An toàn hóa chất, cháy nổ và điện

x
109
x
PHҪN VI
An toàn hoá chҩt, cháy nә và ÿiӋn
x
110
x
x
111
x
17. Các hoá chҩt nguy hiӇm
Nhân viên làm viӋc trong phòng thí nghiӋm vi sinh vұt không nhӳng bӏ phѫi
nhiӉm mҫm bӋnh vi sinh vұt mà còn vӟi các nguy cѫ hoá hӑc khác. ĈiӅu quan
trӑng là hӑ phҧi có nhӳng kiӃn thӭc cҫn thiӃt vӅÿӝc tính cӫa nhӳng loҥi hoá chҩt
này, nhӳng con ÿѭӡng phѫi nhiӉm và nhӳng mӕi nguy hiӇm có thӇ xҧy ra khi
thao tác bҵng tay và bҧo quҧn (xem phө lөc 5). Dӳ liӋu an toàn nguyên vұt liӋu
hay thông tin vӅ các hoá chҩt nguy hiӇm khác ÿӅu ÿѭӧc các nhà sҧn xuҩt và/hoһc
tӯ nhà cung ӭng ÿѭa ra. Các phòng thí nghiӋm có sӱ dөng nhӳng hóa chҩt nguy
hiӇm cҫn tìm hiӇu nhӳng thông tin này ví dө nhѭ thông tin trong sә tay an toàn
hay sә tay sӱ dөng.
Nguӗn phѫi nhiӉm
Phѫi nhiӉm vӟi nhӳng hoá chҩt nguy hiӇm có thӇ xҧy do:
1. Hít phҧi
2. TiӃp xúc
3. Nuӕt phҧi
4. Bӏ kim châm
5. Bӏ thâm nhұp qua vùng da hӣ
Bҧo quҧn hoá chҩt
ChӍ nên ÿӇ trong phòng thí nghiӋm nhӳng hóa chҩt cҫn thiӃt dùng thѭӡng ngày,
sӕ còn lҥi nên lѭu giӳ trong phòng hoһc nhӳng tҫng nhà ÿѭӧc thiӃt kӃ chuyên

biӋt.
Hoá chҩt không nên bҧo quҧn theo thӭ tӵ an-pha-bê.
Các quy ÿӏnh chung ÿӕi vӟi nhӳng hoá chҩt kӏ nhau
ĈӇ tránh cháy và/hoһc gây nә, nhӳng chҩt ӣ cӝt bên trái bҧng 13 nên bҧo quҧn và
sӱ dөng sao cho chúng không ÿѭӧc tiӃp xúc vӟi nhӳng chҩt tѭѫng ӭng ӣ cӝt bên
phҧi cӫa bҧng.
Ҧnh hѭӣng ÿӝc hҥi cӫa hoá chҩt
Mӝt sӕ hoá chҩt ҧnh hѭӣng bҩt lӧi ÿӃn sӭc khoҿ nhӳng ngѭӡi chҥm hoһc hít phҧi
hѫi cӫa chúng. Ngoài nhӳng ÿӝc tính phә biӃn, mӝt sӕ hoá chҩt ÿѭӧc biӃt là có
nhӳng ҧnh hѭӣng ÿӝc hҥi rҩt khác nhau. HӋ hô hҩp, máu, phәi, gan, cұt và dҥ
dày, ruӝt, cNJng nhѭ mô và các bӝ phұn khác ÿӅu có thӇ bӏҧnh hѭӣng không tӕt
hoһc bӏ
tәn thѭѫng mӝt cách nghiêm trӑng. CNJng có nhӳng hóa chҩt khác ÿѭӧc
biӃt ÿӃn nhѭ là tác nhân gây ung thѭ hoһc quái thai.
x
112
x
B̫ng 13: Quy ÿ͓nh chung ÿ͙i vͣi nhͷng hoá ch̭t kͻ nhau.
HÓA CHҨT NHӲNG HÓA CHҨT KӶ
Các kim loҥi kiӅm nhѭ Na, K, Cs,
Li
CO
2
, hydrocacbon ÿã ÿѭӧc clo hoá,
nѭӟc
Các Halogens Ammoni, acetylene, các hydrocarbon
Axit acetic, hydrogen sulfide,
aniline, các hydrocarbon, axit
sulfuric
Các chҩt ô xy hoá nhѭ axit chromic,

axit nitric, peroxides, permanganates
Hѫi cӫa mӝt sӕ dung môi rҩt ÿӝc khi hít phҧi. Ngoài nhӳng các ÿӝc tính nghiêm
trӑng hѫn ÿã lѭu ý ӣ trên thì sӵ phѫi nhiӉm có thӇ gây ra nhӳng hұu quҧ vӅ sӭc
khӓe không thҩy ngay ÿѭӧc nhѭng có thӇ kӇÿӃn nhӳng triӋu chӭng nhѭ sӵ thiӃu
kӃt hӧp trên cѫ thӇ, uӇ oҧi hay các triӋu chӭng tѭѫng tӵ dүn ÿӃn các nguy cѫ bӏ
tai nҥn.
Kéo dài hay lһp lҥi sӵ phѫi nhiӉm dung môi lӓng có hòa tan nhiӅu chҩt hӳu cѫ có
thӇ làm hѭ hҥi da. ĈiӅu này có thӇ do tác ÿӝng tiêu mӥ, nhѭng các triӋu chӭng
khác nhѭ dӏӭng và ăn mòn cNJng xuҩt hiӋn.
ĈӇ biӃt thêm thông tin chi tiӃt vӅÿӝc tính cӫa hóa chҩt, xem phө lөc 5
Hóa chҩt gây nә
Các azide thѭӡng dùng ÿӇ khӱ khuҭn không ÿѭӧc phép tiӃp xúc vӟi ÿӗng hoһc
chì (chҷng hҥn trong các ӕng dүn chҩt thҧi hay ӕng nѭӟc), vì chúng có thӇ gây nә
dӳ dӝi ngay cҧ khi bӏ tác ÿӝng nhҽ.
Ê te dùng ÿӇ làm già và khô tinh thӇ rҩt không әn ÿӏnh và có khҧ năng gây nә rҩt
cao.
Axit perchloric nӃu dùng ÿӇ sҩy ván, gҥch hay vҧi sӁ nә và gây cháy.
Axit Picric và Picrate sӁ nә khi bӏ nóng và va chҥm.
Hóa chҩt bӏÿә
Hҫu hӃt các nhà sҧn xuҩt hóa chҩt phòng thí nghiӋm ÿӅu phát hành bҧng miêu tҧ
các biӋn pháp xӱ lý hóa chҩt bӏÿә. Các bҧng này cùng bӝ dөng cө xӱ lý hóa chҩt
ÿә cNJng ÿѭӧc bán trên thӏ trѭӡng. Các bҧng thích hӧp cҫn ÿѭӧc treo ӣ mӝt nѫi dӉ
thҩy trong phòng thí nghiӋm. Các thiӃt bӏ sau ÿây cҫn phҧi có:
1. Bӝ dөng cө xӱ lý khi hóa chҩt bӏÿә.
2. Quҫn áo bҧo vӋ, chҷng hҥn găng tay cao su dày, quҫn liӅn ӫng hay ӫng
cao su, khҭu trang.
3. Xҿng và dөng cө hӕt rác.
4. Kҽp ÿӇ nhһt thӫy tinh vӥ.
5. Cây lau, vҧi và khăn giҩy.
6. Xô, chұu.

7. Bӝt Na
2
CO
3
hoһc NaHCO
3
ÿӇ trung hòa axit và các hóa chҩt ăn mòn.
x
113
x
8. Cát (ÿӇ rҳc lên kiӅm bӏÿә).
9. Bӝt giһt không cháy.
Khi làm ÿә các hóa chҩt quan trӑng cҫn phҧi thӵc hiӋn các viӋc sau ÿây:
1. Thông báo ÿӃn chuyên viên an toàn chӏu trách nhiӋm.
2. Sѫ tán nhӳng ngѭӡi không cҫn thiӃt khӓi khu vӵc.
3. Chú ý ÿӃn nhӳng ngѭӡi có thӇÿã bӏ nhiӉm.
4. NӃu chҩt ÿә ra là chҩt dӉ cháy thì hãy dұp ngay nhӳng ngӑn lӱa ÿang
cháy, khóa khí trong phòng và các khu vӵc lân cұn, mӣ cӱa sә (nӃu có
thӇ) và tҳt các thiӃt bӏ có thӇ phát ra tia lӱa ÿiӋn.
5. Tránh hít phҧi hѫi cӫa chҩt bӏÿә.
6. Xây dӵng hӋ thӕng thông hѫi khí thoát ra nӃu viӋc ÿó là an toàn.
7. Bҧo ÿҧm có các thiӃt bӏ cҫn thiӃt ÿӇ dӑn dҽp ÿӕng ÿә.
Khí nén và khí hóa lӓng
Thông tin liên quan ÿӃn lѭu giӳ khí nén và khí hóa lӓng có trong bҧng 14.
B̫ng 14. L˱u giͷ khí nén và khí hóa l͗ng
BÌNH CHӬA THÔNG TIN BҦO QUҦN
Bình khí nén và bình
khí hóa lӓng
a,b
Cҫn cӕÿӏnh (chҷng hҥn cӝt xích) vào tѭӡng hoһc ghӃ

băng ÿһc ÿӇ khӓi bӏ vô tình xê dӏch.
Phҧi ÿұy nҳp và ÿһt lên xe ÿҭy tay khi di chuyӇn.
Cҫn bҧo quҧn vӟi sӕ lѭӧng lӟn trong mӝt nѫi thích hӧp
ӣ khoҧng cách thích hӧp tӯ phòng thí nghiӋm. Khu vӵc
này cҫn khóa và dӉ nhұn biӃt.
Không nên bҧo quҧn gҫn chҩt phóng xҥ, ngӑn lӱa mӣ,
nhӳng nguӗn nhiӋt khác, các thiӃt bӏÿánh lӱa hay ánh
sáng trӵc tiӃp.
Bình khí nhӓ, dùng
mӝt lҫn
a,b
Không ÿѭӧc ÿӕt.
a
Nên khóa van áp suҩt cao chính khi không sӱ dөng bình khí và trong phòng không có
ngѭӡi
b
Nên có thông báo ngoài cӱa phòng có sӱ dөng hay chӭa bình khí dӉ cháy.
ĈӇ biӃt thêm chi tiӃt, xem các tài liӋu tham khҧo sӕ (1), (49 - 51) và phө lөc 5.