh ng máy móc, trang thi t b
vào nh ng năm 1950-1970 nh p kh u t

ư c s n xu t

ông Âu.

Trong s các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam, ch có 8 doanh

nghi p

t ư c ch ng ch th c hành s n xu t thu c t t c a khu v c (GMP

ASEAN), ó là công ty dư c ph m

ng Tháp, Công ty dư c H u Giang,

Công ty dư c và sinh ph m y t , công ty dư c Hitsamitsu c a Nh t b n,
Novartis c a Thu s , Rohto Mentholated c a Nh t b n, Sanofi Pharma Vi t
Nam c a Pháp và công ty Rhone Poulene Roger c a Pháp. Như v y là ch có
kho ng 5% doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam

t ư c ch ng ch

th c hành s n xu t thu c t t khu v c (GMP ASEAN) và chưa có doanh
nghi p nào

t ch ng ch GMP châu Âu. i u này ch ng t cơng ngh và quy

trình s n xu t c a 95% doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t Nam còn r t l c
h u. Theo i u tra c a B Y t Vi t Nam năm 1999 [12],

99 doanh nghi p

s n xu t thu c thu c s h u Nhà nư c và có k t lu n v phân lo i trình
cơng ngh mà các doanh nghi p này ang s d ng theo tiêu chu n qu c t
như sau:
- 81,8% s doanh nghi p ang s d ng công ngh l c h u
- 5,5 % s doanh nghi p ang s d ng công ngh

- 11,8 % s doanh nghi p ang s d ng cơng ngh

trình
trình

trung bình
t t


82

- 0,6 % s doanh nghi p ang s d ng cơng ngh

trình

tiên ti n

2.1.2.2. Các thu c ư c s n xu t
Các thu c ư c s n xu t b i các doanh nghi p t i Vi t Nam có 3
i m chính: ơn i u v s lo i ho t ch t ư c s d ng

c

s n xu t, ch t

lư ng kém và giá thành th p.
Thu c ư c s n xu t b i các doanh nghi p t i Vi t Nam ch y u dư i
d ng viên nén, viên bao Film, d ng Gel và d ng tiêm. Theo báo cáo c a C c
qu n lý dư c Vi t Nam tính

n cu i năm 1998, t ng s lư ng thương hi u

thu c thành ph m s n xu t t i Vi t Nam ã ư c c p phép ăng ký lưu hành trên
th trư ng là 4924 thu c, nhưng ch có 310 lo i ho t ch t chính ư c s d ng
s n xu t ra nh ng lo i thu c thành ph m trên. Trong khi ó, thu c thành ph m
nh p kh u ã ư c c p phép lưu hành t i Vi t Nam là 3743 thương hi u và ư c
s n xu t t 856 lo i ho t ch t chính khác nhau. Các thu c ư c s n xu t t i Vi t
Nam ch y u thu c các nhóm: Kháng sinh, gi m au, kháng viêm, h s t,
vitamin. Các thu c s d ng i u tr

c hi u còn r t h n ch . [35]

Ch t lư ng thu c ư c s n xu t ra b i các doanh nghi p c a Vi t Nam
còn kém v hi u qu

i u tr và kh năng duy trì hàm lư ng thu c, ch t lư ng

ho t ch t thu c trong th i gian b o qu n. Theo báo cáo c a C c qu n lý dư c
Vi t Nam, trong năm 1997 có 130 lơ thu c kém ch t lư ng không ư c phép
lưu hành thì trong ó 85 lơ thu c ư c s n xu t b i các doanh nghi p c a
Vi t Nam. Năm 1998, có 103 lơ thu c kém ch t lư ng không ư c phép lưu
hành thì trong ó có 71 lơ thu c ư c s n xu t trong nư c.
Các thu c ư c s n xu t t i Vi t Nam khi ưa ra lưu hành trên th
trư ng ln có giá th p hơn nhi u so v i thu c nh p kh u. Ví d : Ampicillin
500mg nh p kh u t Pháp có giá t i th trư ng Vi t Nam là 9,800
cũng thu c này s n xu t b i doanh nghi p 100% v n
Vi t Nam là Sanofi pharma có giá 8,600

ng/viên,

u tư nư c ngoài t i

ng/viên, nh p kh u t

n

là


83

5,400

ng/viên và s n xu t b i công ty dư c H u Giang ch là 3,900

ng/viên th p nh t trên th trư ng, theo i u tra c a Liên hi p các xí nghi p
dư c Vi t Nam năm 1999 [35].
2.1.2.3. Ho t ch t làm nguyên li u

s n xu t thu c

Tính t i th i i m cu i năm 1999, các doanh nghi p s n xu t t i Vi t
Nam k c các doanh nghi p có v n

u tư nư c ngồi chưa có kh năng s n

xu t ra b t kỳ ho t ch t làm nguyên li u nào ph c v cho s n xu t thu c thành
ph m, ngo i tr m t vài thu c có ngu n g c th c v t ( thu c ơng y). Tồn
b thu c thành ph m ư c s n xu t b i các doanh nghi p thu c t i Vi t Nam
u nh p kh u nguyên li u bán thành ph m t nư c ngoài. i u này ch ng t

trình

cơng ngh hố dư c c a các doanh nghi p Vi t Nam còn th p, mang

tính gia cơng và ph thu c 100% vào giá nguyên li u c a nư c ngoài.
2.1.2.4. Giá tr s n xu t thu c
T ng giá tr s n xu t thu c c a các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t
Nam cịn r t th p. Tính

n cu i năm 1999, giá tr s n xu t ch

t kho ng trên

128 tri u ô la/năm. N u so sánh giá tr s n xu t thu c v i GDP, năm 1997
chi m 0,46% GDP và năm 1998 chi m 0,4% GDP, t l này là r t th p. Theo
b ng 2.2, giá tr s n xu t thu c c a các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t
Nam
tr

ã liên t c tăng lên hàng năm trong giai o n t 1995-1999, tuy nhiên giá
t ư cv n

m c th p, giá tr s n xu t thu c năm 1999 tăng 31 tri u ô la

so v i năm 1995 t c là tăng 31%. M c tăng trư ng này th hi n m t giai o n
phát tri n ch m c a ngành công nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam .
2.1.2.5.

u tư tr c ti p nư c ngồi

Tính
thu c có v n

n cu i năm 1999, Vi t Nam

ã có 22 doanh nghi p s n xu t

u tư nư c ngồi có gi y phép ho t

nghi p liên doanh và 9 doanh nghi p có v n

ng, trong ó có 13 doanh

u tư 100% c a nư c ngoài.


84

B ng 2.2: Giá tr s n xu t thu c c a Vi t Nam giai o n 1995-1999
Giá tr s n xu t thu c tính

Giá tr s n xu t thu c tính

theo VND

theo USD

( ơn v : ngàn VND)

( ơn v : tri u USD)

1995

970.000

97

1996

1.232.494

112

1997

1.405.807

120

1998

1.485.000

112

1999

1.804.800

128

Năm

Ngu n: Báo cáo c a C c qu n lý dư c Vi t Nam năm 2000

Tuy nhiên, sau ó ch có 7 doanh nghi p chính th c ho t
thu c tính

ng s n xu t

n tháng 12/1999, nhưng ã óng góp t tr ng l n trong t ng giá

tr s n xu t thu c c a các doanh nghi p Vi t Nam v i t ng giá tr t các
doanh nghi p này năm 1998 là 35,412 tri u ô la, kho ng 32% t ng giá tr s n
xu t thu c c a Vi t Nam. B ng 2.3, 2.4 th hi n s d án có v n
ngồi và ngu n g c qu c gia ã ăng ký, ư c c p phép

u tư nư c

xây d ng nhà máy

s n xu t thu c t i Vi t Nam. Tuy nhiên, sau ó do các nguyên nhân khách
quan và ch quan ch có 31,8% s d án này i vào ho t
trong giai o n 1995-1999.

ng chính th c


85

B ng 2.3: Các d án ăng ký v doanh nghi p s n xu t thu c có v n

u

tư nư c ngoài
V n

u tư

T l %

Năm

S d án

1991

1

1.276

0,68

1992

1

5.000

2,68

1993

2

13.248

7,11

1994

3

25.154

13,50

1995

8

92.067

49,41

1996

6

49.300

26,46

1997

0

-

-

1998

1

0.300

0,16

1999

0

-

-

T ng

22

186.345

100%

( ơn v : ngàn ô la)

Ngu n: Báo cáo c a B Y t năm 2000

2.1.2.6. Thu c nh p kh u
Giá tr thu c nh p kh u bao g m c thu c thành ph m và thu c nguyên
li u chi m kho ng 4% t ng giá tr nh p kh u các lo i c a Vi t Nam hàng năm
giai o n 1995-1999. Theo th ng kê c a C c qu n lý dư c Vi t Nam năm
1999, giá tr thu c thành ph m nh p kh u chi m doanh thu 75% t ng giá tr
th trư ng thu c c a Vi t Nam, ư c nh p kh u t 40 qu c gia trên th gi i.
B ng 2.4, th hi n giá tr thu c nh p kh u vào Vi t Nam cũng liên t c tăng
lên hàng năm. Giá tr thu c nh p kh u năm 1999 tăng 150,938 tri u ô la so
v i năm 1995 (tăng 53,8%). Giá tr tăng lên c a thu c nh p kh u vào Vi t
Nam g p 4,83 l n so v i giá tr tăng lên c a thu c ư c s n xu t trong nư c.


86

B ng 2.4: Ngu n g c các qu c gia có d án v doanh nghi p s n xu t
thu c t i Vi t Nam
Qu c gia

S d án

V n

u tư

( ơn v : ngàn ô la)

T l %

M

3

36.100

19,37

Ai xơ len

1

33.250

17,84

Hàn qu c

3

27.566

14,79

Ma lai xi a

3

20.800

11,16

Pháp

2

17.836

9,57

Thu s

1

15.700

8,43

Phi lip pin

1

12.500

6,71

Trung qu c

3

8.217

4,41

Nh t b n

1

6.400

3,43

n

1

5.000

2,68

Nga

2

1.976

1,06

1

1.000

0,54

22

186.345

100%

ài loan
T ng

Ngu n: Báo cáo c a B Y t năm 2000

Giá tr s n xu t thu c trong nư c và giá tr thu c nh p kh u

u tăng

lên hàng năm ch ng t nhu c u s d ng thu c c a ngư i dân Vi t Nam liên
t c tăng lên. Tuy nhiên, giá tr thu c nh p kh u tăng nhanh hơn, cao hơn so
v i giá tr thu c s n xu t trong nư c, i u này ch ng t kh năng c nh tranh
c a các doanh nghi p s n xu t thu c trong nư c kém hơn nhi u so v i doanh

nghi p nư c ngồi có thu c nh p kh u vào Vi t Nam v phương di n th ph n
thu c t i Vi t Nam.


87

Hình 2.3: Giá tr nh p kh u thu c giai o n 1995-1999
( ơn v : tri u ô la M )
500
450
400
350
300

Thanh pham

250

Nguyen lieu

200

Tong nhap khau

150
100
50
0
1995

1996

1997

1998

1999

Ngu n: Báo cáo c a T ng c c H i quan năm 2000

2.1.3. Th trư ng thu c ch a b nh t i Vi t Nam giai o n 2000-2007
2.1.3.1. Tình hình s n xu t
Xét v giá tr tính
thu c t i Vi t Nam m i ch

n h t tháng 12/2007, các doanh nghi p s n xu t
áp ng ư c 41,8% t ng chi phí tiêu dùng thu c

c a Vi t Nam. Trong nh ng năm qua, do tác
thu nh p trên

ng t t c a tăng trư ng kinh t ,

u ngư i t i Vi t Nam tăng lên d n

n tiêu dùng thu c trên

u ngư i cũng tăng theo. Chi phí này tăng t 5,4 ô la/ u ngư i năm 2000
lên t i 13,4 ô la/

u ngư i năm 2007.

S tăng lên c a nhu c u v thu c ch a b nh ã t o cơ h i cho các
doanh nghi p s n xu t thu c phát tri n,

ng th i cũng gây s c ép

iv ih

khi mà nhu c u c a ngư i dân không ch tăng v s lư ng mà còn òi h i c
v ch t lư ng và s

a d ng v ch ng lo i. Hơn th n a, các thu c nh p kh u

v i ch t lư ng t t, thu c g c t các doanh nghi p thu c các nư c phát tri n
và các thu c Generic giá thành r

ư c nh p kh u t các doanh nghi p s n

xu t thu c các nư c có n n cơng nghi p s n xu t thu c Generic phát tri n như
n

, Hàn Qu c, Trung Qu c, Thái Lan, Malaysia, Indonesia .v.v. ã gây


88

s c ép c nh tranh r t l n

i v i các doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t

Nam .
Nhà nư c còn chưa có quy
xu t, pha ch thu c khơng

nh ngăn ch n

i v i nhi u cơ s s n

i u ki n c a m t cơ s s n xu t thu c th c

hi n vi c s n xu t và bán thu c trên th trư ng Ví d : khoa dư c b nh vi n,
trung tâm ki m nghi m, trung tâm th c hành trư ng
qu n lý dư c Vi t Nam, 4/2006)[18].
Vi t Nam không

i h c Y, Dư c (C c

a s các xí nghi p s n xu t thu c c a

t tiêu chu n “th c hành s n xu t thu c t t-GMP” và thu c

s h u Nhà nư c. Tuy nhiên, theo thông báo c a B Y t tháng 1/2007, k t
tháng 1/1/2009, n u cơ s nào không

t tiêu chu n “th c hành s n xu t thu c

t t-GMP” s không ư c phép s n xu t thu c.
Hình 2.4: Giá tr s n xu t thu c t i Vi t Nam
ơn v : Ngàn ô la M

1200000
1000000
800000

Sư dơng
S¶n xt

600000

NhËp khÈu

400000

Xt khÈu

200000
0
2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

Ngu n: báo cáo c a B Cơng thương, năm 2008

Tình hình s n xu t c a các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam
ãb t

u có nhi u ti n b sau năm 2000, th hi n

giá tr s n xu t thu c

trong nư c liên t c tăng lên hàng năm và t l tiêu dùng thu c ư c s n xu t
b i các doanh nghi p trong nư c cũng liên t c tăng lên hàng năm so v i t ng
lư ng thu c ư c tiêu dùng b i ngư i dân Vi t Nam (hình 2.4). Năm 2001,
giá tr thu c thành ph m s n xu t t i Vi t Nam ư c tiêu th trong nư c là


89

161,343 tri u ô la M trên t ng s giá tr thu c thành ph m ư c tiêu th t i
Vi t Nam là 472,356 tri u ô la M chi m 34,16%.

n năm 2007, giá tr

thu c s n xu t trong nư c ã tăng lên 475,403 tri u ô la M chi m 41,83%
so v i t ng giá tr thu c thành ph m ư c tiêu th trong nư c
tri u ô la M , giá tr thu c thành ph m xu t kh u m i ch

t 1,136,353

t 22,113 tri u ô

la M chi m 3,6% giá tr thu c s n xu t t i Vi t Nam.
Thu c thành ph m ư c s n xu t t các ho t ch t làm nguyên li u ư c
nh p kh u ã a d ng hơn, n u năm 1995 các doanh nghi p c a Vi t Nam ch
s n xu t ư c thu c thành ph m t 80 ho t ch t thì

n năm 1997 là t 175

ho t ch t, năm 2001 là t 365 ho t ch t, năm 2002 ã s n xu t ư c thu c
thành ph m t 384 lo i ho t ch t và

n năm 2006 ã s n xu t ư c thu c

thành ph m t 652 ho t ch t trên t ng s 1.563 ho t ch t chi m 41,7% s
lư ng ho t ch t thu c ang có m t t i th trư ng Vi t Nam, t t c các thu c
này
chưa

u là Generic. Tính

n cu i năm 2006, các doanh nghi p c a Vi t Nam

t ư c b t kỳ ti n b nào trong nghiên c u c i ti n, nghiên c u phát

minh các ho t ch t m i. T t c các thu c tân dư c khơng có ngu n g c th o
dư c ( ông y)

u ph i nh p kh u ho t ch t làm ngun li u t nư c ngồi.

Trong khi ó, nh ng doanh nghi p s n xu t thu c có ngu n g c th o

dư c t i Vi t Nam l i có nh ng bư c ti n b

áng k

i v i th trư ng qu c

t . Ví d : Thu c ch ng s t rét chi t xu t t cây Thanh hao hoa vàng ã có th
xu t kh u sang châu Phi,

n

và cung c p cho các d án c a t ch c y t

th gi i (WHO).
Các doanh nghi p Vi t Nam m i ch

t trình

s n xu t thu c thành

ph m t ho t ch t làm nguyên li u d ng bán thành ph m ư c nh p kh u, ch
y u t các nư c có giá thành r như Trung Qu c,

n

, Hàn Qu c và m t

ph n nh t châu Âu. Các doanh nghi p s n xu t c a Vi t Nam b t
tâm

u quan

n ti p thu chuy n giao công ngh s n xu t thu c Generic. Ch t lư ng


90

và i u ki n s n xu t thu c ã ư c nâng cao,
nghi p s n xu t

n năm 2003 ã có 40 doanh

t ch ng ch GMP ASEAN, trong ó có 3 doanh nghi p ã

t ch ng ch GMP châu Âu.
Theo báo cáo c a C c qu n lý dư c Vi t Nam năm 2006, Vi t Nam có
t ng c ng 174 doanh nghi p s n xu t thu c, trong ó có 59 doanh nghi p ã
t ch ng ch th c hành s n xu t thu c t t (GMP) chi m 33,9% và 115 doanh
nghi p chưa
nghi p

t ch ng ch này chi m 66,1%.

t ch ng ch GMP tăng lên

nghi p chưa

n 31/12/2007, s doanh

n 74 chi m 42,5%, còn 100 doanh

t ch ng ch r t c n thi t này chi m 57,5%. Như v y, t l các

doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t Nam chưa
còn cao.

ây là ch ng ch

t ư c ch ng ch GMP

ư c c p cho các doanh nghi p s n xu t thu c

ch a b nh cho ngư i, liên quan

n ngu n nhân l c, quy trình s n xu t, y u

t v sinh môi trư ng và trang thi t b s d ng trong quá trình s n xu t nh m
m b o các thu c ư c s n xu t ra có ch t lư ng t t.
Trong khi ó lư ng thu c ư c tiêu th trong năm 2006 t hai lo i
doanh nghi p nói trên l i có con s ngư c l i, kh i các doanh nghi p
ch ng ch GMP ã s n xu t và tiêu th

ư c 5.369 t VND chi m 86%

t ng giá tr thu c s n xu t trong nư c và kh i các doanh nghi p chưa
ch ng ch GMP ch s n xu t và tiêu th
tr s n xu t thu c trong nư c.
áp ng c a th trư ng
c a khách hàng

t
t

ư c 874 t VND chi m 14% giá

i u này ã ph n nào ph n ánh kh năng

i v i các thu c có ch t lư ng, ph n ánh ni m tin

i v i các doanh nghi p có ch ng ch GMP. V i s

lư ng nhi u hơn c a các doanh nghi p chưa

t ch ng ch GMP so v i

t ng s doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam và ch s doanh thu
chênh l ch rõ r t gi a hai nhóm doanh nghi p này ã ch ng t r ng kh
năng c nh tranh nói chung c a a s các doanh nghi p s n xu t thu c c a
Vi t Nam r t y u so v i các doanh nghi p nư c ngoài s n xu t thu c


91

nh p kh u vào Vi t Nam, b i các doanh nghi p s n xu t thu c nư c ngồi
u

t ch ng ch GMP, vì theo quy

nh c a B

y t Vi t Nam ch

nh ng thu c ư c s n xu t ra b i các doanh nghi p s n xu t thu c nư c
ngoài

t ch ng ch GMP m i ư c c p phép nh p kh u và lưu hành

Vi t Nam. Hi n có 3 m c
khó

giá tr c a ch ng ch GMP xét theo m c

t ư c và m c tín nhi m khác nhau t th p

n cao là ch ng ch

GMP Vi t Nam, GMP khu v c ASEAN và ch ng ch GMP châu Âu.
Trong s các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam, ã có 8 doanh
nghi p liên doanh v i nư c ngoài và 16 doanh nghi p có v n 100% c a nư c
ngoài v i t ng s v n

u tư lên

n 172 tri u ô la. Năm 2000, giá tr s n

xu t c a các liên doanh và doanh nghi p có v n

u tư nư c ngồi ã

tri u ô la hay 10% giá tr s n xu t thu c c a Vi t Nam. Tính

t 41

n năm 2006,

các doanh nghi p thu c s h u Nhà nư c ã s n xu t v i giá tr b ng 40% giá
tr s n xu t thu c c a Vi t Nam .
Xét v công ngh bào ch c a các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t
Nam, hi n ch y u còn t p trung vào các d ng bào ch thông thư ng, ơn
gi n, có nhi u trùng l p, chưa chú ý s n xu t các d ng bào ch

c bi t như

to dư c, noãn dư c, thu c x t phân li u, thu c dán trên da, viên phóng thích
ch m v v... T l dây truy n s n xu t viên nén thông thư ng chi m a s v i
51% (hình 2.5).
Bên c nh nh ng h n ch v công ngh bào ch , các doanh nghi p s n
xu t thu c t i Vi t Nam còn t n t i nh ng h n ch khi phát tri n s n xu t các
thu c ch a b nh òi h i cơng ngh v quy trình s n xu t ph c t p như thu c
ch a các b nh ung thư, n i ti t, tim m ch, th n kinh, tâm th n, Hormon, gen.
Các doanh nghi p ch y u t p trung s n xu t các nhóm thu c ơn gi n như
kháng sinh th h cũ, Vitamin và thu c b nói chung.


92

Hình 2.5 : T l % dây truy n s n xu t ra d ng bào ch
Thuèc tiªm
7%

Thuèc nhá mắt
5%

Dịch truyền
4%

Thuốc dạng nớc
8%

Viên nang mềm
10%
Thuốc kem, mỡ,
dùng ngo i
15%

Thuốc viên thông
thờng
51%

Ngu n: C c qu n lý D c năm 2007

B ng 2.5, th hi n s

ăng ký thu c s n xu t trong nư c, tính

nh t

năm 2007, thu c nhóm dư c lý là kháng sinh (ch ng nhi m khu n, ký sinh
trùng) và Vitamin, thu c b chi m t l r t cao trong t ng s s

ăng ký

thương hi u xin c p phép lưu hành t i th trư ng Vi t Nam: 3.947 thương hi u
trên t ng s 9.046 thương hi u chi m t l 43,63%. Trong khi ó s

ăng ký

các thu c thu c nhóm dư c lý tim m ch, tâm th n kinh, hormon và c u trúc
hormon, ch ng ung thư òi h i công ngh s n xu t cao và

u tư nghiên c u

phát tri n l n chi m t l r t th p: 395 thương hi u trên t ng s 9.046 thương
hi u chi m t l 4,36%.
Tóm l i, k t sau năm 2000, các doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t
Nam

ãb t

u phát tri n theo hư ng a d ng hoá và nâng cao ch t lư ng.

Các doanh nghi p thu c s h u Nhà nư c
ph n, m t s doanh nhân ã
doanh và doanh nghi p có v n

ã chuy n d n sang cơng ty c

u tư xây d ng nhà máy s n xu t thu c, các liên
u tư 100% nư c ngoài ã ư c thành l p và

93

phát huy hi u qu nh m áp ng nhu c u thu c ch a b nh trong nư c. Tuy
nhiên, các doanh nghi p s n xu t thu c Vi t Nam
tri n cơng ngh cịn

u tư cho nghiên c u phát

m c r t th p.

B ng 2.5: Nhóm dư c lý

i v i thu c s n xu t trong nư c

Nhóm dư c lý

S

ăng ký

n 2007
T l %

T ng s thu c ăng ký trong nư c

9.046

-

Thu c ch ng nhi m khu n-ký sinh trùng

1.975

21,83

Thu c h s t, gi m au, ch ng viêm

1,017

11,24

Thu c vitamin, thu c b

955

10,55

Thu c ư ng hô h p

362

4,00

Thu c tác d ng trên d dày, ru t

354

3,91

Thu c ngoài da

168

1,85

Thu c tim m ch

204

2,22

162

1,79

156

1,72

Thu c v m t

113

1,25

Tâm th n, an th n

77

0,85

Thu c hormon và c u trúc hormon

113

1,24

Thu c gan, m t

75

0,82

Dung d ch i u ch nh nư c, i n gi i

57

0,63

Thu c ch ng

7

0,07

Thu c ch ng ung thư

1

0,01

Thu c s t rét

1

0,01

Thu c kháng HIV

1

0,01

Thu c tê, mê

2

0,02

Khác

-

-

Thu c ch ng d

ng

Thu c tác d ng

n máu

c

Ngu n: C c qu n lý Dư c năm 2008


94

Ngành cơng nghi p dư c Vi t Nam cịn ang trong c p
c p

2,5 trên 4

theo phân lo i c a T ch c Y t Th gi i (WHO) là ti p thu chuy n

giao công ngh , s n xu t thu c thành ph m t nguyên li u nh p kh u, a s
thu c thành ph m tiêu th trong nư c có ngu n g c nh p kh u, ang phát
tri n d n sang giai o n 3 là s n xu t ư c ph n l n các thu c tiêu th t i th
trư ng trong nư c và có xu t kh u. Xét theo phân lo i c a t ch c Y t th
gi i v 4 c p

phát tri n ngành công nghi p dư c c a m t qu c gia:

C p

1:

Hoàn toàn nh p kh u

C p

2:

S n xu t ư c m t s thu c Generic t nguyên li u bán
thành ph m ư c nh p kh u, a s thu c thành ph m ư c
tiêu th trong nư c ph i nh p kh u

C p

3:

Có công nghi p dư c s n xu t a s thu c Generic tiêu th
t i th trư ng n i

C p

4:

a và có xu t kh u thu c

S n xu t ư c nguyên li u và phát minh thu c m i

2.1.3.2. Tình hình th trư ng thu c
Tính

n năm 2007, Vi t Nam v n ph i nh p kh u kho ng 710,000

tri u ô la M chi m 58,17% giá tr thu c thành ph m t nư c ngoài
ph c v cho nhu c u ch a b nh. T ng giá tr th trư ng thu c thành ph m
c a Vi t Nam là 1,136,353 tri u ô la (năm 2007), trong ó giá tr thu c
tiêu dùng

ư c s n xu t trong nư c là 475,403 tri u

ô la M

chi m

41,83% th ph n.
M c dù th trư ng thu c c a Vi t Nam còn ph thu c nhi u vào s
d ng thu c thành ph m ư c nh p kh u và ph thu c 100% vào nguyên li u
nh p kh u

i v i ho t ch t chính dùng cho s n xu t thu c thành ph m, tuy

nhiên v i m c th ph n
Vi t Nam

t 41,83% c a các doanh nghi p s n xu t thu c t i

i v i th trư ng trong nư c ch ng t kh năng c nh tranh c a

các doanh nghi p s n xu t thu c trong nư c giai o n 2001-2007 ã ư c


95

nâng cao hơn nhi u so v i th i gian trư c ó. Song th ph n này cịn chưa
m b o ki m soát ư c th trư ng thu c trong nư c.
M c th ph n c a các doanh nghi p s n xu t trong nư c năm 2007
t ư c là do m t lo t các chính sách ưu ãi c a Nhà nư c ã ư c áp
d ng nh m h tr thúc
Vi t Nam

y tiêu th thu c s n xu t trong nư c như B y t

ã yêu c u t t c các b nh vi n, trung tâm y t ph i ưu tiên s

d ng thu c s n xu t trong nư c t ngu n kinh phí b o hi m y t và kinh
phí Nhà nư c, trong hồn c nh a s các b nh vi n, trung tâm y t t i Vi t
Nam thu c s h u Nhà nư c và ch u tác
m t chính sách can thi p ch

ng c a chính sách này.

ây là

ng c a Nhà nư c b ng m nh l nh hành

chính, giúp t o th trư ng cho các doanh nghi p trong nư c, nhưng không
th kéo dài khi Vi t Nam gia nh p t ch c thương m i th gi i WTO và khi
s lư ng các b nh vi n thu c s h u tư nhân ho c Nhà nư c c ph n hoá
tăng lên.

ây cũng là cơ h i

các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t

Nam có th tăng doanh s , xây d ng thương hi u, thu l i nhu n và tái

u

tư cho phát tri n công ngh , tăng ngu n nhân l c, tăng quy mô s n xu t
nh m nâng cao năng l c c nh tranh.
B ng 2.6, th hi n tình tr ng xu t-nh p kh u thu c c a Vi t Nam luôn
n m trong tình tr ng nh p siêu

m c cao qua các năm giai o n 2001-2007.

Năm 2001, giá tr thu c thành ph m xu t kh u c a Vi t Nam là 9,047 tri u ô
la M và giá tr thu c thành ph m nh p kh u c a Vi t Nam là 311,013 tri u
ô la M , nh p siêu: 301,966 tri u ô la M .

n năm 2007, giá tr thu c

thành ph m xu t kh u c a Vi t nam là 22,113 tri u ô la M và giá tr thu c
thành ph m nh p kh u c a Vi t Nam là 777,450 tri u ô la M , nh p siêu ã
tăng lên: 755,337 tri u ô la M . K t h p v i hi n tư ng th ph n c a các
doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t Nam ch
ư c r t nhi u chính sách ưu ãi

t 41,83%, m c dù ã có

i v i phân o n th trư ng t i các cơ s y


96

t trong nư c và b o h

c quy n trong khâu phân ph i thu c.

i u này

ch ng t năng l c c nh tranh c a các doanh nghi p s n xu t thu c t i Vi t
Nam còn kém trên c th trư ng trong nư c và qu c t .
B ng 2.6: Giá tr xu t - nh p kh u thu c giai o n 2001-2007
ơn v : tri u ô la M
800,000
600,000
400,000
200,000

NhËp khÈu

-

Xt khÈu

(200,000)

ThỈng d−

(400,000)
(600,000)
(800,000)
1

2

3

4

5

6

7

Ngu n: Báo cáo thư ng niên c a B công thương giai o n 2001-2007

Trong th i gian t i Vi t Nam c n có ư c m t chi n lư c, quy ho ch
phát tri n h p lý, c n có nhi u chính sách khuy n khích tích c c c a Nhà
nư c

có th thu hút ư c

tài l c

u tư t nhi u ngu n v nhân l c, v t l c và

y ngành công nghi p s n xu t thu c c a Vi t Nam phát tri n

úng hư ng.
2.1.3.3. Th c tr ng ngu n nhân l c
Ngu n nhân l c ph c v cho các doanh nghi p s n xu t thu c ch

y u c n ph i có chuyên môn v dư c v i các m c
t sơ c p

n sau

h c v n khác nhau

i h c. Trong ó ngu n nhân l c quan tr ng quy t

nh

n vi c qu n lý, ti p thu, ng d ng, phát tri n công ngh s n xu t thu c
c n có trình

i h c dư c tr lên. Tính

có 200 dư c sĩ có trình

sau

n tháng 12/2006, Vi t Nam

i h c và 2.615 dư c sĩ có trình

i

h c ang làm vi c cho các doanh nghi p s n xu t thu c chi m t l 75%


97

s dư c sĩ
các dư c sĩ

i h c và sau

i h c t i Vi t Nam. Như v y m t s lư ng l n

i h c và sau

i h c sau khi t t nghi p ã làm vi c cho các

doanh nghi p s n xu t thu c, ây là m t th c t

áng m ng cho n n công

nghi p s n xu t thu c c a Vi t Nam. Tuy nhiên, n u xét v t l s lư ng
các dư c sĩ
m t s

i h c và sau

i h c trên 10.000 dân c a Vi t Nam so v i

nư c khác (hình 2.6) thì t

l này cịn th p: t i Vi t Nam c

13,233 ngàn dân m i có 1 dư c s cao c p, trong khi ó t i Nhât b n là
0,584 ngàn dân, t i Singapore là 3,621 ngàn dân, t i Philippine là 1,722

ngàn dân và t i Thái lan là 9,675 ngàn dân. Chính vì v y theo báo cáo
t ng k t c a C c qu n lý dư c Vi t Nam (04/2006) thì Vi t Nam còn
thi u r t nhi u các dư c sĩ

i h c và sau

i h c so v i nhu c u phát

tri n c a các doanh nghi p dư c Vi t Nam trong th i gian t i.
B ng 2.7: S lư ng các dư c sĩ ang trong tu i làm vi c t i Vi t Nam
Năm

Dư c sĩ cao c p
(

i h c và trên

i h c)

Dư c sĩ trung c p

Dư c sĩ sơ c p

2003

3105

8264

8651

2004

3573

8906

8525

2005

3517

8405

6984

2006

3742

8912

7687

Ngu n: Báo cáo th ng kê thư ng niên c a B Y t năm 2006

T i b ng 2.7, cho th y s lư ng các dư c sĩ cao c p trong

tu i làm

vi c c a Vi t Nam tăng lên v i t l r t th p trong giai o n 2003-2006.

ây

là s b t h p lý trong công tác ào t o ngu n nhân l c cho ngành dư c Vi t
Nam mà Nhà nư c c n xem xét và tính tốn quy ho ch l i cho h p lý hơn,
trong b i c nh ngư i dân Vi t Nam hồn tồn có

năng l c trí tu

theo

h c dư c sĩ cao c p và ngành dư c luôn h p d n nhi u thanh niên Vi t Nam
theo h c, nhưng ch tiêu ào t o và cơ s

ào t o còn quá h n ch . Tình tr ng


98

này ã kéo dài nhi u năm qua và t o ra s m t cân

i cung-c u

i v i

ngu n nhân l c ph c v cho s nghi p phát tri n ngành dư c Vi t Nam .
Hình 2.6: So sánh s lư ng các dư c sĩ cao c p ang làm vi c trên 10.000
dân gi a Vi t Nam và m t s nư c

18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Brunei

Indonesia

Japan

Malaysia

Philippines Singapore

Thailand

Vietnam

Ngu n: Báo cáo th ng kê thư ng niên c a B Y t năm 2006

2.1.4. Th c tr ng h th ng cơ s y t và b o hi m y t t i Vi t Nam
2.1.4.1. H th ng cơ s y t
H th ng y t c a Vi t Nam
Các cơ s y t

ã có m t

ã phát tri n r ng kh p trên c nư c.

n t n tuy n xã,

m b o trên 90% các xã

u có

cơ s y t khám ch a b nh, các qu y thu c bán l t i tr m y t ho c bên
ngòai tr m y t (xem b ng 2.8 và 2.10). T t c các cơ s y t này
n thu c

uc n

ph c v cho cơng tác chăm sóc s c kho . Các cơ s y t khám

ch a b nh là b nh vi n, phòng khám a khoa khu v c, phòng khám chuyên
khoa khu v c, nhà h sinh, vi n i u dư ng, khu i u tr chuyên khoa, tr m
yt h uh t

u thu c s h u Nhà nư c và ho t

B y t và

u có áp d ng, ch p nh n ch

ng dư i s qu n lý c a

khám ch a b nh, s d ng

thu c thông qua b o hi m y t . Theo th ng kê c a B y t năm 2006 [12],
h th ng y t công l p c nư c có 13.366 cơ s y t trong ó có 877 b nh
vi n và ã th c hi n KCB cho 156.716.295 lư t ngư i/năm, các cơ s y t


99

khám ch a b nh tư nhân v i quy mô b nh vi n m i ch phát tri n t i m t
s thành ph l n, còn ch y u là mơ hình phịng khám tư nhân. H th ng y
t ngồi cơng l p trên c nư c ã KCB cho kh ang 40 tri u lư t ngư i/năm
v i hơn 30.000 cơ s y t trong ó ch có 66 b nh vi n tư nhân.
Các cơ s khám ch a b nh thu c Nhà nư c s ch u tác

ng m nh m

b i các chính sách qu n lý c a Nhà nư c v lĩnh v c s d ng và tiêu th
thu c. Các cơ s khám ch a b nh là ph n th trư ng r t quan tr ng

iv it t

c các doanh nghi p s n xu t, kinh doanh thu c xét v c phương di n doanh
thu và xây d ng hình nh thương hi u s n ph m. N u B y t Vi t Nam có
nh ng chính sách tác

ng

n các cơ s y t , khuy n khích s d ng các

thu c ư c s n xu t t i Vi t Nam thì ó là m t l i th r t l n

i v i các

doanh nghi p s n xu t thu c c a Vi t Nam.
B ng 2.8: Cơ s - Giư ng b nh nhân theo lo i năm 2006
Lo i cơ s
T ng s
B nh vi n
B nh vi n a khoa
B nh vi n chuyên khoa
B nh vi n Y h c dân t c
Phòng khám a khoa khu v c
Phòng khám chuyên khoa
Nhà h sinh khu v c
Vi n i u dư ng, ph c h i ch c năng
Khu i u tr b nh phong
Tr m y t
Tr m y t xã
Tr m y t ngành
Ngu n: Báo cáo c a B y t năm 2006

S cơ s
13.366
877
730
101
46
970

63
31
51
17
11.357
10.588
769

S lư ng
giư ng
b nh
188.906
123.852
98.092
20.780
4.980
10.310
2.157
779
7.456
1.386
42.966
42.966
-

T l %
giư ng
b nh
100,00
65,56

51,93
11,00
2,64
5,46
1,14
0,41
3,95
0,73
22,74
22,74
-


100

2.1.4.2. B o hi m y t
Vi t Nam ã áp d ng ch
r t lâu. Tuy nhiên tính

khám ch a b nh b ng b o hi m y t t

n tháng 6/2006, ngư i dân ư c th hư ng th

b o hi m y t còn r t th p v i s lư ng 30.997 ngàn ngư i (kho ng 35%
dân s )[62]. Ngư i có b o hi m y t ch y u t p trung t i thành ph và th
xã. Chính sách c a b o hi m y t quy
thành hai nhóm [56]:

nh

i tư ng tham gia BHYT chia

i tư ng tham gia BHYT b t bu c và

tham gia BHYT t nguy n.

i tư ng

i tư ng tham gia BHYT b t bu c t i Vi t

Nam tham gia BHYT v i m c phí b ng 3% m c lương hàng tháng trong ó
ngư i s d ng lao

ng óng 2% và ngư i lao

ng óng 1%, th p hơn

nhi u so v i m t s nư c khác như Nh t b n là 9,1%, Nga là 10% và
là 12%.

c

i tư ng tham gia BHYT t nguy n tham gia BHYT v i m c phí

phân theo khu v c và theo

u ngư i trong th i gian m t năm như sau

[14]:
B ng 2.9: M c óng b o hi m Y t t nguy n

ơn v : VND
i tư ng th c hi n

Khu v c
Thành th

Nơng thơn

80.000-140.000

60.000-100.000

H i, ồn th

80.000-140.000

60.000-100.000

H c sinh, sinh viên

35.000-70.000

25.000-50.000

Dân cư theo

a gi i hành chính

Ngu n: B Y t -B Tài chính năm 2003

V i quy

nh thu phí tham gia BHYT cịn

BHYT khó có th cân

i

m c th p như trên, qu

áp ng nhu c u KCB BHYT ch t lư ng cao.

Hi n nay, có s mâu thu n gi a quy

nh t i Ngh

nh 63/2005/N -CP

và thông tư liên t ch s 22/2005/TTLT-BYT-BTC ngày 24/8/2005 khi quy

nh

v

nh

i tư ng tham gia BHYT t nguy n. Theo quy

nh t i

i u 25 ngh


101

63/2005/N -CP: nh ng ngư i ã tham gia BHYT b t bu c nhưng mu n tham
gia BHYT t nguy n

hư ng m c d ch v y t cao hơn ngư i tham gia BHYT

b t bu c có th tham gia BHYT t nguy n. Tuy nhiên, thông tư liên t ch s
22/TTLT-BYT-BTC, ph n I l i quy

nh: BHYT t nguy n không áp d ng v i

nh ng ngư i ã có th BHYT b t bu c. Th c t hi n nay, nhi u ngư i dân mu n
tham gia BHYT t nguy n nhưng không ư c tham gia do quy nh t l % b t
bu c ngư i cùng tham gia trong c ng

ng. Khi tri n khai BHYT t nguy n

i

v i h c sinh, sinh viên m t s trư ng h c nhi u cơ quan BHXH do d báo kh
năng s h c sinh tham gia không

t l % nên ã không t ch c thu BHYT t

nguy n. M t s trư ng ã t ch c thu BHYT nhưng do không

t ư ct l h c

sinh theo quy nh nên ã tr l i ti n cho ngư i óng BHYT t nguy n. i u ó
làm gi m t c

h c sinh, sinh viên tham gia BHYT. Nhi u

i tư ng ti m năng

tham gia BHYT b t bu c chưa ư c b xung k p th i. i u ó ã h n ch m c
tiêu th c hi n BHYT tòan dân vào năm 2010 theo Ngh quy t ã

ra c a

ng

c ng s n Vi t Nam. Hơn th n a, v ch t lư ng d ch v khám ch a b nh b o
hi m y t còn nhi u b t c p, th t c thanh tốn chi phí gây nhi u phi n hà cho
ngư i tham gia b o hi m y t , quy nh b t bu c khám, ch a b nh BHYT t i cơ
s

ăng ký khám ch a b nh BHYT ban

u n u không ph i trư ng h p có gi y

chuy n vi n, c p c u, ã làm cho s lư ng ngư i dân i khám ch a b nh theo
ch

b o hi m y t còn th p hơn so v i s th b o hi m y t

ư c phát hành.

Chi phí tiêu dùng thu c cho b nh nhân b o hi m y t

ang ư c áp

d ng theo phương pháp tính gi i h n tr n. M c gi i h n chi phí t i a này
ư c quy

nh khác nhau theo c p

c a cơ s

t Vi t Nam chia cơ s y t ra làm b n c p

i u tr b nh. Hi n t i, B y

:

• C p 1: là các b nh vi n tuy n trung ương
• C p 2: là các b nh vi n tuy n t nh, thành ph , ngành
• C p 3: là các cơ s y t thu c tuy n qu n, huy n