Tải Giáo án Công nghệ 10 bài 41: Bảo quản hạt, củ làm giống - Giáo án điện tử Công nghệ 10

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (93.4 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BẢO QUẢN CỦ, HẠT LÀM GIỐNG
I. Mục Tiêu:

Sau khi học xong bài, học sinh phải:
1. Kiến thức:

- Hiểu được mục đích và ý nghĩa của công tác này.

- Biết được các đặc điểm cơ bản của nông lâm thuỷ sản và ảnh hưởng của điều kiện môi trường
đến chất lượng của nông lâm thuỷ sản trong bảo quản chế biến

- Hiểu được mục đích và phương pháp bảo quản củ, hạt làm giống
2. Kĩ năng:

Rèn kĩ năng tìm hiểu SGK, liên hệ thực tế sản xuất.
3. Thái độ:

Học sinh thấy được tầm quan trọng của công tác bảo quản, chế biến nông lâm thuỷ sản trong
đời sống hàng ngày

II. Chuẩn bị của thầy và trò:
1. Chuẩn bị của thầy:

Nghiên cứu SGK. Đọc phần thông tin bổ sung trong SGV.

- Kho silô: Kho bảo quản chứa nhiều silơ. Silơ thường có hình trụ, phía trên là chóp nhọn
chống mưa, tuyết. Phía dưới có cửa để có thể tháo rút lấy nơng sản ra khỏi kho. Silơ thường
được làm bằng thép, có hệ thống thơng gió.

- Tác dụng của kho silơ: Hạn chế sự phá hoại của chuột, nấm, côn trùng, thuận lợi cho việc cơ
giới hố cơng tác vận chuyển và bảo quản

2. Chuẩn bị của trị:

Nghiên cứu SGK, tìm thêm 1 số số liệu có liên quan
III. Tiến trình bài dạy:

1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra bài cũ 
3. Dạy bài mới:

ĐVĐ cho mục I: Thảo luận nhóm:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

khơng để cho hạt nảy mầm do đó dự trữ được dài ngày)

N2: Đối với tre gỗ nhân dân thường bảo quản như thế nào? Nhằm mục đích gì? (Ngâm trong
nước để diệt trừ sâu bệnh, làm cho các tế bào sống của tre gỗ có đủ thời gian hố gỗ nên hạn
chế được nấm và mọt phá hoại)

N3: Đối với thuỷ sản như tôm cá... ngư dân thường bảo quản như thế nào? (Phơi khô hoặc làm
đông lạnh)

(?)

V y m c ích c a cơng tác b o qu n l gì?

ậ

ụ đ

ủ

ả

ả à

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

GV đưa các ví dụ trên để yêu cầu học sinh chỉ
rõ mục đích của việc bảo quản

GV: Giải thích hình 40: Kho silô:

? Kể các hoạt động chế biến nông lâm thuỷ sản
mà em biết?

HS: Sát thóc thành gạo, làm mì sợi, miến, bún
khơ, mì ăn liền, đóng hộp hoa quả, chế biến
nước uống từ hoa quả..

? Mục đích của các hoạt động chế biến đó là
gì?

? Tại sao phải tìm hiểu đặc điểm của nơng lâm
thuỷ sản?

HS: Để đảm bảo chất lượng của chúng trong
việc bảo quản chế biến

? Cho biết vai trị của nơng, lâm, thủy sản đối
với đời sống con người?

HS: Cung cấp chất dinh dưỡng như cung cấp
nguyên vật liệu cho ngành công nghiệp chế
biến giấy, đồ gia dụng, đồ mĩ nghệ...

? Trong điều kiện bình thường nơng, lâm, thủy
sản dễ bảo quản hay khó, vì sao?

I. Mục đích, ý nghĩa của công tác bảo quản,
chế biến nông lâm thuỷ sản:

1. Mục đích, ý nghĩa của cơng tác bảo quản

nơng lâm thuỷ sản:

- Nhằm duy trì đặc tính ban đầu của nông lâm
thuỷ sản, hạn chế tổn thất và chất lượng của
chúng.

2. Mục đích, ý nghĩa của cơng tác chế biến
nơng lâm thuỷ sản:

- Duy trì nâng cao chất lượng sản phẩm
- Tạo điều kiện cho việc bảo quản

- Tạo ra nhiều sản phẩm có giá trị đáp ứng nhu
cầu người tiêu dùng

II. Đặc điểm của nông lâm thuỷ sản

- Là lương thực, thực phẩm cung cấp các chất
dinh dưỡng cần thiết cho con người

VD:

- Lâm sản: Là nguyên liệu cho 1 số ngành công
nghiệp chế biến

- Chứa nhiều nước

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Hoạt động của GV Hoạt động của HS
HS: Khó vì nhiều nước → VSV dễ xâm nhập.

Thảo luận nhóm:

N1: Những điều kiện nào của mơi trường có
thể ảnh hưởng tới chất lượng nơng, lâm, thủy
sản trong q trình bảo quản?

N2: Phân tích ảnh hưởng của độ ẩm đến chất
lượng của nông, lâm, thủy sản?

N3: Phân tích ảnh hưởng của nhiệt độ đến chất
lượng của nơng, lâm, thủy sản?

? Nếu có cả độ ẩm và nhiệt độ cao thì cịn gây
ra tác hại ntn?

HS: Hạt nảy mầm → củ, hạt bị hư hỏng

GV: HS đọc phần thông tin bổ sung SGK trang
121

? Mục đích bảo quản hạt giống là gì?
? Thế nào là hạt giống đạt tiêu chuẩn tốt?
? Để bảo quản hạt giống cần đảm bảo những
yêu cầu gì về đặc điểm của hạt?

HS: Đảm bảo hàm lượng nước trong hạt thấp,
không sâu bệnh, hạt mẩy, chắc, tỉ lệ nẩy mầm
cao.

? Cần chú ý những yếu tố nào của môi trường

trong việc bảo quản?

HS: nhiệt độ, độ ẩm, VSV có hại.

? Phân biệt bảo quản ngắn hạn, trung hạn và
dài hạn.

? Nêu và giải thích tác dụng của từng biện phảp

III. Ảnh hưởng của điều kiện môi trường đến
nông lâm thuỷ sản trong q trình bảo quản:
- Độ ẩm khơng khí cao vượt quá giới hạn cho
phép làm cho sản phẩm ẩm trở lại thuận lợi cho
VSV và côn trùng phát triển

Độ ẩm cho phép bảo quản thóc gạo là 70 -80%,
rau quả tươi là 85 - 90%

- Nhiệt độ khơng khí tăng thuận lợi cho sự phát
triển của VSV và côn trùng gây hại, thúc đẩy
các phản ứng sinh hố của sản phẩm đánh thức
q trình ngủ nghỉ của hạt, làm giảm chất lượng
sản phẩm

- Các SV gây hại như chuột, VSV, nấm , sâu
bọ... Khi gặp diều kiện môi trường thuận lợi
chúng phát triển nhanh, xâm nhập và phá hoại
nông, lâm, thủy sản.

IV. Bảo quản hạt giống:

* Mục đích: Nhằm giữ được độ nảy mầm của
hạt giống, hạn chế tổn thất về số lượng, chất
lượng hạt

1. Tiêu chuẩn hạt giống:
- Có chất lượng cao
- Thuần chủng
- Không bị sâu, bệnh

2. Các phương pháp bảo quản:

- bảo quản dưới một năm: Cất giữ trong điều
kiện nhiệt độ, độ ẩm bình thường

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

trong quy trình bảo quản hạt giống?

? Tại sao hạt có dầu cần sấy ở nhiệt độ thấp
hơn?

HS: Vì nhiệt độ cao sẽ làm cho chất béo trong
hạt bị biến tính làm hỏng hạt.

? Bảo quản củ giống có gì khác với bảo quản
hạt giống?

Củ: khơng làm khơ vì củ sẽ mất khả năng nảy
mầm. Củ cần xử lí chống VK gây hại vì lớp vỏ
củ mỏng nên VSV dễ xâm nhập. Ngoài ra
lượng nước trong củ nhiều nên sau thời gian

ngủ nghỉ củ sẽ nẩy mầm nên muốn bảo quản
lâu phải xử lí ức chế nẩy mầm bằng cách phun
thuốc ức chế lên củ.

Củ giống khơng thể bảo quản trong túi kín vì
khi củ hô hấp sẽ làm nhiệt độ trong bao, túi
tăng lên nên VSV dễ xâm nhập và côn trùng
phát triển đục phá gây hỏng củ

? Để bảo quản khoai tây giống thường làm ntn?
HS: Xếp củ giống lên giàn liếp thoáng đặt trên
giá. Để nơi thống có ánh sáng tán xạ không

- Bảo quản dài hạn: điều kiện lạnh -100C và độ

ẩm 35 - 40%

3. Quy trình bảo quản hạt giống:
- Thu hoạch: Đúng thời điểm
- Tách hạt: Tách, tuốt, tẽ cẩn thận

- Phân loại và làm sạch: loại bỏ các hạt không
đạt yêu cầu, tạo môi trường sạch không cho
VSV và côn trùng xâm nhiễm

- Làm khơ: Phơi, sấy

+ Thóc: sấy ở 40 - 45 0C đến khi độ ẩm đạt 13%

+ Hạt có dầu; sấy ở 30 - 400C đến khi độ ẩm đạt

8 - 9%

- Xử lí bảo quản:

Chú ý: Phương tiện bảo quản phải sạch

VD: Phương pháp truyền thống: chum, vại bịt
kín, hoặc đóng bao treo nơi khơ ráo.

Phương pháp hiện đại: kho mát, kho lạnh, kiểm
soát chặt chẽ bằng thiết bị tự động

- Đóng gói, bảo quản
- Sử dụng

V. Bảo quản củ giống:
1. Tiêu chuẩn củ giống:
- Chất lượng cao

+ Đồng đều, khơng q già, q non
+ Cịn ngun vẹn

+ Khả năng nảy mầm cao
- Không bị sâu bệnh

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Hoạt động của GV Hoạt động của HS
cho ánh nắng trực tiếp chiếu vào dàn củ

? Nhận xét cách bảo quản này?

HS: Tổn thất lớn (30%). ở nước phát triển
người ta sử dụng kho lạnh

- Thu hoạch

- Làm sach, phân loại

- Xử lí phịng chống VSV gây hại
- Xử lí ức chế nảy mầm

- Bảo quản,sử dụng
IV. Củng cố: Chọn phương án trả lời đúng nhât :

Chọn phương án trả lời đúng:

Câu 1: Để bảo quản hạt giống dài hạn cần:

a. Giữ ở nhiệt độ, độ ẩm bình thường b. Giữ ở nhiệt độ bình thường, độ ẩm 35 - 40%
c. Giữ ở nhiệt độ 30 - 400C, độ ẩm 35 - 40% d. Giữ ở nhiệt độ -100C, độ ẩm 35 - 40%*

Câu 2: Hạt để làm giống cần có các tiêu chuẩn sau:
a. Khô, sức sông tốt, không sâu bệnh

b. Sưc sống cao, không sâu bệnh, chất lượng tốt
c. Chất lượng tốt, thuần chủng, không sâu bệnh*
d. Sức chống chịu cao, khơng sâu bệnh, khơ

Câu 3: Mục đích của cơng tác bảo quản hạt giống, củ giống là:

a. Hạn chế tổn thất về số lượng và chất lượng đảm bảo cho tái SX, duy trì đa dạng sinh học*
b. Hạn chế tổn thất về số lượng và chất lượng, duy trì tính ban đầu

c. Hạn chế tổn thất về số lượng và chất lượng, chống lây lan sâu bệnh
d. Hạn chế tổn thất về số lượng và chất lượng, nâng cao năng suất cây trồng
Câu 4: Để bảo quản củ giống dài hạn ( trên 20 năm) cần:

a. Xử lí chống VSV, xử lí ức ché nảy mầm, bảo quản trong kho lạnh
b. Phơi kho, xử lí ức chế nảy mầm, bảo quản trong kho lạnh

c. Xử lí ức chế nảy mầm, xử lí chống VSV, bảo quản trong kho lạnh, độ ẩm 35 - 40%
d. Cả a, b, c đều sai*

V. Bài tập về nhà:

So sánh quy trình bảo quản hạt giống và bảo quản củ giống
Trả lời:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

nên điều tiết nhiệt độ và độ ẩm tuỳ mục đích sử dụng

</div>