Một số biện pháp giáo dục các hành vi “văn hóa văn minh” làm theo 5 điều bác hồ dạy trường mầm non hoa sen

I. THÔNG TIN CHUNG
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục các hành vi “Văn hóa- văn
minh” làm theo 5 điều Bác Hồ dạy trường Mầm non Hoa Sen."
2. Tác giả
* Họ và tên: Trương Thị Thu Lan
Năm sinh: 29/09/1980
Nơi thường trú: Tổ 9 - Phường Đoàn Kết - Thành phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Trình độ chun mơn: Đại học
Chức vụ cơng tác:Tổ phó tổ mẫu giáo nhỡ
Nơi làm việc: Trường mầm non Hoa Sen - Thành phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Điện thoại: 0949525708
Tỷ lệ đóng góp sáng kiến: 34%
* Họ và tên: Trần Thị Thúy
Năm sinh: 23/09/1984
Nơi thường trú: Tổ 5 - Phường Đoàn Kết - Thành phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Trình độ chun mơn: Đại học
Chức vụ cơng tác: Tổ trưởng tổ mẫu giáo bé
Nơi làm việc: Trường mầm non Hoa Sen - Thành phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Điện thoại: 01682979449
Tỷ lệ đóng góp sáng kiến: 33%
* Họ và tên: Nguyễn Thị Thành
Năm sinh: 28/10/1980
Nơi thường trú: Tổ 5 - Phường Quyết Tiến - Thành phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Trình độ chun mơn: Đại học
Chức vụ cơng tác: Tổ phó tổ nhà trẻ
Nơi làm việc: Trường mầm non Hoa Sen - Thành phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Điện thoại: 0978942367
Tỷ lệ đóng góp sáng kiến: 33%
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục mầm non
4. Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ tháng 9 năm 2019 đến tháng 2 năm 2020
1

5. Đơn vị áp dụng sáng kiến
Tên đơn vị: Trường mầm non Hoa Sen
Địa chỉ: Tổ 7 - Phường Đoàn Kết - Thành phố Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Điện thoại: 02313875588
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến
Sự phát triển tồn diện nhân cách của trẻ mầm non được hình thành và phát
triển trong quá trình hoạt động vui chơi và học tập. Trong quá trình hoạt động giao
tiếp với mọi người xung quanh hay với đồ vật, hành vi của trẻ được thể hiện bằng
ngôn ngữ và hành động ra bên ngồi. Hành vi có văn hóa khơng phải bẩm sinh tự
nhiên có mà phải trải qua một q trình giáo dục lâu dài.
Thói quen có hành vi văn minh lịch sự là nền tảng đạo đức của mỗi con
người nói chung và với trẻ nhỏ nói riêng. Trẻ em là một trang giấy trắng chính vì
vậy ngay từ nhỏ trẻ cần được uốn nắn, giáo dục từ cử chỉ, lời nói, hành động văn
minh, lịch sự thì lớn lên trẻ mới trở thành người có ích cho bản thân, gia đình và xã
hội. Để có hành vi phải có động cơ bên trong (tính tích cực của chủ thể) và mơi
trường tác động bên ngồi.
Muốn trẻ lĩnh hội được hành vi đó, thì cơ giáo phải tổ chức cho trẻ hoạt
động tích cực, đặc biệt là hoạt động mà trẻ thích, trẻ có thể thực hiện để chuyển
hành vi cần giáo dục thành hành vi của chính trẻ. Để những hành vi của trẻ thể
hiện một cách đúng đắn và có văn hóa đứa trẻ cần được sự giáo dục của người lớn,
của gia đình và cơ giáo trong mơi trường gia đình, trường học và xã hội. Làm thế
nào để giáo dục cho trẻ những hành vi văn minh đạt kết quả cao? Đối với trẻ nhỏ,
đặc biệt là trẻ mầm non những lời giảng giải, giải thích đơn thuần không đem lại
hiệu quả cao trong giáo dục, do đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này dễ nhớ
nhanh quên.
Mặt khác có những lúc người lớn thường gây cho trẻ áp lực tâm lý, trẻ căng
thẳng trong quá trình tiếp nhận vì thế quá trình chuyển đổi từ kiến thức thành nhận

thức, từ nhận thức tới hành động, từ hành động thành thói quen khơng được thực
hiện trọn vẹn. Trong cơng tác chăm sóc và giáo dục vệ sinh cho trẻ mầm non là
một việc rất quan trọng, nhưng điều quan trọng hơn là việc rèn luyện những thói
quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mầm non đó là nhiệm vụ rất cần thiết.
Các hành vi văn hóa tốt có thể giúp trẻ chống đỡ được các bệnh tật, góp phần giúp
trẻ thích nghi được với điều kiện sống, hình thành những thói quen và nề nếp tốt.
Là giáo viên mầm non với đặc thù chăm sóc ni dưỡng giáo dục trẻ em
chúng tôi cũng hiểu hơn về ý nghĩa của việc giáo dục hành vi, đạo đức tốt cho trẻ.
Trẻ mầm non có tâm hồn như tờ giấy trắng, nếu khéo vẽ thì trịn, cịn khơng khéo
2


thì méo mó. Suy nghĩ nhiều về vấn đề đó, với mục tiêu “…Phát triển một số giá trị,
nét tính cách, phẩm chất cần thiết phù hợp với lứa tuổi như: Mạnh dạn, tự tin, tự
lực, độc lập, sáng tạo, linh hoạt, tự giác, dễ hịa nhập, dễ chia sẻ…hình thành nếp
sống văn minh, có hành vi ứng xử, giao tiếp theo quy tắc, chuẩn mực phù hợp với
lứa tuổi…tạo điều kiện cho trẻ tham gia vào cuộc sống”
Chúng tôi nhận thấy rằng việc đầu tiên cần phải đầu tư nhiều vào việc giáo
dục các hành vi tốt theo gương Bác Hồ vĩ đại cho các con ngay từ những ngày đầu
đến trường giúp cho tâm hồn các con có những cái hay cái đẹp, để các con trở
thành những bơng hoa thơm ngát, là người có hành vi văn minh lịch sự thành
những cháu ngoan Bác Hồ.
Vì vậy ngay từ đầu năm học chúng tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện
pháp giáo dục các hành vi “Văn hóa- văn minh” làm theo 5 điều Bác Hồ dạy
trường Mầm non Hoa Sen.”
“Văn hóa- văn minh” đóng vai trị quan trọng trong sự phát triển về trí tuệ
của trẻ. Giúp trẻ có những tư duy suy nghĩ tốt đẹp về cuộc sống xung quanh và có
hành vi đúng mực với bạn bè, thầy cô, các bạn, bố mẹ và những người thân xung
quanh trẻ do vậy ngay từ nhỏ trẻ cần được uốn nắn, giáo dục từ cử chỉ, lời nói,
hành động văn minh, lịch sự thì lớn lên trẻ mới trở thành người có ích cho bản

thân, gia đình và xã hội, trẻ phải biết tu dưỡng, rèn luyện bản thân từng ngày, từng
giờ theo hướng tốt, nói lời hay ý đẹp, đi đứng nhẹ nhàng, nhã nhặn trong cư xử
với mọi người xung quanh.
Giáo dục “Văn hóa- văn minh” cho trẻ mầm non bao gồm ba mục tiêu chính sau:
- Mục tiêu giáo dục tình cảm bao gồm giáo dục tính nhạy cảm, giáo dục tình
cảm đạo đức; Giáo dục tình cảm trí tuệ, giáo dục tình cảm phức tạp.
- Mục tiêu hình thành kĩ năng: Kĩ thuật thao tác trình tự; kĩ năng hoạt động
trong tập thể; kĩ năng đánh giá hành vi.
- Mục tiêu nhận thức: Có biểu tượng về hành vi, hiểu cách thức thực hiện
hành vi, hiểu ý nghĩa của hành vi.
Phát triển hành vi văn hóa văn minh cho trẻ trường mầm non Hoa Sen nhằm
hình thành cho các con các đức tính tốt theo 5 điều Bác Hồ dạy giúp các con có các
đức tính tốt là nền tảng trở thành người có ích cho xã hội.
Khi nghiên cứu đề tài cịn giúp ích cho cả giáo viên và trẻ trong công tác
giảng dạy và giáo dục trẻ khi trẻ sinh hoạt ở trường.
Kế thừa và phát huy các truyền thống tốt đẹp của nhân dân ta vì vậy giáo
dục mầm non coi trọng việc giáo dục các hành vi văn minh, văn hóa cho trẻ ngay
từ mầm non, từ những ngày đầu tiên trẻ đến lớp và nội dung này được thể hiện
thơng qua chương tình chăm sóc và giáo dục trẻ như: Biết yêu thương kính trọng
những người xung quanh, hiểu được lời nói, hành động của mình, biết nhận lỗi,
3


sửa lỗi, biết giữ lời hứa, diễn đạt được ý kiến rành mạch, rõ ràng, tơn trọng sở thích
của bản thân và của người khác…. Trong giáo dục các hành vi văn minh văn hóa
bao gồm 3 nội dung chính: Hành vi với bản thân, hành vi với mọi người xung
quanh và hành vi với môi trường xung quanh.
Như vậy nội dung nội dung các hành vi văn minh, văn hóa được cụ thể hóa
như sau:
“Hành vi” là cách ứng xử của con người đối với một sự vật, một sự kiện,

một hiện tượng trong hồn cảnh, tình huống cụ thể. Có những suy nghĩ cho rằng
hành vi đơn thuần là tổng các phản ứng con người tác động vào thiên nhiên. Họ
coi hành vi chỉ là các cử động bên ngồi hồn tồn khơng liên quan gì tới ý thức
được coi là cái bên trong.
Hành vi văn minh là các ứng xử của con người đối mọi sự vật hiện, hiện
tượng phải tuân theo một quy tắc.
Hành vi văn minh trong giao tiếp: Có thói quen chào hỏi, cảm ơn, xin lỗi và
xưng hô lễ phép với người lớn, phù hợp với tình huống. Khơng nói tục chửi bậy.
Chăm chú lắng nghe người khác, đáp lại bằng cử chỉ, nét mặt, ánh măt phù hợp và
chờ đến lượt trong trị chuyện. Khơng nói leo, khơng ngắt lời người khác. Biết hỏi
han quan tâm, giúp đỡ người khác.
Hành vi văn minh trong ăn uống: Khơng nói chuyện khi ăn. Biết nhặt cơm
rơi vãi bỏ vào đĩa. Khi ăn không nhai nhồm nhồm, khơng nuốt vội, phải nhai từ
tốn. Khơng xúc quá đầy hoặc giành hết thức ăn cho riêng mình, không bỏ dở suất
ăn. Biết và không ăn những thứ có hại cho sức khỏe. Biết dùng tay, khăn che
miệng khi ho, ngáp, hắt hơi, hỉ mũi…
Hành vi văn minh nơi công cộng: Biết giữ vệ sinh nơi công cộng, có thói
quen chăm sóc giữ gìn cảnh đẹp thiên nhiên mơi trường sạch sẽ. Có hành vi bảo vệ
mơi trường trong sinh hoạt hàng ngày như vứt rác đúng nơi qui định, khơng ngắt lá
bẻ cành, dẵm lên cỏ. Thói quen thực hiện các qui định giao thông: Đi bộ trên vỉa
hè, đi sang đường đúng nơi qui định, ngồi trên các phương tiện giao thơng đảm bảo
an tồn.
2. Phạm vi triển khai thực hiện
Trẻ trong độ tuổi nhà trẻ -bé - nhỡ. Trường Mầm non Hoa Sen - Thành phố
Lai Châu - Tỉnh Lai Châu
Thời gian: Từ tháng 9/2019 đến tháng 2/2020
3. Mô tả sáng kiến
a. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
4

* Đặc điểm chung
Trường mầm non Hoa Sen nằm ở vị trí trung tâm thành phố nơi tập trung
đơng dân cư. với tổng số lớp 13 nhóm lớp được chia làm 2 phân hiệu. Trường có
khuân viên cây xanh, hoa, tạo môi trường xanh - sạch - đẹp, đồ dùng đồ chơi
ngoài trời phong phú sạch sẽ đảm bảo cho trẻ hoạt động.
Với đặc điểm tình hình như vậy khi thực hiện đề tài này chúng tơi thấy có
một số thuận lợi và khó khăn sau:
1. Thuận lợi
Với chủ đề năm học 2019-2020 “ Vì học sinh thân yêu; xây dựng trường học
kỷ cương; chất lượng giáo dục thực chất” Thực hiện mơ hình trường học giáo dục
lấy trẻ làm trung tâm lồng ghép phương pháp giáo dục montessri.”
Được sự quan tâm và tạo điều kiện của BGH nhà trường bản thân chúng tôi
đã được tham dự các buổi sinh hoạt chuyên môn tổ, cụm...về giáo dục các hành vi
văn hóa cho trẻ.
Tổ chức lựa chọn tài liệu, đồ dùng phù hợp với đối tượng của nhóm lớp.
Tăng cường sử dụng đồ dùng trực quan trong các buổi dạy chính và những
buổi học ngoại khóa để giúp cho trẻ dễ hiểu bài, làm cho tiết học sinh động và dễ
tăng khả năng nhận thức cho trẻ.
Được sự quan tâm của các ban ngành đoàn thể và các tổ chức, các bậc phụ huynh
học sinh nên năm nay trường đã đạt kiểm định chất lượng giáo dục mức độ III
Phòng học, sân rộng rãi, sạch sẽ, đảm bảo an toàn cho trẻ. Có sân chơi diện
tích phù hợp với nhiều loại đồ chơi ngoài trời.
Được sự ủng hộ và tin tưởng của phụ huynh nên các phụ huynh luôn chia sẻ
với chúng tơi về tình hình của trẻ ở nhà và luôn quan tâm đến trẻ thường xuyên
dành thời gian trao đổi với cơ giáo để cùng chăm sóc và giáo dục trẻ tốt hơn. Vì
vậy tỉ lệ chun cần ln được đảm bảo.
Bản thân chúng tôi luôn tâm huyết với nghề, có lịng u thương trẻ tận tình
với cơng việc. Có ý thức phấn đấu vươn lên, thường xun tìm tòi, nghiên cứu tài
liệu như: Các câu truyện kể về Bác, báo chí, thơng tin trên mạng có liên quan đến

việc chăm sóc và giáo dục trẻ để áp dụng vào việc lên kế hoạch và các hoạt động
hằng ngày của trẻ
Tuy có những thuận lợi cơ bản nhưng trong q trình thực hiện đề tài này
chúng tơi vẫn có những khó khăn sau:
2. Khó khăn
Trường chia làm 2 phân hiệu dẫn đến việc nghiên cứu đề tài nhiều khi
chưa tập trung
5


Đối với trẻ mầm non do những hạn chế về lứa tuổi về đặc điểm tư duy và
các mức độ phát triển ý thức nên quá trình hình thành hành vi văn hóa cho trẻ cịn
gặp nhiều hạn chế.
Một số trẻ cịn có thói quen hành vi chưa chuẩn như: Tranh dành đồ chơi của
bạn, cư xử chưa hòa nhã với bạn. Trẻ chưa mạnh dạn trong giao tiếp.
Một số trẻ còn chưa biết quan tâm giúp đỡ các em nhỏ và mọi người xung
quanh, chưa biết giúp đỡ bạn trong lúc bạn gặp khó khăn.
Trong các hoạt động trẻ tham gia chưa tích cực, trẻ chưa biết lắng nghe ý
kiến của người lớn, chưa biết nhận ra những hành động đúng, sai trong giao tiếp.
Một số phụ huynh còn thờ ơ với cấp học của con em mình
Với những khó khăn như trên và tình hình thực tế để thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ năm học và vì tương lai của các con, chúng tôi đã lựa chọn đề tài nghiên
cứu “Một số biện pháp giáo dục các hành vi “Văn hóa- văn minh” làm theo 5
điều Bác Hồ dạy trường Mầm non Hoa Sen.” Nhằm phát triển toàn diện nhân
cách trẻ, nhằm chia sẻ đến bạn bè đồng nghiệp những kinh nghiệm, những bài học
thực tế để việc phát triển các hành vi văn minh văn hóa trẻ được tốt nhất và phù
hợp nhất với thực tế lớp mình giảng dạy
Bảng 1: Bảng khảo sát hành vi của trẻ đầu năm

Các hành vi

Trẻ 25-36 tháng

Chào hỏi.
Thực hiện sự xin phép.
Thể hiện sự biết lỗi.
Thể hiện sự giúp đỡ.
Tham gia hội thoại.
Tham gia thể hiện lòng tin.

5/31= 16,1%
6/31= 19,3%
5/31= 16,1%
8/31= 25,8%
6/31= 19,3%
4/31= 12,9%

Trẻ 3-4 tuổi

Trẻ 4-5 tuổi

8/27= 29,6%
12/27= 44,4%
8/27= 29,6%
11/27= 40,7%
9/27= 33,3%
8/27= 29,6%

20/25 = 80%
20/25 = 80%

17/25 = 68%
19/25 = 76%
23/25 = 92%
23/25 = 92%

Ghi chú

Những giải pháp đã thực hiện
Giải pháp 1: Tích hợp nội dung giáo dục hành vi cho trẻ theo 5 điều
Bác Hồ Dạy
* Ưu điểm: Giáo viên đã tổ chức cho trẻ hoạt động với môi trường trong lớp.
Trẻ biết và được hoạt động với các góc do cơ tạo ra ở trong lớp.
* Hạn chế: Giáo viên chưa biết cách sắp xếp làm mới nội dung truyền thụ
Giải pháp 2: Phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục hành vi văn
hóa văm minh
6


* Ưu điểm: Giáo viên đã thường xuyên trao đổi với phụ huynh về cách giáo
dục trẻ về lễ giáo hành vi văn hóa văn minh
* Hạn chế: Nội dung, hình thức tuyên truyền chưa phong phú, chưa đa dạng,
chưa thu hút được phụ huynh học sinh.
Trong cách trao đổi với phụ huynh về việc giáo dục rèn kĩ năng sống cho trẻ
chưa thu hút được phụ huynh dẫn đến một số phụ huynh còn thờ ơ với việc giáo
dục hành vi cho trẻ
b. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
Tính mới
- Giúp giáo viên lập kế hoạch thực hiện tốt nhiệm vụ năm học và giúp trẻ
phát triển các hành vi “Văn hóa - văn minh” thơng qua việc đảm bảo các nội
dung chủ yếu: Phù hợp với chủ đề, đối tượng, tên bài dạy trong tuần; Trang trí mơi

trường trong lớp như: Góc học tập, góc sách truyện, góc phân vai, thiên
nhiên...Hay mơi trường ngồi lớp học như: Tranh ảnh thể hiện hành vi “ Văn hóa –
văn minh” làm theo 5 điều Bác Hồ dạy.
- Giúp giáo viên biết sáng tạo ra những bức tranh giúp trẻ hình dung và biết
các việc làm có văn hóa- văn minh. Từ đó nhằm thúc đẩy việc phát triển tư duy của
của trẻ, giúp trẻ mạnh dạn tự tin và cư xử có văn hóa. Từ đó phát huy được tính
tích cực của trẻ trong các hoạt động.
- Giúp giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp trong các hoạt động
học và hoạt động chơi có hiệu quả cao.
Giải pháp 1: Hình thành các hành vi văn minh đối với môi trường xung quanh
* Nhiệm vụ
Giáo dục các hành vi văn minh cho trẻ, chuẩn bị tốt tâm thế giúp trẻ đón
nhận hành vi. Bởi vì muốn trẻ thể hiện được những hành vi tốt thì điều trước tiên
phải giáo dục cho trẻ có sự nhạy cảm về tình cảm, cảm xúc của mình đối với mơi
trường xung quanh, lúc có được sự nhạy cảm thì trẻ có sự đồng cảm và rung động
của trái tim. Khi trẻ có được tình cảm thì trẻ có ý thích có hứng thú và trẻ muốn
làm, muốn thực hiện những hành vi tốt đẹp. Từ đó trẻ sẽ chuẩn bị tâm thế đón nhận
hành vi, khi đã chuẩn bị tâm thế tốt trẻ sẽ thực hiện hành vi tốt. Khi trẻ có cảm xúc
tốt thì dễ thể hiện điều đó trong hoạt động và giao tiếp. Bởi vì trẻ có được cảm xúc
tốt thì trẻ có sự đồng cảm và rung động của trái tim và trẻ muốn thực hiện những
hành vi văn minh văn hóa tốt. Bên cạnh đó trẻ cảm nhận được sự cần thiết phải
thực những hành vi văn minh đẹp.
* Cách thực hiện
7


Muốn trẻ có được cảm xúc của trái tim đối với mọi người, con vật và cảnh
vật thiên nhiên thì đối tượng đầu tiên là người lớn, hay mọi người xung quanh trẻ
và thế giới động vật, thực vật thiên nhiên xung quanh gần gũi với trẻ. Người lớn
phải thương u chăm sóc trẻ, thể hiện tình cảm qua cử chỉ âu yếm, yêu thương,

lời nói ngọt ngào, dành tất cả những tình cảm yêu mến nhất đến với trẻ. Những
mẫu hành vi đẹp của người lớn cư xử đối với nhau (những người thân trong gia
đình hay đối với hàng xóm) trong cuộc sống hàng ngày và đối với thế giới xung
quanh giúp cho trẻ thấy được những hình ảnh đẹp từ đó tạo cho trẻ có cảm xúc.
Bên cạnh đó cần giúp cho trẻ biết thể hiện cảm xúc của mình bằng cách đáp
lại sự quan tâm chăm sóc của người khác đến với mình và biết thể hiện cảm xúc
của mình qua sự quan tâm chăm sóc của mình đến với người khác cũng bằng
những lời nói, cử chỉ, hành động. Từ những việc làm nhỏ bé và vừa với sức của
mình tơi đã cho trẻ tham gia, trải nghiệm thực tế tại lớp học của mình.
Trong các hoạt động luôn cho trẻ tiếp xúc với môi trường xung quanh, trẻ
được quan sát, được chăm sóc các cây xanh ngay sau khi quan sát và giáo dục trẻ
biết bảo vệ, chăm sóc cây xanh như lời Bác dạy “.. Mùa xuân là tết trồng cây...”

Hình ảnh trẻ tham quan và trải nghiệm
Muốn trẻ thể hiện được tình cảm với động vật, thiên nhiên cần cho trẻ thấy
được những lợi ích của chúng và biết chăm sóc chúng. Ví dụ đối với vật ni trong
gia đình chó, mèo, gà, vịt khơng đánh đập chúng, cho chúng ăn. Cịn đối với thiên
nhiên cây cối, hoa lá giáo dục cho trẻ thấy vẻ đẹp của các loài hoa, mùi hương
thơm quyến rũ của chúng từ đó biết trồng, bảo vệ và chăm sóc chúng. Người lớn
phải làm gương cho trẻ thấy và tạo điều kiện cho trẻ được thực hiện.
Tạo điều kiện vật chất tối thiểu cần thiết để trẻ được thường xuyên thực hiện
được những quy định về vệ sinh:
Muốn thực hiện được những quy định về vệ sinh thì phải có phương tiện thực hiện.
Ví dụ: Cơ dạy các cháu bỏ rác vào sọt (giỏ rác) thì lớp phải có giỏ rác cho các
cháu bỏ, có phương tiện lại được thực hiện thường xuyên ở lớp cũng như ở nhà,
cháu sẽ nhanh chóng hình thành được thói quen vệ sinh đó. Cơ cùng gia đình kết
hợp dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi, nếu có điều kiện để rèn luyện những kỹ năng thực
hành vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ.
Rèn trẻ thông qua các hoạt động của lớp trong ngày.
Hình ảnh tổ chức giờ lao động cho trẻ

Ví dụ: Lúc đón trẻ vào lớp phải chào cơ, cơ hướng dẫn trẻ xếp mũ nón vào
giá, chải đầu, đi dép đúng chân.
Giờ ăn trưa: Dạy trẻ rửa tay lau mặt, mời cơ, các bạn, cầm thìa đúng tay.
Ăn nhai từ tốn, không nhai nhồm nhoằm và nuốt vội.
8


Không ngậm thức ăn lâu trong miệng, không vừa ăn vừa chơi, vừa nói
chuyện, đi lại lung tung, khơng bỏ dở suất ăn, biết nhặt cơm rơi vào đĩa riêng, ăn
xong lau miệng. Uống nước từ từ, không làm đổ, khơng làm vỡ cốc, khơng rót
nước q đầy, thị tay vào bình nước, khơng uống nước chưa đun sơi.
Hình ảnh tổ chức giờ ăn cho trẻ
Trang phục quần áo gọn gàng sạch sẽ - không mặc quần áo bẩn, rách, đứt cúc,
không ngồi lê trên sàn đất hoặc bôi bẩn vào quần áo.
Biết nhường nhịn bạn khi chơi và cùng chơi không đánh cãi nhau gây gổ bắt nạt
bạn yếu.
Biết yêu quý bảo vệ cảnh đẹp của thiên nhiên, không hái hoa ngắt lá, bẻ
cành cây ở trường, lớp vườn hoa. Chăm tưới cây, nhổ cỏ, dọn vệ sinh.
Dạy trẻ biết tơn trọng u kính người lớn tuổi, người trong gia đình… biết
giúp đỡ lẫn nhau.
* Điều kiện thực hiện
Để thực hiện được giải pháp này đòi hỏi giáo viên phải thường xun
trau dồi kiến thức, tìm tịi khám phá làm mới một số đồ dùng, nội dung giáo
dục, đồ chơi phù hợp với chủ đề, xuất phát từ thực tế của trẻ, những cái hay cái
mới lạ trên các trang mạng, trên sách báo, thông tin đại chúng, học hỏi từ đồng
nghiệp để chắt lọc áp dụng vào việc thực hiện trang trí các góc, làm thay đổi
để cuốn hút trẻ vào thực hiện.
Giải pháp 2: Hình thành các hành vi văn minh văn hóa qua các tác
phẩm văn học và cuộc sống hằng ngày
* Nhiệm vụ

Giúp trẻ nhận biết hành vi đúng, tạo tình cảm tích cực của trẻ đối với hành
vi văn minh văn hóa. Bởi vì thông qua những mẫu hành vi tốt, thiện của nhân vật
trong câu chuyện. Từ những mẫu hành vi tốt trong tác phẩm văn học dễ đi sâu và
tâm hồn trẻ thơ. Do đó trẻ dễ bắt chước những mẫu hành vi tốt nhưng nhiều lúc trẻ
không biết cách thực hiện như thế nào cho đúng, không biết mẫu nào đúng để học
làm theo và chưa phân biệt được đâu là những mẫu hành nào phù hợp với lứa tuổi
của trẻ.
* Cách thực hiện
Đối với các tác phẩm văn học
Hoạt động văn học không thể thiếu đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì thơng
qua các hoạt động làm quen với các tác phẩm văn học, trẻ được làm quen với
những ngôn từ chuẩn mực, những ngôn ngữ, hành vi không thể thiếu được trong
giao tiếp, trong đời sống con người. Đặc biệt nó rất gần gũi với trẻ thơ từ buổi đầu
9


thơ ấu trẻ đã sống trong khơng khí lời ru “ầu ơ” đầy yêu thương của mẹ, bà… và
đó là cánh cửa mở ra chân trời nhận thức cho trẻ. Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập
chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là
phương tiện dẫn dắt trẻ. Qua những câu truyện kể – bài thơ là tấm gương mẫu mực
về nhận thức, hành vi cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục
trẻ lịng u thiên nhiên, u q hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những
người thân, biết được việc làm tốt - xấu, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác, phê
phán những việc xấu và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức
trong sáng.
Chính vì vậy qua thời gian thực hiện, tơi nhận thấy các bài thơ, câu chuyện
có sự tác động rất lớn đến nhận thức của trẻ. Các hình tượng nhân vật có sức hấp
dẫn đã lơi cuốn trẻ, khiến trẻ u thích, từ đó trẻ thích học theo, bắt chước các việc
làm, hành động của nhân vật. Từ việc thích bắt chước dần dần tạo cho trẻ thói quen
đi vào nhận thức và trở thành sự tự ý thức.Cho trẻ làm quen các tác phẩm văn học

bằng nhiều cách như: Đọc, kể cho trẻ nghe, cho trẻ xem tranh, xem phim ảnh
truyện cổ tích. Ở trường trong hoạt động chung giờ làm quen các tác phẩm văn
học, trong các góc chơi như đóng kịch, góc đọc sách, dạy học (“cơ giáo” kể
chuyện cho trẻ nghe). Thông qua nội dung các câu chuyện, bài thơ giáo dục trẻ học
tập những hành vi tốt như: chăm sóc, quan tâm chia sẻ với những người thân trong
gia đình và bạn bè xung quanh… như (thơ giữa vịng gió thơ, cháu chào ơng ạ,
tham nhà bà…), dỗ dành khi em khóc, nhường đồ chơi, chia bánh kẹo phần hơn
cho em (thơ làm anh) ….. và có thái độ khơng đồng tình với những hành vi khơng
đúng như: Tích Chu khơng biết thương bà, chăm sóc khi bà ốm để bà khát nước
quá biến thành chim.
Bên cạnh đó thơng qua những nội dung các tác phẩm văn học giáo dục cho
trẻ những hành vi tốt thì nên biểu dương, khen thưởng kịp thời khi trẻ có những
biểu hiện tốt và đúng trong hành vi của mình. Giáo viên khen, biểu dương cá nhân
hay tập thể. Nếu cá nhân trẻ khi trẻ có những biểu hiện, thực hiện hành vi tốt, đúng
như: Biết giúp đỡ bạn, quan tâm đến bạn, thu dọn gọn gàng đồ dùng, đồ chơi khi
chơi xong ….. biểu dương tập thể trẻ khi trẻ có những biểu hiện, thực hiện hành vi
tốt như: biết đoàn kết, giúp đỡ nhau trong học và vui chơi.
Hình ảnh trẻ kể chuyện theo tranh
Đối với cuộc sống hằng ngày
Giáo viên phải nắm được yêu cầu rèn luyện và kỹ năng thực hành cho trẻ về:
Thói quen vệ sinh cá nhân, Ngồi những thói quen vệ sinh ở lớp mầm, giáo
viên cần rèn luyện thêm cho các cháu những thói quen vệ sinh sau:

10


Trẻ tự rửa mặt, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, cho trẻ tự chải đầu,
đánh răng. Trẻ tự mặc quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn
gàng sạch sẽ.
Giáo dục trẻ có ý thức giữ vệ sinh nơi cơng cộng, tơn trọng người khác như:

không nhổ bậy, không vứt rác ra lớp học, nơi công cộng, biết sử dụng nước sạch..
Biết giữ nhà cửa, đồ dùng đồ chơi gọn gàng sạch sẽ. Biết giúp cô lau bàn ghế, rửa
đồ chơi, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp. Biết gấp cất chăn, gối và cất đúng
nơi quy định. Khi trời nắng biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa.
Trẻ bắt đầu hình thành vững chắc các quy tắc vệ sinh cá nhân và nếp sống
văn minh, tự phục vụ bản thân.
Các kỹ năng cần rèn cho trẻ như: Trẻ phải thành thạo các kỹ năng thực hành
vệ sinh cá nhân và vệ sinh chung ngoài ra cô cần rèn cho trẻ các kỹ năng cần thiết
cho cuộc sống hằng ngày như: Biết giúp cô giặt khăn, phơi khăn. Biết dùng tay che
miệng khi hắt hơi, ho, ngáp, hỉ mũi…
Khi trẻ thực hiện cô cần quan sát, giúp đỡ, động viện kịp thời nhằm giúp trẻ
ln hình thành hành vi đúng và tự tin hơn khi tham gia các hoạt động.
Trẻ thực hành các hoạt động lao động tự phục vụ
* Điều kiện thực hiện
Để thực hiện được giải pháp này đòi hỏi giáo viên phải nắm vững các
mục tiêu cần đạt trong việc thực hiện chương trình mục tiêu cuối độ tuổi của
trẻ trong việc giáo dục các hành vi văn hóa, văn minh cho trẻ, thường xun
trau dồi kiến thức, tìm tịi những câu truyện và bài thơ hay lồng ghép vào trong
các tiết học và các hoạt động hàng ngày đề kể cho trẻ nghe hoặc cho trẻ đóng
kịch... học hỏi từ đồng nghiệp để chắt lọc áp dụng vào việc thực hiện trang trí
các góc, làm thay đổi để cuốn hút trẻ vào thực hiện.
Giải pháp 3. Hình thành các hành vi văn minh văn hóa qua trong trị chơi
và giao tiếp
* Nhiệm vụ
Trẻ tập sử dụng phương tiện; hình thành kĩ năng thể hiện không biết mẫu
nào đúng để học làm theo; giáo dục sự nhạy cảm ở trẻ. Bởi vì khi sử dụng những
phương tiện trong hoạt động giúp cho trẻ hình thành các kĩ năng thể hiện hành vi,
từ đó giáo dục được sự nhạy cảm ở trẻ về hành vi. Các đồ dùng khi sử dụng chúng
phải biết bảo vệ, giữ gìn và sử dụng đúng chức năng của chúng, chứ không được
vứt làm cho chúng mau hư hỏng. Trẻ khó thể hiện ý nghĩ, tình cảm và nhận biết nó

khi hoạt động và giao tiếp. Khi sử dụng những phương tiện trong hoạt động giúp
11


cho trẻ hình thành các kĩ năng thể hiện hành vi, từ đó trẻ có được sự nhạy cảm về
hành vi. Nhưng do hạn chế về lứa tuổi, vốn sống kinh nghiệm mà trẻ khó thể hiện
ý nghĩ, tình cảm của mình khi sử dụng những phương tiện này.
Do vậy người lớn cần giáo dục cho trẻ biết cách thể hiện ý nghĩ, tình cảm
khi sử dụng phương tiện trong hoạt động cũng như trong giao tiếp cho đúng và phù
hợp với từng hồn cảnh, tình huống cụ thể.
* Cách thực hiện
Tổ chức cho trẻ luyện tập dưới hình thức trị chơi. Người lớn dùng hình thức
trị chơi để luyện tập cho trẻ sử dụng các phương tiện hoạt động. Cô giáo cần nắm
vững một số biện pháp rèn luyện thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ
như: Vệ sinh môi trường nề nếp của lớp, Các cháu ở lớp mẫu thời gian rất dài, nếu
cô sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ mọi sinh hoạt của lớp có nề nếp làm cho lớp học vui
tươi đầm ấm. Tất cả những cái đó ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành thói quen
cho trẻ. Lớp học sạch đẹp cháu không nỡ vất rác bừa bãi, cháu không vất đồ chơi
lung tung, khi mọi thứ trong lớp điều được sắp xếp theo đúng chỗ quy định.
Săp xếp lớp học gọn gàng, sạch sẽ, không gian hoạt động phù hợp
Nếu hàng ngày cô thực hiện nghiêm túc thời gian biểu cháu sẽ thực hiện đúng
giờ nào việc đó. Vì những việc làm tốt được lặp đi lặp lại nhiều lần thì sẽ thành
thói quen tốt.
Sự gương mẫu của cơ và những người xung quanh. Đặc điểm của trẻ là hay
bắt chước, có thể bắt chước cái đúng, cái tốt, nhưng cũng có thể bắt chước cái sai,
cái xấu. Vì vậy cô giáo và mọi người xung quanh cần phải tự rèn bản thân và tuân
thủ những yêu cầu vệ sinh của nhà trường, thực hiện triệt để lời nói phải đi đôi với
việc làm để thực sự là tấm gương sáng cho các cháu noi theo.
Ngoài ra dùng trang phục tạo môi trường hoạt động. Dùng trang phục thật
của người lớn như: Đồ của chú bộ đội, cô cấp dưỡng, quần áo cũ sạch của cha mẹ

trẻ để hoạt động thể hiện vai chơi qua cách mặc trang phục và thể đúng hành vi của
vai chơi (khi khốc lên mình bộ trang phục đó). Hay sử dụng các nguyên vật liệu
để tạo ra phương tiện hoạt động: Có thể dùng khăn xếp lại, hoặc dùng gối nằm hay
gối ôm để tạo thành búp bê
Hoạt động chơi là môi trường tốt để trẻ được thể hiện hiểu biết phù hợp “vai
chơi”. Khi tham gia vào trò chơi thường xuyên trẻ sẽ được trãi nhiệm, được học
hỏi kinh nghiệm cách thể hiện vai chơi của bạn và có khi ở chính vai chơi, luật
chơi giúp cho trẻ tăng thêm sự hiểu biết của mình về những chuẩn mực hành vi
đúng, tốt. Để từ đó trẻ thể hiện được hiểu biết của mình qua “vai chơi” tốt hơn. Từ
cách thể hiện những chuẩn mực hành vi đúng, tốt trong trò chơi giúp cho trẻ có sự
nhận thức về chuẩn mực hành vi đúng, tốt trong cuộc sống thật của trẻ
Trẻ trải nghiệm qua vai chơi bán hàng
12


Khai thác tình huống giáo dục: Làm rõ yêu cầu của vai; làm phong phú chủ
đề; mở rộng nội dung để nẩy sinh các tình huống….
Người lớn cần tạo ra nhiều tình huống để cho trẻ tham gia chơi, trong những
tình huống đó u cầu trẻ phải biết thể hiện rõ những hành vi của vai chơi, phải thể
hiện đúng chuẩn mực hành vi của vai mà trẻ đang thể hiện. Có như thế thì mới
được duy trì vai chơi nếu không sẽ bị bạn loại ra khỏi cuộc chơi.
Trẻ trải nghiệm qua vai chơi bác sĩ
Bên cạnh đó người lớn khơng chỉ tạo ra nhiều tình huống để cho trẻ tham gia
chơi, cần làm phong phú chủ đề và mở rộng nội dung để nẩy sinh các tình huống
chơi mới, tạo ra các chuẩn mực hành vi mới.
* Điều kiện thực hiện
Để thực hiện được giải pháp này đòi hỏi giáo viên phải thường xuyên
trau dồi kiến thức, tìm tòi khám phá làm mới một số đồ dùng, đồ chơi phù hợp
với chủ đề, những cái hay cái mới lạ trên các trang mạng, trên sách báo, thông
tin đại chúng, học hỏi từ đồng nghiệp để chắt lọc áp dụng vào việc thực hiện

trang trí các góc, làm thay đổi để cuốn hút trẻ vào thực hiện.
Giải pháp 4. Hình thành các hành vi văn minh văn hóa qua việc luyện tập
và điều chỉnh hành vi trong cuộc sống
* Nhiệm vụ
Tạo mơi trường hoạt động và giao tiếp tích cực cho trẻ luyện tập. Bởi vì
trong sinh hoạt hàng ngày trẻ có rất nhiều hoạt động, những hoạt động này sẽ là
điều kiện để cho trẻ được luyện tập những chuẩn mực hành vi. Vì vậy khi tổ chức
cho trẻ luyện tập hành vi trong cuộc sống chính là tạo mơi trường hoạt động và
giao tiếp tích cực cho trẻ được luyện tập thường xuyên.
Tình huống giao tiếp trong cuộc sống nhiều, gắn bó, giúp trẻ dễ thích nghi
và làm chủ nó. Trong sinh hoạt hàng ngày trẻ có rất nhiều hoạt động như: vệ sinh
cá nhân, Các hoạt động phục vụ cá nhân (ăn uống, ngủ, mặc ….) vui chơi và giao
tiếp với mọi người xung quanh. Mà những hoạt động này có rất nhiều tình huống
xảy ra buộc trẻ phải giải quyết những tình huống đó đúng theo chuẩn mực hành vi
mà xã hội qui định. Bởi vậy nó ln gắn bó với trẻ giúp cho trẻ dễ thích nghi và
làm chủ điều chỉnh hành vi đúng của mình.
Giúp trẻ tự điều chỉnh hành vi qua việc cụ thể hóa cách thể hiện bằng luật
chơi. Bởi vì khi tham gia chơi mà không tuân theo luật chơi thì sẽ bị thua hay bị
bạn loại ra khỏi cuộc chơi và khơng được tham gia chơi. Vì thế bắt buộc trẻ phải
biết tự điều chỉnh hành vi của mình. Khi trẻ biết tự điều chỉnh hành vi của mình
13


trong trị chơi thì nó cũng tạo thành thành thói quen cho trẻ về hành vi tốt đó trong
thực tiễn cuộc sống. Luật chơi qui định các hành động và giao tiếp giúp trẻ tự
nguyện làm theo. Khi trẻ biết tự điều chỉnh hành vi của mình trong trị chơi thì nó
cũng tạo thành thói quen tốt cho trẻ về hành vi tốt trong thực tiễn cuộc sống.
* Cách thực hiện
Tạo các tình huống cho trẻ thảo luận; chuẩn bị; tổ chức trẻ hoạt động và giao
tiếp, đàm thoại sau hoạt động và giao tiếp. Cơ nói cho trẻ biết những vấn đề mà trẻ

cần phải thảo luận và thực hiện thì phải chuẩn bị các điều kiện cho trẻ thực hiện
luyện tập. Các điều kiện đó như: Cơ sở vật chất, các tình huống thật.
Khi trẻ biết những vấn đề mà trẻ cần phải thảo luận và đã chuẩn bị các điều kiện
cho trẻ thực hiện luyện tập thì cho trẻ tham gia trực tiếp vào hoạt động và giao tiếp.
Trị chuyện với trẻ: Tơi sử dụng hệ thống các câu hỏi để kiểm tra nhận thức
của trẻ về các hành vi trên như: Khi gặp người lớn thì con phải làm gì? Vì sao con
làm như vậy? Khi được bạn hay người lớn giúp đỡ con thì con là gì? Vì sao con
làm như vậy?.....
Quan sát các giờ học, giờ chơi của trẻ và trong sinh hoạt hàng ngày; sau đó
đánh giá điểm cho trẻ.Tạo tình huống có vấn đề; đánh giá cho điểm cho trẻ.
Trẻ tham gia các hoạt động trong lớp
Sử dụng câu hỏi định hướng của người lớn về luật chơi (nếu là trò chơi có
luật hay trị chơi khơng có luật mà luật chơi nằm ngay trong cách chơi) trong trò
chơi để giúp cho trẻ hiểu luật chơi và thực hiện cách chơi để điều chỉnh hành vi
của mình khi chơi cho đúng.
Trẻ hoạt động tập trung theo nhóm trong lớp học
Sau khi sử dụng câu hỏi định hướng của người lớn về luật chơi thì dùng tài
liệu trực quan để cho trẻ được trực tiếp quan sát. Để trẻ nắm được rõ ràng luật chơi
và cách chơi. Muốn trẻ hình thành được các thói quen vệ sinh thì nhà trường và gia
đình phải thống nhất yêu cầu giáo dục vệ sinh đối với trẻ. Nhà trường và giáo viên
thông báo, yêu cầu biện pháp giáo dục vệ sinh cho phụ huynh biết, yêu cầu phụ
huynh cần theo dõi giúp đỡ và cho biết tình hình thực hiện ở nhà để cùng phối hợp
giáo dục rèn luyện cho trẻ. Trong năm học này nhà trường đã quán triệt rất sâu sắc
việc đón trả trẻ đúng giờ và phải có phụ huynh đưa trẻ đến và đón trẻ về vì vậy đây
cũng là cơ hội tốt để cùng phụ huynh trao đổi và giúp trẻ tăng cường các hành vi văn
minh, văn hóa. Một buổi học trẻ được tiếp xúc với cô rất nhiều nhưng chúng ta biết
phối hợp với gia đình trong việc cung cấp và rèn cho trẻ lại càng tốt hơn vì vậy tôi
tiến hành cho mời phụ huynh đến họp, thông báo kết quả học của mỗi cháu cho phụ
huynh nắm và không quên cho phụ huynh biết khả năng tiếp thu kiến thức của mỗi
cháu ra sao và rất mong phụ huynh hợp tác trong việc rèn văn hóa văn minh cho trẻ

ở nhà như: Giáo dục trẻ biết vệ sinh cá nhân và vệ sinh xung quanh nhà
14


Trao đổi giữa cha mẹ và giáo viên(Đón trẻ - trả trẻ)
* Điều kiện thực hiện
Để thực hiện được giải pháp này đòi hỏi giáo viên phải thường xuyên
trau dồi kiến thức, tìm tịi khám phá làm mới một số đồ dùng, đồ chơi phù hợp
với chủ đề, những cái hay cái mới lạ trên các trang mạng, trên sách báo, thông
tin đại chúng, học hỏi từ đồng nghiệp để chắt lọc áp dụng vào việc thực hiện
trang trí các góc, làm thay đổi để cuốn hút trẻ vào thực hiện.
Tơi cũng thường xun lên mạng internet để tìm kiếm các bài tuyên truyền
về việc rèn luyện kỹ văn hóa văn minh cho trẻ một cách tốt nhất để chia sẻ cùng
các bậc phụ huynh. Tôi treo ở bảng tuyên truyền để các bậc phụ huynh đọc hàng
ngày. Qua đây phụ huynh cũng biết được một số nội dung và biện pháp rèn luyện
cho trẻ đồng thời kết hợp chặt chẽ với giáo viên để thực hiện tốt công tác chăm
sóc giáo dục trẻ. Nhờ có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên với cha mẹ trẻ mà
tôi thấy trẻ lớp tôi rất mạnh dạn, tự tin, nhanh nhẹn và có hành vi văn hóa, văn
minh trong ăn uống, giao tiếp theo 5 điều Bác Hồ dạy.
Giải pháp 5. Hình thành các hành vi văn minh văn hóa qua việc đánh giá
hành vi của trẻ
* Nhiệm vụ
Củng cố biểu tượng về hành vi, kích thích trẻ tích cực điều chỉnh hành vi
cho phù hợp. Bởi vì khi tổ chức cho trẻ đánh giá hành vi trong cuộc sống giúp cho
trẻ củng cố biểu tượng về hành vi đúng mà trẻ đã được thực hiện thường xuyên để
từ đó kích thích trẻ tích cực loại bỏ những hành vi sai lệch và điều chỉnh hành vi
cho phù hợp với chuẩn mực đạo đức như lời Bác dạy.
Sử dụng sức mạnh của tập thể để điều chỉnh hành vi trẻ. Bởi vì người ta
thường nói “đa số thắng thiểu số” thì đối vối trẻ sống trong mơi trường tập thể lớp
học hay môi trường xã hội cần phải tôn trọng những ý kiến của tập thể nhận xét về

hành vi của mình. Trẻ phải cơng nhận những nhận xét của số đơng các bạn, mọi
người về mình là đúng hay sai để từ đó giúp cho trẻ tự nhận thức đánh giá hành vi
của mình và tự điều chỉnh.
Khi những ý kiến của tập thể nhận xét về hành vi của mình thì trẻ thừa nhận
ý kiến của tập thể; thấy cần xem lại hành vi cá nhân.
Khi trẻ đánh giá hành vi của mình là chính trẻ đã học được cách tự điều chỉnh
hành vi của bản thân mình đâu là đúng, đâu là chưa đúng. Từ đó điều chỉnh lại hành vi
của mình cho phù hợp với đối tượng hoạt động, giao tiếp với mọi người.
* Cách thực hiện
15


Cho trẻ tự đánh giá hành vi của mình và của bạn như là một nhiệm vụ của
hoạt động trong sinh hoạt hằng ngày.
Trong các hoạt động trong ngày cô giao nhiệm vụ cho trẻ thông qua các vai
chơi, các bài tập. Sau đó cho trẻ nhận xét đánh giá mình và các bạn thơng qua sản
phẩm mà trẻ đạt được như: Bài tạo hình, hay các sản phẩm xây dựng, lắp ghép
...các con thấy bạn tô đẹp không? Bạn có giữ gìn sách khơng? Bạn có làm đúng
nhiệm vụ của mình khơng? Bạn có giúp đỡ các bạn trong nhóm khơng?...
Cần xây dựng cho trẻ có nhận thức, hành vi tốt trong lớp để tạo cho trẻ có
mơi trường giáo dục gần gũi thân thiện tốt với trẻ sẽ thuận lợi trong việc giáo dục
chuẩn mực hành vi tốt cho trẻ.
Bên cạnh đó cần kết hợp tổ chức hình thức biểu dương khen thưởng để tạo
sự nhất trí của trẻ. Đàm thoại diễn ra dưới hình thức tạo các tình huống có vấn đề
có thật hay tình huống có vấn đề trong trị chơi. Cơ tạo ra những tình huống có vấn
đề nhằm lơi cuốn sự chú ý của trẻ tham gia vào đàm thoại về những chuẩn mực
hành vi.
Trẻ nhận xét các bạn chơi trong nhóm ( Xây dựng)
Tình huống có vấn đề trong trị chơi đóng vai như: Hơm nay mình đến dự
tiệc sinh nhật của bạn Hà Vy vậy trước khi đi mình chuẩn bị những gì? (Chuẩn bị

quà, mặc quần áo mang giày dép gọn gàng, sạch sẽ, mới đẹp). Khi đến dự tiệc phải
như thế nào? (Chúc mừng bạn bằng những lời tốt đẹp nhất và tặng quà cho bạn,
khi ăn uống thì đàng hồng khơng đùa giỡn, khơng ăn ngồm ngồm...)
Cơ giáo cần nắm được các trình tự sau đây để hình thành một thói quen vệ
sinh và hành vi văn minh cho trẻ.
Các trẻ tuy cịn nhỏ nhưng cũng có khả năng tiếp thu được những kiến thức
thơng thường vì vậy cơ cần phải hướng dẫn cho các cháu biết những điều cần thiết
của từng yêu cầu vệ sinh và những tác hại của việc khơng thực hiện đúng u cầu
đó, lời hướng dẫn của cơ phải đơn giản, rõ ràng, chính xác, dể hiểu.
Chuẩn bị lời hướng dẫn và động tác mẫu.
Các cháu có thể làm tốt các cơng việc tự phục vụ bản thân vì vậy đối với
những việc có thể làm mẫu được cô cần chuẩn bị tốt lời hướng dẫn và làm thành
thạo động tác mẫu, vừa làm vừa giải thích, cơ có thể tập truớc cho một cháu để
cháu đó làm mẫu cho các cháu khác làm theo.
VD: Thao tác đánh răng một cháu thực hiện các cháu khác làm theo. Nhắc
nhở các cháu thực hiện thường xun. Muốn hình thành một thói quen vệ sinh
ngồi việc làm cho trẻ hiểu được ý nghĩa có kỹ năng cần phải làm cho trẻ được
thực hành thường xuyên, có như vậy mới ăn sâu vào nếp sống của trẻ. Hành động
sẽ trở thành thói quen khi đứa trẻ có nhu cầu từ bên trong.
* Điều kiện thực hiện
16


Để thực hiện được giải pháp này đòi hỏi giáo viên phải thường xun
trau dồi kiến thức, tìm tịi khám phá làm mới một số đồ dùng, đồ chơi phù hợp
với chủ đề, những cái hay cái mới lạ trên các trang mạng, trên sách báo, thông
tin đại chúng, học hỏi từ đồng nghiệp để chắt lọc áp dụng vào việc thực hiện
trang trí các góc, làm thay đổi để cuốn hút trẻ vào thực hiện.
Các nhóm giải pháp ln có liên quan rất chặt chẽ với nhau. Bởi vì muốn
giáo dục các hành vi văn minh văn hóa cho trẻ thể hiện qua hành động, lời nói, cử

chỉ trong mọi hoạt động hằng ngày của trẻ thì dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của trẻ,
ở giai đoạn này trẻ rất cần được sự chăm sóc, sự quan tâm dành tình cảm đặc biệt
của người lớn cho trẻ. Sau khi trẻ có được tình cảm, cảm xúc muốn thực hiện
những hành vi tốt thì cần phải có sự tổ chức của người lớn tạo điều kiện cho trẻ
được luyện tập thực hiện chuẩn mực hành vi đúng, tốt. Khi trẻ đã được luyện tập
thực hiện chuẩn mực hành vi đúng, tốt thì giáo dục trẻ sự ý thức thực hiện hành vi
văn minh văn hóa tốt đẹp.
4. Hiệu quả do sáng kiến đem lại
Sau khi đã áp dụng các giải pháp ở trên chúng tôi nhận thấy
4.1. Về kinh tế
Huy động được phụ huynh trong việc tạo cảnh quan môi trường bằng những
việc thiết thực như trồng hoa cây cảnh tạo khơng khí trong lành giảm thải khi độc,
trồng rau xanh sạch, huy động phụ huynh đóng góp những nguyên vật liệu sẵn có ở
địa phương để trẻ được thực hành trải nghiệm từ những nguyên vật liệu thực tế như
các loại rau, củ, quả... đồ dùng gia đình vừa để khắc sâu nhận thức cho trẻ vừa
giảm chi phí mua sắm.
4.2. Về kỹ thuật
Giúp giáo viên mầm non có năng lực sư phạm tốt, phải nắm vững nội dung
chương trình giáo dục, biết cách lựa chọn phương pháp, hình thức tổ chức giáo
dục, linh hoạt và sáng tạo trong tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Biết
cách tạo cho trẻ sự hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động.
Tăng thêm lòng yêu trẻ, nắm vững đặc điểm của trẻ, có sự kiên trì, nhẫn lại
trong khi rèn luyện cho trẻ. Luôn gương mẫu trước trẻ trong việc thực hiện các
hành vi văn hoá, vệ sinh. Tạo sự kết hợp chặt chẽ với phụ huynh trong quá trình
giáo dục trẻ.

17


4.3. Hiệu quả về xã hội

Đối với giáo viên
Các giáo viên trong lớp đã phối kết hợp với nhau chặt chẽ hơn, linh hoạt chủ
động hơn trong mọi hoạt động, tạo nhiều phương pháp hình thức tổ chức đổi mới.
Tơi đã sưu tầm lựa chọn các trị chơi, các hình thức tổ chức các trò chơi phù
hợp với nhận thức của trẻ, gây hứng thú để khuyến khích trẻ tích tham gia đạt hiệu
quả cao.
Khả năng làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo tăng lên rõ rệt. Tôi đã làm được
nhiều đồ dùng đồ chơi sáng tạo để phục vụ cho các hoạt động, đặc biệt là hoạt
động văn học
Tôi đã trao đổi, giúp đỡ, chia sẻ với các chị em đồng nghiệp nhiều kinh
nghiệm và hình thức hay để đưa vào tổ chức các hoạt động giáo dục
Đối với phụ huynh
Các bậc phụ huynh đã quan tâm đến hoạt động của con tại trường, yên tâm
tin tưởng các cô khi gửi con đến lớp, phấn khởi khi thấy con em mình mạnh dạn
trong giao tiếp, biết vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung và có văn hóa trong giao tiếp
Nâng cao nhận thức của các bậc phụ huynh về cách chăm sóc con, cách giáo
dục con để các con phát triển toàn diện về mọi mặt.
Đối với trẻ
Tất cả các trẻ rất hứng thú và yêu thích, say mê các hoạt động như văn hóa
trong giao tiếp, ăn uống, vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung và luôn noi theo tấm
gương Bác Hồ.
Trẻ đã có thói quen hành vi văn hóa như: Khơng nói tục, khơng tranh dành
đồ chơi cùng bạn, cư xử hòa nhã với bạn bè.
Trẻ mạnh dạn hơn trong giao tiếp.
Trẻ biết quan tâm giúp đỡ các em nhỏ và mọi người xung quanh
Trẻ biết giúp đỡ bạn trong lúc bạn gặp khó khăn.
Trẻ biết lắng nghe ý kiến của người lớn
Trong các hoạt động trẻ tham gia tích cực.
Trẻ biết nhận ra những hành động đúng, sai trong giao tiếp.
Bảng 2: Kết quả khảo sát hành vi của trẻ cuối năm

Các hành vi
Trẻ 25-36 tháng Trẻ 3-4 tuổi
Trẻ 4-5 tuổi
Ghi chú
Chào hỏi.
29/31= 93,5% 27/27= 100% 25/25= 100%
Thực hiện sự xin phép.
31/31= 100%
27/27= 100% 25/25= 100%
Thể hiện sự biết lỗi.
29/31= 93,5% 25/27= 92,5% 25/25= 100%
Thể hiện sự giúp đỡ. 25/31= 80,6% 24/27= 88,8% 25/25= 100%
Tham gia hội thoại.
31/31= 100%
27/27= 100% 25/25= 100%
Tham gia thể hiện lòng tin. 31/31= 100%
27/27= 100% 25/25= 100%
Bảng 3: Bảng kết quả đánh giá trẻ trước và sau khi thực hiện sáng kiến
18


Trước khi thực hiện

Sau khi thực hiện

sáng kiến

sáng kiến

So sánh

kết quả tỷ

(tháng 9/2019)
(tháng 2/2020)
lệ % tăng
Tổng
Tỷ Tổng
Số trẻ
Số trẻ Tỷlệ (+); giảm
số trẻ
lệ
số
đạt
đạt
(%) (-)
(%)
trẻ
Chào hỏi.
33/83 39,7
81/83 97,5
+ 57,8
Thực hiện sự xin phép.
38/83 45,7
83/83
100
+ 54,3
Thể hiện sự biết lỗi.
30/83 36,1
79/83 95,1
+ 59

83
83
Thể hiện sự giúp đỡ.
38/83 45,7
74/83 89,1
+ 43,4
Tham gia hội thoại.
38/83 45,7
83/83
100
+ 54,3
Tham gia thể hiện lòng tin
35/83 42,1
83/83
100
+ 57,9
5. Đánh giá về phạm vi ảnh hưởng của sáng kiến
Nội dung

Sau khi nghiên cứu và áp dụng sáng kiến : “Một số biện pháp giáo dục các
hành vi “Văn hóa- văn minh” làm theo 5 điều Bác Hồ dạy trường Mầm non
Hoa Sen ". Đến thời điểm này chúng tôi đã thu được những kết quả như mong muốn,
giáo dục hành vi văn hóa văn minh với các nội dung chào hỏi, xin phép, nhận lỗi khi
làm sai, thể hiện được sự giúp đỡ, hội thoại, thể hiện lòng tin... có sự thay đổi rõ rệt tăng
cao. Sáng kiến kinh nghiệm mà chúng tơi lựa chọn có thể áp dụng khơng những với các
nhóm lớp trong trường mầm non Hoa Sen cũng như tại các trường mầm non trong
toàn tỉnh Lai Châu.
6. Các thông tin cần được bảo mật: Không
7. Kiến nghị, đề xuất
a. Về danh sách cá nhân được công nhận đồng tác giả sáng kiến

1. Trương Thị Thu Lan
2. Trần Thị Thúy
3. Nguyễn Thị Thành
b. Ý Kiến khác
Không
8. Tài liệu kèm: Không
Trên đây là một số kinh nghiệm của chúng tôi về sáng kiến “Một số biện
pháp giáo dục các hành vi “Văn hóa- văn minh” làm theo 5 điều Bác Hồ dạy
19


trường Mầm non Hoa Sen " do chính chúng tơi thực hiện khơng sao chép hoặc vi
phạm bản quyền. Kính mong hội đồng thi đua các cấp xem xét và ghi nhận./.
Chúng tôi xin chân thành cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN ĐƠN VỊ

ĐỒNG TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
...............Trương Thị Thu Lan
...............Trần Thị Thúy
...............Nguyễn Thị Thành

20