Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý chi phí sản xuất kinh doanh tại công ty TNHH MTV khai thác thủy lợi thái nguyên

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan lu n v n đ

c hoàn thành là do s c g ng, n l c c a

b n thân, d a vào ki n th c đã h c trong tr

ng và ki n th c th c t t i Công

ty TNHH MTV Khai thác th y l i Thái Nguyên. K t qu nghiên c u trong
lu n v n đ m b o trung th c và ch a đ
trình khoa h c nào tr

c cơng b trong b t c m t cơng

c đây.

Cơng trình nghiên c u c a đúng tác gi và phù h p v i chuyên ngành
đào t o. S li u th c t d a vào các tài li u báo cáo c a Công ty TNHH MTV
Khai thác th y l i Thái Nguyên.

Hà N i, ngày

tháng

n m 2015

Tác gi lu n v n

Lê Qu nh Th

L IC M

N

Trong quá trình nghiên c u và th c hi n đ tài, tác gi đã nh n đ
quan tâm, h

ng d n t n tình c a Th y giáo GS.TS. D

cs

ng Thanh L

ng,

cùng nhi u ý ki n đóng góp c a các th y cơ Khoa Kinh t và Qu n lý –
Tr

ng

i h c Th y l i.

V i lịng kính tr ng và s bi t n sâu s c, tác gi xin chân thành c m n
các th y cơ phịng Qu n lý đào t o

i h c và Sau đ i h c, các th y cô Khoa

Kinh t và Qu n lý đã giúp đ tác gi trong quá trình h c t p t i Tr

ng

i

h c Th y l i c ng nh trong quá trình nghiên c u th c hi n đ tài lu n v n.
Tác gi xin trân tr ng c m n s giúp đ nhi t tình c a t p th lãnh đ o,
CBCNV các ban phòng, phân x

ng c a Công ty TNHH MTV Khai thác

th y l i Thái Nguyên đã t o đi u ki n đ tác gi hồn thành lu n v n này.
Do trình đ , kinh nghi m và th i gian nghiên c u h n ch nên lu n v n
khó tránh kh i nh ng thi u sót. Tác gi r t mong nh n đ
ki n c a các th y cô đ lu n v n đ
Lu n v n đ

c s đóng góp ý

c hồn thi n h n.

c hoàn thành t i Khoa Kinh t và Qu n lý – Tr

h c Th y l i.
Tác gi lu n v n

Lê Qu nh Th

ng

i

DANH M C CÁC HÌNH V
Hình 1.1: Quan h gi a chi phí b t bi n và kh i l

ng s n ph m.................... 6

Hình 1.2: Quan h gi a chi phí b t bi n và kh i l

ng s n ph m.................... 6

Hình 2.1: Cơng ty TNHH MTV Khai thác th y l i Thái Nguyên.................. 37
Hình 2.2: S đ t ch c b máy qu n lý Công ty TNHH MTV Khai thác th y
l i Thái Nguyên............................................................................................... 39
Hình 3.1: S đ xác đ nh s l
Hình 3.2: Xác đ nh s n l

ng d tr t i u ............................................ 81

ng hoà v n c a TSC .......................................... 83


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 2.1. K t qu th c hi n k ho ch tài chính n m 2013 .............................. 51
B ng 2.2. K t qu th c hi n k ho ch tài chính n m 2014 .............................. 51
B ng 2.3. K t qu th c hi n k ho ch SXKD n m 2013 ................................ 52
B ng 2.4. K t qu th c hi n k ho ch SXKD n m 2014 ................................ 53
B ng 2.5: Th ng kê lao đ ng và chi phí ti n l

ng 3 n m g n nh t .............. 57

B ng 2.6: Chi phí đi n n ng ph c v s n xu t 3 n m g n nh t ...................... 58
B ng 2.7: Chi phí s a ch a ph c v s n xu t 3 n m g n nh t ....................... 60
B ng 2.8: Chi phí n o vét bùn cát 3 n m g n nh t ......................................... 61
B ng 2.9: Chi phí khác 3 n m g n nh t .......................................................... 63
B ng 3.1: K ho ch s n xu t, kinh doanh n m 2015 ...................................... 74
B ng 3.2: B ng k ho ch lao đ ng và ti n l

ng n m 2015 .......................... 84

B ng 3.3: B ng k ho ch d trù kinh phí b m n

c n m 2015 ..................... 85

B ng 3.4: B ng k ho ch d trù kinh phí s a ch a n m 2015 ....................... 86
B ng 3.5: B ng k ho ch d trù kinh phí n o vét n m 2015 .......................... 87
B ng 3.6: B ng k ho ch d trù kinh phí khác n m 2015 .............................. 88


DANH M C CÁC CH

VI T T T

Ch vi t t t

Ch vi t đ y đ

TNHH

Trách nhi m h u h n

MTV

M t thành viên

SXKD

S n xu t kinh doanh

DN

Doanh nghi p

TSC

Tài s n c đ nh

BHXH

B o hi m xã h i

BHYT

B o hi m y t

KPC

Kinh phí cơng đồn

QLND

Qu n lý doanh nghi p

KHCN

Khoa h c cơng ngh

CTTL

Cơng trình th y l i

UBND

y ban nhân dân

CBCNV

Cán b cơng nhân viên

HTX

H p tác xã

PCLB

Phịng ch ng l t bão

L

Lao đ ng

KTTL

Khai thác th y l i

KH

K ho ch

KTKT

Kinh t k thu t


M CL C
M

U ............................................................................................................

CH

NG 1: C

S

LÝ LU N CHUNG V

CHI PHÍ VÀ QU N LÝ

CHI PHÍ S N XU T KINH DOANH TRONG DOANH NGHI P ......... 1

1.1. Khái ni m, phân lo i chi phí SXKD trong doanh nghi p ...................... 1
1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p ........ 1
1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p .......... 2
1.2. Ý ngh a, vai trị c a cơng tác qu n lý chi phí SXKD trong doanh
nghi p ................................................................................................................ 7
1.2.1. Ý ngh a c a cơng tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh .......... 7
1.2.2. Vai trò c a cơng tác qu n lý chi phí SXKD trong doanh nghi p . 8
1.3. N i dung và ph

ng pháp qu n lý chi phí SXKD trong doanh

nghi p ...................................................................................................... 11
1.3.1. N i dung qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh ........................... 11
1.3.2. Ph
1.4.

ng pháp qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh ..................... 13

c đi m SXKD c a các doanh nghi p qu n lý khai thác cơng trình

th y l i nh h

ng đ n công tác qu n lý chi phí s n xu t.............................. 29

1.4.1. Phân lo i chi phí SXKD trong cơng ty qu n lý khai thác cơng
trình th y l i .................................................................................................... 29
1.4.2. Các thành ph n chi phí s n xu t kinh doanh trong cơng ty qu n lý
khai thác cơng trình th y l i ........................................................................... 31
1.4.3. Nh ng y u t tác đ ng đ n qu n lý chi phí s n xu t trong cơng ty
qu n lý khai thác cơng trình th y l i .............................................................. 32

K t lu n Ch
CH

ng 1 .......................................................................................... 35

NG 2: TH C TR NG CƠNG TÁC QU N LÝ CHI PHÍ S N

XU T KINH DOANH T I CÔNG TY TNHH M T THÀNH VIÊN
KHAI THÁC TH Y L I THÁI NGUYÊN ............................................... 36


2.1. Gi i thi u chung v Công ty TNHH MTV Khai thác th y l i Thái
Nguyên ............................................................................................................ 36
2.1.1. L ch s hình thành và phát tri n c a Công ty ............................. 36
2.1.2. C c u t ch c qu n lý và ch c n ng nhi m v c a Cơng ty..... 38
2.2. Tình hình SXKD c a Công ty trong nh ng n m g n đây ................... 42
2.2.1. Công tác qu n lý k thu t và b o v cơng trình ......................... 42
2.2.2.

i v i công tác qu n lý n

c .................................................... 43

2.2.3. Công tác t ch c và qu n lý kinh doanh ..................................... 45
2.2.4. T ch c khai thác và s d ng ngu n tài nguyên n
2.2.5. Qu n lý tài chính c a các t ch c cung c p n

c ............... 47

c....................... 48

2.2.6. K t qu s n xu t kinh doanh c a Công ty nh ng n m g n đây.. 48
2.3. Th c tr ng cơng tác qu n lý chi phí SXKD c a Công ty .................... 53
2.3.1. Công tác s d ng và qu n lý chi phí kh u hao tài s n c đ nh ... 54
2.3.2. Công tác qu n lý s d ng lao đ ng và chi phí ti n l

ng .......... 55

2.3.3. Công tác qu n lý chi phí đi n n ng............................................. 58
2.3.4. Chi phí s a ch a th

ng xuyên .................................................. 59

2.3.5. Chi phí n o vét bùn cát và chi phí t o ngu n ............................. 60
2.3.6. Chi phí hành chính s nghi p và chi khác .................................. 62
2.4.

ánh giá v k t qu đ t đ

c và nh ng t n t i trong cơng tác qu n lý

chi phí SXKD c a Công ty.............................................................................. 64
2.4.1. M t s thành t u đ t đ

c trong cơng tác qu n lý chi phí

SXKD ...................................................................................................... 64
2.4.2. Nh ng t n t i và nguyên nhân .................................................... 67
K t lu n Ch
CH

ng 2 .......................................................................................... 70

NG 3: M T S

GI I PHÁP T NG C

NG CÔNG TÁC QU N

LÝ CHI PHÍ S N XU T KINH DOANH T I CÔNG TY TNHH MTV
KHAI THÁC TH Y L I THÁI NGUYÊN ............................................... 71


3.1.

nh h

ng và m c tiêu phát tri n SXKD c a Công ty ...................... 71

3.1.1. Qu n lý n

c và cơng trình......................................................... 71

3.1.2. Ho t đ ng s n xu t kinh doanh................................................... 72
3.1.3. Công tác khác .............................................................................. 73
3.1.4. K ho ch Tài chính ..................................................................... 73
3.2. Nh ng thu n l i và khó kh n c a Cơng ty trong cơng tác qu n lý chi
phí SXKD ........................................................................................................ 74
3.2.1. Thu n l i ..................................................................................... 74
3.2.2. Khó kh n ..................................................................................... 76

3.3 Nguyên t c đ xu t các gi i pháp ......................................................... 77
3.3.1. L p k ho ch và d tốn chi phí s n xu t kinh doanh ................ 78
3.3.2. T ch c tri n khai th c hi n ....................................................... 79
3.3.3. Ki m tra giám sát và đánh giá .................................................... 79
3.3.4. Ra quy t đ nh .............................................................................. 80
3.4.

xu t m t s gi i pháp nh m t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí

SXKD t i Công ty ........................................................................................... 80
3.4.1. Công tác l p và ki m sốt d tốn chi phí s n xu t chi ti t........ 80
3.4.2. Công tác xây d ng đ nh m c chi phí và giao khốn n i b ....... 88
3.4.3. Công tác giáo d c ý th c c a ng

i dân ..................................... 90

3.4.4. Công tác ki m tra, ki m soát....................................................... 91
K t lu n Ch

ng 3 .......................................................................................... 92

K T LU N VÀ KI N NGH ...................................................................... 93
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................ 94


M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Theo xu th phát tri n c a th gi i, khi n n kinh t chuy n hoàn toàn
sang n n kinh t th tr

ng thì vi c s n xu t kinh doanh càng tr nên khó

kh n. S c nh tranh c a các doanh nghi p càng tr nên gay g t và kh c li t,
vì v y đ t n t i và phát tri n đ

c thì yêu c u đ t ra cho các doanh nghi p là

ph i s n xu t ra các s n ph m v i giá thành th p nh t và đi cùng v i đó là chi
phí s n xu t th p nh t.

i u đó có ngh a là các doanh nghi p nói chung, các

doanh nghi p qu n lý khai thác cơng trình th y l i nói riêng, c n ph i tính
tốn h p lý chi phí s n xu t và th c hi n quá trình s n xu t theo đúng m c
tiêu đ ra. Vì chi phí là ch tiêu quan tr ng đ ph n ánh hi u qu ho t đ ng
s n xu t c a doanh nghi p nên chi phí s n xu t s n ph m th p hay cao, gi m
hay t ng ph n ánh k t qu c a vi c qu n lý, s d ng v t t lao đ ng ti n v n
c a doanh nghi p. Do đó, chi phí là y u t đ m b o s t n t i và phát tri n
c a doanh nghi p nói riêng, t ng tr

ng và phát tri n n n kinh t nói chung.

Doanh nghi p Qu n lý khai thác cơng trình th y l i là doanh nghi p Nhà
n

c s n xu t và cung ng s n ph m, d ch v cơng ích nh ng tính ch t ho t

đ ng l i ph c t p, v a mang tính kinh t v a mang tính xã h i. Khi các đ n v
s n xu t l y n

c t công trình th y nơng ph c v cho m c đích s n xu t kinh

doanh thì ho t đ ng c a nó đ n thu n mang tính kinh t , nh ng khi cung c p
n

c, tiêu thốt n

c ph c v s n xu t nơng nghi p, dân sinh kinh t - xã h i thì

ho t đ ng c a doanh nghi p th y nơng g n nh hồn tồn vì m c tiêu xã h i.
Do ho t đ ng th y nông ph thu c vào r t nhi u y u t nh : đi u ki n
th i ti t, tình hình t ch c s n xu t nông nghi p, bi n đ ng c a giá c th
tr

ng, chính sách kinh t v mơ... nên vi c xây d ng k ho ch ho t đ ng,

tri n khai th c hi n, t ch c qu n lý s n xu t kinh doanh nói chung, qu n lý
chi phí s n xu t kinh doanh… không n đ nh và th

ng xuyên ph i thay đ i,


b sung d d n đ n lãng phí và tiêu c c. Vi c t ch c qu n lý hi u qu chi phí
s n xu t c a doanh nghi p góp ph n h giá thành s n ph m, t ng hi u qu
ph c v , t ng l i nhu n, phát tri n doanh nghi p, nâng cao đ i s ng cán b

cơng nhân viên có m t ý ngh a vô cùng quan tr ng đ i v i các doanh nghi p
qu n lý khai thác cơng trình th y l i.

ó c ng chính là lý do đ tác gi l a

ch n đ tài “Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp t ng c

ng cơng tác qu n

lý chi phí s n xu t kinh doanh t i Công ty TNHH MTV Khai thác th y l i
Thái Nguyên” làm đ tài lu n v n t t nghi p c a mình v i k v ng đ
đóng góp nh ng ki n th c đã đ

c

c h c t p, nghiên c u vào quá trình qu n lý

s n xu t kinh doanh c a đ n v mình.
2. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
Ý ngh a khoa h c:

tài t ng h p c s lý lu n khoa h c v chi phí s n

xu t kinh doanh, qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh và nhân t
đ n công tác này. Các gi i pháp đ

c đ xu t nh m t ng c

nh h

ng

ng cơng tác qu n

lý chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p d a trên nh ng lu n c
khoa h c và bi n ch ng nên có th s d ng làm tài li u tham kh o cho công
tác gi ng d y và h c t p.
Ý ngh a th c ti n: Nghiên c u phân tích và nh ng gi i pháp đ xu t c a
đ tài là tài li u tham kh o h u ích mang tính h

ng d n đ nh h

ng cho

cơng tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong Công ty TNHH MTV Khai
thác th y l i Thái Nguyên.
3. M c đích c a đ tài
D a vào nh ng c s lý lu n v chi phí, qu n lý chi phí và nh ng t ng
k t t th c ti n ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a Công ty TNHH MTV Khai
thác th y l i Thái Nguyên, lu n v n nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp
nh m t ng c

ng h n n a công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh, nh m

góp ph n xây d ng doanh nghi p ngày càng phát tri n.


4. Ph

ng pháp nghiên c u

th c hi n nh ng n i dung nghiên c u, lu n v n s d ng các ph

pháp nghiên c u nh : Ph

ng pháp h th ng hóa; ph

h th ng các v n b n pháp quy; ph
ph

ng pháp t ng h p; ph

ng

ng pháp nghiên c u

ng pháp đi u tra thu th p s li u;

ng pháp phân tích so sánh và m t s ph

ng

pháp nghiên c u k t h p khác.
5.

it

ng và ph m vi nghiên c u

*

it
it

t

nh h

ng nghiên c u c a đ tài
ng nghiên c u c a đ tài là công tác qu n lý chi phí và các nhân

ng đ n ch t l

ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh

trong lo i hình doanh nghi p này.
* Ph m vi nghiên c u c a đ tài
V m t không gian và n i dung nghiên c u, đ tài t p trung nghiên c u
nhân t

nh h ng chi ph i đ n chi phí s n xu t trong ho t đ ng s n xu t kinh

doanh t i Công ty TNHH MTV Khai thác th y l i Thái Nguyên.
V m t th i gian, lu n v n s t p trung nghiên c u, phân tích ho t đ ng
s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p t sau khi Chính ph ban hành Ngh
đ nh s 154/2007/N -CP ngày 15/10/2007 v Qu n lý khai thác cơng trình
th y l i, t đó đ xu t các gi i pháp cho th i gian t nay t i n m 2015.
6. K t qu d ki n đ t đ

c

H th ng hóa c s lý lu n v chi phí và nh n d ng các nhân t

nh h

ng

đ n công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong các doanh nghi p nói
chung, các doanh nghi p qu n lý khai thác cơng trình th y l i nói riêng.
Phân tích th c tr ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong
Công ty TNHH MTV Khai thác th y l i Thái Nguyên trong quá trình xây
d ng và phát tri n, đánh giá nh ng k t qu đ t đ

c c n phát huy và nh ng


t n t i, h n ch c n ph i kh c ph c nh m đ y m nh h n n a vi c phát tri n
Doanh nghi p m t cách b n v ng.
xu t m t s gi i pháp phù h p nh m góp ph n b sung, hồn thi n,
t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh trong Công ty

TNHH MTV Khai thác th y l i Thái Nguyên.
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , Lu n v n đ
ba ch

c c u trúc v i

ng n i dung chính, g m:

Ch

ng 1: C s lý lu n chung v chi phí và qu n lý chi phí s n xu t

kinh doanh trong doanh nghi p.
Ch

ng 2: Th c tr ng công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh t i

Công ty TNHH MTV Khai thác th y l i Thái Nguyên.
Ch

ng 3: M t s gi i pháp t ng c

ng cơng tác qu n lý chi phí s n

xu t kinh doanh t i Công ty TNHH MTV Khai thác th y l i Thái Nguyên.


1
CH

NG 1: C

S

LÝ LU N CHUNG V CHI PHÍ VÀ QU N LÝ

CHI PHÍ S N XU T KINH DOANH TRONG DOANH NGHI P

1.1. Khái ni m, phân lo i chi phí SXKD trong doanh nghi p
1.1.1. Khái ni m chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p
Quá trình s n xu t kinh doanh c a Doanh nghi p là quá trình bi n các
y u t đ u vào thành các y u t đ u ra nh m cung c p s n ph m hàng hóa,
d ch v tho mãn nhu c u c a khách hàng và thu đ

c l i nhu n. Doanh

nghi p s n xu t là n i tr c ti p ti n hành các ho t đ ng s n xu t đ t o ra c a
c i v t ch t nh m đáp ng nhu c u c a xã h i. B t k ho t đ ng s n xu t nào
c ng c n ph i k t h p ba y u t c b n và trong quá trình s n xu t ba y u t
này s d n b tiêu hao đi đó là: đ i t
li u lao đ ng (máy móc thi t b , nhà x

ng lao đ ng (nguyên nhiên v t li u), t
ng) và s c lao đ ng (con ng

i).

S k t h p và tiêu hao c a ba y u t c b n trên chính là b n ch t c a
quá trình s n xu t và c ng chính là các chi phí s n xu t c n b ra. Có th nói
chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p là bi u hi n b ng ti n c a t t
c các hao phí v lao đ ng s ng và lao đ ng v t hóa mà doanh nghi p ph i
b ra đ s n xu t s n ph m trong m t th i k nh t đ nh. Các chi phí này có
tính ch t th

ng xun và g n li n v i quá trình s n xu t hàng hóa, d ch v .

Do đ c đi m c a chi phí s n xu t là chi phí hàng ngày g n li n v i t ng v trí
s n xu t, t ng lo i s n ph m và t ng lo i ho t đ ng s n xu t kinh doanh. Vi c

t ng h p, tính tốn, chi phí s n xu t đ đ a ra các bi n pháp qu n lý t t nh t
c nđ

c ti n hành trong t ng kho ng th i gian nh t đ nh không phân bi t các

s n ph m s n xu t đã hoàn thành hay ch a hồn thành.
Ngồi các chi phí có tính ch t th

ng xuyên và g n li n v i quá trình s n

xu t s n ph m nh : chi phí ngun nhiên v t li u, hao mịn máy móc trong
q trình s n xu t, ti n l

ng c a ng

i tham gia tr c ti p vào quá trình s n

xu t s n ph m, doanh nghi p cịn ph i b ra các chi phí đ t ch c tiêu th


2
s n ph m nh chi phí v n chuy n, b o qu n, th m dò th tr

ng... Ngoài ra,

doanh nghi p c ng ph i b ra các chi phí phát sinh liên quan đ n các ho t
đ ng c a doanh nghi p c ng nh các chi phí trong vi c t ch c qu n lý chung
tồn doanh nghi p: chi phí ti n l

ng cho cán b qu n lý, v n phịng ph m

dùng cho cơng tác qu n lý doanh nghi p.
Ngoài ra, các doanh nghi p khi ti n hành kinh doanh đ u ph i n p các
kho n thu gián thu cho nhà n

c theo lu t đ nh nh : Thu giá tr gia t ng,

thu thu nh p doanh nghi p, thu tài nguyên.

i v i doanh nghi p nh ng

kho n thu đó là nh ng kho n doanh nghi p ph i b ra trong k kinh doanh,
nên nó mang tính ch t là các kho n chi phí kinh doanh c a doanh nghi p.
D

i góc đ doanh nghi p chi phí kinh doanh là tồn b chi phí s n xu t, tiêu

th s n ph m, chi phí qu n lý mà doanh nghi p ph i b ra đ th c hi n các
ho t đ ng s n xu t kinh doanh trong m t th i k nh t đ nh.
Nh v y, chi phí s n xu t là bi u hi n b ng ti n c a tồn b hao phí v
lao đ ng s ng, lao đ ng v t hoá và các chi phí c n thi t khác mà doanh
nghi p chi ra trong q trình s n xu t
phí s n xu t phát sinh th

m t th i k kinh doanh nh t đ nh. Chi

ng xuyên trong su t quá trình t n t i và ho t đ ng

c a doanh nghi p, nh ng vi c t p h p và tính chi phí ph i phù h p v i t ng
th i k : hàng tháng, hàng quý, hàng n m ph i phù h p v i k báo cáo.

1.1.2. Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p
Phân lo i chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p là vi c s p
x p chi phí s n xu t kinh doanh trong doanh nghi p vào t ng lo i, t ng nhóm
theo nh ng đ c tr ng nh t đ nh, ph c v cho công tác qu n lý, nghiên c u,
tính tốn.
M t u c u quan tr ng trong công tác qu n lý, k ho ch hóa, ho ch
tốn và tính giá thành s n ph m là phân lo i chi phí m t cách khoa h c và h p
lý. Tu theo các yêu c u và trình đ qu n lý

m i doanh nghi p m i th i k


3
mà m c đ chi ti t c a các y u t có th khác nhau. Tồn b chi phí s n xu t
kinh doanh th

ng đ

c phân lo i theo các cách sau đây.

1. Phân lo i theo y u t chi phí
Y u t chi phí nguyên li u, v t li u: Bao g m toàn b chi phí v đ i
t

ng lao đ ng nh nguyên v t li u chính, nguyên v t li u ph , nhiên li u,

ph tùng thay th , công c d ng c , v t li u thi t b xây d ng c b n... đ

c

s d ng vào quá trình s n xu t kinh doanh (tr giá tr v t li u dùng không h t
nh p l i kho và ph li u thu h i).
Y u t chi phí nhiên li u, đ ng l c s d ng vào quá trình s n xu t kinh
doanh trong k (tr s dùng không h t nh p l i kho và ph li u thu h i).
Y u t ti n l

ng và các kho n ph c p l

l ng và ph c p mang tính ch t l

ng: Ph n ánh t ng s ti n

ng ph i tr cho tồn b cơng nhân viên ch c.

Y u t chi phí b o hi m xã h i (BHXH), b o hi m y t (BHYT), kinh phí
cơng đồn (KPC ): Ph n ánh ph n BHXH, BHYT, KPC
quy đ nh trên t ng s ti n l

trích theo t l

ng và ph c p ph i tr cho công nhân viên.

Y u t chi phí kh u hao tài s n c đ nh (TSC ): Ph n ánh t ng s kh u
hao tài s n c đ nh ph i trích trong k c a t t c TSC

s d ng cho s n xu t

kinh doanh trong k .
Y u t chi phí d ch v mua ngồi: G m các kho n chi phí ph i tr v các
d ch v mua ngoài, thuê ngoài cho ho t đ ng c a doanh nghi p nh d ng c

cung c p v đi n n

c, s a ch a TSC .

Chi phí b ng ti n khác: Là tồn b chi phí b ng ti n chi cho ho t đ ng
c a doanh nghi p ngồi các y u t chi phí đã k trên.
2. Phân lo i theo kho n m c chi phí trong giá thành s n ph m
Vi c t p h p tồn b chi phí đ tính giá thành s n ph m đ
theo các kho n m c c th d

i đây.

c phân chia


4
Chi phí nguyên li u, nhiên li u tr c ti p: Là chi phí ph n ánh tồn b chi
phí v nguyên li u chính, ph và nhiên li u tham gia tr c ti p vào quá trình
s n xu t t o ra s n ph m hàng hóa, d ch v .
Chi phí nhân cơng tr c ti p: g m ti n l
trích theo l

ng, ph c p l

ng, các kho n

ng.

Chi phí s n xu t chung: Là nh ng chi phí phát sinh trong ph m vi phân
x

ng s n xu t (tr chi phí v t li u và nhân cơng tr c ti p).
Chi phí bán hàng: G m tồn b chi phí phát sinh liên quan đ n qu n lý

kinh doanh và qu n lý hành chính trong doanh nghi p.
Chi phí qu n lý doanh nghi p: Bao g m nh ng chi phí phát sinh liên
quan đ n qu n lý kinh doanh, qu n lý hành chính trong doanh nghi p.
3. Phân lo i chi phí theo m i quan h gi a chi phí s n xu t v i kh i l

ng

s n xu t s n ph m
Chi phí c h i (Opportunity cost): Chi phí c h i là giá tr c a m t cái gì
đó đã b t b khi chúng ta quy t đ nh ti n hành m t ph

ng án s n xu t kinh

doanh nào đó.
Chi phí c h i là giá tr kinh t th t s c a m t tài nguyên dùng đ s n
xu t ra m t lo i hàng hoá nào đó. Giá tr đó bi u th b ng l i ích thu đ

cn u

ta đem tài nguyên trên đ s n xu t ra m t lo i hàng hóa khác. Ví d , thay vì
làm h ch a ph c v t

i chúng ta đi xây d ng m t nhà máy th y đi n. Trong

c tính chi phí th i c , c n ph i phân ra hai lo i tài nguyên: tài nguyên có
th thay th đ

c và tài ngun khơng th thay th đ

c

Có th phân thành hai nhóm giá c h i là giá có th tr
có th tr

ng và giá khơng

ng nh sau:

- Giá c h i có th tr
canh tranh. Ví d , ng
đ ng, thì ng

ng là giá c c a th tr

ng trong m t th tr

ng

i mua tr giá cho m t t n thép là 15; 16 và 17 tri u

i bán s ch n giá 17 tri u đ ng đ bán. Trong tr

ng h p này

giá th i c cho m t t n thép (c h i t t th hai đã b qua) là 16 tri u đ ng.

5
- Giá c h i khơng có th tr

ng là giá c đ

c tính tốn cho lo i tài

ngun th hai. Ví d , n u b n A ch n đi làm thay vì đi h c thì có th thu
đ

c là 30 tri u đ ng/n m, nh ng n u đi h c thì s t n 22 tri u đ ng/n m.

Nh v y chi phí th i c cho vi c đi h c là 52 tri u đ ng/n m.
Chi phí l n (Sunk cost): Chi phí l n (chi phí chìm) là lo i chi phí đã x y
ra trong quá kh c a quá trình thay đ i l a ch n ph
h il iđ

c trong t

ng án và không th thu

ng lai.

Chi phí chênh l ch (Differential cost): Xu t hi n khi so sánh chi phí g n
li n v i các ph
chênh l ch đ
ph

ng án trong quy t đ nh l a ch n ph

ng án t i u. Chi phí

c hi u là ph n giá tr khác nhau c a các lo i chi phí c a m t

ng án này so v i m t ph

ng án khác.

Chi phí c đ nh (chi phí b t bi n) c a doanh nghi p trong m t th i đo n
nào đó (n m, q, tháng) là lo i chi phí h u nh ln ln gi m t m c không
đ i trong su t th i đo n đó khơng ph thu c vào kh i l

ng s n ph m làm ra

trong th i đo n đó. Chi phí b t bi n bao g m các lo i chi phí nh kh u hao c
b n, qu n tr hành chính, ti n tr lãi v n vay dài h n, thu v n s n xu t, ti n
thuê đ t. Tính b t bi n c a chi phí
t , khi kh i l

đây c ng ch là t

ng đ i, vì trong th c

ng s n ph m b t ng lên trong n m quá l n, thì m c chi phí b t

bi n c ng ph i t ng lên t

ng ng.

C n nh r ng Chi phí b t bi n là lo i chi phí khơng đ i đ i v i tồn b
kh i l

ng nh ng đ i v i m t đ n v kh i l

bi n đ i (th hi n

ng thì nó l i là m t đ i l

ng

Hình 1.1a và 1.1b)

Chi phí bi n đ i: Chi phí bi n đ i (chi phí kh bi n) c a doanh nghi p là
lo i chi phí thay đ i, t l v i kh i l

ng s n ph m làm ra trong th i đo n

đang xét. Chi phí kh bi n bao g m các lo i chi phí v v t li u, nhân cơng
h

ng ch đ l

ng khốn, chi phí n ng l

ng... L

ng t ng lên c a t ng chi

6
phí c a doanh nghi p c a m t th i đo n nào đó b ng chính l

ng t ng lên c a

t ng chi phí kh bi n c a th i đo n đó.

f

f®
2

1
s

s

0

0
a)

b)

Hình 1.1: Quan h gi a chi phí b t bi n và kh i l

ng s n ph m

(Ngu n: Bài gi ng Kinh t xây d ng - H Th y l i)
T

ng t nh chi phí b t bi n, chi phí kh bi n là lo i chi phí bi n đ i

đ i v i toàn b kh i l
m tđ il

ng nh ng đ i v i m t đ n v kh i l

ng thì nó l i là

ng khơng đ i (xem Hình 1.2a và 1.2b)

v

v®

(1)

(2)
s

0

s
0

b)

a)

Hình 1.2: Quan h gi a chi phí b t bi n và kh i l

ng s n ph m

(Ngu n: Bài gi ng Kinh t xây d ng - H Th y l i)


7
i v i công tác qu n lý doanh nghi p vi c phân lo i chi phí theo tiêu
th c trên có ý ngh a r t to l n. Nó giúp cho nhà qu n lý tìm ra các bi n pháp
qu n lý thích ng v i t ng lo i chi phí c th đ h th p giá thành s n ph m
và c ng giúp cho vi c phân đi m hoà v n đ xác đ nh đ

c kh i l

ng s n

xu t nh m đ t hi u qu kinh t cao.
Chi phí b t bi n và kh bi n h n h p: Chi phí b t bi n và kh bi n h n
h p là lo i chi phí có m t ph n là chi phí b t bi n và m t ph n là chi phí kh
bi n. Ví d chi phí cho đi n bao g m m t ph n bi n đ i theo s gi đi n đã s
d ng th c t và m t ph n không đ i ph i tr cho c quan qu n lý đi n có liên
quan đ n kh u hao c a các thi t b đi n theo qui đ nh.
1.2. Ý ngh a, vai trị c a cơng tác qu n lý chi phí SXKD trong doanh nghi p
1.2.1. Ý ngh a c a công tác qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh
V m t lý thuy t, chi phí kinh doanh là t ng s ti n t

ng đ

ng v i tồn

b hao phí v các ngu n l c mà công ty đã b ra trong m t giai đo n kinh
doanh nh t đ nh. Vi c qu n lý chi phí kinh doanh không ch đ n thu n là qu n
lý s li u ph n ánh t ng h p chi phí mà ph i d a trên c các y u t chi phí
riêng bi t đ phân tích tồn b chi phí s n xu t c a t ng cơng trình, h ng m c
cơng trình hay theo n i phát sinh chi phí. D

i các góc đ xem xét khác nhau,

theo nh ng tiêu chí khác nhau thì chi phí kinh doanh c ng đ

c phân lo i theo

các cách khác nhau đ đáp ng yêu c u th c t c a qu n lý và h ch tốn.
Vi c phân tích chi phí s n xu t kinh doanh có ý ngh a r t quan qu n đ i
v i doanh nghi p. B i vì, chi phí s n xu t là m t ch tiêu ch t l

ng t ng h p

đ đánh giá tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
Qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh giúp cho doanh nghi p đánh giá m t
cách chính xác, tồn di n và khách quan tình hình qu n lý và s d ng chi phí
s n xu t

doanh nghi p. Qua vi c phân tích các kho n m c chi phí s n xu t đ

tìm ra nh ng m t cịn t n t i b t h p lý trong vi c qu n lý và s d ng chi phí,


8

t đó xác đ nh đ
h

c nh ng nguyên nhân khách quan c ng nh ch quan có nh

ng t i s bi n đ ng c a chi phí, t đó đ ra các ph

ng h

ng và bi n pháp

kh c ph c nh m qu n lý chi phí s n xu t sao cho hi u qu h n.
Phân tích chi phí s n xu t kinh doanh là c s đ đ ra các gi i pháp
qu n lý có c n c khoa h c và phù h p v i doanh nghi p. M t trong nh ng
ph

ng h

ng quan tr ng c a vi c hoàn thi n qu n lý c a các doanh nghi p

là nâng cao tính có c n c c a các gi i pháp đ
pháp nào đ

c ch p nh n. B t k m t gi i

c đ a ra trong quá trình qu n lý chi phí s n xu t ch đ

c ch p

nh n trên c s phân tích các thơng tin có liên quan đ n chi phí s n xu t. Nó

giúp cho cho doanh nghi p có th đi sau vào quá trình s n xu t, phát hi n
nh ng kh n ng ti m tàng, l a ch n các ph

ng án t i u c a các gi i pháp.

Nh v y, đ qu n lý t t ho t đ ng s n xu t kinh doanh, đ nâng cao tính có
c n c c a các gi i pháp đ
xuyên và có ch t l

c ch p nh n c n thi t ph i ti n hành th

ng

ng cơng tác phân tích chi phí s n xu t.

Qua phân tích chi phí s n xu t có th đánh giá t ng h p tình hình ho t
đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.
ph i bi t đ

làm đ

c đi u này, c n thi t

c quá trình s n xu t kinh doanh đang di n ra nh th nào và k t

qu ra sao.
Qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh

doanh nghi p là m t công vi c

không th thi u đ i v i ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p
1.2.2. Vai trò c a cơng tác qu n lý chi phí SXKD trong doanh nghi p
Nhi u doanh nghi p ch a đánh giá đúng t m quan tr ng c a q trình
s n xu t c ng nh vai trị c a vi c qu n lý chi phí s n xu t trong ho t đ ng
c a mình.

ang còn quá nhi u t n t i, làm gi m n ng l c c nh tranh c a

doanh nghi p t v n đ này.
Khi nói đ n chi n l
ngành s n xu t, m i ng

c phát tri n kinh doanh c a doanh nghi p trong các
i th

ng quan tâm các l nh v c phát tri n th

ng


9
hi u, m r ng th tr

ng, v i nh ng k ho ch marketing t n kém; nh ng ít ai

đ t câu h i cái gì t o ra th

ng hi u, cái gì s cung c p cho th tr

r ng mà n u khơng có chúng, m i chi phí đ t o d ng th

th tr

ng tr nên lãng phí.

m t chi phí t t nh t, ch t l
ng đ
-

ng đã m

ng hi u, m r ng

ó chính là nh ng s n ph m đ

c s n xu t v i

ng phù h p v i nhu c u c a khách hàng và đáp

c th i h n giao hàng.
ã có bao nhiêu doanh nghi p th t s quan tâm đ n vi c phát hi n các

lãng phí trong s n xu t, và có th đ a ra các gi i pháp hi u qu ? Và các doanh
nghi p đã xác đ nh đ
ch a?

c t l lãng phí trong ho t đ ng s n xu t c a mình

i vào các doanh nghi p chúng ta s d dàng phát hi n các lãng phí

đang hi n di n v i m t m c đ nghiêm tr ng.

- Và có bao nhiêu giám đ c doanh nghi p đã nhìn nh n đúng v vai trò c a
b máy s n xu t trong ho t đ ng c a doanh nghi p? Hay là giao khoán t t c
l nh v c này cho anh em cán b qu n lý s n xu t. Mà trong s đó, có bao nhiêu
cán b qu n lý s n xu t có ki n th c v qu n lý? a s xu t thân t các ngành
k thu t, ch a qua đào t o v qu n lý, đang qu n lý d a vào kinh nghi m.
- Các ngu n l c v t ch t trong s n xu t đ
đ

c các doanh nghi p đ u t đã

c ho ch đ nh và s d ng hi u qu ch a? Có bao nhiêu doanh nghi p đánh

giá đ

c?

ó chính là bài toán c n gi i nh m nâng cao n ng su t, c i thi n

ch t l

ng s n ph m và gi m chi phí s n xu t, t đó nâng cao s c c nh tranh

c a doanh nghi p trên th tr
gi i quy t đ

ng.

c các t n t i nêu trên, thi t ngh doanh nghi p c n quan

tâm, đ u t nhi u h n vào vi c nâng cao n ng l c qu n lý cho cán b qu n lý

s n xu t, c ng nh cho cán b nghi p v liên quan, và b n thân các giám đ c
doanh nghi p c ng c n đánh giá và nhìn nh n l i vai trị, v trí c a b máy s n
xu t trong doanh nghi p.


10
Tóm l i, qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh c a các doanh nghi p có
các vai trị c th nh sau:
- Phân tích đánh giá tình hình th c t d đốn chi phí s n xu t, làm c n
c đ l p báo cáo chi phí s n xu t theo y u t , l p k ho ch d trù v t t , k
ho ch ti n m t, k ho ch s d ng lao đ ng k k tốn.
- Qu n lý chi phí s n xu t giúp phân tích đánh giá tình hình th c t d
đốn chi phí s n xu t theo c n c đ l p báo cáo chi phí s n xu t theo t ng
y u t , l p k ho ch d trù v t t , k ho ch ti n m t, k ho ch s d ng lao
đ ng k k toán.
- Qu n lý chi phí s n xu t giúp cung c p tài li u đ tính tốn thu nh p qu c
dân do s tách bi t gi a hao phí lao đ ng v t hóa và hao phí lao đ ng s ng.
- Phân lo i chi phí s n xu t theo kho n m c chi phí có tác d ng ph c v
cho vi c qu n lý chi phí theo đ nh m c d tốn chi phí, cung c p s li u cho
vi c tính giá thành s n xu t và phân tích tình hình th c hi n k ho ch giá
thành là tài li u tham kh o v đ nh m c chi phí s n xu t và l p k ho ch giá
thành s n ph m cho k sau.
- Phân lo i chi phí s n xu t theo m i quan h gi a chi phí s n xu t v i kh i
l

ng s n ph m. Phân tích đi m hồ v n và ph c v cho vi c ra quy t đ nh qu n

lý c n thi t đ h giá thành s n ph m t ng thêm hi u qu kinh doanh.
- Phân lo i chi phí s n xu t theo ph
quan h v i đ i t

ng pháp t p h p chi phí và m i

ng ch u chi phí có tác d ng đ i v i vi c xác đ nh ph

pháp k toán t p h p và phân b chi phí cho các đ i t

ng

ng ch u chi phí m t

cách đúng đ n h p lý.
- Phân lo i chi phí s n xu t theo n i dung c u thành chi phí có tác d ng
giúp cho vi c nh n th c t ng lo i chi phí trong vi c hình thành s n ph m đ
t ch c cơng tác k tốn t p h p s n xu t thích h p v i t ng lo i.


11
1.3. N i dung và ph

ng pháp qu n lý chi phí SXKD trong doanh nghi p

1.3.1. N i dung qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh
Ho t đ ng s n xu t kinh doanh t n t i d

i b t c hình th c nào c ng là

quá trình tiêu hao các y u t : T li u lao đ ng, đ i t

ng lao đ ng và m c lao

đ ng. ó chính là các y u t đ u vào c a ho t đông kinh doanh.
Bi u hi n c a vi c s d ng các y u t đ u vào là các kho n chi phí mà
nhà s n xu t ph i b ra nh : Chi phí nguyên v t li u cho vi c s d ng nguyên
v t li u, chi phí ti n l

ng cho vi c s d ng nhân cơng, chi phí kh u hao cho
qu n lý chi phí s n xu t đ

vi c s d ng máy móc thi t b .

c hi u qu , đòi

h i vi c đ u tiên mà các nhà qu n lý ph i làm là xác đ nh đ i t

ng h ch tốn

chi phí s n xu t.
Trên th c t , ho t đ ng qu n lý chi phí đ

c tách r i đ i v i cơng tác k

tốn th ng kê. Qu n lý chi phí là t ng h p, phân tích, đánh giá th c tr ng v
vi c s d ng các ngu n v n và chi phí, t đó đ a ra nh ng quy t đ nh v các
chi phí ng n h n c ng nh dài h n c a công ty.
Nhu c u v n và chi phí cho s n xu t kinh doanh c a cơng ty ln có
nh ng bi n đ ng nh t đ nh trong t ng th i k . Vì v y, m t trong nh ng
nhi m v quan tr ng c a qu n lý chi phí là xem xét, l a ch n c c u v n và
chi phí sao cho ti t ki m, hi u qu nh t. Qu n lý chi phí bao g m:
- Ti n hành phân tích và đ a ra m t c c u chi phí và ngu n v n huy

đ ng t i u cho công ty trong t ng th i k .
- Thi t l p m t chính sách phân chia chi phí cùng các m c l i nhu n m t
cách h p lý đ i v i công ty, v a b o v đ
các c đông, v a đ m b o đ

c quy n l i c a ch công ty và

c l i ích h p pháp, h p lý cho ng

i lao đ ng;

xác đ nh ph n l i nhu n còn l i t s phân ph i này đ đ a ra các quy t đ nh
v m r ng s n xu t ho c đ u t vào nh ng l nh v c kinh doanh m i, t o đi u
ki n cho cơng ty có m c đ t ng tr

ng cao và b n v ng.


12
- Ki m soát vi c s d ng c các tài s n trong cơng ty, tránh tình tr ng s
d ng lãng phí, sai m c đích.
B ph n qu n lý chi phí trong các cơng ty s d a vào các th ng kê k
toán, báo cáo doanh thu, báo cáo nhân s và ti n l

ng… do các b ph n k

toán, qu n tr và th ng kê cung c p, đ ng th i k t h p v i nh ng y u t khách
quan đ ti n hành phân lo i, t ng h p, phân tích và đánh giá các kho n chi
phí c a cơng ty, so sánh k t qu phân lo i c a k này v i k tr

c c a cơng ty

mình v i các công ty cùng ngành, l nh v c s n xu t, so sánh v i các chu n
m c c a ngành. B ng các ch tiêu và s nh y bén mà b ph n qu n lý chi phí
có th ch ra nh ng m t m nh c ng nh nh ng thi u sót c a cơng ty trong k .
Ngồi ra, b ph n qu n lý chi phí cịn giúp giám đ c ho ch đ nh chi n
l

c chi tiêu ng n và dài h n c a công ty d a trên s đánh giá t ng quát c ng

nh t ng khía c nh c th các y u t chi phí có nh h
t n t i c a công ty, bao g m: tham gia vào th tr
th tr

ng ch ng khoán; xác đ nh chi n l

ng quan tr ng t i s

ng ti n t , th tr

c tài chính cho các ch

ng v n,
ng trình,

các d án c a công ty là m r ng hay thu h p s n xu t.
Vi c làm này xu t phát t yêu c u qu n lý, ki m tra và phân tích chi phí
s n xu t, yêu c u h ch toán kinh doanh n i b và theo đ c đi m t ch c s n
xu t, đ c đi m quy trình cơng ngh c a t ng doanh nghi p và yêu c u tính giá
thành s n ph m theo đ n v tính giá thành quy đ nh.

Qua nh ng phân tích trên chúng ta th y r ng vi c qu n lý chi phí s n
xu t là h t s c ph c t p và vô cùng quan tr ng đ i v i m i doanh nghi p.
Mu n v y chúng ta ph i qu n lý chi phí s n xu t theo t ng n i dung c th ,
theo t ng đ i t

ng t p h p chi phí, ph i ti n hành phân lo i chi phí m t cách

khoa h c, th ng nh t theo nh ng tiêu chu n nh t đ nh.
Nh đã phân tích trên đ qu n lý chi phí trong k chúng ta ph i phân tích
rành m ch lo i đ

c và lo i khơng đ

c tính vào chi phí s n xu t kinh doanh,


13
đ m b o th ng nh t phân lo i chi phí t ch ng t h ch tốn ban đ u đ n
th ng kê k toán. Xác đ nh đúng đ n đ i t

ng và ph

ng pháp h ch tốn chi

phí s n xu t trong t ng đi u ki n c th c a m i doanh nghi p. Vi c xác đ nh
đ it

ng h ch tốn chi phí s n xu t th c t là xác đ nh n i gây ra chi phí và

đ it

ng ch u chi phí, c n c vào: Tính ch t s n xu t và quy trình cơng ngh

s n xu t s n ph m, lo i hình s n xu t, đ c đi m t ch c s n xu t, yêu c u và
trình đ qu n lý c a doanh nghi p...
Vi c qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh là vi c h t s c quan tr ng và c p
thi t trong m i doanh nghi p, cho nên đòi h i ph i qu n lý ch t ch chi phí s n
xu t nh m ti t ki m chi phí, h giá thành và t ng l i nhu n c a doanh nghi p.
1.3.2. Ph

ng pháp qu n lý chi phí s n xu t kinh doanh

1.3.2.1. L p k ho ch chi phí s n xu t kinh doanh
L p k ho ch chi phí s n xu t là vi c xác đ nh toàn b chi phí doanh
nghi p chi ra đ s n xu t và tiêu th s n ph m c a k k ho ch. Khi l p k
ho ch chi phí, doanh nghi p ph i tính tốn tr

c m i chi phí c th là xây

d ng k ho ch s d ng v n kinh doanh m t cách ti t ki m và hi u qu .
Thông qua vi c l p k ho ch, doanh nghi p có th ki m tra, đánh giá tình
hình s d ng chi phí, phát hi n kh n ng ti t ki m chi phí đ thúc đ y c i ti n
bi n pháp qu n lý kinh doanh.
Trong quá trình l p k ho ch, doanh nghi p c n chú tr ng t i vi c l p d
tốn chi phí. D tốn này càng g n v i th c t thì doanh nghi p m i có c s
đ ti n hành theo dõi và kh n ng ti m tàng đ ti t ki m chi phí. Vi c ki m tra
q trình th c hi n, ch p hành k ho ch d toán c ng h t s c quan tr ng.
Ki m tra th

ng xuyên, phân tích, đánh giá s bi n đ ng c a chi phí trong

t ng th i k , doanh nghi p m i có c h i đ tìm tịi nh ng bi n pháp qu n lý
c th thích ng v i t ng th i k ho t đ ng c a doanh nghi p. Có nh v y
các bi n pháp này m i phát huy đ
thành s n ph m.

c h t tác d ng trong h th p chi phí và giá