Phân tích hiệu quả trồng thanh long ở huyện châu thành tỉnh long an

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN
THƠ
KHOA KINH TẾ &
QTKD
H
I
LUẬN VĂN TỐT NGHI
Ệ
P
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ TRỒNG THANH
LONG Ở HUYỆN CHÂU THÀNH TỈNH
LONG AN
Giáo viên hướng d ẫn : Sinh viên t h ực hiệ n:
NGUYỄN PHẠM THANH NAM NGUYỄN THỊ MỘNG TRINH
MSSV: 4054320
Khoá :31
Lớp:Kinh tế nông nghiệp 2
Cần Thơ, 2009
i
LỜI CẢM
T
Ạ
EGFD
Trước hết em xin chân thành gởi đến thầy Nguyễn Phạm Thanh Nam
lời cảm ơn sâu sắc. Trong suốt quá trình làm luận văn tốt nghiệp Thầy đã tận
tình giúp đỡ và hướng dẫn để em có thể hoàn thành đề tài này một cách tốt
nhất có thể. Thầy đã hướng dẫn những kiến thức mà theo em nghĩ không
những có ích trong luận văn mà còn cả trong công việc sau này của em. Em
cũng xin gởi lòng biết ơn chân thành đến quý thầy cô khoa Kinh tế - Quản trị
kinh doanh trường Đại học Cần Thơ đã tận tình truyền đạt cho em những kiến
thức nền tảng để có thể bước vào đời.

Em cũng xin gởi lời cảm ơn đến các cô, chú, anh, chị đang công tác tại
phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Châu Thành tỉnh Long An đã
nhiệt tình giúp đỡ em trong suốt thời gian thực tập tại đây. Ngoài ra em
cũng xin cảm ơn bà con nông dân huyện Châu Thành đã nhiệt tình cung cấp số
liệu cho em để có thể hoàn thành luận văn tốt nghiệp cuối khóa.
Cuối lời, em xin chúc Quý thầy cô khoa Kinh tế - QTKD trường Đại
học Cần Thơ, các cô, chú, anh, chị làm việc tại phòng Nông nghiệp và Phát
triênt nông thôn huyện Châu Thành nhiều sức khỏe, công tác tốt. Chúc bà con
nông dân huyện Châu Thành sản xuất hiệu quả, làm ăn phát đạt.
Cần Thơ, ngày..... tháng….năm 2009
Sinh viên thực hi
ệ
n
Nguyễn Thị Mộng Trinh
ii
LỜI CAM Đ
O
AN
EGFD
Em tên Nguyễn Thị Mộng Trinh, mã số sinh viên 4054320, là sinh viên ngành
kinh tế nông nghiệp khóa 31 khoa Kinh tế - Quản trị kinh doanh trường Đại
học Cần Thơ . Em xin cam đoan đề tài này do chính em thực hiện, các số liệu
thu thập và kết quả phân tích là trung thực. Đề tài không trùng với bất kì đề tài
nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, ngày..... tháng….năm 2009
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Mộng Trinh

iii
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Ngày ......tháng .....năm 2009
iv
BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI H
Ọ
C
•
Họ và tên người hướng dẫn: .............................................................................
•
Học vị:…………………………… ...................................................................
•
Chuyên ngành: ...................................................................................................
•
Cơ quan công tác: .............................................................................................
•
Tên học viên : Nguyễn Thị Mộng Trinh

•
Mã số sinh viên : 4054320
•
Chuyên ngành : Kinh tế nông nghiệp
•
Tên đề tài : Phân tích hiệu quả trồng thanh long ở huyện
Châu Thành tỉnh Long An
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo:
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
2. Về hình thức:
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
5. Nội dung và các kết quả đạt được (theo mục tiêu nghiên cứu,…)
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
6. Các nhận xét khác
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
7. Kết luận (Cần ghi rõ mức độ đồng ý hay không đồng ý nội dung đề tài và các yêu cầu chỉnh sửa)
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

Cần Thơ, ngày…… tháng …… năm 2009.
NGƯỜI NHẬN XÉT
v
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Ngày........tháng ..........năm 2009
Giáo viên phản biện
(ký và ghi rõ họ tên)
vi
MỤC
L
ỤC
F
G
Trang

Chương 1: Giới thi
ệ
u .......................................................................................... 1
1.1. Lý do chọn đề tài… ....................................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................... 2
1.2.1. Mục tiêu chung ....................................................................................... 2
1.2.2. Mục tiêu cụ th
ể
....................................................................................... 2
1.3. Câu hỏi nghiên c
ứ
u ........................................................................................ 2
1.4. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 2
Chương 2: Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu .......................... 4
2.1. Phương pháp luận .......................................................................................... 4
2.1.1. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................ 4
2.1.2. Một số chỉ tiêu kinh tế để đánh giá hiệu quả kinh tế.............................. 7
2.2. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 8
2.2.1. Phương pháp chọn vùng nghiên c
ứ
u ...................................................... 8
2.2.2. Phương pháp thu thập số
liệu
................................................................. 8
2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu ............................................................... 9
Chương 3: Tổng quan về huyện Châu Thành tỉnh Long An........................ 12
3.1. Sơ lược về huyện Châu Thành..................................................................... 12
3.1.1. Vị trí địa lý ........................................................................................... 11
3.1.2. Dân số và lao động ............................................................................... 12
3.2. Tình hình sản xuất nông nghiệp của huyện Châu Thành ............................ 13

3.2.1. Trồng trọt.............................................................................................. 13
3.2.2. Chăn nuôi ............................................................................................. 14
3.2.3. Thủy sản ............................................................................................... 14
Chương 4: Phân tích hiệu quả mô hình trồng thanh long ở huyện Châu
Thành ................................................................................................................. 15
4.1. Khái quát về cây thanh long ........................................................................ 15
4.1.1. Giới thiệu về cây thanh long ................................................................ 15
vii
4.1.2. Giá trị kinh tế của cây thanh long ........................................................ 16
4.2. Nguồn lực sản xuất của nông hộ.................................................................. 17
4.2.1. Diện tích đất trồng thanh long .............................................................. 17
4.2.2. Độ tuổi tham gia vào trồng thanh long của nông hộ ............................ 18
4.2.3. Lực lượng lao động .............................................................................. 19
4.2.4. Nguồn vốn sản xu
ấ
t .............................................................................. 21
4.2.5. Hoạt động xã hội .................................................................................. 21
4.3. Khái quát thực trạng trồng thanh long của nông hộ .................................... 22
4.3.1. Lý do chọn trồng thanh long ................................................................ 22
4.3.2. Nguồn giống được chọn để trồng ......................................................... 23
4.3.3. Về mặt kinh nghiệm trồng cây thanh long ........................................... 23
4.3.4. Về hình thức trồng thanh long.............................................................. 25
4.4. Tình hình tiêu thụ thanh long....................................................................... 26
4.5. Phân tích hiệu quả kinh tế của việc trồng thanh long tại huyện Châu Thành-
Long An .............................................................................................................. 29
4.6. Phân tích các tỷ số tài chính nhằm đánh giá hiệu quả kinh tế của nông hộ
trồng thanh long .................................................................................................. 37
4.7. Phân tích những thuận lợi và khó khăn của việc trồng thanh long của nông
hộ ở huyện Châu Thành ...................................................................................... 40
4.7.1 Thuận lợi ............................................................................................... 40

4.7.2. Khó khăn .............................................................................................. 41
4.8. Những điểm còn hạn chế trong sản xuất thanh long của nông hộ ở huyện
Châu Thành ......................................................................................................... 43
Chương 5: Các giải pháp để nâng cao hiệu quả trồng thanh long của hộ
nông dân ở huyện Châu Thành tỉnh Long An ............................................... 44
5.1. Quan điểm phát triển chung của huyện ....................................................... 44
5.2. Các mục tiêu quan trọng để phát triển vườn thanh long của huyện Châu
Thành .................................................................................................................. 44
5.2.1. Mục tiêu................................................................................................ 44
5.2.2. Một số giải pháp cơ bản để thực hiện các mục tiêu trên ...................... 45
5.3. Một số giải pháp đối với hộ nông dân trồng thanh long ở
huyện.................
45
viii
Chương 6: Kết luận và kiến nghị .................................................................... 47
6.1. Kết lu
ậ
n ........................................................................................................ 47
6.2. Kiến nghị...................................................................................................... 48
Tài liệu tham khảo .............................................................................................. 51
DANH MỤC BIỂU BẢNG
F G
Trang
ix
Bảng 2.1 Mô tả địa bàn nghiên c
ứ
u ................................................................... 9
Bảng 4.1 Diện tích trồng thanh lonh của nông hộ ........................................... 17
Bảng 4.2 Tuổi đáp viên.................................................................................... 18
Bảng 4.3 Lực lượng lao động trồng thanh long của nông hộ .......................... 19

Bảng 4.4 Trình độ văn hoá .............................................................................. 19
Bảng 4.5 Mục đích vay vốn ............................................................................. 21
Bảng 4.6 Lý do chọn tròng thanh long ............................................................ 22
Bảng 4.7 Nguồn giống được sử dụng để trồng của nông hộ ........................... 23
Bảng 4.8 Về mặt kinh nghiệm trồng thanh long.............................................. 24
Bảng 4.9 Hình thức trồng thanh long .............................................................. 25
Bảng 4.10 Bán thanh long cho ai ..................................................................... 26
Bảng 4.11 Lý do bán cho đối tường mua ........................................................ 26
Bảng 4.12 Người quyết định giá cả ................................................................. 27
Bảng 4.13 Nguồn cung cấp thông tin thị trường ............................................. 28
Bảng 4.14 Các khoản mục chi phí bình quân tính trên 1 công đất trồng thanh long
của nông hộ.............................................................................................. 29
Bảng 4.15 Ngày công lao động bình quân trên 1 công đất trồng thanh long
của nông hộ ..................................................................................................... 32
Bảng 4.16 So sánh các khoản chi phí của hộ trồng thanh long bằng trụ bê tông và
trụ cây sống trên 1 công đất .............................................................................. 33
Bảng 4.17 So sánh về tổng chi phí, năng suất và doanh thu của hộ trồng thanh
long bằng trụ bê tông và trụ cây sống trên 1 ccông đất .................................... 35
Bảng 4.18 Các tỷ số tài chính đánh giá hiệu quả kinh tế của nông hộ ............ 37
Bảng 4.19 Một số chỉ tiêu về hiệu quả sản xuất trên 1 công đất trồng thanh
long của nông hộ.............................................................................................. 39
Bảng 4.20 Những khó khăn trong việc trồng thanh long của nông hộ ............ 41
DANH MỤC HÌNH
F G
Trang
x
Hình 4.1 Kinh nghiệm trồng thanh long .......................................................... 24
Hình 4.2 Cơ cấu về chi phí bình quân trên 1 công đất trồng thanh long ......... 30
Phân
tích

h
i

ệ
u qu
ả



m
ô
hình

t

r


ồng
thanh

long

ở


huy
ệ
n
Châu

Thành

t

ỉ


nh
Long
An
GVHD: Nguyễn Phạm Thanh Nam - 1 - SVTH: Nguyễn Thị Mộng Trinh
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
Đồng bằng sông Cửu Long nằm ở hạ lưu sông MeKong với đất đai màu mỡ,
sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, thuận
lợi để phát triển nền nông nghiệp đa canh nhiệt đới. Đồng bằng sông Cửu Long
không chỉ là vựa lúa mà cây ăn trái cũng là thế mạnh, và cũng là vùng sản xuất cây
ăn trái lớn nhất nước. Một số tỉnh có diện tích cây ăn trái lớn như Tiền Giang, Bến
Tre, Vĩnh Long. Riêng Tỉnh Long An tuy diện tích đất sản xuất nông nghiệp nói
chung, cây ăn trái nói riêng không nhiều như các địa phương khác,nhưng khi nhắc
đến Long An nhiều người sẽ nghĩ ngay tới thanh long Châu Thành. Thanh Long là
loại quả có nhiều chất dinh dưỡng, rất ngon, ngọt, dễ ăn, bảo quản lâu, chế biến
được nhiều sản phẩm, có trái quanh năm, có lợi cho sức khỏe đã dễ dàng chiếm
lĩnh thị trường. Hiện nay, diện tích trồng thanh long của huyện là 1.200 hecta, dự
kiến, đến năm 2010, huyện Châu Thành sẽ tăng diện tích cây thanh long lên
khoảng 1.500 hecta và đảm bảo thương hiệu thanh long sạch, đồng thời đảm bảo
sản phẩm xuất khẩu phải đạt tiêu chuẩn Gap (Good Agriculture Practice: Thực
hành nông nghiệp tốt) để được xuất khẩu sang thị trường khó tính như Mỹ. Hiện

nay, thanh long là cây trồng có giá trị kinh tế cao của huyện, và trái thanh long
không chỉ nổi tiếng ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Thành phố Hồ Chí
Minh, mà còn được xuất khẩu sang thị trường thế giới như: Trung Quốc, Thái Lan,
Hồng Kông, Mỹ và được người tiêu dùng ở các thị trường này ưa chuộng. Tuy
nhiên, nếu đánh giá tổng quan về thực trạng của mô hình sản xuất thanh long của
huyện thì còn rất nhiều khó khăn và thách thức như: chi phí nguyên nhiên liệu đầu
vào ngày càng tăng, gây khó khăn trồng thanh long của hộ nông dân; không có sự
liên kết sản xuất giữa các nông hộ gây khó khăn trong việc trồng cây thanh long đạt
tiêu chuẩn Gap để đáp ứng nhu cầu ngày càng khắc khe của thị trường; kênh tiêu
thụ chưa hiệu quả, còn mang tính tự phát, các tác nhân tham gia vào kênh phân
phối thường tự tìm kiếm đầu vào, đầu ra, thiếu sự hỗ trợ, phối hợp của các cơ
quan có chức năng, và còn nhiều khó khăn trở ngại khác chưa được đề cập đến.
Trước những thách thức đó, việc nghiên cứu
thực trạng sản xuất, những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả trồng thanh long là
vấn đề cần thiết, nhằm đưa ra những biện pháp để nâng cao hiệu quả sản xuất và
đem lại thu nhập cao cho người dân của huyện Châu Thành Tỉnh Long An. Đó là
lý do, đề tài: “Phân tích hiệu quả trồng thanh long ở huyện Châu Thành tỉnh
Long
An”
được thực hiện.
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích hiệu quả trồng thanh long của các nông hộ tại huyện Châu
Thành tỉnh Long An.
1.2.2. Mục tiêu cụ th
ể
•
Đánh giá thực trạng trồng cây thanh long của hộ nông dân ở huyện Châu
Thành.
•

Phân tích chi phí, doanh thu, lợi nhuận đạt được của hộ nông dân trồng
thanh long.
•
Đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong quá trình trồng cây thanh
long của hộ nông dân.
•
Đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả trồng
thanh long của huyện trong thời gian tới.
1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
•
Thực trạng về trồng cây thanh long của hộ nông dân ở huyện Châu Thành
tỉnh Long An hiện nay như thế nào?
•
Chi phí, doanh thu, lợi nhuận của nông dân trồng thanh long hiện nay có
hợp lý và đạt hiệu quả nhất chưa?
•
Trong quá trình trồng thanh long nông hộ gặp những thuận lợi và khó
khăn nào?
•
Có những giải pháp và kiến nghị nào để nâng cao hiệu quả trồng cây
thanh long của huyện trong thời gian tới?
1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Huyện Châu Thành có tất cả 12 xã và một thị trấn nhưng đề tài chủ yếu
nghiên cứu các nông hộ có trồng thanh long tại 3 xã: Long Trì, Dương Xuân Hội
và An Lục Long có diện tích trồng thanh long tương đối lớn cho nên số mẫu
chưa mang tính đại diện cao cho tổng thể. Vì vậy kết quả chỉ mang tính đánh giá.
Do thời gian nghiên cứu có hạn nên thông tin về tình hình trồng thanh long
của một hộ chỉ giới hạn trong năm 2008. Vì thế chưa thấy được sự biến động trong
quá trình sản xuất qua các năm như: chi phí phân bón, chi phí thuốc, giá bán,
năng suất cũng như ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu, để có được đánh giá chính

xác, khách quan về hiệu quả trong quá trình trồng thanh long.
CHƯƠNG
2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1. Một số khái niệm cơ bản
- Hiệu quả: là việc xem xét và lựa chọn thứ tự ưu tiên các nguồn lực sao
cho đạt kết quả cao nhất. Hiệu quả bao gồm ba yếu tố: không sử dụng nguồn lực
lãng phí, sản xuất với chi phí thấp nhất, sản xuất để đáp ứng nhu cầu của con người
[2,Tr.77].
- Hiệu quả kinh tế: Khái niệm hiệu quả kinh tế được dùng như một tiêu chuẩn
để xem xét các tài nguyên được thị trường phân phối như thế nào [10,Tr.224]. Tiêu
chí về hiệu quả kinh tế thật ra là giá trị. Có nghĩa là, khi sự thay đổi làm tăng giá
trị thì sự thay đổi đó có hiệu quả và ngược lại thì không hiệu
quả.
- Khái niệm nông hộ:
Nông hộ hay còn gọi là hộ nông dân là hình thức tổ chức sản xuất trong
nông, lâm, ngư nghiệp, bao gồm một nhóm người có cùng chung huyết tộc hoặc
quan hệ huyết tộc sống chung trong một mái nhà, có chung một nguồn thu nhập,
tiến hành các hoạt động sản xuất nông nghiệp với mục đích chủ yếu phục vụ cho
nhu cầu của các thành viên trong hộ [8,Tr.27].
Kinh tế hộ gia đình là loại hình sản xuất có hiệu quả kinh tế-xã hội, tồn tại
và phát triển lâu dài có vị trí quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và quá trình
công nghiệp hoá hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Kinh tế hộ phát triển tạo
ra sản lượng hàng hoá đa dạng, có chất lượng, giá trị ngày càng cao, góp phần tăng
thu nhập cho mỗi hộ nông dân, cải thiện đời sống mỗi mặt ở nông thôn, cung
cấp sản phẩm cho công nghiệp và xuất khẩu, đồng thời thực hiện chuyển dịch cơ
cấu từ kinh tế hộ
Về mặt kinh tế hộ gia đình có mối quan hệ không phân biệt về tài sản,

những người sống chung trong một căn hộ gia đình có nghĩa vụ và trách nhiệm đối
với sự phát triển kinh tế. Nghĩa là mỗi thành viên đều có nghĩa vụ đóng góp công
sức vào quá trình xây dựng, phát triển của hộ và có trách nhiệm với kết quả sản
xuất được. Nếu sản xuất đạt kết quả cao, sản phẩm thu được người chủ hộ
phân phối trước hết nhằm bù đắp cho chi phí đã bỏ ra, làm nghĩa vụ với nhà nước
theo qui định của pháp luật, phần thu nhập còn lại trang trãi cho các mục tiêu
sinh hoạt thường xuyên của gia đình và tái sản xuất lại. Nếu kết quả sản xuất
không khả quan người chủ hộ chịu trách nhiệm cao nhất và đồng trách nhiệm là
các thành viên trong gia đình.
- Tài nguyên của nông hộ: là những nguồn lực mà nông hộ có để sử dụng vào
việc sản xuất nông nghiệp của mình như: đất đai, lao động, tài chính, kỹ thuật.
- Đất đai: Đặc trưng nổi bậc của các nông hộ ở nước ta hiện nay là có qui
mô canh tác nhỏ bé. Qui mô đất canh tác bình quân của một nông hộ ở miền Bắc là
0,48 hecta, Duyên hải miền Trung là 0,40 hecta đến 0,60 hecta và ở Đồng bằng
sông Cửu Long là 0,60 hecta đến 1,00 hecta. Điều đáng quan tâm là qui mô đất
canh tác của nông hộ có xu hướng giảm dần do tác động của các nhân tố: số dân
nông thôn tăng lên; quá trình công nghiệp hoá, đô thị hoá, với việc phát triển
ngành giao thông, thương mại, dịch vụ và các ngành phi nông nghiệp khác đã lấy
đi đất nông nghiệp.
Về sở hữu đất đai: Nông hộ không có quyền sở hữu đất đai mà chỉ có quyền
sử dụng, quyền chuyển nhượng, quyền thừa kế và quyền thế chấp sử dụng đất đai
[4,Tr.7].
- Lao động: Nông hộ là đơn vị tự tổ chức lao động, sử dụng lao động của
gia đình là chính. Lao động của nông hộ chủ yếu là tự đào tạo và truyền nghề.
Tuỳ theo qui mô và hình thức sản xuất mà các nông hộ có thuê mướn thêm lao
động [4,Tr.7].
- Nguồn vốn sản xuất trong nông nghiệp:
Vốn trong nông nghiệp được xem như một yếu tố đầu vào có thể nâng cao
được chất lượng và sản lượng cho sản phẩm nông nghiệp. Vốn trong nông nghiệp
bao gồm tất cả các máy móc thiết bị được sử dụng trong quá trình sản xuất. Hơn

nữa, vốn trong nông nghiệp còn được thể hiện thông qua sản phẩm của những hoạt
động sản xuất nông nghiệp trước đó mà liên quan đến hoạt động sản xuất nông
nghiệp hiện tại. Nhìn chung, vốn trong nông nghiệp được sử dụng kết hợp
với các yếu tố đầu vào khác như nhân lực, đất đai, năng lượng để hoạt động sản
xuất nông nghiệp nhằm tạo ra sản phẩm nông nghiệp cụ thể nào đó.
Vốn trong nông nghiệp được đo lường bằng giá trị mà chúng được sử
dụng trong quá trình sản xuất nông nghiệp và được xem như một thứ hàng hóa.
Vì vậy, trong mỗi giai đoạn sản xuất nông nghiệp sẽ xuất hiện một khoản chi phí
liên quan đến sử dụng vốn như chi phí giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,
lao động. Sự tác động của vốn sản xuất vào quá trình sản xuất và hiệu quả sản xuất
không phải bằng cách trực tiếp mà là gián tiếp thông qua đất, cây trồng, vật
nuôi.
Chu kỳ sản xuất dài và tính thời vụ trong nông nghiệp một mặt làm cho sự
tuần hoàn và luân chuyển vốn chậm chạp, kéo dài thời gian thu hồi vốn tạo ra sự
cần thiết phải dự trữ vốn trong thời gian tương đối dài và làm cho vốn ứ đọng. Mặt
khác, sản xuất nông nghiệp lệ thuộc nhiều vào tự nhiên nên việc sử dụng vốn
gặp nhiều rủi ro, làm tổn thất hoặc giảm hiệu quả sử dụng vốn [5,Tr.19].
- Khoa học - công nghệ kỹ thuật
Các tiến bộ khoa học - công nghệ trong nông nghiệp phải dựa vào những
tiến bộ về sinh vật học và sinh thái học, lấy công nghệ sinh học và sinh thái học
làm trung tâm. Các tiến bộ khoa học - công nghệ khác như thủy lợi hoá, cơ giới
hóa, phải đáp ứng nhu cầu tiến bộ khoa học - công nghệ sinh học và sinh thái
học.
Việc nghiên cứu ứng dụng các tiến bộ khoa học - công nghệ trong nông
nghiệp mang tính vùng, tính địa phương cao. Sự khác biệt giữa các vùng nông
nghiệp đòi hỏi phải khảo nghiệm, phải địa phương hóa các tiến bộ khoa học - công
nghệ trước khi triển khai áp dụng đại trà. Sự phát triển từng mặt, từng bộ phận của
lực lượng sản xuất là sự biểu hiện có tính vật chất kỹ thuật của tiến bộ khoa học kỹ
thuật trong nông nghiệp. Nếu như từng tiến bộ khoa học - công nghệ riêng lẻ chỉ
tác động đến sự phát triển từng mặt, từng yếu tố của lực lượng sản xuất, thì ngược

lại, sự phát triển của ngành nông nghiệp lại dựa trên sự phát triển đồng bộ của các
yếu tố cấu thành cơ sở vật chất kỹ thuật của bản thân nông nghiệp. Điều này có
nghĩa là, cần có sự vận dụng tổng hợp các tiến bộ khoa học -
công nghệ riêng lẻ để đảm bảo sự phát triển ổn định và vững chắc của nông
nghiệp [5,Tr.20].
- Xông đèn cho cây thanh long: là biện pháp áp dụng kỹ thuật thắp đèn cho
vườn thanh long vào ban đêm để kích thích cây ra hoa nghịch vụ và xen kẽ nhau
làm cho vườn thanh long cua nông dân có trái quanh năm.
- Độc canh: Là hiện tượng mà người nông dân chỉ trồng một loại cây trồng
trên một mảnh đất. Độc canh thường gây rủi ro về dịch bệnh, thiên tai, có khi
người nông dân phải làm chỉ vì ép buộc để tự nuôi sống mình trong lúc thiếu
vốn, thiếu tư liệu sản xuất, gia đình đông người ăn, ít người làm.
2.1.2. Một số chỉ tiêu kinh tế để dánh giá hiệu quả kinh tế
Chi phí : chi phi nói chung là sự hao phí thể hiện bằng tiền trong quá trình
kinh doanh với mong muốn mang về một sản phẩm, dịch vụ hoàn thành hoặc một
kết quả kinh doanh nhất định. Chi phí phát sinh trong các hoạt động sản xuất của
nông hộ nhằm đến việc đạt được mục tiêu cuối cùng là doanh thu và lợi nhuận.
Chi trồng thanh long gồm các chi phí sau: Chi phí giống,chi phí phân bón, chi
phí thuốc, chi phí khấu hao vườn, chi phí làm trụ bê tông, chi phí nhiên liệu, chi
phí lao động gia đình quy ra tiền, và các khoản chi phí khác.
Tổng chi phí = Chi phí lao động + Chi phí vật chất + Chi phí khác
Trong đó:
Chi phí lao động bao gồm các khâu: trồng, chăm sóc và thu hoạch.
oChi phí lao động = Chi phí lao động gia đình + Chi phí lao động thuê.
Chi phí lao động thuê =số ngày công x số tiền công trả /ngày.
Tương tự, tính chi phí lao động gia đình được quy ra tính như lao động thuê, giá
tiền lao động gia đình bằng với giá tiền lao động thuê.
oChi phí vật chất bao gồm: chi phí phân bón + chi phí thuốc + chi phí mua
bóng đèn dây điện + chi phí điện để xông đèn.
oChi phí khấu hao vườn: (chi phí này được tính theo phương pháp khấu hao tài

sản cố định hữu hình theo quy định của Bộ Tài chính) được tính bằng phương pháp
đường thẳng với công thức: Chi phí khấu hao= Nguyên giá/ Thời gian sử dụng.
Trong đó, nguyên giá gồm chi phí san lắp mặt bằng và các chi phí (chi phí làm trụ
bê tông, chi phí lao động) (trong luận văn thời gian khấu hao cho vườn
thanh long là 10 năm), thời gian sử dụng được tham khảo quy định về thời gian
sử dụng tài sản cố định hữu hình là vườn cây lâu năm của Bộ Tài chính.
Doanh t h u: là toàn bộn số tiền sẽ thu được do tiêu thụ sản phẩm, tức là tổng số
tiền mà nông hộ nhận được khi bán thanh long.
Doanh thu = Giá bán * Tổng sản lượng
Lợi nhu ậ n : là số tiền mà nông hộ nhận được khi bán thanh long đã trừ đi các
khoản chi phí
Lợi nhuận = Doanh thu - Tổng chi phí
Có 2 loại lợi nhuận: Lợi nhuận chưa tính lao động gia đình và lợi nhuận có tính
lao động gia đình
Để đánh giá hiệu quả kinh tế của nông hộ trồng thanh long, trong đề tài sử
dụng một số chỉ tiêu sau:
¾ Doanh thu / Chi phí: cho biết một đồng chi phí mà người trồng thanh long
bỏ ra đầu tư sẽ thu lại được bao nhiêu đồng doanh thu.
¾ Lợi nhuận / Doanh thu: cho biết trong một đồng doanh thu mà nông hộ có
được thì sẽ có bao nhiêu đồng lợi nhuận trong đó.
¾ Lợi nhuận / Chi phí: cho biết một đồng chi phí mà chủ đầu tư bỏ ra sẽ thu
lại được bao nhiêu đồng lợi nhuận.
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.2.1. Phương pháp chọn vùng nghiên cứu
Tham khảo số liệu từ Phòng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn của
huyện Châu Thành và chọn 3 xã Long Trì, An Lục Long, Dương Xuân Hội,
trong 12 xã của huyện để khảo sát nông hộ trồng cây thanh long. Cách chọn nông
hộ để phỏng vấn trực tiếp theo nguyên tắc chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng trên
địa bàn nghiên cứu. Trong huyện Châu Thành chọn ra 3 xã trên để phỏng vấn, vì
3 xã này có mật độ trồng thanh long với diện tích tương đối lớn nhất huyện.

2.2.2. Phương pháp thu thập số liệu
2.2.2.1. Số liệu thứ cấp
Số liệu thứ cấp là số liệu đã được thu thập cho những mục đích khác hơn
là cho một vấn đề nghiên cứu cụ thể. Số liệu thứ cấp có thể thu thập nhanh chóng
và ít tốn kém hơn số liệu sơ cấp. Trong luận văn nguồn cung cấp số liệu gồm:
- Thu thập thông tin tại phòng Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn của
huyện Châu Thành về sản lượng, năng suất, diện tích trồng thanh long qua các
năm 2006-2008.
- Tham khảo ý kiến của các cô chú, anh chị tại phòng Nông Nghiệp về các
vấn đề có liên quan.
2.2.2.2. Số liệu sơ cấp
Trong luận văn số liệu sơ cấp được thu thập từ việc phỏng vấn trực tiếp 33
hộ nông dân trồng thanh long tại địa bàn nghiên cứu bằng bản câu hỏi đã thiết kế
sẵn được phỏng vấn thử và có điều chỉnh. Sở dĩ, chỉ phỏng vấn trực tiếp 33 hộ
nông dân là do thời gian nghiên cứu ngắn và khả năng tiếp cận nông hộ là có hạn.
Đồng thời, theo nguyên lý thống kê thì cỡ mẫu điều tra 30 mẫu thì đã có ý nghĩa về
mặt thống kê.
Bảng 2.1 MÔ TẢ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU
STT Xã Số mẫu Cơ cấu (%)
1 Long Trì 9 27,2
2 Dương Xuân Hội 12 36,4
3 An Lục Long 12 36,4
Tổng cộng 33 100
(Nguồn: Kết quả khảo sát tại địa bàn nghiên cứu, 2009)
2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu
2.2.3.1. Đối với số liệu thứ cấp
Phương pháp so sánh: là phương pháp chủ yếu dùng trong phân tích hoạt
động kinh tế, phương pháp so sánh đòi hỏi các chỉ tiêu phải có cùng điều kiện có
tính so sánh được để xem xét đánh giá rút ra kết luận về hiện tượng, quá trình
kinh tế.

Các điều kiện có thể so sánh được của các chỉ tiêu kinh tế như sau:
¾ Phải thống nhất về nội dung phản ánh.
¾ Phải thống nhất về phương pháp tính toán.
¾ Số liệu phải cùng một khoảng thời gian tương ứng.
¾ Các chỉ tiêu kinh tế phải cùng đại lượng biểu hiện (cùng đơn vị đo).
Có nhiều loại phương pháp so sánh nhưng luận văn chỉ sử dụng hai
phương pháp so sánh là: so sánh số tương đối và so sánh số tuyệt đối để so sánh
thực trạng trồng thanh long của các nông hộ qua các năm.
2.2.3.2. Đối với số liệu sơ cấp
Số liệu được ghi nhận, mã hoá, nhập vào máy để kiểm tra và tính toán
trước khi thực hiện việc xử lý và phân tích với sự trợ giúp của phần mềm Excel
và SPSS. Các phương pháp phân tích được sử dụng trong đề tài là:
- Phương pháp thống kê:
Thông kê mô tả: là tổng hợp các phương pháp đo lường, mô tả và trình bày
số liệu được ứng dụng vào lĩnh vực kinh tế và kinh doanh bằng cách rút ra những
kết luận dựa trên số liệu và thông tin được thu thập trong điều kiện không chắc
chắn.
Đề tài sử dụng phương pháp phân tích tần số, trung bình số học đơn giản, tỷ
lệ % để phân tích thực trạng trồng thanh long của nông hộ gồm các nguồn lực
sẵn có như diện tích đất sản xuất, kinh nghiệm sản xuất, vốn sản xuất, nguồn lực
lao động; các chỉ tiêu kinh tế như chi phí, thu nhập, lợi nhuận, các tỷ số tài chính.
- Các công cụ thống kê được sử dụng để phân tích số liệu: Bảng thống kê: là
hình thức trình bày số liệu thống kê và thông tin đã thu thập làm cơ sở để phân tích
và kết luận, cũng là bảng trình bày kết quả đã nghiên cứu.
Kiểm định Mann-whietney (kiểm định U):
Kiểm định U là một loại kiểm định bằng cách xếp hạng các mẫu độc lập với
mục đích kiểm định bằng sự khác nhau của tổng thể có phân phối bất kỳ.
Ta đặt giả thuyết đối với kiểm định chi phí:
+ H
0

: Trung bình chi phí giữa trồng thanh long bằng trụ bê tông và trụ cây
sống là bằng nhau.
+ H
1
: Trung bình chi phí giữa trồng thanh long bằng trụ bê tông và trụ cây
sống là khác nhau.
Đặt giả thuyết đối với kiểm định năng suất:
+ H
0
: Trung bình năng suất giữa trồng thanh long bằng trụ bê tông và trụ
cây sống là bằng nhau.
+ H
1
: Trung bình năng suất giữa trồng thanh long bằng trụ bê tông và trụ
cây sống là khác nhau.
Kiểm định dạng 2 đuôi cho giả thuyết H
1
rằng 2 phân phối của tổng thể thì
khác nhau, giả thuyết H
0
bị bác bỏ khi: Z<-Z
α/2
hoặc Z >Z
α/2
.
Kiếm định Crosstabs (kiểm định chi bình phương):
Ta đặt giả thuyết đối với kiểm định trình độ học vấn và tham gia lớp tập
huấn, áp dụng khoa học kỹ thuật:
+ H
0

: Trình độ học vấn không ảnh hưởng đến việc tham gia lớp tập huấn và
áp dụng khoa học kỹ thuật vào việc trồng thanh long của nông hộ.
+ H
1
: Trình độ học vấn ảnh hưởng đến việc tham gia lớp tập huấn và áp
dụng khoa học kỹ thuật vào việc trồng thanh long của nông hộ.
Tiêu chuẩn quyết định là so sánh giá trị giới hạnvà đại lượng chi bình
phương (χ
2
): bác bỏ giả thuyế H
0
nếu:
χ
2
>
χ
2
.
(r-1)(c-1),α
CHƯƠNG
3
TỔNG QUAN VỀ HUYỆN CHÂU THÀNH TỈNH LONG
AN
3.1. SƠ LƯỢC VỀ HUYỆN CHÂU THÀNH
3.1.1. Vị trí địa lý
Huyện Châu Thành giáp ranh Thị xã Tân An, cách trung tâm Thị xã 12 km,
cách thành phố Hồ Chí Minh 52 km theo tuyến Quốc lộ 1A và 42 km theo tuyến
Quốc lộ 50.
+ Phía Bắc giáp huyện Tân Trụ, ranh giới là sông Vàm Cỏ Tây.
+Phía Nam giáp huyện Chợ Gạo và huyện Gò Công Tây tỉnh Tiền

Giang; phía Đông giáp huyện Cần Đước, ranh hành chánh là sông Vàm Cỏ.
+Phía Tây giáp huyện Châu Thành tỉnh Tiền Giang.
Tổng diện tích tự nhiên toàn huyện là 15.051,7 ha. Huyện Châu Thành là
huyện có thế mạnh về nông nghiệp đặc biệt là sản xuất lúa - nghề truyền thống
của người dân huyện bên cạnh đó còn có những vườn cây ăn trái lâu năm như:
thanh long, dừa, mãng cầu.
Với diện tích là 15.051,7 ha, Châu Thành đặc trưng có 4 nhóm đất chính là:
đất phù sa: diện tích 7.958 ha, chiếm tỷ lệ 53,4%; đất mặn: chiếm tỷ lệ 8,09%, diện
tích 1.218 ha; đất phèn: chiếm tỷ lệ 9,16%, diện tích 1.378 ha; đất líp (đất xáo
trộn) : Chiếm tỷ lệ 24,92%, diện tích 3.7514 ha.
Đất đai Châu Thành là loại đất phù sa (giữa sông Vàm Cỏ và sông Tiền)
nên phần lớn đất canh tác nông nghiệp có thể chủ động rải vụ trồng trọt quanh năm
nhất là các sản phẩm lúc thị trường cần mà nơi khác không thể sản xuất được
(như thanh long, dưa hấu).
Châu Thành có hai loại nông sản đặc trưng nổi tiếng là dưa hấu Long Trì và
thanh long tuy chưa được đăng ký nhản hiệu hàng hoá song vẫn được người tiêu
dùng biết đến và tin dùng, ngoài ra còn có cây lúa nếp, lúa tài nguyên đặc sản
chất lượng cao.
Tuy nhiên, khí hậu thời tiết diễn biến phức tạp phần lớn đất nông nghiệp
của huyện Châu Thành lại ở cuối nguồn nên thường bị thiếu nước trong mùa khô.
Một số mặt hàng nông- thuỷ sản có tiềm năng và lợi thế nhưng chưa được phát huy
hiệu quả tương xứng (như cây thanh long, con tôm sú).
3.1.2. Dân số và lao động
Theo số liệu thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
huyện thì dân số trung bình trên toàn huyện Châu Thành năm 2007 là 105.903
người, bình quân 703người/km
2
. Toàn huyện có hơn 84,722 người có việc làm; còn
lại là những người thất nghiệp hoặc không tham gia vào hoạt động kinh tế như
làm nội trợ, trong độ tuổi đi học, không có khả năng lao động.

3.2. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP CỦA HUYỆN CHÂU
THÀNH
3.2.1. Trồng trọt
Thâm canh đi đôi với tăng vụ nên trên lĩnh vực trồng trọt chủ yếu là cây lúa hệ
số quay vòng chuyên canh lúa cao. Do sản xuất lúa với hệ số quay vòng đất cao
nên thường gặp rủi ro, vụ hè thu nắng hạn sang thu đông thì mưa bão, vẫn còn
một số hộ dân bất chấp khuyến cáo của cán bộ kỹ thuật vẫn trồng vụ dưa hấu liên
tục trên một chân ruộng làm tăng nguy cơ sâu bệnh hoặc trồng liên tục 3 vụ nếp
trên một chân ruộng làm mất cân đối dinh dưỡng trong đất và khả năng
nhiễm sâu bệnh cao. Việc luân canh đất lúa với cây trồng cạn rất thấp.
Trồng trọt quá tập trung cho cây lúa và giá thành lúa ở mức cao. Cây thanh
long, dưa hấu, rau màu, thực phẩm tiềm năng còn lớn nhưng vẫn chưa được coi
trọng đầu tư về vốn, khoa học kỹ thuật, tổ chức sản xuất. Các cây này sẽ được
mở rộng diện tích khi hệ thống thủy lợi của huyện hoàn chỉnh, đất được cải tạo
và người dân được trang bị đầy đủ kiến thức về kỹ thuật canh tác và ổn định về
thị trường. Dự kiến đến năm 2010 diện tích trồng trọt sẽ được mở rộng.
Cây lúa: Tổng diện tích gieo sạ 915 hecta. Năng suất bình quân là 125,08 tấn/
hecta. Sản lượng là 114.448 tấn.
Cây thanh long: Tổng diện tích trồng hiện có là 1.289 hecta. Năng suất bình
quân 15.52 tấn/ hecta. Sản lượng 20.000 tấn. Dự kiến năm 2010 diện tích thanh
long được mở rộng lên 1.500 hecta. Sản lượng khoảng 30.000-35.000 tấn.
Cây dừa: diện tích là 821 hecta. Năng suất bình quân là 4,87 tấn/hecta. Sản
lượng 4.000 tấn.
Hoa màu các loại: tổng diện tích là 388 hecta. Năng suất bình quân 110,67
tạ/ hecta. Sản lượng là 4.294 tấn.