Tải Soạn bài Nghị luận về một hiện tượng đời sống - Soạn bài môn Ngữ văn lớp 12 học kì I

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Soạn bài Nghị luận về một hiện tượng đời sống</b>
<b>1. Soạn bài: Nghị luận về một hiện tượng đời sống mẫu 1</b>

<b>1.1. Câu 1 (trang 66 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1)</b>
a, Tìm hiểu đề

- Hiện tượng: việc làm của anh Nguyễn Hữu Ân – vì tình thương “dành hết chiếc
bánh thời gian của mình” – chăm sóc cho mẹ và những người bị bệnh hiểm nghèo.
- Những ý chính cần có:

+ Nguyễn Hữu Ân đã nêu một tấm gương sáng về lòng hiếu thảo, vị tha, đức hi
sinh của thanh niên.

+ Lấy dẫn chứng về những tấm gương sáng về lòng vị tha: thế hệ ngày nay có
nhiều tấm gương như Nguyễn Hữu Ân.

+ Bên cạnh đó, vẫn cịn một số lối sống ích kỷ, vơ tâm của một số thanh niên...
+ Dẫn chứng: Từ thực thế cuộc sống.

+ Cần vận dụng các thao tác: phân tích, chứng minh, bác bỏ, bình luận.
b, Lập dàn ý

* Mở bài: Giới thiệu hiện tượng Nguyễn Hữu Ân rồi dẫn đề văn, nêu vấn đề “chia
chiếc bánh mì của mình cho ai ?”

* Thân bài

- Tóm tắt hiện tượng Nguyễn Hữu Ân.
- Phân tích hiện tượng.

- Ý nghĩa, bài học rút ra.

- Mở rộng vấn đề

* Kết bài: Bày tỏ suy nghĩ riêng của mình.
<b>1.2. Câu 2 (trang 67 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1)</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

- Diễn đạt cần cần chuẩn xác, có thể sử dụng một số phép tu từ và yếu tố biểu cảm,
nhất là phần nêu cảm nghĩ riêng.

<b>1.3. Luyện tập</b>

<b>Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):</b>
a,

* Trong văn bản trên, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc bàn về hiện tượng: Nhiều thanh
niên, sinh viên VN du học nước ngoài dành quá nhiều thời gian cho việc chơi bời,
giải trí mà chưa chăm chỉ để học tập, rèn luyện để trở về góp phần xây đất nước.
* Hiện tượng ấy diễn ra: Diễn ra vào đầu thế kỉ XX.

b, Các thao tác lập luận

- Phân tích: mải chơi bời, khơng làm gì cả, sống già cỗi, thiếu tổ chức, rất nguy hại
cho tương lai đất nước.

- So sánh: nêu hiện tượng thanh niên sinh viên Trung Hoa du học chăm chỉ, cần cù.
- Bác bỏ: “Thế thì thanh niên của chúng ta đang làm gì? Nói ra thì buồn, buồn lắm:
Họ khơng làm gì cả”.

c, Cách dùng từ, nêu dẫn chứng xác thực, cụ thể, kết hợp nhuần nhuyễn các cau
tường thuật, câu hỏi, câu cảm thán.

d, Xác định lí tưởng sống, mục đích sống, thái độ học tập đúng đắn.
<b>Câu 2 (trang 69 sgk Ngữ Văn 12 Tập 1):</b>

Lập dàn ý

a, Mở bài: Nêu vấn đề cần nghị luận
b, Thân bài

- Giải thích vấn đề

+ In-ter-net là một phương tiện thơng tin bổ ích giúp cho con người – đặc biệt là
sinh viên, học sinh có thể tra cứu những thơng tin cho việc học tập.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

- Thực trạng vấn đề

+ Bên cạnh những lợi ích mà hai loại hình trên mang lại, ở nhiều bạn trẻ thì Ka- ra
- ô - kê và in - ter - net vẫn bị lạm dụng và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
+ Tình trạng nghiện đang là “phong trào” sơi nổi trong giới trẻ hiện nay.

- Nguyên nhân

+ Chủ quan: Do ham chơi thiếu ý thức học tập...

+ Khách quan: Do bị bạn bè xấu rủ rê, lôi kéo, thiếu sự quan tâm của gia đình...
- Hậu quả:

+ Ảnh hưởng đến thời gia, sức khỏe, tiền bạc.
+ Ảnh hưởng xấu đến tác phong đạo đức, lối sống..
- Biện pháp giải quyết:

+ Cần phải có những biện pháp thích hợp

+ Phụ huynh cần quan tâm tới con em nhiều hơn.
+ Nhà trường cần có các biện pháp kỉ luật.

+ Bản thân mỗi học sinh cần có ý thức...
- Liên hệ và mở rộng vấn đề

c. Kết bài: Suy nghĩ của bản thân trước hiện tượng trên.
<b>2. Soạn bài: Nghị luận về một hiện tượng đời sống mẫu 2</b>

2.1. CÁCH LÀM MỘT BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
<b>2.1.1. Dạng đề bài (xem SGK)</b>

 Đề bài nêu lên một hiện tượng trong đời sống qua một số thông tin vắn tắt về
một câu chuyện lạ lùng của một con người có thật (chàng thanh niên trẻ tiêu
biểu Thành phố Hồ Chí Minh 2007 Nguyễn Hữu Ân).

 Yêu cầu của đề: bày tỏ ý kiến của mình về hiện tượng đó.
<b>2.1.2. Các bước thực hiện</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

 Xác định hiện tượng cần bàn luận: một tấm gương tốt của tuổi thanh niên rất
đáng học tập.

 Suy nghĩ về nội dung bàn luận:

o Bàn luận những ý gì: (luận điểm)

o Minh họa những dẫn chứng nào? (luận cứ)

 Xác định cách lập luận: vận dụng những thao tác lập luận nào?
b) Lập dàn ý

 Mở bài: giới thiệu hiện tượng cần nghị luận, nhấn mạnh đặc điểm của nó.
 Thân bài: bàn luận về hiện tượng đó:

o Đúng, đẹp như thế nào? vì sao lại là câu chuyện lạ lùng?
o Đáng ghi nhận, ngợi ca, đáng học tập như thế nào?

o Ớ góc độ riêng của mình (học sinh lớp 12), sẽ đi sâu bàn luận điều gì
đặc biệt?

o Có cho đó là hiện tượng "phi thường", cá biệt, khó có thể học tập
không?, vv...

 Kết bài: Nêu suy nghĩ sâu sắc nhất của bản thân trước hiện tượng đó.
c) Viết bài

 Dựa vào dàn ý đã lập (có thể khác dàn ý này) để viết thành bài văn mang suy
nghĩ riêng của mình.

 Có thể bàn luận tồn diện, cũng có thể chỉ đi sâu vào suy nghĩ tâm huyết
nhất của mình. (Để bài viết cập nhật, cần đọc kĩ tư liệu tham khảo về câu
chuyện của Nguyễn Hữu Ân).

<b>2.1.3. Rút ra kết luận</b>

Có thể rút ra hai kết luận sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

 Bài nghị luận cần nêu rõ hiện tượng, phân tích mặt đúng, mặt sai, mặt lợi,

mặt hại, chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ, ý kiến nhận định của người
viết bằng các thao tác lập luận phù hợp; cần chọn góc độ riêng để bàn luận
nhằm nêu lên những suy nghĩ của riêng mình.

<b>2.2. LUYỆN TẬP</b>

<b>2.2.1. Đọc văn bản của Nguyễn Ái Quốc và trả lời câu hỏi.</b>

a) Điều mà tác giả Nguyễn Ái Quốc bàn là hiện tượng thanh niên Việt Nam lúc bấy
giờ (những năm 20 của thế kỉ XX): sống không có lí tưởng, mục đích, thiếu nghị
lực, chí tiến thủ, chỉ biết vui chơi, hưởng thụ cá nhân mà không biết học tập cho
bản thân, cho nước nhà, cho dân tộc. Ngày nay, hiện tượng đó khơng phải khơng
cịn ở một số thanh niên nhất định, cần phải cảnh báo và chấn chỉnh lại.

b) Trong văn bản, Bác Hồ đã sử dụng các thao tác lập luận: so sánh, phân tích và
bình luận.

c) Cách viết của Bác rõ ràng, trong sáng, lập luận chặt chẽ, giọng văn tâm huyết,
đầy thuyết phục.

<b>2.2.2. Bàn về hiện tượng "nghiền" ka-ra-o-kê và in-tơ-net trong nhiều bạn trẻ</b>
<b>hiện nay.</b>

Bài này anh (chị) tự làm và cần nêu rõ chủ kiến của mình trước hiện tượng đời
sống đó.

<b>Nghị luận xã hội về hiện tượng nghiện Internet</b>
<b>2.3. TƯ LIỆU THAM KHẢO</b>

Tư liệu tham khảo này là một tài liệu tốt, giúp ích thiết thực cho việc làm đề tài

trên đây. cần đọc kĩ, tự rút ra những điều cần thiết (về ý, về dẫn chứng) cho bài làm
của mình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

ngày càng tăng lên và phải hội nhập với văn hóa thế giới nên con người hướng đến
“ăn ngon, mặc đẹp”. Những người chịu ảnh hưởng nhiều nhất của phong cách thời
trang hiện đại là các bạn thanh niên, đặc biệt là các bạn nữ sinh.

Trước đây, phụ nữ Việt Nam luôn tự hào mang trong mình vẻ đẹp đẹp đằm thằm,
dịu dàng trong trang phục áo dài truyền thống hoặc chiếc áo bà ba thướt tha.
Những trang phục truyền thống đó làm tốt lên vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam
– một vẻ đẹp rất riêng biệt, khác biệt với những người phụ nữ ở các quốc gia khác.
Dần dần tà áo dài trở thành nét đẹp văn hóa – biểu tượng cho vẻ đẹp của người phụ
nữ Việt Nam.

Đến bây giờ, khi nền văn hóa Việt Nam hội nhập với nền văn hóa thế giới thì
người phụ nữ Việt Nam bên cạnh vẻ đẹp dịu dàng cũng phải rất hiện đại và năng
động. Các bạn nữ sinh ở lứa tuổi 15 – 18 hội nhập văn hóa thời trang rất nhanh.
Bên cạnh đồng phục trường, lớp các bạn cũng chọn cho mình những trang phục rất
trẻ trung và hợp với lứa tuổi, đó là áo phông, quần jean hoặc những chiếc váy rất
cá tính. Nhưng có một hiện tượng chúng ta cần quan tâm là các bạn nữ ăn mặc
sexy, đó là các chiếc áo ngắn nửa thân, những chiếc quần bò mài rách ngắn chỉ đến
ngang đùi hoặc những chiếc váy chỉ dài chưa được 30 cm. Các bạn nữ sinh diện
các trang phục này, có thể họ nghĩ rằng đó là sành điệu, hợp thời trang, hoặc đó
mới là phong cách trẻ trung, hội nhập với thời trang châu Âu, quốc tế. Mặc các
trang phục đó sẽ giúp các bạn ấy thu hút được sự chú ý của mọi người, và sẽ làm
cho các bạn thực sự nổi bật giữa đám đơng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

q rách, đó khơng phải là thời trang mà đó là thảm họa. Những trang phục đó
được đánh giá là thời trang chỉ khi chúng được trình diễn bởi các người mẫu trên
sàn catwalk, chứ chúng không thể mặc khi ra ngồi. Có những bạn nữ sinh mặc áo

có cổ quá thấp có thể hở ngực hoặc những chiếc quần siêu ngắn chỉ cần ngồi xuống
là sẽ nhìn thấy cơ thể bên trong hoặc có những bạn cịn mặc những chiếc áo ren mà
nhìn rõ cả nội y. Đó thực sự là những trang phục gây phản cảm bởi chúng thực sự
khơng hợp với văn hóa người Việt là kín đáo và nữ tính. Những người mặc những
trang phục đó, chính họ đã tự làm mất đi giá trị bản thân mình bởi người khác sẽ
đánh giá bản chất con người họ thông qua trang phục mà họ đang mặc trên người.
Mọi người sẽ đánh giá họ không hiểu thế nào là thời trang và không hiểu thế nào là
văn hóa. Hơn thế nữa, họ là nữ sinh, là những người hơn ai hết phải biết tiếp thu
những văn hóa hiện đại và xu hướng quốc tế, họ phải ăn mặc đẹp và hợp thời trang
để tạo nên phong cách trẻ trung, năng động cho thế hệ trẻ Việt Nam, nhưng ngược
lại dần dần họ đang đánh mất đi chính mình.

Trang phục tạo nên vẻ đẹp của một con người và chúng góp phần tạo dựng hình
ảnh của một người trong con mắt của người khác và của toàn xã hội nhất là đối với
người phụ nữ. Các bạn nữ sinh ở tuổi mới lớn, các bạn hãy chọn cho mình phong
cách thời trang hợp với lứa tuổi và hợp với văn hóa xã hội. Dù các bạn muốn mình
trở thành một người thu hút mọi ánh nhìn đi chăng nữa thì các bạn cũng nên chú ý
đến giới hạn xã hội vốn có để bạn khơng làm mất đi hình ảnh của chính mình.
Trang phục đẹp là trang phục phù hợp với vóc dáng của người mặc và phù hợp với
văn hóa của từng đất nước, vùng, miền.

Xem thêm các bài văn mẫu Hãy nêu suy nghĩ của em về trang phục của giới
trẻ hiện nay

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

những vùng đất mới trở thành bãi rác công nghiệp. Tất cả đều là những hậu quả mà
ô nhiễm mơi trường gây nên. Cịn rất nhiều, rất nhiều những cụm từ khác liên quan
đến môi trường mà luôn được cập nhật hàng ngày. Đã từ lâu những thông tin về ô
nhễm môi trường được mọi người trong xã hội quan tâm và đăc biệt chú ý. Bởi
mọi người đã ý thức được những tác hại mà nó gây ra. Và ơ nhiễm mơi trường
đang là vấn đề nóng hiện nay.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

sinh vật trên Trái Đất. Sức khỏe con người, sự tồn tại và phát triển của các lồi
động thực vật khác. Tại sao nó ảnh hưởng thì tơi đã nói ở trên rồi. Vậy ảnh hưởng
như thế nào? Thì trước hết là về vấn đề sức khỏe con người. Ơ nhiễm mơi trường
gây ra hiện tượng thủng tầng ozon mà ai cũng biết tầng ozon là lá chắn bảo vệ Trái
Đất của chúng ta khỏi những tác nhân gây hại như tia cực tím, tia uv, các xung
cường độ sóng có hại. Lá chắn này bị hủy hoại đã gây ra rất nhiều những vấn đề về
mơi trường. Tia cực tím, tia uv.. là các tác nhân chính gây ra các bệnh khó chữa ở
người mà điển hình là ung thư. Mặc dù nhiều căn bệnh hiện nay đã có phương
pháp chữa trị tuy nhiên hiệu quả vẫn chưa được cao. Sức khỏe con người bị đe dọa
là vậy, các loài động thực vật khác cũng khơng tránh khỏi. Ơ nhiễm mơi trường với
những đợt mưa axit ảnh hưởng trực tiếp đến thực vật, cháy rừng thiêu rụi biết bao
đa dạng sinh học, làm mất đi nơi cư trú của biết bao loài động vật hoang dã. Biến
đổi khí hậu đột ngột dẫn đến sự tuyệt chủng của biết bao loài động vật quý hiếm.
Nước biển dâng cịn mang nguy cơ nhấn chìm nhiều nên văn minh nhân loại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

sống của con người và sinh vật trên Trái Đất cũng bị hủy hoại. Để tình trạn ấy
khơng diễn a, con người đã đưa ra nhiều giải pháp khắc phục. Chẳng hạn như đưa
ra những sáng kiến cải tạo môi trường, những phát minh cải tạo môi trường, những
biện pháp để nâng cao ý thức mơi trường của mọi người. Đã có rất nhiều cuộc vận
động vì mơi trường như ngày Trái Đất, giờ Trái Đất, chiến dịch trồng cây xanh để
bảo vệ môi trường, lên án những hành động gây hại nghiêm trọng đến môi trường,
xử phạt những hành vi gây nguy hại, thường xuyên có những hoạt động giáo dục ý
thức con người, làm những hồi chuông báo động cảnh tỉnh con người….. Rất
nhiều, rất nhiều những biện pháp nhằm cải thiện môi trường trong sạch hơn.

Môi trường rất quan trọng với mọi sinh vật trên Trái Đất này. Môi trường bị ô
nhiễm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến con người mà cịn cả các lồi động thực
vật khác. Khơng bảo vệ môi trường, nguy cơ cuộc sống của chúng ta bị hủy hoại
càng lớn. Trái Đất bị hủy diệt kéo theo sự sống cũng lụi tàn. Chính vì vậy hãy tự

vấn bản thân mình để nâng cao ý thức bảo vệ mơi trường của chính bạn và lan tỏa
bầu nhiệt huyết bảo vệ môi trường ấy cho mọi người xung quanh. Hãy chung tay
bảo vệ mơi trường vị chính cuộc sống của bạn và những người thân yêu.

Xem thêm các bài văn mẫu Nghị luận xã hội về hiện tượng sống ảo của giới
trẻ hiện nay

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Chúng ta hãy tự đặt câu hỏi, Sống ảo là gì? Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn cứ chìm đắm,
đêm mê vào lối sống không hiện thực này?

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

nhiều trường hợp không tốt, như dễ bị lợi dụng, lừa lọc, và trở thành mục tiêu của
rất nhiều kẻ xấu. Kết quả để lại là sự hối hận, mất mát cả về vật chất lẫn tinh thần.
Thật sự đây là điều nguy hiểm mà các bạn khó có thể lường trước được.

Khi các bạn dành thời gian lên mạng, chìm đắm vào một thế giới ảo khơng hiện
thực thì đến lúc bước ra thế giới thật, các bạn sẽ cảm thấy mình bị bỏ rơi, cảm thấy
lạ lẫm, khơng thể nào xác định cho mình được một hướng đi đúng đắn. Đơi khi
trầm trọng hơn, là lúc bạn nhận ra, tình cảm của mình và bố mẹ ngày càng bị rạn
nứt, bạn bè của bạn sẽ xa lánh bạn. Xã hội phát triển là điều tốt, một thế giới mà sự
kết bạn và giao lưu được nhanh chóng và xích lại gần nhau hơn nhưng hãy cho nó
đi vào một hường đúng và hợp lý. Đừng sống ảo.

Sống ảo chính là một căn bệnh khó có thể chữa được. Nó như con sâu đang ăn dần
sức khỏe và tinh thần của các bạn trẻ. Vì vậy, hãy sống lành mạnh, sử dụng mạng
xã hội hợp lý, hãy để nó là một phương tiện giúp bạn phát triển và tốt hơn. Đừng
để nó giết chết đi tâm hồn của bạn.

<b>3. Soạn bài: Nghị luận về một hiện tượng đời sống mẫu 3</b>
<b>3.1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý</b>

<b>Câu 1:</b>

- Hiện tượng: việc làm của anh Nguyễn Hữu Ân – vì tình thương “dành hết chiếc
bánh thời gian của mình” – chăm sóc cho mẹ và những người bị bệnh hiểm nghèo.
- Những ý chính cần có:

+ Nguyễn Hữu Ân đã nêu một tấm gương sáng về lòng hiếu thảo, vị tha, đức hi
sinh của thanh niên.

+ Lấy dẫn chứng về những tấm gương sáng về lòng vị tha: thế hệ ngày nay có
nhiều tấm gương như Nguyễn Hữu Ân.

+ Bên cạnh đó, vẫn cịn một số lối sống ích kỷ, vơ tâm của một số thanh niên...
+ Dẫn chứng: Từ thực thế cuộc sống.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

b, Lập dàn ý

* Mở bài: Giới thiệu hiện tượng Nguyễn Hữu Ân rồi dẫn đề văn, nêu vấn đề “chia
chiếc bánh mì của mình cho ai ?”

* Thân bài

- Tóm tắt hiện tượng Nguyễn Hữu Ân.
- Phân tích hiện tượng.

- Ý nghĩa, bài học rút ra.
- Mở rộng vấn đề

* Kết bài: Bày tỏ suy nghĩ riêng của mình.
<b>Câu 2</b>

- Bài nghị luận về một hiện tượng đời sống thường có các nội dung: nêu rõ hiện
tượng, phân tích các mặt đúng – sai, lợi – hại, chỉ ra nguyên nhân và bày tỏ thái độ,
ý kiến của người viết về hiện tượng xã hội đó.

- Diễn đạt cần cần chuẩn xác, có thể sử dụng một số phép tu từ và yếu tố biểu cảm,
nhất là phần nêu cảm nghĩ riêng.

<b>3.2. Luyện tập</b>

<b>Câu 1. Đọc văn bản và trả lời câu hỏi</b>
a. Nội dung:

Nguyễn Ái Quốc bàn về hiện tượng: sự lãng phí thời gian của thanh niên An Nam.
Hiện tượng này diễn ra vào những năm đầu thế kỉ XX với hoàn cảnh xã hội nước
ta ngày nay, hiện tượng ấy vẫn cịn.

b. Các thao tác lập luận: phân tích, so sánh, bình luận.
Chẳng hạn: thao tác lập luận, so sánh.

Tác giả so sánh thanh niên An Nam với thanh niên Trung Hoa.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Ví dụ: “Nhưng chúng ta... mà thơi"

<b>Câu 2. Bàn về hiện tượng “nghiện" ka-ra-ô-kê và in-ter-nét trong nhiều bạn</b>
<b>trẻ hiện nay.</b>

Lập dàn ý
a. Mở bài:

Ka-ra-ô-kê và in-ter-nét là một trong những trị giải trí đặc biệt được nhiều bạn trẻ
ưa thích hiện nay; đến mức có thể gọi là "nghiện".

b. Thân bài:

- Thực trạng việc sử dụng ka-ra-ô-kê và in-ter-nét trong thời đại ngày nay.
- Ý nghĩa tích cực và mặt trái tiêu cực của nó đối với thế hệ trẻ.

- Nguyên nhân của hiện tượng “nghiện" ka-ra-ô-kê và in-ter-nét.
- Những hậu quả của hiện tượng này.

- Thái độ đúng đắn cần có của thanh niên trước hiện tượng nay là gì.
c. Kết bài

Bày tỏ suy nghĩ riêng của mình, kêu gọi mọi người (nhất là các bạn học sinh) biết
làm chủ trước những cám dỗ của những trị chơi, giải trí trên.

Xem thêm các bài văn mẫu Nghị luận xã hội về hiện tượng sống ảo của giới
trẻ hiện nay

</div>

<!--links-->